Η τεχνητή νοημοσύνη κάνει κίνηση – ματ. One Giant Step for a Chess-Playing Machine

AlphaZero: Πώς το machine learning φέρνει την υπεροχή των μηχανών στο σκάκι, και όχι μόνο. The stunning success of AlphaZero, a deep-learning algorithm, heralds a new age of insight — one that, for humans, may not last long. Televisions broadcasting the Google DeepMind Challenge Match between Google’s artificial intelligence program, AlphaGo, a predecessor of AlphaZero, and South Korean professional Go player, Lee Sedol, in an electronics store in Seoul in 2016. The computer won the match. Credit: Ahn Young-joon/Associated Press

Μία νέα εποχή στον κόσμο των σκακιστικών μηχανών φαίνεται να εγκαινιάζει το AlphaZero της DeepMind (Google) – ένας deep learning αλγόριθμος που υπόσχεται επανάσταση σε έναν κλάδο που αποτελεί κλασικό πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ ανθρώπου και μηχανής.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, στις αρχές του Δεκεμβρίου παρουσιάστηκαν σε επιστημονικό άρθρο στο Science εκτενώς οι λεπτομέρειες του αλγορίθμου, ο οποίος είχε ανακοινωθεί έναν χρόνο πριν, στις 5 Δεκεμβρίου 2017. Το AlphaZero δεν έπαιζε μόνο σκάκι, αλλά και σόγκι (ιαπωνικό σκάκι) και γκο (το γνωστό κινεζικό παιχνίδι στρατηγικής). Ο αλγόριθμος άρχισε χωρίς γνώση του παιχνιδιού πέρα από τους βασικούς κανόνες, και στη συνέχεια έπαιξε εναντίον του εαυτού του εκατομμύρια φορές, μαθαίνοντας από τα λάθη του. Μέσα σε μερικές ώρες, ο αλγόριθμος έγινε ο καλύτερος παίκτης του κόσμου- για την ακρίβεια, των κόσμων τόσο των ανθρώπων όσο και των υπολογιστών.

Όπως σημειώνει στο σχετικό δημοσίευμα στους NY Times ο Στίβεν Στρόγκατς, καθηγητής μαθηματικών στο Cornell και συγγραφέας του «Infinite Powers: How Calculus Reveals the Secrets of the Universe», στο νέο paper απαντάται σειρά ερωτημάτων γύρω από το AlphaZero, το οποίο, όπως υπογραμμίζεται, δεν έχει γίνει ισχυρότερο μέσα στους τελευταίους μήνες, ωστόσο οι αποδείξεις της υπεροχής του έχουν ενισχυθεί: «Ξεκάθαρα επιδεικνύει ένα είδος νοημοσύνης που οι άνθρωποι δεν έχουν δει στο παρελθόν» σημειώνει ο Στρόγκατς.

Garry Kasparov, left, playing against the I.B.M. Deep Blue computer in the sixth and final game of a match in New York in May 1997. The computer's pieces were moved by Joseph Hoane, right, an I.B.M. scientist. Credit: Stan Honda/Agence France-Presse — Getty Images

Οι σκακιστικές μηχανές του παρελθόντος, ακόμα και ο διάσημος Deep Blue που νίκησε τον Γκάρι Κασπάροφ το 1997, αλλά και τα σύγχρονα Stockfish και Κomodo, έπαιζαν και παίζουν «μηχανικά»: Δεν κατανοούν στην πραγματικότητα το παιχνίδι, και πρέπει να εκπαιδευτούν στις βασικές αρχές του σκακιού. Αυτό έχει αλλάξει με το machine learning: Παίζοντας με τον εαυτό του και αναβαθμίζοντας το νευρωνικό δίκτυό του, το AlphaZero ανακάλυψε μόνο του τις αρχές του σκακιού και έγινε γρήγορα ο καλύτερος παίκτης που υπήρξε ποτέ: Συνέτριψε το Stockfish, με 28 νίκες και 72 ισοπαλίες σε 100 παιχνίδια, επιδεικνύοντας στυλ παιχνιδιού που δεν έχει δείξει ποτέ υπολογιστής- παίζοντας «ενστικτωδώς», παίρνοντας ρίσκα και παραπλανώντας σαν άνθρωπος. «Το AlphaZero είχε τη φινέτσα ενός βιρτουόζου και τη δύναμη μιας μηχανής. Ήταν η πρώτη ματιά της ανθρωπότητας σε ένα απίστευτο νέο είδος νοημοσύνης» γράφει ο Στρόγκατς.

