Το Solar Probe Plus της NASA θα «αγγίξει» τον Ήλιο για πρώτη φορά. NASA to Make Announcement About First Mission to Touch Sun

Artist’s concept of the Solar Probe Plus spacecraft approaching the sun. Launching in 2018, Solar Probe Plus will provide new data on solar activity and make critical contributions to our ability to forecast major space-weather events that impact life on Earth. Credit: Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory

Η NASA σχεδιάζει την ιστορική αποστολή του διαστημικού σκάφους Solar Probe Plus, το οποίο για πρώτη φορά θα εισέλθει στο εσωτερικό της ατμόσφαιρας του ήλιου. Κανένα άλλο ανθρώπινο κατασκεύασμα δεν έχει φθάσει ποτέ στο σημείο να «αγγίξει» το άστρο μας. Η διαστημοσυσκευή αναμένεται να εκτοξευθεί το καλοκαίρι του 2018 (μεταξύ 31 Ιουλίου-19 Αυγούστου) και, αν όλα πάνε καλά, η αποστολή προβλέπεται να διαρκέσει περίπου επτά χρόνια.

Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ο ήλιος προβαίνει σε μια ισχυρή εκπομπή- έκλαμψη φορτισμένων σωματιδίων που φτάνουν στον πλανήτη μας και συχνά προκαλούν προβλήματα σε δίκτυα ηλεκτροδότησης, αεροπλάνα και δορυφορικά συστήματα.

Όταν νέφη τέτοιων σωματιδίων έρχονται με ταχύτητα από τον ήλιο, μπορούν να «λούζουν» διαστημόπλοια, αστροναύτες και επιφάνειες πλανητών με επιβλαβή ακτινοβολία.

Η κατανόηση των λόγων για τους οποίους ο ήλιος περιστασιακά εκπέμπει αυτά τα σωματίδια μπορέι να βοηθήσει τους επιστήμονες να προβαίνουν σε προγνώσεις του διαστημικού καιρού, επιτρέποντας λήψη μέτρων όταν αναμένεται κάτι τέτοιο.

Το εργαστήριο Draper και το Smithsonian Astrophysical Observatory (SAO) ασχολούνται με το συγκεκριμένο ζήτημα και ελπίζουν να βρουν απαντήσεις αναπτύσσοντας εξελιγμένους αισθητήρες για μια νέα αποστολή της NASA.

To 2018 πρόκειται να εκτοξευτεί το διαστημόπλοιο Solar Probe Plus της NASA, που σχεδιάζεται και κατασκευάζεται από το Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory.

Το σκάφος θα πραγματοποιήσει 24 περάσματα από τον ήλιο μέσα διάστημα επτά ετών, θέτοντας νέα ρεκόρ για τεχνητό αντικείμενο, καθώς θα φτάσει 37,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα πιο κοντά στον ήλιο από οποιοδήποτε άλλο διαστημόπλοιο στο παρελθόν, και θα εκτεθεί σε θερμοκρασίες που θα ξεπερνούν τους 1.370 βαθμούς Κελσίου.

NASA will make an announcement about the agency’s first mission to fly directly into our sun’s atmosphere during an event at 11 a.m. EDT Wednesday, May 31, from the University of Chicago’s William Eckhardt Research Center Auditorium. The event will air live on NASA Television and the agency’s website. The mission, Solar Probe Plus, is scheduled to launch in the summer of 2018. Placed in orbit within four million miles of the sun’s surface, and facing heat and radiation unlike any spacecraft in history, the spacecraft will explore the sun’s outer atmosphere and make critical observations that will answer decades-old questions about the physics of how stars work. The resulting data will improve forecasts of major space weather events that impact life on Earth, as well as satellites and astronauts in space. This illustrations depicts the Solar Probe Plus spacecraft leaving Earth, after separating from its launch vehicle and booster rocket, bound for the inner solar system and an unprecedented study of the Sun. Credits: JHU/APL

Το Solar Probe Plus θα τεθεί σε «καυτή» τροχιά σε απόσταση σχεδόν έξι εκατομμυρίων χιλιομέτρων από την επιφάνεια του Ήλιου. Για να το πετύχει αυτό, θα χρειασθεί προηγουμένως να κάνει επτά βοηθητικά περάσματα κοντά από την Αφροδίτη στη διάρκεια έξι ετών, προκειμένου σταδιακά να συρρικνώσει την τροχιά του γύρω από τον Ήλιο.

