Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Παρασκευή 14 Μαΐου 2021

Το πρώτο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μετατρέπει σε κείμενο το νοητικό «γράψιμο» με το φανταστικό χέρι ενός παράλυτου. Brain implants turn imagined handwriting into text on a screen

Επιστήμονες στις ΗΠΑ δημιούργησαν το πρώτο «έξυπνο» -εμφυτευμένο στον εγκέφαλο- σύστημα που μετατρέπει, σε πραγματικό χρόνο, σε κείμενο στην οθόνη ενός υπολογιστή το γράψιμο με το χέρι που φαντάζεται με τον νου του ένας παράλυτος. Researchers have, for the first time, decoded the neural signals associated with writing letters, then displayed typed versions of these letters in real time. They hope their invention could one day help people with paralysis communicate. Two tiny arrays of implanted electrodes relayed information from the brain area that controls the hands and arms to an algorithm, which translated it into letters that appeared on a screen. Credit: F. Willett et al./Nature 2021/Erika Woodrum

Αυτή η καινοτομική διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή (Brain-Computer Interface-BCI), εφόσον βελτιωθεί περαιτέρω, θα επιτρέψει σε παράλυτους ανθρώπους να «γράφουν» γρήγορα με το μυαλό τους, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιούν τα χέρια τους, και έτσι να επικοινωνούν με τους άλλους.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, του Πανεπιστημίου Μπράουν του Ρόουντ Άϊλαντ και του Ιατρικού Ινστιτούτου Χάουαρντ Χιουζ, με επικεφαλής τον Φράνσις Γουίλετ, οι οποίοι ανήκουν στην επιστημονική ομάδα BrainGate και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», αποκωδικοποίησαν τα νευρωνικά σήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την προσπάθεια να γράψει κάποιος με το χέρι.

Σε έναν 65χρονο παράλυτο από το λαιμό και κάτω (λόγω τραύματος στη σπονδυλική στήλη το 2007) εμφυτεύτηκαν δύο μικροί εγκεφαλικοί αισθητήρες που, με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου τεχνητής νοημοσύνης (μηχανικής μάθησης), κατέγραφαν τα γράμματα που ο ασθενής προσπαθούσε να «γράψει» στο μυαλό του, ενώ φανταζόταν ότι κρατάει ένα στυλό στο χέρι του και γράφει σε ένα επίσης φανταστικό χαρτί.

As the participant imagined writing a letter or symbol, sensors implanted in his brain picked up on patterns of electrical activity, which an algorithm interpreted to trace the path of his imaginary pen. Credit: F. Willett et al./Nature 2021

Κάθε γράμμα έχει ένα διακριτό νευρωνικό αποτύπωμα, το οποίο ο αλγόριθμος μπορεί να διακρίνει. Στη συνέχεια το σύστημα «μεταφράζει» σε πραγματικό χρόνο τα νοητικά γράμματα σε κείμενο στην οθόνη, με ακρίβεια της τάξης του 94%, η οποία φθάνει το 99%, όταν στη συνέχεια χρησιμοποιηθεί ένα λογισμικό αυτόματης διόρθωσης στο κείμενο που έχει παράγει ο υπολογιστής.

Ο παράλυτος πέτυχε ρυθμό γραψίματος 90 χαρακτήρων ή περίπου 18 λέξεων το λεπτό, υπερδιπλάσιο σε σχέση με το προηγούμενο ρεκόρ μέσω χρήσης διεπαφής BCI, που ήταν περίπου 40 χαρακτήρες το λεπτό. Ο ασθενής μπορούσε, πλέον, να γράφει προτάσεις και να απαντά σε ερωτήσεις με ταχύτητα σχεδόν παρόμοια με αυτή που κάποιος υγιής συνομήλικός του πληκτρολογεί στο κινητό τηλέφωνο (γύρω στους 115 χαρακτήρες ή 23 λέξεις το λεπτό).

Αυτές οι τεχνολογίες, που μετατρέπουν τη σκέψη σε κείμενο ή πράξη (π.χ. κίνηση τεχνητού προσθετικού χεριού) μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους με κάθε είδους αναπηρίες. Όταν μία νευροεκφυλιστική πάθηση όπως η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, ένα εγκεφαλικό ή ένας σοβαρός τραυματισμός παραλύουν κάποιον και χάνει τη δυνατότητα κίνησης των χεριών και των ποδιών του, ακόμη κι αν έχουν περάσει πολλά χρόνια από την αρχή της παράλυσης, δεν χάνεται η νευρωνική δραστηριότητα του εγκεφάλου του που αντιστοιχεί στο περπάτημα, στην κίνηση του χεριού ή στην ομιλία. Είναι ακριβώς αυτή η δυνατότητα που αξιοποιεί η νέα τεχνολογία και είναι τώρα η πρώτη φορά που μετατρέπεται σε γραπτό κείμενο υπολογιστή το νοητικό/φανταστικό γράψιμο (mindwriting).

