Ο θαυμαστός κόσμος και οι περίπλοκες κοινωνικές σχέσεις των δελφινιών. Dolphins learn the ‘names’ of their friends to form teams—a first in animal kingdom

Η πολυπλοκότητα των σχέσεων που αναπτύσσουν μεταξύ τους είναι αντίστοιχη με εκείνη των ανθρώπων στις πρώιμες κοινωνίες. Αυτό αποκάλυψε τριακονταετής μελέτη ρινοδέλφινων του είδους Tursiops aduncus. Dolphin allies form teams to help their pals fight rivals who might try to take away a fertile female. Here, two males assist their pals in guarding a lone female. SIMON ALLEN

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γνώση και την εμπειρία τους για να κατατάξουν τους ανθρώπους του περίγυρού τους σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με το είδος της συνεργασίας την οποία αναπτύσσουν με αυτούς. Έτσι, έχουν τη δυνατότητα να ξεχωρίζουν από το περιβάλλον τους ανθρώπους οι οποίοι σχετίζονται, παραδείγματος χάριν, με την εργασία τους ή αυτούς που σχετίζονται με τον αθλητικό σύλλογο στον οποίο συμμετέχουν. Μέχρι πρότινος οι επιστήμονες πίστευαν ότι η ικανότητα αυτή ήταν αποκλειστικό «προνόμιο» του ανθρώπου. Νέα μελέτη ωστόσο καταδεικνύει ότι τα άτομα ενός είδους ρινοδέλφινων χρησιμοποιούν ηχητικά ερεθίσματα σε συνδυασμό με τη μνήμη τους για να ξεχωρίσουν τους συμμάχους τους. Τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση «Nature Communications», υποδεικνύουν ότι ο τρόπος με τον οποίο τα δελφίνια αυτά κατηγοριοποιούν τα άτομα του περιβάλλοντός τους είναι πιθανότατα παρόμοιος με αυτόν που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι στις πρώιμες κοινωνίες.

Ένα ιδιαίτερο είδος δελφινιών

Με ποια κριτήρια τα άτομα μιας κοινότητας ζώων «αποφασίζουν» ποιος είναι εχθρός και ποιος είναι φίλος; Πολλά είδη ζώων μπορούν να ξεχωρίζουν τα άτομα τα οποία δεν ανήκουν στην αγέλη, ενώ άλλα δημιουργούν στενότερους δεσμούς με βάση τις συγγενικές σχέσεις. Μια ιδιαίτερη περίπτωση είναι τα δελφίνια, τα οποία μπορούν να αναπτύξουν πολλαπλά επίπεδα σχέσεων μεταξύ τους. Επί τρεις δεκαετίες οι επιστήμονες μελετούν δελφίνια του είδους Tursiops aduncus, τα οποία απαντώνται, μεταξύ άλλων, στον Κόλπο των Καρχαριών στην Αυστραλία, με σκοπό να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο σχηματίζουν τις κοινότητές τους. Οι έρευνες έχουν αναδείξει ότι η σύσταση των κοινοτήτων των συγκεκριμένων δελφινιών, σε αντίθεση με άλλα είδη, μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι μεταξύ των αρσενικών ατόμων του είδους αναπτύσσονται πολύ ισχυροί δεσμοί. Οι δεσμοί αυτοί επιτρέπουν στα δελφίνια να σχηματίσουν μια σταθερή στον χρόνο… ομάδα κρούσης, η οποία τους επιτρέπει να προσεγγίσουν με αποτελεσματικότητα τα θηλυκά άτομα του είδους, απομακρύνοντας τις αντίστοιχες ομάδες των αντίζηλών τους. «Η δημιουργία συνεργασιών στα αρσενικά ενός είδους δεν συνηθίζεται στο πλαίσιο της αναπαραγωγής, επειδή τα αρσενικά επιχειρούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε κάτι το οποίο δεν μπορούν να μοιραστούν, ήτοι την πατρότητα» εξηγεί ο ερευνητής δρ Σίμον Άλεν, ένας από τους επικεφαλής της δημοσίευσης, ενώ συμπληρώνει ότι «έχουν καταγραφεί πλέον διάφορα κοινωνικά συστήματα τα οποία συμπεριλαμβάνουν τη δημιουργία συνεργασιών των αρσενικών ατόμων, ωστόσο η δημιουργία συνεργασιών σε πολλά επίπεδα είναι εξαιρετικά σπάνια».

Άμυνα τριών γραμμών

Τα διαφορετικά επίπεδα συνεργασίας αποτυπώνονται στους σχηματισμούς τους οποίους δημιουργούν τα δελφίνια κατά την περίοδο αναπαραγωγής, οι οποίοι αποτελούνται από τρεις γραμμές άμυνας. Στην πρώτη γραμμή βρίσκονται δύο ή τρία δελφίνια. Τα δελφίνια της πρώτης γραμμής συνοδεύονται από μια δεύτερη γραμμή, η οποία περιλαμβάνει μέχρι και 14 δελφίνια, τα οποία προστατεύουν την πρώτη γραμμή από τυχόν επιθέσεις άλλων σχηματισμών δελφινιών. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, τα δελφίνια σχηματίζουν και μια τρίτη γραμμή άμυνας, η οποία συγκροτείται από άτομα της δεύτερης γραμμής. Αν και η σύσταση της πρώτης γραμμής αλλάζει συχνά, στη γραμμή που βρίσκεται στα μετόπισθεν αναπτύσσονται πολύ ισχυρές σχέσεις: τα άτομα τα οποία συνθέτουν τη δεύτερη γραμμή μπορούν να μείνουν μαζί ακόμη και για δεκαετίες. «Ο πληθυσμός δελφινιών τα οποία βρίσκονται στον Κόλπο των Καρχαριών στην Αυστραλία είναι μοναδικός ως προς το ότι καμία άλλη κοινότητα δεν δημιουργεί παρόμοιους σχηματισμούς τριών επιπέδων. Τέτοιου είδους σχηματισμοί σε έναν πληθυσμό έχουν παρατηρηθεί σε ένα μόνο είδος ακόμη, αυτό του ανθρώπου» επισημαίνει ο ερευνητής.

