Aβαρύτητα. Agravity

Ένα Σύμπαν χωρίς μάζα ή μέγεθος. In a radical new theory, mass and length scales arise from interactions between particles. Photo credit: Andy Gilmore for Quanta Magazine

Αν και οι έννοια του μεγέθους είναι συνυφασμένη με την καθημερινή μας εμπειρία, ορισμένοι φυσικοί έχουν αρχίσει να επεξεργάζονται την ιδέα πως η φύση ίσως να μην έχει αίσθηση της κλίμακας.

Αναμφισβήτητα, ένα αμάξι ζυγίζει περισσότερο από ένα έντομο, όμως μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν πως η μάζα ή το μήκος δεν αποτελούν θεμελιώδη μεγέθη της περιγραφής του κόσμου.

Η ιδέα αυτή έχει πάρει το όνομα «συμμετρία κλίμακας» και συνιστά μία σαφώς αιρετική άποψη για τη φυσική πραγματικότητα καθώς αντίκειται στην καθιερωμένη γνώση. Τι είναι αυτό όμως που ωθεί την έρευνα στο συγκεκριμένο τομέα, παρουσιάζοντας μάλιστα μεγάλη ερευνητική έξαρση;

Με τη συμμετρία κλίμακας οι φυσικοί ξεκινούν από μία βασική εξίσωση που περιλαμβάνει μία συλλογή από σωματίδια δίχως μάζα, έχοντας όμως τις υπόλοιπες ιδιότητες του φορτίου ή του σπιν. Καθώς τα σωματίδια αυτά αντιδρούν μεταξύ τους αναπτύσσονται δυνάμεις που σπάνε τη συμμετρία κλίμακας, παράγοντας αυτόματα μάζα και μήκη.

Παρόμοιες διεργασίες συμβαίνουν και στο 99% της μάζας του ορατού Σύμπαντος. Για παράδειγμα, ένα πρωτόνιο, το οποίο αποτελείται από 3 κουάρκ έχει μάζα 100 φορές μεγαλύτερη από αυτή των κουάρκ που το απαρτίζουν, η οποία παράγεται από την ενέργεια που τα συνδέει μεταξύ τους.

«Η περισσότερη από τη μάζα που βλέπουμε παράγεται με τον τρόπο αυτό» εξηγεί ο Αλμπέρτο Σάλβιο, φυσικός του πανεπιστημίου της Μαδρίτης, «εμείς ενδιαφερόμαστε να δούμε τι συμβαίνει αν θέλουμε να παράξουμε όλη τη μάζα με αυτό το μηχανισμό».

The Standard Model of elementary particles, with the three generations of matter, gauge bosons in the fourth column, and the Higgs boson in the fifth.

Σύμφωνα με την υπάρχουσα θεωρία, ο βασικός μηχανισμός που δίνει τη μάζα στα σωματίδια είναι ο μηχανισμός Χιγκς. Η συμμετρία κλίμακας θέλει να αλλάξει τα δεδομένα, υποστηρίζοντας πως ίσως το σωματίδιο Χιγκς να μην υπάρχει καν και η παρουσία του στα πειράματα να οφείλεται σε μία ψευδαίσθηση που παράγουν οι νόμοι της δυναμικής.

Η συμμετρία κλίμακας μετράει ήδη 20 χρόνια ζωής και ξεκίνησε όταν ο Γουίλιαμ Μπαρντίν, θεωρητικός φυσικός στο εργαστήριο Φέρμι στο Σικάγο των ΗΠΑ έδειξε πως η μάζα του μποζονίου Χιγκς και άλλων στοιχειωδών σωματιδίων μπορεί να υπολογιστεί ως συνέπεια μίας σπασμένης συμμετρίας.

Standard Model of Supersymmetry.

To ενδιαφέρον όμως της πλειοψηφίας των επιστημόνων κινήθηκε τότε προς την εναλλακτική κατεύθυνση της θεωρίας της υπερσυμμετρίας, που μπορούσε να εξηγήσει μία σειρά από μυστήρια όπως αυτό της σκοτεινής ύλης.

Δεκαετίες έπειτα από την ανάπτυξη της υπερσυμμετρίας ωστόσο, η οποία εικάζει πως για κάθε σωματίδια υπάρχει ένα υπερ-σωματίδιο, η πειραματική φυσική δεν έχει σημειώσει κάποια επιτυχία στην εύρεση υπερσωματιδίων.

