Περικλής Γιαννόπουλος, τρομακτικά επίκαιρος Έλλην: Νέον πνεύμα

Δημήτρης Πικιώνης, Ελπίς

Ἐσκοτώσατε τὴν Ἑλληνικὴν ΝΕΟΤΗΤΑ.

Καὶ Ἔθνος χωρὶς ΝΕΟΛΑΙΑΝ εἶναι Ἄνοιξις χωρὶς ΑΝΘΗ.

Ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον ἀτυχῶς καὶ αὐτὸ ἐπὶ πλέον, τὸ ἀπελπιστικόν. Πάντα ταῦτα εἶναι μεταβλητὰ καὶ πάμπολλα δυνατὸν καὶ αὐθωρεὶ μεταβλητά· διότι εἶναι κατασκευάσματα τεχνητὰ καὶ καταντήματα φυσικὰ εἰς τὰς ἀποβλακωμένας καὶ χλωροφορμισμένας Κοινωνίας καὶ ἐδῶ μόνον ἀπὸ τὴν διευθύνουσαν ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΝ ΚΤΗΝΩΔΙΑΝ.

Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο εἶναι ὁ ἀληθὴς καὶ βαθὺς ΑΠΕΛΠΙΣΜΟΣ, εἶναι ἡ ΕΛΕΕΙΝΟΤΗΣ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΟΣ. Τῆς Σχολιευομένης, τῆς Σπουδαζούσης, τῆς Στρατευομένης, τῆς Πανεπιστημιακῆς, τῆς Διανοουμένης, τῆς Καλλιτεχνούσης, τῆς ΠΤΩΧΗΣ καὶ τῆς τρισχειροτέρας ΠΛΟΥΣΙΑΣ, τῆς εἰσερχoμένης Νεότητος, εἴτε εἰς τὸν Ἰδεολογικόν, εἴτε εἰς τὸν Καλλιτεχνικόν, εἴτε εἰς τὸν Πρακτικὸν Κόσμον: Τῶν ΝΕΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ. Νεότης. Ἄψυχος, Ἄκαρδος, Ἄμυαλος, Ἄνανδρος, Ἀνελεύθερος, Ἀχαρακτήριστος, μὲ ὅλας τὰς Νεανικὰς Ἐκδηλώσεις ἀπούσας, μὲ ὅλας τὰς ἀνθρωπινὰς ἐκφράσεις καὶ Δυνάμεις, κατεβασμένας ὑπὸ τὸ μηδέν. Νεότης, οὐτιδανή: ΜΙΣΘΟΣ, Νεότης, χυδαία: ΨΗΦΟΣ. Τὰ Σχολεῖα ἐκφουρνίζοντα ἀγράμματα καὶ ἀνάγωγα καὶ μισελληνικὰ καὶ Φραγκομανῆ Κούτσουρα. Τὸ Πανεπιστήμιον ἐκβράζον ἀντὶ ΝΕΩΝ ΑΝΔΡΩΝ Σαπισμένην Ἀνθρωπότητα Σάπιων Δικηγορίσκων καὶ Τιποτένιων Ἐπιστημόνων, ἕνα ὀξύτατον Πανωλικότατον Ἰόν, ἐξολοθρευτικὸν καὶ Κοινωνίας καὶ Ἔθνους, μεταδίδοντα ὑπὸ τὴν βαρυτάτην της μορφήν, τὴν ἰδίαν της Σαπίλαν, Ψυχῆς, Καρδίας καὶ Νοῦ, εἰς ὅλον τὸν Ἑλλαδικὸν Ὀργανισμόν.

Καὶ ἡ Νεότης αὐτὴ ἡ Τοιαύτη, ἡ σάπια ἕως τὸ κόκκαλον, σάπια κατὰ τὸν νοῦν, κατὰ τὴν ψυχὴν κατὰ τὰ αἰσθήματα, ἡ χωρὶς τίποτε ἀνδρικὸν καὶ τίποτε ἀνθρωπινόν, ἐξαπολυομένη εἰς τοὺς δρόμους τῆς Εὐρώπης καὶ ἀποφραγκευομένη καὶ ἀποκατεργαρευομένη, καὶ ἀποθρασυνομένη καὶ ἀπογινομένη καὶ ἐπανερχομένη διὰ νὰ καθαρίσῃ καὶ ἀποβορβοροῦσα, διὰ νὰ ἐξυγιάνῃ καὶ ἀποτελματίζουσα, διὰ νὰ φωτίσῃ καὶ ἀποσκοταδιάζουσα, διὰ νὰ ἐξευγενίσῃ καὶ ἀποχωριατίζουσα, διὰ νὰ ἐξανθρωπίσῃ καὶ ἀποθηριώνουσα μὲ μίαν μοναδικὴν ΛΥΣΣΑΝ Πενταροθηρίας, Θεσιθηρίας, Ψηφοθηρίας, Προικοθηρίας ἀναισχυντοτάτης Ρεκλάμας, ἀναισχυντοτάτου ἐξευτελισμοῦ ὅλων τῶν Ἐπαγγελμάτων καὶ ὅλων τῶν Ἐθνικῶν, Κοινωνικῶν, Ἀρχῶν, Ἰδεῶν καὶ Πραγμάτων, μὲ μίαν ΑΜΑΘΕΙΑΝ παντὸς Πράγματος καὶ μίαν ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΣ οἱουδήποτε Πράγματος Σοβαροῦ, οἱασδήποτε Ἰδέας Σοβαρᾶς, καταπλήσσουσαν καὶ ΤΟΥΒΛΑ. Νέοι θέλοντες νὰ νεωτερίσουν καὶ φοροῦντες τοὺς Πνευματικοὺς τσουμπέδες τοῦ παπούλη των. Νέοι ἀναγλυφόμενοι διὰ νὰ πολιτικίσουν καὶ φέροντες τὸν Νεωτερισμόν τῆς... Ἐθνοσυνελεύσεως! Νέοι Μουσικοί, θέλοντες νὰ πολεμήσουν τὸ Βουλγαρικώτατον ᾨδεῖον καὶ ἀγωνιζόμενοι νὰ βγάλουν τὴν Γερμανικήν του Γραμματικὴν διὰ νὰ βάλουν τὴν Ἰταλικήν! Νέοι Ζωγράφοι, Γλύπται, Μουσικοί, Ἀρχιτέκτονες ἐπανερχόμενοι μὲ ἐγωϊσμὸν φουσκωμένον σὰν ἀερόστατον, διὰ νὰ φωτίσουν τὸν Τόπον των καὶ νὰ μὴ ὑπάρχῃ οὔτε ΜΙΑ, Ἰδιωτικὴ τοὐλάχιστον Σχολή, Ἑλλ. Ζωγραφικῆς. Οὔτε ΜΙΑ, Ἑλλ. Γλυπτικῆς. Οὔτε ΜΙΑ, Ἑλλ. Ἀρχιτεκτονικῆς. Οὔτε ΜΙΑ, Ἑλλ. Μουσικῆς. Οὔτε κἂν ἕνα μάζευμα δύο, τριῶν, ἀνθρώπων, ἐκπροσωπούντων μίαν οἱανδήποτε -Ἰδέαν, ἔστω καὶ ξένην, οἱασδήποτε Τέχνης, ἐργαζομένων δι᾿ αὐτήν, οὔτε κἂν δύο ἄνθρωποι, ἀγωνιζόμενοι διὰ θεωρίαν Τέχνης τινος, δυναμένην νὰ διατυπωθῇ ἔστω καὶ μὲ δύο λέξεις, οὔτε κἂν ἄνθρωπος ΕΝΑΣ, Καλλιτέχνης ΕΝΑΣ, δυνάμενος νὰ διατυπώσῃ τοὐλάχιστον, ὁμιλητικῶς, μίαν οἱανδήποτε θεωρίαν τῆς Τέχνης του μὲ διόμιση λέξεις!

