Θαλάσσιοι δρόμοι και πλουτοπαραγωγικές πηγές στις Κυκλάδες της Εποχής του Χαλκού. Routes and Resources in the Bronze Age Cyclades

Άωτο κύπελλο με αποτύπωμα ψάθας στη βάση από το νεκροταφείο της Χαλανδριανής στη Σύρο, Μουσείο Ashmolean. Handless cup with leaf impression on base from the cemetery at Chalandriani Syros, Ashmolean Museum. On Thursday, 29 May 2014, at 7.00 p.m., Susan Sherratt will address the topic “Routes and Resources in the Bronze Age Cyclades.” The lecture will be given in the framework of the Cycladic Seminar, organized by Marisa Marthari. This seminar paper will present a very brief overview of some of what we have learned in the last 50 years or so of archaeological research into the Cyclades during the Bronze Age and what we can perhaps infer from it, particularly about the context of the Cyclades in the wider eastern Mediterranean.

«Πριν από πενήντα χρόνια οι Κυκλάδες ήταν ακόμη ελάχιστα γνωστές σε σύγκριση με άλλες περιοχές, η δε δυναμική των εσωτερικών και εξωτερικών τους σχέσεων ήταν ακόμη λιγότερο κατανοητή. Λίγοι κυκλαδικοί οικισμοί διαφόρων φάσεων της Εποχής του Χαλκού –για παράδειγμα η Φυλακωπή της Μήλου, το Καστρί της Σύρου, το Ακρωτήρι της Θήρας, η Αγία Ειρήνη της Κέας και η Γρόττα της Νάξου– είχαν ανασκαφεί σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό όπως είχε ανασκαφεί και ένας αριθμός νεκροταφείων, κυρίως της Πρώιμης Eποχής του Χαλκού.

Group of Cycladic Figures of the Spedos Variety, c. 2500-2200 BCE (ECII), Bronze Age, Aegean, Cyclades. “Fifty years ago, the Bronze Age Cyclades were still comparatively poorly known, and the dynamics of their internal relationships and of their relationships with other regions even more poorly understood”, as explained in the abstract of the paper. “A few Cycladic settlement sites of varying Bronze Age dates –for example, Phylakopi on Melos, Kastri on Syros, Akrotiri on Thera, Ayia Irini on Kea and Grotta on Naxos– had been excavated or partially excavated, as had number of cemeteries, mainly of the Early Bronze Age. 

Early Cycladic 'violin' figurines in marble, 3200-2800 BCE. The figurines represent a squatting female figure but their exact significance is not known. Most probably they represent a female fertility deity. (National Archaeological Museum, Athens). And indeed, in many ways, the Cycladic islands were still seen chiefly as the source of highly collectable Early Bronze Age marble ‘art’ objects, particularly marble figurines and vessels, which led to fairly intensive looting of Early Cycladic cemeteries all through the 1960s.”

Τα Κυκλαδονήσια μάλιστα εξακολουθούσαν να θεωρούνται κυρίως ως η πηγή άκρως συλλεκτικών μαρμάρινων αντικειμένων “τέχνης” της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού και ιδιαίτερα μαρμάρινων ειδωλίων και αγγείων. Αυτό οδήγησε στη λεηλασία των Πρωτοκυκλαδικών νεκροταφείων καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960.

Cycladic vessels. Pottery of the Bronze Age. Belong to the Early Bronze Age, dating to 3000 BC. “Since then, however, we have learned considerably more – not only about additional Cycladic settlement and cemetery sites, but also about such matters as the resources exploited on various islands, the development of maritime transport technology and its wider implications, and the relative chronology of the Cycladic (especially Early Bronze Age) sequence and its relationships to what was going on in adjacent regions, such as the Greek Mainland, Crete, Anatolia and Cyprus”.

«Από τότε, όμως, έχουμε μάθει πολύ περισσότερα – όχι μόνο για επιπλέον κυκλαδικούς οικισμούς και νεκροταφεία, αλλά και για θέματα όπως οι εκμεταλλεύσιμες πλουτοπαραγωγικές πηγές διαφόρων νησιών, η ανάπτυξη της τεχνολογίας των θαλασσίων μεταφορών και οι ευρύτερες συνέπειές της καθώς και η σχετική κυκλαδική χρονολογική ακολουθία (ιδιαίτερα της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού) και η σχέση των Κυκλάδων με ό,τι συνέβαινε σε γειτονικές περιοχές, όπως η Ηπειρωτική Ελλάδα, η Κρήτη, η Μικρά Ασία και η Κύπρος».

Αργυρή φιάλη που λέγεται ότι βρέθηκε στον Κάπρο της Αμοργού, Μουσείο Ashmolean. Silver bowl said to be from Kapros, Amorgos, Ashmolean Museum.

Αυτά αναφέρει η Susan Sherratt σχετικά με την ομιλία της με τίτλο «Routes and Resources in the Bronze Age Cyclades» (Θαλάσσιοι δρόμοι και πλουτοπαραγωγικές πηγές στις Κυκλάδες της Εποχής του Χαλκού»), που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 29 Μαΐου 2014, στις 7 μ.μ., στο πλαίσιο του Κυκλαδικού Σεμιναρίου που διοργανώνεται στην Αρχαιολογική Εταιρεία από τη Μαρίζα Μαρθάρη.

Κυκλαδίτικα αγαλματίδια στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Figurines of a flutist (playing a flute of the aulos type) and a harpplayer, bronze age, 2600 B.C., from the Greek island Keros in the island group of the Cyclades. National Archaeological Museum of Athens.

Το σεμινάριο θα αποτελέσει σύντομη επισκόπηση ορισμένων από εκείνα που έχουμε μάθει τα τελευταία περίπου 50 χρόνια της αρχαιολογικής έρευνας των Κυκλάδων της σχετικής με την Εποχή του Χαλκού και των συμπερασμάτων που προκύπτουν από αυτήν, ιδιαίτερα για το ευρύτερο πολιτισμικό πλαίσιο των Κυκλάδων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Η ομιλία θα πραγματοποιηθεί στο κτήριο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (Πανεπιστημίου 22). The seminar takes place at the Archaeological Society at Athens, 22 Panepistimiou st.

Πηγή: Αρχαιολογία Online