Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2014

«Πρόμαχος»: Μια ταινία για την επιστροφή των Γλυπτών, γυρισμένη στον Παρθενώνα, “Promakhos”: A movie about the Parthenon Marbles, Justice & Greece

Two Athenian attorneys pursue litigation for the return of the Parthenon Marbles. As the bronze statue of Athena Promakhos used to stand guard in front of the Parthenon, both must find the courage to stand in defense of what they love. Filming on the project started last month in Athens, for what promises to be a very interesting film, highlighting one approach that could be taken to handle the restitution of the sculptures.

Πριν από μερικές ημέρες, έγιναν τα γυρίσματα μερικών σκηνών από την νέα ταινία των ελληνο-αμερικανών αδελφών Κόρτι και Τζων Βούρχη, επάνω στον ιερό βράχο της Ακροπόλεως των Αθηνών.

Promotional image for the Promakhos movie. You can view the website for the film here. For the most up to date information, follow the facebook page that they have created for the film. More information about the cast is available on IMDB.

Ο τίτλος της ταινίας είναι «Πρόμαχος» και περιγράφει τον έρωτα δύο ανθρώπων και την κοινή τους προσπάθεια για την επαναφορά στην Ελλάδα, των κλεμμένων γλυπτών του Παρθενώνα.



Πρωταγωνιστούν ο Γιώργος Χωραφάς και η Κασσάνδρα Βογιατζή, οι δε προαναφερόμενες σκηνές, έγιναν παρουσία των ξαφνιασμένων ευχάριστα τουριστών-επισκεπτών της Ακροπόλεως και είχαν θέμα την ξενάγηση της Βογιατζή από τον Χωραφά στον ιερό χώρο.

Η Ακρόπολη. Έργο του Λέο φον Κλέντσε. Διακρίνεται το Άγαλμα της Προμάχου Αθηνάς. Idealised view of the Acropolis and Athena Promachos, by the painter Leo von Klenze in 1846. The artist imagined the great statue of Athena Promachos as visible from far away, carrying a great spear in her right hand.

Με το όνομα ''Πρόμαχος'' αναφέρεται από την αρχαιότητα, το τεραστίων διαστάσεων άγαλμα της Θεάς Αθηνάς στα προπύλαια της Ακροπόλεως, το οποίο ευρισκόταν στο σημείο από όπου επόπτευε και προστάτευε την αγαπημένη της πόλη, σύμφωνα με την τότε αντίληψη των Αθηναίων.

Ρωμαϊκό αντίγραφο της Αθηνάς Προμάχου του Φειδίου.

Χρηματοδοτήθηκε από τα λάφυρα των Μήδων του Μαραθώνα και ήταν έργο του Φειδία. Στο άγαλμα αυτό η Αθηνά παρουσιάζονταν όρθια, και πάνοπλη όπως στην μάχη. Το δόρυ της ήταν τόσο μεγάλο που το ύψος του υπερέβαλε τον Παρθενώνα. Το όλο καλλιτέχνημα ήταν επιβλητικό και αξιοθαύμαστο, αλλά ακόμα πιο θαυμαστή ήταν η ασπίδα, στην οποία ο καλλιτέχνης παρίστανε την μάχη των Λαπιθών με τους Κενταύρους.

Αθηναϊκό νόμισμα ρωμαϊκών χρόνων με μια μοναδική απεικόνιση της Ακροπόλεως και των μνημείων της. Διακρίνονται το προ της εισόδου του ιερού βράχου ανηφορικό κλιμακωτό τμήμα της πομπικής οδού των Παναθηναίων, τα Προπύλαια, το κολοσσιαίο άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου και ο Παρθενών.

Υπήρχε μέχρι το 395 μ.Χ. και φόβισε κατά τα λεγόμενα τον Αλάριχο κατά την εισβολή του στην Αθήνα. Δεν είναι γνωστό πότε και από ποιον καθαιρέθηκε. Πιθανώς να το μετέφεραν οι Χριστιανοί στο Βυζάντιο. Ίσως να ήταν αυτό εκείνο μπροστά στο Βουλευτήριο. Σήμερα σώζεται μόνο το βάθρο, στο οποίο ήταν στημένο το άγαλμα.

"Athena Promachos" - from Pisoni's villa at Herculaneum - Naples, Archaeological Museum.

Η ταινία, πέραν από την διαφήμιση της Ελλάδος, θα χρησιμοποιηθεί και ως ένα πρόσθετο μέτρο πίεσης προς την Βρετανική Κυβέρνηση, προκειμένου να επιστραφούν τα κλεμμένα μάρμαρα του Παρθενώνα στην γη τους, εκεί όπου ανήκουν. Η προσπάθεια είναι πολλή σοβαρή από τους δυο ελληνο-αμερικανούς αδελφούς, συμπίπτει δε με την διεθνή διαμόρφωση ενός ευνοϊκού κλίματος, ειδικά από τις Επιστημονικές Κοινότητες, για την επιστροφή των γλυπτών στην χώρα μας. Το γεγονός μιας τέτοιας προβολής, δεν θα πρέπει να αφήσει ανεπηρέαστους τους Βρετανούς, οι οποίοι ήδη έχουν αρχίσει και συζητούν για κάποιες επιστροφές υπό τύπον ''δανείου'' κάποιων άλλων ''κλεμμένων'' από την Ιρλανδία και την Σκωτία. Πάντως, τον ξύλινο Θρόνο της Σκωτίας, τον προστατεύουν με δρακόντια μέτρα ασφαλείας μέσα στο Αββαείο του Γουέστμίνστερ, θεωρώντας ότι είναι δικός τους κι ας τον έχουν κλέψει και αυτόν!...