Πολύπλοκο δίκτυο σχέσεων

Memory whiz. Dolphins, such as Kai, remember each other’s whistles for decades. (Inset: The spectrogram of Kai’s signature contact whistle.) JASON BRUCK

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν αυτό το πολύπλοκο δίκτυο σχέσεων, δημιουργείται ένα εύλογο ερώτημα: με ποιον τρόπο τα δελφίνια αντιλαμβάνονται και επεξεργάζονται τους διαφορετικούς τύπους σχέσεων με τα άτομα με τα οποία αναπτύσσουν συμμαχίες ανά τον χρόνο; Η αντίληψη ενός τέτοιου δικτύου θα απαιτούσε μια στοιχειώδη κωδικοποίηση, ώστε το κάθε δελφίνι να είναι σε θέση να επιλέξει με ποιο άτομο θα συνεργαστεί και πότε. Οι επιστήμονες έχουν αναγνωρίσει αρκετούς παράγοντες οι οποίοι ενδεχομένως επιτρέπουν στα δελφίνια να επεξεργαστούν τέτοιου είδους πληροφορίες. Ένας τέτοιος παράγοντας είναι ότι τα δελφίνια αποτυπώνουν στη μνήμη τους τις κοινωνικές σχέσεις με άλλα δελφίνια, ενώ η μνήμη αυτή διαρκεί για δεκαετίες. Ένας άλλος παράγοντας είναι ο συριγμός των δελφινιών. Τα δελφίνια χρησιμοποιούν τους ήχους τους οποίους παράγουν για να αποδώσουν, μεταξύ άλλων, «ονόματα» σε άλλα άτομα δελφινιών. Οι ερευνητές έχουν εξακριβώσει ότι τα δελφίνια μπορούν να παράγουν συριγμούς χαρακτηριστικούς για κάθε άτομο, δηλαδή να δώσουν ένα ξεχωριστό «όνομα» σε κάθε δελφίνι της κοινότητας. Επίσης, οι έρευνες έχουν δείξει ότι ένα δελφίνι θυμάται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του τους συριγμούς αυτούς. Ωστόσο, προηγούμενες έρευνες των επιστημόνων έδειξαν ότι οι συριγμοί δεν χρησιμοποιούνται από τα δελφίνια για να αποδώσουν σε άλλα άτομα μια «ταυτότητα» ως προς τη θέση τους στην κοινότητα, δηλαδή ένας συριγμός δεν λειτουργεί ως κοινό «συνθηματικό» μεταξύ των ατόμων τα οποία βρίσκονται στην ίδια ομάδα.

Ιχνηλατώντας τα δελφίνια

Κάποιες έρευνες έχουν επικεντρωθεί λοιπόν στην παρατήρηση της συμπεριφοράς των δελφινιών με σκοπό να διαλευκανθεί με ποιον τρόπο τα δελφίνια κατηγοριοποιούν τις σχέσεις τους με άλλα άτομα δελφινιών – με ποια λογική, δηλαδή, τα δελφίνια οργανώνονται κατά ομάδες στην πρώτη, στη δεύτερη ή στην τρίτη γραμμή κατά την αναπαραγωγική περίοδο. «Δεδομένου ότι σε ένα τόσο πολύπλοκο δίκτυο σχηματίζονται φιλίες και στα τρία επίπεδα, θελήσαμε να διερευνήσουμε με ποιον τρόπο τα δελφίνια κατηγοριοποιούν τις σχέσεις συνεργασίας με τα άλλα άτομα» σημειώνει ο ερευνητής. «Είχαμε τρεις υποθέσεις: ότι τα δελφίνια θα αντιδρούσαν πιο έντονα όταν άκουγαν έναν συριγμό από ένα δελφίνι της πρώτης γραμμής, με το οποίο είχαν συνεργαστεί στο παρελθόν για να διεκδικήσουν ένα θηλυκό, ότι θα αντιδρούσαν πιο έντονα στο κάλεσμα ενός δελφινιού που ανήκει στη δεύτερη γραμμή, με το οποίο συνεργάζονται στις επιθέσεις έναντι άλλων σχηματισμών, ή ότι θα ανταποκρίνονταν στο κάλεσμα ενός δελφινιού της τρίτης γραμμής, με τα οποία μερικές φορές ανταγωνίζονται αλλά ενίοτε συνεργάζονται στο πλαίσιο μιας επίθεσης». Για να βρουν απαντήσεις στις υποθέσεις τους, οι επιστήμονες αρχικά χρησιμοποίησαν δεδομένα τα οποία συνέλεγαν επί 30 χρόνια από την ιχνηλάτηση ομάδων δελφινιών του συγκεκριμένου είδους στον Κόλπο των Καρχαριών. Τα δεδομένα αυτά τους επέτρεψαν να καταγράψουν με συστηματικό τρόπο τις αλλαγές στη σύσταση των ομάδων των δελφινιών, δηλαδή να «μαρκάρουν» ένα προς ένα τα δελφίνια και να μελετήσουν σε βάθος χρόνου με ποιον τρόπο μεταπηδούσαν από τη μια γραμμή του σχηματισμού στην άλλη. Σε ένα δεύτερο στάδιο, ηχογράφησαν για διάστημα δύο ετών ήχους συριγμών των υπό μελέτη δελφινιών, καταγράφοντας διαφορετικούς συριγμούς από κάθε δελφίνι. Τέλος, οι ερευνητές τοποθέτησαν υποβρύχια ηχεία στις περιοχές όπου εμφανίζονταν οι σχηματισμοί των δελφινιών. Όταν τα δελφίνια πλησίαζαν στα ηχεία, οι ερευνητές αναπαρήγαγαν επιλεγμένους ηχογραφημένους συριγμούς, ενώ παράλληλα κατέγραφαν με ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) τις κινήσεις των δελφινιών. Έτσι μπόρεσαν να καταγράψουν με ποιον τρόπο αντιδρούσε κάθε δελφίνι ξεχωριστά στους συριγμούς τους οποίους είχαν ηχογραφήσει από αυτά τα ίδια δελφίνια.

Οι συμπάθειες δεν κρύβονται

Τα αποτελέσματα της μελέτης ήταν εξαιρετικά ενδιαφέροντα για την επιστημονική κοινότητα. Όταν ακουγόταν από το ηχείο ένας συριγμός ο οποίος ανήκε σε άτομο της πρώτης γραμμής, παρατηρήθηκε ότι η ισχυρότερη αντίδραση ερχόταν από άτομα της δεύτερης γραμμής και όχι από τα άτομα της πρώτης γραμμής. Μάλιστα, οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι, χωρίς να υπάρχει κάποια «εντολή» από δελφίνι της πρώτης γραμμής, τα δελφίνια τα οποία ανήκαν στη δεύτερη γραμμή αντιδρούσαν στη συντριπτική πλειονότητά τους πολύ έντονα όταν άκουγαν τον συριγμό κάποιου δελφινιού που ανήκε επίσης στη δεύτερη γραμμή, ενώ η αντίδρασή τους ήταν λιγότερο έντονη όταν άκουγαν τον συριγμό ενός ατόμου της τρίτης γραμμής. «Όλα τα αρσενικά δελφίνια τα οποία βρίσκονται στον σχηματισμό γνωρίζονται μεταξύ τους, μερικά είναι πιο στενοί φίλοι σε σχέση με άλλα, ενώ κάποια από αυτά ξοδεύουν λίγο χρόνο με τα υπόλοιπα» υπογραμμίζει ο ερευνητής. «Ωστόσο, η κοινωνική δομή η οποία είναι πιο συνεκτική είναι αυτή της δεύτερης γραμμής: όσα δελφίνια συμμετέχουν σε αυτή βοηθούν συστηματικά το ένα το άλλο ανεξάρτητα από το εάν έχουν βρεθεί μαζί στην πρώτη γραμμή με στόχο την άμεση διεκδίκηση ενός θηλυκού». Όπως σημειώνουν οι ερευνητές στη δημοσίευση, η ετοιμότητα των δελφινιών της δεύτερης γραμμής να ανταποκριθούν στον συριγμό ενός ατόμου, δηλαδή στο κάλεσμα για βοήθεια, ενέχει μεγάλο ρίσκο χωρίς να υπάρχει κάποιο προφανές και άμεσο αντάλλαγμα γι’ αυτά. Και αυτό επειδή τα δελφίνια της πρώτης γραμμής είναι αυτά τα οποία «σαγηνεύουν» τελικά ένα θηλυκό, ενώ κατά τη διάρκεια της μάχης έχουν παρατηρηθεί μέχρι και περιπτώσεις ακρωτηριασμού των εμπλεκόμενων ατόμων.

