Πάνω από 2.000 νέα είδη μυκήτων ανακαλύφθηκαν το 2017. Fungi that live in cockroaches, oil paintings, and other bizarre places come to light in new report

Όμως, σύμφωνα με εκτιμήσεις, στη φύση υπάρχουν 2,2 έως 3,8 εκατομμύρια είδη μυκήτων, συνεπώς η συντριπτική πλειονότητά τους παραμένει ακόμη άγνωστη. This new species of mushroomlike lichen, a fungus living with a green alga, lives on salt deposits in the Chilean Andes. Credit: P. SANDOVAL-LEIVA

Πάνω από 2.000 νέα είδη μυκήτων -μεταξύ των οποίων ορισμένα άγνωστα έως τώρα μανιτάρια και τρούφες- ανακαλύφθηκαν το 2017, ανεβάζοντας σε περίπου 144.000 τον αριθμό των γνωστών μυκήτων, σύμφωνα με τη νέα διεθνή έκθεση «Η κατάσταση των Μυκήτων του Κόσμου», με επικεφαλής επιστήμονες των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων Kew της Βρετανίας.

A report from the Royal Botanic Gardens, Kew, estimates there are about three million species of fungi CREDIT: JEFF EDEN/ROYAL BOTANIC GARDENS

Όμως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στη φύση υπάρχουν 2,2 έως 3,8 εκατομμύρια είδη μυκήτων, συνεπώς η συντριπτική πλειονότητά τους παραμένει ακόμη άγνωστη.

«Υπάρχει ακόμη ένας τεράστιος αριθμός μυκήτων να ανακαλυφθούν. Με το σημερινό ρυθμό, θα μας πάρει 1.200 χρόνια», δήλωσε στο Science η μυκητολόγος Τούουλα Νισκάνεν των Κήπων Kew.

Scientist Ester Gaya examines the fungus Isaria sinclairii on an insect also known as a zombie fungus at Kew Gardens' fungarium in London, Tuesday, Sept. 11, 2018. The release Wednesday of the scientists at the renowned Royal Botanic Gardens at Kew "State of the World's Fungi" report, is touted as the first ever global look at the way fungi help provide food, medicine, plant nutrition, lifesaving drugs—and can also spread death and destruction at an alarming pace. (AP Photo/Frank Augstein)

Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα μανιτάρια και τις τρούφες, αλλά οι μύκητες υπάρχουν παντού γύρω μας στο χώμα, στον αέρα και στο σώμα μας, απλώς είναι συνήθως μικροί για να γίνουν ορατοί με γυμνά μάτια. Παρέχουν τρόφιμα, ποτά και φάρμακα και είναι ζωτικοί για τα δέντρα (το 90% χρειάζονται τους μύκητες στις ρίζες τους για να αναπτυχθούν) και γενικότερα για τα οικοσυστήματα.

Οι μύκητες μπορούν να επιτελέσουν διάφορες χρήσιμες λειτουργίες, από το να διασπάσουν τα πλαστικά μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες έως να δημιουργήσουν νέες μορφές βιοκαυσίμων (βιοαιθανόλη), αλλά επίσης προκαλούν διάφορες σοβαρές ασθένειες σε ανθρώπους, φυτά και ζώα. Ο ίδιος μύκητας -όπως ο Δρ Τζέκιλ και ο κύριος Χάιντ- μπορεί να έχει ταυτόχρονα μια «φωτεινή» και μια «σκοτεινή» πλευρά.

Scientist Laura Martinez-Suz examines the Calvatia Gigantea fungus, one of the biggest once also called puffball, at Kew Gardens' fungarium in London, Tuesday, Sept. 11, 2018. Kew's first ever State of the World's Fungi report, is the first of its kind outlining the global state of fungi, reveals how important fungi are to all life on Earth. From those that cause havoc, to those that can heal and provide security to communities across the world, it presents the major issues affecting their diversity and abundance. (AP Photo/Frank Augstein)

«Είναι μια τόσο ενδιαφέρουσα ομάδα οργανισμών, αλλά στην πραγματικότητα ξέρουμε πολύ λίγα γι’ αυτούς. Είναι πραγματικά παράξενοι, με τον πιο αλλόκοτο κύκλο ζωής. Παρόλα αυτά, όταν κατανοήσεις το ρόλο τους στο οικοσύστημα της Γης, συνειδητοποιείς ότι υποβαστάζουν τη ζωή στον πλανήτη», δήλωσε στο BBC η καθηγήτρια Κάθι Ουίλις, επιστημονική διευθύντρια των Κήπων Kew και επικεφαλής της νέας έκθεσης, προϊόν άνω των 100 επιστημόνων από 18 χώρες, η οποία στην ουσία συνιστά την πρώτη μεγάλη αξιολόγηση που έχει γίνει ποτέ για την κατάσταση των μυκήτων στη Γη.

Fungi come in all shapes and sizes. ROYAL BOTANIC GARDENS, KEW

Πάνω από 2.000 νέα είδη μυκήτων -μεταξύ των οποίων ορισμένα άγνωστα έως τώρα μανιτάρια και τρούφες- ανακαλύφθηκαν το 2017, ανεβάζοντας σε περίπου 144.000 τον αριθμό των γνωστών μυκήτων, σύμφωνα με τη νέα διεθνή έκθεση «Η κατάσταση των Μυκήτων του Κόσμου», με επικεφαλής επιστήμονες των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων Kew της Βρετανίας.

Scientist Ester Gaya holds the earth star fungus at Kew Gardens' fungarium in London, Tuesday, Sept. 11, 2018. Kew's first ever State of the World's Fungi report, is the first of its kind outlining the global state of fungi, reveals how important fungi are to all life on Earth. From those that cause havoc, to those that can heal and provide security to communities across the world, it presents the major issues affecting their diversity and abundance. (AP Photo/Frank Augstein)

«Αγνοούμε τους μύκητες προς δική μας ζημία. Είναι ένα βασίλειο που πρέπει να αρχίσουμε να παίρνουμε στα σοβαρά, ιδίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και των άλλων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε», πρόσθεσε η Ουίλις.