Καὶ Νέοι τρέμοντες νὰ σκεφθοῦν ἐλεύθερα, νὰ ξυσθοῦν διαφορετικά. Νέοι τρέμοντες τὴν Νεότητα. Τὸ Νέον παράγον τρόμον. Ἡ Νέα Ἰδέα παράγουσα συγκοπήν, σὰν προτεταμένον περίστροφον εἰς τὸ στῆθος. Νεότης σύσσωμος, Πλουσία, Πτωχή, Ἐπιστημονική, Ἐπαγγελματική, Καλλιτεχνική, φιλολογική, στιβαζομένη εἰς τὴν θύραν κάθε μισθοῦ, διὰ νὰ ἐνοικιασθῇ, νὰ ἀγγαρευθῇ, νὰ πουληθῇ, σύσσωμος, -ΠΛΟΥΣΙΑ καὶ ΠΤΩΧΗ- σπρωχνομένη κοπαδηδὸν καὶ ἀλληλοπατουμένη καὶ γρονθοκοπουμένη, μὲ τὰ διπλώματα εἰς τὰ χέρια, σὰν νὰ ἦσαν πιστοποιητικὰ ἀναπήρων, διὰ κάθε ἑκατοντάδραχμον θέσιν Σσρωτοῦ.

Καὶ Πλούσια Νεότης, ἀδυνατοῦσα νὰ ἐννοήσῃ, ὅτι εἶναι τὸ ΠΟΛΥΤΙΜΩΤΕΡΟΝ ΣΤΟΙΧΕΙΟΝ τῆς Πατρίδος της, μακρὰν Ἰδεῶν μακρὰν μακρὰν Τεχνῶν, μακρὰν Ἐνεργειῶν ἀδυνατοῦσα νὰ ἐννοήσῃ, ὅτι εἶναι ὁ ἰσχυρότερος Κοινωνικὸς Παράγων Προόδου, διὰ τῆς Ἀτομικῆς Πρωτοβουλίας καὶ τῆς Ἀνεξαρτήτου Ἐργασίας, καταντήσασα εἰς τοιοῦτον σημεῖον Ἐξευτελισμοῦ καὶ ΑΦΙΛΟΤΙΜΙΑΣ, ὥστε νὰ μὴ κατορθώσῃ νὰ δημιουργήσῃ, νὰ στήσῃ εἰς τὰ πόδια της, νὰ ἀναθρέψῃ, οὔτε τουλάχιστον ΜΙΑΝ: ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΚΟΚΚΟΤΑ. Ἡ Πανελλαδικὴ Νεότης, ἐστάθη ἀνίκανος νὰ δώσῃ εἰς τὸν Τόπον: ΜΙΑΝ ΚΟΚΚΟΤΑ. Καὶ Νεότης τοιαύτη ΠΛΟΥΣΙΑ Νεότης, εἶναι μόνον διὰ νὰ στοιβαχθῇ εἰς τὰ Ὑπόγεια τοῦ Κατακλούμ, ὄχι μόνον μὲ τοὺς φραγκικοὺς Μαύρους Γάτους, ἀλλὰ καὶ μὲ τοὺς Ἑλλαδικοὺς Λερόμαυρους Μπακαλόγατους τῶν Πανεπιστημίων καὶ τοὺς Γρύζιους Γάτους τῶν Πατρίων, ποὺ τὴν διέπλασαν τοιαύτην καὶ νὰ κατακλυσθῇ μὲ μίαν τρόμπαν νεροῦ, νὰ πνιγῇ ὅπως πνίγουν τὰ ἄχρηστα γατιά.