Πλέον, υπάρχουν ορισμένοι φυσικοί που συνεχίζουν το έργο που άφησε ατέλειωτο ο Μπαρντίν, πιστεύοντας πως η συμμετρία κλίμακας ίσως να κρύβει τις απαντήσεις σε μερικά από τα μεγαλύτερα μυστήρια της φύσης.

Hypothetical particles believed to exist at the Planck scale (right) are about a billion billion times heavier than the known particles (left). The tendency of particle masses to equalize in calculations makes this a puzzling hierarchy. Photo credit: Nelson Hsu for Quanta Magazine

Παρακλάδια στην ανάπτυξη της θεωρίας οδηγούν σε πολύ ευφάνταστες ιδέες, όπως της θεωρία της αβαρύτητας (agravity), μία θεωρία βαρύτητας χωρίς διαστάσεις, ή για σωματίδια-φαντάσματα που η ύπαρξή τους συγκεντρώνει αρνητικές πιθανότητες.

Alessandro Strumia of the University of Pisa, pictured speaking at a conference in 2013, has co-developed a scale-symmetric theory of particle physics called “agravity.” Photo credit: Thomas Lin/Quanta Magazine

“Όταν τα αντισωματίδια είχαν προβλεφθεί για πρώτη φορά στις εξισώσεις, έμοιαζαν με αρνητική ενέργεια και όλοι πίστεψαν πως ήταν ανοησία. Ίσως και για αυτά τα φαντάσματα, ενώ μοιάζουν αδύνατα, να βρεθεί κάποια λογική εξήγηση”, δήλωσε o Αλεσάντρο Στρούμια, από το πανεπιστήμιο της Πίζα που εργάζεται στις θεωρίες αυτές.

Εάν και πρόκειται για πολύ εξωτικές προσπάθειες περιγραφής της φύσης, οι εργασίες που βασίζονται στη συμμετρία κλίμακας έχουν αρχίσει να βρίσκονται στο προσκήνιο, πυροδοτώντας μια αμυδρή ελπίδα μιας μικρής επιστημονικής επανάστασης.

Πηγή: naftemporiki.gr

Read more:

“Agravity“, Alberto Salvio και Alessandro Strumia

Το πιο «παλιό» αστέρι. Scientists Find Traces Of Ancient Star From The Beginning Of The Universe

Τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος ήταν μεγάλα και έβρισκαν υπερβολικά βίαιο εκρηκτικό θάνατο σύμφωνα με μελέτη που εντόπισε τη χημική υπογραφή ενός πρωτο-αστέρα. Artist's impression of one of the first stars in the galaxy before it exploded, with a photograph of the star that formed from its remnants inset. Photo credit: National Astronomical Observatory of Japan.

Την «υπογραφή» ενός πρωτο-αστέρα υποστηρίζουν ότι εντόπισαν ιάπωνες αστροφυσικοί στη χημική σύσταση ενός άστρου που βρίσκεται στον αστερισμό του Κήτους και απέχει μόλις 1.000 έτη φωτός από τη Γη. Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, προσφέρει στους επιστήμονες την πρώτη «ματιά» στα πρώτα αστέρια που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν και δείχνει ότι αυτά ήταν εξαιρετικά μεγάλα και πέθαναν με έναν υπερβολικά βίαιο εκρηκτικό θάνατο.

Τα πρώτα άστρα

Artist's rendition of new generations of stars. The material that included heavy elements from the first-generation, very-massive stars mixed with hydrogen around the star. New generations of stars formed from the gas clouds that included small amount of heavy elements. SDSS J0018-0939, a low-mass star with a long lifetime, formed as one of these second-generation stars, recording the products of a first-generation very-massive star. (Credit: NAOJ)

Σύμφωνα με τα θεωρητικά μοντέλα των επιστημόνων τα πρώτα άστρα που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν είχαν μεγάλο μέγεθος (μετά τη Μεγάλη Έκρηξη στο Σύμπαν υπήρχε μόνο υδρογόνο, ήλιο και λίγο λίθιο, αέρια τα οποία μπορούν να «γεννήσουν» μόνο μεγάλους και φωτεινούς αστέρες) και σύντομη ζωή. Εικάζεται ότι μπορεί να ήταν έως και εκατοντάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ήλιο και ότι κατέρρευσαν σχετικά γρήγορα σε τεράστιες εκρήξεις σουπερνόβα δημιουργώντας την επόμενη γενιά αστέρων με βαρύτερα χημικά στοιχεία.

