Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Ο
φυσικός και διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης Στέφανος Τραχανάς,
έδωσε το Σάββατο 26 Ιανουαρίου διάλεξη με τίτλο: Το φάντασμα της Όπερας: Ο
ρόλος της αρχής της αβεβαιότητας στο σύμπαν. Τη διάλεξη διοργάνωσε η ομάδα
ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙΗ και μπορείτε να την παρακολουθήσετε ολόκληρη πατώντας στον σύνδεσμο:
Η
αρχή της αβεβαιότητας είναι ίσως η μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη όλων των
εποχών. Είναι εκείνος ο μοναδικός φυσικός νόμος που «ενορχηστρώνει» όλες τις
θεμελιώδεις φυσικές προϋποθέσεις που κάνουν δυνατή την ανάδυση της ζωής στο
σύμπαν. Από τη σταθερότητα των ατόμων και των μορίων μέχρι τη μακροβιότητα των
άστρων.
Erwin Schrödinger,
the founder of wave mechanics.
Και
όπως μάθαμε πολύ πρόσφατα, η αρχή της αβεβαιότητας είναι επίσης ο «μυστικός
συνθέτης» εκείνης της παράξενης κοσμικής μουσικής που «ακούστηκε» στο σύμπαν
λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη και χάρις στην οποία «έσπασε» η ομοιομορφία του
αρχέγονου κοσμικού χυλού και έγινε δυνατός ο σχηματισμός των γαλαξιών, των
άστρων και των πλανητών των λίκνων της ζωής.
Η
αρχή της αβεβαιότητας είναι λοιπόν το φάντασμα της Όπερας το φάντασμα του
κόσμου. Ένας φυσικός νόμος που δρα κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων. Στο
υπόγειο. Στα έγκατα της ύλης. Στον μικρόκοσμο. Κι από εκεί ελέγχει όλα όσα
συμβαίνουν «επί σκηνής». Στο θέατρο του δικού μας αισθητού κόσμου. Η γνωριμία
με το φάντασμα είναι ο σκοπός της ομιλίας.
For the first time,
researchers have been able to see a thought "swim" through the brain
of a living fish. The new technology is a useful tool for studies of
perception. It might even find use in psychiatric drug discovery, according to
authors of the study, appearing online on Jan. 31 in Current Biology, a Cell
Press publication. (Credit:
Current Biology, Muto et al.)
Τις
νοητικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλο ενός ψαριού, την ώρα που
κυνηγά ένα άλλο ψάρι κατάφεραν να βιντεοσκοπήσουν σε πραγματικό χρόνο ιάπωνες
επιστήμονες. Στην πραγματικότητα είναι η πρώτη φορά που οι νευροεπιστήμονες
είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τα εγκεφαλικά κύτταρα εν ώρα δράσης σε
ένα ανεξάρτητα κινούμενο ζώο. Αν και η μελέτη αφορούσε ένα ψάρι, παρέχει
στοιχεία και για τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Προηγούμενες
μελέτες είχαν χρησιμοποιήσει τεχνικές μαγνητικής απεικόνισης για να μελετήσουν
τη δραστηριότητα διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου των ψαριών, όμως η νέα
έρευνα χρησιμοποίησε μια διαφορετική πιο εξελιγμένη τεχνική για να καταγράψει
τη διαδικασία ενεργοποίησης και απενεργοποίησης των επιμέρους εγκεφαλικών
κυττάρων κάθε στιγμή.
Fluorescent protein
is a bright idea. (Image: The Kawakami Group/NIG)
Η
νέα τεχνολογία, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ευρύτερα
για να μελετηθεί η νοητική διαδικασία σε ανθρώπους και ζώα και να ρίξει
περισσότερο φως σε διάφορες εγκεφαλικές διαταραχές, καθώς επίσης να διευκολύνει
την καλύτερη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των νευρολογικών-ψυχιατρικών
φαρμάκων.