Οι δυο σκηνοθέτες, είπαν για την ταινία τους στους δημοσιογράφους: «Μέσα από μια σύγχρονη ιστορία, η ταινία μας επιδιώκει να μιλήσει για την αναγέννηση της Αθήνας και της δικαιοσύνης. Όπως το άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου που ορθωνόταν στην Ακρόπολη, έτσι και οι ήρωες της ταινίας πρέπει να βρουν το κουράγιο να υπερασπισθούν αυτά που αγαπούν. Όραμά μας είναι να γυρίσουμε μια ταινία που θα αναβιώσει την αρχαία φωνή των Γλυπτών του Παρθενώνα και θα βρει απήχηση στους σημερινούς νέους».

Τα γυρίσματα της ταινίας θα συνεχιστούν στο Λονδίνο και την Νέα Υόρκη και κατά πάσα πιθανότητα θα είναι έτοιμη για το Φεστιβάλ των Καννών.


177.147 τρόποι να δέσετε μια γραβάτα, Matrix villain spawns 177,000 ways to knot a tie

So many ties, so little time. Mathematicians have revealed there are over 177,000 distinct ways to knot a neck tie – more than 1000 times the number that was previously thought. They got their inspiration from an unusual style featured in the film The Matrix Reloaded. (Image: Mikael Vejdemo-Johansson)

Μέχρι σήμερα, πολλοί μαθηματικοί πίστευαν ότι υπάρχουν μόνο 85 πιθανοί τρόποι να δέσει κανείς μια γραβάτα. Κι όμως, ο κόμπος που προτιμούσε ένας στιλάτος «κακός» στην ταινία Matrix Reloaded βρέθηκε να αψηφά τον υποτιθέμενο κανόνα. Η πραγματική απάντηση υπολογίζεται τώρα στους 177.147 διαφορετικούς κόμπους -έστω κι αν πολλοί μοιάζουν με γόρδιους δεσμούς που κανείς δεν θα δεχόταν να φορέσει.

Unorthodox: Fans were flummoxed at trying to copy the tie knot worn by The Merovingian (pictured) in The Matrix Reloaded - as the style was hidden much of the time by it being a black tie on a black shirt.

Ο Μίκαελ Βεγντέμο-Γιόχανσον, μαθηματικός του Βασιλικού Ινστιτούτου KHT της Στοκχόλμης, αναφέρει στο περιοδικό New Scientist ότι άρχισε να μελετά τα μαθηματικά των κόμπων όταν είδε στο YouTube ένα βίντεο για τη γραβάτα του «Merovingian», χαρακτήρα της γνωστής ταινίας.

Tradition: For years men have opted for the Windsor (right) or the Half Windsor (left) - there are 177,145 others.

Αμέσως κατάλαβε ότι ο ασυνήθιστος κόμπος απουσίαζε από τη λίστα των δυνατών κόμπων στην οποία είχαν καταλήξει δύο μαθηματικοί του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, οι Τόμας Φινκ και Γιονγκ Μάο.

Το 1999, οι δύο ερευνητές είχαν δημοσιεύσει στο περιοδικό Νature μια μαθηματική «γλώσσα» που περιγράφει τους κόμπους της γραβάτας. Αξιοποιώντας εργαλεία από τον κλάδο της λογικής, περιέγραψαν με σύμβολα τους βασικούς κανόνες του δεσίματος, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν μόνο 85 δυνατοί κόμποι.

Προφανώς όμως λογάριαζαν λάθος. Όπως διαπίστωσε ο Βεγντέμο-Γιόχανσον, οι συνάδελφοί του είχαν βασιστεί σε δύο υποθέσεις που περιόριζαν τους δυνατούς κόμπους: Πρώτον, η τελική κίνηση σε οποιονδήποτε κόμπο είναι η δημιουργία μιας πτυχής με το ένα άκρο της γραβάτας να περνάει μέσα από τον υπόλοιπο κόσμο. Δεύτερον, όλοι οι κόμποι καλύπτονται από ένα επίπεδο κομμάτι ύφασμα χωρίς πτυχές.

Προκειμένου να διευρύνει το μαθηματικό ορισμό, ο Βεγντέμο-Γιόχανσον απλοποίησε τη διαδικασία και περιέγραψε τις κινήσεις δεσίματος ως δεξιόστροφες ή αριστερόστροφες περιστροφές της γραβάτας γύρω από το άκρο που κρέμεται ελεύθερα.

