Νόρμαν Πάρκινσον: Ένας κοσμοπολίτης φωτογράφος. Norman Parkinson: A cosmopolitan photographer

Ο Norman Parkinson γεννήθηκε το 1913 και ξεκίνησε την καριέρα του σαν φωτογράφος το 1931. Το 1934, σε ηλικία 21 ετών, άνοιξε το στούντιο του στο Λονδίνο μαζί με τον Norman Kibblewhite. 

Κάνει τα πρώτα του βήματα σαν φωτογράφος πορτρετίστας των μεγαλοαστικών κύκλων του Λονδίνου. Έτσι το 1935 έκανε την πρώτη του έκθεση με πορτρέτα νεαρών δεσποινίδων της καλής κοινωνίας αλλά και διασημοτήτων της εποχής όπως η Vivien Leigh και η Noel Coward αλλά με έναν δικό του πολύ ιδιαίτερο τρόπο.

Από τους αριστοκρατικούς κύκλους πέρασε στην υψηλή ραπτική και το έκανε φωτογραφίζοντας για την αγγλική έκδοση του Harper’s Bazaar. 

Στη Νέα Υόρκη άρχισε τη συνεργασία του με το Vogue. Συνέχισε να κάνει πορτρέτα, φωτογραφίζοντας παράλληλα και τις διάφορες collection μόδας, κυρίως στο Παρίσι.  

Επηρεάζεται εκείνη την εποχή πολύ από τον ούγγρο Martin Munkacsi που έκανε τις φωτογραφίες μόδας έξω από το στούντιο, δίνοντας κίνηση στα μοντέλα του. 

Ο Parkinson, συμβάλλει κι αυτός στην απελευθέρωση της φωτογραφίας μόδας ξεφεύγοντας από τη στατικότητα  του στούντιο και επηρεάζει με τη σειρά του σημαντικά τους σύγχρονους φωτογράφους.  

Προτιμά να φωτογραφίζει έξω και προσπαθεί να εντάξει τα μοντέλα του σε καθημερινές στιγμές δίνοντας την αίσθηση του τυχαίου, είτε στον δρόμο, είτε κάνοντας σπορ δίνοντας την ζωντάνια που στερεί το στούντιο, ενώ η κίνηση που προσδίδει είναι έντονο χαρακτηριστικό στις φωτογραφίες του. To 1938 στις φωτογραφίες του μπαίνει και το χρώμα.

Στον Β' παγκόσμιο πόλεμο υπηρετεί σαν φωτογράφος με αναγνωριστικά αεροπλάνα πάνω από την Γαλλία. Η δουλειά του γίνεται πλέον διάσημη για τη ζωντάνια, τον αυθορμητισμό και το χιούμορ καθώς και για τη δημιουργική χρήση των εξωτερικών χώρων.  

Αρχίζοντας από την Ιταλία και τις ΗΠΑ, βγάζει τα μοντέλα του στον δρόμο, που κυκλοφορούν ανάμεσα στους περαστικούς δημιουργώντας happenings και προκαλούν πολλές κωμικές καταστάσεις με τις αντιδράσεις των περαστικών. 

Για τον Norman Parkinson, η φωτογραφία είναι μια έκφραση της «χαράς και της ζωής» και δεν είναι ποτέ ανιαρή. 

Το 1947 παντρεύτηκε με το cover girl Wenda Rogerson την οποία χρησιμοποιεί συχνά σαν μοντέλο. Το 1960 σταμάτησε τη συνεργασία του με το Vogue, άρχισε τη συνεργασία του με το περιοδικό Queen και έκανε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση των φωτογραφιών του. Το 1964 απαθανατίζει τους Beatles. Όταν έληξε το συμβόλαιο του με το Queen, ξαναγυρίζει στο Vogue, όπου οι δουλειές του τον φέρνουν στο Περού, την Αιθιοπία, τις Σεϋχέλλες, την Κεϋλάνη και το Μεξικό. 

Το 1974 γίνεται ο επίσημος φωτογράφος της αγγλικής βασιλικής οικογένειας. Τα πορτρέτα που έκανε για την αγγλική βασιλική οικογένεια είναι χαρακτηριστικά και διεθνώς γνωστά. 

Το 1981 κάνει μία ακόμη αναδρομική έκθεση στη National Portrait Gallery του Λονδίνου και το 1984 ο εκδοτικός οίκος Weidenfeld & Nicolson παρουσιάζει στο Λονδίνο το βιβλίο του Life Work.

Ο Norman Parkinson δεν πήρε ποτέ την σφραγίδα του καλλιτέχνη έτσι όπως την γνωρίζουμε ή την αναζητούμε σε άλλους φωτογράφους, όμως οι φωτογραφίες του κάνουν πολλές φορές την υπέρβαση. 

Ανδρώθηκε φωτογραφικά στην εποχή της αθωότητας, που ήταν η εποχή του μεσοπολέμου, πολύ πριν δημιουργηθούν τα τερτίπια του μάρκετινγκ και των εκδοτών (έτσι τουλάχιστον όπως τα γνωρίζουμε σήμερα) φωτογραφίζει αφήνοντας την ψυχή του ελεύθερη και καταφέρνει να βγάζει κομμάτια του εαυτού του μέσα στις φωτογραφίες του. 