Τελικά, κινούμενο με 720.000 χιλιόμετρα την ώρα, το Solar Probe Plus θα πλησιάσει περίπου επτά φορές πιο κοντά στον Ήλιο από ό,τι ο τωρινός κάτοχος του ρεκόρ, το σκάφος Helios. Θα αντιμετωπίσει θερμοκρασίες γύρω στους 1.400 βαθμούς Κελσίου και ακτινοβολίες που κανένα άλλο σκάφος δεν έχει ποτέ συναντήσει.

Το σκάφος θα μελετήσει την εξώτερη ατμόσφαιρα του Ήλιου (γνωστή επίσης ως ηλιακό στέμμα ή κορώνα) και τον ηλιακό «άνεμο» των υψηλής ενέργειας σωματιδίων, κάνοντας ζωτικές παρατηρήσεις που αναμένεται να δώσουν «από πρώτο χέρι» απαντήσεις σε ερωτήματα δεκαετιών σχετικά με τη λειτουργία των άστρων.

Μεταξύ άλλων, τα στοιχεία αυτά θα βελτιώσουν τις προβλέψεις για τις απότομες και δυνητικά επικίνδυνες μεταβολές του διαστημικού καιρού, οι οποίες μπορεί να έχουν επιπτώσεις στους δορυφόρους, στους αστροναύτες και στα ηλεκτρικά δίκτυα της Γης. Χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση, οι επιστήμονες έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η ανθρωπότητα μπορεί κάποια στιγμή να βρεθεί προ δυσάρεστης εκπλήξεως.

Συνολικά, το σκάφος αναμένεται να συμπληρώσει 24 περιφορές γύρω από το μητρικό άστρο του ηλιακού μας συστήματος, που η κάθε μία θα διαρκέσει 88 μέρες.

Ο Ήλιος είναι μια καυτή σφαίρα λαμπερών αερίων υδρογόνου και ήλιου, που χαρίζει ενέργεια και ζωή στη Γη. Αν και μοναδικός για μας, δισεκατομμύρια παρόμοια άστρα υπάρχουν διάσπαρτα στο γαλαξία μας. Η μέση διάμετρος του Ήλιου είναι περίπου 109 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης και η περιστροφή του διαρκεί περίπου 27 μέρες στον ισημερινό του. Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του εκτιμάται σε 5.540 βαθμούς Κελσίου, ενώ στον πυρήνα του σε 15 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου.

Πηγές: www.imerisia.gr - https://www.nasa.gov/press-release/nasa-to-make-announcement-about-first-mission-to-touch-sun

Γονίδιο-«προστάτης» της καρδιάς από τον... Μυλοπόταμο. Isolated Greek villages reveal genetic secrets that protect against heart disease

Μια άγνωστη ως τώρα γονιδιακή ποικιλία ανακαλύφθηκε στους κατοίκους της περιοχής της Κρήτης. A genetic variant that protects the heart against cardiovascular disease has been discovered. The cardioprotective variant was found in an isolated Greek population, who are known to live long and healthy lives despite having a diet rich in animal fat.

Ένα γονίδιο που προστατεύει την καρδιά όσων ζουν στα χωριά του Μυλοπόταμου Ρεθύμνου έφερε στο φως έρευνα βρετανών και ελλήνων ερευνητών, οι οποίοι ανέλυσαν πλήρως το γονιδίωμα 250 κατοίκων της περιοχής.

Cretan cheese is a major part of the diet because it is made locally. GETTY IMAGES

Παρόλο που οι κάτοικοι του Μυλοποτάμου τρώνε αρκετά ζωικά λίπη, η υγεία τους είναι καλή και η διάρκεια της ζωής τους συνήθως μεγάλη -κάτι που κινητοποίησε την περιέργεια της ερευνητικής ομάδας.

