Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

Νίκος – Αλέξης Ασλάνογλου, Ο θάνατος του Μύρωνα

Το ξέρω, δεν αξίζει τόση επιμονή
μέσα στην εκμηδένιση. Και όμως, χρόνια
μετά, ο Μύρωνας θα γίνει μουσική και φώτα
αίμα και γέλιο ενός παιδιού, σπαρμένοι
αγροί και θάλασσες, κι όλα τα μάτια των παιδιών
θα τον θυμίζουν γέρνοντας σα στάχυα
από ψιλή βροχή στα πεζοδρόμια. Εκείνος
ανεπανάληπτη φωνή μέσα μου θα σωπαίνει
ανάβοντας την ομορφιά στο σκοτωμένο νόημα
που η ζωή περιέχει. Γιατί τον είδα πόσο
καρτερικά φυτεύτηκε για πάντα ψιθυρίζοντας
ήμουν πολύ νέος για θάνατο, θα επιστρέφω πάντα
τα καλοκαίρια, όσο υπάρχεις, κι ύστερα
θα σταματήσουν όλα
                                   Θεέ μου, ετοιμάζεις
κόσμο απατηλό, ατρικύμιστο για το χαμό μου.


Από το βιβλίο: Νίκος – Αλέξης Ασλάνογλου, «Ο δύσκολος θάνατος», Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1985, σελ. 73.

Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2014

Αμφίπολη: Στο φως νέες φωτογραφίες με παραστάσεις ζώων, ανθρώπων και φτερωτών πλασμάτων! Amphipolis architrave photos released!

Φτερωτή μορφή κατευθύνεται προς έναν τριποδικό λέβητα (φωτ. ΥΠΠΟΑ). A winged figure is depicted moving towards the cauldron.

Λίγες ημέρες μετά την μαραθώνια συνέντευξη Τύπου με την οποία ανακοινώθηκε το τέλος της πρώτης φάσης των ανασκαφών στην Αμφίπολη, το υπουργείο Πολιτισμού έδωσε στην δημοσιότητα φωτογραφίες από τον τρίτο και τον τέταρτο θάλαμο!

Στο κέντρο ενός από τα τμήματα των «επιστυλίων» διακρίνεται ζώο, πιθανόν ταύρος, και εκατέρωθεν δύο μορφές, εν κινήσει, γυναικεία και ανδρική (φωτ. ΥΠΠΟΑ). At the center of the scene, an animal –possibly bull– can be seen. Right and left of it a male and a female figure.

Πρόκειται για φωτογραφίες από τα επιστύλια που βρέθηκαν στον τρίτο χώρο του ταφικού μνημείου. Στα επιστύλια μπορεί να διακρίνει κανείς ένα ζώο στο κέντρο, πιθανόν πρόκειται για ταύρο και εκατέρωθεν δύο μορφές, εν κινήσει, μία γυναικεία και μία ανδρική.

Right of the female and left of the male are urns and winged creatures. The right winged creature is heading to a tripod boiler.

Δεξιά της γυναικείας και αριστερά της ανδρικής διακρίνονται υδρίες και φτερωτές μορφές. Η δεξιά φτερωτή μορφή κατευθύνεται προς ένα τριποδικό λέβητα.

In many areas of the depiction, like the clothes and head of the female, the clothes of the male and the winged creature and boiler, one can see color traces from red, blue and ocher. The upper part of the architrave is decorated in the Ionian style.

Σε πολλά σημεία της παράστασης, όπως στο ένδυμα και στην κεφαλή της γυναικείας μορφής, στο ένδυμα της ανδρικής και της φτερωτής μορφής και στον τρίποδα, είναι εμφανή ίχνη από χρώματα κόκκινο, μπλε και ώχρα. Το άνω μέρος του επιστυλίου φέρει διακόσμηση ιωνικού κυματίου.

As conservation works at the seven marble parts of the “epistyles” in the third, most elaborate chamber of the burial monument on the Kasta Hill go on, paintings are gradually coming to light. The marble parts belong to the entablature. Their place was above the jambs of the walls and underneath the marble beams of the ceiling, which also have painted decoration resembling coffers with inscribed rosettes. On one of the epistyle parts we see an animal –possibly a bull– in the center, with a male and a female figure right and left of the animal, both depicted moving. The scene also features a fourth winged figure heading towards a tripod cauldron. Traces of red, blue and ochre pigment are preserved on various parts of the scene, as the dress and the cauldron.