China is rich in fungal resources. ROYAL BOTANIC GARDENS, KEW

Οι μύκητες αποτελούν ένα ξεχωριστό «βασίλειο» της φύσης, όντας κοντύτερα στα ζώα παρά στα φυτά. Οι χημικές ουσίες που έχουν στις κυτταρικές μεμβράνες τους, μοιάζουν πολύ με εκείνες των αστακών και των καβουριών.

Herinaceus, known as bearded tooth fungus is protected against picking in Britain and is a conservation priority species CREDIT: M. AINSWORTH/ROYAL BOTANIC GARDENS

Σύμφωνα με την έκθεση, τουλάχιστον 350 είδη μυκήτων είναι εδώδιμα και μόνο για τα μανιτάρια η παγκόσμια αγορά φθάνει περίπου τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι 216 γνωστά είδη μυκήτων είναι παραισθησιογόνα.

Non-edible Inocybe araneosa fungi from Australia. One of 179 new fibrecap species discovered that produce hallucinogens. Photograph: Royal Botanic Gardens

Μόνο 56 είδη μυκήτων περιλαμβάνονται στην «κόκκινη λίστα» με τα επαπειλούμενα είδη, έναντι άνω των 25.000 ειδών φυτών και 68.000 ζώων. Ορισμένοι από τα πάνω 2.000 είδη μυκήτων που έρχονται στο φως κάθε χρόνο, ανακαλύπτονται σε απρόσμενα μέρη, όπως σε ένα ανθρώπινο νύχι, σε ένα πίνακα ζωγραφικής, μέσα σε μια τροπική κατσαρίδα και στην παγωμένη Ανταρκτική.

Πηγές: https://stateoftheworldsfungi.org/ - http://www.sciencemag.org/news/2018/09/fungi-live-cockroaches-oil-paintings-and-other-bizarre-places-come-light-new-report - https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-45486844 - http://www.in.gr/2018/09/12/tech/pano-apo-2-000-nea-eidi-mykiton-anakalyfthikan-2017/

Tεχνητή νοημοσύνη βρίσκει ταχείες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων. Artificial Intelligence Helps Find New Fast Radio Bursts

Εντοπίσθηκαν ραδιοσήματα από άγνωστη πηγή σε ένα μακρινό γαλαξία. New detections mark the first time that machine learning techniques have been used to directly detect a fast radio transient.  Successful application of machine learning for signal detection promises to open up new avenues for identifying signals from extraterrestrial intelligence.  Machine learning algorithms applied to data from the Green Bank Telescope find new pulses from the mysterious repeating source FRB 121102. Credit: Breakthrough Listen / Danielle Futselaar

Ερευνητές του προγράμματος αναζήτησης εξωγήινης νοημοσύνης Breakthrough Listen στις ΗΠΑ ανίχνευσαν -με τη βοήθεια ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης- άλλα 72 ραδιοσήματα (Fast Radio Bursts-FRB) από την ίδια μυστηριώδη πηγή, η οποία βρίσκεται σε ένα μακρινό γαλαξία σε απόσταση περίπου τριών δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Τα σήματα FRB είναι γρήγοροι ισχυροί παλμοί ραδιοακτινοβολίας με διάρκεια μόλις μερικών χιλιοστών του δευτερολέπτου. Η πηγή τους είναι ακόμη ασαφής. Διάφορες θεωρίες έχουν προταθεί, από το να είναι άστρα νετρονίων με μεγάλο μαγνητισμό έως να πρόκειται για τις τεχνολογικές «υπογραφές» εξωγήινων εξελιγμένων πολιτισμών.

This sequence of 14 of the 15 detected fast radio bursts illustrates their dispersed spectrum and extreme variability. The streaks across the colored energy plot are the bursts appearing at different times and different energies because of dispersion caused by 3 billion years of travel through intergalactic space. In the top frequency spectrum, the dispersion has been removed to show the 300 microsecond pulse spike. (Credit: Berkeley SETI Research Center)

Οι περισσότεροι ραδιοπαλμοί FRB είναι μεμονωμένοι και προέρχονται από πηγές μη επαναλαμβανόμενες. Όμως, η συγκεκριμένη πηγή FRB 121102 είναι πραγματικά ξεχωριστή, επειδή είναι η μόνη που έχει στείλει διαδοχικά ραδιοσήματα, μια συμπεριφορά η οποία εύλογα έχει τραβήξει το ενδιαφέρον των αστρονόμων.

Το 2017 είχαν ανιχνευθεί 21 FRB από την εν λόγω πηγή, αλλά οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, που συνεργάζονται με το Πρόγραμμα Breakthrough Listen χρησιμοποιώντας το Τηλεσκόπιο Green Bank της Δυτικής Βιρτζίνια, ανέλυσαν ξανά τις περυσινές παρατηρήσεις τους με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου μηχανικής μάθησης. Τελικά ανακάλυψαν άλλα 72 σήματα FRB «κρυμμένα» μέσα στον τεράστιο όγκο των δεδομένων από τις παρατηρήσεις, τα οποία δεν είχαν γίνει αντιληπτά εξ αρχής.

Μετά τη νέα ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal», ανέρχεται πλέον σε περίπου 300 ο συνολικός αριθμός των σημάτων FRB που έχουν ανιχνευθεί από τη συγκεκριμένη ραδιοπηγή 121102 από το 2012, όταν ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά από τους αστρονόμους.