Οι
ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Γενετικής της Ιαπωνίας και του Ινστιτούτου
Επιστήμης του Εγκεφάλου του πανεπιστημίου Σαϊτάμα, με επικεφαλής τον καθηγητή
Γιουνίτσι Νακάι και τον Κοϊτσι Καβακάμι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο
περιοδικό βιολογίας «Current Biology», σύμφωνα με το «Science» και το «New
Scientist», εξέφρασαν την αισιοδοξία τους ότι στο μέλλον θα καταστεί εφικτό για
τους επιστήμονες να ερμηνεύουν τη συμπεριφορά ενός ζώου, τη διαδικασία μάθησης
και μνήμης, καθώς και τα συναισθήματά του (φόβος, χαρά, θυμός κ.α.), με βάση
την ιδιαίτερη ενεργοποίηση των ξεχωριστών συνδυασμών νευρώνων (εγκεφαλικών
κυττάρων).
Οι
Ιάπωνες ερευνητές τροποποίησαν γενετικά τη διαφανή προνύμφη ενός μικρού
ψαριού-ζέβρα, έτσι ώστε το τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην όραση, να
εκπέμπει πλέον -χάρη σε μια ειδική πρωτεϊνη (GPF)- φωσφορίζον πράσινο φως, κάθε
φορά που οι νευρώνες ενεργοποιούνταν.
Με
τη βοήθεια ενός μικροσκοπίου και μιας βιντεοκάμερας υψηλής ανάλυσης, οι
επιστήμονες ήταν πλέον σε θέση να κινηματογραφήσουν σε πραγματικό χρόνο την
εγκεφαλική δραστηριότητα του ψαριού σε διαφορετικές στιγμές (όταν κατασκόπευε
τη λεία του, όταν κινείτο προς αυτήν, όταν αποφάσιζε να την πιάσει κλπ).
David Alfaro Siqueiros, Cosmos and Disaster, c.1936.
David Alfaro Siqueiros, Echo of a Scream.
Diego Rivera, Man
at the Crossroads.
Diego Rivera, Panorama
of Mexcian History.
José Clemente Orozco, Modern Migration of the Spirit, 1933, Dartmouth College.
José Clemente Orozco, Detail of Mural Gods of the Modern World, Dartmouth
College, New Hampshire.
José Clemente Orozco, Men on Fire.
Jackson Pollock, Untitled
(Bald Woman With Skeleton).
Irving Norman, Spain 1938, 1942. Oil on canvas. This
stark painting of a bomb shattered tree filled with bloody human body parts, is
based on the artist’s battlefield experiences in the Spanish Civil War. While
Picasso’s Guernica is the most famous painting depicting the war, Norman’s
canvas is imbued with a frightful immediacy that came from his direct wartime
encounters.
Irving Norman, Woman Ship Welder, 1943, graphite on
paperboard.
Irving Norman, Celebration, 1953. Oil on canvas, 82 x
30 inches. Crocker Art Museum, loan and promised gift of Richard Graves and
Stephen F. Melcher.
Irving Norman, Bacchanal, 1954. Oil on canvas, 69 x 39
inches. Collection of Morelle and Norman Levine.
Irving Norman, From Work, 1978. Oil on canvas, 80 x 92
inches. Fine Arts Museums of San Francisco, gift of Hela Norman.
Jacob Lawrence, The
Railroad Stations Were Crowded With Migrants, from the Migration Series.
Jacob Lawrence, Their
Lives Were Often In Danger, from the Migration Series.
George Bellows, "Cliff Dwellers". Oil on canvas.
1913. 40 1/4 x 42 1/8 inches. In this canvas, Bellows painted the poor
immigrant slums of New York’s Lower East Side. This work is the very embodiment
of American Social Realism.
Jack Levine, The Patriarch of Moscow on a Visit to
Jerusalem, 1975. Oil on canvas - 213.2 x 237 cm (84 x 96 in.), Thyssen-Bornemisza
Collection.