Διευκρινίζεται ότι η θέση των μαρμάρινων μελών, τα οποία αποτελούν τμήμα θριγκού, φέρουν γραπτό διάκοσμο. Ήσαν τοποθετημένα πάνω από τους ορθοστάτες των τοίχων και κάτω από τις μαρμάρινες δοκούς της οροφής, οι οποίες, όπως έχει ανακοινωθεί, φέρουν, επίσης, γραπτό διάκοσμο, ήτοι μίμηση φατνωμάτων, με εγγεγραμμένους ρόδακες.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (Δελτίο Τύπου).

Οι σαύρες των Κυκλάδων δικαιώνουν τον Δαρβίνο. Predators and isolation shape the evolution of ‘island tameness,’ providing conservation insights

Μελέτη της σαύρας σαλαβούτι σε 37 Κυκλαδονήσια έδειξε ότι όσο πιο απομονωμένο είναι ένα νησί, τόσο λιγότερο φοβούνται οι σαύρες. Σαλαβούτι, σαύρα του είδους Podarcis erhardii, λιάζεται στη Νάξο. An Aegean wall lizard on the island of Naxos, Greece. Image credit: Johannes Foufopoulos

Ο Κάρολος Δαρβίνος είχε παρατηρήσει ότι τα ζώα των απομονωμένων νησιών Γκαλάπαγκος περιέργως δεν φοβούνται την ανθρώπινη παρουσία -ένα φαινόμενο το οποίο απέδωσε στην απουσία θηρευτών. Έρευνα που εξετάζει τις σαύρες των Κυκλάδων επιβεβαιώνει τώρα τον μεγάλο φυσιοδίφη.

Έλληνες και αμερικανοί ερευνητές εξέτασαν 37 νησιά των Κυκλάδων και παρατήρησαν τη συμπεριφορά της μικρής σαύρας Podarcis erhardii, γνωστής ως σαλαβούτι. Διαπίστωσαν πως, όσο πιο απομονωμένο είναι ένα νησί, τόσο λιγότερο δείχνουν οι σαύρες να φοβούνται όταν κάποιος τις προσεγγίζει. Επιπλέον, διαπίστωσαν ότι ο φόβος των ερπετών μειώνεται όταν η ποικιλία των θηρευτών στο νησί είναι μικρή.

Τα αποτελέσματα αφενός επιβεβαιώνουν τη θεωρία του Δαρβίνου, αφετέρου δείχνουν ότι τα είδη που ζουν σε μικρά, απομονωμένα νησιά αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από τυχόν ξενόφερτους θηρευτές. Μάλιστα η έλλειψη φόβου «έχει προκαλέσει πολυάριθμες εξαφανίσεις νησιωτικών ειδών λόγω θηρευτών και κατοικίδιων που έχει εισαγάγει ο άνθρωπος» επισημαίνει ο ελληνογερμανός Γιοχάνες Φουφόπουλος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, επικεφαλής της μελέτης στην επιθεώρηση Evolution.

Map of the study area (Naxos and surrounding islets, Cyclades Cluster, Greece). High cat density sites are indicated with dots, whereas low cat density sites are shown with triangles and islets with stars.

Σε πρώτη φάση οι ερευνητές χρησιμοποίησαν γεωλογικά δεδομένα γα να εκτιμήσουν πότε χωρίστηκε κάθε νησί από την ηπειρωτική χώρα. Όπως αναφέρουν, ορισμένα από τα παλαιότερα νησιά πρέπει να παραμένουν απομονωμένα εδώ και 450.000 χρόνια.

Στη συνέχεια, εξέτασαν την ποικιλία των ειδών που τρέφονται με σαλαβούτια σε κάθε νησί, και μέτρησαν μέχρι ποια απόσταση μπορεί κανείς να πλησιάσει μια σαύρα πριν εκείνη τραπεί σε φυγή. Επιπλέον, μέτρησαν πόσο συχνά οι σαύρες απέρριπταν τις ουρές τους -μια τακτική παραπλάνησης του θηρευτή- όταν τις πίεζαν ελαφρώς με μια λαβίδα.