Πηγές: https://arxiv.org/abs/1804.04101 -  https://www.seti.org/press-release/artificial-intelligence-helps-find-new-fast-radio-bursts - http://www.amna.gr/home/article/291057/Entopisthikan-radiosimata-apo-agnosti-pigi-se-ena-makrino-galaxia

Η πρώτη δοκιμή ενός μίνι διαστημικού ανελκυστήρα. Japan Takes Tiny First Step Toward Space Elevator

Ιαπωνική εταιρεία θα δοκιμάσει για πρώτη φορά έναν μίνι διαστημικό ανελκυστήρα. Two mini-satellites will test elevator motion in space as part of research for an elevator between Earth and low orbit. An artist’s rendering of a space elevator. (Obayashi Corporation)

Ιάπωνες μηχανικοί αναπτύσσουν ένα διαστημικό ανελκυστήρα και θα πραγματοποιήσουν την πρώτη δοκιμή του αυτό το μήνα, στέλνοντας μια μικρογραφία του στο διάστημα, προκειμένου να δοκιμάσουν την τεχνολογία.

Οι ερευνητές της κατασκευαστικής εταιρείας Obayashi και του Πανεπιστημίου Σιζουόκα, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, θα εκτοξεύσουν με τη βοήθεια της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας την επόμενη εβδομάδα, από το νότιο ιαπωνικό νησί Τανεγκασίμα, ένα πύραυλο Η-2Β, που θα μεταφέρει τον εξοπλισμό του μίνι ανελκυστήρα σε ένα ζεύγος δορυφόρων.

Η μικροσκοπική καμπίνα έχει μήκος μόλις έξι εκατοστών, πλάτος τρία και ύψος έξι. Αν όλα πάνε καλά, θα κινηθεί κατά μήκος ενός καλωδίου δέκα μέτρων, που θα έχει τεντωθεί στο διάστημα ανάμεσα σε δύο επίσης μικροσκοπικούς δορυφόρους.

Καθώς ο «ανελκυστήρας» θα κινείται από τον ένα δορυφόρο προς τον άλλο – ένα πείραμα που δεν έχει ξαναγίνει έως τώρα- θα παρακολουθείται από κάμερες εγκατεστημένες στους δύο δορυφόρους.

«Πρόκειται για το πρώτο στον κόσμο πείραμα που θα δοκιμασθεί η κίνηση ενός ανελκυστήρα στο διάστημα» δήλωσε εκπρόσωπος της ερευνητικής ομάδας.

Βέβαια, από την αρχική αυτή δοκιμή ενός μίνι ανελκυστήρα έως τη δημιουργία ενός κανονικού διαστημικού ανελκυστήρα που θα μεταφέρει πολλούς ανθρώπους, υπάρχει μεγάλη απόσταση. Η πατρότητα της ιδέας ανήκει από το 1895 στον ρώσο επιστήμονα Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, ενώ τη χρησιμοποίησε μετά από μερικές δεκαετίες σε ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας ο Άρθουρ Κλαρκ.

Πιο πρόσφατα έχουν προταθεί διάφορα σχέδια, αλλά ουκ ολίγες τεχνικές δυσκολίες έχουν έως τώρα εμποδίσει την κατασκευή ενός τέτοιου ανελκυστήρα που θα ανεβοκατεβαίνει χιλιάδες χιλιόμετρα.

(Obayashi Corp.)

Το νέο ιαπωνικό σχέδιο βασίζεται στη χρήση της τεχνολογίας των νανοσωλήνων άνθρακα, οι οποίοι είναι τουλάχιστον 20 φορές πιο ισχυροί από το χάλυβα. Στόχος είναι η κατασκευή ενός ανελκυστήρα που θα φθάνει σε ύψος έως 96.000 χιλιομέτρων πάνω από τη  Γη και σε αυτόν θα ταξιδεύουν διαστημικοί τουρίστες μετά το 2050.

Κάθε φορά θα είναι δυνατό να μεταφερθούν έως 30 άνθρωποι με ταχύτητα έως 200 χιλιομέτρων την ώρα, με ένα ενδιάμεσο σταθμό στα 36.000 χιλιόμετρα.

Πηγές: https://mainichi.jp/english/articles/20180826/p2a/00m/0na/005000c - Obayashi Corporation - www.amna.gr

Σημαντικά ευρήματα στην αρχαία πόλη της Κύθνου. Stunning new archaeological discovery made on Kythnos island

Εντοπίστηκαν δεκάδες ορθογώνιοι χώροι, εν μέρει λαξευμένοι στο φυσικό βράχο, για τους οποίους η ως τώρα έρευνα δείχνει χρήση τουλάχιστον ως την ύστερη αρχαιότητα, καθώς και θραύσματα κεραμεικής και εργαλείων από οψιανό της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου. Αεροφωτογραφία των ιερών του Μεσαίου Πλατώματος (φωτ. Κώστα Ξενικάκη, 2018). Archaeologists have made a huge discovery with signs of habitation stretching from the Protocycladic era until the 7th-8th century AD, which was unearthed at Vryokastro on the island of Kythnos, the site of an ancient city, and the nearby islet Vryokastraki that was once connected to the island by a narrow isthmus. Aerial picture of the Middle Platoma area. Photo by Kostas Xenikakis

Ιδιαίτερα σημαντικά ήταν τα αποτελέσματα της συστηματικής ανασκαφής στην αρχαία πόλη της Κύθνου (σημερινό «Βρυόκαστρο»), που πραγματοποιήθηκε φέτος από τις 26 Ιουνίου έως τις 4 Αυγούστου.

Τοπογραφικό διάγραμμα της αρχαίας πόλης της Κύθνου (σχ. Α. Γούναρη, βασισμένο στο σχέδιο των Θ. Χατζηθεοδώρου και Α. Μαζαράκη Αινιάν).