Jack Levine, Gangster Funeral, 1952-3.
Jack Levine, Welcome Home, 1946.
Jack Levine, Reception in Miami, 1948.
Ben Shahn, Father & Child, 1947.
Ben Shahn, Renascence, 1946.
Ben Shahn, Liberation, 1945.
Ben Shahn,East
Twelfth Street, 1946.
Ben Shahn, Italian Landscape, 1943-1944. Ben Shahn
said to his biographer: "During the
war, I worked in the Office of War Information. We were supplied with a
constant stream of material, photographic and other kinds of documentation of
the decimation within enemy territory. There were the secret confidential
horrible facts of the cartloads of dead...so many of which I knew well and
cherished. There were the churches destroyed, the villages, the
monasteries—Monte Cassino and Ravenna. At that time I painted only one theme,
"Europa," you might call it. Particularly I painted Italy as I
lamented it, or feared what it might have become."
Ben Shahn, Unemployment, 1938. This is probably the
best example of Ben Shahn’s Social Realist style. In Unemployment, we are
presented with six tired, weary looking men, who we can assume from the
painting’s title are out of work. Despite becoming unfortunate victims of the
Great Depression, a sense of dignity seems to remain among the men,
specifically in their unfazed stares and postures.
America, 1930's -
Social Realism is a naturalistic realism focusing specifically on social issues
and the hardships of everyday life. The term usually refers to the urban
American Scene artists of the Depression era, who were greatly influenced by
the Ashcan School of early 20th century New York. Social Realism is somewhat of
a pejorative label in the United States, where overtly political art, not to
mention socialist politics, are extremely out of favor. Ben Shahn, Jack Levine
and Jacob Lawrence are the best-known American Social Realists.
Ο
σχηματισμός πλανητικού δίσκου γύρω από από το άστρο TW Ύδρας, σε απόσταση 175
ετών φωτός (καλλιτεχνική απεικόνιση). This
artist's concept illustrates the planet-forming disk around TW Hydrae, located
about 175 light-years away in the Hydra, or Sea Serpent, constellation. Image credit: NASA/JPL-Caltech
Στην
ηλικία των δέκα εκατομμυρίων ετών, τα περισσότερα άστρα δεν μπορούν πια να
κάνουν παιδιά. Κι όμως, ένα ηλικιωμένο άστρο στον αστερισμό της Ύδρας φαίνεται
ότι έχει το περιθώριο να αποκτήσει πολλούς νέους πλανήτες.
Το
άστρο
Weighing the
planet-forming disc around a nearby star.
Η
ανακάλυψη του μεσόκοπου υποψήφιου γονιού «θα μας οδηγήσει σε νέες ιδέες όσον
αφορά τις θεωρίες σχηματισμού πλανητών» σχολιάζει ο Έντουιν Μπέργκιν,
αστροχημικός στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν στο Αν Άρμπορ και επικεφαλής της μελέτης
που δημοσιεύεται στο «Nature».
Το
άστρο TW Ύδρας, σε απόσταση 176 ετών φωτός, ήταν γνωστό ότι περιβάλλεται από
έναν δίσκο αερίου και σκόνης, παρόμοιο με τον «πρωτοπλανητικό δίσκο» που
γυρνόφερνε κάποτε τον Ήλιο και συμπυκνώθηκε για να σχηματίσει τη Γη και τους
άλλους πλανήτες.
Δεδομένου
ότι το TW Ύδρας βρίσκεται σχετικά κοντά, οι αστρονόμοι μελετούν συστηματικά το
δίσκο του σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν τα μοντέλα σχηματισμού πλανητικών
συστημάτων. Υπολόγιζαν όμως ότι το υλικό αυτό έχει ηλικία 3 με 10 εκατομμυρίων
ετών και θεωρούσαν ότι είναι υπερβολικά ηλικιωμένο για να δώσει πλανήτες.