Πηγές: F.R. Willett et al. High-performance brain-to-text communication via handwritingNature. Published online May 12, 2021.  doi: 10.1038/s41586-021-03506-2. - https://www.sciencenews.org/article/brain-implants-translate-handwriting-text - https://www.amna.gr/home/article/552469/To-proto-sustima-technitis-noimosunis-pou-metatrepei-se-keimeno-to-noitiko-grapsimo-me-to-fantastiko-cheri-enos-paralutou

 

 





 

Πέμπτη 13 Μαΐου 2021

Το «μυστικό όπλο» των αρχαίων Ελλήνων κατά των Καρχηδονίων στη Σικελία. Isotope study hints ancient Greeks used foreign fighters in key battle

Οι αρχαίοι Έλληνες βασίστηκαν σημαντικά στη βοήθεια μη Ελλήνων μισθοφόρων για να πολεμήσουν τους Καρχηδόνιους εχθρούς τους στη Σικελία. The ancient Greeks relied on help from non-Greek mercenaries when it came to fighting their enemies, suggests an analysis of bodies in 2500-year-old mass graves. The Temple of Victory at Himera, Sicily, constructed after the first Battle of Himera in 480 BC. Katherine Reinberger

Αυτό αποκαλύπτει μία νέα αμερικανο-ιταλική επιστημονική μελέτη, που έκανε γεωχημικές αναλύσεις σε σκελετούς, οι οποίοι βρέθηκαν σε τάφους ηλικίας περίπου 2.500 ετών.

Οι Σικελικοί Πόλεμοι των Συρακουσίων και άλλων ελληνικών πόλεων της Σικελίας κατά των Καρχηδονίων (που εξορμούσαν κυρίως από την περιοχή της σημερινής Τυνησίας) καταγράφηκαν από τον Ηρόδοτο, τον Διόδωρο Σικελιώτη και άλλους συγγραφείς. Κατά καιρούς είχε εκφραστεί ο προβληματισμός κατά πόσο ο Ηρόδοτος, ως Έλληνας, έτεινε να παρουσιάσει απολύτως αντικειμενικά εκείνες τις μάχες.

Himera, an important Greek city in modern-day Sicily, was attacked twice by invading forces before falling. New research shows that non-Greek soldiers played a major role in the city’s survival. Shutterstock

Για παράδειγμα, σύμφωνα τον Ηρόδοτο, στην πρώτη μάχη της Ιμέρας (που ήταν ελληνική αποικία) το 480 π.Χ. αναφέρεται ότι οι ντόπιοι Έλληνες έλαβαν βοήθεια από άλλους Έλληνες συμμάχους και νίκησαν τους Καρχηδόνιους. Αλλά στη δεύτερη μάχη το 409 π.Χ. οι ντόπιοι έμειναν χωρίς έξωθεν ελληνική βοήθεια και η Ιμέρα έπεσε στα χέρια των Καρχηδονίων.

Η πρόσφατη ανακάλυψη στη Σικελία οκτώ ομαδικών τάφων που σχετίζονταν με τις μάχες της Ιμέρας επέτρεψε στους επιστήμονες να διερευνήσουν κατά πόσο η εξιστόρηση του Ηροδότου είναι πλήρως αξιόπιστη.

Katherine Reinberger performed chemical analysis on the samples back in the lab. Katherine Reinberger, CC BY-ND

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ και την Ιταλία, με επικεφαλής τη δρα Κάθριν Ραϊνμπέργκερ του Τμήματος Ανθρωπολογίας του αμερικανικού Πανεπιστημίου της Τζόρτζια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό PLoS One, ανέλυσαν ισότοπα στροντίου και οξυγόνου από τα δόντια 62 σκελετών στρατιωτών που βρέθηκαν στους τάφους, βγάζοντας συμπεράσματα κατά πόσο οι πεσόντες στις μάχες ήταν ντόπιοι ή όχι (το χημικό «προφίλ» των δοντιών διαφέρει ανάλογα με τη χώρα προέλευσης ενός ανθρώπου).