Επιπλέον, άλλαξε έναν βασικό κανόνα που αφορά το πόσες κινήσεις μπορεί κανείς να κάνει μέχρι η γραβάτα να φαίνεται υπερβολικά κοντή. Οι Φινκ και Γιονγκ έθεταν το όριο στις 8 κινήσεις, ο Βεγντέμο-Γιόχανσον το ανέβασε στις 11.

Δείτε τους 177.147 δυνατούς κόμπους με τυχαία σειρά ΕΔΩ: tieknots.johanssons.org. It'll tie you up in knots: One of the 177,000 tie knots which can be achieved according to new research. Visit the random tie knot generator here.

Και η καταμέτρηση όλων των δυνατών κινήσεων πριν φτάσει κανείς σε αυτό το όριο έδωσε 177.147 δυνατούς κόμπους, τους οποίους μπορεί κανείς να δει με τυχαία σειρά σε μια ειδική ιστοσελίδα που δημιούργησε ο ερευνητής.

Ο ίδιος ο Βεγντέμο-Γιόχανσον έχει πλέον εγκαταλείψει τους παραδοσιακούς κόμπους για χάρη των πιο περίτεχνων. Η μελέτη του, με τίτλο “Περισσότεροι κόμποι από ό,τι πιστεύαμε“, είναι διαθέσιμη στην υπηρεσία προδημοσίευσης arXiv.


Ποιος θέλει να ζει για πάντα; Who Wants To Live Forever?

Who Wants to Live Forever? The statue of Freddie Mercury in Montreux, Switzerland.

Το 1922 δημοσιεύθηκε το θεατρικό έργο του Τσέχου συγγραφέα Κάρελ Τσάπεκ (Karel Čapek)(1) με τίτλο «Υπόθεση Μακροπούλου» – αργότερα μεταφέρθηκε και στην όπερα με μουσική του Λέος Γιανάτσεκ (Leoš Janáček) – που αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας της Ελίνας Μακροπούλου, της οποίας ο πατέρας, προσωπικός γιατρός ενός αυτοκράτορα της Ευρώπης του 16ου αιώνα, εφηύρε το ελιξήριο της ζωής και αποφάσισε να κάνει την πρώτη δοκιμή στην κόρη του.

Do you wish for immortality? Even if your endless life would be one without love? Based on Karel Čapek’s eponymous absurd comedy, Janáček’s penultimate opera is a mystery thriller about desire and eternal life. Tackling the big questions of love, life and death, it keeps its audience guessing until the gripping end. Written in Janáček’s creative period alongside masterworks like Katya Kabanova and The Cunning Little Vixen, The Makropulos Case is often described as featuring the most transcendent music of all 20th century operas and contains some of the composer’s most radiant, life-affirming music.

Το ελιξίριο αποδείχθηκε όντως θαυματουργό αλλά, όπως όλα τα φάρμακα, έπρεπε να λαμβάνεται τακτικά για να έχει διαρκή αποτελέσματα. Παίρνοντας συστηματικά το φάρμακο του πατέρα της, η Ελίνα έφτασε 342 χρονών. 

Όμως αυτή η μακροβιότητα την οδήγησε σε ένα τέλμα ανίας και απόγνωσης, κάνοντάς την να χάσει κάθε ενδιαφέρον για τον κόσμο και αφαιρώντας το νόημα από τη ζωή της. Έχοντας μείνει μόνη, με όλους τους φίλους της να έχουν πεθάνει προ πολλού, η υπεραιωνόβια ηρωίδα σταματάει να παίρνει το ελιξίριο και πεθαίνει. Στο τέλος του έργου, κάποιοι αποφασίζουν να καταστρέψουν το ελιξίριο της ζωής, αψηφώντας τις έντονες διαμαρτυρίες μιας μερίδας ηλικιωμένων.

Sir Bernard Williams

Εμπνευσμένος από το έργο του Τσάπεκ, ο άγγλος φιλόσοφος Μπέρναρντ Ουίλιαμς (Bernard Williams) επιχείρησε να διερευνήσει το κατά πόσον η αθανασία θα ήταν ευλογία ή κατάρα. Όπως και άλλοι φιλόσοφοι που μελέτησαν αντικειμενικά το συγκεκριμένο θέμα, προσπαθώντας να μείνουν ανεπηρέαστοι από παραδοσιακές θρησκευτικές αντιλήψεις και προσδοκίες, ο Ουίλιαμς καταλήγει στο συμπέρασμα πως η αιώνια ζωή θα ήταν δίκοπο μαχαίρι. 