Διασκέδαζε τη ζωή φωτογραφίζοντας και όχι μόνο φωτογραφίζοντας, αφού το 1963 όταν μετακόμισε σε νησάκι της Καραϊβικής (Tobago) φτιάχνοντας μια φάρμα με γουρούνια, κατασκεύασε προϊόντα από χοιρινό και έδωσε αυτοσαρκαζόμενος στα προϊόντα του την επωνυμία «Porkinson's Bangers». Είναι όμως και ένας ρεαλιστής αφού ο ίδιος έλεγε: «Ένας φωτογράφος χωρίς περιοδικό πίσω του, είναι ένας γεωργός χωρίς χωράφι».  Πέθανε στις 15 Φεβρουαρίου του 1990.

Πηγή: DPGR

Το 24ωρο θα γίνει (κάποτε) 25ωρο! Earth's days getting longer: study

Η διάρκεια της μέρας στη Γη μεγαλώνει κατά σχεδόν δύο χιλιοστά του δευτερολέπτου κάθε αιώνα. Over the past 27 centuries, the average day has lengthened at a rate of about +1.8 milliseconds (ms) per century, a British research team concluded.

Το 24ωρο δεν θα είναι πάντα 24ωρο. Η Γη περιστρέφεται όλο και πιο αργά, με συνέπεια η διάρκεια της μέρας στον πλανήτη μας να μεγαλώνει κατά σχεδόν δύο χιλιοστά του δευτερολέπτου κάθε αιώνα που περνάει. Αυτό τον υπολογισμό έκανε μια νέα βρετανική επιστημονική μελέτη, που βασίσθηκε στην ανάλυση αστρονομικών δεδομένων για μια περίοδο σχεδόν 3.000 ετών.

Οι στροφές

The gradual slowing of the planet’s rotation is causing our day to lengthen, a comparison of nearly 3,000 years of celestial records has revealed. Changes in the world’s sea levels and electromagnetic forces between Earth’s core and its rocky mantle also have effects on Earth’s spin. Photograph: VIIRS/Suomi NPP/NASA

Οι αστρονόμοι γνωρίζουν από καιρό ότι ο πλανήτης μας σταδιακά «κατεβάζει στροφές», γι' άλλωστε ο δορυφόρος μας, η Σελήνη, απομακρύνεται όλο και περισσότερο. Ο ρυθμός επέκτασης της μέρας ασφαλώς είναι πολύ αργός και έτσι το γεγονός περνάει απαρατήρητο από τους ανθρώπους. Για να μεγαλώσει η μέρα κατά μια ώρα και το 24ωρο να γίνει 25ωρο, θα πρέπει να περιμένουμε άλλα... δύο εκατομμύρια αιώνες περίπου.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ντάραμ στη Βρετανία μελέτησαν ιστορικές περιγραφές για εκλείψεις και άλλα ουράνια φαινόμενα που συνέβησαν από το 720 π.Χ. μέχρι σήμερα. Μεταξύ άλλων, έλαβαν υπόψη τους βαβυλωνιακές πήλινες πινακίδες με σφηνοειδή γραφή, ελληνικά κείμενα όπως την «Αλμαγέστη» του Πτολεμαίου, κινεζικά, αραβικά, ευρωπαϊκά μεσαιωνικά κ.ά.

Με τη βοήθεια υπολογιστή, οι επιστήμονες υπολόγισαν πού και πότε οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν δει στον ουρανό συγκεκριμένα συμβάντα, αν η περιστροφή της Γης ήταν σταθερή και η μέρα δεν μεγάλωνε αργά.

Τελικά, εκτίμησαν ότι κατά μέσο όρο η μέση ηλιακή μέρα μεγαλώνει κατά 1,8 χιλιοστά του δευτερολέπτου κάθε αιώνα. Ο ρυθμός αυτός δεν είναι απολύτως σταθερός, αλλά εμφανίζει διακυμάνσεις με το πέρασμα του χρόνου για λόγους που δεν είναι πλήρως κατανοητοί. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of Royal Society A».

Πηγή: Measurement of the Earth's Rotation: 720 BC to AD 2015, Proceedings of the Royal Society A: Mathematical and Physical Sciences, rspa.royalsocietypublishing.org/lookup/doi/10.1098/rspa.2016.0404

Μαύρη τρύπα σκοτώνει τον γαλαξία της! This Entire Galaxy Is Being Ravaged by Its Supermassive Black Hole

Μια από τις εικόνες που κατέγραψε το Hubble με τα νήματα ύλης να ξεπηδούν από την μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία και να τον τυλίγουν ολόκληρο εμποδίζοντας τη δημιουργία νέων άστρων. This picture, taken by Hubble’s Wide Field Camera 3 (WFC3), shows NGC 4696, the largest galaxy in the Centaurus Cluster. The new images taken with Hubble show the dusty filaments surrounding the centre of this huge galaxy in greater detail than ever before. These filaments loop and curl inwards in an intriguing spiral shape, swirling around the supermassive black hole at such a distance that they are dragged into and eventually consumed by the black hole itself. Credit: NASA, ESA/Hubble, A. Fabian