Για
να είναι όμως κανείς σίγουρος για την απάντηση, θα πρέπει πρώτα να υπολογίσει
τη συνολική μάζα του δίσκου και να ελέγξει αν το υλικό αυτό είναι αρκετό για να
γεμίσει πλανήτες. Η εκτίμηση της μάζας, όμως, είναι δύσκολη υπόθεση.
Η
μέθοδος
Detection of water
vapour in the spectrum of TW Hydrae's protoplanetary disc.
Ο
Δρ Μπέργκιν και οι συνεργάτες του αποφάσισαν να αξιοποιήσουν μια απαιτητική
μέθοδο που είχε δοκιμαστεί ελάχιστες φορές στο παρελθόν. Χρησιμοποίησαν το
ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel για να μετρήσουν την αναλογία δύο
ισοτόπων του υδρογόνου, η οποία είναι ενδεικτική της συνολικής μάζας.
Kαλλιτεχνική
απεικόνιση που δείχνει έναν πλανητικό δίσκο (αριστερά) που ζυγίζει όσο 50
πλανήτες σαν τον Δία. This artist's illustration shows a planetary disk
(left) that weighs the equivalent of 50 Jupiter-mass planets. Image credit: NASA/JPL-Caltech
Η
ανάλυση υποδεικνύει ότι ο δίσκος του TW Ύδρας περιέχει αρκετό υλικό για 50
πλανήτες στο μέγεθος του Δία, αναφέρουν οι ερευνητές. Ο Μπέργκιν πιστεύει τώρα
ότι η μέθοδος που χρησιμοποίησε θα αποδειχθεί σημαντικό εργαλείο στη μελέτη των
εκατοντάδων πλανητικών συστημάτων που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα.
«Ζυγίζοντας
αυτά τα συστήματα κατά τη γέννησή τους, κερδίζουμε γνώσεις για το πώς το Ηλιακό
Σύστημα σχηματίστηκε και πήρε μια από τις πολλές πιθανές διατάξεις που υπήρχαν»
είπε ο ερευνητής. Τόνισε πάντως ότι για
να γίνει αυτό θα πρέπει να λειτουργήσουν κι άλλα τηλεσκόπια με τη δυνατότητα να
μετρούν τα ισότοπα υδρογόνου σε τόσο μακρινά αντικείμενα.
An artist's
impression of a black hole like the one weighed in this work, sitting in the
core of a disk galaxy. The black-hole in NGC4526 weighs 450,000,000 times more
than our own Sun. CREDIT: NASA/JPL-Caltech
Επιστήμονες
του Νότιου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου (ESO) προτείνουν ένα νέο σύστημα μέτρησης της μάζας μιας μαύρης
τρύπας.
Το
πρόβλημα
The CARMA telescope
located in the Inyo Mountains in Eastern California. The combination of large
and small dishes helped the authors zoom in on the gas in the center of NGC
4526 CREDIT: Timothy A. Davis
Επειδή
η απευθείας παρατήρηση μιας μελανής οπής δεν είναι είναι δυνατή, οι υπολογισμοί
για το μέγεθός της γίνονται με έμμεσους τρόπους. Όμως αυτοί οι έμμεσοι τρόποι
δεν είναι πάντα ικανοί να αποκαλύψουν στοιχεία για το μέγεθος μιας μαύρης
τρύπας ειδικά όταν αυτή ανήκει στην κατηγορία των «υπερμεγέθων» μελανών οπών,
δηλαδή εκείνων η μάζα των οποίων είναι δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια
φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ έχουν
εντοπιστεί εκατοντάδες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, οι επιστήμονες έχουν
καταφέρει να υπολογίσουν την μάζα παρά λίγων δεκάδων εξ αυτών.