Σχέσεις αμοιβαιότητας

Μια πιθανή εξήγηση αυτής της συμπεριφοράς είναι ότι οι σχέσεις μεταξύ των δελφινιών ενδέχεται να βασίζονται στην αμοιβαιότητα, δηλαδή στη βάσιμη «ελπίδα» ότι το δελφίνι το οποίο παρέχει βοήθεια σε ένα άλλο θα ανταμειφθεί στο μέλλον για τη συμβολή του στο κάλεσμα. Αν και υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί μέσω των οποίων αναπτύσσεται η αμοιβαιότητα σε μια κοινότητα, στην περίπτωση των δελφινιών η έρευνα υποδεικνύει ότι αυτή αναπτύσσεται μεταξύ των ατόμων χάρη στον συνδυασμό του συριγμού, δηλαδή ενός ηχητικού ερεθίσματος, με την ανταπόκριση του κάθε δελφινιού στο κάλεσμα. Έτσι, τα δελφίνια τα οποία ανήκουν στη δεύτερη γραμμή, με τη βοήθεια του συριγμού που είναι μοναδικός για κάθε ξεχωριστό άτομο, θυμούνται ποιο δελφίνι ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και κατατάσσουν τα δελφίνια αυτά στην κατηγορία των συμμάχων. Η δεύτερη γραμμή καταλήγει να αποτελείται λοιπόν από δελφίνια τα οποία, βασισμένα στην εμπειρία τους, δείχνουν ένα είδος εμπιστοσύνης στα μέλη της ίδιας γραμμής. Οι επιστήμονες παρατηρούν για πρώτη φορά αυτού του είδους τη μάθηση στο ζωικό βασίλειο. Όπως ωστόσο σημειώνουν, τα μέλη των πρώτων ανθρώπινων κοινοτήτων ενδεχομένως να χρησιμοποιούσαν ακριβώς τον ίδιο μηχανισμό, αξιοποιώντας την πρότερη εμπειρία τους, για να σχηματίσουν συμμαχίες και να εξασφαλίσουν μια στοιχειώδη άμυνα έναντι διάφορων απειλών.

Τα χαρακτηριστικά μιας ιδιαίτερης κοινότητας

Η επιλογή της κοινότητας δελφινιών που πρόκειται να μελετηθεί από τους ερευνητές βασίζεται σε πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ο σχηματισμός μακροχρόνιων δεσμών μεταξύ των δελφινιών ήταν ένα κομβικό σημείο της έρευνας των επιστημόνων. «Ο σχηματισμός δεσμών οι οποίοι διαρκούν για δεκαετίες είναι πιο πιθανό να συμβεί όταν πληρούνται τρεις προϋποθέσεις: Αρχικά, να υπάρχει σε μια συγκεκριμένη περιοχή μεγάλος αριθμός αντίζηλων αρσενικών, κάτι που καθιστά σοφή επιλογή για ένα άτομο δελφινιού να έχει φίλους. Δεύτερον, να υπάρχει ένας μικρός αριθμός θηλυκών σε σχέση με τον αριθμό των αρσενικών, έτσι ώστε να δημιουργείται μεγάλος ανταγωνισμός για την πρόσβαση στα θηλυκά άτομα. Τέλος, αμφότερα τα φύλα να εμφανίζουν φιλοπατρία, δηλαδή να προτιμούν μια συγκεκριμένη περιοχή, και το μέγεθος μεταξύ θηλυκών και αρσενικών ατόμων να μην είναι δυσανάλογο» σημειώνει ο ερευνητής δρ Σίμον Άλεν. Γνωρίζοντας ότι οι κοινότητες των δελφινιών στον Κόλπο των Καρχαριών πληρούν όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, οι ερευνητές εστίασαν την προσοχή τους σε αυτές. «Πραγματοποιούμε ετήσια επιτόπια έρευνα στη συγκεκριμένη περιοχή από την αρχή της δεκαετίας του 1980. Αυτό μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε μια αναλυτική βάση δεδομένων για την εξέλιξη των κοινωνικών σχέσεων του κάθε δελφινιού ξεχωριστά στο πέρασμα του χρόνου» επισημαίνει ο ερευνητής, ενώ καταλήγει σημειώνοντας ότι η ερευνητική ομάδα σκοπεύει τώρα να μελετήσει, μεταξύ άλλων, τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν τα θηλυκά άτομα στους συριγμούς των αρσενικών.

Η κοινωνική ζωή και οι μακροπρόθεσμες σχέσεις

Οι κοινότητες των δελφινιών, λόγω της πολυπλοκότητας της οργάνωσής τους, έχουν αποσπάσει το ενδιαφέρον των ερευνητών εδώ και αρκετές δεκαετίες. «Υπάρχουν περίπου 40 είδη στην οικογένεια των δελφινιών, στα οποία παρατηρούνται πολλά και ετερογενή κοινωνικά συστήματα» σημειώνει ο ερευνητής δρ Σίμον Άλεν, συμπληρώνοντας ότι «για μερικά από αυτά δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα, ενώ οι κοινότητες άλλων ειδών είναι καλά μελετημένες. Η Όρκα, παραδείγματος χάριν, είναι το μεγαλύτερο είδος στην οικογένεια των δελφινιών και το κοινωνικό τους σύστημα χαρακτηρίζεται από πολύ σταθερές σχέσεις. Μετά τη γέννησή τους τα δελφίνια του είδους τείνουν να μένουν στην ίδια κοινότητα εφ’ όρου ζωής, η οποία χαρακτηρίζεται από μητριαρχικές σχέσεις». Το είδος Tursiops aduncus, το οποίο μελέτησαν οι επιστήμονες, αποτελείται από κοινότητες οι οποίες είναι πιο ανοικτές ως προς τη δυνατότητα υποδοχής νέων μελών. «Τα δελφίνια του συγκεκριμένου είδους ακολουθούν τη στρατηγική διάσπασης-σύντηξης, κατά την οποία η σύσταση της ομάδας μπορεί να αλλάξει ακόμη και μέσα σε λίγα λεπτά ή μία ώρα. Στον Κόλπο των Καρχαριών τα δελφίνια αυτά ζουν σε ένα μεγάλο και ανοικτό κοινωνικό δίκτυο, όπως κάνουν και οι άνθρωποι. Τα αρσενικά του είδους ξεκινούν να δημιουργούν μακροπρόθεσμες σχέσεις με άλλα αρσενικά, όταν ακόμη βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής τους, ενώ όταν ενηλικιώνονται, οι φιλίες αυτές αποκρυσταλλώνονται σε συμμαχίες, δηλαδή ισχυρούς δεσμούς οι οποίοι διαρκούν για δεκαετίες. Υπάρχει μια έντονη ποικιλομορφία και διαφοροποίηση στις σχέσεις μεταξύ των δελφινιών αυτού του είδους: μπορεί δυο δελφίνια να είναι οι καλύτεροι φίλοι, να έχουν μια αδιάφορη σχέση ή να είναι οι χειρότεροι εχθροί» σημειώνει ο ερευνητής. Η ιδιομορφία της κοινωνικής οργάνωσης των ατόμων του συγκεκριμένου είδους παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τους ερευνητές, αφού οι σχέσεις οι οποίες αναπτύσσουν έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα μόνο στους ανθρώπους.