Σε απόσταση 150 εκ. ετών φωτός από εμάς βρίσκεται στον αστερισμό του Κενταύρου βρίσκεται ο γαλαξίας NGC 4696. Ομάδα αστρονόμων του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble εντόπισαν κολοσσιαία «νήματα» ύλης να τυλίγουν ολόκληρο τον γαλαξία. Τα νήματα αυτά αποτελούνται από σκόνη και ιονισμένο υδρογόνο και οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πηγάζουν από την υπερμεγέθη μελανή οπή που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία.

This video pans over NASA/ESA Hubble Space Telescope observations of the massive galaxy NGC 4696, which lies about 150 million light-years from Earth. Credit: ESO/L. Calçada. Music Credit: Konstantino Polizois

Τα νήματα αυτά καταστρέφουν τα νεφελώματα μέσα στα οποία γεννιούνται άστρα. Δεδομένης της έκτασης των νημάτων οι ερευνητές εκτιμούν ότι ο γαλαξίας εισέρχεται ταχέως σε φάση μη δημιουργίας νέων άστρων και είναι καταδικασμένος έτσι να… πεθάνει. Έχει διαπιστωθεί πώς όταν μια μελανή οπή είναι ενεργή όχι μόνο «καταπίνει» οτιδήποτε βρίσκεται εντός του βεληνεκούς της (άστρα, νέφη ύλης κλπ) αλλά επηρεάζει αρνητικά όλες τις περιοχές με τις οποίες γειτνιάζει. Όμως είναι εξαιρετικά σπάνιο μια μαύρη τρύπα να προκαλεί προβλήματα σε ολόκληρους γαλαξίες.

Πηγή: ESA/Hubble

Στήβεν Χώκινγκ: Αυτή είναι η πιο επικίνδυνη στιγμή για την ανθρωπότητα. Stephen Hawking: This is the most dangerous time for our planet

Ο θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας προειδοποιεί για τους καταστροφικούς κινδύνους των κοινωνικών ανισοτήτων και των περιβαλλοντικών προκλήσεων, καλώντας την παγκόσμια ελίτ να «μάθει να μοιράζεται περισσότερο» για την σωτηρία του είδους. We are living through the most dangerous time in the history of the human race, according to Professor Stephen Hawking. The Cambridge University physics professor named overpopulation, climate change and diseases as just some of the threats facing our planet. Illustration by Nate Kitch

«Ως θεωρητικός φυσικός με έδρα το Κέιμπριτζ, έζησα τη ζωή μου σε μία ασυνήθιστη, προνομιακή «φούσκα». Το Κέιμπριτζ είναι μία ιδιαίτερη πόλη, με πυρήνα ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Η επιστημονική κοινότητα του, της οποίας μέλος είμαι από 20 ετών, είναι ακόμη πιο εκλεπτυσμένη.  Αλλά ακόμη και μέσα σε αυτή την κοινότητα, η μικρή ομάδα θεωρητικών φυσικών διεθνούς κύρους, στους κόλπους της οποίας εργάστηκα όλα μου τα χρόνια, είναι άνθρωποι που θεωρούν τους εαυτούς τους την «κορυφή».

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, με τη δημοσιότητα που απόλαυσα από τα βιβλία μου και την απομόνωση που μου επέβαλε η ασθένειά μου (σμτ: ALS), αισθάνομαι ότι ο φιλντισένιος πύργος μου ψηλώνει ακόμη περισσότερο.

Για όλους αυτούς τους λόγους, νιώθω πως η πρόσφατη απόρριψη των ελίτ [από την κοινωνία], τόσο στην Αμερική όσο και στη Μεγάλη Βρετανία, έχει σαν στόχο εμένα όσο και οποιονδήποτε άλλον αυτής της κατηγορίας.

Ό,τι κι αν υποθέσουμε για την απόφαση των Βρετανών ψηφοφόρων να γυρίσουν την πλάτη τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον «εναγκαλισμό» του Ντόναλντ Τραμπ από τους Αμερικανούς πολίτες που τον εξέλεξαν ως τον επόμενο πρόεδρό τους, δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτή η έξαρση λαϊκού θυμού προέρχεται και από την αίσθηση των πολιτών ότι οι ηγέτες τους έχουν εγκαταλείψει.

Οι περισσότεροι θα συμφωνήσουν πως οι πρόσφατες εκλογικές διαδικασίες στις δύο χώρες, ήταν η στιγμή που «οι ξεχασμένοι μίλησαν», βρίσκοντας το σθένος να απορρίψουν τις συμβουλές και την καθοδήγηση των ειδικών και των απανταχού ελίτ.