Γενετικό «πορτρέτο» των κατοίκων της περιοχής

Elderly villagers are well known for their good health and long lives. GETTY IMAGES

Οι ερευνητές του βρετανικού Wellcome Trust Sanger, με επικεφαλής την ελληνίδα καθηγήτρια Γενετικής Επιδημιολογίας Ελευθερία Ζεγγίνη, αναφέρουν στην επιθεώρηση Nature Communications πώς δημιούργησαν ένα γενετικό «πορτρέτο» των κατοίκων του Μυλοπόταμου. 

Ήταν η πρώτη φορά που αλληλουχήθηκε το πλήρες γονιδίωμα των κατοίκων της περιοχής, και τα στοιχεία αυτά συνδυάσθηκαν με γενετικά δεδομένα που είχαν συλλεχθεί παλαιότερα για 3.200 κατοίκους.

Η ανάλυση αποκάλυψε μια νέα γονιδιακή ποικιλία (rs145556679), άγνωστη έως τώρα, που φαίνεται ότι διαθέτει καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες. Χάρη σε αυτό το γονίδιο, οι φορείς έχουν εκ φύσεως χαμηλότερα επίπεδα «κακής» χοληστερίνης (LDL) και χαμηλότερα επίπεδα «κακών» λιπιδίων (τριγλυκεριδίων). Έτσι, μειώνεται ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου για όποιον διαθέτει αυτό το γονίδιο, ακόμη κι αν δεν κάνει ιδιαίτερα υγιεινή διατροφή.

Η εν λόγω γονιδιακή ποικιλία είναι πιθανότατα μοναδική στον πληθυσμό του Μυλοπόταμου. Μέχρι σήμερα, οι γενετικές αναλύσεις σε χιλιάδες Ευρωπαίους έχουν φέρει στο φως ένα μόνο αντίγραφο του συγκεκριμένου γονιδίου σε έναν μοναδικό άνθρωπο στην Τοσκάνη της Ιταλίας. Μια διαφορετική παραλλαγή του ίδιου γονιδίου έχει βρεθεί να σχετίζεται με χαμηλότερα τριγλυκερίδια στους Άμις των ΗΠΑ.

Η μελέτη έγινε από κοινού με την ερευνητική ομάδα του Χαροκόπειου με συντονιστή τον καθηγητή Βιολογίας Ανθρώπου Γιώργο Δεδούση με την αμέριστη συμπαράσταση του Κέντρου Υγείας Ανωγείων με την καθοδήγηση του ιατρού μανώλη Ταφαντάκη. Δεν θα ήταν δε δυνατή η υλοποίησή της χωρίς τη συμμετοχή των κατοίκων του Ψηλορείτη.

Μελέτη και στους Πομάκους

Οι ίδιοι επιστήμονες μελέτησαν επίσης τον πληθυσμό απομονωμένων χωριών Πομάκων της Θράκης, αναλύοντας το γονιδίωμα 1.700 ατόμων. Η γενετική ανάλυση έφερε στο φως τέσσερις παραλλαγές γονιδίων που επηρεάζουν τη διαστολική αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα της γλυκόζης, τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων και τα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης.

«Η νέα έρευνα δείχνει τη σημασία του να διερευνούμε ολόκληρο το γονιδίωμα για να καταλάβουμε καλύτερα τη γενετική αρχιτεκτονική ενός πληθυσμού. Βρίσκουμε νέες παραλλαγές γονιδίων που δεν έχουμε δει ποτέ πριν. Ανακαλύψαμε μάλιστα μια γονιδιακή παραλλαγή που έχει ιατρική σημασία και αφορά χαρακτηριστικά σχετικά με την καρδιαγγειακή νόσο, την πιο συχνή αιτία θανάτου παγκοσμίως» δήλωσε η Ε.Ζεγγίνη.