Περικλής Γιαννόπουλος

Καὶ ὑπερβαῖνον κάθε περιγραφὴν τῆς Τραγικοτάτης Ἀληθείας Στεφάνωμα ἀντάξιον τῆς Ἑλλαδικῆς Νεότητος, ἕνας δῆθεν Νέος Ἑλληνισμός, ἐφευρεθεὶς εἰς τοὺς Καφφενέδες, ἐκκολαφθεὶς ἀπό τοὺς Μπελτέδες των Καφφέδων, σημαιοφορούμενος ἀπὸ τὸ Ἀρχικατεργαρικότατον Ἐπιστημονικὸν φῶς -ΚΥΝΑΙΔΙΚΟΤΑΤΟΝ ΨΕΥΔΟΣ- ἑνὸς Παρισινοῦ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΟΥ, ἑνὸς φραγκολεβαντίνου, ἀπεριγράπτου πνευματικῆς εὐνουχικότητος καὶ ἀποτροπαιοτάτης ΑΜΑΘΕΙΑΣ, ἑνὸς Κτήνους, ἀδυνατοῦντος νὰ ἐννοήσῃ τίποτε ἀπὸ τὴν Ἱστορίαν τῆς φυλῆς καὶ τὴν Ἑλλην. Ἰδέαν καὶ τὴν Ἑλλην. Γλῶσσαν, παραδουχούμενος ὑπὸ δευτέρου Μουρλοῦ Κουκκουλεμπόρου, Λονδρέζου αὐτοῦ, φανταστικὸς Νεοελληνισμὸς Μισελληνικώτατος, θέλων νὰ σπάσῃ τὴν Ἑνότητα τῆς Ἱστορίας, τὴν Ἑνότητα τῆς Γλώσσης, τὴν Ἑνότητα τῆς Θρησκείας, νὰ ἀποκόψῃ τὸν Ἑλληνισμόν, ἀπὸ κάθε παρελθόν του -σὰν νὰ εἶναι Τοῦρκος, σὰν νὰ εἶναι Βούλγαρος, σὰν νὰ εἶναι ὁ χειρότερος ὅλων, ὁ ΦΡΑΓΚΟΣ, ὁ ὁποῖος παιδεύεται ἕναν αἰῶνα τώρα, νὰ κατορθώσῃ αὐτό, δι᾿ ὅλων τῶν μέσων καὶ τῶν βδελυροτέρων καὶ τῶν ἀπανθρωποτέρων- Παραδίδων Αὐτός, μὲ τὰ ἴδια του τὰ χέρια, εἰς τοὺς Φράγκους, τὰ δολοφόνα αὐτὰ ὅπλα καὶ ἐξυμνῶν αὐτούς, ποὺ τὰ ἁρπάζουν ἀλλαλάζοντες καὶ τὸν ἐξωθοῦν μὲ τοὺς ὕμνους των, ὅπως τοὺς τρισκαταράτους Φαρμακίδας ἄλλοτε, εἰς τὸ νὰ κατακομματιάσῃ καὶ ἐξουθενώσῃ τὴν φυλήν του, ἕνας Νέος Ἑλληνισμός. Λώβα ἀληθινή, τοιαύτης ἰοβόλου δριμύτητος, ὥστε νὰ προξενήσῃ ἐντελῆ παραίσθησιν, εἰς ἀνθρώπους καθ᾿ ὅλα λογικωτάτους καὶ Σεβαστοτάτους, ὥστε νὰ παρασυρθοῦν, νὰ ἐπιτρέψουν νὰ δημιουργηθῇ ἐδῶ, εἰς τὰς ΑΘΗΝΑΣ, εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Ὑπερτάτου Ναοῦ τῆς Οἰκουμένης, ἕνας Νοσταλγικότστος ΝΕΟΤΣΑΡΟΥΧΙΣΜΟΣ φραγκοβρακάδων, μὲ Σύμβολον ἕνα Ἀφηνιασμένον ΤΣΑΡΟΥΧΙ, θέλων νὰ γκρεμίσῃ τὸν Παρθενῶνα, διὰ νὰ στήσῃ τὸ παληοτσάρουχον τοῦ παπούλη του καὶ γκαρίζῃ ἀνέτως τὸν Ἀμανέ του.

13

Κάτω ἡ Ἑλλὰς τῶν: ΨΗΦΩΝ, τῶν ΜΙΣΘΩΝ, τῶν ΧΑΡΤΟΠΑΙΚΤΩΝ καὶ τῶν ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ.

Αὐτὴ εἶναι ἡ Τωρινὴ Ἑλλάς, Καταχρεωκοπημένη Πνευματικῶς ἀπὸ τὴν πρώτην της ἡμέραν. Καταχρεωκοπημένη Πραγματικῶς. Μὲ Κράτος γνήσιον, ληστρικότατον, Τσουλῆν. Στρυφογυρίζουσα ἄδιεξοδως εἰς τὰ ἴδια καμώματα καὶ τὰ ἴδια ψεύματα, τῶν πρώτων ἡμερῶν τῆς Ἐλευθερίας της, τὰ ὁποῖα ἐβαρύνθησαν καὶ οἱ πέτρες, ἀδυνατοῦσα νὰ σταθῇ εἰς τὰ πόδια της, ἀδυνατοῦσα νὰ δημιουργήσῃ τὸ παραμικρὸν Ἐθνικόν, ναρκώνουσα καὶ καταπνίγουσα τὴν Τιτάνειον δύναμιν τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀτόμου, καταδολοφονοῦσα καὶ καταατιμάζουσα, καθ᾿ ὅλα τὰ σημεῖα τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἐπὶ ἕνα ἤδη αἰῶνα, μὲ τοὺς Προξένους της, καταληστεύουσα αὐτόν, δένουσα τὰ χέρια του καὶ κρατοῦσα σφικτὰ αὐτόν, εἰς τὰ πανταχόθεν ραπίσματα χάριν της, ἐνῷ Αὐτὴ στουπὶ εἰς τὸ Βουλευτικόν της μεθύσι, κυλιέται εἰς τὸ Παραδείσειον περιβόλι της, κατατρωγομένη ἀπὸ τὴν ἐσωτάτην της λέπραν, τὴν Ἀμάθειαν, τὴν Ἀνηθικότητα καὶ τὸν χυδαιότατον Ἐγωϊσμόν, θεόστραβη πρὸ τοῦ Ἔργου τὸ ὁποῖον ἀνέλαβε νὰ ἐκτελέσῃ, ἀναίσθητος πρὸ τῶν κακῶν καὶ τῶν χαμῶν, ποὺ προξενεῖ εἰς τὴν φυλὴν καὶ εἰς ἑαυτήν, μὲ πρόσωπον φουσκολωβιασμένον καὶ ἐγκέφαλον παράλυτον, ὁλόκληρον καρκίνον, μεταδίδοντα σπασμωδικάς, τρελλὰς κινήσεις εἰς τὸ Σῶμα τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Αὐτὴ εἶναι ἡ Τωρινὴ Ἑλλάς. Ἡ Ἑλλὰς τῶν Κλεφτῶν-Ἡρώων. Τῶν Κλεφτῶν Κουτσούρων· Καὶ ἡ Ἑλλὰς τῶν Παιδιῶν αὐτῶν -ἀντὶ ὑψηλῶν Ἀριστοκρατῶν φορτωμένων μὲ τὴν Πατρικὴν Δόξαν τοῦ Πυρὸς καὶ τὴν ἰδίαν Δόξαν Πνεύματος καὶ Εὐγενείας- Τραμπουκογαλάντιδων καὶ τέλος τῶν ἀπογόνων αὐτῶν καὶ τῶν διαδόχων τῶν Συστημάτων των, Κλεφτῶν τοῦ 97, Κλεφτῶν Ἐκφυλισμένων, Κλεφτῶν Ἀνηθίκων, Κλεφτῶν Γραμματοστραβῶν καὶ Γραμματολεπρῶν, Κλεφτῶν ΜΠΟΥΦΩΝ καὶ τρισχειρότερον καὶ συνολικότερον, ὅλων, ἡ ΕΛΛΑΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ.