Μικρή ποικιλία θηρευτών, μικρότερος φόβος

An Aegean wall lizard on the island of Makares, Greece. Image credit: Johannes Foufopoulos

Στα νησιά με μικρότερη ποικιλία θηρευτών, έδειξε η ανάλυση, τα σαλαβούτια αφήνουν τους ανθρώπους να τα πλησιάσουν σε μικρότερη απόσταση -ένδειξη μειωμένου φόβου. Επιπλέον, στα νησιά αυτά οι σαύρες δεν αποκόπτουν τις ουρές τους τόσο εύκολα.

«Θα ήταν μειονέκτημα από εξελικτική άποψη να κόψει κανείς την ουρά του σε ένα περιβάλλον χωρίς θηρευτές» επισημαίνει ο Φουφόπουλος. Η αναγέννηση της ουράς απαιτεί χρόνο και ενέργεια και μέχρι τότε η σαύρα έχει μειωμένες κινητικές ικανότητες και κινδυνεύει από μόλυνση της πληγής.

Η μελέτη έδειξε όμως ότι δεν είναι όλοι οι θηρευτές το ίδιο σημαντικοί στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των ερπετών. Οι θηρευτές που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα, όπως τα τρωκτικά και τα γεράκια, βρέθηκαν να παίζουν σημαντικότερο ρόλο από τις οχιές, οι οποίες παραμονεύουν ακίνητες τα θύματά τους. Αυτό έχει νόημα, καθώς ο φόβος δεν είναι μια τόσο αποτελεσματική αντίδραση απέναντι σε θηρευτές που παραμονεύουν, εξηγεί ο Φουφόπουλος.

«Συνοψίζοντας, τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν ότι η απώλεια της άμυνας απέναντι στους θηρευτές είναι σημαντικό πρόβλημα για τα νησιωτικά είδη. Υποδεικνύουν επίσης ότι τα μικρά νησιά που παραμένουν απομονωμένα για πολύ καιρό αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από εισβάλλοντα είδη» λέει ο ερευνητής. Από ελληνικής πλευράς, στη μελέτη συμμετείχε και ο ερπετολόγος Δημήτρης Παφίλης του Πανεπιστημίου της Αθήνας.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι το τέλος μας. Stephen Hawking warns artificial intelligence could end mankind

Ο Στίβεν Χόκινγκ εκφράζει τους φόβους του για την ανάπτυξη πλήρως έξυπνων μηχανών σε συνέντευξη στο BBC. Stephen Hawking has claimed artificial intelligence "could spell the END of mankind". GETTY

Οι προσπάθειες των επιστημόνων να αναπτύξουν μηχανές με τεχνητή νοημοσύνη αποτελούν απειλή για την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπινου είδους σύμφωνα με τον Στίβεν Χόκινγκ. Ο διακεκριμένος αστροφυσικός εξέφρασε αυτή την ανησυχία σε συνέντευξή του στο βρετανικό δίκτυο BBC απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τη βελτίωση του εξοπλισμού που του επιτρέπει την επικοινωνία με τον έξω κόσμο.

Ο Στίβεν Χόκινγκ «μιλάει» πλέον με αναβαθμισμένο λογισμικό από την Intel και εκφράζει τις ανησυχίες του για την αναπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Stephen Hawking, 72, talks about the advances in his new Intel software. EPA

Όπως είναι γνωστό ο καθηγητής, ο οποίος πάσχει από πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, μπορεί πλέον να κινήσει μόνο τα μάτια και ορισμένους μυς του προσώπου του με τους οποίους και χειρίζεται για να μιλήσει μια συσκευή που έχει αναπτυχθεί ειδικά γι’ αυτόν από την Intel. Το λογισμικό αναβαθμίστηκε εξαιτίας της επιδείνωσης της κατάστασής του και σήμερα ο αμερικανικός κολοσσός των ημιαγωγών το παρουσίασε στο κοινό ανακοινώνοντας ότι θα είναι διαθέσιμο δωρεάν ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί και για άλλους ασθενείς.

