Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Οι
Beatles που παίζουν
μαξιλαροπόλεμο, Κου Κλουξ Κλαν, η δολοφονία του Ρόμπερτ Κένεντι, η κηδεία του
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, το χτίσιμο και το γκρέμισμα του
Τείχους του Βερολίνου, ο Μάικλ Τζάκσον, απομεινάρια κόκας στα ρουθούνια του
Τζακ Νίκολσον… ο σκωτσέζος φωτογράφος Χάρι Μπένσον έχει δει τα πάντα και έχει
φωτογραφίσει τις σημαντικότερες ιστορικές στιγμές και προσωπικότητες του
περασμένου αιώνα.
Ο
Μπένσον ξεκίνησε σαν φωτορεπόρτερ αλλά η καριέρα του εκτοξεύθηκε όταν τον
διάλεξαν να καλύψει την παρθενική περιοδεία των Beatles στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1964.
Σύμφωνα
με τον ίδιο, ο λόγος που τον διάλεξαν ήταν επειδή ο άλλος φωτογράφος ήταν
άσχημος και «έπρεπε να είσαι όμορφος για να κάνεις παρέα με τον Πολ, τον Τζον,
τον Ρίνγκο και τον Τζορτζ». Ο Μπένσον απολάμβανε απεριόριστη πρόσβαση στα
παρασκήνια και στις προσωπικές στιγμές των «Σκαθαριών», με αποτέλεσμα να
τραβήξει μερικές από τις πιο ζωντανές και ειλικρινείς φωτογραφίες του θρυλικού
συγκροτήματος.
Από
τους πιο πολύπλευρους και ευέλικτους φωτογράφους, ο Μπένσον έχει συνεργαστεί με
τα σημαντικότερα περιοδικά, Life,
Time, VanityFair, W,
Newsweek είναι κάποια
από αυτά, και έχει δημιουργήσει τα πορτρέτα έντεκα αμερικανών προέδρων, από τον
Αϊζενχάουερ μέχρι τον Ομπάμα. Το 2009 τιμήθηκε με τον τίτλο του Διοικητή του
Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασιλίσσα Ελισσάβετ Β΄ για τις
υπηρεσίες του στη Φωτογραφία.
Ο
Μπένσον έχει ένα μοναδικό χάρισμα να έρχεται κοντά με τους ανθρώπους που
ποζάρουν στο φακό του και να τους κάνει να νιώθουν άνετα. Πώς το καταφέρνει
αυτό; Ο ίδιος εξομολογείται πως το μυστικό για μια καλή φωτογραφία είναι να
«μην φέρνεις το δικό σου φαγητό στη δουλειά».
Αυτό σου δίνει την ευκαιρία να περάσεις χρόνο με τον άνθρωπο που θα
φωτογραφίσεις και να τον αφήσεις να χαλαρώσει, «αλλά προσοχή, με το που
τελειώσει η φωτογράφηση πρέπει να φύγεις, αλλιώς ρισκάρεις να γίνετε φίλοι και
να σου ζητήσει να μην χρησιμοποιήσεις κάποια φωτογραφία. Και προτιμώ να χάσω
έναν φίλο παρά μια φωτογραφία» παραδέχεται ο Μπένσον.
Kevin Grass, A painting about cyber-bullying. Τα νεαρά θύματα του εκφοβισμού εμφανίζουν
δομικές αλλαγές στο κεφάλι οι οποίες μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση στην
ψυχική υγεία τους. The effects of constantly being bullied are more than
just psychological. Research now shows that there may be physical structural
differences in the brains of adolescents who are regularly victimized, and this
could increase the chance that they suffer from mental illness.
Η
επίδραση που έχει το bullying στα άτομα που το υφίστανται δεν είναι μόνο
ψυχολογική. Νέα μελέτη δείχνει ότι προκαλούνται δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο
των εφήβων που πέφτουν συστηματικά θύματα bullying, γεγονός το οποίο μπορεί να
αυξήσει τις πιθανότητες που αντιμετωπίζουν για εμφάνιση ψυχικής νόσου. Η μελέτη
αυτή που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Molecular
Psychiatry» διεξήχθη από ερευνητές του King’s College του Λονδίνου (μεταξύ
των οποίων και ο Έλληνας Δημήτρης Παπαδόπουλος-Ορφανός) και είναι η πρώτη που
δείχνει ότι η χρόνια θυματοποίηση από συνομηλίκους κατά την εφηβεία μπορεί να
έχει σημαντική επίδραση στην ψυχική υγεία εξαιτίας δομικών αλλαγών στον
εγκέφαλο.