Αὐτή, ἀμυδρῶς, εἶναι ἡ Τωρινή Σας Ἑλλάς. Καὶ θὰ ἦτο ἀνεξήγητον θαῦμα, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρχῃ τὸ τερατῶδες αὐτὸ κατασκεύασμα, ἐὰν δὲν τὸ ἐστήριζεν ἡ Ἱερὰ Συμμαχία τῶν Μεγάλων Κροκοδείλων, ἡ ὑποκύψασα εἰς τὴν ἠθικὴν πίεσιν τῶν Λαῶν καὶ ἀναγκασθεῖσα νὰ κυρώσῃ τὴν Ἐλευθερίαν καὶ δημιουργήσῃ Ἔθνος Ἀνεξάρτητον -ἀλλὰ φαινομενικῶς, ἀλλὰ δέσασα τοὺς πάντας καὶ τὰ πάντα χειροπόδαρα ἀνέκαθεν, ἀλλ᾿ ἐξωθοῦσα Αὐτὸ εἰς ὅλους τοὺς κρημνοὺς καὶ τοὺς ἀτιμασμοὺς- ἐὰν δὲν εἶχε συμφέρον μέγιστον νὰ τὸ διατηρῇ, ὅπως ἦτο τὸν αἰῶνα αὐτόν, ὅπως εἶναι τώρα καὶ χειρότερον ἀκόμη, διὰ νὰ κατακομματιάζῃ καὶ διαρπάζῃ Αὐτὴ τὸν Ἑλληνισμὸν ἀνέτως, δημιουργοῦσα καὶ ἐξωθοῦσα Βλάχους καὶ Βουλγάρους, λαοὺς βλάκας, λυσσῶντας καθ᾿ ἡμῶν, τῶν φυσικῶν των Εὐεργετῶν καὶ Προστατῶν, φουσκώνοντας σὰν Ἰνδιάνους, καὶ σὰν Ἰνδιάνους βλάκας, ἀδυνατοῦντας νὰ ἐννοήσουν, ὅτι παχύνονται μάταια τρώγοντες ἡμᾶς, διὰ νὰ χρησιμεύσουν μίαν ἡμέραν διὰ τὴν Πασχαλινὴν Βότκα τοῦ Μουζίκου καὶ τὰ Χριστούγεννα τοῦ φράγκου. Καὶ ἀκόμη θὰ ἦτο θαῦμα, πῶς ὑφίσταται τοιοῦτον κατασκεύασμα, ἐὰν δὲν τὸ ἐκράτει, κυριώτερον ἀκόμη, ἡ κολοσσαία Δύναμις τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἡ πραγματικὴ Αὐτὴ Δύναμις καὶ τὸ Γόητρον τῆς Ἀρχαίας μας Ἑλλάδος, Γόητρον ἰσχυρότερον τοῦ Γοήτρου τῶν Θεῶν, δύο δυνάμεις τρισμέγισται, ἀνυπολόγιστοι, τὰς ὁποίας ἀνηθίκως καὶ χυδαιότατα ἐκμεταλλεύεται ἡ Τωρινή, χωρὶς κἂν νὰ τὰς ἐννοῇ καὶ αἱ ὁποῖαι κρατοῦν ἀβύθιστον τὸ Ληστρικὸν αὐτὸ ΦΡΕΝΟΚΟΜΕΙΟΝ.