Apple iOS keyboard maker Swift Key has helped develop new software for Prof. Hawking. PH

Η νέα τεχνολογία που χρησιμοποιεί πλέον ο κ. Χόκινγκ βασίζεται σε μια βασική μορφή τεχνητής νοημοσύνης – συγκεκριμένα σε «μηχανές που μαθαίνουν». Οι συγκεκριμένες μηχανές, οι οποίες χρησιμοποιούνται ήδη σε εφαρμογές για το πληκτρολόγιο έξυπνων κινητών,  έχουν αναπτυχθεί από τη βρετανική εταιρεία Swiftkey και μαθαίνουν πώς σκέφτεται ο αστροφυσικός ώστε να του προτείνουν τις λέξεις που ενδεχομένως θα ήθελε να χρησιμοποιήσει στη συνέχεια σε κάθε φράση του, διευκολύνοντας και επιταχύνοντας τον ρυθμό της «ομιλίας» του. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο ο δημοσιογράφος Ρόρι Σέλαν-Τζόουνς του BBC τον ρώτησε πόσο νομίζει ότι έχουμε προχωρήσει στον δρόμο προς την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης.

Stanley Kubrick's film 2001 and its murderous computer HAL encapsulate many people's fears of how AI could pose a threat to human life.

«Οι πρωτόγονες μορφές τεχνητής νοημοσύνης που διαθέτουμε ήδη έχουν αποδειχθεί πολύ χρήσιμες» απάντησε ο κ. Χόκινγκ, αμέσως όμως έσπευσε να εκθέσει τους φόβους του σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η ανθρώπινη επιδίωξη για την ανάπτυξη έξυπνων μηχανών.

Elon Musk, chief executive of rocket-maker Space X, also fears artificial intelligence.

«Νομίζω ωστόσο ότι η ανάπτυξη πλήρους τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του ανθρώπινου γένους» είπε. 

«Από τη στιγμή που οι άνθρωποι θα αναπτύξουν την τεχνητή νοημοσύνη αυτή θα απογειωθεί από μόνη της και θα ανασχεδιάζεται σε ολοένα και αυξανόμενο ρυθμό. Οι άνθρωποι, οι οποίοι περιορίζονται από μια αργή βιολογική εξέλιξη, δεν θα μπορούν να την ανταγωνιστούν και τελικά αυτή θα τους υποκαταστήσει».

Ποντίκια με... μισοανθρώπινο εγκέφαλο. The smart mouse with the half-human brain

Τα ανθρώπινα αστροκύτταρα (φωτογραφία) έχουν 100 φορές περισσότερες έλικες από τα αντίστοιχα κύτταρα των ποντικιών, κάτι που επιτρέπει την καλύτερη επικοινωνία των νευρώνων του εγκεφάλου. Mice injected with human brain cells grow to have 'half human brains' that make them smarter than other rodents, scientists have found. Human astrocytes (or glial cells, pictured) have around 100 times as many tendrils as mouse astrocytes, which are thought to improve the efficiency of communication. Credit: Steve Goldman/University of Rochester

Ποντίκια στα οποία εγχύθηκαν ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα απέκτησαν εγκέφαλο «μισο-ανθρώπινο» με αποτέλεσμα να γίνουν εξυπνότερα σε σύγκριση με τα υπόλοιπα.

Πιο εξανθρωπισμένα ποντίκια

Τους εγχύθηκαν ανθρώπινα κύτταρα και εκείνα έγιναν πιο έξυπνα και με καλύτερη μνήμη. While the mice still had their own neurons - the cells that transmit and store information in the brain - the support cells were almost entirely human, according to the researchers.

Ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη ανέφεραν με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Journal of Neuroscience» ότι η χορήγηση σε μικρά ποντικάκια ενός τύπου ανώριμων ανθρώπινων κυττάρων του εγκεφάλου τα οποία είναι γνωστά ως γλοιακά κύτταρα προκάλεσε διαφορετική ανάπτυξη του εγκεφάλου σε σύγκριση με τη φυσιολογική… ποντικίσια ανάπτυξη. Έτσι τα ποντίκια της μελέτης έγιναν πιο… εξανθρωπισμένα.

Some glial cells also perform repairs in the brain, helping to maintain the myelin sheaths that surround neuron.