Πηγές: https://www.nature.com/articles/s41467-021-22668-1 - https://www.sciencemag.org/news/2021/04/dolphins-learn-names-their-friends-form-teams-first-animal-kingdom - https://www.tovima.gr/2021/05/16/science/o-thaymastos-kosmos-kai-oi-periplokes-koinonikes-sxeseis-ton-delfinion/

 

 

 

 

Η Κίνα προσεδάφισε ρομπότ στον κόκκινο πλανήτη. China has landed its first rover on Mars

Η προσεδάφιση του ρομπότ Zhurong στον Άρη αποτελεί την πρώτη ανεξάρτητη προσπάθεια της Κίνας για την εξερεύνηση του διαστήματος. The landing of Zhurong was the biggest test yet of China’s deep-space exploration capabilities. Within days it could start to make geological discoveries. The surface of Mars, photographed by China’s Tianwen-1 probe after it arrived in orbit in February. Credit: CNSA/Xinhua/Alam

Η Κίνα κατάφερε σήμερα Σάββατο να προσεδαφίσει στην επιφάνεια του Άρη τηλεκατευθυνόμενο ρομπότ που έχει βαφτίσει Zhurong, επιτυχία άνευ προηγουμένου για οποιαδήποτε χώρα της Ασίας, μεταδίδουν κρατικά ΜΜΕ επικαλούμενα την Κινεζική Εθνική Διαστημική Υπηρεσία.

Περίπλοκο εγχείρημα

Η προσεδάφιση στον κόκκινο πλανήτη αποτελεί εξαιρετικά περίπλοκο εγχείρημα. Πολλές ευρωπαϊκές, σοβιετικές και αμερικανικές αποστολές με αυτόν τον σκοπό απέτυχαν στο παρελθόν.

Η Κίνα είχε ήδη αποπειραθεί να στείλει ερευνητικό ρομπότ στον Άρη, το 2011, αποστολή που διεξήχθη από κοινού με τη Ρωσία. Μετά την αποτυχία της, το Πεκίνο αποφάσισε να συνεχίσει την περιπέτεια μόνο του.

Η Διαστημική Υπηρεσία της Κίνας εκτόξευσε την 23η Ιουλίου 2020 από τη Γη τη μη επανδρωμένη αποστολή Tianwen-1, όπως ονομάζεται το διαστημόπλοιο που έστειλε στο διάστημα.

Από τρία στοιχεία

China's Tianwen-1 lander and 'Zhurong' rover landed on the Utopia Planitia region of the Red Planet on May 14, 2021. Watch the landing in this animation.

Αποτελείτο από τρία στοιχεία: το βασικό τμήμα του σκάφους που θα μείνει σε τροχιά γύρω από τον Άρη, το τμήμα που προσεδαφίστηκε και, μέσα σε αυτό, το τηλεκατευθυνόμενο ρομπότ Zhurong.

«Το σκάφος Tianwen-1 προσεδαφίστηκε με επιτυχία στην προκαθορισμένη ζώνη» του Άρη με το ρομπότ Zhurong, μετέδωσε το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο CCTV, διευκρινίζοντας ότι ελήφθη σήμα στη Γη.

Η προσεδάφιση έγινε σε τομέα του κόκκινου πλανήτη που αποκαλείται Utopia Planitia, μια αχανή κοιλάδα στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη.

Για τους Κινέζους, αυτή είναι η πρώτη ανεξάρτητη προσπάθεια εξερεύνησης του διαστήματος. Έχουν φιλόδοξα σχέδια, ευελπιστούν να επιτύχουν όλα όσα είχαν καταφέρει οι Αμερικανοί, που έχουν προχωρήσει σε αρκετές αποστολές στον Άρη από τη δεκαετία του 1960.

Βγήκε στην επιφάνεια

A crater on the surface of Mars, captured by China’s Tianwen-1 orbiter. Credit: CNSA/Xinhua/Alamy

Τον Φεβρουάριο, η Κίνα είχε επιτύχει το Tianwen-1 να τεθεί σε τροχιά γύρω από την Άρη και να αρχίσει να στέλνει φωτογραφικά στιγμιότυπα και άλλο υλικό από τον κόκκινο πλανήτη για να μελετηθεί από τους επιστήμονες.

Νωρίς σήμερα, κατάφερε να προσεδαφίσει το τμήμα που μετέφερε το μικρό ρομπότ Zhurong, το οποίο μπόρεσε να βγει έξω, στην επιφάνεια.

Η επιτυχής ολοκλήρωση και των τριών φάσεων παρθενικής αποστολής στον Άρη αποτελεί παγκόσμια πρώτη.

Με βάρος που ξεπερνά τα 200 κιλά, το Zhurong είναι εφοδιασμένο με τέσσερα φωτοβολταϊκά πάνελ για να εξασφαλίζεται η τροφοδοσία του με ηλεκτρισμό. Θα είναι επιχειρησιακό για τρεις μήνες.

«Ο πλανήτης της φωτιάς»

Διαθέτει επίσης κάμερες, ραντάρ και λέιζερ, που θα επιτρέψουν να μελετηθεί το περιβάλλον του και να αναλυθεί η σύνθεση πετρωμάτων του Αρη.

Το όνομα Zhurong παραπέμπει στον θεό της φωτιάς στην κινεζική μυθολογία. Ο συμβολισμός δικαιολογείται από την ονομασία του Άρη στα κινεζικά, Huoxing, «ο πλανήτης της φωτιάς».