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τα ευρήματα από τη συστηματική ανασκαφική έρευνα στην περιοχή του αρχαίου λιμανιού, στη βραχονησίδα «Βρυοκαστράκι» (το νησάκι στη ‘μύτη’ της χερσονήσου, που ως τουλάχιστον την ύστερη αρχαιότητα πρέπει να ήταν συνδεδεμένη με την ακτή με στενό ισθμό).

Φωτογραφία με την ανασκαφή στην αρχαία πόλη Κύθνου. Στο βάθος το νησάκι Βρυοκαστράκι. Φωτο: Κ. Ξενικάκης & Συμεών Γεσαφίδης

Πρόκειται για την αποκάλυψη μιας τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα και ημικυλινδρική αψίδα, η οποία έχει δύο τουλάχιστον οικοδομικές φάσεις, μια παλαιοχριστιανική και μια μεταγενέστερη (ίσως του 7ου – 8ου αιώνα), ενός κτιρίου μήκους 80 μ. περίπου, που αποτελείται από τουλάχιστον 15 ορθογώνια δωμάτια σε παράταξη και ισχυρούς εξωτερικούς τοίχους που εξυπηρετούσαν πιθανότατα και αμυντικούς σκοπούς, καθώς και δυο πύργων. Επίσης, εντοπίστηκαν δεκάδες ορθογώνιοι χώροι, εν μέρει λαξευμένοι στο φυσικό βράχο, για τους οποίους η ως τώρα έρευνα δείχνει χρήση τουλάχιστον ως την ύστερη αρχαιότητα, καθώς και θραύσματα κεραμεικής και εργαλείων από οψιανό της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου.

Άποψη της Πρωτοκυκλαδικής θέσης Σκουριές.

«Για πρώτη φορά με βεβαιότητα τεκμηριώθηκε Πρωτοκυκλαδική εγκατάσταση στη βραχονησίδα (σσ. 3η χιλιετία π. Χ.) […]. Δεν αποκλείεται κάποιοι από τους λαξευμένους χώρους να ανάγονται στην περίοδο αυτή. Εξαιρετικά σημαντική είναι η αναγνώριση για πρώτη φορά στην Κύθνο κεραμεικής της ΥΕ ΙΙΙΓ περιόδου (σσ. 12ο αι. π. Χ.). Φαίνεται λοιπόν ότι η θέση κατοικήθηκε ύστερα από περίοδο εγκατάλειψης ξανά στον 12ο αιώνα π.Χ., ίσως μάλιστα αδιάκοπα έκτοτε, αφού όλες οι χρονολογικές περίοδοι αντιπροσωπεύονται με ευρήματα, από την Πρωτογεωμετρική περίοδο έως και τα μέσα περίπου του 7ου μ.Χ. αιώνα (η τελευταία χρονολόγηση σύμφωνα με τα πρώτα πορίσματα της μελέτης της Χαρίκλειας Διαμαντή), που η πόλη εγκαταλείφθηκε οριστικά.

Η οχυρωμένη ακρόπολη στο Βόρειο απόκρημνο άκρο του νησιού που σήμερα είναι γνωστή ως το Κάστρο της Ωριάς ή του Κατακεφάλου ταυτίζεται με την πρωτεύουσα του νησιού στα Βυζαντινά χρόνια και επί Λατινοκρατίας, αλλά όπως φαίνεται ήταν ήδη κατοικημένη από την προϊστορική εποχή. Υδατογραφία του Κάστρου της Ωριάς το 1836 από τον Χ. Χάνσεν (I. Haugsted, Η Κύθνος στα 1700, 1836, 1845, Αθήνα 1987).

Η αρχική μάλιστα σκέψη, που βασιζόταν στα πορίσματα της επιφανειακής έρευνας, ότι ο πυρήνας της αρχικής κατοίκησης της αρχαίας πόλης ήταν η βραχονησίδα και ότι εδώ συρρικνώθηκε η πόλη στην πρωτοβυζαντινή περίοδο, λίγο πριν εγκαταλειφθεί οριστικά και οι εναπομείναντες κάτοικοί της μετακινηθούν στην οχυρή ακρόπολη γνωστή σήμερα ως το Κάστρο της Ωριάς, επιβεβαιώνεται».

Τα παραπάνω αναφέρει, μεταξύ άλλων, ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων ως προς τα αποτελέσματα της φετινής ανασκαφής που πραγματοποιήθηκε από τον Τομέα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, υπό την διεύθυνση του καθηγητή Αλεξάνδρου Μαζαράκη Αινιάν και του Διευθυντή της Εφορείας Δρ Δημήτρη Αθανασούλη.

Αεροφωτογραφία της Άνω Πόλης και των Κτιρίων 1 και 2 του Μεσαίου Πλατώματος, από το νότο. Στο βάθος το ιερό του Απόλλωνα και της Άρτεμης (φωτ.: Κώστας Ξενικάκης).

Σημειώνεται ότι φέτος, τις δύο πρώτες εβδομάδες ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στην αρχαία δεξαμενή της Άνω Πόλης στο Βρυόκαστρο, ενώ τις τέσσερις επόμενες πραγματοποιήθηκε ανασκαφή στην περιοχή του αρχαίου λιμανιού, στη βραχονησίδα «Βρυοκαστράκι». Παράλληλα, ολοκληρώθηκαν οι στερεωτικές εργασίες στο ιερό του Απόλλωνος και της Άρτεμις (ανασκαφή 2002-2006) από τον συντηρητή του ΥΠΠΟΑ, Γιώργο Καράμπαλη.

Αεροφωτογραφία της Άνω Πόλης και των Κτιρίων 1 και 2 του Μεσαίου Πλατώματος, από το βορρά. Στο βάθος η Ακρόπολη με το ιερό της Δήμητρας (φωτ.: Κώστας Ξενικάκης).