Ακριβώς όμως επειδή αυτή η πρώτη αστρική γενιά – η οποία αποκαλείται συχνά από τους αστρονόμους «πληθυσμός ΙΙΙ» – έλαμψε και έσβησε τόσο νωρίς σήμερα δεν μπορούμε να δούμε κανέναν εκπρόσωπό της. Αυτό περιορίζει σημαντικά τις γνώσεις μας καθώς το μέγεθος της μάζας των πρωτο-αστέρων είναι καθοριστικής σημασίας για τη διάρκεια της ζωής τους και για τα χημικά στοιχεία που θα μπορούσαν να παραγάγουν με τις εκρήξεις τους: όσο πιο μεγάλοι ήταν τόσο πιο γρήγορα θα κατέρρεαν, χωρίς να είναι σε θέση να παραγάγουν στοιχεία βαρύτερα από τον σίδηρο, ενώ αν ήταν μικρότεροι θα είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και θα παρήγαγαν πιο βαριά στοιχεία.

Υπερμεγέθεις και υπερ-εκρηκτικοί

An optical image of the star SDSS J0018-0939, obtained by the Sloan Digital Sky Survey. This is a low-mass star with a mass about half that of the Sun; the distance to this star is about 1000 light years; its location in the sky is close to the constellation Cetus. (Credit: SDSS/NAOJ)

Τώρα μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Ουάκο Αόκι από το Εθνικό Αστεροσκοπείο της Ιαπωνίας στο Τόκιο (NAO) υποστηρίζει ότι εντόπισε ένα άστρο, το SDSS J001820.5–093939.2, το οποίο φαίνεται να έχει δημιουργηθεί από τη σκόνη που άφησε πίσω της η έκρηξη ενός πρωτο-αστέρα. Όπως περιγράφουν στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science» οι ερευνητές εξέτασαν τον SDSS J001820.5–093939.2 με φάσματα υψηλής ανάλυσης από το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη και ανακάλυψαν ότι η χημική του σύσταση ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. «Είναι ένα μοναδικό άστρο με ένα πολύ ιδιαίτερο χημικό μοτίβο το οποίο δεν έχουμε ξαναδεί ως τώρα» δήλωσε ο κ. Αόκι στο ειδησεογραφικό τμήμα του «Science».

Η χημική υπογραφή ενός από τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος εντοπίσθηκε από ιάπωνες αστροφυσικούς.  The chemical abundance ratios (with respect to iron) of SDSS J0018-0939 (red circles) compared with model predictions for a supernova explosion of a massive star. The model well-explains the chemical abundance ratios of a comparison star (a similar low-mass star, G39-36; blue triangles), whereas the lighter elements, such as carbon and magnesium, as well as the heavier element cobalt, of SDSS J0018-0939 are not well-reproduced. (Credit: NAOJ)

Σύμφωνα με τις αναλύσεις ο SDSS J001820.5–093939.2 ανήκει στους λεγόμενους αστέρες χαμηλής μεταλλικότητας αλλά διαφέρει από όλους τους άλλους Είναι υπερβολικά φτωχός σε μέταλλα: περιέχει λίγο σίδηρο (1.000 φορές λιγότερο από ό,τι ο Ηλιος) και σχεδόν καθόλου βαρύτερα μέταλλα όπως το στρόντιο ή το βάριο. Επίσης η χημική του σύσταση παρουσιάζει μεγάλη δυσαναλογία ανάμεσα στα στοιχεία με ζυγό ατομικό αριθμό (τα οποία είναι πολύ περισσότερο) και στα στοιχεία με μονό ατομικό αριθμό. «Τα χαρακτηριστικά αυτά προβλέπονται από τα μοντέλα νουκλεοσύνθεσης για υπερκαινοφανείς αστέρες ή αστέρες με μάζα μεγαλύτερη από 140 φορές από αυτή του Ηλιου» σημειώνουν οι ερευνητές στη μελέτη τους «κάτι το οποίο υποδηλώνει ότι η κατανομή μάζας των αστέρων πρώτης γενιάς ίσως εκτείνεται στις 100 ηλιακές μάζες ή και περισσότερο».

