Γήινα μικρόβια επιζούν στις ακραίες συνθήκες του Άρη. Earth organisms survive under low-pressure Martian conditions

Μικροοργανισμοί σαν τα γήινα μεθανογόνα θα μπορούσαν να ζουν στο υγρό υπέδαφος του κόκκινου πλανήτη. Planet Mars. Rebecca Mickol, a doctoral student in space and planetary sciences, found that in the laboratory, four species of methanogens survived low-pressure conditions that simulated a subsurface liquid aquifer on Mars. Credit: © jules / Fotolia

Τα μεθανογόνα, μια ομάδα πανάρχαιων μικροοργανισμών που ζουν σήμερα σε βάλτους και άλλα ασυνήθιστα περιβάλλοντα, επιζούν σε συνθήκες ψύχους και χαμηλής πίεσης, ένδειξη ότι παρόμοια μικρόβια θα μπορούσαν να κρύβονται στο υπέδαφος του Άρη και να παράγουν το μεθάνιο που ανιχνεύεται στην ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Αρχαία και διαφορετικά

Είναι τα μεθανογόνα, μια ομάδα πανάρχαιων μικροοργανισμών που ζουν σήμερα σε βάλτους και άλλα ασυνήθιστα περιβάλλοντα. Methanogens -- among the simplest and oldest organisms on Earth -- could survive on Mars, new research suggests. Methanogens, microorganisms in the domain Archaea, use hydrogen as their energy source and carbon dioxide as their carbon source, to metabolize and produce methane, also known as natural gas. Methanogens live in swamps and marshes, but can also be found in the gut of cattle, termites and other herbivores as well as in dead and decaying matter. Methanogenic life forms, such as those seen here under a microscope, could survive under Martian conditions. Credit: Rafal Kwiatkowski / Shutterstock

Τα μεθανογόνα κατατάσσονται στο βασίλειο των Αρχαίων, ή Αρχαιοβακτηρίων, μονοκύτταρων οργανισμών που εμφανίστηκαν νωρίς στην εξέλιξη της ζωής, και διαφέρουν από τα γνωστά βακτήρια όσο διαφέρουν τα βακτήρια από τον άνθρωπο.

Μεταβολίζουν υδρογόνο και διοξείδιο του άνθρακα και παράγουν μεθάνιο, βασικό συστατικό του φυσικού αερίου. Δεν χρειάζονται οξυγόνο, ούτε οργανικά θρεπτικά συστατικά, και επιπλέον δεν φωτοσυνθέτουν, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να ζουν στο σκοτεινό, ανοξικό υπέδαφος. Στη Γη, τα μεθανογόνα ζουν σε βάλτους, καθώς και στο έντερο ζώων όπως τα βοοειδή και οι τερμίτες.

Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη, παρόμοιοι μικροοργανισμοί θα μπορούσαν να ζουν κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του Άρη, προστατευμένοι από τη θανατηφόρο ακτινοβολία που λούζει την επιφάνεια. «Οι οργανισμοί αυτοί είναι ιδανικοί υποψήφιοι για ζωή στον Άρη» λέει η Ρεμπέκα Μίκολ του Πανεπιστημίου του Άρκανσο στο Φαγιέτβιλ, η οποία διαπίστωσε σε εργαστηριακά πειράματα ότι τέσσερα διαφορετικά είδη μεθανογόνων επιζούν και παράγουν μεθάνιο σε συνθήκες χαμηλής πίεσης που προσομοιώνουν το υγρό υπέδαφος του κόκκινου πλανήτη. Σε προηγούμενη μελέτη της είχε δείξει επίσης ότι δύο από τα τέσσερα είδη αντέχουν τους ακραίους κύκλους ψύξης-απόψυξης του αρειανού κλίματος.

Το μεθάνιο

Valles Marineris, Mars. Credit: NASA

Μετρήσεις από δορυφόρους και ρομποτικές αποστολές της NASA έχουν δώσει ενδείξεις παρουσίας μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Άρη. Ήταν μια συναρπαστική ανακάλυψη, δεδομένου ότι στη Γη το μεθάνιο προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από βιολογικές διαδικασίες.

Το ενδεχόμενο να σχηματίζεται μεθάνιο από γεωλογικές διαδικασίες στον Άρη δεν έχει αποκλειστεί, ωστόσο η NASA θεωρεί πιθανή την ύπαρξη εξωγήινων μεθανογόνων οργανισμών. Για το λόγο αυτό εξάλλου διέθεσε το 2012 κονδύλι 392.000 δολαρίων για τη μελέτη των μεθανογόνων στη Γη. Η τελευταία μελέτη παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Μικροβιολογίας στη Νέα Ορλεάνη.