Πιο συγκεκριμένα, στο Μεσαίο Πλάτωμα στην Άνω Πόλη, προσαρτημένη στη ΝΑ γωνία του λατρευτικού Κτιρίου 1 των κλασικών-ελληνιστικών χρόνων, υπάρχει μια απιόσχημη δεξαμενή, λαξευμένη στο φυσικό βράχο, η οποία ερευνήθηκε συστηματικά το 2016-17 αποκαλύπτοντας πολυάριθμα ευρήματα, όπως μαρμάρινα γλυπτά και ενεπίγραφες στήλες που επέτρεψαν να ταυτιστεί το ιερό με το Ασκληπιείο και Αφροδίσιο των Κυθνίων. Από τον πυθμένα της προέρχονται πολλά ενδιαφέροντα ευρήματα, όπως ένας ακέραιος χάλκινος κάδος, καθώς και μεγάλος αριθμός άβαφων αγγείων άντλησης νερού που σχετίζονται με την τελευταία περίοδο χρήσης της, στους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους.

Μαρμάρινη κεφαλή Αφροδίτης από το εσωτερικό της δεξαμενής (φωτ. Κώστα Ξενικάκη). Marble Head of Aphrodite. Photo by Kostas Xenikakis

Κεφαλή πήλινου ειδωλίου Δήμητρας (φωτ. Κώστα Ξενικάκη). Head of a clay figurine of Demeter. Photo by Kostas Xenikakis

«Από το ‘μπάζωμα’ της δεξαμενής προήλθαν και φέτος αρκετά θραύσματα από την ανωδομή του παρακείμενου κτιρίου, όπως δύο ηγεμόνες κέραμοι που απολήγουν σε ανθέμιο και θραύσματα δωρικών κιονοκράνων και σφονδύλων κιόνων, από κογχυλιάτη λίθο. Συλλέχτηκαν επίσης αρκετά θραύσματα μαρμάρινων γλυπτών, μεταξύ αυτών δύο ακέραιες παιδικές κεφαλές (ενός αγοριού και ενός κοριτσιού, κλασικών χρόνων), μικρή κεφαλή Αφροδίτης ελληνιστικής περιόδου, και πήλινη κεφαλή Δήμητρας από μεγάλων διαστάσεων ειδώλιο, όψιμων κλασικών χρόνων», συμπληρώνει η ανακοίνωση.

Ως προς την τρίκλιτη βασιλική, που βρέθηκε στο μέσον περίπου της βραχονησίδας, γνωστοποιήθηκε ότι είναι συνολικών διαστάσεων 16 Χ 12,50 μ., με πρόσβαση από δύο παράπλευρες εισόδους στο νάρθηκα. «Σε β’ φάση φαίνεται ότι προστέθηκε αψίδα στον ανατολικό τοίχο του νότιου κλίτους, και κτίστηκε ένα πρόσκτισμα σε επαφή με το βόρειο κλίτος, διαστ. 5 Χ 3,60 μ. Κατά τόπους στους τοίχους παρατηρούνται μαρμάρινα spolia», προσθέτει η ανακοίνωση, τονίζοντας ότι «σε όλες τις διαταραγμένες επιχώσεις υπήρχε έντονη παρουσία κεραμεικής των γεωμετρικών χρόνων».

Αεροφωτογραφία του Κτιρίου 2 του Μεσαίου Πλατώματος, από τα δυτικά (φωτ.: Κώστας Ξενικάκης).

Ως προ το συγκρότημα (Κτίριο 2) με τα τουλάχιστον 15 δωμάτια, που εντοπίστηκε ανατολικά της βασιλικής, οι έρευνες έδειξαν ότι «οι επιμήκεις εξωτερικοί τοίχοι του συγκροτήματος είναι ισχυροί με σχετικά μεγάλο πλάτος (γύρω στο ένα μέτρο)», γεγονός που κάνει τους ανασκαφείς να υποθέτουν ότι εξυπηρετούσε και αμυντικούς σκοπούς. «Μάλιστα, στο μέσον περίπου του μήκους του κτιρίου παρατηρείται ορθογώνιο έξαρμα πλ. 5,50 και μήκους 7 μ., που αναμφίβολα ταυτίζεται με προμαχώνα ή πύργο. Ισχυρή οχυρωματική κατασκευή («πύργος») αποκαλύφθηκε και στο νότιο άκρο του οικοδομικού συγκροτήματος», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η ανακοίνωση.

Τέλος, στο νότιο πλάτωμα της βραχονησίδας, 23 μ. ψηλότερα από τη στάθμη της θάλασσας, παρατηρήθηκαν δεκάδες ορθογώνιοι χώροι, εν μέρει λαξευμένοι στο φυσικό βράχο, ορισμένοι από τους οποίους φαίνεται ότι ήταν ημιυπαίθριοι. Φέτος ερευνήθηκαν τέσσερις από αυτούς, ενώ η τελευταία περίοδος χρήσης του ενός εξ αυτών «τοποθετείται στην ύστερη αρχαιότητα αλλά υπάρχουν ενδείξεις και εδώ ότι η αρχική χρήση του χώρου ανάγεται σε παλαιότερη περίοδο. Μέσα στις σχισμές του φυσικού βράχου συλλέχτηκαν κεραμεική και εργαλεία από οψιανό της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, ενώ από τις επιχώσεις προήλθε κεραμεική από το τέλος της Εποχής του Χαλκού έως και τη ρωμαϊκή. Λίγα θραύσματα πήλινων ειδωλίων των κλασικών χρόνων, καθώς και μικκύλα αγγεία, ίσως μαρτυρούν την παρουσία ενός ιερού σε άμεση γειτνίαση», πληροφορεί η ανακοίνωση.

Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε από τον Τομέα Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, υπό την διεύθυνση του καθηγητή Αλεξάνδρου Μαζαράκη Αινιάνος και του διευθυντή της Εφορείας Δρ Δημήτρη Αθανασούλη. Εκτός από τους παραπάνω φορείς, τις έρευνες στηρίζουν η ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ο δήμος Κύθνου και ο χορηγός Αθανάσιος Μαρτίνος. Πολύτιμη υπήρξε η συμμετοχή των φοιτητών της αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Θεσσαλίας και άλλων πανεπιστημίων και των εθελοντών των σπηλαιολογικών συλλόγων «ΣΠΕΛΕΟ» και «ΧΕΙΡΩΝ».

Πηγές: http://www.in.gr/2018/09/04/culture/texni/simantika-eyrimata-stin-arxaia-poli-tis-kythnou/ - http://extras.ha.uth.gr/kythnos/index.php?page=home -https://greece.greekreporter.com/2018/09/04/greeces-new-archaeological-discovery-the-ancient-city-of-kythnos-photos/

Το πείραμα PADME ψάχνει την μυστηριώδη «σκοτεινή δύναμη». Scientists hunt mysterious 'dark force' to explain hidden realm of the cosmos

Οι φυσικοί λένε ότι η ύπαρξη πέμπτης δύναμης στη φύση θα προκαλούσε μια νέα επιστημονική επανάσταση. Physicists say a fifth force of nature would ‘completely change the paradigm’. Dark matter lurks around galaxies. Photograph: Alan Dyer/Getty Images/age fotostock RM

Οι σημερινές θεωρίες της φυσικής μπορούν να μας εξηγήσουν την συμπεριφορά μόνο του 5% του περιεχομένου του σύμπαντος – την γνωστή ύλη από την οποία αποτελούμαστε και μας περιβάλλει. Για το υπόλοιπο 23% (σκοτεινή ύλη) και 72%(σκοτεινή ενέργεια) έχουμε μαύρα μεσάνυχτα.

Η ύπαρξη της σκοτεινής ύλης είναι απαραίτητη για δικαιολογηθεί το γεγονός ό,τι οι περιστρεφόμενοι γαλαξίες δεν διαλύονται, αφού η γνωστή ορατή ύλη δεν επαρκεί για την βαρυτική ισορροπία τους. Ο μόνος γνωστός τρόπος με τον οποίο αλληλεπιδρά η σκοτεινή ύλη με την γνωστή ύλη (και τον εαυτό της) είναι η βαρύτητα. Η έννοια της σκοτεινής ενέργειας εισήχθη για να εξηγηθεί ο επιταχυνόμενος ρυθμός της διαστολής του σύμπαντος.

Οι φυσικοί σήμερα γνωρίζουν ότι τα σωματίδια της γνωστής μας ύλης αλληλεπιδρούν διαμέσου τεσσάρων θεμελιωδών δυνάμεων: την βαρυτική, την ηλεκτρομαγνητική, την ασθενή πυρηνική και την ισχυρή πυρηνική.

Ίσως όμως να υπάρχουν κι άλλες δυνάμεις που δεν έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα, οι οποίες θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις αλληλεπιδράσεις της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης.

The PADME experiment at Laboratori Nazionali di Frascati of INFN aims to search for the "Dark Photon" using positron on target collision at the DAFNE Beam Test Facility.

Αυτόν τον μήνα ο Mauro Raggi (φυσικός στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης) και οι συνεργάτες του θα ξεκινήσουν ένα πείραμα στο Εθνικό Ινστιτούτο Πυρηνικής Φυσικής, κοντά στην Ρώμη, το οποίο έχει σχεδιαστεί για την αναζήτηση μιας πιθανής πέμπτης δύναμης στην φύση. Το πείραμα ονομάζεται Padme (Positron Annihilation into Dark Matter Experiment) και θα καταγράψει αυτό που συμβαίνει όταν ένα διαμαντένιο πλακίδιο πάχους 0,1 χιλιοστών βομβαρδίζεται με ποζιτρόνια (ή αντι-ηλεκτρόνια), που είναι σωματίδια αντιύλης.

Καθώς τα ποζιτρόνια διεισδύουν στο εσωτερικό του στόχου αλληλεπιδρούν με τα ατομικά ηλεκτρόνια και εξαϋλώνονται δημιουργώντας δυο φωτόνια (τα φωτόνια είναι τα σωματίδια του φωτός και επιπλέον μεταφέρουν την ηλεκτρομαγνητική αλληλεπίδραση). Αυτό γνωρίζουμε πως θα συμβεί σίγουρα, σύμφωνα με την γνωστή φυσική.

Αν όμως υπάρχει και μια πέμπτη δύναμη στη φύση, τότε υπάρχει η πιθανότητα να συμβεί και κάτι διαφορετικό. Αντί να παραχθούν δύο κοινά ορατά φωτόνια θα μπορούσε να παραχθεί ένα μόνο σωματίδιο, το επονομαζόμενο «σκοτεινό φωτόνιο». Αυτό το υποθετικό προς το παρόν σωματίδιο είναι ο φορέας μιας πέμπτης αλληλεπίδρασης, της σκοτεινής ηλεκτρομαγνητικής δύναμης.

Σε αντίθεση με τα κανονικά σωματίδια του φωτός, αν παραχθούν σκοτεινά φωτόνια τότε αυτά θα είναι αόρατα στον ανιχνευτή του πειράματος PADME. Ο εντοπισμός τους μπορεί να γίνει συγκρίνοντας την αρχική ενέργεια των ποζιτρονίων με την τελική ενέργεια των προϊόντων. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να υπολογιστεί και η μάζα των σκοτεινών φωτονίων.  Ενώ τα κανονικά φωτόνια έχουν μηδενική μάζα ηρεμίας, τα σκοτεινά φωτόνια μπορεί να έχουν μάζα 50 φορές μεγαλύτερη από τα ηλεκτρόνια. Το σκοτεινό φωτόνιο, αν υπάρχει, θα έχει μηδαμινή επίδραση στον κόσμο που ζούμε. Όμως αν μάθουμε την μάζα του και τα είδη των σωματιδίων στα οποία διασπάται, τότε θα κατανοήσουμε καλύτερα το μεγαλύτερο κομμάτι του σύμπαντος για το οποίο γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα.