Καὶ διέξοδος; Μία καὶ μόνη. Ἕνα καλὸ πρωΐ, ὦ Τωρινοὶ Ἀόμματοι Βλάκες, θὰ εὑρεθῆτε ἐπαναστατημένοι, χωρὶς νὰ γνωρίζετε τὸ πῶς καὶ τὸ τί καὶ τὸ διατί, χωρὶς νὰ ξεύρετε τὶ θέλετε καὶ τὶ γυρεύετε καὶ ποῦ πηγαίνετε. Καὶ τὴν Ἐπανάστασιν αὐτὴν τὴν αἰσθάνεσθε, τὴν ἐπικαλεῖσθε, τὴν ποθεῖτε, ἀρχίσατε πρὸ καιροῦ νὰ τὴν λέγετε, νὰ τὴν γράφετε, νὰ τὴν συνηθίζετε, νὰ τὴν περιμένετε ὡς μόνην Σας Σωτηρίαν: διὰ νὰ Σᾶς γλυτώσῃ ἀπὸ τοὺς ἀνηθίκους λαβυρίνθους καὶ ἀπό τους τραγελάφους -διὰ νὰ Σᾶς γλυτώσῃ ἀπὸ τὸν Ἑαυτόν Σας. Καὶ ἡ Ἐπανάστασις αὐτή, ὅπως καὶ οἱαδήποτε ἄλλη μεταβολή, μὲ τὰ μυαλὰ ποὺ ἔχετε καὶ μὲ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ βάζετε εἰς τὸν σβέρκον Σας, θὰ Σᾶς ἐξαπατήσῃ καὶ θὰ Σᾶς βυθίσῃ χειρότερα, εἰς χειροτέρους τραγελάφους καὶ σκότη, θὰ Σᾶς ἀποτελειώσῃ, ὑποσχομένη νὰ Σᾶς διορθώσῃ -ὅπως ἡ κάθε μεταβολὴ ποὺ ἐκάματε,- καὶ θὰ Σᾶς ἀποκοιμίσῃ, διὰ νὰ πεταχθῆτε μετὰ ὀλίγα ἔτη ὀρθοί, ἀπὸ τὸν Νέον Σας Ὕπνον... καὶ ἰδῆτε τέλος μὲ πεταγμένα μάτια ἐμπρός Σας, τὸν Πραγματικόν... ΧΑΡΟΝ.

Νέον Πνεύμα  (1906) (απόσπασμα)

Περικλής Γιαννόπουλος  (1871-1910)

Η κρατούσα ως σήμερα θεωρία για τη δημιουργία της σελήνης φαίνεται να ανατρέπεται από έναν απροσδόκητο μάρτυρα: το τιτάνιο, Titanium paternity test fingers Earth as moon’s sole parent

Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν η σύντροφος του Ενδυμίωνα, θεού του ύπνου, για μας είναι ένα καλοσυνάτο πρόσωπο, που μας κοιτάζει αφηρημένο κάθε μήνα, και για τους επιστήμονες είναι το κοντινότερο προς τη Γη ουράνιο σώμα. Ο λόγος είναι για τη Σελήνη, τον μοναδικό φυσικό δορυφόρο της Γης, η ιστορία της οποίας εξακολουθεί να αποτελεί για τους επιστήμονες ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Οι πρώτες θεωρίες των αρχών του 20ού αιώνα δεν ήταν συμβατές με τα αστρονομικά δεδομένα του συστήματος Γης – Σελήνης, ενώ η επικρατούσα σήμερα θεωρία μεταξύ των αστρονόμων φαίνεται να μην είναι συμβατή με τα γεωλογικά δεδομένα της Σελήνης. Ο Αριστοτέλης δίδασκε ότι η Σελήνη είναι μια τέλεια σφαίρα φτιαγμένη από αιθέρα, η οποία περιφέρεται σε τέλεια κυκλική τροχιά γύρω από τη Γη. Οι παρατηρήσεις του Γαλιλαίου όμως έδειξαν ότι η επιφάνεια της Σελήνης είναι καλυμμένη από βουνά, πεδιάδες και κρατήρες, έτσι ώστε να μοιάζει περισσότερο με την επιφάνεια της Γης παρά με μια τέλεια σφαίρα. Από τότε ως σήμερα έχουν συγκεντρωθεί για τη Σελήνη περισσότερες πληροφορίες απ’ όσο για οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα. Θα περίμενε κανείς ότι με τόσα στοιχεία θα γνωρίζαμε με λεπτομέρεια την ιστορία του δορυφόρου μας. Και όμως, σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες για τον τρόπο δημιουργίας της, αφού οι ερευνητικές προσπάθειες αστρονόμων και γεωλόγων δείχνουν να καταλήγουν σε αλληλοσυγκρουόμενα αποτελέσματα.

Ο δρόμος προς την… Ταυτόχρονη Δημιουργία

Τα πρώτα στοιχεία της Σελήνης που υπολογίστηκαν με μεγάλη ακρίβεια, μετά την εποχή του Γαλιλαίου, ήταν η τροχιά της και η διάμετρός της και, στη συνέχεια, η μάζα της. Αντίθετα με αυτά που πίστευε ο Αριστοτέλης, η τροχιά της δεν είναι κυκλική αλλά περίπλοκη και, σε πρώτη προσέγγιση, ελλειπτική. Η δε μάζα της είναι λίγο μεγαλύτερη από το 1% της μάζας της Γης, τιμή που μπορεί να φαίνεται μικρή αλλά στην πραγματικότητα είναι μεγάλη, αφού όλοι οι υπόλοιποι δορυφόροι του Ηλιακού Συστήματος έχουν μάζα μικρότερη από το 1‰ της μάζας του πλανήτη γύρω από τον οποίο περιφέρονται. Με βάση αυτά τα στοιχεία, καθώς και τις φωτογραφίες της επιφάνειας της Σελήνης, οι αστρονόμοι πρότειναν διάφορες θεωρίες για τον τρόπο σχηματισμού της. Η παλαιότερη θεωρία, η οποία μάλιστα είχε προταθεί από τον Τζορτζ Ντάργουιν, τον γιο του γνωστού μας – από τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών – Δαρβίνου, υπέθετε ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε από τη Γη, όταν ένα κομμάτι ύλης αποσπάστηκε από την περιοχή του ισημερινού του πλανήτη μας λόγω της φυγόκεντρης δύναμης. Η θεωρία αυτή εγκαταλείφθηκε, επειδή για να συμβεί ένα τέτοιο φαινόμενο θα έπρεπε η Γη να περιστρέφεται τόσο γρήγορα ώστε η διάρκεια της ημέρας να είναι μόνο πέντε ώρες. Μια μεταγενέστερη θεωρία βασίζεται στην υπόθεση ότι η Σελήνη ήταν ένα είδος μεγάλου αστεροειδούς, που συνελήφθη από το βαρυτικό πεδίο της Γης στα αρχικά στάδια της δημιουργίας του Ηλιακού Συστήματος. Η θεωρία αυτή απαιτεί μια ιδιαίτερα πυκνή γήινη ατμόσφαιρα την εποχή της σύλληψης, που απ’ ό,τι φαίνεται ποτέ δεν υπήρχε. Έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1960 διδαχθήκαμε στο Πανεπιστήμιο την επικρατούσα τότε θεωρία της ταυτόχρονης δημιουργίας. Κατ’ αυτήν Γη και Σελήνη δημιουργήθηκαν ταυτόχρονα από το ίδιο πρωταρχικό νέφος αερίου και σκόνης, την εποχή της δημιουργίας των πλανητών του Ηλιακού Συστήματος από τα υπολείμματα του υλικού που δημιούργησε τον Ήλιο.

