Τεχνολογική ιδιομορφία και Κυριαρχία, Transcending Complacency on Superintelligent Machines

As the Hollywood blockbuster Transcendence debuts this weekend with Johnny Depp, Morgan Freeman and clashing visions for the future of humanity, it's tempting to dismiss the notion of highly intelligent machines as mere science fiction. But this would be a mistake, and potentially our worst mistake ever. (credit: Warner Brothers)

Σύμφωνα με το σενάριο της κινηματογραφικής ταινίας «Transcendence», που ήδη προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες, ένας κορυφαίος ερευνητής της τεχνητής νοημοσύνης τραυματίζεται θανάσιμα και η σύζυγός του με τον στενότερο συνεργάτη του φορτώνουν με επιτυχία την συνείδησή (;) του σε έναν υπερ-υπολογιστή…

Η ταινία προβληματίζει τον θεατή σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους που θα μπορούσαν να προκύψουν από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης όταν αυτή φτάσει σε ένα σημείο πέρα από το οποίο τα αποτελέσματά της δεν θα είναι ούτε προβλέψιμα ούτε κατανοητά από την ανθρώπινη νοημοσύνη.

O πρωταγωνιστής Johnny Depp σε ένα στιγμιότυπο από την ταινία “Κυριαρχία – Transcendence”. (credit: Warner Brothers)

Ο John von Neumann είχε αναφερθεί πρώτος, στα μέσα της δεκαετίας του 1950, σ’ αυτή την επονομαζόμενη τεχνολογική ιδιομορφία ή μοναδικότητα (singularity), η οποία έγινε ευρύτερα γνωστή από τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Vernor Vinge.

Εστίαση στον ορίζοντα γεγονότων μαύρης τρύπας. Το πολυμέσο είναι προσομοίωση. Overview of the infinite sequence of Einstein rings around a Schwarzschild black hole.

Η τεχνολογική ιδιομορφία (ή transcendence όπως την αποκαλεί o χαρακτήρας που υποδύεται ο Johnny Depp στην ταινία) θεωρείται ως ένας διανοητικός ορίζοντας γεγονότων πέραν του οποίου τα συμβάντα δεν θα μπορούν να προβλεφθούν ή να κατανοηθούν από τους ανθρώπους (υπενθυμίζεται ότι οι μαύρες τρύπες που διαθέτουν ορίζοντα γεγονότων σχετίζονται επίσης με μια singularity….). Σύμφωνα με αναλυτές η εκδήλωσή της αναμένεται στα μέσα του του 21ου αιώνα.

(credit: Warner Brothers)

Με αφορμή λοιπόν την ταινία αυτή οι Stephen Hawking, Max Tegmark, Stuart Russell και Frank Wilczek έκαναν μια παρέμβαση με άρθρο τους στην εφημερίδα Huffington Post, προειδοποιώντας για τους κινδύνους που θα επιφέρει στην ανθρωπότητα η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. (διαβάστε το άρθρο τους ΕΔΩ: Transcending Complacency on Superintelligent Machines).

Ήδη η τεχνητή νοημοσύνη έχει πραγματοποιήσει άλματα και βρίσκει εφαρμογές στην καθημερινή μας ζωή, αλλά τα επιτεύγματα αυτά θα ωχριούν μπροστά στις εξελίξεις που επιφυλάσσει το μέλλον.

Η τεχνητή νοημοσύνη ξεπερνώντας το κρίσιμο σημείο (τεχνολογική ιδιομορφία) θα μπορούσε να εξαφανίσει τις ασθένειες, την φτώχεια και την μόλυνση του πλανήτη μας, όμως θα μπορούσε επίσης να βρει μόνη της τα μέσα για να αναπτυχθεί ανεξέλεγκτα με εκρηκτικό ρυθμό, ξεπερνώντας τους ανθρώπους-δημιουργούς της.

Οι Hawking et al επισημαίνουν ότι στην αρχή το ζητούμενο θα είναι το ποιος θα ελέγχει και θα εκμεταλλεύεται την τεχνητή νοημοσύνη. Σε βάθος χρόνου όμως δεν είναι σίγουρο πως θα είναι ελεγχόμενη και σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας.

Τονίζουν πως παρά την τεράστια σημασία μιας τέτοιας εξέλιξης για την ανθρωπότητα, πολύ λίγοι είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν το θέμα με την πρέπουσα σοβαρότητα. Συμπεριφερόμαστε σαν ένας ανώτερος εξωγήινος πολιτισμός να μας έστελνε ένα μήνυμα ότι «θα σας επισκεφθούμε σε μερικές δεκαετίες» και εμείς να απαντούσαμε αδιάφορα «ΟΚ, καλέστε μας μόλις φθάσετε εδώ – θα σας αφήσουμε τα φώτα ανοιχτά».

Ο Hawking είχε δηλώσει πρόσφατα τις επιφυλάξεις του για μια πιθανή επαφή με εξωγήινους, προειδοποιώντας πως αν ποτέ μας επισκεφτούν οι εξωγήινοι, το αποτέλεσμα θα είναι χειρότερο από την επίσκεψη του Χριστόφορου Κολόμβου στην Αμερική, μια επίσκεψη που δεν είχε και το καλύτερο αποτέλεσμα για τους αυτόχθονες Ινδιάνους.

Και ναι μεν, ίσως να μην έρθουμε ποτέ σε επαφή με έναν ανώτερο εξωγήινο πολιτισμό … με την τεχνολογική ιδιομορφία όμως αναπόφευκτα θα συναντηθούμε στο άμεσο μέλλον.