Πηγές: Lorraine Southam, Arthur Gilly, Dániel Süveges, Aliki-Eleni Farmaki, Jeremy Schwartzentruber, Ioanna Tachmazidou, Angela Matchan, Nigel W. Rayner, Emmanouil Tsafantakis, Maria Karaleftheri, Yali Xue, George Dedoussis, Eleftheria Zeggini. Whole genome sequencing and imputation in isolated populations identify genetic associations with medically-relevant complex traits. Nature Communications, 2017; 8: 15606 DOI: 10.1038/NCOMMS15606 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=882119

Η γέννηση και η εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος. Journey to the Birth of the Solar System

Join David Kaplan on a virtual-reality tour showing how the sun, the Earth and the other planets came to be. David Kaplan is a theoretical particle physicist at Johns Hopkins University and a producer of the award-winning documentary Particle Fever.

Ο θεωρητικός φυσικός David Kaplan μας παρουσιάζει την ιστορία του ήλιου, της γης, της σελήνης και των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος σε ένα βίντεο διάρκειας έξι λεπτών.

Πηγές: Quanta Magazine - physicsgg

Άρχισε η κατασκευή του μεγαλύτερου τηλεσκοπίου του κόσμου στη Χιλή. First Stone Ceremony for ESO's Extremely Large Telescope

Kαλλιτεχνική απεικόνιση του Εξαιρετικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου στη Χιλή. This artist’s rendering shows the Extremely Large Telescope in operation on Cerro Armazones in northern Chile. The telescope is shown using lasers to create artificial stars high in the atmosphere. The first stone ceremony for the telescope was attended by the President of Chile, Michelle Bachelet Jeria, on 26 May 2017. Credit: ESO/L. Calçada

Τέθηκε ο θεμέλιος λίθος του ευρωπαϊκού Υπερβολικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου (European Extremely Large Telescope-ELT), που άρχισε να κατασκευάζεται στην έρημο Ατακάμα της Χιλής και τα οποίο θα αποτελέσει τμήμα του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (European Southern Observatory-ESO).

This graphic compares the dome of the Extremely Large Telescope with those of other major ground-based telescope facilities that are currently under construction. Credit: ESO

Το ELT, που θα ανεγερθεί στην κορυφή του όρους Αρμαζόνες της βόρειας Χιλής σε υψόμετρο 3.046 μέτρων, θα είναι το μεγαλύτερο «μάτι» που έχει ποτέ στραφεί στους ουρανούς και αναμένεται να φέρει επανάσταση στην αστρονομία και στην κατανόηση του σύμπαντος.

This artist’s rendering shows a night view of the Extremely Large Telescope in operation on Cerro Armazones in northern Chile. The telescope is shown using lasers to create artificial stars high in the atmosphere. The first stone ceremony for the telescope was attended by the President of Chile, Michelle Bachelet Jeria, on 26 May 2017. Credit: ESO/L. Calçada

Στη σχετική τελετή που έγινε χθες στην περιοχή Παρανάλ, παρευρέθηκε και η πρόεδρος της Χιλής Μιτσέλ Μπατσελέ, η κυβέρνηση της οποίας στηρίζει ποικιλοτρόπως το έργο, δωρίζοντας μεταξύ άλλων την έκταση όπου θα κτισθεί το τηλεσκόπιο, καθώς φιλοδοξεί να αναδείξει τη Χιλή σε αστρονομική «πρωτεύουσα» του κόσμου.

This panoramic view shows the summit of Cerro Armazones, a 3046-metre peak in the Atacama Desert of northern Chile, after it was levelled. This site will be the home of the 39-metre Extremely Large Telescope (ELT), which will be the world’s biggest optical telescope. The first stone ceremony for the telescope was attended by the President of Chile, Michelle Bachelet Jeria, on 26 May 2017. Credit: ESO

Η ξηρή έρημος Ατακάμα με τον πεντακάθαρο ουρανό θεωρείται ιδανικό μέρος για αστρονομικές παρατηρήσεις, γι’ αυτό συγκεντρώνει όλο και περισσότερα διεθνή τηλεσκόπια.