A plan of the Greek colony town of Himera, its location in Sicily among other sites and within the larger Mediterranean. The mass graves were found in the western necropolis. Reinberger KL, Reitsema LJ, Kyle B, Vassallo S, Kamenov G, Krigbaum J (2021) Isotopic evidence for geographic heterogeneity in Ancient Greek military forces. PLoS ONE 16(5): e0248803., CC BY

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι εν μέρει η ιστορική αφήγηση είναι σωστή, καθώς υπήρξαν όντως δύο μάχες στην Ιμέρα, περίπου τα δύο τρίτα των δυνάμεων της Ιμέρας στην πρώτη μάχη δεν ήταν ντόπιοι (ενώ στη δεύτερη μάχη μόνο το ένα τέταρτο δεν ήταν ντόπιοι) και Έλληνες στρατιώτες από άλλα μέρη εκτός Ιμέρας πολέμησαν στο πλευρό των ντόπιων Ελλήνων. Από την άλλη πλευρά, όμως, η ανάλυση δείχνει ότι πολλοί από τους μη ντόπιους στρατιώτες στην πραγματικότητα δεν ήταν Έλληνες, αλλά από άλλα μέρη της Μεσογείου, πιθανώς μισθοφόροι για λογαριασμό των Ελλήνων.

«Πιθανώς οι αρχαίες κοινότητες και σίγουρα οι αρχαίοι στρατοί εμφάνιζαν μεγαλύτερη διαφοροποίηση από ό,τι αρχικά νομίζαμε», ανέφερε η κ. Ραϊνμπέργκερ.

Artist’s rendition of a heavy infantry hoplite soldier, with helmet, armor and shield. PHAS/Universal Images Group via Getty Images

«Οι ισοτοπικές μελέτες δείχνουν ότι πιθανώς επρόκειτο για ανθρώπους που μισθώνονταν από την ακτή της Καταλανίας, από όλη την Ιβηρική Χερσόνησο, από την ηπειρωτική Ελλάδα ή ακόμη και από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Έτσι, μπορεί να ήταν είτε Έλληνες είτε αυτόχθονες που οι κλασσικές πηγές θεωρούσαν βαρβάρους. Προφανώς αυτοί οι "βάρβαροι" ήταν πολύ πιο ενσωματωμένοι στις καθημερινές ζωές των "κανονικών" Ελλήνων από ό,τι θεωρείτο έως τώρα», δήλωσε στο New Scientist ο δρ Μάριο Νόβακ του Ινστιτούτου Ανθρωπολογικών Ερευνών της Κροατίας.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι ελληνικές ιστορικές πηγές υποτίμησαν την εμπλοκή των ξένων μισθοφόρων, προκειμένου να προάγουν μία πιο ελληνοκεντρική αφήγηση και να ευθυγραμμίσουν τη νίκη στην πρώτη μάχη της Ιμέρας με άλλες ελληνικές επιτυχίες κατά των Περσών στην ηπειρωτική Ελλάδα περίπου την ίδια εποχή. Επίσης, η αρχαιοελληνική κοινωνία πιθανώς δεν ενθουσιαζόταν γενικότερα στην ιδέα των ξένων μισθοφόρων, οπότε το θέμα έτεινε να αποσιωπάται.

Πηγές: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0248803 - https://www.inverse.com/innovation/ancient-teeth-bust-greek-myth - https://theconversation.com/teeth-of-fallen-soldiers-hold-evidence-that-foreigners-fought-alongside-ancient-greeks-challenging-millennia-of-military-history-160512 - https://www.newscientist.com/article/2277380-isotope-study-hints-ancient-greeks-used-foreign-fighters-in-key-battle/ - https://www.lifo.gr/now/tech-science/epibebaionetai-o-irodotos-mystiko-oplo-ton-arhaion-ellinon-kata-ton-karhidonion 

 










 

Τετάρτη 12 Μαΐου 2021

Το Voyager 1 «ακούει» το μεσοαστρικό διάστημα. Voyager Captures Sounds of Interstellar Space

Voyager, ένα τεράστιο τεχνολογικό επίτευγμα του 20ου αιώνα. Illustration of NASA's Voyager spacecraft showing the antennas used by the Plasma Wave Subsystem and other instruments. Credits: NASA/JPL-Caltech

Τα όργανα στο «Voyager 1» της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το οποίο, πριν περίπου εννέα χρόνια (2012), βγήκε από την επικράτεια του ηλιακού μας συστήματος, ανίχνευσαν για πρώτη φορά και έστειλαν στη Γη τον αχνό μονότονο, μόνιμο και απόκοσμο βόμβο του μεσοαστρικού διαστήματος.

NASA's Voyager 1 spacecraft captured these sounds of interstellar space. Voyager 1's plasma wave instrument detected the vibrations of dense interstellar plasma, or ionized gas, from October to November 2012 and April to May 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Iowa

Το «Βόγιατζερ 1» είχε εκτοξευθεί το Σεπτέμβριο του 1977 και σήμερα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 22,7 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη ή 152 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου και αποτελεί το πιο μακρινό ανθρώπινο κατασκεύασμα στο διάστημα. Έχοντας επισκεφθεί πριν δεκαετίες το Δία (1979) και τον Κρόνο (1980) και συνεχίζοντας την «Οδύσσεια» του πέρα από τις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος (ηλιόπαυση), συνεχίζει να συλλέγει και να μεταδίδει δεδομένα, επιτρέποντας στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα το μεσοαστρικό χώρο.

Looking at signals only barely louder than noise, Ocker found a weak but nearly continuous signal -- visible as a thin red line -- connecting stronger plasma oscillation events in Voyager 1's Plasma Wave Subsystem data. Use the slider to switch between graphs showing only the strong signals (blue background) and the filtered data showing weaker signals including the plasma wave emission. Credits: NASA's Voyager 1 Plasma Wave Subsystem/Stella Ocker

Οι απέραντες περιοχές ανάμεσα στα αστρικά (ηλιακά) συστήματα του γαλαξία μας δεν είναι τελείως κενές, καθώς ύλη (κυρίως αέρια) και ακτινοβολία συνθέτουν το λεγόμενο μεσοαστρικό ή διαστρικό μέσο. Περίπου το 15% της ορατής ύλης του γαλαξία μας αποτελείται από τέτοια μεσοαστρικά αέρια, σκόνη και σωματίδια κοσμικής ακτινοβολίας. Ένα μεγάλο μέρος του μεσοαστρικού μέσου βρίσκεται σε μορφή ιονισμένου (ηλεκτρικά φορτισμένου) πλάσματος. Σε αυτό το πλάσμα ανάμεσα στα άστρα υπάρχουν μόνο 0,1 άτομα ανά κυβικό εκατοστό, ενώ στον αέρα της Γης υπάρχουν δισεκατομμύρια άτομα.

Προηγουμένως, το «Voyager 1» είχε ανιχνεύσει διαταραχές στα μεσοαστρικά αέρια, οι οποίες προκαλούνται από τις περιοδικές ηλιακές εκλάμψεις. Τώρα το σκάφος αποκάλυψε τις μόνιμες δονήσεις των αερίων, οι οποίες είναι άσχετες με την ηλιακή δραστηριότητα και προκαλούν ένα βόμβο με συχνότητα περίπου 3 kHz.

Έπειτα από 44 χρόνια ταξιδιού, το Voyager 1 -που παρά την αρίθμηση του είχε εκτοξευθεί λίγες εβδομάδες μετά το δίδυμο σκάφος Voyager 2- θα συνεχίσει την περιπέτεια του, αλλά κάποια στιγμή θα πάψει να τροφοδοτείται με ενέργεια, πιθανώς μέσα σε αυτή τη δεκαετία.

Πηγές: https://www.nature.com/articles/s41550-021-01363-7 - https://www.nasa.gov/feature/goddard/2021/as-nasa-s-voyager-1-surveys-interstellar-space-its-density-measurements-are-making-waves - https://www.amna.gr/home/article/552224/To-Voyager-1-akouse-gia-proti-fora-ton-apokosmo-monimo-bombo-tou-mesoastrikou-diastimatos 

 


 




 

Τετάρτη 28 Απριλίου 2021

Βρέθηκε σπήλαιο που σχετίζεται με το Ράγκναροκ, το τέλος του κόσμου. Vikings created a massive boat in this volcanic cave to ward off the apocalypse

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα απομεινάρια σπάνιων αντικειμένων από τη Μέση Ανατολή σε μια ισλανδική σπηλιά, την οποία οι Βίκινγκς την συσχέτιζαν με το Ράγκναροκ, που σημαίνει «η μοίρα των θεών» και αναφέρεται στη μάχη του τέλους του κόσμου. Evidence of Viking rituals and battles against evil have been discovered in Iceland’s Surtshellir lava cave along with a stone boat and unusual artifacts like beads from the Middle East.

Το σπήλαιο βρίσκεται κοντά σε ένα ηφαίστειο που είχε ξεσπάσει σχεδόν 1.100 χρόνια πριν. Όταν έγινε η έκρηξη, οι Βίκινγκ είχαν ήδη αποικίσει την Ισλανδία. «Οι επιπτώσεις αυτής της έκρηξης πρέπει να ήταν ανησυχητικές και να έθεσαν υπαρξιακές προκλήσεις για τους νεοαφιχθέντες εποίκους της Ισλανδίας», έγραψε η ερευνητική ομάδα σε σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό «Archaeological Science».

Archaeologists found that the Vikings constructed this boat-shaped structure out of rocks. Inside the structure the Vikings burned animal bones at a high temperature. Image credit: Kevin Smith

Τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι μετά την ψύξη της λάβας, οι Βίκινγκ μπήκαν στο σπήλαιο και σκάλισαν μια δομή σε σχήμα βάρκας. Μέσα σε αυτήν τη δομή, οι Βίκινγκ έκαψαν οστά ζώων σε υψηλές θερμοκρασίες για να εξευμενίσουν τους θεούς και να αποτρέψουν το Ράγκναροκ.

Beads and other artifacts from the Middle East, including Turkey were also found in the cave but researchers have yet to understand their significance and how they traveled so far. (Kathy / Adobe Stock)

Κοντά στο κτήριο, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν 63 χάντρες, τρεις από τις οποίες προέρχονταν από το Ιράκ, όπως δήλωσε ο Κέβιν Σμιθ, αναπληρωτής διευθυντής και επικεφαλής επιμελητής του Μουσείου Ανθρωπολογίας του Haffenreffer στο Πανεπιστήμιο Brown των ΗΠΑ, ο οποίος ηγείται της αρχαιολογικής ομάδας που πραγματοποιεί την ανασκαφή στο σπήλαιο.

Η ομάδα βρήκε, επίσης, απομεινάρια ενός ορυκτού από την ανατολική Τουρκία, το οποίο χρησιμοποιείτο για τη διακόσμηση αντικειμένων, ωστόσο μέχρι σήμερα, έχουν βρεθεί ελάχιστα στη Σκανδιναβία. «Σοκαριστήκαμε όταν το βρήκαμε μέσα σε αυτήν τη σπηλιά», είπε ο Σμιθ.

Iceland’s Surtshellir cave, named after the Viking fire giant Surtr, was the site of satanic Viking rituals according to the latest research paper published in the Journal of Archaeological Science. (John Charles Dollman / Public domain )

Σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία, οι Βίκινγκ είχαν συσχετίσει το σπήλαιο με τον Σούρτρ, έναν γίγαντα στη νορβηγική μυθολογία ο οποίος θα προκαλούσε τη σειρά των γεγονότων που είναι γνωστά ως Ράγκναροκ. Σύμφωνα με την σκανδιναβική μυθολογία, ο κόσμος θα τελείωνε όταν ο Σούρτρ θα σκότωνε τους τελευταίους απομένοντες θεούς στη μάχη του Ράγκναροκ και στη συνέχεια θα τύλιγε τον κόσμο στις φλόγες.

Οι αρχαιολόγοι δεν ξέρουν γιατί αυτά τα σπάνια αγαθά από τη Μέση Ανατολή παρέμειναν στο σπήλαιο. Οι Βίκινγκ ταξίδεψαν μέχρι τη Μέση Ανατολή και αυτά τα αγαθά μπορεί να έφτασαν στην Ισλανδία μέσω εμπορικών οδών. Μπορεί, επίσης, οι Βίκινγκ να ήθελαν να καθησυχάσουν τον Σούρτρ, για να μην καταστρέψει τον κόσμο. Τα αγαθά ίσως προορίζονταν για την ενίσχυση του Φρέιρ, έναν θεό της γονιμότητας που πολεμούσε τον Σούρτρ.

The entrance of the cave associated with Ragnarök is seen here. Inside several rare and exotic goods were found by archaeologists. Image credit: Kevin Smith

Στην ιστορία του Ράγκναροκ, ο Φρέιρ πεθαίνει πολεμώντας τον Σούρτρ και δεν μπορεί να αποτρέψει το τέλος του κόσμου. Η παρουσία πολυάριθμων οστών ζώων, λένε οι επιστήμονες, υποστηρίζει την ιδέα ότι τα αντικείμενα τοποθετήθηκαν στο σπήλαιο για να ενισχύσουν τον Φρέιρ με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να νικήσει τον Σούρτρ και να σταματήσει την καταστροφή.

Οι άνθρωποι στην Ισλανδία εκχριστιανίστηκαν πριν από 1.000 χρόνια, και λίγο μετά σταμάτησαν να αποθέτουν αντικείμενα στο σπήλαιο. Τα τελευταία αντικείμενα που τοποθετήθηκαν στην πέτρινη δομή σε σχήμα βάρκας περιλάμβαναν ένα «σύνολο βαρών κλίμακας, ένα από τα οποία είχε σχήμα σταυρού», έγραψε η ομάδα στο σχετικό άρθρο της.

Ωστόσο, ακόμη και μετά τον εκχριστιανισμό, οι Ισλανδοί συνέχισαν να συνδέουν το σπήλαιο με το τέλος του κόσμου. Μια ισλανδική παράδοση θεωρεί ότι το σπήλαιο είναι «το μέρος όπου ο Σατανάς θα εμφανιστεί την Ημέρα της Κρίσης».

Πηγές: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305440320302363 - https://www.ancient-origins.net/news-history-archaeology/viking-rituals-0015252 - https://www.livescience.com/viking-boat-structure-ragnarok.html - https://www.naftemporiki.gr/story/1719982/brethike-spilaio-pou-sxetizetai-me-to-ragknarok-to-telos-tou-kosmou

 












 

Τρίτη 27 Απριλίου 2021

Ισχυρότατη έκλαμψη στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Humongous flare from sun’s nearest neighbor breaks records

Καλλιτεχνική απεικόνιση της τρομερής έκλαμψης στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Scientists have spotted the largest flare ever recorded from the sun’s nearest neighbor, the star Proxima Centauri. Artist’s conception of a violent stellar flare erupting on neighboring star, Proxima Centauri. The flare is the most powerful ever recorded from the star, and is giving scientists insight into the hunt for life in M dwarf star systems, many of which have unusually lively stars. Credit: NRAO/S. Dagnello

Σε απόσταση περίπου τεσσάρων ετών φωτός από το δικό μας ηλιακό σύστημα βρίσκεται ο Εγγύτατος του Κενταύρου. Πρόκειται για έναν ερυθρό νάνο και είναι το κοντινότερο σε εμάς άστρο. Αποτελεί μέλος ενός τριπλού αστρικού συστήματος, μαζί με τον διπλό αστέρα Άλφα του Κενταύρου.

Τον Αύγουστο του 2016 ανακαλύφθηκε ένας εξωπλανήτης να περιστρέφεται σε τροχιά γύρω από τον Εγγύτατο και μάλιστα στην αποκαλούμενη κατοικήσιμη ζώνη, την περιοχή δηλαδή όπου η απόσταση ανάμεσα σε ένα άστρο και έναν πλανήτη είναι τέτοια ώστε να δημιουργούνται προϋποθέσεις ανάπτυξης συνθηκών φιλικών στην ζωή. Αργότερα ανακαλύφθηκε άλλος ένας εξωπλανήτης εκεί.

Καλλιτεχνική αναπαράσταση της αστρικής έκλαμψης όπως φαίνεται από τον πλανήτη Εγγύτατο του Κενταύρου β. Artist's conception of a stellar flare as seen from the planet Proxima Centauri b, a potentially Earth-like world. Credit: NRAO/S. Dagnello

Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Κολοράντο χρησιμοποιώντας εννέα τηλεσκόπια, διαστημικά και επίγεια, εντόπισε μια έκλαμψη στον Εγγύτατο του Κενταύρου. Οι αστρικές εκλάμψεις είναι εκρήξεις που συμβαίνουν όταν η έντονη δραστηριότητα ενός άστρου διαταράσσει την ισορροπία στα μαγνητικά πεδία του, προκαλώντας ξαφνικές εκρήξεις που συνοδεύονται από την έκλυση τεράστιας ενέργειας μαζί με λάμψη.

An artist’s impression of a flare from Proxima Centauri, modeled after the loops of glowing hot gas seen in the largest solar flares. An artist’s impression of the exoplanet Proxima b is shown in the foreground. Credit: Roberto Molar Candanosa / Carnegie Institution for Science, NASA/SDO, NASA/JPL

Η έκλαμψη που εντόπισε η ερευνητική ομάδα ήταν 100 φορές πιο ισχυρή από οποιαδήποτε έκλαμψη έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα στον γαλαξία μας. Οι εκλάμψεις των άστρων εκτοξεύουν γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Όταν οι εκλάμψεις του Ήλιου «κοιτάζουν» προς την Γη τα φορτισμένα σωματίδια που φτάνουν στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας προκαλούν το θεαματικό σέλας αλλά προκαλούν προβλήματα λειτουργίας στους δορυφόρους και τα ηλεκτρικά δίκτυα.

«Το άστρο μέσα σε διάστημα λίγων δευτερολέπτων έγινε 14 χιλιάδες φορές φωτεινότερο» αναφέρει η αστροφυσικός Μέρεντιθ Μακ Γκρέγκορ, επικεφαλής της έρευνας που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal Letters». Η ανακάλυψη προσφέρει νέα στοιχεία τόσο για τους μηχανισμούς των ερυθρών νάνων αλλά και για τις πιθανότητες που υπάρχουν οι πλανήτες που κινούνται σε τροχιά γύρω από αυτούς να διαθέτουν συνθήκες φιλικές στην ζωή.

Πηγές: “Discovery of an Extremely Short Duration Flare from Proxima Centauri Using Millimeter through Far-ultraviolet Observations” by Meredith A. MacGregor, Alycia J. Weinberger, R. O. Parke Loyd, Evgenya Shkolnik, Thomas Barclay, Ward S. Howard, Andrew Zic, Rachel A. Osten, Steven R. Cranmer, Adam F. Kowalski, Emil Lenc, Allison Youngblood, Anna Estes, David J. Wilner, Jan Forbrich, Anna Hughes, Nicholas M. Law, Tara Murphy, Aaron Boley and Jaymie Matthews, 21 April 2021, The Astrophysical Journal Letters. DOI: 10.3847/2041-8213/abf14c - https://www.colorado.edu/today/2021/04/21/proxima-flare - https://scitechdaily.com/violent-stellar-flare-from-suns-nearest-neighbor-breaks-record/ - https://www.naftemporiki.gr/story/1719893/entopistikan-oi-isxuroteres-eklampseis-ston-galaksia

 






 

Σάββατο 24 Απριλίου 2021

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φωτογραφίζει την έκρηξη γιγαντιαίου άστρου. Hubble Captures Giant Star on the Edge of Destruction

Για να γιορτάσουν την τριακοστή πρώτη επέτειο από την εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου Ηubble οι αστρονόμοι φωτογράφισαν ξανά το άστρο AG Carinae στον αστερισμό της Τρόπιδος, που απέχει απόσταση 20.000 έτη φωτός από τη Γη. In celebration of the 31st anniversary of the launching of NASA's Hubble Space Telescope, astronomers aimed the renowned observatory at a brilliant "celebrity star," one of the brightest stars seen in our galaxy, surrounded by a glowing halo of gas and dust. Credits: NASA, ESA, STScI

Το διαστελλόμενο κέλυφος αερίου και σκόνης που περιβάλλει το άστρο έχει εύρος περίπου πέντε έτη φωτός (όσο απέχει το πλησιέστερο άστρο ​​από τον Ήλιο, ο Εγγύτατος του Κενταύρου).

These images are a composite of separate exposures acquired by the WFC3/UVIS instrument on the Hubble Space Telescope. Several filters were used to sample narrow wavelength ranges. The color results from assigning different hues (colors) to each monochromatic (grayscale) image associated with an individual filter. Credits: NASA, ESA, STScI

Η τεράστια δομή δημιουργήθηκε από μία ή περισσότερες γιγαντιαίες εκρήξεις πριν από 10.000 χρόνια και η εκτοξευθείσα ύλη ισούται με περίπου 10 φορές την μάζα του Ήλιου μας.

In celebration of the 31st anniversary of the launching of NASA’s Hubble Space Telescope on April 24, 1990, astronomers aimed the renowned observatory at a brilliant “celebrity star,” one of the brightest stars seen in our galaxy, surrounded by a glowing halo of gas and dust. Hubble's senior project scientist, Dr. Jennifer Wiseman, takes us on a tour of this stunning new image, describes the telescope's current health, and summarizes some of Hubble's contributions to astronomy from the past year. Credits: NASA's Goddard Space Flight Center

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, είναι το πρώτο μεγάλο οπτικό τηλεσκόπιο που μπήκε σε τροχιά στο διάστημα. Πέρα από τη παραμόρφωση της ατμόσφαιρας, πολύ πάνω από τα σύννεφα και την φωτορύπανση, το Hubble έχει μια ανεμπόδιστη θέα του σύμπαντος. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το Hubble για να παρατηρήσουν τα πιο απομακρυσμένα αστέρια, τους γαλαξίες, καθώς και τους πλανήτες στο ηλιακό μας σύστημα. Η εκτόξευση και η ανάπτυξη του Hubble τον Απρίλιο του 1990 σηματοδότησε τη σημαντικότερη πρόοδο στην αστρονομία από την εποχή του Γαλιλαίου. Χάρη σε πέντε αποστολές επισκευής, συντήρησης και αναβάθμισης και 30 χρόνια λειτουργίας, η άποψή μας για το σύμπαν και η θέση μας μέσα σ ‘αυτό άλλαξαν ριζικά. Το Hubble είναι ένα από τα πιο παραγωγικά επιστημονικά όργανα όλων των εποχών. Οι δημοσιεύσεις επιστημονικών άρθρων από αστρονόμους που χρησιμοποίησαν δεδομένα του Hubble είναι μέχρι τώρα περισσότερες από 16.000 με πάνω από 800.000 ετερο-αναφορές συνολικά.

Πηγές: https://www.nasa.gov/feature/goddard/2021/hubble-captures-giant-star-on-the-edge-of-destruction - https://physicsgg.me/2021/04/24/

 

 




 


 

Πέμπτη 22 Απριλίου 2021

Ηλίας Πετρόπουλος, «Το σώμα»

Egon Schiele, Black-Haired Girl with Lifted Skirt (1911), pencil and gouache on paper, 379 x 558 cm, Leopold Museum, Vienna, Austria. Wikimedia Commons.

 

Τι τα θέλετε· μία γυναίκα γυμνή είναι θλιβερόν θέαμα.

Δυστυχώς δεν παρεφρόνησα εισέτι.

Η τέχνη έχει τη δική της ηθική.

Η ομορφιά νομιμότης της φύσεως.

Μπρος στο γυμνό γυναίκειο σώμα τα μικρά παιδιά απορούν

και τρομάζουν οι τρυφεροί γνήσιοι άνδρες.

Ένα γυναικείο γυμνό κορμί υποβάλλει μία συζήτηση περί προσωπικότητος.

Σώμα γλυκύτατο ολέθριο περίβλημα.

Της ημέρας σώμα και του μεσονυκτίου· σώμα της παρηγοριάς.

Δεν είναι φρόνιμο να βλέπουν όλοι οι άνθρωποι γυμνές τις ωραίες·

μη ρίπτετε τα άγια τοις κυσί και τους μαραγαρίτας τοις χοίροις.

Έχω στημένον πόλεμο βαθιά μου.

Θέα σημαίνει ιδεατή κατοχή.

Η ζωή είναι βουβή είναι. Όνειρα απαιτώ.

Η θλίψη μου αποτελεί την ευτυχία μου.

Σώμα, εσύ ’σαι η ψυχή.

Ω, αοίδιμον αιδοίον· ω, σχισμή αμφίστομη με την αργυρή υγρασία.

 

Δια του μίσους δεν λησμονούν μιαν αγάπη.

Το μίσος μοιραία έρχεται σαν επιβράβευση του έρωτος.

Είναι ηθικόν ό,τι μου αρέσει.

Η ηδονή περιορίζει τη ρήξη με τον εαυτό μου.

Γυναίκα σε ανάκλιντρο, ένα θηρίο ξαπλωμένο μοιάζει,

και η ρέμβη το θρέφει.

Κάθε πτώμα είναι άρνηση ενός σώματος.

Κυρία μου, κοίταξέ με στα μάτια κι άκου το επιτύμβιο που εζήτησες

ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ

Η ΩΡΑΙΑ ΕΚΕΙΝΗ

ΠΟΥ ΠΙΑ ΕΦΥΓΕ ΠΑΝΤΟΤΙΝΑ

ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΑΡΕΙ ΜΑΖΙ ΤΗΣ ΤΙΣ ΛΥΠΕΣ ΜΟΥ.

Pierre Bonnard (1867-1947), Woman Dozing on a Bed (‘Indolence’) (1899), oil on canvas, 96 x 105 cm, Musée d’Orsay, Paris. The Athenaeum.

(απόσπασμα)

Το ποίημα δημοσιεύθηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό της Θεσσαλονίκης «Τραμ», τχ. 3-4, 1972· ο Ηλίας Πετρόπουλος και οι εκδότες του περιοδικού οδηγήθηκαν στο δικαστήριο.