Τα ανθρώπινα γλοιακά κύτταρα τα οποία είναι υποστηρικτικά κύτταρα του εγκεφάλου – του παρέχουν τις κατάλληλες δομές αλλά και θρεπτικά στοιχεία -  πολλαπλασιάστηκαν και αντικατέστησαν έναν παρόμοιο τύπο κυττάρων στον εγκέφαλο των πειραματοζώων.

Παρότι τα ποντίκια είχαν τους δικούς τους νευρώνες – τα κύτταρα που μεταδίδουν και αποθηκεύουν πληροφορίες στον εγκέφαλο – τα υποστηρικτικά κύτταρα ήταν σχεδόν πλήρως ανθρώπινα, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Καλύτερη μνήμη των υβριδίων

In their most recent study Dr Goldman and his colleagues injected human cells into the brains of mice who were missing the myelin sheaths that insulate their neurons. Pictured are nerve connections in a mouse brain.

Πειράματα έδειξαν ότι τα «μισο-ανθρώπινα» ποντίκια είχαν καλύτερη μνήμη από εκείνα που δεν ήταν υβριδικά. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα ανθρώπινα κύτταρα βελτίωσαν την αποδοτικότητα των εγκεφάλων των ποντικών.

Τα νέα ευρήματα μαρτυρούν ότι είναι πιθανό να κάνουμε τα ζώα εξυπνότερα εγχέοντάς τους ανθρώπινα κύτταρα του εγκεφάλου. Παρότι μια τέτοια προοπτική δημιουργεί φόβους σχετικά με το ότι θα είναι δυνατή η δημιουργία ανώτερων σε ευφυία όντων, όπως αυτά που βλέπουμε στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ τονίζουν ότι δεν υπάρχει τέτοια ανησυχία αφού η επίδραση των ανθρώπινων κυττάρων στη λειτουργία του εγκεφάλου των ζώων θα είναι περιορισμένη.

Όπως συμπληρώνουν, καταλαβαίνουν τα ηθικά ζητήματα σχετικά με το πού θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια τέτοια μελέτη επάνω στον «υβριδικό» εγκέφαλο. Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης δρα Στίβεν Γκόλντμαν, η ερευνητική ομάδα αποφάσισε να μην εισαγάγει ανθρώπινα κύτταρα σε ανώτερα θηλαστικά, όπως οι πίθηκοι. «Παρότι τα ανθρώπινα κύτταρα παίζουν καθοριστικό ρόλο στο να κάνουν εξυπνότερα τα ποντίκια, υπάρχουν όρια στο πού μπορεί να φθάσει η επίδρασή τους αφού τα νευρικά δίκτυα συνεχίζουν να ανήκουν στα ποντίκια. Έτσι, δεν δημιουργούμε έναν ανθρώπινο εγκέφαλο στα ποντίκια, αλλά βελτιώνουμε την αποδοτικότητα του ήδη υπάρχοντος νευρικού δικτύου του ποντικού. Τα ζώα δεν αποκτούν ικανότητες που θα θεωρούνταν ανθρώπινες. Θα μπορούσαμε να δοκιμάσουμε την τεχνική σε πιθήκους αλλά δεν είναι ο στόχος μας να κάνουμε εξυπνότερα τα ζώα».

Στόχος η μελέτη και θεραπεία νευρολογικών διαταραχών

Toμή του εγκεφάλου σε ένα από τα ποντίκια που έλαβαν τα ανθρώπινα πρόδρομα γλοικά κύτταρα. Τα ανθρώπινα κύτταρα απεικονίζονται με πράσινο χρώμα. Human glial progenitor cells grew to replace the mouse's own glial progenitor cells, spreading through the brain. The brain section from a mouse that received the implant shows the human glial cells in green. Credit: Steve Goldman/University of Rochester

Ποιος ήταν λοιπόν ο στόχος των επιστημόνων; Όπως εξήγησε ο δρ Γκόλντμαν τα ποντίκια με τους υβριδικούς εγκεφάλους μπορούν να αποδειχθούν πολύτιμα στη μελέτη νευρολογικών διαταραχών όπως η σχιζοφρένεια και να βοηθήσουν στις δοκιμές νέων θεραπειών για νόσους όπως η πολλαπλή σκλήρυνση.

