H θεωρία της σταθερής κατάστασης του σύμπαντος από τον Einstein, Einstein’s lost theory uncovered

O Albert Einstein στο τηλεσκόπιο του όρους Wilson το 1931, με τους  Edwin Hubble (κέντρο) και Walter Adams. Albert Einstein at Mount Wilson Observatory in 1931, with Edwin Hubble (centre) and Walter Adams. Physicist explored the idea of a steady-state Universe in 1931. California Institute of Technology Archives

Σε ένα χειρόγραφο του 1931 του Άλμπερτ Αϊνστάιν, το οποίο είχε παραμεληθεί από τους ερευνητές των εργασιών του, βρέθηκε μία εναλλακτική πρόταση για τη δημιουργία του Σύμπαντος.

One of the staunchest opponents of the Big Bang idea was Fred Hoyle, an outstanding, prolific scientist in his own right.

Ο διάσημος επιστήμονας πρότεινε πως αντί της Μεγάλης Έκρηξης, το Σύμπαν διαστελλόταν συνεχώς και αιωνίως, μία θεωρία που υποστήριξε ανεξάρτητα ο βρετανός φυσικός Φρεντ Χόιλ, δύο δεκαετίες αργότερα.

Ο Έντγουιν Χαμπλ, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς αστρονόμους του εικοστού αιώνα, γνωστός κυρίως από την ανακάλυψη της αυξήσεως με την απόσταση της μετατοπίσεως των φασμάτων των μακρινών γαλαξιών προς το ερυθρό (Νόμος του Χαμπλ), πράγμα που επιβεβαίωσε παρατηρησιακά τη συνεχή διαστολή του Σύμπαντος και, συνεκδοχικά, τη θεωρία της Μεγάλης Αρχικής Εκρήξεως.

Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης άρχισε να ακμάζει όταν ο αμερικανός αστρονόμος Έντουιν Χαμπλ ανακάλυψε τη δεκαετία του 1920 πως το Σύμπαν διαστέλλεται. Αφού το Σύμπαν σήμερα είναι μεγαλύτερο από χθες, κάποτε στην ιστορία του η λογική προστάζει πως ήταν απειροστά μικρό, και συνεπώς άπειρα πυκνό και ενεργό.

Τη δεκαετία του 1940 όμως, ο Χόιλ υποστήριξε πως θα ήταν μαθηματικά αποδεκτή και μία περιγραφή κατά την οποία το Σύμπαν διαστέλλεται αιωνίως, κρατώντας όμως την πυκνότητά του σταθερή.

Για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να δημιουργείται νέα ύλη συνεχώς, η οποία θα σχημάτιζε νέες δομές όπως γαλαξίες και άστρα που θα καταλάμβαναν το κενό χώρο. Καθώς το Σύμπαν θα ήταν από πάντα άπειρο, το μέγεθός του δε θα μεταβαλλόταν με τη διαστολή του.

Απόσπασμα των σημειώσεών του. Einstein’s correction to his erroneous calculation. Albert Einstein Archives, Hebrew University of Jerusalem, Israel

Ακριβώς την ίδια ιδέα περιγράφει και ο Αϊνστάιν στο χειρόγραφό του: «Για να μείνει σταθερή η πυκνότητα, νέα σωματίδια ύλης θα πρέπει να σχηματίζονται συνεχώς», γράφει.

Albert Einstein (1879-1955) in 1931. AFP/Getty Images

Αν και ο ίδιος ο Αϊνστάιν εγκατέλειψε σύντομα την ιδέα αυτή, και δυστυχώς για τον Χόιλ δεν τη δημοσίευσε ποτέ, στο ίδιο έγγραφο αποτυπώνεται η δυσαρέσκειά του στην αντίληψη πως το Σύμπαν δημιουργήθηκε από μία Μεγάλη Έκρηξη, παρόλο που αυτή η ιδέα ήταν πλήρως συμβατή με τη δική του Γενική θεωρία της Σχετικότητας.

Κλειδί πίσω από τη συγκεκριμένη συμπεριφορά ήταν η πεποίθηση του Αϊνστάιν πως το Σύμπαν θα έπρεπε να είναι αιώνιο και στατικό, τουλάχιστον φαινομενικά.

Το κείμενο βρισκόταν στη διάθεση του κοινού που επισκεπτόταν τα αρχεία του Άλμπερτ Αϊνστάιν στην Ιερουσαλήμ, ωστόσο είχε ακούσια παραμεληθεί, καθώς είχε κατηγοριοποιηθεί ως η πρωτύτερη εκδοχή μιας άλλης δημοσίευσης του.

Την ανακάλυψη έκανε ο Ιρλανδός φυσικός Κόρμακ Ο’Ραφερτάι, ο οποίος δημοσίευσε το πλήρες κείμενο στο επιστημονικό περιοδικό European Physical Journal: A steady-state model of the universe by Albert Einstein