CSI στο νεκροταφείο αρχαίων φαλαινών, Smithsonian scientists solve 'sudden death at sea' mystery

Νέα στοιχεία προκύπτουν για το εντυπωσιακό νεκροταφείο φαλαινών δίπλα στον Παναμερικανικό Αυτοκινητόδρομο. In this photo, Chilean and Smithsonian paleontologists study several fossil whale skeletons at Cerro Ballena next to the Pan-American Highway in the Atacama Region of Chile in 2011. Credit: Adam Metallo/Smithsonian Institution

Πριν από τρία χρόνια, οι εργασίες επέκτασης του Παναμερικανικού Αυτοκινητοδρόμου σε περιοχή της ερήμου Ατακάμα στη Χιλή αποκάλυψε ένα μεγάλο νεκροταφείο… φαλαινών. Στην περιοχή έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα απολιθώματα από 40 φάλαινες καθώς και απολιθώματα από άλλα θαλάσσια θηλαστικά. Την έρευνα της περιοχής, που έχει ονομαστεί Cerro Ballena («λόφος της φάλαινας»), και τη μελέτη των ευρημάτων έχουν αναλάβει επιστήμονες του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν. Οι ερευνητές δημοσιεύουν άρθρο στο οποίο δίνουν ορισμένες απαντήσεις για τα μυστήρια που κρύβει το νεκροταφείο.

Η ανακάλυψη και οι θεωρίες

The piles of bones appear in four distinct layers, suggesting that the animals died in repeated events of what are known as mass strandings. The researchers believe the animals were poisoned to death by harmful algal blooms that produce toxins capable of killing marine life when they accumulate in large quantities. Credit: © Adam Metallo / Smithsonian Institution

Οι σκελετοί, διάσπαρτοι σε μια έκταση όσο δύο γήπεδα ποδοσφαίρου, βρέθηκαν αρκετά χιλιόμετρα από τις ακτές του Ειρηνικού, κοντά στην πόλη Καλντέρα. Οι παλαιοντολόγοι προσπαθούν να βρουν απαντήσεις για το πώς βρέθηκαν μαζεμένες οι φάλαινες στην έρημο. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι τα κήτη εξώκειλαν μαζικά πριν από 2 έως 7 εκατομμύρια χρόνια, όταν η ακτή βρισκόταν πιο βαθιά στην ενδοχώρα. Αργότερα το έδαφος ανυψώθηκε, μετατοπίζοντας την ακτή χιλιόμετρα μακριά.

Μια δεύτερη εξήγηση, την οποία θεωρούν και πιθανότερη οι ερευνητές, είναι ότι οι φάλαινες παγιδεύτηκαν σε μια ρηχή λιμνοθάλασσα λόγω κάποιας καταιγίδας ή μεγάλης κατολίσθησης. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν εκτός των άλλων χρησιμοποιούν ειδικό εξοπλισμό για να χαρτογραφήσουν τρισδιάστατα την περιοχή ευελπιστώντας ότι θα αναδειχθούν έτσι κάποια στοιχεία που θα τους βοηθήσουν στη λύση του μυστηρίου.

Ο «δολοφόνος»

Paleontologists estimate that the skeletons are between 6 million and 9 million years old. Scientists think the mass strandings occurred over a period of more than 10,000 years, creating one of the most remarkable sites for marine mammal fossils on the planet. Credit: © Adam Metallo / Smithsonian Institution

Οι ερευνητές στη νέα τους μελέτη αναφέρουν ότι σχεδόν όλοι οι σκελετοί που έχουν εντοπιστεί είναι καλοδιατηρημένοι και ολοκληρωμένοι. Όπως λένε, οι φάλαινες κινούνταν προς την ίδια κατεύθυνση και όταν έχασαν τη ζωή τους το σώμα τους αναποδογύρισε. Αν και οι ερευνητές επισημαίνουν ότι δεν υπήρξε ένα μεμονωμένο συμβάν που εξόντωσε μαζικά όλα τα θαλάσσια όντα που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή ο ένοχος μάλλον είναι ο ίδιος. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι υπήρξαν τουλάχιστον 4 «μαζικές δολοφονίες» στην περιοχή οι οποίες συνέβησαν σε διάστημα κάποιων χιλιάδων ετών μεταξύ τους.

The researches collected 3D scans of the bones to analyze back in the lab. The scientists think the animals were most likely poisoned-to-death from so-called harmful algal blooms, similar to the blooms that cause red tides today. Certain species of plankton produce small quantities of toxins that can become lethal to marine life when consumed or inhaled in large quantities. The toxins can accumulate in the environment when plankton blooms in thick mats, often as a result of rapid fertilization from an inflow of nutrients spilling off from nearby land, or upwelling from deep ocean water. Credit: © Vince Rossi / Smithsonian Institution

Όμως πιστεύουν ότι ο θάνατός τους επήλθε από την κατανάλωση τοξικών φυκών που τις επίμαχες περιόδους είχαν έντονη παρουσία στην περιοχή. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν στον δρόμο θαλάσσιων όντων κάνουν την εμφάνισή τους τοξικά φύκη, και μάλιστα σε μεγάλες συγκεντρώσεις, δεν είναι απαραίτητο να τα καταναλώσουν τα κήτη για να χάσουν τη ζωή τους αφού αρκεί και η εισπνοή των τοξικών ουσιών για να προκαλέσει τον θάνατο. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings B of the Royal Society».