Daniel King analyses AlphaZero v Stockfish 2017 Game 10 - Attack.

Κατά την πρώτη αναμέτρηση του AlphaZero με το Stockfish, αρκετοί είπαν πως το δεύτερο είχε υποστεί «λοβοτομή», καθώς δεν είχε πρόσβαση στο βιβλίο με τα ανοίγματά του. Ωστόσο, όταν αυτό άλλαξε, ηττήθηκε πάλι, με το AlphaZero να νικά επειδή έπαιξε πιο έξυπνα, όχι πιο γρήγορα- εξετάζοντας μόλις 60.000 θέσεις το δευτερόλεπτο, τη στιγμή που ο αντίπαλος εξέταζε 60 εκατ. το δευτερόλεπτο. Όπως έγραψε σε σχόλιό του ο ίδιος ο Γκάρι Κασπάροφ, το AlphaZero ήταν πιο «σοφό», γνωρίζοντας τι να σκέφτεται και τι να αγνοεί, αναπτύσσοντας ένα στυλ παιχνιδιού που «αντικατοπτρίζει την αλήθεια» για το παιχνίδι, αντί για τις προτεραιότητες και τις προκαταλήψεις των προγραμματιστών.

Το ερώτημα πλέον, όπως τονίζει ο Στρόγκατς, είναι κατά πόσον το machine learning μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να ανακαλύψουν παρόμοιες αλήθειες για τομείς που πραγματικά έχουν σημασία, όπως την επιστήμη και την ιατρική. Μέχρι τώρα τα δείγματα είναι ενθαρρυντικά, με επιτυχείς δοκιμές της τεχνολογίας αυτής στον τομέα των διαγνώσεων ή της ερμηνείας εξετάσεων όπως οι αξονικές τομογραφίες.

«Οραματιστείτε μια ημέρα, ίσως στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, όπου το AlphaZero θα έχει εξελιχθεί σε έναν αλγόριθμο επίλυσης πιο γενικών προβλημάτων, ας το πούμε AlphaInfinity. Όπως ο πρόγονός του, θα είχε ανώτερη οξυδέρκεια, θα μπορούσε να βρίσκει όμορφες αποδείξεις, κομψές σαν τις παρτίδες σκάκι που το AlphaZero έπαιζε με το Stockfish. Και κάθε απόδειξη θα έδειχνε γιατί ισχύει ένα θεώρημα…αυτό θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή γνώσης για τους ανθρώπους μαθηματικούς και επιστήμονες…θα καθόμασταν στα πόδια του και θα ακούγαμε με ένταση. Δεν θα καταλαβαίναμε γιατί ο μάντης έχει πάντα δίκιο, μα θα ελέγχαμε τους υπολογισμούς του και τις προβλέψεις του, και θα επιβεβαιώναμε τα ευρήματά του. Στην επιστήμη…ο ρόλος μας θα μειωνόταν σε αυτόν του θεατή…ίσως αυτό στο τέλος να μη μας ενοχλούσε. Άλλωστε, στο τέλος το AlphaInfinity θα θεράπευε όλες μας τις ασθένειες, και θα έλυνε όλα μας τα επιστημονικά προβλήματα» σημειώνει ο αρθρογράφος.