Αυτό σημαίνει ότι οι αστέρες του πληθυσμού ΙΙΙ ήταν μάλλον μεγαλύτεροι από ό,τι πίστευαν ως τώρα οι επιστήμονες κaι ότι, ακριβώς εξαιτίας του τεράστιου μεγέθους τους, κατέληγαν σε έναν εξαιρετικά βίαιο θάνατο. Ο κ. Αόκι υποστηρίζει ότι κατέρρεαν με εκρήξεις αστάθειας ζεύγους οι οποίες ήταν 10 ως 100 φορές πιο ισχυρές από αυτές των συνηθισμένων σουπερνόβα που μπορούμε να παρατηρήσουμε στον γαλαξία μας.  Ειδικοί από άλλα ερευνητικά κέντρα που δεν συμμετείχαν στη μελέτη χαρακτήρισαν τα ευρήματα σημαντικά, αν και ορισμένοι επεσήμαναν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ο SDSS J001820.5–093939.2 να αποτελεί προϊόν όχι μόνο μιας αλλά περισσότερων αστρικών εκρήξεων. Κάποιοι εξέφρασαν την ελπίδα ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που θα εκτοξευθεί το 2018 διαδεχόμενο το Hubble, θα μπορέσει να «συλλάβει» τα ίχνη κάποιας τέτοιας «αρχαίας» έκρηξης προσφέροντας σαφέστερα στοιχεία.

Χρυσός «Δούρειος Ιππος» εξοντώνει όγκους. “Trojan horse” treatment could beat brain tumours

Νανοσφαιρίδια χρυσού εισέρχονται στα καρκινικά κύτταρα και τα εξοντώνουν. A cancer cell containing the nanoparticles. The nanoparticles are coloured green, and have entered the nucleus, which is the area in blue. Credit: M Welland

Μια νέα μέθοδο για την αντιμετώπιση ενός από τους πιο επιθετικούς και εξαιρετικά δύσκολα αντιμετωπίσιμους καρκίνου του εγκεφάλου, το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα, ανέπτυξαν ερευνητές στη Βρετανία. Δημιούργησαν νανοσφαιρίδια χρυσού στα οποία προσέθεσαν ένα επικάλυμμα που περιείχε φάρμακο χημειοθεραπείας.

Scientists think the technology, which uses tiny pieces of gold, could treat glioblastomas - the most common and deadly type of brain tumour.

Όταν τα νανοσφαιρίδια εισήχθησαν στο κέντρο των καρκινικών κυττάρων ο καρκίνος σταμάτησε να πολλαπλασιάζεται ενώ παράλληλα πολλά καρκινικά κύτταρα καταστράφηκαν. Τη μέθοδο ανέπτυξε ομάδα ερευνητών στην οποία μετείχαν και ειδικοί του St John College.

“By combining this strategy with cancer cell-targeting materials, we should be able to develop a therapy for glioblastoma and other challenging cancers in the future.” Mark Welland 

Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα  είναι ο πιο κοινός και πιο επιθετικός τύπος πρωταρχικού εγκεφαλικού όγκου στους ανθρώπους, εμπλέκοντας νευρογλοιακά κύτταρα και αποτελώντας το 52% όλων των περιπτώσεων παρεγχυματικών εγκεφαλικών και το 20% όλων των ενδοκρανιακών όγκων. Οι θεραπείες σε αυτόν τον καρκίνο έχουν πενιχρά αποτελέσματα. Οι περισσότεροι ασθενείς χάνουν τελικά τη ζωή τους μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών από τη διάγνωση.

The gold particles are used to sneak medication into cancer cells (pictured) before destroying them.

Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι η νέα τεχνική την οποία ονόμασαν «Δούρειο Ίππο» θα έχει εφαρμογή σε πολλά είδη δύσκολα αντιμετωπίσιμων καρκίνων. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nanoscale».

Guardian: Τα Γλυπτά του Παρθενώνα πρέπει να επιστραφούν. The Parthenon marbles are the world's most beautiful art – and that's why we should give them back

«Αποτελούν τα ωραιότερα έργα τέχνης του κόσμου». The Parthenon marbles – among the world's most luminous, beautiful art. Photograph: Laurie Chamberlain/Corbis

«Τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι τα ωραιότερα έργα τέχνης του κόσμου και γι' αυτό πρέπει να τα επιστρέψουμε». Αυτός είναι ο τίτλος του άρθρου της διαδικτυακής έκδοσης του βρετανικού Guardian με την υπογραφή του διακεκριμένου κριτικού τέχνης Τζόναθαν Τζόουνς. 

What can you do with the world's most beautiful art? Where does it belong? How should it be cared for and displayed? The art in question is the array of sculpture created in Athens in the 5th century BC to decorate the Parthenon, the temple to Athena that still, today, dominates the skyline of the Greek capital. The Elgin Marbles from the Parthenon on display at the British Museum. Photograph: Martin Argles/Guardian

Όπως γράφει, μια επίσκεψη στην Αθήνα ήταν αρκετή για να τον πείσει ότι τα Γλυπτά, τα οποία συναγωνίζονται μόνο με τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της Αναγέννησης, πρέπει να επαναπατρισθούν.