Η
λύση των σωματιδίων
Ο
συνήθης τρόπος υπολογισμού της μάζας μιας μαύρης τρύπας είναι από την
παρατήρηση της κίνησης των άστρων που βρίσκονται κοντά της. Οι ερευνητές
υπολογίζουν την ταχύτητα με την οποία κινούνται τα άστρα που βρίσκονται πιο
κοντά στην μαύρη τρύπα σε σχέση με εκείνη των άστρων που βρίσκονται πιο μακριά
από αυτή. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται ένας υπολογισμός της μάζας της μελανής
οπής που δεν είναι ακριβής αλλά κατά προσέγγιση.
Ο
γαλαξίας NGC4526 στο κέντρο του
οποίου βρίσκεται μια γιγάντια μαύρη τρύπα η μάζα της οποίας υπολογίστηκε με τη
νέα μέθοδο. A Hubble Space telescope image of NGC 4526, overlaid
with our molecular gas observations from CARMA. The black hole sits in the very
center of the galaxy. CREDIT: NASA/ESA and Timothy A. Davis
Οι
επιστήμονες του ESO
προτείνουν τώρα τον εντοπισμό της ακτινοβολίας που εκπέμπουν οι πυκνές ψυχρές
μάζες αερίων. Η ακτινοβολία αυτή μπορεί να εντοπιστεί με την μορφή ραδιοκυμάτων
στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Η μέθοδος επικεντρώνει την προσοχή της στον
εντοπισμό και χαρτογράφηση των μορίων του μονοξειδίου του άνθρακα. Η θέση και η
κίνηση των μορίων σε σχέση με τη θέση της μαύρης τρύπας επιτρέπει τον
υπολογισμό της μάζας της. Με αυτή τη μέθοδο οι ερευνητές κατάφεραν να
υπολογίσουν την μάζα της μαύρης τρύπας που βρίσκεται στον γαλαξία NGC4526.
The ALMA telescope,
currently under construction in the Atacama Desert of Chile. Using the power of
this new telescope, this study predicts it should be possible to measure
black-hole masses in hundreds of galaxies. CREDIT: ALMA, C. Padilla
Όπως
διαπιστώθηκε, η μαύρη τρύπα του συγκεκριμένου γαλαξία έχει μάζα 450 εκατομμύρια
φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Με αυτή τη μέθοδο οι επιστήμονες πιστεύουν
ότι θα υπολογίσουν την μάζα εκατοντάδων μελανών οπών πολλές εκ των οποίων
βρίσκονται σε γειτονικούς μας γαλαξίες. Η έρευνα
δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».
Left: An image of
fluorescent nerve fibers in the spinal cord, viewed through the microscope
prior to stimulation. Right: A magnified view showing the increase in
fluorescence signal in one specific fiber (boxed area, red color) during
stroking with the brush. Credit: Anderson Lab / Caltech
Υπάρχουν
τρόποι αγγίγματος που αδιαμφισβήτητα ευφραίνουν το κορμί αλλά και την ψυχή –
σκεφθείτε για παράδειγμα το μασάζ και το χάδι.
Sophia
Vrontou
Τώρα
ερευνητές από το Τμήμα Βιολογίας του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας
στην Πασαντίνα μεταξύ των οποίων και μια Ελληνίδα, η μεταδιδακτορική ερευνήτρια
Σοφία Βρόντου, κατάφεραν να εντοπίσουν για πρώτη φορά invivo τους νευρώνες που δημιουργούν αυτά τα ευχάριστα
συναισθήματα στο άγγιγμα. Και όχι μόνο αυτό: επέτυχαν επίσης, όπως αναφέρουν με
δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Nature», να ενεργοποιήσουν τεχνητά τους νευρώνες αυτούς σε ποντίκια,
ανοίγοντας τον δρόμο για ανάπτυξη αποτελεσματικότερων φαρμάκων που θα
ανακουφίζουν από τον πόνο και το στρες.