Προκειμένου να δημιουργήσουν τα «ανθρώπινα» ποντίκια οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης εξήγαγαν ανώριμα γλοιακά κύτταρα – γνωστά ως πρόδρομα γλοιακά κύτταρα – από ανθρώπινα έμβρυα που είχαν προκύψει από αμβλώσεις.

Τα κύτταρα αυτά μεταμοσχεύθηκαν στη συνέχεια στον εγκέφαλο μικρών ποντικιών. Μετά τη μεταμόσχευσή τους αναπτύχθηκαν και τελικώς αντικατέστησαν τα γλοιακά κύτταρα των ποντικιών.

Περαιτέρω μελέτη έδειξε ότι τα ανθρώπινα κύτταρα μετετράπησαν σε έναν τύπο ώριμων γλοιακών κυττάρων που είναι γνωστά ως αστροκύτταρα. Τα αστροκύτταρα παρέχουν θρεπτικά συστατικά στον εγκέφαλο και αποκαθιστούν βλάβες του.

Κάθε ποντίκι έλαβε 300.000 ανθρώπινα κύτταρα. Τα κύτταρα πολλαπλασιάστηκαν κατά τη διάρκεια ενός έτους έως ότου έγιναν 12 εκατομμύρια και αντικατέστησαν τα γλοιακά κύτταρα του ζώου. Όπως έγραψαν οι επιστήμονες «μετά από λίγους μήνες αρχίσαμε να παρατηρούμε ότι τα πρόδρομα γλοιακά κύτταρα αντικαθίσταντο από τα ανθρώπινα. Τα πρόδρομα γλοιακά κύτταρα των ποντικιών είτε πέθαναν είτε ‘μετακόμισαν’ σε άλλες, εξωτερικές περιοχές του εγκεφάλου. Έναν χρόνο αργότερα, σχεδόν όλα τα πρόδρομα γλοιακά κύτταρα είχαν αντικατασταθεί από ανθρώπινα κύτταρα. Έτσι τελικώς τα ποντίκια απέκτησαν έναν εξανθρωπισμένο εγκέφαλο».

Πιο έξυπνα και… σοφά

Astrocyte nerve cells make a wealth of connections. Image: Riccardi Cassiani Ingoni/SPL

Τα «ανθρώπινα» πειραματόζωα πέρασαν από τεστ μνήμης και μάθησης και όπως προέκυψε, όσα εξ αυτών διέθεταν ανθρώπινα κύτταρα, ήταν πολύ εξυπνότερα από τα υπόλοιπα. Σε ένα από τα τεστ, οι επιστήμονες εξέτασαν την ικανότητα των τρωκτικών να θυμούνται έναν ήχο ο οποίος συνδεόταν με ένα ήπιο ηλεκτροσόκ. Τα εξανθρωπισμένα ποντίκια «πάγωσαν» στο άκουσμα του ήχου τέσσερις φορές περισσότερο από όσα δεν διέθεταν ανθρώπινα κύτταρα. Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι η μνήμη τους ήταν σαφώς ανώτερη.

Τα ανθρώπινα αστροκύτταρα είναι 10-20 φορές μεγαλύτερα σε μέγεθος σε σύγκριση με εκείνα των ποντικιών ενώ παράλληλα διαθέτουν ως και 100 φορές περισσότερες έλικες – δομές που μοιάζουν με κλωστές και βελτιώνουν τη σύνδεση μεταξύ νευρώνων. Παράλληλα, τα ανθρώπινα αστροκύτταρα παράγουν αυξητικούς παράγοντες που έχει αποδειχθεί ότι είναι σημαντικοί για τη μάθηση και τη μνήμη.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα υβριδικά ποντίκια θα βοηθήσουν στη μελέτη ενός μεγάλου εύρους νευρολογικών διαταραχών που πλήττουν τους ανθρώπους αλλά δεν είναι εύκολο να αναπαραχθούν στα ζώα. Εχουν ήδη ξεκινήσει να χρησιμοποιούν τέτοιους ανθρώπινους-ποντικίσιους εγκεφάλους για τη μελέτη μιας σπάνιας αλλά θανατηφόρας ιογενούς λοίμωξης του εγκεφάλου που ονομάζεται προϊούσα πολυεστιακή λευκοεγκεφαλοπάθεια. Συγχρόνως, μόλις ξεκίνησαν ένα νέο πρόγραμμα στο πλαίσιο του οποίου τα υβριδικά ποντίκια χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της σχιζοφρένειας.