Τα ελγίνεια μάρμαρα στο Βρετανικό μουσείο ( Πηγή: Α.Π.Ε. ΔΙΕΘΝΗ ).

Τα Γλυπτά «κρύβουν ζωή, ενέργεια, ηρεμία και μεγαλείο» υπογραμμίζει. «Αν οι τοιχογραφίες της Καπέλα Σιστίνα είχαν αποκολληθεί τον 19ο αιώνα και κρέμονταν στην Εθνική Πινακοθήκη θα τις εκτιμούσαμε το ίδιο; Όχι» λέει ο αρθρογράφος, επισημαίνοντας τη σημασία του να επιστραφούν τα Γλυπτά στον τόπο όπου γεννήθηκαν.

Notoriously, the best-preserved stone carvings that survived on the temple in the early 19th century were removed by Lord Elgin and brought to London, where they have been a fixture of the British Museum ever since. Equally notoriously, Greece wants the Parthenon marbles (aka the Elgin marbles) back – and in 2009 opened a state-of-the-art museum beneath the Acropolis hill on which the Parthenon stands, to house them. Greece's new Acropolis Museum. Photograph: Stephen Moss

Τονίζει, δε, πως το Βρετανικό Μουσείο θα πρέπει να βρει χρήματα για να επανεκθέσει τα Γλυπτά με σύγχρονο τρόπο, διαφορετικά οφείλει να τα δώσει στην Ελλάδα και στο εξαιρετικό και σύγχρονο, όπως γράφει, Μουσείο της Ακρόπολης.

The Parthenon marbles in the British Museum. The sad truth is that in the British Museum, the Parthenon sculptures are not experienced at their best. For one thing, they're shown in a grey, neoclassical hall whose stone walls don't contrast enough with these stone artworks – it is a deathly space that mutes the greatest Greek art instead of illuminating it. So if the British Museum wants to keep these masterpieces it needs to find the money to totally redisplay them in a modern way. Or, it could give them to Greece, which has already built a superb modern museum to do just that. The great thing about the Acropolis Museum's display of the Parthenon sculptures – which currently includes pieces left by Elgin, plus casts – is that it makes it easy to see how the sculptures fitted on the building, and how they work as an ensemble. It also has one advantage London can never rival – you can look from the sculptures to the museum's glass wall and see the Parthenon itself, making a sensual connection between the art and its architectural home.

«Είναι η Ελλάδα και όχι το Βρετανικό Μουσείο που αξίζει να είναι θεματοφύλακας της σπουδαιότερης τέχνης στον κόσμο. Για τον κόσμο. Και για την τέχνη» καταλήγει. 

Ένα μικρό και ένα μεγάλο φεγγάρι συναντιούνται στον Κρόνο. Saturn's moon Rhea, Epimetheus transiting

Η μεγαλύτερη Ρέα και ο μικροσκοπικός Επιμηθέας με φόντο τα δαχτυλίδια του Κρόνου. Saturn has a great many more moons than our planet – a whopping 62. A single moon, Titan, accounts for an overwhelming 96% of all the material orbit the planet, with a group of six other smaller moons dominating the rest. The other 55 small satellites whizzing around Saturn make up the tiny remainder along with the gas giant’s famous rings. One of the subjects of this Cassini image, Rhea, belongs to that group of six. Set against a backdrop showing Saturn and its intricate system of icy rings, Rhea dominates the scene and dwarfs its tiny companion, one of the 55 small satellites known as Epimetheus. Although they appear to be close to one another, this is a trick of perspective – this view was obtained when Cassini was some 1.2 million km from Rhea, and 1.6 million km from Epimetheus, meaning the moons themselves had a hefty separation of 400 000 km. However, even if they were nearer to each other, Rhea would still loom large over Epimetheus: at 1528 km across and just under half the size of our own Moon, Rhea is well over 10 times the size of Epimetheus, which is a modest 113 km across. As is traditional for the earliest discovered moons of Saturn, both are named after figures from Greek mythology: the Titan Rhea (“mother of the gods”) and Prometheus’ brother Epimetheus (“after thinker” or “hindsight”). Image data credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute; Processed image copyright: G. Ugarković

Δύο από τους 62 δορυφόρους του Κρόνου προσπερνούν ο ένας τον άλλο σε αυτή την εικόνα εξωγήινης ομορφιάς. Ο μικρός Επιμηθέας, διαμέτρου μόλις 113 χιλιομέτρων, μοιάζει με νάνο κάτω από την επιβλητική σφαίρα της Ρέας, δέκα φορές μεγαλύτερης.