Οι
νευρικές ίνες- «κλειδιά»
H ερευνητική ομάδα κατάφερε να εντοπίσει σε
ποντίκια μια συγκεκριμένη κατηγορία νευρώνων που αποκρίνονται στο χάδι. Τα
στοιχεία συνελέγησαν κατά τη διάρκεια εφαρμογής in-vivo απεικονιστικής εξέτασης η οποία έδειξε ενεργοποίηση των
νεύρων στον νωτιαίο μυελό των πειραματοζώων ενόσω οι ερευνητές τα χάιδευαν με
ένα πινέλο Credit:D. Andersonlab, Caltech
Η
ομάδα από την Καλιφόρνια με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Άντερσον εντόπισε σε
ποντίκια έναν σπάνιο πληθυσμό αισθητήριων νευρώνων που δεν φέρουν περίβλημα
μυελίνης και οι οποίοι εκφράζουν την πρωτεΐνη MRGPRB4. Οι νευρώνες αυτοί ενεργοποιούν
αποκλειστικώς το τριχωτό δέρμα στο χάδι. Μάλιστα, από τα πειράματα προέκυψε ότι
στο τσίμπημα δεν ενεργοποιούνται οι ίδιοι νευρώνες.
Προκειμένου
να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές από την Καλιφόρνια (με κύρια
συγγραφέα της νέας μελέτης την ελληνίδα επιστήμονα) χρησιμοποίησαν μια
απεικονιστική μέθοδο που αποτυπώνει την ποσότητα ασβεστίου στους ιστούς
προκειμένου να εντοπίσουν νευρώνες που αντιδρούν στο χάδι σε ποντίκια.
Τα πειραματόζωα τοποθετήθηκαν σε έναν ειδικό θάλαμο και οι επιστήμονες τους ενέχυσαν ένα χημικό που ενεργοποίησε τα συγκεκριμένα νεύρα. Όπως προέκυψε,μετά από αυτή τη διαδικασία τα ποντίκια επισκέπτονταν τον θάλαμο δύο φορές συχνότερα σε σύγκριση με πριν, γεγονός που μαρτυρεί ότι απολάμβαναν την εμπειρία εντός του θαλάμου και αποζητούσαν να τη βιώσουν περισσότερο.
Προς
φάρμακα για τον άνθρωπο;
Ένα
φάρμακο το οποίο θα προκαλούσε παρόμοια απόκριση στους ανθρώπους θα μπορούσε να
αυξήσει την ήδη ευεργετική επίδραση της επαφής δέρματος με δέρμα, όπως
συμβαίνει για παράδειγμα στις περιπτώσεις μασάζ για αποκατάσταση ασθενών ή σε
άτομα με ψυχικές νόσους.
Why do hairy mammals like being stroked? Scientists think that the answer lies in a particular group of neurons which respond to gentle stroking in mice.
Η αλληλεπίδραση που περιλαμβάνει εκφράσεις όπως το χάδι είναι κοινή σε πολλά θηλαστικά, κυρίως κατά τη φάση ανατροφής των μικρών και εάν αυτή η επαφή σταματήσει τότε μπορεί να υπάρξει αρνητική επίδραση στη σωστή ανάπτυξή τους. Οι επιστήμονες που βρίσκονται πίσω από τη μελέτη σημειώνουν ότι είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται μια νευρολογική βάση για αυτά τα φαινόμενα.
Μια
πολύ ενδιαφέρουσα ψηφιακή αναπαράσταση του χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας:
Τρισδιάστατη ψηφιακή περιήγηση στην Αρχαία
Ολυμπία:
Silver Tetradrachm
from Olympia, 360 BC. Obverse: Head of Zeus wearing laurel wreath. Reverse:
Head of the nymph Olympia wearing sphendone. OΛYMΠIA to
right.