Η θεωρία της σύγκρουσης με άλλον πλανήτη

Το 1969 όμως, όταν οι πρώτοι άνθρωποι πάτησαν το πόδι τους στην επιφάνεια της Σελήνης και έφεραν πίσω δείγματα από την επιφάνεια του δορυφόρου μας, ανατράπηκε και η θεωρία της ταυτόχρονης δημιουργίας. Ο λόγος είναι ότι η χημική σύσταση της επιφάνειας της Σελήνης διαφέρει σημαντικά από αυτήν της Γης και, άρα, δεν είναι δυνατόν τα δύο ουράνια σώματα να προέρχονται από το ίδιο αρχικό σύννεφο αερίου και σκόνης. Έτσι εμφανίστηκε στο προσκήνιο η πιο πρόσφατη θεωρία, αυτή της σύγκρουσης της Γης με ένα σώμα του αρχικού Ηλιακού Συστήματος στο μέγεθος του Άρη. Σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη, την εποχή που δημιουργήθηκε το Ηλιακό μας Σύστημα, πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, οι συγκρούσεις ανάμεσα στα ουράνια σώματα που περιφέρονταν γύρω από τον Ήλιο ήταν ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο. Στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα η Γη είχε δημιουργηθεί αρχικά ένας πλανήτης, η πρωτο-Γη, που δεν είχε δορυφόρο. Στη συνέχεια η πρωτο-Γη συγκρούστηκε «πλαγιομετωπικά» με έναν άλλον πρωτοπλανήτη, στο μέγεθος του Άρη. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το μεγαλύτερο μέρος της μάζας των δύο αρχικών σωμάτων συσσωματώθηκε και απετέλεσε τη σημερινή Γη. Ένα μικρό μέρος των επιφανειακών στρωμάτων των δύο πρωτοπλανητών εκτοξεύθηκε στο Διάστημα και μέσα σε μερικές δεκάδες χρόνια συμπυκνώθηκε σε ένα μεγάλο σφαιρικό σώμα, τη Σελήνη, η οποία από τότε αποτελεί τον φυσικό δορυφόρο της Γης. Η θεωρία αυτή ερμηνεύει τόσο το είδος της τροχιάς της Σελήνης όσο και το γεγονός ότι αυτή έχει μικρότερη πυκνότητα από τη μέση πυκνότητα της Γης, αφού δημιουργήθηκε από τα επιφανειακά στρώματα των δύο πρωτοπλανητών και έτσι δεν «κληρονόμησε» μέρος του πυρήνα τους που απετελείτο από σίδηρο και νικέλιο.

Διάψευση από… τιτάνιο!

Η επιστημονική έρευνα όμως δεν χαρακτηρίζεται πάντα από τη συνεχή εξέλιξη προς μια τελική «σωστή» θεωρία. Πολλές φορές εμφανίζονται «πισωγυρίσματα», όταν νεότερα ερευνητικά αποτελέσματα έρχονται σε αντίθεση με μια κρατούσα θεωρία. Έτσι για πολλούς δεν απετέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι την περασμένη άνοιξη δημοσιεύθηκε ένα ερευνητικό αποτέλεσμα που φαίνεται αντίθετο με το παραπάνω σενάριο. Η περιεκτικότητα των σεληνιακών πετρωμάτων σε τιτάνιο είναι ίδια ακριβώς με αυτή των γήινων. Επειδή οι ενώσεις του τιτανίου δεν εξαερώνονται εύκολα, αυτό σημαίνει ότι σε μια σύγκρουση της πρωτο-Γης με άλλο σώμα το τιτάνιο των δύο σωμάτων θα έπρεπε να «κληρονομηθεί» ανέπαφο στη Σελήνη. Επειδή ο πρωτοπλανήτης είχε δημιουργηθεί σε άλλη περιοχή του Ηλιακού Συστήματος απ’ ό,τι η Γη, θα έπρεπε η περιεκτικότητά του σε τιτάνιο να διαφέρει από αυτήν της Γης, οπότε και η περιεκτικότητα της Σελήνης σε τιτάνιο θα έπρεπε γενικά να μην είναι ίδια με αυτήν της Γης. Το γεγονός ότι είναι ίδια φαίνεται να υποδεικνύει ότι η Σελήνη είχε μόνο έναν γονιό, όπως πολύ ωραία το έθεσε ένα από τα μέλη της ερευνητικής ομάδας της πρόσφατης δημοσίευσης. Με άλλα λόγια, μοιάζει σαν να ξαναγυρίζουμε στη θεωρία του Ντάργουιν! Το μέλλον θα δείξει αν η θεωρία της σύγκρουσης μπορεί να τροποποιηθεί ώστε να ερμηνεύει τα νεότερα αποτελέσματα ή αν θα εγκαταλειφθεί για κάτι καινούργιο.

Χάρης Βάρβογλης, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ.

H Γη και η επιφάνεια της Σελήνης, όπως φωτογραφήθηκαν τον Δεκέμβριο του 1968 κατά τη διάρκεια της αποστολής Απόλλων 8, καθώς το διαστημικό σκάφος βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.

Μακροβούτια και χλαμύδες - Η λατρεία των αρχαίων Ελλήνων για το νερό και την κολύμβηση

Ψηφιδωτό με δελφίνια και τολμηρό αναβάτη από την Οικία των Δελφινιών στη Δήλο (μέσα 2ου αιώνα π.Χ.).