This infographic provides a basic breakdown of the ELT's structure, focusing particularly on the first-generation of instruments. The ELT is expected to see first light in 2024, and the instruments in 2025. Credit: ESO

Όταν το ELT -το κόστος του οποίου αναμένεται να ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ- ολοκληρωθεί και τεθεί σε λειτουργία το 2024, θα είναι το μεγαλύτερο οπτικό και υπέρυθρο τηλεσκόπιο στον κόσμο, περίπου πενταπλάσιο από τα μεγαλύτερα σημερινά τηλεσκόπια, έχοντας διάμετρο κατόπτρου περίπου 39 μέτρων. Το τεράστιο κάτοπτρο θα στεγάζεται σε ένα ακόμη πιο γιγάντιο θόλο διαμέτρου 85 μέτρων και μάζας 5.000 τόνων, με έκταση όσο περίπου ένα γήπεδο ποδοσφαίρου.

This is the official trailer for the ELT, the Extremely Large Telescope. The design for the ELT shown here is preliminary. Credit: ESO

Μεταξύ άλλων, το νέο τηλεσκόπιο θα μπορεί να παρατηρήσει εξωπλανήτες γύρω από άστρα, πιθανώς ακόμη και τις ατμόσφαιρες γύρω από ορισμένους από αυτούς τους πλανήτες, κάτι που θα δώσει πολύτιμες ενδείξεις για την πιθανότητα να είναι φιλόξενοι για ζωή.

This artist's video takes the viewer into the dome of ESO's Extremely Large Telescope on Cerro Armazones in northern Chile. It reveals the complex and massive telescope structure and the 39-metre segmented main mirror. The final moments show night falling and the telescope starting work by switching on multiple lasers to create artificial stars high in the atmosphere. Credit: ESO/L. Calçada/M. Kornmesser. Music: Jennifer Athena Galatis

Ακόμη θα ρίξει περισσότερο φως σε μυστήρια, όπως η σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια, καθώς η αρχέγονη φάση δημιουργίας του σύμπαντος.

Πηγές: www.amna.gr – www.eso.org

Χαοτικός χορός κυκλώνων στους πόλους του Δία. NASA’s Jupiter Mission Reveals the ‘Brand-New and Unexpected’

Ο νότιος πόλος του πλανήτη Δία από απόσταση 52.000 χιλιομέτρων. Πολυάριθμοι οβάλ σχηματισμοί στον νότιο πόλο του Δία είναι κυκλώνες με διάμετρο ως και 1.400 χιλιομέτρων. Τα χρώματα της εικόνας δεν είναι φυσικά. This image shows Jupiter’s south pole, as seen by NASA’s Juno spacecraft from an altitude of 32,000 miles (52,000 kilometers). The oval features are cyclones, up to 600 miles (1,000 kilometers) in diameter. Multiple images taken with the JunoCam instrument on three separate orbits were combined to show all areas in daylight, enhanced color, and stereographic projection. Credits: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Betsy Asher Hall/Gervasio Robles

Ο Δίας διαθέτει στους πόλους του γιγάντιους κυκλώνες, που φθάνουν σε διάμετρο τα 1.400 χιλιόμετρα, ένα μαγνητικό πεδίο με δεκαπλάσια ισχύ σε σχέση με αυτό της Γης και ένα πολικό σέλας που δεν μοιάζει με το γήινο. Αυτά είναι τα τρία κυριότερα έως τώρα ευρήματα από την ανάλυση των πρώτων στοιχείων που έστειλε από τον Δία το διαστημικό σκάφος Juno (Ήρα) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το πρώτο που έχει περάσει πάνω από τους μυστηριώδεις και εξωτικούς στην όψη πόλους του αέριου γίγαντα.

Θεόρατοι κυκλώνες η νέα αναπάντεχη ανακάλυψη του Juno στον Δία

A close-up of an enhanced-color image of Jupiter’s clouds obtained by NASA’s Juno spacecraft. Credit: NASA/SWRI/MSSS/Gerald Eichstädt/Seán Doran

Νέα ερωτηματικά έκρυβαν για τους επιστήμονες τα δεδομένα που έφτασαν από το διαστημόπλοιο Juno, μετά την τελευταία κοντινή του διέλευση από τον πλανήτη. Ανάμεσα σε αυτά, οι τεράστιοι και εντυπωσιακοί κυκλώνες που αποτύπωσε το σκάφος, περνώντας από τους δύο πόλους του Δία.