Queen – ‘Who Wants To Live Forever’ (2)

Αν και θα ήθελε, όπως λέει, να μπορούσε να παρατείνει κάποιες πεπερασμένες περιόδους της ζωής του, η προοπτική της αθανασίας θα αποτελούσε καταδίκη σε μια αιώνια ύπαρξη ανούσιας επανάληψης, ανίας και déjà vu. Αν και διατηρεί κάποιες επιφυλάξεις, ο Ουίλιαμς συμπεραίνει ότι τελικά, παρ’ ότι η επιθυμία του για ζωή είναι πολύ ισχυρή,

«η προοπτική μιας αιώνιας ζωής θα ήταν αβάσταχτη. Όπως φαίνεται και στην περίπτωση της Ελίνας Μακροπούλου, αυτό θα οφειλόταν εν μέρει στην απουσία της επιθυμίας … Κάποια στιγμή, θα κατέληγα να βαριέμαι τον ίδιο μου εαυτό και θα είχα κάθε λόγο να πεθάνω πριν συμβεί αυτό. Πριν όμως φτάσω σ’ αυτό το σημείο, θα είχα πολλούς λόγους να μην θέλω να πεθάνω. Σε τελική ανάλυση, πάντως, σε αντίθεση με την Ελίνα Μακροπούλου, ίσως θα έπρεπε να αισθανόμαστε τυχεροί που έχουμε τη δυνατότητα να πεθάνουμε.»

Εξάλλου, η λανθάνουσα υπόθεση πως, σε ένα άπειρο μέλλον, ο κάθε άνθρωπος θα μπορούσε να εξαντλήσει με τη διανοητική του δραστηριότητα ολόκληρη τη σφαίρα του επιστητού δεν είναι απόλυτα πειστική. Κατ’ αρχάς διότι δεν γνωρίζουμε αν οι νόμοι που διέπουν το σύμπαν ή που μπορούν να προκύψουν μέσα σ’ αυτό είναι άπειροι ή πεπερασμένοι σε αριθμό. Και κατά δεύτερον γιατί, αν είναι άπειροι, δεν ξέρουμε σε ποια τάξη του απείρου ανήκουν.

Ο Κουρτ Γκέντελ (γερμ. Kurt Friedrich Gödel). Ο Κουρτ Γκέντελ, ήταν Αυστρο-αμερικάνος επιστήμονας της λογικής, μαθηματικός και φιλόσοφος.

Ενώ, για παράδειγμα, ξέρουμε ότι τα μαθηματικά είναι άπειρα – το πλήθος των νέων δομών που μπορούν να προκύψουν από τις ήδη γνωστές είναι απεριόριστο – , δεν γνωρίζουμε αν τα νέα στοιχεία που θα αποκαλύπτουμε δεν είναι απλώς παραλλαγές αυτών που ήδη γνωρίζουμε. Κατά πάσα πιθανότητα, πάντως, το στοιχείο της ανακάλυψης δεν θα χαθεί ποτέ από τη μαθηματική έρευνα, γιατί κάθε μαθηματική πρόταση είναι μια μη-αποκρίσιμη πρόταση του Γκέντελ, μια πρόταση δηλαδή που κανένας υπολογιστής δεν μπορεί να επαληθεύσει ή να διαψεύσει, ακόμη κι αν την επεξεργάζεται επ’ άπειρον ….

ΠΗΓΗ: “ΑΠΕΙΡΟ, Τα μαθηματικά της αθανασίας”, John D. Barrow, εκδόσεις Τραυλός 

Capek is the founder of the Czech school of science fiction writers and an annual award given in the field of science fiction writing in Prague bears his name. This play introduced the word "robot" first into Czech in its present meaning and then on to the world's languages. From the Washington Square press edition, Simon and Schuster, 1973. Translated from the Czech by Paul Selver.

(1) Ο Karel Čapek έγινε παγκοσμίως γνωστός με το δράμα επιστημονικής φαντασίας «Rossums Universal Robots» (1920), όπου για πρώτη φορά χρησιμοποιείται η λέξη ρομπότ, που προκύπτει από την τσέχικη λέξη «robota», δηλαδή εργασία.

(2) Το ‘Who Wants To Live Forever’ είναι σύνθεση του Brian May που ακούγεται στην ταινία «Highlander». O Brian May, εκτός από μέλος του συγκροτήματος των Queen, υπήρξε και αστροφυσικός, απλά ολοκλήρωσε την διδακτορική του διατριβή λίγο αργά. To ‘Bohemian Rhapsody’ είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια των Queen.


Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2014

ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΗΣ ΚΙΡΚΗΣ, CIRCE’S PALACE

Gustave Adolphe Mossa, Circe, 1904.

Γύρω απ’ το συντριβάνι της που τρέχει
με τη φωνή ανθρώπου που πονεί
είναι λουλούδια που κανείς δεν έχει
ξαναδεί. Με μυρωδιά σιχαμερή
και πέταλα που στάζουν φαρμάκι.
Φυτρώνουν απ’ τα μέλη των νεκρών.
Ποτέ να μην ξανάρθουμε εδώ.

Wright Barker, Circé entourée de bêtes sauvages, 1889.

Πάνθηρες λιάζονται στη βρύση.
Το δάσος σκοτεινιάζει πιο πέρα.
Στις σκάλες του κήπου στριφογυρίζει
ο πύθωνας. Παγώνια περπατούν
αργά κι επίσημα. Και μας κοιτούν
Με μάτια ανθρώπων που είχαμε γνωρίσει.

