Πρώτη, ιστορική επίσκεψη σε πλανήτη νάνο. Scientists in Orbit Over Dawn’s Arrival at Ceres

Η αποστολή Dawn έφθασε, σύμφωνα με τη NASA, στην ανεξερεύνητη Δήμητρα. Dawn made it! After a 14-month tour of the asteroid Vesta and 2 1/2 years en route to Ceres, the spacecraft felt the gentle tug of Ceres gravity and slipped into orbit around the dwarf planet at 6:39 a.m. (CST) Friday morning.

Η NASA πανηγυρίζει την Παρασκευή μια ιστορική επιτυχία, την άφιξη της αποστολής Dawn στον ανεξερεύνητο πλανήτη νάνο Δήμητρα -είναι το μεγαλύτερο σώμα της Ζώνης των Αστεροειδών που εκτείνεται ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία.

Πρώτη επίσκεψη, όχι όμως και τελευταία

The slim crescent of Ceres smiles back as the dwarf planet awaits the arrival of a robotic emissary from Earth. This image was taken by NASA’s Dawn spacecraft on March 1, 2015, just a few days before the mission achieved orbit around the dwarf planet. Because of its angle of approach (see video above) Dawn saw Ceres from its backside. From its perspective, Ceres was mostly in darkness. Credit: NASA/JPL

Είναι η πρώτη επίσκεψη σε πλανήτη νάνο, όχι όμως και η τελευταία: τον Ιούλιο, το σκάφος New Horizons της NASA θα φτάσει στον μακρινό Πλούτωνα, ο οποίος εξέπεσε από τη λίστα των κανονικών πλανητών το 2006.

Έπειτα από ταξίδι 7,5 ετών, το Dawn τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα στις 14.39 ώρα Ελλάδας. Το σήμα που επιβεβαίωνε την άφιξη ελήφθη από τη NASA περίπου μία ώρα αργότερα. 

Το διαστημικό σκάφος Αυγή εκτοξεύτηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2007, με στόχο την κύρια ζώνη των αστεροειδών, που βρίσκονται μεταξύ του Άρη και του Δία. Στις 26 Ιουνίου 2011 η Αυγή προσέγγισε τον αστεροειδή Εστία (Vesta) και παρέμεινε σε τροχιά γύρω του μέχρι το 2012 στέλνοντας στη Γη 30.000 φωτογραφίες του.

Η σπειροειδής προσέγγιση της Δήμητρας από διαστημικό σκάφος Αυγή. Η διακεκομμένη κόκκινη γραμμή παριστάνει τα τμήματα της τροχιάς που το σύστημα προώθησης ιόντων της Αυγής δεν θα λειτουργεί. Dawn’s spiral descent from survey orbit to the high altitude mapping orbit. The trajectory progresses from blue to red over the course of the six weeks. The red dashed segments are where the spacecraft is not thrusting with its ion propulsion system. Credit: NASA/JPL

Η Αυγή χρησιμοποιώντας το σύστημα προώθησης ιόντων που διαθέτει άρχισε την προσέγγιση του πλανήτη-νάνου Δήμητρα (Ceres) στις 6 Μαρτίου 2015.

As Dawn maneuvers into orbit, its trajectory takes it to the opposite side of Ceres from the sun, providing these crescent views. These additional pictures were taken on March 1 at a distance of 30,000 miles (49,000 km). Credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Η Δήμητρα που ανακαλύφθηκε το 1801, αρχικά είχε θεωρηθεί πλανήτης, στη συνέχεια αστεροειδής, για να χαρακτηριστεί τελικά πλανήτης-νάνος. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ουράνιο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη και Δία. Το ταξίδι της Αυγής προς τη Δήμητρα είχε διάρκεια περίπου επτάμισι χρόνια και το σκάφος διήνυσε μια απόσταση 4,9 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Οι πλανητολόγοι πιστεύουν ότι η Δήμητρα έχει βραχώδη πυρήνα που περιβάλλεται από ένα παχύ στρώμα πάγου, ή ακόμα και από έναν υπόγειο ωκεανό. Στην επιφάνεια, ο πάγος καλύπτεται από ένα στρώμα σκόνης και βράχων.

Στο βίντεο βλέπουμε τους ελιγμούς της Αυγής καθώς μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα. Dawn’s approach and trajectory as it begins its orbital “dance” with Ceres. As you watch, note the timeline at upper right.

Η Αυγή θα γίνει, όχι μόνο το πρώτο διαστημικό σκάφος που μπήκε σε τροχιά γύρω από έναν πλανήτη-νάνο, αλλά και το πρώτο που μπήκε σε τροχιά γύρω από δυο διαφορετικά σώματα του πλανητικού μας συστήματος.

Τον Απρίλιο η Αυγή θα πλησιάσει την Δήμητρα σε απόσταση 2730 μιλίων. Από το σημείο αυτό θα αρχίσει η λεπτομερής εξερεύνηση του πλανήτη-νάνου, μέχρι να φτάσει στην ελάχιστη απόσταση των 235 μιλίων.

Και ύστερα θα έρθει ο Πλούτωνας

Ο Πλούτωνας είναι τόσο μακριά, ώστε οι μακρές ημέρες του φωτίζονται μόνο με λυκόφως, όπως δείχνει αυτή η καλλιτεχνική αναπαράσταση με υπολογιστή. Ακόμα και τώρα, που βρίσκεται σχετικά πιο κοντά, ο Ήλιος φαίνεται 1.000 φορές πιο αμυδρός από όσο στη Γη. Στην ίδια αναπαράσταση, διακρίνεται η «σαν παγωμένη ομίχλη» ατμόσφαιρά του, όγκοι παγωμένου μεθανίου στην επιφάνειά του, καθώς και ο Χάροντας. Artist’s impression of how the surface of Pluto might look, according to one of the two models that a team of astronomers has developed to account for the observed properties of Pluto’s atmosphere, as studied with CRIRES. The image shows patches of pure methane on the surface. At the distance of Pluto, the Sun appears about 1000 times fainter than on Earth. Credit: ESO/L. Calçada

Έπειτα από τη μελέτη της Εστίας και της Δήμητρας, η NASA μετρά αντίστροφα για την άφιξη του New Horizons στον Πλούτωνα, ο οποίος θεωρείται πλέον πλανήτης νάνος.

Εκτός από τη Δήμητρα και τον Πλούτωνα, η λίστα περιλαμβάνει ακόμα τρία σώματα, όλα τους πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα: Έριδα, Χαουμέα και Μακεμάκε.

Η Δήμητρα (Ceres) παίρνει το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς της Γεωργίας. Οι κρατήρες που θα χαρτογραφήσει το Dawn θα λάβουν ονομασίες εμπνευσμένες από άλλες θεότητες που σχετίζονται με τη γεωργία και τη γη.