Το Juno έφτασε στον πλανήτη το περασμένο καλοκαίρι. Είναι το πρώτο διαστημόπλοιο που θα εξετάσει τους πόλους του από τόσο μικρή απόσταση. Περιφέρεται σε τροχιά που, κάθε 53 ημέρες, το φέρνει σε «απόσταση αναπνοής» από τα νέφη στην ανώτερη ατμόσφαιρα του Δία. Όταν ολοκληρώσει κάθε «επίσκεψή» του, στέλνει στη Γη τα στοιχεία που συνέλεξε.

Τώρα, οι επιστήμονες θέλουν να κατανοήσουν πώς εξελίσσονται χρονικά οι κυκλώνες, αλλά και κατά πόσο υπάρχουν διαφορές στην εκδήλωση του φαινόμενου ανάμεσα στον βόρειο και τον νότιο πόλο. «Προς το παρόν πάντως, απολαμβάνουμε αυτές τις εικόνες», προσθέτει ο Λούνιν.

Η ερευνητική ομάδα συναντήθηκε στις αρχές της εβδομάδας, για μία προκαταρκτική συζήτηση σχετικά με τα πιο πρόσφατα δεδομένα που κατέφθασαν από το διαστημόπλοιο. «Ήμασταν όλοι τρομερά ενθουσιασμένοι. Τα αποτελέσματα είναι πραγματικά εξαιρετικά», λέει ο Φραν Μπάτζιναλ, καθηγητής αστροφυσικής και πλανητικών επιστημών στο πανεπιστήμιο του Κολοράντο.

Εικόνες υπέρυθρης ακτινοβολίας και φάσματα της θερμικής εκπομπής του Δία. Infrared images and spectra of Jupiter’s thermal emission based on readings from the Jovian Infrared Auroral Mapper aboard the Juno spacecraft. Credit: J.E.P. Connerney et al.

«Ο λόγος είναι πως δεν παραπέμπουν σε ό,τι περιμέναμε. Αν βρίσκαμε απλώς ό,τι αναμέναμε, θα ήταν τετριμμένα. Τώρα, όμως, μας ενθουσιάζει το γεγονός ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μυστήρια και γρίφους, που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε».

Μερικά από αυτά τα μυστήρια είναι αρκετά «σκοτεινά». Για παράδειγμα, προέκυψαν νέα στοιχεία για το εντυπωσιακό σέλας που σχηματίζεται στους δύο πόλους του Δία. Και στους δύο πόλους, το σέλας σχηματίζεται από σωματίδια υψηλής ενέργειας, τα οποία κινούνται κατά μήκος των δυναμικών γραμμών του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη, κάτι που θα σήμαινε πως θα έπρεπε να εμφανίζονται ισχυρά ηλεκτρικά ρεύματα.

«Ωστόσο, δεν ανιχνεύσαμε διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο, τις οποίες θα έπρεπε κανονικά να προκαλούν», επισημαίνει ο Μπάτζιναλ. Ένας ακόμη γρίφος, που υποτίθεται πως θα έπρεπε να λύσει το διαστημόπλοιο, αφορά το κατά πόσο ο Δίας έχει στερεό πυρήνα, αν και είναι αέριος γίγαντας.

«Τα πρώτα δεδομένα υποδεικνύουν πως υπάρχει όντως πυρήνας», λέει ο Λούνιν. «Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι οριοθετημένος». Μία ακόμη έκπληξη που προέκυψε από το Juno αφορά τη συγκέντρωση αμμωνίας στην ατμόσφαιρα.

In contrast to the chaotic weather patterns at Jupiter’s poles, a stable hexagonal pattern covers Saturn’s north pole. A comparison of Saturn's north-polar region in 2013, left, and 2017, right. As the gas giant approached its summer solstice, the sun's ultraviolet light led to a yellow-ish haze. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute/Hampton University

Οι επιστήμονες θεωρούσαν πως το πιο πιθανό είναι η αμμωνία να είναι ισοκατανεμημένη στην ατμόσφαιρα του πλανήτη. Παρ’ όλα αυτά τα δεδομένα δείχνουν πως υπάρχουν μεγαλύτερες ποσότητες στον ισημερινό απ’ ό,τι στα υπόλοιπα πλάτη.

