H γεωλογική εποχή του ανθρώπου «άρχισε το 1610 μ.Χ.». New study argues the Anthropocene began in 1610

Νέος Κόσμος, νέα περίοδος αλλαγής για ολόκληρο τον πλανήτη. Scientists believe the collision between the Old and New Worlds led to the start of the Anthropocene.

Το λεγόμενο «Ανθρωπόκαινο», η προτεινόμενη γεωλογική εποχή που διαμορφώνεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, πρέπει να άρχισε το 1610, όταν οι αλλαγές που έφερε η ανακάλυψη του Νέου Κόσμου άρχισαν να επηρεάζουν ολόκληρο τον πλανήτη, προτείνει μελέτη στην επιθεώρηση «Nature».

Οι προηγούμενες γεωλογικές περίοδοι έληξαν έπειτα από δραματικά συμβάντα που άλλαξαν το πρόσωπο του πλανήτη, όπως προσκρούσεις μετεωριτών, μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις και μετατοπίσεις των ηπείρων.

Σήμερα, όμως, ο πλανήτης αλλάζει λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, και πολλοί γεωλόγοι πιστεύουν ότι ζούμε ήδη στην περίοδο του Ανθρωπόκαινου. Αυτό στο οποίο διαφωνούν, ωστόσο, είναι το πώς θα οριστεί αυτή η νέα εποχή.

Aluminum plant in Suriname. Scientists have also suggested the Industrial Revolution as a possible starting point for the Anthropocene. Photo by: Rhett A. Butler.

Άλλοι πιστεύουν ότι άρχισε με τις πρώτες δοκιμές πυρηνικών όπλων, οι οποίες γέμισαν τον πλανήτη με ίχνη ραδιενεργών στοιχείων. Άλλοι πάλι εκτιμούν ότι η νέα περίοδος εγκαινιάστηκε με τη Βιομηχανική Επανάσταση, η οποία οδήγησε σε αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και προκάλεσε τελικά τη σημερινή κλιματική αλλαγή.

Ερευνητές του University College του Λονδίνου προτείνουν τώρα ότι το Ανθρωπόκαινο ξεκίνησε το 1610, εκτιμώντας ότι ο δικός τους ορισμός πληρεί δύο βασικές προϋποθέσεις για την επίσημη αναγνώριση μιας γεωλογικής περιόδου: πρώτον, μακροχρόνιες μεταβολές σε πλανητική κλίμακα· και δεύτερον, την ύπαρξη ενός δείκτη που σημειώνει την έναρξη αυτών των μεταβολών σε φυσικά υλικά όπως τα πετρώματα και τα ιζήματα του ωκεάνιου πυθμένα.

Τα στοιχεία

H ανακάλυψη του Κολόμβου έφερε αλλαγές πλανητικής κλίμακας. A dramatic painting of Christopher Columbus on the Santa Maria. Columbus' arrival and subsequent colonizing forces in the New World led to million of deaths due to disease. Painting by: Emanuel Leutze.

Λίγο περισσότερο από έναν αιώνα μετά την άφιξη του Κολόμβου στην Αμερικής το 1492, δεκάδες είδη ζώων και φυτών είχαν ήδη μεταφερθεί από και προς τον Νέο Κόσμο, αλλάζοντας δραστικά την παγκόσμια βιογεωγραφία, αναφέρει η ερευνητική ομάδα. Γύρη από καλαμπόκι, ένα φυτό της Λατινικής Αμερικής, πρωτοεμφανίζονται σε θαλάσσια ιζήματα της Ευρώπης το 1600.

Το έτος 1610 σημειώνει επίσης μια δεύτερη μεγάλη αλλαγή, μια ξαφνική πτώση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ήταν συνέπεια του αποικισμού της Αμερικής, ο οποίος είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 50 εκατομμυρίων ανθρώπων, κυρίως λόγω της ασθένειας της ευλογιάς. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις τους εγκαταλείφθηκαν και καλύφθηκαν σταδιακά από πυκνά δάση, τα οποία απορρόφησαν μεγάλες ποσότητες CO2 από την ατμόσφαιρα.

The human-dominated geological epoch known as the Anthropocene probably began around the year 1610, with an unusual drop in atmospheric carbon dioxide and the irreversible exchange of species between the New and Old Worlds, according to new research. Does the fate of the world rest in human hands? Credit: © peshkova / Fotolia

Η πτώση αυτή, επισημαίνουν οι ερευνητές, καταγράφηκε στους πάγους της Αρκτικής και μπορεί να θεωρηθεί γεωλογικός δείκτης για την έναρξη του Ανθρωπόκαινου.

Όσον αφορά άλλες προτάσεις για την έναρξη της νέας γεωλογικής εποχής, οι συντάκτες της μελέτης εξηγούν τις αντιρρήσεις τους. Η αύξηση των επιπέδων ραδιενέργειας που καταγράφηκε το 1964 λόγω των πυρηνικών δοκιμών δεν έφερε μείζονες αλλαγές στον πλανήτη όπως θα απαιτούσε ένας επίσημος ορισμός, λέει η ερευνητική ομάδα.

Αναφέρει ακόμα ότι ο ορισμός δεν μπορεί να βασιστεί στην έναρξη της Βιομηχανικής Επανάστασης, καθώς η αύξηση του ατμοσφαιρικό CO2 δεν ήταν αρκετά απότομη για να θεωρηθεί αξιόπιστος δείκτης.

«Από ιστορική άποψη, η "σύγκρουση" ανάμεσα στον Παλαιό και τον Νέο Κόσμο σημειώνει την αρχή της σύγχρονης εποχής» αναφέρει ο δρ Σάιμον Λιούις, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Πολλοί ιστορικοί θεωρούν τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις αχανείς εκτάσεις της Αμερικής, σε συνδυασμό με τη διαθεσιμότητα του λιθάνθρακα, ως θεμελιώδεις προάγγελους της Βιομηχανικής Επανάστασης».

«Σε παγκόσμιο επίπεδο, το όριο αυτό σημειώνει την τελευταία δροσερή εποχή πριν από την έναρξη της μακροπρόθεσμης ζέστης του Ανθρωπόκαινου».

Nuclear weapons tests in the mid-20th Century have also left a clear signal of humanity's impact on the Earth.

Άλλοι γεωλόγοι, όμως, διαφωνούν. Τον Ιανουάριο, τα 26 από τα 38 μέλη της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας Ανθρωπόκαινου κατέληξαν στην άποψη ότι η νέα εποχή άρχισε με την πρώτη πυρηνική δοκιμή στις 16 Ιουλίου 1945.

Το θέμα θα συζητηθεί εκ νέου σε διεθνείς συνομιλίες που προγραμματίζονται για το 2016.