Τα ηφαίστεια του Άρη τον… ψεκάζουν με σκόνη. Mars volcanoes launch dust storms like a skate ramp

Τα ηφαίστεια του Άρη στέλνουν στην ατμόσφαιρα γιγάντιες ποσότητες σκόνης. Extreme Detached Dust Layers near Martian Volcanoes: Evidence for Dust Transport by Mesoscale Circulations Forced by High Topograph.

Έχει διαπιστωθεί ότι κατά περιόδους στην ατμόσφαιρα του Άρη σχηματίζονται τεράστια στρώματα σκόνης. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Νίκολας Χέβενς του Πανεπιστημίου Χάμπτον στην Βιρτζίνια των ΗΠΑ ανέλυσαν δεδομένα που καταγράφει ο δορυφόρος MRO ο οποίος μελετά τον Άρη και υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν την προέλευση αυτών των στρωμάτων σκόνης. Όπως αναφέρουν υπεύθυνα για αυτά τα στρώματα είναι τα γιγάντια ηφαίστεια του Κόκκινου Πλανήτη.

Το φαινόμενο

Αποκρυπτογραφήθηκε ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα του Κόκκινου Πλανήτη. Dust storm on Mars, as pictured by NASA's Mars Reconnaissance Orbiter on 7 November 2007 (Image: NASA/JPL-Caltech/MSSS).

Στον Άρη υπάρχει ο Όλυμπος (Olympus Mons) που εκτός από το μεγαλύτερο ηφαίστειο του Κόκκινου Πλανήτη είναι και το μεγαλύτερο του ηλιακού μας συστήματος. Το ύψος του ξεπερνά τα 22 χιλιόμετρα και η διάμετρός του τα 500 χλμ.! Σε κοντινή απόσταση από τον Όλυμπο υπάρχει το σύμπλεγμα ηφαιστείων Tharsis Montes.

Image collected from the Mars Reconnaissance Orbiter showing bright magenta outcrops inside a volcanic caldera, indicative of feldspar (Credit: NASA/JPL/JHUAPL/MSSS).

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες οι κορυφές των ηφαιστείων θερμαίνονται περισσότερο από τις πλαγιές δημιουργώντας θερμικά ρεύματα τα οποία μετατρέπονται σε πολύ ισχυρές ανεμοθύελλες. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές αυτές οι ανεμοθύελλες δημιουργούν ένα σκηνικό παρόμοιο με εκείνο μιας πίστας σκέιτμπορντ όπου τη θέση του σκέιτμπορντ παίρνει η σκόνη και της πίστας οι πλαγιές. Έτσι η σκόνη «ανεβαίνει» τις τεράστιες πλαγιές των ηφαιστείων και εκτοξεύεται στην ατμόσφαιρα του Άρη.

Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται γιγάντια στρώματα σκόνης που βρίσκονται σε ύψη 50-75 χλμ πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη ενώ η έκταση αυτών των στρωμάτων σκόνης αγγίζει σε πολλές περιπτώσεις τα χίλια χλμ. Η ύπαρξη τόσο πολύ σκόνης σε τέτοια ύψη με τη σειρά της εμπλέκεται και σε άλλες ατμοσφαιρικές διεργασίες αφού για παράδειγμα, η σκόνη αναμειγνύεται με υδρατμούς. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters».

Πηγή: Geophysical Research Letters DOI: 10.1002/2015GL064004