Στην ινδική πόλη Μοχέντζο-Ντάρο, που θάφτηκε περί το 1800 π.Χ. κάτω από τις προσχώσεις του Ινδού ποταμού για να αποκαλυφθεί μόλις το 1922, οι αρχαιολόγοι εντόπισαν ανάμεσα στα κατάλοιπά της μια δεξαμενή μήκους 17 μ., πλάτους 7 μ. και βάθους 2,5 μ. Πρόκειται για την αρχαιότερη πισίνα της Ιστορίας. Στην Ελλάδα όμως, και συγκεκριμένα στην Αρχαία Ολυμπία, μια άλλη δεξαμενή, που κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. πλησίον του Κλαδέου ποταμού —αποκαλύφθηκε τον 19ο αιώνα από τις ανασκαφές— πλησιάζει με τις διαστάσεις της (μήκος 24 μ., πλάτος 16 μ. και βάθος 1,60 μ.) αυτές μιας σύγχρονης ολυμπιακής πισίνας προπονήσεων. Άλλωστε όλα τα μεγάλα ελληνικά Γυμνάσια και οι παλαίστρες είχαν τέτοιες δεξαμενές για την άσκηση των νέων, στα Ασκληπιεία υπήρχαν για θεραπευτικούς σκοπούς, ενώ περισσότερες ήταν εκείνες που λειτουργούσαν ως λουτρά. Έκαναν όμως οι αρχαίοι το μικρό βήμα για να περάσουν από την αναγκαιότητα στην ψυχαγωγία ή και στην επίδειξη; Δεδομένου ότι η ανθρώπινη ματαιοδοξία δεν είναι σημερινό φαινόμενο, συνέβη και αυτό. Σε υψηλή απόλαυση είχαν αναγάγει τα λουτρά οι Ρωμαίοι, οι οποίοι κατασκεύασαν βαλανεία, δημόσια και ιδιωτικά, με πισίνες θερμού και ψυχρού νερού, κόσμησαν τις πόλεις με έργα που τις περισσότερες φορές είχαν να κάνουν με το νερό —τεχνητές λίμνες, πισίνες, σιντριβάνια, κρηναία οικοδομήματα—, ενώ οι επαύλεις τους μπορεί να τα περιελάμβαναν όλα μαζί. Γιατί η χλιδή τους με την παράλληλη συγκέντρωση έργων γλυπτικής και τον περίτεχνο ψηφιδωτό διάκοσμο είναι βέβαιον ότι υπερέβαινε κατά πολύ και τις πλέον υπερβολικές χολιγουντιανές κατασκευές. Μπορεί λοιπόν στην Αρχαιότητα να μην υπήρχαν πισίνες ακριβώς με τη σημερινή έννοια, υπήρχαν όμως για άσκηση και για ψυχοσωματική απόλαυση.

Η κολύμβηση

Ως «κολυμβήθρες» αναφέρονται στις γραπτές πηγές οι πισίνες στην αρχαία Ελλάδα. Γιατί ο προφανής ρόλος τους ήταν η κολύμβηση — αν και οι αρχαίοι προτιμούσαν τις θάλασσες, όπως είναι φυσικό, και δευτερευόντως τα ποτάμια (οι Σπαρτιάτες ιδίως, που κολυμπούσαν στον Ευρώτα). Εκεί έπρεπε να ασκούνται για να σκληραγωγηθούν και να αποκτήσουν ταχύτητα και αντοχή. Εξαιρετικά χρήσιμα και τα δύο, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στη δύσκολη ζωή εκείνης της εποχής. Ο ναυτικός είχε να αντιμετωπίσει την αρκετά συχνή πιθανότητα ενός ναυαγίου, οπότε έπρεπε να έχει την αντοχή να κολυμπήσει ως την ξηρά. Το ίδιο και περισσότερο σθένος εκαλείτο να επιδείξει ο στρατιώτης σε μια ναυμαχία, αν το πλοίο του εμβολιζόταν από ένα εχθρικό και εκείνος έπρεπε να κολυμπήσει για να σωθεί αλλά και να πολεμήσει μέσα στο νερό. Στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας οι Πέρσες που έπεφταν στο νερό πνίγονταν καθώς δεν γνώριζαν καλά κολύμπι, όπως μας μεταφέρει ο Ηρόδοτος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η μαρτυρία του Θουκυδίδη, ο οποίος αναφερόμενος στα γεγονότα του Πελοποννησιακού Πολέμου κάνει λόγο για «ύφυδρους» κολυμβητές, δύτες δηλαδή των Σπαρτιατών, που μεταφέροντας ασκούς με νερό και σακίδια με τρόφιμα κολύμπησαν υποβρυχίως προκειμένου να τροφοδοτήσουν τους αποκλεισμένους συμπολεμιστές τους. Μέρος λοιπόν της βασικής εκπαίδευσης των νέων, αλλά και της στρατιωτικής, ήταν στην αρχαία Ελλάδα η κολύμβηση. «Ο μη επισταμένος μήτε νειν μήτε γράμματα απαίδευτος εστί και βάρβαρος» (αυτός που δεν γνωρίζει κολύμπι και γράμματα είναι απαίδευτος και βάρβαρος) έλεγαν εξάλλου οι αρχαίοι Έλληνες. Γραπτές πηγές μάλιστα αναφέρουν ότι κολυμβητές δεν ήταν μόνο άνδρες αλλά και γυναίκες.