Πηγές: https://doi.org/10.1038/d41586-021-01301-7 - https://www.nature.com/articles/d41586-021-01301-7 - https://www.tovima.gr/2021/05/15/science/i-kina-prosedafise-me-tin-proti-rompot-ston-ari/

 

 

Το πρώτο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μετατρέπει σε κείμενο το νοητικό «γράψιμο» με το φανταστικό χέρι ενός παράλυτου. Brain implants turn imagined handwriting into text on a screen

Επιστήμονες στις ΗΠΑ δημιούργησαν το πρώτο «έξυπνο» -εμφυτευμένο στον εγκέφαλο- σύστημα που μετατρέπει, σε πραγματικό χρόνο, σε κείμενο στην οθόνη ενός υπολογιστή το γράψιμο με το χέρι που φαντάζεται με τον νου του ένας παράλυτος. Researchers have, for the first time, decoded the neural signals associated with writing letters, then displayed typed versions of these letters in real time. They hope their invention could one day help people with paralysis communicate. Two tiny arrays of implanted electrodes relayed information from the brain area that controls the hands and arms to an algorithm, which translated it into letters that appeared on a screen. Credit: F. Willett et al./Nature 2021/Erika Woodrum

Αυτή η καινοτομική διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή (Brain-Computer Interface-BCI), εφόσον βελτιωθεί περαιτέρω, θα επιτρέψει σε παράλυτους ανθρώπους να «γράφουν» γρήγορα με το μυαλό τους, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιούν τα χέρια τους, και έτσι να επικοινωνούν με τους άλλους.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, του Πανεπιστημίου Μπράουν του Ρόουντ Άϊλαντ και του Ιατρικού Ινστιτούτου Χάουαρντ Χιουζ, με επικεφαλής τον Φράνσις Γουίλετ, οι οποίοι ανήκουν στην επιστημονική ομάδα BrainGate και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», αποκωδικοποίησαν τα νευρωνικά σήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την προσπάθεια να γράψει κάποιος με το χέρι.

Σε έναν 65χρονο παράλυτο από το λαιμό και κάτω (λόγω τραύματος στη σπονδυλική στήλη το 2007) εμφυτεύτηκαν δύο μικροί εγκεφαλικοί αισθητήρες που, με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου τεχνητής νοημοσύνης (μηχανικής μάθησης), κατέγραφαν τα γράμματα που ο ασθενής προσπαθούσε να «γράψει» στο μυαλό του, ενώ φανταζόταν ότι κρατάει ένα στυλό στο χέρι του και γράφει σε ένα επίσης φανταστικό χαρτί.

As the participant imagined writing a letter or symbol, sensors implanted in his brain picked up on patterns of electrical activity, which an algorithm interpreted to trace the path of his imaginary pen. Credit: F. Willett et al./Nature 2021

Κάθε γράμμα έχει ένα διακριτό νευρωνικό αποτύπωμα, το οποίο ο αλγόριθμος μπορεί να διακρίνει. Στη συνέχεια το σύστημα «μεταφράζει» σε πραγματικό χρόνο τα νοητικά γράμματα σε κείμενο στην οθόνη, με ακρίβεια της τάξης του 94%, η οποία φθάνει το 99%, όταν στη συνέχεια χρησιμοποιηθεί ένα λογισμικό αυτόματης διόρθωσης στο κείμενο που έχει παράγει ο υπολογιστής.

Ο παράλυτος πέτυχε ρυθμό γραψίματος 90 χαρακτήρων ή περίπου 18 λέξεων το λεπτό, υπερδιπλάσιο σε σχέση με το προηγούμενο ρεκόρ μέσω χρήσης διεπαφής BCI, που ήταν περίπου 40 χαρακτήρες το λεπτό. Ο ασθενής μπορούσε, πλέον, να γράφει προτάσεις και να απαντά σε ερωτήσεις με ταχύτητα σχεδόν παρόμοια με αυτή που κάποιος υγιής συνομήλικός του πληκτρολογεί στο κινητό τηλέφωνο (γύρω στους 115 χαρακτήρες ή 23 λέξεις το λεπτό).

Αυτές οι τεχνολογίες, που μετατρέπουν τη σκέψη σε κείμενο ή πράξη (π.χ. κίνηση τεχνητού προσθετικού χεριού) μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους με κάθε είδους αναπηρίες. Όταν μία νευροεκφυλιστική πάθηση όπως η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, ένα εγκεφαλικό ή ένας σοβαρός τραυματισμός παραλύουν κάποιον και χάνει τη δυνατότητα κίνησης των χεριών και των ποδιών του, ακόμη κι αν έχουν περάσει πολλά χρόνια από την αρχή της παράλυσης, δεν χάνεται η νευρωνική δραστηριότητα του εγκεφάλου του που αντιστοιχεί στο περπάτημα, στην κίνηση του χεριού ή στην ομιλία. Είναι ακριβώς αυτή η δυνατότητα που αξιοποιεί η νέα τεχνολογία και είναι τώρα η πρώτη φορά που μετατρέπεται σε γραπτό κείμενο υπολογιστή το νοητικό/φανταστικό γράψιμο (mindwriting).

Πηγές: F.R. Willett et al. High-performance brain-to-text communication via handwriting. Nature. Published online May 12, 2021.  doi: 10.1038/s41586-021-03506-2. - https://www.sciencenews.org/article/brain-implants-translate-handwriting-text - https://www.amna.gr/home/article/552469/To-proto-sustima-technitis-noimosunis-pou-metatrepei-se-keimeno-to-noitiko-grapsimo-me-to-fantastiko-cheri-enos-paralutou

 

 

 

Το «μυστικό όπλο» των αρχαίων Ελλήνων κατά των Καρχηδονίων στη Σικελία. Isotope study hints ancient Greeks used foreign fighters in key battle

Οι αρχαίοι Έλληνες βασίστηκαν σημαντικά στη βοήθεια μη Ελλήνων μισθοφόρων για να πολεμήσουν τους Καρχηδόνιους εχθρούς τους στη Σικελία. The ancient Greeks relied on help from non-Greek mercenaries when it came to fighting their enemies, suggests an analysis of bodies in 2500-year-old mass graves. The Temple of Victory at Himera, Sicily, constructed after the first Battle of Himera in 480 BC. Katherine Reinberger

Αυτό αποκαλύπτει μία νέα αμερικανο-ιταλική επιστημονική μελέτη, που έκανε γεωχημικές αναλύσεις σε σκελετούς, οι οποίοι βρέθηκαν σε τάφους ηλικίας περίπου 2.500 ετών.

Οι Σικελικοί Πόλεμοι των Συρακουσίων και άλλων ελληνικών πόλεων της Σικελίας κατά των Καρχηδονίων (που εξορμούσαν κυρίως από την περιοχή της σημερινής Τυνησίας) καταγράφηκαν από τον Ηρόδοτο, τον Διόδωρο Σικελιώτη και άλλους συγγραφείς. Κατά καιρούς είχε εκφραστεί ο προβληματισμός κατά πόσο ο Ηρόδοτος, ως Έλληνας, έτεινε να παρουσιάσει απολύτως αντικειμενικά εκείνες τις μάχες.

Himera, an important Greek city in modern-day Sicily, was attacked twice by invading forces before falling. New research shows that non-Greek soldiers played a major role in the city’s survival. Shutterstock

Για παράδειγμα, σύμφωνα τον Ηρόδοτο, στην πρώτη μάχη της Ιμέρας (που ήταν ελληνική αποικία) το 480 π.Χ. αναφέρεται ότι οι ντόπιοι Έλληνες έλαβαν βοήθεια από άλλους Έλληνες συμμάχους και νίκησαν τους Καρχηδόνιους. Αλλά στη δεύτερη μάχη το 409 π.Χ. οι ντόπιοι έμειναν χωρίς έξωθεν ελληνική βοήθεια και η Ιμέρα έπεσε στα χέρια των Καρχηδονίων.

Η πρόσφατη ανακάλυψη στη Σικελία οκτώ ομαδικών τάφων που σχετίζονταν με τις μάχες της Ιμέρας επέτρεψε στους επιστήμονες να διερευνήσουν κατά πόσο η εξιστόρηση του Ηροδότου είναι πλήρως αξιόπιστη.

Katherine Reinberger performed chemical analysis on the samples back in the lab. Katherine Reinberger, CC BY-ND

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ και την Ιταλία, με επικεφαλής τη δρα Κάθριν Ραϊνμπέργκερ του Τμήματος Ανθρωπολογίας του αμερικανικού Πανεπιστημίου της Τζόρτζια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, ανέλυσαν ισότοπα στροντίου και οξυγόνου από τα δόντια 62 σκελετών στρατιωτών που βρέθηκαν στους τάφους, βγάζοντας συμπεράσματα κατά πόσο οι πεσόντες στις μάχες ήταν ντόπιοι ή όχι (το χημικό «προφίλ» των δοντιών διαφέρει ανάλογα με τη χώρα προέλευσης ενός ανθρώπου).

A plan of the Greek colony town of Himera, its location in Sicily among other sites and within the larger Mediterranean. The mass graves were found in the western necropolis. Reinberger KL, Reitsema LJ, Kyle B, Vassallo S, Kamenov G, Krigbaum J (2021) Isotopic evidence for geographic heterogeneity in Ancient Greek military forces. PLoS ONE 16(5): e0248803., CC BY

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι εν μέρει η ιστορική αφήγηση είναι σωστή, καθώς υπήρξαν όντως δύο μάχες στην Ιμέρα, περίπου τα δύο τρίτα των δυνάμεων της Ιμέρας στην πρώτη μάχη δεν ήταν ντόπιοι (ενώ στη δεύτερη μάχη μόνο το ένα τέταρτο δεν ήταν ντόπιοι) και Έλληνες στρατιώτες από άλλα μέρη εκτός Ιμέρας πολέμησαν στο πλευρό των ντόπιων Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ανάλυση δείχνει ότι πολλοί από τους μη ντόπιους στρατιώτες στην πραγματικότητα δεν ήταν Έλληνες, αλλά από άλλα μέρη της Μεσογείου, πιθανώς μισθοφόροι για λογαριασμό των Ελλήνων.

«Πιθανώς οι αρχαίες κοινότητες και σίγουρα οι αρχαίοι στρατοί εμφάνιζαν μεγαλύτερη διαφοροποίηση από ό,τι αρχικά νομίζαμε», ανέφερε η κ. Ραϊνμπέργκερ.

Artist’s rendition of a heavy infantry hoplite soldier, with helmet, armor and shield. PHAS/Universal Images Group via Getty Images

«Οι ισοτοπικές μελέτες δείχνουν ότι πιθανώς επρόκειτο για ανθρώπους που μισθώνονταν από την ακτή της Καταλανίας, από όλη την Ιβηρική Χερσόνησο, από την ηπειρωτική Ελλάδα ή ακόμη και από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Έτσι, μπορεί να ήταν είτε Έλληνες είτε αυτόχθονες που οι κλασσικές πηγές θεωρούσαν βαρβάρους. Προφανώς αυτοί οι "βάρβαροι" ήταν πολύ πιο ενσωματωμένοι στις καθημερινές ζωές των "κανονικών" Ελλήνων από ό,τι θεωρείτο έως τώρα», δήλωσε στο New Scientist ο δρ Μάριο Νόβακ του Ινστιτούτου Ανθρωπολογικών Ερευνών της Κροατίας.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ελληνικές ιστορικές πηγές υποτίμησαν την εμπλοκή των ξένων μισθοφόρων, προκειμένου να προάγουν μία πιο ελληνοκεντρική αφήγηση και να ευθυγραμμίσουν τη νίκη στην πρώτη μάχη της Ιμέρας με άλλες ελληνικές επιτυχίες κατά των Περσών στην ηπειρωτική Ελλάδα περίπου την ίδια εποχή. Επίσης, η αρχαιοελληνική κοινωνία πιθανώς δεν ενθουσιαζόταν γενικότερα στην ιδέα των ξένων μισθοφόρων, οπότε το θέμα έτεινε να αποσιωπάται.

Πηγές: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0248803 - https://www.inverse.com/innovation/ancient-teeth-bust-greek-myth - https://theconversation.com/teeth-of-fallen-soldiers-hold-evidence-that-foreigners-fought-alongside-ancient-greeks-challenging-millennia-of-military-history-160512 - https://www.newscientist.com/article/2277380-isotope-study-hints-ancient-greeks-used-foreign-fighters-in-key-battle/ - https://www.lifo.gr/now/tech-science/epibebaionetai-o-irodotos-mystiko-oplo-ton-arhaion-ellinon-kata-ton-karhidonion 

 

 

Το Voyager 1 «ακούει» το μεσοαστρικό διάστημα. Voyager Captures Sounds of Interstellar Space

Voyager, ένα τεράστιο τεχνολογικό επίτευγμα του 20ου αιώνα. Illustration of NASA's Voyager spacecraft showing the antennas used by the Plasma Wave Subsystem and other instruments. Credits: NASA/JPL-Caltech

Τα όργανα στο «Voyager 1» της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το οποίο, πριν περίπου εννέα χρόνια (2012), βγήκε από την επικράτεια του ηλιακού μας συστήματος, ανίχνευσαν για πρώτη φορά και έστειλαν στη Γη τον αχνό μονότονο, μόνιμο και απόκοσμο βόμβο του μεσοαστρικού διαστήματος.

NASA's Voyager 1 spacecraft captured these sounds of interstellar space. Voyager 1's plasma wave instrument detected the vibrations of dense interstellar plasma, or ionized gas, from October to November 2012 and April to May 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Iowa

Το «Βόγιατζερ 1» είχε εκτοξευθεί το Σεπτέμβριο του 1977 και σήμερα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 22,7 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη ή 152 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου και αποτελεί το πιο μακρινό ανθρώπινο κατασκεύασμα στο διάστημα. Έχοντας επισκεφθεί πριν δεκαετίες το Δία (1979) και τον Κρόνο (1980) και συνεχίζοντας την «Οδύσσεια» του πέρα από τις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος (ηλιόπαυση), συνεχίζει να συλλέγει και να μεταδίδει δεδομένα, επιτρέποντας στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα το μεσοαστρικό χώρο.

Looking at signals only barely louder than noise, Ocker found a weak but nearly continuous signal -- visible as a thin red line -- connecting stronger plasma oscillation events in Voyager 1's Plasma Wave Subsystem data. Use the slider to switch between graphs showing only the strong signals (blue background) and the filtered data showing weaker signals including the plasma wave emission. Credits: NASA's Voyager 1 Plasma Wave Subsystem/Stella Ocker

Οι απέραντες περιοχές ανάμεσα στα αστρικά (ηλιακά) συστήματα του γαλαξία μας δεν είναι τελείως κενές, καθώς ύλη (κυρίως αέρια) και ακτινοβολία συνθέτουν το λεγόμενο μεσοαστρικό ή διαστρικό μέσο. Περίπου το 15% της ορατής ύλης του γαλαξία μας αποτελείται από τέτοια μεσοαστρικά αέρια, σκόνη και σωματίδια κοσμικής ακτινοβολίας. Ένα μεγάλο μέρος του μεσοαστρικού μέσου βρίσκεται σε μορφή ιονισμένου (ηλεκτρικά φορτισμένου) πλάσματος. Σε αυτό το πλάσμα ανάμεσα στα άστρα υπάρχουν μόνο 0,1 άτομα ανά κυβικό εκατοστό, ενώ στον αέρα της Γης υπάρχουν δισεκατομμύρια άτομα.

Προηγουμένως, το «Voyager 1» είχε ανιχνεύσει διαταραχές στα μεσοαστρικά αέρια, οι οποίες προκαλούνται από τις περιοδικές ηλιακές εκλάμψεις. Τώρα το σκάφος αποκάλυψε τις μόνιμες δονήσεις των αερίων, οι οποίες είναι άσχετες με την ηλιακή δραστηριότητα και προκαλούν ένα βόμβο με συχνότητα περίπου 3 kHz.

Έπειτα από 44 χρόνια ταξιδιού, το Voyager 1 -που παρά την αρίθμηση του είχε εκτοξευθεί λίγες εβδομάδες μετά το δίδυμο σκάφος Voyager 2- θα συνεχίσει την περιπέτεια του, αλλά κάποια στιγμή θα πάψει να τροφοδοτείται με ενέργεια, πιθανώς μέσα σε αυτή τη δεκαετία.

Πηγές: https://www.nature.com/articles/s41550-021-01363-7 - https://www.nasa.gov/feature/goddard/2021/as-nasa-s-voyager-1-surveys-interstellar-space-its-density-measurements-are-making-waves - https://www.amna.gr/home/article/552224/To-Voyager-1-akouse-gia-proti-fora-ton-apokosmo-monimo-bombo-tou-mesoastrikou-diastimatos 

 

 

 

Βρέθηκε σπήλαιο που σχετίζεται με το Ράγκναροκ, το τέλος του κόσμου. Vikings created a massive boat in this volcanic cave to ward off the apocalypse

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα απομεινάρια σπάνιων αντικειμένων από τη Μέση Ανατολή σε μια ισλανδική σπηλιά, την οποία οι Βίκινγκς την συσχέτιζαν με το Ράγκναροκ, που σημαίνει «η μοίρα των θεών» και αναφέρεται στη μάχη του τέλους του κόσμου. Evidence of Viking rituals and battles against evil have been discovered in Iceland’s Surtshellir lava cave along with a stone boat and unusual artifacts like beads from the Middle East.

Το σπήλαιο βρίσκεται κοντά σε ένα ηφαίστειο που είχε ξεσπάσει σχεδόν 1.100 χρόνια πριν. Όταν έγινε η έκρηξη, οι Βίκινγκ είχαν ήδη αποικίσει την Ισλανδία. «Οι επιπτώσεις αυτής της έκρηξης πρέπει να ήταν ανησυχητικές και να έθεσαν υπαρξιακές προκλήσεις για τους νεοαφιχθέντες εποίκους της Ισλανδίας», έγραψε η ερευνητική ομάδα σε σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό «Archaeological Science».

Archaeologists found that the Vikings constructed this boat-shaped structure out of rocks. Inside the structure the Vikings burned animal bones at a high temperature. Image credit: Kevin Smith

Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι μετά την ψύξη της λάβας, οι Βίκινγκ μπήκαν στο σπήλαιο και σκάλισαν μια δομή σε σχήμα βάρκας. Μέσα σε αυτήν τη δομή, οι Βίκινγκ έκαψαν οστά ζώων σε υψηλές θερμοκρασίες για να εξευμενίσουν τους θεούς και να αποτρέψουν το Ράγκναροκ.

Beads and other artifacts from the Middle East, including Turkey were also found in the cave but researchers have yet to understand their significance and how they traveled so far. (Kathy / Adobe Stock)

Κοντά στο κτήριο, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν 63 χάντρες, τρεις από τις οποίες προέρχονταν από το Ιράκ, όπως δήλωσε ο Κέβιν Σμιθ, αναπληρωτής διευθυντής και επικεφαλής επιμελητής του Μουσείου Ανθρωπολογίας του Haffenreffer στο Πανεπιστήμιο Brown των ΗΠΑ, ο οποίος ηγείται της αρχαιολογικής ομάδας που πραγματοποιεί την ανασκαφή στο σπήλαιο.

Η ομάδα βρήκε, επίσης, απομεινάρια ενός ορυκτού από την ανατολική Τουρκία, το οποίο χρησιμοποιείτο για τη διακόσμηση αντικειμένων, ωστόσο μέχρι σήμερα, έχουν βρεθεί ελάχιστα στη Σκανδιναβία. «Σοκαριστήκαμε όταν το βρήκαμε μέσα σε αυτήν τη σπηλιά», είπε ο Σμιθ.

Iceland’s Surtshellir cave, named after the Viking fire giant Surtr, was the site of satanic Viking rituals according to the latest research paper published in the Journal of Archaeological Science. (John Charles Dollman / Public domain )

Σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία, οι Βίκινγκ είχαν συσχετίσει το σπήλαιο με τον Σούρτρ, έναν γίγαντα στη νορβηγική μυθολογία ο οποίος θα προκαλούσε τη σειρά των γεγονότων που είναι γνωστά ως Ράγκναροκ. Σύμφωνα με την σκανδιναβική μυθολογία, ο κόσμος θα τελείωνε όταν ο Σούρτρ θα σκότωνε τους τελευταίους απομένοντες θεούς στη μάχη του Ράγκναροκ και στη συνέχεια θα τύλιγε τον κόσμο στις φλόγες.

Οι αρχαιολόγοι δεν ξέρουν γιατί αυτά τα σπάνια αγαθά από τη Μέση Ανατολή παρέμειναν στο σπήλαιο. Οι Βίκινγκ ταξίδεψαν μέχρι τη Μέση Ανατολή και αυτά τα αγαθά μπορεί να έφτασαν στην Ισλανδία μέσω εμπορικών οδών. Μπορεί, επίσης, οι Βίκινγκ να ήθελαν να καθησυχάσουν τον Σούρτρ, για να μην καταστρέψει τον κόσμο. Τα αγαθά ίσως προορίζονταν για την ενίσχυση του Φρέιρ, έναν θεό της γονιμότητας που πολεμούσε τον Σούρτρ.

The entrance of the cave associated with Ragnarök is seen here. Inside several rare and exotic goods were found by archaeologists. Image credit: Kevin Smith

Στην ιστορία του Ράγκναροκ, ο Φρέιρ πεθαίνει πολεμώντας τον Σούρτρ και δεν μπορεί να αποτρέψει το τέλος του κόσμου. Η παρουσία πολυάριθμων οστών ζώων, λένε οι επιστήμονες, υποστηρίζει την ιδέα ότι τα αντικείμενα τοποθετήθηκαν στο σπήλαιο για να ενισχύσουν τον Φρέιρ με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να νικήσει τον Σούρτρ και να σταματήσει την καταστροφή.

Οι άνθρωποι στην Ισλανδία εκχριστιανίστηκαν πριν από 1.000 χρόνια, και λίγο μετά σταμάτησαν να αποθέτουν αντικείμενα στο σπήλαιο. Τα τελευταία αντικείμενα που τοποθετήθηκαν στην πέτρινη δομή σε σχήμα βάρκας περιλάμβαναν ένα «σύνολο βαρών κλίμακας, ένα από τα οποία είχε σχήμα σταυρού», έγραψε η ομάδα στο σχετικό άρθρο της.

Ωστόσο, ακόμη και μετά τον εκχριστιανισμό, οι Ισλανδοί συνέχισαν να συνδέουν το σπήλαιο με το τέλος του κόσμου. Μια ισλανδική παράδοση θεωρεί ότι το σπήλαιο είναι «το μέρος όπου ο Σατανάς θα εμφανιστεί την Ημέρα της Κρίσης».

Πηγές: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305440320302363 - https://www.ancient-origins.net/news-history-archaeology/viking-rituals-0015252 - https://www.livescience.com/viking-boat-structure-ragnarok.html - https://www.naftemporiki.gr/story/1719982/brethike-spilaio-pou-sxetizetai-me-to-ragknarok-to-telos-tou-kosmou

 

 

Ισχυρότατη έκλαμψη στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Humongous flare from sun’s nearest neighbor breaks records

Καλλιτεχνική απεικόνιση της τρομερής έκλαμψης στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Scientists have spotted the largest flare ever recorded from the sun’s nearest neighbor, the star Proxima Centauri. Artist’s conception of a violent stellar flare erupting on neighboring star, Proxima Centauri. The flare is the most powerful ever recorded from the star, and is giving scientists insight into the hunt for life in M dwarf star systems, many of which have unusually lively stars. Credit: NRAO/S. Dagnello

Σε απόσταση περίπου τεσσάρων ετών φωτός από το δικό μας ηλιακό σύστημα βρίσκεται ο Εγγύτατος του Κενταύρου. Πρόκειται για έναν ερυθρό νάνο και είναι το κοντινότερο σε εμάς άστρο. Αποτελεί μέλος ενός τριπλού αστρικού συστήματος, μαζί με τον διπλό αστέρα Άλφα του Κενταύρου.

Τον Αύγουστο του 2016 ανακαλύφθηκε ένας εξωπλανήτης να περιστρέφεται σε τροχιά γύρω από τον Εγγύτατο και μάλιστα στην αποκαλούμενη κατοικήσιμη ζώνη, την περιοχή δηλαδή όπου η απόσταση ανάμεσα σε ένα άστρο και έναν πλανήτη είναι τέτοια ώστε να δημιουργούνται προϋποθέσεις ανάπτυξης συνθηκών φιλικών στην ζωή. Αργότερα ανακαλύφθηκε άλλος ένας εξωπλανήτης εκεί.

Καλλιτεχνική αναπαράσταση της αστρικής έκλαμψης όπως φαίνεται από τον πλανήτη Εγγύτατο του Κενταύρου β. Artist's conception of a stellar flare as seen from the planet Proxima Centauri b, a potentially Earth-like world. Credit: NRAO/S. Dagnello

Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κολοράντο χρησιμοποιώντας εννέα τηλεσκόπια, διαστημικά και επίγεια, εντόπισε μια έκλαμψη στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Οι αστρικές εκλάμψεις είναι εκρήξεις που συμβαίνουν όταν η έντονη δραστηριότητα ενός άστρου διαταράσσει την ισορροπία στα μαγνητικά πεδία του, προκαλώντας ξαφνικές εκρήξεις που συνοδεύονται από την έκλυση τεράστιας ενέργειας μαζί με λάμψη.

An artist’s impression of a flare from Proxima Centauri, modeled after the loops of glowing hot gas seen in the largest solar flares. An artist’s impression of the exoplanet Proxima b is shown in the foreground. Credit: Roberto Molar Candanosa / Carnegie Institution for Science, NASA/SDO, NASA/JPL

Η έκλαμψη που εντόπισε η ερευνητική ομάδα ήταν 100 φορές πιο ισχυρή από οποιαδήποτε έκλαμψη έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα στον γαλαξία μας. Οι εκλάμψεις των άστρων εκτοξεύουν γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Όταν οι εκλάμψεις του Ήλιου «κοιτάζουν» προς την Γη τα φορτισμένα σωματίδια που φτάνουν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας προκαλούν το θεαματικό σέλας αλλά προκαλούν προβλήματα λειτουργίας στους δορυφόρους και τα ηλεκτρικά δίκτυα.

«Το άστρο μέσα σε διάστημα λίγων δευτερολέπτων έγινε 14 χιλιάδες φορές φωτεινότερο» αναφέρει η αστροφυσικός Μέρεντιθ Μακ Γκρέγκορ, επικεφαλής της έρευνας που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters». Η ανακάλυψη προσφέρει νέα στοιχεία τόσο για τους μηχανισμούς των ερυθρών νάνων αλλά και για τις πιθανότητες που υπάρχουν οι πλανήτες που κινούνται σε τροχιά γύρω από αυτούς να διαθέτουν συνθήκες φιλικές στην ζωή.

Πηγές: “Discovery of an Extremely Short Duration Flare from Proxima Centauri Using Millimeter through Far-ultraviolet Observations” by Meredith A. MacGregor, Alycia J. Weinberger, R. O. Parke Loyd, Evgenya Shkolnik, Thomas Barclay, Ward S. Howard, Andrew Zic, Rachel A. Osten, Steven R. Cranmer, Adam F. Kowalski, Emil Lenc, Allison Youngblood, Anna Estes, David J. Wilner, Jan Forbrich, Anna Hughes, Nicholas M. Law, Tara Murphy, Aaron Boley and Jaymie Matthews, 21 April 2021, The Astrophysical Journal Letters. DOI: 10.3847/2041-8213/abf14c - https://www.colorado.edu/today/2021/04/21/proxima-flare - https://scitechdaily.com/violent-stellar-flare-from-suns-nearest-neighbor-breaks-record/ - https://www.naftemporiki.gr/story/1719893/entopistikan-oi-isxuroteres-eklampseis-ston-galaksia