Η πορτοκαλί ατμόσφαιρα του Τιτάνα, εικόνα από την αποστολή Cassini. Titan in natural color. The thick atmosphere is orange due to a dense organonitrogen haze.

Το μεγαλύτερο από τα φεγγάρια του Κρόνου είναι ο Τιτάνας, ο οποίος αντιστοιχεί στο 96% της μάζας όλου του υλικού που περιφέρεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη -όλοι οι δορυφόροι συν το υλικό των δακτυλίων. Από το υπόλοιπο 4%, το μεγαλύτερο μέρος αντιστοιχεί σε έξι σχετικά μεγάλους δορυφόρους, ανάμεσά τους και η Ρέα.

Η Ρέα και ο Επιμηθέας μοιάζουν να βρίσκονται κοντά σε αυτή την εικόνα, στην πραγματικότητα όμως απέχουν 400.000 χιλιόμετρα, με τη Ρέα να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο.

Η Ρέα καβάλα στο λιοντάρι. Rhea rides on a lion, Pergamon Altar, Pergamon Museum, Berlin.

Όπως όλα τα φεγγάρια του Κρόνου, η Ρέα και ο Επιμηθέας παίρνουν ονόματα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας: η Ρέα είναι η Τιτανίδα μητέρα του Κρόνου, κόρη του Ουρανού και της Γαίας.

 Creation of Pandora: Zeus, Hermes, Epimetheus and Pandora.

Ο επίσης Τιτάνας Επιμηθέας, αδελφός του Προμηθέα, ταυτίστηκε στην αρχαιότητα με την απερισκεψία.

Η εικόνα αναρτήθηκε στο δικτυακό τόπο της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA ως η «φωτογραφία της εβδομάδας». Ελήφθη το Μάρτιο του 2010 από το διαστημικό σκάφος Cassini, το οποίο βρίσκεται στο σύστημα του Κρόνου από το 2004, και υπέστη επεξεργασία από τον ερασιτέχνη αστρονόμο Γκόρνταν Ουγκάρκοβιτς, ο οποίος αναρτά τις εντυπωσιακές εικόνες του στο Flickr.

This image was taken by Cassini’s narrow-angle camera on 24 March 2010, and processed by amateur astronomer Gordan Ugarković. A monochrome version was previously released by NASA as PIA12638: Big and Small Before Rings.

Η αρχική εικόνα ήταν ασπρόμαυρη και τα χρώματα δεν ανταποκρίνονται απόλυτα στην πραγματικότητα.

Πανάρχαιη τέχνη η ταρίχευση. Egyptian mummification older than was thought

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη η κουλτούρα αλλά και η τεχνολογία ταρίχευσης υπήρχαν πριν από περίπου 6 χιλιάδες έτη. The practice of mummification may be 1,500 years older than previously believed, using nearly the same recipe seen 30 centuries later. (Photo: Klafubra)

Οι μούμιες είναι ακόμα πιο… αρχαίες, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες. Νέα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι οι πρώτες μούμιες εμφανίστηκαν στην αρχαία Αίγυπτο 1.500 χρόνια νωρίτερα από ό,τι αρχικά πιστευόταν, ανακάλυψαν ερευνητές από τα πανεπιστήμια Γιορκ, Μακουάρι και Οξφόρδη.

The mummy of Nesperennub in cartonnage case is displayed during a media preview of the Mummy: Secrets of the Tomb exhibition at ArtScience Museum on April 25, 2013 in Singapore. Among the mummies displayed is the Egyptian temple priest, Nesperennub who lived 3,000 years ago. (Photo by Suhaimi Abdullah/Getty Images)

Τα αποτελέσματα των ερευνών, που διήρκεσαν 11 χρόνια, αναγάγουν τις απαρχές αυτής της τόσο σημαντικής πλευράς στον πολιτισμό των αρχαίων Αιγυπτίων πολύ πιο πίσω, περισσότερο από μία χιλιετία.