Το σκάφος αναμένεται να πραγματοποιήσει περισσότερες από είκοσι επιπλέον κοντινές διελεύσεις. Επομένως, δεν είναι απίθανο να προκύψουν και άλλες εκπλήξεις για την επιστημονική ομάδα.

Το επόμενο κοντινό πέρασμα του Juno πάνω από τον Δία θα γίνει στις 11 Ιουλίου, οπότε το σκάφος θα πετάξει ακριβώς πάνω από την εμβληματική «μεγάλη ερυθρά κηλίδα», η οποία είναι διπλάσια από τη Γη. Η αποστολή του σκάφους κατ' αρχήν έχει προγραμματισθεί να διαρκέσει έως το Φεβρουάριο του 2018, χωρίς να αποκλείεται μια παράτασή της.

Πηγές: naftemporiki.gr – www.nytimes.com – www.nasa.gov

Ανδρέας Εμπειρίκος, «Έαρ σαν πάντα»

Μαρκ Σαγκάλ, Εραστές στον κόκκινο ουρανό, 1950

Καλύπτουσα τα κύματα του δορυάλωτου χωριού με το κόκκινό της φόρεμα

Πρώτα μικρή κι έπειτα μεγάλη

Ανεβαίνει στην κορφή του πύργου

Και πιάνει τα σύννεφα και τα συνθλίβει επί του στήθους της

Ίσως ποτέ να μην υπήρξε μεγαλύτερος καημός από το δικό της

Ίσως ποτέ να μην έπεσαν ψίθυροι πιο πεπυρακτωμένοι στην επιφάνεια ενός προσώπου

Ίσως ποτέ δεν εξετέθη στην κατανόηση ανθρώπου έκθεσις πιο εκτεταμένη

Έκθεσις πιο ποικίλη πιο περιεκτική από την ιστορία που λεν τα νέφη αυτής της εξομολογήσεως

Εδώ κι εκεί τα κόβουν λαιμητόμοι

Θερμές σταγόνες πέφτουνε στη γη

Ο γήλοφος που σχηματίσθηκε στο κυριώτερο σημείο της πτώσεως

Φουσκώνει και ανεβαίνει ακόμη

Κανείς δασμός δεν είναι βαρύτερος από μια τέτοια σταγόνα

Κανένα διαμάντι πιο βαρύ

Κανείς μνηστήρ πιο πλήρης πάθους

Στιλπνά τα κράσπεδα του λόφου και γυαλίζουνε στον ήλιο

Στην κορυφή του περιμένει μια λεκάνη

Είναι γιομάτη ως επάνω

Κι απ' τα νερά της αναδύεται μια πολύ μικρή παιδίσκη ωραιοτάτη.

Ελπίδα μας αυριανή.

Μπαλτίς, Γυμνό προφίλ, 1975 

Από τη συλλογή «Ενδοχώρα» (1945)

Γιατί τα φλαμίνγκο στέκονται και κοιμούνται στο ένα πόδι. Why flamingos stand on one leg

Περιέργως, τα φοινικόπτερα διατηρούν πιο εύκολα την ισορροπία τους στο ένα πόδι. Οι ασκήσεις ισορροπίας που κάνουν τα εντυπωσιακά πτηνά βασίζονται σε έναν ολόκληρο μηχανισμό. Why they stand on one leg is a mystery, let alone how. Credit: Dustin and Jennifer Stacey, CC BY

Για τα φοινικόπτερα, περισσότερο γνωστά ως φλαμίνγκο, το να στέκεσαι στο ένα πόδι δεν είναι καθόλου τιμωρία: τα τελευταία πειράματα επιβεβαιώνουν ότι τα μεγαλόπρεπα πτηνά δαπανούν λιγότερο ενέργεια όταν στέκονται σε αυτήν την παράξενη στάση. Και ο μηχανισμός είναι τόσο αποτελεσματικός ώστε λειτουργεί ακόμα και όταν τα φλαμίνγκο είναι νεκρά.