Υπενθυμίζεται ότι και στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN, έγιναν προσπάθειες ανίχνευσης των σκοτεινών φωτονίων οι οποίες απέτυχαν.

For this purpose, the main detector is a so-called calorimeter, i.e. a device able to measure the electromagnetic energy deposited with great precision, at the same time ensuring determination of the direction of the particles hitting it. In order to produce an optimal number of interactions that produce dark photons compared to the background constituted by events due to “normal” electromagnetic interaction, a positron beam must be directed, with great accuracy (as regards the direction of incidence and the point of impact) towards a target consisting of the electrons of the atoms of a very thin and light material: in our case the carbon of a synthetic diamond which in turn can be used as a detector. All the experimental equipment must be in a vacuum in order to minimize interactions with air molecules and a magnetic field must at the same time sweep the beam of positrons that have not produced annihilations away from the calorimeter and allow the events in which the positrons interact with the target producing only one photon by radiation (so-called “breaking” or Bremsstrahlung radiation) to be excluded. The magnetic field of the right intensity and with the large volume required for PADME is produced by a spare magnet made available by CERN in Geneva. PADME

Tο πείραμα PADME θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους, αλλά υπάρχουν σκέψεις για την μεταφορά της διάταξης στο Πανεπιστήμιο Cornell το 2021. Εκεί θα συνδεθεί με έναν ισχυρότερο επιταχυντή σωματιδίων σε σχέση μ’ αυτόν που υπάρχει στην Ιταλία, διευρύνοντας έτσι την αναζήτηση των σκοτεινών φωτονίων.

Κι άλλα εργαστήρια σε όλο τον κόσμο αναζητούν επίσης σκοτεινά φωτόνια. Σύμφωνα με τον Bryan McKinnon, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης που συμμετέχει στην αναζήτηση σκοτεινών φωτονίων με τον επιταχυντή Τhomas Jefferson στη Βιρτζίνια: «Το σκοτεινό φωτόνιο, αν υπάρχει, θα είναι μια πύλη που θα μας επιτρέψει να κοιτάξουμε στον σκοτεινό τομέα για να δούμε τι συμβαίνει».

Οι φυσικοί δεν γνωρίζουν πόσο πολύπλοκος είναι ο σκοτεινός τομέας. Μπορεί να μην υπάρχουν νέες δυνάμεις για να ανακαλύψουμε. Η ίδια η σκοτεινή ύλη μπορεί να αλληλεπιδρά μόνο με την βαρύτητα και να αποτελείται από ένα μόνο είδος σωματιδίου. Αλλά μπορεί να αποκαλυφθεί ένα πολύ πλουσιότερο βασίλειο, στο οποίο κυριαρχούν νέα είδη αόρατων σωματιδίων και δυνάμεων.

Από την ανακάλυψη του μποζονίου Higgs στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων το 2012, οι φυσικοί των σωματιδίων δεν παρουσίασαν άλλες μεγάλες ανακαλύψεις. Ωστόσο, η έλλειψη νέων ευρημάτων από μεγάλα εργαστήρια όπως το CERN, αύξησε τις προσπάθειες σε μικρότερα εργαστήρια για την πραγματοποίηση πολύ φιλόδοξων πειραμάτων με μικρότερο κόστος. Ποιες είναι οι πιθανότητες το πείραμα PADME να ανακαλύψει μια πέμπτη δύναμη; «Ψάχνουμε το σκοτάδι στην κυριολεξία»,  λέει ο Raggi. «Κι όταν το κάνεις έχεις τουλάχιστον μια πιθανότητα».

Πηγές: https://www.theguardian.com/science/2018/sep/03/scientists-hunt-for-dark-force-to-discover-what-the-universe-is-made-of – http://home.infn.it/en/media-outreach/news/3170-materia-oscura-padme-ai-blocchi-di-partenza-2 - https://physicsgg.me/2018/09/04/το-πείραμα-padme-ψάχνει-την-μυστηριώδη-σκ/

Εντυπωσιακά ευρήματα σε ανασκαφή αρχαίου νεκροταφείου στο Αλιβέρι Ευβοίας. Amazing finds at an excavation of an ancient cemetery in Aliveri, Evia

Ευρήματα από τον θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

Ένα νεκροταφείο, πραγματικό παλίμψηστο για τα αρχαιολογικά δεδομένα της περιοχής, ανασκάφηκε το φετινό καλοκαίρι στη θέση Μακριά Ράχη Καράβου στο Αλιβέρι από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας, καθώς, κατά τη διενέργεια σωστικής ανασκαφικής έρευνας σε ιδιωτικό αγροτεμάχιο, διαπιστώθηκε η συνεχής χρήση του για περισσότερο από 2.500 χρόνια.

Ειδικότερα, κατά χρονολογική σειρά εντοπίστηκαν τα εξής:

Τάφος Πρωτοελλαδικής εποχής (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

— Ασύλητος κτιστός λακκοειδής τάφος της Πρωτοελλαδικής ΙΙΒ εποχής (Φάση Λευκαντί Ι-Καστρί 2400-2300 π.Χ.), μνημειώδους κατασκευής. Το δάπεδο ήταν στρωμένο με ποταμίσια άμμο και το εσωτερικό του, σε δεύτερη φάση, είχε χωριστεί με εγκάρσιο τοίχο σε δύο τμήματα.