Two layers of textile, the inner impregnated with embalming substances, is shown from the Early Pre-dynastic in Mostagedda in this undated handout photo provided by the University of York. Researchers said a form of mummification was being carried out there more than six thousand years ago, much earlier than previously thought. They said embalming substances contained in funerary textiles from the oldest-known Egyptian cemeteries showed mummy-making from as early as about 4300 BC. Image Credit: Reuters

Όπως αναφέρει άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.phys.org (με στοιχεία από τη διαδικτυακή επιστημονική εφημερίδα www.plosone.org ), οι παραδοσιακές θεωρίες γύρω από τη μουμιοποίηση υποδεικνύουν ότι στην αιγυπτιακή προϊστορία- Ύστερη Νεολιθική και προ-δυναστικές περιόδους, δηλαδή μεταξύ 4500 και 3100 π.Χ.- τα σώματα «αποξηραίνονταν» φυσικά μέσα από τη δράση της ζεστής, στεγνής άμμου της ερήμου. Τα επιστημονικά δεδομένα για την αρχαιότερη χρήση ρητινών στην τεχνική μουμιοποίηση περιορίζονταν, μέχρι σήμερα, σε απομονωμένα περιστατικά κατά τη διάρκεια του Αρχαίου Βασιλείου (2200 π.Χ.), η δε χρήση τους γινόταν ακόμα πιο συχνή και εμφανής κατά τη διάρκεια του Μέσου Βασιλείου (2000-1600 π.Χ.).

Bolton Museum, Mostagedda 33.30.57. Late Neolithic. Flax yarn from wrappings, heavily impregnated with resin. Credit: © Ron Oldfield and Jana Jones

Ωστόσο, η ερευνητική ομάδα από τα τρία πανεπιστήμια προσδιόρισε την παρουσία σύνθετων παραγόντων ταρίχευσης σε λινά περιτυλίγματα, που χρησιμοποιήθηκαν σε τάφους που ανήκουν σε ένα από τα πρωιμότερα νεκροταφεία της αρχαίας Αιγύπτου στη Mostagedda, στην περιοχή της Άνω Αιγύπτου. «Το 2002 εξέτασα δείγματα ταφικών υφασμάτων από τα νεολιθικά νεκροταφεία Badari και Mostagedda της Αιγύπτου, τα οποία βρίσκονταν σε διάφορα μουσεία στη Βρετανία από τη δεκαετία του ’30. Η μικροσκοπική ανάλυσή τους έδειξε την πιθανή χρήση ρητινών, κάτι που δεν μπορούσα να αποδείξω, ή να καταδείξω την πλήρη σημασία τους, χωρίς τη βοήθεια των συναδέλφων μου στο Γιορκ, που διαθέτουν μοναδικές γνώσεις ως προς τις αρχαίες οργανικές ενώσεις» δήλωσε στον ξένο Τύπο ο Δρ. Τζάνα Τζόουνς από το πανεπιστήμιο Μακουάρι του Σίδνεϊ, επικεφαλής της έρευνας μαζί με τον Δρ. Στέφεν Μπάκλεϊ από το Πανεπιστήμιο Γιορκ.

The Leeds Mummy: Nesyamun c.1100 BC Credit: © Leeds Museums and Galleries, Leeds City Museum.

Ο Δρ. Μπάκλεϊ χρησιμοποίησε έναν συνδυασμό σύγχρονων μεθόδων, όπως η αέρια χρωματογραφία- φασματογραφία μάζας και η θερμική εκρόφηση/πυρόλυση, για τον προσδιορισμό ουσιών, όπως η ρητίνη πεύκου, το εκχύλισμα ενός αρωματικού φυτού, ενός φυτικού ελαίου κ.ά., που χρησιμοποιήθηκαν στο ταφικό περιτύλιγμα. «Οι αντιβακτηριακές ιδιότητες ορισμένων από αυτά τα συστατικά και η εντοπισμένη διατήρηση κάποιων μαλακών ιστών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τις απαρχές ενός πειραματισμού που θα εξελισσόταν στην πρακτική της μουμιοποίησης της φαραωνικής περιόδου» αναφέρει ο Δρ. Μπάκλεϊ, ο οποίος σχεδίασε την πειραματική έρευνα και διεξήγαγε τις χημικές αναλύσεις.

Μουμιοποίηση στην αρχαία Αίγυπτο. 