Μετάφραση: Νάσος Βαγενάς.

CIRCE’S PALACE

John William Waterhouse, Η Κίρκη προσφέρει στον Οδυσσέα το φλιτζάνι με το μαγικό φίλτρο, National Gallery of Art, Oldham, Αγγλία. Circe Offering the Cup to Odysseus, 1891.

Around her fountain which flows
With the voice of men in pain,
Are flowers that no man knows.
Their petals are fanged and red
With hideous streak and stain;
They sprang from the limbs of the dead.—
We shall not come here again.

This figure, part man and part pig, is one of Odysseus' companions, who were turned into swine by the sorceress Circe in the epic poem "The Odyssey." The shape of the plaques under the feet suggests that the creature was made to be attached to a curved surface, such as the cover of a small bronze vessel. 5th century BC (Archaic). Un des compagnons d'Ulysse changé en pourceau, bronze grec du ve siècle av. J.-C., Walters Art Museum.

Panthers rise from their lairs
In the forest which thickens below,
Along the garden stairs
The sluggish python lies;
The peacocks walk, stately and slow,
And they look at us with the eyes
Of men whom we knew long ago.

T.S. Eliot (1888 - 1965), winner of the 1948 Nobel Prize in Literature. Hulton Archive/Getty Images

PandaX: ένας ανιχνευτής σκοτεινής ύλης στην Κίνα, China's PandaX WIMP detector set to begin operations soon

The field cage for phase-1a. China's PandaX Dark Matter Experiment is in final preparations to begin operating sometime early this year, representatives for the project have told the press. Its mission is to capture evidence of a Weakly Interacting Massive Particle (WIMP) colliding with the nucleus of a xenon atom—evidence of dark matter.

Κινέζοι φυσικοί ελπίζουν πως η απάντηση σε ένα από τα μεγαλύτερα κοσμικά μυστήρια θα βρεθεί στην «καρδιά» ενός βουνού στην επαρχία Σετσουάν, σε βάθος 2.400 μέτρων από την κορυφή του.

The field cage integrated with the top PMT supporting plate.

Εκεί, στο βαθύτερο ερευνητικό εργαστήριο στον πλανήτη, θα ξεκινήσει σε λίγες ημέρες το PandaX, ένα πείραμα που θα ελέγξει την επικρατέστερη θεωρία για την εξήγηση της σκοτεινής ύλης, η οποία κατακλύζει το σύμπαν χωρίς οι επιστήμονες να έχουν διαπιστώσει τη φύση της. Η ύπαρξη της σκοτεινής ύλης χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930, όταν οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως η βαρυτική αλληλεπίδραση της συμβατικής ύλης δεν μπορεί να εξηγήσει την κίνηση των γαλαξιών.

Από τότε, μέσω αστρονομικών παρατηρήσεων, έχει υπολογιστεί πως η κανονική ύλη αναλογεί μόλις στο 16% της μάζας του σύμπαντος, με το υπόλοιπο 84% να αντιστοιχεί στη μυστηριώδη και «εξωτική» ύλη, η οποία ονομάζεται σκοτεινή επειδή δεν εκπέμπει ορατό φως ή άλλου είδους ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, με συνέπεια να μην είναι «ορατή» από κάποιο αστρονομικό όργανο.

Παρ’ όλο που έχουν διατυπωθεί διάφορες ιδέες για τη φύση της, η πιο αποδεκτή είναι πως αποτελείται από σωματίδια WIMP (Weakly Interacting Massive Particles, ασθενώς αλληλεπιδρώντα σωματίδια με μάζα), υποθετικά σωματίδια τα οποία αλληλεπιδρούν μέσω της ασθενούς πυρηνικής δύναμης και της βαρύτητας, όχι όμως και του ηλεκτρομαγνητισμού και της ισχυρής πυρηνικής δύναμης.

In astrophysics, weakly interacting massive particles or WIMPs, are hypothetical particles serving as one possible solution to the dark matter problem.

Οι ιδιότητες των WIMP θυμίζουν αρκετά τα νετρίνια, με τη διαφορά ότι έχουν μεγαλύτερη μάζα και κινούνται πιο αργά, ενώ η ύπαρξή τους προβλέπεται από την υπερσυμμετρία – μια προτεινόμενη ιδιότητα του σύμπαντος, σύμφωνα με την οποία σε κάθε γνωστό στοιχειώδες σωμάτιο του Καθιερωμένου Προτύπου αντιστοιχεί και ένας υπερσυμμετρικός «σύντροφος», με διαφορετικό σπιν.

Επειδή η θεωρία προβλέπει πως τα WIMP διαπερνούν την ύλη σχεδόν ανεπηρέαστα, η συντριπτική πλειονότητά τους θα φτάνει στο υπόγειο εργαστήριο χωρίς να αλληλεπιδρά με την υπερκείμενη μάζα του βουνού. Εκεί, οι επιστήμονες έχουν εγκαταστήσει μια δεξαμενή όγκου 1,2 κυβικών μέτρων, γεμάτη με το χημικό στοιχείο ξένο σε υγρή μορφή.