Ευρήματα από τον τάφο Πρωτοελλαδικής εποχής (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

Στο ανατολικό τμήμα εντοπίστηκε ταφή σε ανακομιδή, κτερισμένη με ζεύγος χρυσών ενωτίων, μία ασημένια και δύο χάλκινες περόνες. Στο δυτικό τμήμα εντοπίστηκε κατά χώραν ταφή σε συνεσταλμένη στάση, κτερισμένη με χάλκινο εγχειρίδιο, αιχμή βέλους και στιλβωμένη ραμφόστομη σφαιρική πρόχου.

Σε μικρή απόσταση από τον τάφο, εντοπίστηκε κεφαλή μαρμάρινου κυκλαδικού ειδωλίου τύπου Λούρου (3200-2800 π.Χ.).

Το εσωτερικό του θαλαμοειδούς μυκηναϊκού τάφου (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

— Ασύλητος θαλαμοειδής τάφος της Υστεροελλαδικής ΙΙΙΒ-Γ εποχής (1300-1100 π.Χ.) με διάμετρο θαλάμου 2,40 μ. και μήκος δρόμου 7,50 μ. Περιείχε 11 ταφές σε ανακομιδή και μία κατά χώραν. Στο εσωτερικό του εντοπίστηκαν 6 ακέραια και τουλάχιστον άλλα 7 θραυσμένα αγγεία, κυρίως ψευδόστομοι αμφορίσκοι, αλάβαστρα, πρόχους και κύπελλο, χάλκινη πόρπη, 53 σφονδύλια από στεατίτη, λίθινες χάντρες, περίτεχνα κομβία από ελεφαντόδοντο και τρεις εξαιρετικής καλλιτεχνικής αξίας σφραγιδόλιθοι.

Σφραγιδόλιθος από χαλαζία από τον θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

Στον πρώτο παριστάνεται αίγαγρος που δέχεται επίθεση από δύο λύκους, στον δεύτερο ελάφι σε συνεστραμμένη στάση.

Σφραγιδόλιθος από σάρδιο από τον θαλαμοειδή μυκηναϊκό τάφο (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει ο τρίτος σφραγιδόλιθος, από σάρδιο, στον οποίο παριστάνεται όρθια μιξογενής δαιμονική μορφή (Minoangenius) που μεταφέρει στους ώμους ένα νεκρό ελάφι. Το ίδιο ακριβώς θέμα συναντάται σε σφραγιδόλιθο από την Κρήτη και σε ελεφάντινο πλακίδιο από τη Θήβα.

Στη Ρωμαϊκή εποχή, τμήμα της στέγης του τάφου κατέπεσε και χρησιμοποιήθηκε ως αποθέτης, χωρίς να διαταραχθούν τα κατώτερα ταφικά στρώματα. Από τα ανώτερα στρώματα προήλθαν πολλά οστά ζώων και τμήματα αγγείων της Ρωμαϊκής εποχής (1ος-3ος αιώνας μ.Χ.).

Ευρήματα από τάφους Κλασικής εποχής (4ος αι. π.Χ.) (φωτ.: ΥΠΠΟΑ/Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας).

— Συνολικά, 24 ακόμη τάφοι, δύο εγχυτρισμοί και μία καύση ύστερων κλασικών (τέλη 4ου αι. π.Χ.), ελληνιστικών (3ος-1ος αιώνας π.Χ.) και ρωμαϊκών χρόνων (1ος-3ος αιώνας μ.Χ.), σε συστάδες των 2 έως 4 τάφων, ερευνήθηκαν στο ίδιο αγροτεμάχιο. Από τους τάφους, 7 ανήκουν στον τύπο του κεραμοσκεπούς καλυβίτη, 16 στον τύπο του απλού λακκοειδούς με κάλυψη από ακατέργαστες πλάκες και ένας είναι κτιστός κιβωτιόσχημος ρωμαϊκών χρόνων.

Από την έρευνά τους έχουν προέλθει χρυσό ενώτιο, οστέινη περόνη, χάλκινα νομίσματα, μελαμβαφή μικρογραφικά αγγεία του 4ου αι. π.Χ., όπως ληκύθια, πυξίδα, πήλινο ειδώλιο χοίρου, άβαφη τριφυλλόσχημη οινοχόη και πρόχους ρωμαϊκών χρόνων.

Τέλος, εντοπίστηκε ένας υπόσκαφος και εν μέρει κτιστός αγωγός ρωμαϊκών χρόνων, που διατρέχει το νεκροταφείο με διεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ, σε μήκος περίπου 25 μ. και πιθανότατα προμήθευε με νερό παρακείμενο λουτρό παλαιοχριστιανικών χρόνων.

Η φετινή ανασκαφή έρχεται να προσθέσει πολύτιμες πληροφορίες για τους κατοίκους του οικισμού που ανασκάφηκε κατά την ανέγερση του νέου εργοστασίου της ΔΕΗ στην ίδια περιοχή, τα έτη 2007-2014. Από τα κτερίσματα των τάφων που ερευνήθηκαν, προκύπτει ότι οι κάτοικοι του παράκτιου οικισμού στον Κάραβο Αλιβερίου, αξιοποιώντας τον φυσικό λιμένα, είχαν αναπτύξει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική και τη νησιωτική χώρα. Στη Μυκηναϊκή εποχή, οι σχέσεις αυτές έφταναν έως την Κρήτη.

Η ανασκαφική έρευνα, η οποία συνεχίζεται, βαίνει προς το τέλος της. Τη διεύθυνση της ανασκαφής έχει ο αρχαιολόγος της Εφορείας Aρχαιοτήτων Ευβοίας Κωνσταντίνος Μπουκάρας, ενώ τη συντήρηση των ευρημάτων διεξάγουν οι συντηρήτριες αρχαιοτήτων Φωτεινή Ποπώλη και Γεωργία Καγκέλη.

Πηγές: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (Δελτίο Τύπου) - http://www.in.gr/2018/09/04/culture/texni/entyposiaka-eyrimata-se-anaskafi-arxaiou-nekrotafeiou-sto-aliveri-eyvoias/