Τέλος, ο καθηγητής Τόμας Χάιαμ από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, υπεύθυνος για τη χρονολόγηση των ταφών, επεσήμανε τα πλεονεκτήματα του αρχαιολογικού υλικού που κρύβουν τα μουσεία. «Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν τις τεράστιες δυνατότητες που κρύβει το αρχαιολογικό υλικό στις μουσειακές συλλογές, το οποίο επιτρέπει στους ερευνητές να “ξεθάψουν” νέες πληροφορίες σχετικά με το παρελθόν. Τα σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν βοήθησαν το έργο μας να “φωτίσει” μία βασική πτυχή της πρώιμης ιστορίας της Αρχαίας Αιγύπτου» σημείωσε.

Το Γούντστοκ της Φυσικής. Woodstock for Physicists

Στις 15 Αυγούστου του 1969, ξεκίνησε το φεστιβάλ που θα άλλαζε τον κόσμο. Ένα φεστιβάλ μουσικής, που όμως ήταν πολλά παραπάνω. Ήταν μια διαμαρτυρία για τους πολέμους, για τον ρατσισμό και τον καθωσπρεπισμό. Μια νεολαιίστικη συγκέντρωση αντικομφορμισμού, σεξουαλικής απελευθέρωσης, ειρήνης και ένα χαστούκι στο κατεστημένο. The grounds were muddy, littered with hippies and smelled like an uninviting combination of reefer and feces. But the Woodstock Music & Art Fair – which took place in Bethel, N.Y., on Aug. 15-18, 1969, featured a ton of great music. More than 30 artists performed over the three-day weekend. Some were established stars, others were just getting their start. And most of them had breakthrough performances at the festival. Even if their sets weren’t all that great, they were elevated by their association with the granddaddy of all music fests. Hulton Archive, Getty Images

To φεστιβάλ Γούντστοκ ήταν μια τετραήμερη συναυλία ροκ μουσικής που πραγματοποιήθηκε από 15 έως 18 Αυγούστου του 1969 (πριν από 45 χρόνια ακριβώς), στο Μπέθελ της Νέας Υόρκης, με το σύνθημα «3 μέρες ειρήνης και μουσικής». Τη συναυλία παρακολούθησαν 500.000 άτομα!

Στο Γούντστοκ έλαβαν μέρος πολλοί ροκ καλλιτέχνες εκείνης της εποχής, μεταξύ των οποίων και ο Jimi Hendrix που βλέπουμε στο βίντεο που ακολουθεί:

More than any other performance during those three storied days in August 1969, Jimi Hendrix's festival-closing set at 9AM Monday helped shape the sounds and images that still define Woodstock almost 45 years later. Near the end of his two-hour show, Hendrix pulled out his electrifying version of 'The Star-Spangled Banner,' complete with guitar pyrotechnics -- designed to sound like dropping bombs and machine-gun fire -- which blow the mind from thousands of feet away.

Very few people knew who Richie Havens was when he walked onstage. But his festival-opening set Friday afternoon, particularly the rousing 'Freedom' (which closed his two-hour show), typified the hippie ethos of the period. Rocking an acoustic guitar, with some help from a percussionist and another guitar player, Havens got the audience on its feet and became Woodstock's first breakout star.

If you ever needed proof that Canned Heat could be really damn good at what they did when they wanted to be, check out their hour-long Woodstock set from Saturday afternoon. It's raw, brittle and at times almost out of control, but the band held it together with a superb mix of expert playing and blues-rock exuberance. 'Going Up the Country' pounds home the point.

Το Woodstock των φυσικών. Physicists pack the ballroom for a presentation on high-temperature conductivity, at the American Physical Society meeting in New York in 1987. Courtesy of the American Institute of Physics

Εκτός όμως από το Γούντστοκ της μουσικής υπάρχει και το Γούντστοκ της φυσικής! Έτσι ονομάστηκε το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 18 Μαρτίου του 1987 στην Νέα Υόρκη με θέμα την υπεραγωγιμότητα σε υψηλές θερμοκρασίες.

The "Woodstock of the nerds" was quickly renamed the "Woodstock of Physics". Two decades ago, a raucous circus of scientists descended on a hotel in New York to kick off an event that would become known as the "Woodstock of Physics".

Έγιναν 51 παρουσιάσεις τις οποίες παρακολούθησε ένα μεγάλο πλήθος φυσικών. Λεπτομέρειες για το τι διαδραματίστηκε στο σπουδαίο αυτό συνέδριο μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο του Robert Hazen, “Η ρήξη, η κούρσα της υπεργωγιμότητας“, εκδόσεις τροχαλία, 1990, στο κεφάλαιο με τίτλο “Το Γούντστοκ της Φυσικής” από τη σελίδα 233 και μετά (αν και αξίζει να διαβαστεί ολόκληρο το βιβλίο):