Μελέτη για την πολλαπλή σκλήρυνση

Steven A. Goldman, Professor of Neuroscience and Neurology at University of Rochester Medical Center in Rochester, New York.

Η πιο πρόσφατη μελέτη των ειδικών από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ αφορά έγχυση ανθρώπινων κυττάρων στον εγκέφαλο ποντικιών τα οποία εμφάνιζαν έλλειψη του περιβλήματος μυελίνης των νευρώνων. Όπως φάνηκε, τα ποντίκια με τα ανθρώπινα κύτταρα άρχισαν να αναπτύσσουν περισσότερα κύτταρα τα οποία εξειδικεύονται στην παραγωγή μυελίνης σε σύγκριση με τα υπόλοιπα. Μελέτες σαν και αυτή μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για νόσους όπως η πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας) στην οποία το περίβλημα μυελίνης των νευρώνων καταστρέφεται με αποτέλεσμα να μην μπορούν να επικοινωνήσουν καλά μεταξύ τους.

Ο δρ Γκόλντμαν έχει ήδη υποβάλει αίτηση για διεξαγωγή δοκιμής με χρήση πρόδρομων γλοιακών κυττάρων σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση και ελπίζει ότι θα λάβει τη σχετική άδεια μέσα σε περίπου έναν χρόνο.

Οι ανησυχίες

This human glial cell (green) is considerably larger and more complex than the normal mouse glial cells (red) surrounding it. Photo Credit: Steven Goldman

Άλλοι επιστήμονες χαρακτήρισαν «εκπληκτικό» το ότι τα μεταμοσχευμένα ανθρώπινα κύτταρα συνέχισαν να είναι λειτουργικά στα ποντίκια για μεγάλο διάστημα με δεδομένες τις διαφορές μεταξύ των δύο ειδών. Προειδοποίησαν ωστόσο σχετικά με την προοπτική τέτοιου είδους μελετών. Ο καθηγητής Βόλφγκανγκ Ενταρντ από το Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilians στο Μόναχο της Γερμανίας σημείωσε: «Πού μπαίνει ένα stop όταν ξεκινάμε να κάνουμε τα ζώα πιο ανθρώπινα;».

Διδακτική πρόταση στη Φιλοσοφία: Ο σκεπτικισμός του Ντεκάρτ. Teaching proposal in Philosophy: Cartesian Skepticism

Frans Hals, Πορτρέτο του Ρενέ Ντεκάρτ, Μουσείο Λούβρου. Ο Ντεκάρτ έζησε κυριολεκτικά στα σύνορα δύο εποχών, μέσα στην Ευρώπη του τέλους του 16ου και των αρχών του 17ου αιώνα. Η εμφάνισή του σηματοδοτεί μια οριακή στιγμή στην ιστορία της φιλοσοφικής σκέψης: το πέρασμα από τη μεσαιωνική και αναγεννησιακή σκέψη στη νεότερη. Σε μια εποχή που τα πάντα εξουσιάζονται από την Εκκλησία, η οποία ορίζει την πορεία και τα όρια της ανθρώπινης σκέψης, ο φιλόσοφος εμφανίζεται για να κλονίσει συθέμελα τη Σχολαστική φιλοσοφία και να στηρίξει τη φιλοσοφική σκέψη σε νέο και σταθερό έδαφος, απελευθερώνοντάς την από τη δεσποτεία της Εκκλησίας και λυτρώνοντάς τη από τις μεσαιωνικές προκαταλήψεις. Ο άνθρωπος θα βρει το μέσο για να κατακτήσει την Αλήθεια μέσα στη Φύση, όχι στη Θρησκεία, αλλά αποκλειστικά στο λογικό του. Αυτή είναι η βασική καινοτομία της καρτεσιανής σκέψης η οποία προετοίμασε με τον τρόπο της τον δρόμο για την εποχή του Διαφωτισμού.