Ενδελεχής
ανάλυση
Οι
ερευνητές με επικεφαλής τη δρα Έριν Μπούρκε Κινλάν ανέλυσαν δεδομένα,
ερωτηματολόγια καθώς και τομογραφίες του εγκεφάλου 682 εφήβων ηλικίας 14 ως 19
ετών από τη Βρετανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Τα
παιδιά συμμετείχαν στη μακροχρόνια μελέτη IMAGEN, η οποία είχε ως στόχο την
καταγραφή της ανάπτυξης του εγκεφάλου και της ψυχικής υγείας των εφήβων. Στο
πλαίσιο αυτής της μελέτης όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε τομογραφία
εγκεφάλου όταν ήταν 14 και 19 ετών.
Επιπλέον,
στις ηλικίες των 14, των 16 και των 19 ετών τα νεαρά άτομα συμπλήρωσαν
ερωτηματολόγια σχετικά με το αν είχαν πέσει ποτέ θύμα bullying και σε ποιον
βαθμό.
Όπως προέκυψε από τα ευρήματα, 36 από τους 682 εφήβους ήταν θύματα χρόνιου bullying.
Δεδομένα που αφορούσαν αυτούς τους 36 εφήβους συγκρίθηκαν με εκείνα άλλων
συμμετεχόντων που είχαν βιώσει λιγότερο σοβαρό εκφοβισμό και για μικρότερο
διάστημα από συνομηλίκους τους. Ελήφθησαν επίσης υπόψη αλλαγές στον όγκο του
εγκεφάλου καθώς και τα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και υπερκινητικότητας στην
ηλικία των 19 ετών.
Αλλαγές
σε δύο περιοχές του εγκεφάλου
The new study by
Burke Quinla et al suggests that the experience of chronic peer victimization
during adolescence might induce psychopathology-relevant deviations from
normative brain development. Early peer victimization interventions could
prevent such pathological changes. Image credit: Alexas Fotos
Σύμφωνα
λοιπόν με την ανάλυση των στοιχείων, το bullying συνδέεται με εμφάνιση
προβλημάτων ψυχικής υγείας στα παιδιά – αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, απλώς
και αυτή η μελέτη ήλθε να επιβεβαιώσει τα ευρήματα προηγούμενων μελετών. Το
εντελώς νέο εύρημα ήταν ότι το bullying συνδέεται με μείωση του όγκου δύο
περιοχών του εγκεφάλου, και συγκεκριμένα του κερκοφόρου πυρήνα και του
κελύφους.
Αυτές
οι αλλαγές στον εγκέφαλο φάνηκε να εξηγούν, τουλάχιστον ως έναν βαθμό, το πώς
συνδέεται το bullying με τα υψηλότερα επίπεδα γενικευμένου άγχους στην ηλικία
των 19 ετών.
«Η
σημασία των δομικών αλλαγών που υφίστανται ο κερκοφόρος πυρήνας και το κέλυφος
του εγκεφάλου σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη άγχους συνδέεται κυρίως με τη
συνεισφορά που έχουν αυτές οι δύο περιοχές σε σχετικές με το άγχος
συμπεριφορές, όπως το πόσο ευαίσθητο είναι το άτομο απέναντι στην ανταμοιβή, τα
κίνητρά του, η προσοχή του αλλά και η επεξεργασία των συναισθημάτων» εξήγησε η
δρ Μπούρκε Κινλάν.
Τρεις
στους 10 πέφτουν θύμα bullying
Flora Borsi, Into Ashes. Chronic peer victimization
during adolescence impacts mental health via structural brain changes,
according to new research published in the journal Molecular Psychiatry.
Προσέθεσε
ότι είναι ανησυχητικό το γεγονός πως ποσοστό έως και 30% των νεαρών ατόμων
υφίσταται bullying από τους συνομηλίκους τους – και μάλιστα κάποια παιδιά
υπομένουν τέτοιες συμπεριφορές σχεδόν σε καθημερινή βάση.
Η
επικεφαλής της μελέτης υπογράμμισε ότι η εφηβεία είναι μια περίοδος κατά την
οποία τα παιδιά αποκτούν νέες εμπειρίες αλλά συγχρόνως αναπτύσσεται πολύ και ο
εγκέφαλός τους. Έτσι, συνιστά να γίνουν όλες οι δυνατές προσπάθειες ώστε να
περιοριστεί το bullying προτού αποτελέσει πολύ σοβαρό πρόβλημα το οποίο θα
οδηγήσει σε αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου των εφήβων και τελικώς πιθανώς σε
ανάπτυξη ψυχικών νόσων.
Πηγές: Erin
Burke Quinlan, Edward D. Barker, Qiang Luo, Tobias Banaschewski, Arun L. W.
Bokde, Uli Bromberg, Christian Büchel, Sylvane Desrivières, Herta Flor, Vincent
Frouin, Hugh Garavan, Bader Chaarani, Penny Gowland, Andreas Heinz, Rüdiger
Brühl, Jean-Luc Martinot, Marie-Laure Paillère Martinot, Frauke Nees, Dimitri
Papadopoulos Orfanos, Tomáš Paus, Luise Poustka, Sarah Hohmann, Michael N.
Smolka, Juliane H. Fröhner, Henrik Walter, Robert Whelan, Gunter
Schumann. Peer victimization and its impact on adolescent brain
development and psychopathology. Molecular Psychiatry, 2018;
DOI:10.1038/s41380-018-0297-9- https://www.tovima.gr/2019/01/04/science/to-bullying-allazei-lfti-domi-tou-efivikou-egkefalou/
Το
Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου είναι ο φωτεινότερος γειτονικός γαλαξίας, ο οποίος
πλησίασε τον δικό μας πριν από περίπου ενάμισι δισεκατομμύριο χρόνια και σήμερα
απέχει γύρω στις 163.000 έτη φωτός. Collision will ‘cause fireworks’ but
probably won’t happen for about 2.5 billion years. There is a small chance the
collision could push the Milky Way into ‘cosmic exile’. Photograph: Panther
Media GmbH/Alamy Stock Photo
Ένας
δορυφορικός γαλαξίας, το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου, που «ζυγίζει» όσο 250
δισεκατομμύρια ήλιοι, έρχεται καταπάνω στο δικό μας γαλαξία και η σύγκρουση
φαίνεται αναπόφευκτη σε περίπου 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια, νωρίτερα απ’ ό,τι
πίστευαν έως τώρα οι αστρονόμοι, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις τους.
Από
πάνω προς τα κάτω βλέπουμε τον έναστρο ουρανό όπως φαίνεται από τη Γη κατά τη
διάρκεια της προσέγγισης και σύγκρουσης του Γαλαξία μας μ’ αυτόν της
Ανδρομέδας. Η πρώτη εικόνα δείχνει τον ουρανό όπως φαίνεται σήμερα και η
τελευταία όπως θα φαίνεται μετά από 7 δισεκατομμύρια χρόνια (και αφού θα έχει
ολοκληρωθεί η σύγκρουση). This series of photo illustrations shows the predicted
merger between the Milky Way and Andromeda as seen from Earth. The first frame
is the present day; the last frame is 7 billion years from now.
Μάλιστα,
όπως δείχνουν οι προσομοιώσεις σε υπερυπολογιστές, υπάρχει μια μικρή πιθανότητα
(της τάξης του 1% ως 3%) μετά τη σύγκρουση αυτή το ηλιακό μας σύστημα να
εκτοξευτεί στο διάστημα έξω από το γαλαξία μας – κάτι που θα σημάνει και το
τέλος της όποιας ζωής υπάρχει έως τότε πάνω στη Γη, η οποία δε θα διαθέτει πια
συνθήκες φιλόξενες για έμβιους οργανισμούς.
Η
νέα μελέτη από αστροφυσικούς του Ινστιτούτου Υπολογιστικής Κοσμολογίας του
βρετανικού Πανεπιστημίου του Ντάραμ, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «MonthlyNotices» της
Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας, προβλέπει ότι η μελλοντική
σύγκρουση δε θα επηρεάσει άμεσα το ηλιακό μας σύστημα, καθώς υπάρχει πολύς
χώρος ανάμεσα στα άστρα του γαλαξία μας.
Hubble Space
Telescope image representing a merger between two galaxies (M51a and M51b)
similar in mass to the Milky Way and the Large Magellanic Cloud. Credit: NASA,
ESA, S. Beckwith (STScI), and The Hubble Heritage Team (STScI/AURA)
Όμως,
θα πυροδοτήσει μια αλυσίδα γεγονότων, καθώς θα κάνει άνω-κάτω τις τροχιές και
τις βαρυτικές επιδράσεις πολλών άστρων του γαλαξία μας, κάτι που τελικά μπορεί
ακόμη και να εξοβελίσει στον εξωγαλαξιακό χώρο τον Ήλιο μας μαζί με τους
πλανήτες του.
Παρά
το μεγάλο μέγεθος του γαλαξία μας, η κεντρική μαύρη τρύπα του είναι μόλις το
ένα δέκατο του μεγέθους που έχουν οι αντίστοιχες μαύρες τρύπες στην καρδιά
άλλων γαλαξιών παρόμοιου μεγέθους. Οι επιστήμονες θεωρούν πιθανόν η σύγκρουση
των δύο γαλαξιών να «ξυπνήσει» τη μαύρη τρύπα στο κέντρο του γαλαξία μας, η
οποία αφενός μπορεί να μεγαλώσει έως δέκα φορές, «καταπίνοντας» πλέον πολύ
αυξημένες ποσότητες ύλης γύρω της, αφετέρου μπορεί να εκπέμψει πολύ ισχυρότερη
και καταστροφική ακτινοβολία υψηλής ενέργειας.
Το
Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου είναι ο φωτεινότερος γειτονικός γαλαξίας, ο οποίος
πλησίασε τον δικό μας πριν από περίπου ενάμισι δισεκατομμύριο χρόνια και σήμερα
απέχει γύρω στις 163.000 έτη φωτός. Οι νέοι υπολογισμοί για την πιο γρήγορη
σύγκρουση οφείλονται στο ότι οι επιστήμονες εκτιμούν πλέον ότι διαθέτει
διπλάσια σκοτεινή ύλη απ’ όση νόμιζαν έως τώρα, σύμφωνα με τις βρετανικές
«Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ» και το «NewScientist».
«Μολονότι δύο δισεκατομμύρια χρόνια είναι ένα
υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα για τους ανθρώπους, είναι πολύ σύντομος
χρόνος σε κοσμική κλίμακα. Η καταστροφή του Μεγάλου Μαγγελανικού Νέφους, καθώς
θα καταβροχθιστεί από το δικό μας γαλαξία, θα προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στο
δικό μας γαλαξία, θα ξυπνήσει τη μαύρη τρύπα που ζει στο κέντρο του και θα
μετατρέψει το γαλαξία μας σε ενεργό γαλαξιακό πυρήνα ή κβάζαρ» δήλωσε ο
επικεφαλής ερευνητής δρ Μάριους Καούτουν.
In about 4 billion
years, the Milky Way and Andromeda galaxies will collide. The three largest
galaxies in our Local Group of Galaxies are our Milky Way along with the
Andromeda (also known as Messier 31) and Triangulum (also known as Messier 33)
galaxies. This scientific visualization of a computer simulation depicts their
joint evolution over the next several billion years and features the inevitable
massive collision between the Milky Way and Andromeda. Hubble Space Telescope
observations indicate that the two galaxies, pulled together by their mutual
gravity, will crash together in a head-on collision about 4 billion years from
now. The thin disk shapes of these spiral galaxies are strongly distorted and
irrevocably transformed by the encounter. Around 6 billion years from now, the
two galaxies will merge to form a single elliptical galaxy. The Triangulum galaxy
continues to orbit the merged pair through the end of this computer simulation,
though other computer models show it becoming part of the collision. Visualization:
Frank Summers (STScI). Simulation: Gurtina Besla (Columbia University) and
Roeland van der Marel (STScI)
«Όλος ο γαλαξίας μας θα ταρακουνηθεί και όλο
το ηλιακό μας σύστημα μπορεί να πεταχτεί στο εξώτερο διάστημα. Αν αυτό συμβεί,
δεν βλέπω πώς οι απόγονοί μας, αν υπάρχουν, θα μπορέσουν να το αντέξουν»
ανέφερε ο Κάρλος Φρανκ, διευθυντής του Ινστιτούτου Υπολογιστικής Κοσμολογίας
του Ντάραμ.
Ένας
άλλος πολύ μεγαλύτερος γειτονικός γαλαξίας, η Ανδρομέδα, πενταπλάσια σε μέγεθος
σε σχέση με το Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου, βρίσκεται επίσης σε πορεία σύγκρουσης
με το γαλαξία μας, τον οποίον μπορεί να καταστρέψει τελείως, αλλά όχι νωρίτερα
από τέσσερα έως πέντε δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις
των αστρονομικών μοντέλων.
«Η σύγκρουση με την Ανδρομέδα θα είναι ένας
πραγματικός Αρμαγεδδών. Αυτό θα είναι πραγματικά το τέλος του γαλαξία μας όπως
τον ξέρουμε» είπε ο Φρανκ.