Έτσι, αν υπάρχουν τα σωμάτια, ορισμένα από αυτά θα συγκρούονται με άτομα ξένου, με συνέπεια να διεγείρονται τα άτομα και να εκπέμπουν ηλεκτρόνια και φωτόνια, τα οποία θα καταγράφουν ειδικοί ανιχνευτές.

Design of the PandaX stage-1a TPC integrated with the inner vessel.

Από αυτές τις δύο εκπομπές, οι επιστήμονες θα μπορούν να υπολογίσουν τα σημεία των συγκρούσεων και τις ταχύτητες που απέκτησαν τα άτομα, δύο δεδομένα με βάση τα οποία θα μπορούν να εξακριβώσουν αν η διέγερση του υλικού της δεξαμενής προήλθε όντως από την αλληλεπίδραση με σωμάτια WIMP ή με ραδιενέργεια του περιβάλλοντος και την κοσμική ακτινοβολία.

Δύο παράγοντες που έχουν προσπαθήσει να αποκλείσουν με την επιλογή του συγκεκριμένου σημείου για το πείραμα, καθώς το υπερκείμενο βουνό θα φιλτράρει την κοσμική ακτινοβολία, ενώ η περιεκτικότητά του σε ραδιενεργά ορυκτά είναι πολύ μικρή, αφού αποτελείται κυρίως από μάρμαρο.

Η ιδιαιτερότητα που έχει η εν λόγω τοποθεσία, μαζί με τη γεωμετρία του μηχανήματος και τα υλικά κατασκευής τους, είναι πλεονεκτήματα που κάνουν τους Κινέζους ερευνητές να ελπίζουν πως θα βρουν την άκρη του νήματος της «σκοτεινής ύλης».


Πίσω στην Αφρική, Researchers find signs of western Eurasian genes in southern African Khoisan tribes

Αποκαλύφθηκε κύμα μετανάστευσης που οδήγησε Ευρασιάτες μέχρι το νοτιότερο άκρο της Αφρικής πριν από 3.000 χρόνια. We hear a lot about the ‘Out of Africa’ theory that humans originated in Africa and then migrated to other countries around the world. But a fascinating new study published in the Proceedings of the National Academy of Sciences has revealed a back-to-Africa gene flow in which the genes from west Eurasia spread into southern African populations.

Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν η μεγάλη έξοδος του Homo sapiens από το λίκνο της Αφρικής πριν από μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Φαίνεται όμως ότι το ταξίδι ήταν μετ'επιστροφής: Γενετική μελέτη αποκαλύπτει ένα κύμα μεταγενέστερης μετανάστευσης που οδήγησε κατοίκους της Ευρασίας μέχρι το νοτιότερο άκρο της Αφρικής πριν από 3.000 χρόνια.

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία της παλαιοανθρωπολογίας, ο σύγχρονος άνθρωπος Homo sapiens εμφανίστηκε στην Αφρική πριν από 150 με 200 χιλιάδες χρόνια και επεκτάθηκε στη Μέση Ανατολή και στον υπόλοιπο κόσμο πριν από 125 με 65 χιλιάδες χρόνια.

Ευρωπαϊκά γονίδια σε νοτιοαφρικανικές φυλές

 33-year-old San tribesman from Namibia. Image: Wikipedia.

Δεδομένου ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι ήλθαν μόλις πρόσφατα σε επαφή με τη νότια Αφρική, κανείς δεν θα περίμενε να ανακαλύψει ευρωπαϊκά γονίδια σε νοτιοαφρικανικές φυλές.

Κι όμως, αυτό είναι το βασικό εύρημα της τελευταίας μελέτης στην αμερικανική επιθεώρηση PNAS. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ πραγματοποίησαν γενετικές αναλύσεις σε 32 άτομα από τις φυλές Κόιζαν της Νοτίου Αφρικής, οι οποίες πιστευόταν ότι έζησαν απομονωμένες από την υπόλοιπη ανθρωπότητα για χιλιάδες χρόνια.

Οι αναλύσεις αποκάλυψαν περιοχές του DNA που ταίριαζαν περισσότερο με κατοίκους της σημερινής νότιας Ευρώπης, όπως της Ισπανίας και της Ιταλίας, παρά με άλλους αφρικανικούς λαούς. Το ποσοστό του ευρασιατικού DNA έφτανε σε ορισμένες περιπτώσεις το 50%.

Έφθασαν στην Αφρική πριν από 3.000 χρόνια

The Khoisan were traditionally hunter-gatherers, but have been forced to switch to herdsmen and farming as a result of government-mandated moderization programs as well as the increased risks of a hunter-gatherer lifestyle in the face of technological development. The name Khoisan comes from Khuá-San, which in general terms means ‘Men’ both in Khoikhoi and in San. But in the Khoikhoi language, the word has another connotation and actually means ‘Men of Men’.

Σε συνδυασμό με προηγούμενα αρχαιολογικά και γενετικά ευρήματα, τα νέα δεδομένα υποδεικνύουν ότι άνθρωποι ευρασιατικής καταγωγής έφτασαν στην Αφρική πριν από 3.000 χρόνια και διασταυρώθηκαν με τους προγόνους των Κόιζαν πριν από 1.800 με 900 χρόνια.

Το γεγονός πάντως ότι η μελέτη ανίχνευσε DNA που ταιριάζει με τους σημερινούς Ιταλούς και Ισπανούς δεν σημαίνει ότι η μετανάστευση πίσω στην Αφρική ξεκίνησε στη νότια Ευρώπη: Οι Νοτιοευρωπαίοι πιστεύεται ότι κατάγονται από τη Μέση Ανατολή, η οποία βρίσκεται σε μικρότερη απόσταση από την Αφρική και είναι ο πιθανότερος τόπος αναχώρησης για τους μετανάστες.

Γενετική συγγένεια με τους Νεάντερταλ

Africa 900 to 400 BC (Wikipedia).

Εκτός όμως από ευρασιατικό DNA, η μελέτη αναγνώρισε και γενετικές αλληλουχίες που προέρχονται από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, ο οποίος πιστεύεται ότι διασταυρώθηκε με το σύγχρονο άνθρωπο στην περιοχή της Ευρώπης, πριν από περίπου 45.000 χρόνια.

Όπως φαίνεται, το κύμα μετανάστευσης πίσω στο λίκνο της Αφρικής μετέφερε στην ήπειρο γονίδια των Homo sapiens της Ευρασίας και των Homo neanderthalensis της Ευρώπης.

«Αποτυπώνοντας το αρχαίο Κάλλος» στην Κωνσταντινούπολη. "Seeking the Ancient Kallos" at Sismanoglio Megaro in Istanbul

Αφροδίτη αμυνομένη, © J.Joshua Garrick. Sismanoglio Megaro of the Greek Consulate in Istanbul will be hosting the exhibition "Seeking the Ancient Kallos" by Joshua Garrick. The exhibition is unique and includes photographs by the artist for exhibits in the National Archaeological Museum of Athens.

Μετά την παρουσίασή της στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, η έκθεση φωτογραφίας «Αποτυπώνοντας το αρχαίο κάλλος» του διακεκριμένου αμερικανού καλλιτέχνη J. Joshua Garrick ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη.

As Youli Eptakili has written in a recent article in the Greek newspaper "Kathimerini" "the artist growing up in a rural US province away from the big American cities – where residents have broad access to museums and cultural events – Joshua Garrick’s inexplicable passion for all things Greek seemed as far-fetched as a “Star Wars” adventure. Nevertheless, as soon as he graduated from New York City’s Columbia University with a postgraduate degree in fine arts, Garrick treated himself to a much-desired trip to Greece. The photographer’s travel choice is explained in his foreword to the catalog accompanying “Seeking the Ancient Kallos”. Without formality, Garrick’s introduction to the show displays true emotion and his own personal experiences. This is the account of a man with a deep love for Greece, the country’s clear blue skies and the accomplishments of its people.

Σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Ίριδας Κρητικού και σχεδιασμό του εικαστικού Μάριου Βουτσινά, η έκθεση - που θα διαρκέσει έως τις 9 Μαρτίου, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό -, στη συνέχεια, θα παρουσιαστεί στον εκθεσιακό χώρο του Ελληνικού Προξενείου στη Νέα Υόρκη.

Με μια επιπλέον συμβολική διάσταση

Seeking the Ancient Kallos“ features 95 black-and-white photographs of ancient Greek sculptures by Garrick, who is a professor at the School of Visual Arts in New York. The majority of the works photographed are part of the Athens museum’s permanent collection. Through the use of an innovative technique, the images are printed on aluminum and give the impression of being engraved and three-dimensional. Only three machines around the world feature this kind of state-of-the-art technology – one is located in the US and is used primarily in Hollywood film productions.

Ο καλλιτέχνης, που έχει πραγματοποιήσει πολλά ταξίδια στην Ελλάδα, μόνος ή συνοδεύοντας φοιτητές του, και έχει επιλέξει ως κύριο αντικείμενο της εικαστικής του ενασχόλησης με τη φωτογραφία τα δημιουργήματα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, καταθέτει μία ολοκληρωμένη εννοιολογικά και αισθητικά εκθεσιακή πρόταση με φωτογραφίες, που, στον μεγαλύτερο βαθμό, προέρχονται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το πιο προσφιλές και νοούμενο από τον ίδιο ως βασικό σημείο αναφοράς του, μεταξύ των Μουσείων της Ελλάδας.

Ο J. Joshua Garrick.

Ως λάτρης της χώρας μας, δηλώνει ότι η πρόθεσή του, αν και πηγάζει από την πολυετή ενασχόλησή του με το συγκεκριμένο αντικείμενο, αποκτά κατά την περίοδο αυτή και μια επιπλέον συμβολική διάσταση: επιδιώκει «να τονίσει τον πρωταρχικό ρόλο του ελληνικού κλασικού πολιτισμού ως κοιτίδα  της δυτικής τέχνης και, αντίστοιχα, την αναπόσπαστη σχέση της σύγχρονης Ελλάδας με την Ευρώπη, την ανάγκη να επαναφέρουμε στη μνήμη τούς λόγους, για τους οποίους η Ελλάδα θα έχει πάντοτε τον πλούτο της ιστορίας της, για να τον μοιράζεται με τον υπόλοιπο κόσμο».

Στην  αθέατη «ενδοχώρα» του κάθε γλυπτού

The result is nothing short of impressive. Garrick’s images allow for extraordinary clarity when observing the ancient “models,” which in turn seem to come alive. This conversation between the present and the past shows passion and rhythm and is a tribute to the timelessness of the masterpieces, which not only appear to defy age and time, but continue to surprise those who observe them. “The exhibition has both an aesthetic and a symbolic value,” said exhibition curator Iris Kritikou. “In the last 40 years this man has been visiting the country and taking photographs of Greek antiquities. He loves Plato and Aristotle. He wants to urge visitors to take their time and focus on invisible details – a finger, a beautiful back – but above all, he wants to talk about love, old age, death and conceit – everything that has been written by the Greek philosophers he admires and studies.”

Ο τίτλος «Αποτυπώνοντας το Αρχαίο Κάλλος»/ «Seeking the Ancient Kallos» σηματοδοτεί την επιθυμία του J. Joshua Garrick να διεισδύσει στην πρώτη ύλη της κλασικής ωραιότητας, όπως αυτή αποτυπώνεται στα αρχαία γλυπτά, που, εδώ και δεκαετίες, φωτογραφίζει στα Μουσεία της Ελλάδας. Τα έργα του αποτελούν πρωτότυπες φωτογραφικές απεικονίσεις των εκθεμάτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, καθώς εστιάζουν σε συχνά αθέατες λεπτομέρειές τους, που με μαεστρία συλλαμβάνει ο ευαίσθητος φωτογραφικός του φακός, εξαίροντας έντεχνα τις αναζητήσεις των αρχαίων καλλιτεχνών.

For Garrick, the sculptures are the spitting images of people who once lived and walked on the streets of Kerameikos and Plaka in central Athens, the same streets where he has led guided tours for hundreds of visitors to Greece. Besides the show’s visual value, the most important factor of the exhibition is the American photographer’s passion for Greek art and philosophy and his efforts to share this passion with his students and, as of late, with art lovers".

Η ιδανική πρώτη ύλη, οι αναπάντεχες οπτικές γωνίες των εκθεμάτων του Μουσείου, αιχμαλωτίζονται από τον ευρηματικό του φακό, για να τυπωθούν στη συνέχεια σε ποικίλες διαστάσεις, με μια ειδική σύγχρονη τεχνική σε επεξεργασμένο αλουμίνιο DiBond που προσδίδει στο φωτογραφικό αποτέλεσμα ένα απτικό σχεδόν βάθος. Έτσι, οι καλλιτεχνικές του  φωτογραφίες, αποτελώντας μια εξαίσια γλυπτοθήκη απτής ομορφιάς, τέρπουν και καθηλώνουν το βλέμμα του επισκέπτη, προσφέροντάς του απλόχερα τη θέαση στη συχνά αθέατη «ενδοχώρα» του κάθε γλυπτού.

Στις απαλές εσοχές των μαρμάρων

Οι εξαιρετικά επιμελημένοι τίτλοι των έργων, που έχει δώσει ο καλλιτέχνης, μιλούν για τη ζωή και τον θάνατο, τη νεότητα και το γήρας, τη δύναμη και την ταπεινότητα, το κάλλος και το άλγος, τη χαρά και την απώλεια, τη νίκη και την ήττα, τον έρωτα και την αθανασία. 

Αποδόθηκαν στα ελληνικά με απόλυτη προσήλωση στο ίχνος και την ποιότητα του συναισθήματος, που, κάθε φορά, αφήνει πίσω του ο φωτογραφικός φακός, με την επιθυμία να συμβάλλουν στην απολαυστικά αποκαλυπτική ανάγνωση «ανάμεσα» στις απαλές εσοχές των μαρμάρων, όπως παρουσιάζονται στην έκθεση.

Πληροφορίες

Σισμανόγλειο Μέγαρο: Istiklal Caddesi No 60, 34433, Galatasaray - Beyoglu, Istanbul - Turkey, τηλ: +90 2122449335. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Παρασκευή: 15:00 - 20:00, Σαββάτο και Κυριακή: 12:00 - 19:00. Κάθε Πέμπτη, στις 19.00, θα πραγματοποιούνται δωρεάν ξεναγήσεις για το κοινό από τούρκους αρχαιολόγους με ειδίκευση στην τέχνη της κλασικής αρχαιότητας.

Exhibition curator: Iris Kritikou

Photos from Sismanoglio Megaro / All Rights Reserved