Πηγές: https://arxiv.org/abs/1712.01815 - https://www.nature.com/articles/s41591-018-0147-y.epdf- https://www.nytimes.com/2018/12/26/science/chess-artificial-intelligence.html - https://www.naftemporiki.gr/story/1432260/i-texniti-noimosuni-kanei-kinisi-mat

Το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS ανακάλυψε και τρίτο εξωπλανήτη. TESS discovers its third new planet, with longest orbit yet

Πρόκειται για ένα πλανήτη περίπου τριπλάσιο της Γης. NASA’s TESS mission, which will survey the entire sky over the next two years, has already discovered three new exoplanets around nearby stars. Measurements indicate a dense, gaseous, “sub-Neptune” world, three times the size of Earth. Image: NASA's Goddard Space Flight Center, edited by MIT News

Το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), ο νέος «κυνηγός» εξωπλανητών που η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) είχε εκτοξεύσει πέρυσι τον Απρίλιο, μόλις ανακάλυψε τον τρίτο επιβεβαιωμένο εξωπλανήτη του. Πρόκειται για ένα πλανήτη περίπου τριπλάσιο της Γης, αλλά περιέργως με μάζα 23 φορές μεγαλύτερη, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 53 ετών φωτός.

Οι αστρονόμοι, με επικεφαλής τη Ντιάνα Ντραγκομίρ του Ινστιτούτου Αστροφυσικής και Διαστημικής Έρευνας Kavli του Πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ, που έκαναν σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Σιάτλ και δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Research Letters» , ανέφεραν ότι ο εξωπλανήτης HD 21749b κινείται γύρω από ένα φωτεινό γειτονικό άστρο ερυθρό νάνο (HD 21749) στην κατεύθυνση του αστερισμού του Δικτύου.

Using the first three months of publicly available data from NASA’s TESS mission, scientists at MIT and elsewhere have confirmed a new planet, HD 21749b — the third small planet that TESS has so far discovered. HD 21749b orbits a star, about the size of the sun, 53 light years away. Image: NASA/MIT/TESS

Ο εξωπλανήτης χρειάζεται 36 μέρες για να κάνει μια περιφορά γύρω από το άστρο του (αυτή είναι η διάρκεια του έτους του), ενώ η θερμοκρασία της επιφάνειάς του εκτιμάται σε περίπου 150 βαθμούς Κελσίου, είναι δηλαδή αρκετά χαμηλή σε σχέση με το πόσο κοντά βρίσκεται ο πλανήτης στο άστρο του και πόσο φωτεινό είναι το τελευταίο.

«Είναι ο πιο ψυχρός μικρός πλανήτης που έχουμε βρει γύρω από ένα άστρο τόσο φωτεινό», δήλωσε η Ντραγκομίρ. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ο HD 21749b είναι απίθανο να είναι βραχώδης και φιλόξενος για ζωή. Μάλλον αποτελείται από πολύ πυκνά αέρια (εξ ου και η μεγάλη μάζα του), πολύ πυκνότερα από τις ατμόσφαιρες του Ποσειδώνα ή του Ουρανού.

Ο δορυφόρος TESS, που διαθέτει τέσσερις κάμερες, μελετά την παροδική μείωση της λάμψης περίπου 200.000 άστρων, μια ένδειξη ότι από μπροστά τους διέρχεται κάποιος πλανήτης. Το πρώτο έτος το τηλεσκόπιο θα επικεντρωθεί στον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου και το δεύτερο έτος στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου. Μέσα στους τρεις πρώτους μήνες λειτουργίας του έχει βρει επίσης τους εξωπλανήτες Pi Mensae b (μια υπερ-Γη με διάρκεια έτους μόνο 6,3 μέρες) και LHS 3844 b (ένα βραχώδη κόσμο με έτος μόλις 11 ωρών).

Στο ίδιο πλανητικό σύστημα του άστρου HD 21749, οι αστρονόμοι βρήκαν ενδείξεις και για ένα δεύτερο εξωπλανήτη, που φαίνεται να έχει το μέγεθος της Γης, η ύπαρξη του οποίου όμως δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί.

Εξάλλου ερασιτέχνες αστρονόμοι, που ανέλυσαν στοιχεία του -εκτός λειτουργίας πλέον από πέρυσι τον Οκτώβριο- διαστημικού τηλεσκοπίου«Κέπλερ» της NASA, ανακάλυψαν έναν ακόμη εξωπλανήτη, τον K2-288Bb, και έκαναν σχετική ανακοίνωση στο ίδιο αστρονομικό συνέδριο στο Σιάτλ.

Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε απόσταση 226 ετών φωτός, στον αστερισμό του Ταύρου, και κινείται γύρω από το άστρο Κ2-288Β, διαγράφοντας μια πλήρη περιφορά κάθε 31,3 μέρες (η διάρκεια του έτους του). Ο πλανήτης έχει σχεδόν διπλάσιο μέγεθος από τη Γη και βρίσκεται μέσα στη φιλόξενη για συνθήκες ζωής ζώνη του άστρου του, συνεπώς θα μπορούσε θεωρητικά να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή, αν και δεν είναι ακόμη σαφές αν πρόκειται για βραχώδη ή αέριο πλανήτη.

Πηγές: http://news.mit.edu/2019/tess-discovers-third-planet-0107 - https://www.tovima.gr/2019/01/08/science/nasa-to-diastimiko-tileskopio-tess-anakalypse-kai-trito-eksoplaniti/

Χάρι Μπένσον: O άνθρωπος που φωτογράφισε την Ιστορία. Harry Benson on Photojournalism

Οι Beatles που παίζουν μαξιλαροπόλεμο, Κου Κλουξ Κλαν, η δολοφονία του Ρόμπερτ Κένεντι, η κηδεία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, το χτίσιμο και το γκρέμισμα του Τείχους του Βερολίνου, ο Μάικλ Τζάκσον, απομεινάρια κόκας στα ρουθούνια του Τζακ Νίκολσον… ο σκωτσέζος φωτογράφος Χάρι Μπένσον έχει δει τα πάντα και έχει φωτογραφίσει τις σημαντικότερες ιστορικές στιγμές και προσωπικότητες του περασμένου αιώνα. 

Ο Μπένσον ξεκίνησε σαν φωτορεπόρτερ αλλά η καριέρα του εκτοξεύθηκε όταν τον διάλεξαν να καλύψει την παρθενική περιοδεία των Beatles στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1964. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο λόγος που τον διάλεξαν ήταν επειδή ο άλλος φωτογράφος ήταν άσχημος και «έπρεπε να είσαι όμορφος για να κάνεις παρέα με τον Πολ, τον Τζον, τον Ρίνγκο και τον Τζορτζ». Ο Μπένσον απολάμβανε απεριόριστη πρόσβαση στα παρασκήνια και στις προσωπικές στιγμές των «Σκαθαριών», με αποτέλεσμα να τραβήξει μερικές από τις πιο ζωντανές και ειλικρινείς φωτογραφίες του θρυλικού συγκροτήματος. 

Από τους πιο πολύπλευρους και ευέλικτους φωτογράφους, ο Μπένσον έχει συνεργαστεί με τα σημαντικότερα περιοδικά, Life, Time, Vanity Fair, W, Newsweek είναι κάποια από αυτά, και έχει δημιουργήσει τα πορτρέτα έντεκα αμερικανών προέδρων, από τον Αϊζενχάουερ μέχρι τον Ομπάμα. Το 2009 τιμήθηκε με τον τίτλο του Διοικητή του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασιλίσσα Ελισσάβετ Β΄ για τις υπηρεσίες του στη Φωτογραφία. 

Ο Μπένσον έχει ένα μοναδικό χάρισμα να έρχεται κοντά με τους ανθρώπους που ποζάρουν στο φακό του και να τους κάνει να νιώθουν άνετα. Πώς το καταφέρνει αυτό; Ο ίδιος εξομολογείται πως το μυστικό για μια καλή φωτογραφία είναι να «μην φέρνεις το δικό σου φαγητό στη δουλειά».  Αυτό σου δίνει την ευκαιρία να περάσεις χρόνο με τον άνθρωπο που θα φωτογραφίσεις και να τον αφήσεις να χαλαρώσει, «αλλά προσοχή, με το που τελειώσει η φωτογράφηση πρέπει να φύγεις, αλλιώς ρισκάρεις να γίνετε φίλοι και να σου ζητήσει να μην χρησιμοποιήσεις κάποια φωτογραφία. Και προτιμώ να χάσω έναν φίλο παρά μια φωτογραφία» παραδέχεται ο Μπένσον. 

Πηγή: https://www.protagon.gr/epikairotita/xari-benson-o-fwtografos-pou-apathanatise-ton-20o-aiwna-44341303775