Δεν αποτελώ εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Πριν το δημοψήφισμα στην Αγγλία, είχα προειδοποιήσει ότι το Brexit θα ζημίωνε την επιστημονική έρευνα στην Βρετανία, πως η ψήφος υπέρ της εξόδου θα αποτελούσε πισωγύρισμα. Όμως οι ψηφοφόροι δε με άκουσαν περισσότερο απ’ ό,τι άκουσαν και οποιονδήποτε άλλον από τους πολιτικούς ηγέτες, καλλιτέχνες, επιστήμονες και προσωπικότητες της δημόσιας σφαίρας, οι οποίοι έδιναν ακριβώς τις ακριβώς ίδιες συμβουλές και προειδοποιήσεις.

Σημασία έχει πως θα ανταποκριθούν οι ελίτ

Professor Hawking urged humanity to break down barriers. Photograph: Bryan Bedder/Getty

Αυτό που έχει σημασία τώρα, πολύ περισσότερο από τις επιλογές που έκαναν τα εκλογικά σώματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι πως θα ανταποκριθούν οι ελίτ σε όλο αυτό. Θα υποβαθμίσουμε και θα απορρίψουμε αυτές τις επιλογές ως «ξεχείλισμα» ωμού λαϊκισμού που αδυνατεί να συνυπολογίσει όλα τα δεδομένα; Θα επιχειρήσουμε να παραβλέψουμε τις επιλογές που αυτή η στάση εκπροσωπεί; Μια τέτοια στάση θα ήταν φρικτό λάθος.

Οι φόβοι και οι ανησυχίες για τις οικονομικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης ή την ολοένα επιταχυνόμενη τεχνολογική εξέλιξη, που βρίσκονται πίσω από αυτές τις εξελίξεις, είναι όλοι τους απολύτως κατανοητοί.

Ο εργοστασιακός αυτοματισμός έχει ήδη στοιχίσει θέσεις εργασίας στον βιομηχανικό κλάδο ενώ και η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης είναι πιθανό να εντείνει αυτή την «καταστροφή» θέσεων εργασίας της μεσαίας τάξης, αφήνοντας άθικτες μόνο τις πλέον δημιουργικές και τις επιτελικές/διευθυντικές θέσεις.

Αυτή η εξέλιξη θα επιταχύνει με την σειρά της την διόγκωση των οικονομικών ανισοτήτων σε παγκόσμια κλίμακα. Το διαδίκτυο και οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες θα επιτρέψουν σε πολύ μικρό αριθμό ανθρώπων να αποκομίσουν αμύθητα πλούτη, απασχολώντας στις επιχειρήσεις τους ελάχιστους ανθρώπους. Η εξέλιξη αυτή φαντάζει σήμερα αναπόφευκτη και επίσης κοινωνικά καταστροφική.

Η πρόσφατη οικονομική κατάρρευση, έκανε φανερό στις κοινωνίες ότι μία μικρή ομάδα ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στον οικονομικό κλάδο μπορούν να εξασφαλίσουν υπέρογκες αμοιβές, όσο οι υπόλοιποι απλώς εγγυόμαστε αυτή την επιτυχία τους και «πληρώνουμε τον λογαριασμό» όταν η απληστία τους μας οδηγεί εκτός πορείας.

‘In sub-Saharan Africa there are more people with a telephone than access to clean water.’ Photograph: Andy Hall for the Observer

Ζούμε σε έναν κόσμο μιας διαρκώς διογκούμενης ανισότητας, όπου πάρα πολλοί άνθρωποι βλέπουν την δυνατότητά τους για απλή επιβίωση να εξανεμίζεται. Δεν αποτελεί επομένως έκπληξη ότι αυτοί οι άνθρωποι αναζητούν μια νέα «ευκαιρία» που ο Τραμπ και το Brexit ευαγγελίζονται και «φαίνεται» να εκπροσωπούν.

Μία από τις συνέπειες της παγκόσμιας εξάπλωσης του Ιστού και των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης είναι ότι η σκληρή φύση αυτών των ανισοτήτων είναι ακόμη πιο προφανής, συγκριτικά με το παρελθόν.

Για μένα, η δυνατότητα της χρήσης της τεχνολογίας για την επικοινωνία ήταν μία απελευθερωτική και θετική εμπειρία για μένα. Χωρίς την τεχνολογία δεν θα ήμουν σε θέση να εξακολουθώ να εργάζομαι όλα αυτά τα χρόνια.

Αλλά αυτό επίσης σημαίνει ότι οι ζωές των πλουσιότερων ανθρώπων, στις πιο αναπτυγμένες περιοχές του πλανήτη είναι «βασανιστικά ορατές», προσιτές σε οποιονδήποτε έχει πρόσβαση σε διαδικτυακή σύνδεση, όσο φτωχός κι αν είναι.

Οι συνέπειες θα είναι πασιφανείς: στις παραγκουπόλεις και στις φτωχές εργατικές πόλεις ο κόσμος θα ελπίζει και, όταν η «νιρβάνα του Instagram» δεν θα είναι εφικτή στον τόπο διαμονής, οι άνθρωποι θα την αναζητούν στην απέναντι όχθη, αποφασίζοντας να ενωθούν με τους αριθμούς των οικονομικών μεταναστών που ταξιδεύουν μια καλύτερη ζωή.

Οι μεταναστευτικές αυτές ροές δοκιμάζουν την υποδομή και την οικονομία των χωρών-προορισμών, υπονομεύοντας την ανοχή και υποδαυλίζοντας των κοινωνικό λαϊκισμό.

Τώρα, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εποχή της ιστορίας μας, το είδος μας πρέπει να λειτουργήσει συνεργατικά: πρέπει να δουλέψουμε μαζί. Αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρές περιβαλλοντικές προκλήσεις: κλιματική αλλαγή, υπερπληθυσμό, επιδημίες, όξυνση των ωκεανών, προβλήματα τροφική παραγωγή και εξαφάνιση των ειδών. Όλα αυτά αποτελούν μία υπενθύμιση ότι βρισκόμαστε στην πιο επικίνδυνη φάση της ανθρώπινης ανάπτυξής.

Διαθέτουμε την τεχνολογία για να καταστρέψουμε τον πλανήτη μας, χωρίς να έχουμε αναπτύξει τρόπους για να «αποδράσουμε» από αυτόν, αν χρειαστεί.

Prof Hawking, who gave name to Hawking radiation, suggested we may colonise 'amid the stars' in a few centuries. Photograph: NASA

Ίσως σε μερικούς αιώνες να έχουμε εγκαθιδρύσει ανθρώπινες αποικίες στα αστέρια, αλλά προς το παρόν έχουμε μόνο έναν πλανήτη και πρέπει να συνεργαστούμε για να τον προστατέψουμε.

Για να το καταφέρουμε όμως θα πρέπει να σπάσουμε τα τείχη αντί να τα σηκώνουμε σε εσωτερικό ή διεθνές επίπεδο.

Αλλά για να το πετύχουμε αυτό, οι ηγέτες του κόσμου θα πρέπει να αναγνωρίσουν ότι απέτυχαν και απογοήτευσαν τους πολίτες. Οι πόροι συγκεντρώνονται στα χέρια των λίγων – θα πρέπει να μάθουμε να μοιραζόμαστε περισσότερο. Με θέσεις εργασίας αλλά και ολόκληρες βιομηχανίες να εξαφανίζονται, πρέπει να βοηθήσουμε τους λαούς ώστε να διασώσουν αυτόν τον κόσμο, να τους υποστηρίξουμε οικονομικά όσο το κάνουν.

Αν οι κοινότητες και οι οικονομίες δεν μπορούν να διαχειριστούν τις μεταναστευτικές ροές, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη σε παγκόσμια κλίμακα, αφού αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να πειστούν οι εκατομμύρια μετανάστες, να αναζητήσουν το μέλλον τους στο σπίτι τους.

Μπορούμε να τα καταφέρουμε, είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος για το είδος μου, αλλά για την επιτυχία μας θα πρέπει η παγκόσμια ελίτ, από το Λονδίνο έως το Χάρβαρντ και από το Κέμπριτζ έως το Χόλιγουντ να εμπεδώσει τα διδάγματα αυτής της χρονιάς. Να μάθει, πάνω απ’ όλα, το μέτρο της ταπεινοφροσύνης».

Πηγή: theguardian.com

Απονεμήθηκαν τα «Όσκαρ της Επιστήμης» για το 2016. Breakthrough Prizes 2016: Millions to Scientists for DNA, Quantum Field Theory

Τα βραβεία Breakthrough αρχίζουν να αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη δημοσιότητα αλλά και κύρος στην επιστημονική κοινότητα. Breakthrough prize recipients Kip Thorn, Rainer Weiss and Thomas Walter speak onstage during the 2016 Breakthrough Prize at NASA Ames Research Center Sunday night in Mountain View, Calif. (Photo by Kimberly White/Getty Images for Breakthrough Prize)

Για πέμπτη χρονιά απονεμήθηκαν χθες το βράδυ στις ΗΠΑ τα επιστημονικά Βραβεία Breakthrough, γνωστά και ως «Όσκαρ της Επιστήμης», κάνοντας 14 επιστήμονες πιο πλούσιους κατά συνολικά 25 εκατομμύρια δολάρια. Μπορεί τα Νόμπελ να έχουν τη δόξα, αλλά τα Breakthrough είναι τα πιο πλουσιοπάροχα επιστημονικά βραβεία στον κόσμο.

Science…Hollywood

Mark Zuckerberg (L) and Yuri Milner speak onstage during the 2016 Breakthrough Prize Ceremony. Steve Jennings—Getty Images for Breakthrough Prize

Η τελετή πραγματοποιήθηκε στο Ερευνητικό Κέντρο Ames της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) στην Καλιφόρνια, με τη δέουσα για την περίσταση...γκλαμουριά: κόκκινο χαλί οσκαρικού στιλ, ο χολιγουντιανός ηθοποιός Μόργκαν Φρίμαν σε ρόλο οικοδεσπότη και με μουσικά ονόματα όπως η Αλίσια Κιζ και ο ράπερ will.i.am.

Τα βραβεία δημιουργήθηκαν το 2012 με βασικό χρηματοδότη τον ρώσο δισεκατομμυριούχο Γιούρι Μίλνερ, ενώ βάζουν επίσης το χέρι στην τσέπη τους προσωπικότητες όπως ο Σεργκέι Μπριν της Google και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ του Facebook, σε μια προσπάθεια να κάνουν τους επιστήμονες...ροκ σταρ.

Όπως παραδέχθηκε ο Μίλνερ, «η όλη πρωτοβουλία στην πραγματικότητα έχει να κάνει περισσότερο με τη δημόσια προβολή, καθώς θέλουμε να στείλουμε ένα σήμα στο ευρύ κοινό ότι η βασική επιστημονική έρευνα είναι σημαντική».

Οι νικητές

Artist's conception of two colliding binary black hole systems detected by LIGO. Photo: LIGO, A. Simonnet

Ένα από τα βραβεία, ύψους 3 εκατ. δολαρίων, είχε ήδη ανακοινωθεί νωρίτερα φέτος τον Μάιο και δόθηκε στην πολυμελή  ερευνητική κοινοπραξία LIGO, που ανίχνευσε για πρώτη φορά τα βαρυτικά κύματα. Το ένα εκατομμύριο θα μοιρασθούν τα τρία βασικά θεωρητικά «μυαλά» (οι φυσικοί Κιπ Θορν και Ρόναλντ Ντρέβερ του Caltech και ο Ράινερ Γουάις του ΜΙΤ), ενώ τα υπόλοιπα δύο εκατομμύρια θα μοιρασθούν 1.012 επιστήμονες (από περίπου 2.000 δολάρια ο καθένας).

Το βραβείο φυσικής “New Horizons” ($100,000) απονεμήθηκε στους θεωρητικούς φυσικούς: Ασημίνα Αρβανιτάκη, Peter Graham, Surjeet Rajendran, Simone Gombi, Xi Yin και Frans Pretorius.

Στο πεδίο της θεμελιώδους Φυσικής, άλλα τρία εκατομμύρια δολάρια θα μοιρασθούν οι φυσικοί Τζόζεφ Πολτσίνσκι (Πανεπιστήμιο Καλιφόρνια-Σάντα Μπάρμπαρα) για την έρευνά του πάνω στον «ορίζοντα γεγονότων» των μαύρων οπών, καθώς επίσης Άντριου Στρόμινγκερ και Κάμραν Γουάφα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ για τη συμβολή τους στη θεωρία της κβαντικής βαρύτητας και των χορδών. Η επιλογή να βραβευθεί η έρευνα πάνω στις χορδές, μια θεωρία που δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί πειραματικά, ασφαλώς δεν θα άρεσε σε όλους τους φυσικούς (αντίθετα, για να απονεμηθεί ένα Νόμπελ, η αντίστοιχη θεωρία πρέπει πρώτα να έχει επιβεβαιωθεί με κάποιο πείραμα ή παρατήρηση).

Το βραβείο Breakthrough για τα Μαθηματικά, ύψους 3 εκατ. δολ.,  δόθηκε στον Ζαν Μπουργκέν του Ινστιτούτου Προωθημένων Μελετών του Πανεπιστημίου Πρίνστον, για τις μελέτες του πάνω στη γεωμετρία των πολυδιάστατων χώρων, καθώς και για τις νέες τεχνικές του στην επίλυση των μερικών διαφορικών εξισώσεων.

Στον τομέα των Επιστημών της Ζωής απονεμήθηκαν πέντε βραβεία 3 εκατ. δολ. το καθένα στους:

-   Στέφεν Έλετζ (γενετιστή-Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Χάρβαρντ) για το πώς τα κύτταρα αντιδρούν στη βλάβη του DNA τους και πώς αυτό σχετίζεται με την ανάπτυξη και τη θεραπεία του καρκίνου.

-   Χάρι Νόλερ (μοριακό βιολόγο-Πανεπιστήμιο Καλιφόρνια-Σάντα Κρουζ) για την ανακάλυψη του κεντρικού ρόλου του RNA στη σύνθεση των πρωτεϊνών στα κύτταρα.

-   Ρόελαντ Νούσε (αναπτυξιακό βιολόγο-Πανεπιστήμιο Στάνφορντ Καλιφόρνια) για την πρωτοποριακή εργασία του στο λεγόμενο «μονοπάτι Wnt» που ενθαρρύνει τα κύτταρα να διαιρεθούν και το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στην αναπτυξιακή, καρκινική και βλαστοκυτταρική βιολογία.

-   Γιοσινόρι Οσούμι (βιολόγο-Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Τόκιο) για την ανακάλυψη των μηχανισμών της αυτοφαγίας, μέσω της οποίας τα κύτταρα αποσυντίθενται, ανακυκλώνονται και αυτοεπιδιορθώνονται. Ο ίδιος έλαβε και το φετινό Νόμπελ Φυσιολογίας/Ιατρικής.

-   Χούντα Γιαχία Ζόγκμπι (λιβανικής καταγωγής γενετίστρια-Κολλέγιο Ιατρικής Μπέιλορ του Τέξας) για τις ανακαλύψεις της σχετικά με τις γενετικές αιτίες και τους βιοχημικούς μηχανισμούς πίσω από τις νευροεκφυλιστικές και νευρολογικές παθήσεις.

Δόθηκε επίσης ένα εκατομμύριο δολάριο σε έξι νέους ερευνητές για τα επιτεύγματά τους στη φυσική και στα μαθηματικά, καθώς και ένα εφηβικό βραβείο για ένα πρωτότυπο επιστημονικό βίντεο.

Πηγή: https://breakthroughprize.org/News/34

Οι προϊστορικοί κυνηγοί εμπρηστές της Ευρώπης! Fires set by Ice Age hunters destroyed forests throughout Europe

Οι προϊστορικοί κυνηγοί κατηγορούνται ότι έβαζαν πυρκαγιές στα δάση της Ευρώπης. Large-scale forest fires started by prehistoric hunter-gatherers are probably the reason why Europe is not more densely forested, researchers report. Forest fire. Credit: © bruno alves / Fotolia

Τα δάση έχουν πολλούς εχθρούς: εργολάβους, οικοπεδοφάγους, απρόσεκτους, πυρομανείς κ.α. Όμως οι πρώτες σκόπιμες μεγάλης κλίμακας πυρκαγιές ξεκίνησαν από προϊστορικούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες πριν από τουλάχιστον 20.000 χρόνια και αυτοί πιθανότατα είναι η αιτία που σήμερα η Ευρώπη δεν έχει πια πολλά πυκνά δάση.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα διεθνή ευρωπαϊκή επιστημονική μελέτη, η οποία αναδεικνύει έναν μάλλον παραγνωρισμένο παράγοντα: το ρόλο που έπαιξαν οι μακρινοί πρόγονοί μας στη διαμόρφωση του σημερινού τοπίου της Ευρώπης.

Η αιτία

Έκαιγαν τα δάση για να δημιουργούν ανοικτούς χώρους προσέλκυσης θηραμάτων. Reconstruction of a fire in a semi-open landscape.

Ενώ η τελευταία εποχή των πάγων βρισκόταν στην πιο κρύα φάση της, πριν περίπου 20.000 χρόνια, οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που τότε κυριαρχούσαν (δεν είχαν εμφανισθεί ακόμη οι γεωργοί) και ήξεραν προ πολλού να χρησιμοποιούν τη φωτιά, άναψαν σκοπίμως μεγάλες  δασικές πυρκαγιές. Η πρόθεσή τους ήταν να δημιουργήσουν ανοικτούς χώρους πρασίνου, όπως τα πάρκα, για να προσελκύσουν εκεί τα άγρια ζώα (μαμούθ, βίσωνες, αρκούδες κ.α.) και να μπορούν να τα σκοτώσουν πιο εύκολα.

Παράλληλα, εξαφανίζοντας τα δάση, θα ήταν ευκολότερο να συλλέξουν καρπούς, λαχανικά και άλλες εδώδιμες και μη πρώτες ύλες. Επιπλέον, σε ημιανοικτούς χώρους θα μετακινούνταν με μεγαλύτερη ευκολία, από ό,τι μέσα στα πυκνά -και εκφοβιστικά- προϊστορικά δάση. Οι επιστήμονες από την Ελβετία, τη Γερμανία και την Ολλανδία, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζεντ Καπλάν του Πανεπιστημίου της Λωζάννης δεν αποκλείουν ότι αρκετές πυρκαγιές δεν ήταν σκόπιμες, αλλά προκλήθηκαν κατά λάθος, καθώς οι προϊστορικοί Ευρωπαίοι προσπαθούσαν να μαγειρέψουν ή να ζεσταθούν. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS ONE».

Πηγή: Jed O. Kaplan, Mirjam Pfeiffer, Jan C. A. Kolen, Basil A. S. Davis. Large Scale Anthropogenic Reduction of Forest Cover in Last Glacial Maximum Europe. PLOS ONE, 2016; 11 (11): e0166726 DOI: 10.1371/journal.pone.0166726

Το CERN στο κυνήγι των μυστηριωδών «σκοτεινών» φωτονίων. NA64 hunts the mysterious dark photon

Τα σκοτεινά φωτόνια είναι υποθετικά σωματίδια που προτείνονται από τους θεωρητικούς φυσικούς για να εξηγήσουν το μυστήριο της σκοτεινής ύλης. Μετά το πείραμα HADES, αλλά και το πείραμα ATLAS στο CERN, που αναζήτησαν χωρίς επιτυχία τα σκοτεινά φωτόνια, έρχεται ένα νέο πείραμα, το NA64, για να επαναλάβει την αναζήτηση αυτών των «σκοτεινών» σωματιδίων. Ο χώρος που πραγματοποιείται το πείραμα NA64. An overview of the NA64 experimental set-up at CERN. NA64 hunts down dark photons, hypothetic dark matter particles. (Image: Maximilien Brice/CERN)

Ένας από τους μεγαλύτερους γρίφους της σύγχρονης εποχής είναι η φύση της «σκοτεινής» ύλης, η οποία αν και αντιστοιχεί στο 85% της ύλης του σύμπαντος παραμένει απόλυτα μυστηριώδης για τους επιστήμονες. Ένας σημαντικός λόγος γι’ αυτό είναι πως είναι δύσκολο να εντοπισθεί από επίγεια πειράματα και διαστημικά τηλεσκόπια, αφού δεν εκπέμπει ούτε απορροφά φως, αλλά και κανένα άλλο φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.

Ωστόσο, παρόλο που δεν έχει ανιχνευθεί ποτέ μέχρι σήμερα, «προδίδει» την παρουσία της από τη βαρυτική έλξη που ασκεί στη συμβατική ύλη. Μάλιστα, μόνον η ύπαρξή της μπορεί να εξηγήσει ανωμαλίες στην κίνηση κοσμικών δομών, όπως οι εξωτερικές περιοχές των γαλαξιών.

Ανάμεσα στις θεωρίες που έχουν προταθεί για τη φύση ή τη συμπεριφορά της «σκοτεινής» ύλης, ορισμένες υποστηρίζουν πως η βαρύτητα δεν είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρά με τη συμβατική ύλη. Αντίθετα, υπάρχει μία ακόμη «σκοτεινή» δύναμη, άγνωστη έως σήμερα, με την οποία οι δύο μορφές ύλης αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Σύμφωνα με αυτές τις θεωρίες μάλιστα, όπως η ηλεκτρομαγνητική δύναμη εκδηλώνεται με την ανταλλαγή φωτονίων, έτσι και στην περίπτωση της «σκοτεινής» δύναμης υπάρχει ένα σωματίδιο το οποίο είναι ο φορέας της. Επομένως το σωματίδιο, το οποίο έχει ονομαστεί «σκοτεινό» φωτόνιο, παίζει τον ρόλο ενδιάμεσου ανάμεσα στη «σκοτεινή» και τη συμβατική ύλη.

«Για να το εξηγήσουμε με μία μεταφορά, δύο άνθρωποι που δεν μιλούν την ίδια γλώσσα (η “σκοτεινή” ύλη και η συμβατική) μπορούν να συνεννοούνται μεταξύ τους χάρις σε έναν διερμηνέα (τα “σκοτεινά” φωτόνια), που καταλαβαίνει και τις δύο γλώσσες και κάνει τη μετάφρασή τους», λέει στο σάιτ του CERN ο Σεργκέι Γκρινένκο.

NA64 is a new experiment at CERN searching for a particle called the dark photon, which might act as a bridge to the universe’s invisible, dark sector. Copyright © 2016 CERN

Ο Γκρινένκο είναι εκπρόσωπος του επιστημονικής ομάδας που θα πραγματοποιήσει το πείραμα NA64 στο CERN στη Γενεύη. Στόχος του πειράματος είναι να αναζητήσει ενδείξεις αυτής της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στη «σκοτεινή» και τη συμβατική ύλη, χρησιμοποιώντας μία θεμελιώδη έννοια της φυσικής: τη διατήρηση της ενέργειας.

Γι’ αυτό τον σκοπό, δέσμες ηλεκτρόνιων θα οδηγούνται μέσα σε έναν ανιχνευτή, αφού πρώτα μετρηθεί με πολύ μεγάλη ακρίβεια η αρχική τους ενέργεια. Στο εσωτερικό της διάταξης, τα ηλεκτρόνια θα αλληλεπιδρούν με πυρήνες ατόμων, παράγοντας συμβατικά φωτόνια.

Κανονικά, η ενέργεια των φωτονίων θα πρέπει να είναι ισοδύναμη με αυτή των ηλεκτρονίων. Ωστόσο, αν όντως υπάρχουν τα «σκοτεινά» φωτόνια, τότε θα «δραπετεύουν» από τον ανιχνευτή, μεταφέροντας μακριά ένα μεγάλο ποσοστό από την αρχική ενέργεια των ηλεκτρονίων.

Επομένως, η «υπογραφή» που θα αφήνουν τα «σκοτεινά» φωτόνια θα είναι η απώλεια ενέργειας μέσα στον ανιχνευτή, η οποία θα αντιστοιχεί σε μία αρκετά μεγάλη ποσότητα για να μπορεί να αποδοθεί στις αλληλεπιδράσεις της συμβατικής ύλης.

Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί η ύπαρξη των «σκοτεινών» φωτονίων, τότε θα έχει γίνει ένα μεγάλο βήμα για να λυθεί το μυστήριο της «σκοτεινής» ύλης. Ακόμη περισσότερο, θα ανατρέψει το οικοδόμημα της φυσικής, δείχνοντας πως στη φύση υπάρχει και μία ακόμη θεμελιώδης δύναμη, άγνωστη έως σήμερα, πέρα από τις τέσσερις δυνάμεις που γνωρίζουν ήδη οι επιστήμονες.

Πηγή: naftemporiki.gr – home.cern