Αμερικανοί ορνιθολόγοι αναφέρουν στη βρετανική επιθεώρηση Biology Letters ότι κατάφεραν να κρατήσουν όρθια δύο νεκρά φλαμίνγκο απλά τεντώνοντας και σταθεροποιώντας στο έδαφος μόνο το ένα πόδι, ακριβώς κάτω από το κέντρο βάρους του σώματος. Η σταθεροποίηση των νεκρών πειραματόζωων και στα δύο πόδια αποδείχθηκε αδύνατη.

How do they do while sleeping what we can barely do at all? Credit: Carlos Bustamante Restrepo, CC BY-NC-ND

Το συμπέρασμα ότι τα ροζ φλαμίνγκο (Phoenicopterus roseus) μπορούν να στέκονται, ακόμα και να κοιμούνται, στο ένα πόδι χωρίς να δαπανούν σημαντικές ποσότητες ενέργεια για μυϊκή δραστηριότητα.

Αυτό αποδείχθηκε και με ένα δεύτερο πείραμα, στο οποίο ζωντανά φοινικόπτερα κλήθηκαν να σταθούν πάνω σε μια πλατφόρμα που επέτρεπε τη μέτρηση των ασκούμενων δυνάμεων. Όπως διαπιστώθηκε, τα πουλιά δεν κινούν σχεδόν καθόλου τους μύες όταν στέκονται στο ένα πόδι. Σε αυτή τη στάση, μάλιστα, δείχνουν να διατηρούν πιο εύκολα την ισορροπία τους.

Μαγικό γόνατο που «κλειδώνει»

The bulk of a flamingo’s mass sits half a meter above the ground, on a single, slender leg. Credit: Chang and Ting, Biology Letters

Οι ανατομικές λεπτομέρειες του μηχανισμού παραμένουν ασαφείς, λένε οι ερευνητές, φαίνεται όμως ότι στα φλαμίνγκο η άρθρωση του γονάτου «κλειδώνει» για να σταθεροποιεί τη στάση του σώματος.

Even in flamingo cadavers, the leg joints were very stable when tilted forward and backward. Credit: Chang and Ting, Biology Letters

Η έρευνα υποδεικνύει ότι τα φλαμίνγκο, και πιθανώς και άλλα πουλιά, στέκονται στο ένα πόδι για να εξοικονομήσουν ενέργεια. Δεν πρόκειται όμως για απόδειξη, δεδομένου ότι η μελέτη δεν μέτρησε απευθείας τη μυϊκή δραστηριότητα.

Επιφυλακτικός με τα συμπεράσματα της δημοσίευσης εμφανίστηκε ο δρ Μάθιου Άντερσον του Πανεπιστημίου «Σεντ Τζόσεφ» της Φιλαδέλφειας. Όπως επισήμανε στο BBC, η νέα μελέτη δείχνει το πώς μπορούν τα φλαμίνγκο να στέκονται στο ένα πόδι, δεν εξηγεί όμως το γιατί.

Ο ίδιος έχει προτείνει τη θεωρία ότι η ασυνήθιστη στάση εξοικονομεί ενέργεια σε ψυχρά περιβάλλοντα, αφού το ένα πόδι μένει κοντά στο σώμα και χάνει έτσι λιγότερη θερμότητα. Η ομάδα του Άντερσον έχει δείξει μεταξύ άλλων ότι ο αριθμός των πτηνών που στέκονται στο ένα πόδι μειώνεται όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει.

Μια άλλη θεωρία που έχει προταθεί είναι ότι τα φλαμίνγκο στηρίζονται στο ένα πόδι απλά για να ξεκουράσουν το άλλο.

Πηγές: Young-Hui Chang et al. Mechanical evidence that flamingos can support their body on one leg with little active muscular force, Biology Letters (2017). DOI: 10.1098/rsbl.2016.0948 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=881679