Ερευνητές
της NASA εντόπισαν
υδροθερμικές πηγές στον Εγκέλαδο που τροφοδοτούν τα γκέιζερ του δορυφόρου και
στις οποίες πιθανώς να φιλοξενούνται κάποιες μορφές ζωής. Saturn's
icy moon Enceladus is home to giant water geysers in the moon's south polar
region. Scientists say interactions between hot water and rock on the floor of
a subsurface ocean powers the hydrothermal reaction pushing gas and ice through
Enceladus' 50-kilometer-thick (31 miles) ice crust. Credit: NASA/JPL-Caltech
Το
διαστημικό σκάφος Cassini από το 2004 εξερευνά το σύστημα του Κρόνου. Οι
παρατηρήσεις και τα δεδομένα από τον Εγκέλαδο δείχνουν ότι 30-40 χλμ κάτω από
την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών υπάρχει ένας
ωκεανός που πιθανώς να φιλοξενεί κάποιες μορφές ζωής. Νέες αναλύσεις των
δεδομένων που στέλνει το Cassini δείχνουν ότι σε κάποια σημεία του ωκεανού στον
Εγκέλαδο υπάρχουν υδροθερμικές πηγές! Η ύπαρξη αυτών των πηγών αυξάνει
θεαματικά τις πιθανότητες να έχουν αναπτυχθεί εκεί κάποιες μορφές ζωής και
καθιστά πλέον τον Εγκέλαδο πρώτο στόχο για την αναζήτηση ζωής έξω από τη Γη.
Αποστολή
στα γκέιζερ
Dramatic plumes,
both large and small, spray water ice out from many locations along the 'tiger
stripes' near the south pole of Saturn's moon Enceladus. The tiger stripes are
fissures that spray icy particles, water vapour and organic compounds. More
than 30 individual jets of different sizes can be seen in this image, which is
a mosaic created from two high-resolution images captured when Cassini flew
past Enceladus and through the jets on 21 November 2009. This view was obtained
at a distance of about 14 000 km from Enceladus. Credit: NASA/JPL/Space Science Institute
Ορισμένοι
επιστήμονες έχουν υποστηρίξει ότι η ζωή στη Γη ξεκίνησε σε παρόμοιους
γεωλογικούς σχηματισμούς πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, οπότε γίνεται
αντιληπτή η σημασία του να βρεθεί κάτι ανάλογο κάπου αλλού στο ηλιακό μας
σύστημα.
«Τα
νέα ευρήματα ενισχύουν την πιθανότητα ο Εγκέλαδος, ο οποίος διαθέτει έναν
υπόγειο ωκεανό και δείχνει αξιοσημείωτη γεωλογική δραστηριότητα, να έχει
περιβάλλοντα κατάλληλα για ζωντανούς οργανισμούς», δήλωσε ο Τζον Γκρούνσφελντ
της NASA.
Artist's impression
of the possible interior of Enceladus based on Cassini's gravity investigation.
The data suggest an ice outer shell and a low-density, rocky core with a
regional water ocean sandwiched between at high southern latitudes. Cassini
images were used to depict the surface geology in this artwork. The mission
discovered plumes of ice and water vapour jetting from fractures – nicknamed
'tiger stripes' – at the moon's south pole in 2005. Credit: NASA/JPL-Caltech
Η
υδροθερμική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα, όταν το θαλασσινό νερό από το οποίο
τρέφονται βακτήρια και άλλοι οργανισμοί διεισδύει κάτω από τα πετρώματα του
βυθού και στη συνέχεια, έχοντας εμπλουτιστεί με διάφορα μέταλλα, ξεπηδά σαν
καυτό διάλυμα από «καμινάδες» τύπου γκέιζερ.
Οι
μελέτες
Αυξάνονται
οι πιθανότητες ύπαρξης εξωγήινης ζωής στον δορυφόρο του Κρόνου. As it
swooped past the south pole of Saturn's moon Enceladus on 14 July 2005, Cassini
acquired high-resolution views of this puzzling ice world. From afar, Enceladus
exhibits a bizarre mixture of softened craters and complex, fractured terrains.
This large mosaic of 21 images has been arranged to provide a full-disc view of
the anti-Saturn hemisphere on Enceladus. This mosaic is a false-colour view
highlighting the long fractures – tiger stripes – in blue. Credit:
NASA/JPL/Space Science Institute
Οι
επιστήμονες παρουσίασαν δύο ξεχωριστές μελέτες για την ανακάλυψή τους, στις
επιθεωρήσεις «Nature» και «Geophysical Research Letters». Σύμφωνα με τις
εκτιμήσεις τους, ο βραχώδης πυρήνας του Εγκέλαδου είναι ιδιαίτερα πορώδης, με
συνέπεια το νερό να μπορεί να «τρυπώσει» κάτω από τον βυθό. Έτσι, αφού
αλληλεπιδράσει με τα πετρώματα, διατηρείται ενεργή η υδροθερμική δραστηριότητα,
η οποία θερμαίνει το νερό του βυθού έως τους 90 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή κοντά
στο σημείο βρασμού. Σε αυτή τη δραστηριότητα, πιθανότατα αποδίδεται και το
μεθάνιο, που ανιχνεύθηκε πάνω από τον νότιο πόλο του δορυφόρου.
Για
πρώτη φορά γεωλογική δραστηριότητα στον Εγκέλαδο έγινε αντιληπτή από τα όργανα
του Cassini το 2005. Οι κατοπινές παρατηρήσεις οδηγούν στην εκτίμηση ότι κάτω
από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου, πάχους 30 έως 40 χιλιομέτρων, υπάρχει
ένας ωκεανός βάθους έως δέκα χιλιομέτρων (δηλαδή σχεδόν όσο της Γης).
Enceladus has an extensive water ocean under its icy crust, feeding
water jets that emerge from near the south pole. See how Enceladus works, and
how its water geysers erupt, in this Space.com infographic. Credit: By Karl
Tate, Infographics Artist.
Ο
Εγκέλαδος, που ανακαλύφθηκε το 1789 έχει διάμετρο 505 χλμ. και είναι το έκτο
μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου. Οι νέες ενδείξεις, που είναι σημαντικές για τους
αστροβιολόγους, καθιστούν πλέον τον Εγκέλαδο στόχο προτεραιότητας για την
εξερεύνησή του. Το Cassini θα περάσει άλλες τρεις φορές πάνω από τον Εγκέλαδο
έως το τέλος του 2015, προτού ολοκληρώσει την αποστολή του με μια βουτιά
θανάτου στον ίδιο τον Κρόνο το 2017.