Διδακτική πρόταση - Παρουσίαση με διαφάνειες του Κεφαλαίου 3: Αναζητώντας τη γνώση. Ενότητα 1. Το ερώτημα για τη δυνατότητα της γνώσης 1. Η σκεπτικιστική πρόκληση-Διαφορετικά είδη σκεπτικισμού. β) Νεότερες μορφές σκεπτικισμού. 1) Ακραία μεθοδολογική αμφιβολία: υπάρχει κάτι για το οποίο δεν μπορώ να αμφιβάλλω; στο μάθημα της Φιλοσοφίας της  Β’ τάξης Ημερησίου Γενικού Λυκείου με βάση το σχολικό βιβλίο Αρχές Φιλοσοφίας των Σ. Βιρβιδάκη, Β. Καρασμάνη, Χ. Τουρνά.

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014

Οι κλιματικές αλλαγές εξόντωσαν τα μαστόδοντα. Mastodons were likely killed off by 'global cooling,' expert says

Ίσως οι κλιματικές αλλαγές να ήταν εκείνες που οδήγησαν σε εξαφάνιση τα μαστόδοντα και όχι ο άνθρωπος. Some 125,000 years ago, during a warm interval known as the last interglaciation, megafaunal mammals were able to penetrate parts of northern North America that had previously been covered by massive ice sheets. In this reconstruction, in addition to the American mastodon (Mammut americanum), illustrated is Jefferson's ground sloth (Megalonyx jeffersonii), the flat-headed peccary (Platygonus compressus), and the western camel (Camelops hesternus). Credit: © George

Μια νέα θεωρία για την εξαφάνιση των μαστόδοντων ενοχοποιεί τις κλιματικές αλλαγές και όχι τον άνθρωπο.

Οι πάγοι

Η εποχή των πάγων και όχι ο άνθρωπος θεωρείται τώρα υπεύθυνη για την εξαφάνιση τους. This illustration shows a reconstruction of an American mastodon (Mammut americanum), top. Below is a comparison between an American mastodon (left) and a woolly mammoth. Credit: © George

Τα μαστόδοντα ήταν μια οικογένεια προϊστορικών ζώων συγγενών με τους ελέφαντες που ζούσαν κατά βάση στη Βόρειο Αμερική. Μαστόδοντα ζούσαν και στην Ευρώπη και απολιθώματα τους έχουν εντοπιστεί και στην Ελλάδα. Στην αμερικανική ήπειρο τα μαστόδοντα άκμασαν πριν από περίπου 125 χιλιάδες έτη και εξαφανίστηκαν πριν από περίπου δέκα χιλιάδες έτη την ίδια δηλαδή περίοδο που έκαναν την εμφάνιση τους εκεί οι άνθρωποι. Για αυτό και η εξαφάνιση των μαστόδοντων συνδέθηκε με την παρουσία των ανθρώπων που θεωρήθηκαν ως κύριοι υπεύθυνοι για την εξαφάνιση τους. Αμερικανοί παλαιοντολόγοι υποστηρίζουν ότι έχουν στη διάθεση τους στοιχεία που δείχνουν ότι η εξαφάνιση των μαστόδοντων στην Αμερική ξεκίνησε πολύ νωρίτερα από την έλευση των ανθρώπων και υπεύθυνες ήταν οι κλιματικές αλλαγές.

Grant Zazula, a paleontologist in the Yukon Palaeontology Program and lead author on the new work, cuts samples of American mastodon bones for radiocarbon dating. Credit: © G. Zazula

Οι πληθυσμοί των μαστόδοντων άρχισαν να πολλαπλασιάζονται όταν η θερμοκρασία στη Γη αυξήθηκε πριν από περίπου 125 χιλιάδες έτη με αποτέλεσμα μεγάλες περιοχές που καλύπτονταν από παγετώνες να δώσουν τη θέση τους σε δάση και έλη στα οποία ζούσαν τα μαστόδοντα. Σύμφωνα με τη νέα θεωρία πριν από περίπου 75 χιλιάδες έτη το κλίμα άλλαξε ξανά μετατρέποντας εκ νέου τα δάση και τα έλη που ζούσαν τα μαστόδοντα σε παγωμένες περιοχές. Έτσι οι πληθυσμοί τους συρρικνώθηκαν πολύ και απλά ο άνθρωπος τους έδωσε τη χαριστική βολή. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS».