Άστρο με διχασμένη προσωπικότητα, Chameleon Star Baffles Astronomers

Καλλιτεχνική απεικόνιση του «διχασμένου» πάλσαρ. This illustration shows a pulsar with glowing cones of radiation stemming from its magnetic poles – a state referred to as 'radio-bright' mode. Pulsars were discovered in 1967 as flickering sources of radio waves and soon after interpreted as rapidly rotating and strongly magnetised neutron stars. There is a general agreement about the origin of the radio emission from pulsars: it is caused by highly energetic electrons, positrons and ions moving along the field lines of the pulsar's magnetic field. When they are accelerated to very high energies, particles radiate at radio wavelengths. The radio emission is concentrated in cones that stem from the pulsar's magnetic poles, and we see it pulsate because the rotation and magnetic axes are misaligned. Many pulsars exhibit a rather erratic behaviour: in the space of a few seconds, their radio emission becomes weaker or even disappears for a while, then returns to the previous level after some hours. The mechanisms causing this switch between what are usually referred to as 'radio-bright' and 'radio-quiet' states are still largely unknown. Observations of the five-million year-old pulsar known as PSR B0943+10, performed simultaneously with ESA's XMM-Newton X-ray observatory and ground-based radio telescopes, revealed that this source exhibits variations in its X-ray emission that mimic in reverse the changes seen in radio waves. No current model is able to predict what could cause such sudden and drastic changes to the pulsar's entire magnetosphere and result in such a curious emission. (Credit: ESA/ATG medialab)

Πονοκέφαλο στους επιστήμονες έχει προκαλέσει ο εντοπισμός ενός άστρου νετρονίου (πάλσαρ) το οποίο «συμπεριφέρεται» με έναν τρόπο που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ μέχρι σήμερα. Τα πάλσαρ εκπέμπουν από τους πόλους τους δέσμες ενός είδους ακτινοβολίας - είτε ραδιοκύματα, είτε ακτινοβολία γ, είτε ακτίνες Χ. Αστρονόμοι του Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας στην Ουτρέχτη εντόπισαν ένα άστρο που εκπέμπει δύο είδη ακτινοβολίας. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το πάλσαρ αυτό έχει «διχασμένη προσωπικότητα» και προσπαθούν να βρουν απαντήσεις.

Το φαινόμενο

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το πάλσαρ αυτό εκπέμπει ραδιοκύματα αλλά εντελώς ξαφνικά σταματά και για λίγες ώρες αρχίζει να εκπέμπει ακτίνες Χ. Στη συνέχεια , ο ίδιο ξαφνικά και χωρίς να υπάρχει κάποια ορατή μεταβολή (π.χ αλλαγή στη κίνησή του) το πάλσαρ επιστρέφει στην εκπομπή ραδιοκυμάτων. «Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται αυτή η μεταβλητότητα» αναφέρει ο Βιμ Χέμσεν, μέλος της ερευνητικής ομάδας που έκανε την ανακάλυψη.   Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Τα πάλσαρ

Pulsars are a type of neutron star.

Τα άστρα νετρονίου που είναι πιο γνωστά με τον όρο «πάλσαρ» είναι σώματα υψηλής πυκνότητας και σχηματίζονται από άστρα τα οποία έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της ζωής τους και καταρρέουν. Όλα τα πάλσαρ εκπέμπουν τις δέσμες ακτινοβολίας από τους πόλους τους και καθώς περιστρέφονται, γίνονται ορατά από τη Γη ως περιοδικές, σύντομες λάμψεις. Τα πάλσαρ εκπέμπουν την ακτινοβολία με σταθερό ρυθμό. Ορισμένοι μάλιστα τα περιγράφουν ως «κοσμικούς ραδιοφάρους».