Η
Ολυμπία, ήταν πόλη της αρχαίας Ελλάδας στην Ηλεία, γνωστή ως ο τόπος διεξαγωγής
των Ολυμπιακών Αγώνων στους κλασικούς χρόνους, συγκρίσιμη στη σημασία με τα
Πύθια που διοργανώνονταν στους Δελφούς. Στην Ολυμπία βρισκόταν το
χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην
αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Η αφετηρία των Ολυμπιακών
Αγώνων χρονολογείται στο 776 π.Χ. και τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια. Το 394
μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' απαγόρευσε την τέλεσή τους γιατί
θεωρούνταν παγανιστικοί.
Palaestra at
Olympia.
Olympia, a
sanctuary of ancient Greece in Elis, is known for having been the site of the
Olympic Games in classical times, the most famous games in history. The Olympic
Games were held every four years throughout Classical Antiquity, from the 8th
century BC to the 4th century AD. The first Olympic Games were in honor of
Zeus.
Σχέδιο
του Ιερού χώρου.
Οι
απαρχές της Ολυμπίας είναι ελάχιστα γνωστές. Οι παλαιότερες ενδείξεις
ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή, ανάγονται στην 3η χιλιετία π.Χ. Τον 9ο αιώνα
π.Χ. η Ολυμπία ήταν ήδη ένας ιερός τόπος που προσείλκυε πολλούς προσκυνητές.
Αυτό το πυκνό ρεύμα των επισκεπτών μαρτυρείται από το μεγάλο πλήθος αναθημάτων
που έφταναν στη Ολυμπία όχι μόνο από την γύρω περιοχή αλλά και από τόπους της
Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας.
Η
είσοδος στο στάδιο.
Τον
8ο αιώνα η φήμη της Ολυμπίας μεγάλωσε τόσο ώσπου έφτασε μέχρι την Ανατολή και
Μεσοποταμία και μέχρι την Δύση και κάτω Ιταλία. Σημαντικότατη τομή στην ιστορία
της Ολυμπίας αποτέλεσε το έτος 776 π.Χ. όπου τότε κατά την παράδοση, ο
Σπαρτιάτης Λυκούργος, πρέπει να πραγματοποίησε συμφωνία με τον βασιλιά της
Ήλιδος, Ίφιτο, για την τέλεση λατρευτικών εορτών στην Ολυμπία. Μέρος της
συμφωνίας ήταν ότι κατά τις εορτές θα επικρατούσε εκεχειρία σε ολόκληρη την
Ελλάδα.
Ο
ναός του Δία. Hermann Luckenbach (1856-1949), OLYMPIA THE TEMPLE OF
ZEUS.
Κατά
τον 5ο αιώνα, η αίγλη της Ολυμπίας έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε εκεί να
συγκεντρώνονται πολιτικοί, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες διότι εκεί έβρισκαν μεγάλο
κοινό για την διάδοση των ιδεών τους. Κατά τον 4ο αιώνα, δόθηκε σημασία στην
οικοδομική δραστηριότητα για την βελτίωση των εγκαταστάσεων και δημιουργίας
χώρων στέγασης των επισκεπτών.
Ruins of the Temple
of Hera.
Το
393 μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' διέταξε το κλείσιμο όλων των
ελληνικών ιερών χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες ποιους συγκεκριμένους χώρους
εννοούσε. Παρ' όλα αυτά, και τα επόμενα χρόνια ο χώρος παρέμεινε ιδιαίτερα
δημοφιλής. Ο χώρος υπέστη αργότερα πολλές καταστροφές από φυσικά αίτια και κατά
τον 9ο αιώνα ο χώρος εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε. Με την πάροδο του χρόνου
καλύφθηκε πολλά μέτρα κάτω από την γη με την βοήθεια του χειμάρρου Κλαδέου και
την διάβρωση του εδάφους του Κρόνιου Λόφου. Η ανακάλυψη του ιερού οφείλεται
στον Άγγλο Ρίτσαρντ Τσάντλερ το 1766.