Άμιλλα κολύμβου

Από το 1600 π.Χ. χρονολογούνται οι παλαιότερες παραστάσεις κολύμβησης στην Ελλάδα, η οποία όμως δεν νοούνταν ως άθλημα και δεν περιλαμβανόταν στα επίσημα αγωνίσματα των Ολυμπιακών ή άλλων πανελλήνιων αγώνων. Πληροφορίες υπάρχουν —από τον Παυσανία συγκεκριμένα, τον 2ο αιώνα μ.Χ.— για μία και μόνη περίπτωση κολυμβητικών αγώνων, στην Ερμιόνη της Αργολίδας, προς τιμήν του Διονύσου του Μελαναίγιδος (από το κατσικίσιο δέρμα που φορούσε ο θεός). Οι αγώνες αυτοί, που ονομάζονταν «άμιλλα κολύμβου», τελούνταν στη θάλασσα. Αγώνες κολύμβησης όμως διοργανώνονταν και στον ποταμό Τίβερη με τη συμμετοχή αξιωματούχων της Ρώμης — άλλωστε και ο ίδιος ο Ιούλιος Καίσαρας ήταν δεινός κολυμβητής. Στο Δίον οι δεξαμενές των λουτρών διαθέτουν εκπληκτικά ψηφιδωτά και στο βαλανείο της Αρχαίας Αγοράς της Θεσσαλονίκης έχουν αποκαλυφθεί μία θερμαινόμενη πισίνα και μία ψυχρού νερού. Κυκλική πισίνα με διάμετρο 10 μ. και βάθος περί τα 2 μ. βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών. Και τα λουτρά της Αιδηψού αναφέρονται από την Αρχαιότητα ακόμη, αφού τα προτίμησε και ο Ρωμαίος στρατηγός Σύλλας. Αλλά δεν είναι τα μόνα, καθώς ο ελληνορωμαϊκός κόσμος είχε πραγματική λατρεία για το νερό.

Μπεν μιξτ… με ή χωρίς όργια

Γυμνοί κολυμπούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, αν και μερικές φορές μπορεί να φορούσαν τη «λουτρίδα», ένα λεπτό χιτώνιο που χρησίμευε ως μαγιό. Όσον αφορά τον τρόπο κολύμβησης, άνδρες και γυναίκες θα πρέπει να ασκούσαν τη λεγόμενη ελεύθερη κολύμβηση της εποχής μας. Τα χέρια κινούνταν εναλλάξ ακολουθώντας διαδρομή παρόμοια με των κουπιών, ο κορμός ακολουθούσε με στροφές προς τη μία ή την άλλη πλευρά και τα πόδια κτυπούσαν με μικρές κινήσεις το νερό — ή μπορεί και να ήταν ενωμένα. Το κεφάλι όμως ήταν οπωσδήποτε έξω από το νερό. Τα bains mixtes εξάλλου είναι αρχαιοελληνική συνήθεια, την οποία μάλιστα, αφού κατ’ αρχάς τους σοκάρισε, εν συνεχεία οι Ρωμαίοι ασπάστηκαν μέχρι υπερβολής. Έτσι, τον 1ο αιώνα μ.Χ. καθιέρωσαν τα mixta ή communia balnea συνοδευόμενα σε κάποιες περιπτώσεις από όργια. (Ακόμη και σήμερα η φράση «ρωμαϊκό μπάνιο» παραπέμπει σε όργιo.) Η συνήθεια πάντως κατόρθωσε να διατηρηθεί και στα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού, για να ατονήσει από τον 7ο αιώνα με διάταγμα του Ιουστινιανού.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ

today's art: Paul Cézanne, Λουόμενοι, Bathers (Les Grandes Baigneuses), (1894–1905). 127.2 × 196.1 cm. National Gallery, London

Ο Γάλλος Πωλ Σεζάν (Paul Cézanne 1839-1906) είναι από κάθε άποψη ένα ορόσημο στην παγκόσμια τέχνη. Ο πατέρας του ήταν ένας εύπορος επιχειρηματίας που του κληροδότησε μεγάλη περιουσία ικανή να του επιτρέψει έναν σχετικά άνετο βίο, και την σπάνια δυνατότητα να εκφράζεται χωρίς προκαταλήψεις ή αγκυροδεμένος σε παραγγελίες. Σήμερα πια θεωρείται ο κατ΄ εξοχήν πατέρας της μοντέρνας τέχνης, ασκώντας μεγαλειώδη επιρροή σε όλους τους μεταγενέστερους συνεχιστές του. Ο Σεζάν έδωσε τεράστια ώθηση στην ζωγραφική καθώς την απελευθέρωσε από τα στεγανά του παρελθόντος. Η νομική στην οποία γράφτηκε δεν τον συγκίνησε και σύντομα την παράτησε. Ξεκίνησε να ζωγραφίζει μέσα σε ένα βαθύ ρομαντικό στυλ όμως η εξέλιξή του σηματοδότησε μια πλήρη σύγκρουση για την εποχή του όπου οι νεκρές φύσεις κυρίως δίνουν έναν χαρακτήρα μοναδικό σε σύλληψη και απέραντο σε τόλμη. Το προσωπικό του ύφος έγινε αντικείμενο σκληρής και άδικης κριτικής, αλλά δυστυχώς έτσι συνέβαινε ανέκαθεν με τους περισσότερους επαναστάτες –αναγνωρίζονται μετά θάνατον. Επηρεάστηκε απέραντα από τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, ωστόσο πρόσθεσε και πολλά προσωπικά χαρακτηριστικά στους πίνακές του, το εντελώς ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο στυλ του. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήθελε να αναδείξει τον Ιμπρεσιονισμό “σε κάτι στέρεο που διαρκεί όσο και η τέχνη που εκτίθεται στα μουσεία“. 

Montagnes en Provence, l'Estaque

Η μεγαλύτερη συνεισφορά του στον Ιμπρεσιονισμό θεωρείται η πρόσθεση καθαρών γεωμετρικών στοιχείων που αργότερα επηρέασαν και το κίνημα του κυβισμού. Τα παραδοσιακά μοτίβα, τη δικτατορία της θεωρίας της τέχνης, τη σωστή προοπτική στην απόδοση των χώρων, τον ορθολογικό ρεαλισμό, όλα αυτά τα απέρριψε με το έργο του. Ζωγράφιζε ότι έβλεπε και ότι αισθανόταν. Έτσι τα έργα δεν αποτύπωναν απλά τη πραγματικότητα αλλά είχαν μια ξεχωριστή ποιότητα μέσα τους. 

Το θέμα δεν ήταν το μοτίβο αλλά η ίδια η ζωγραφική. Στα τέλη της ζωής του έλεγε στους φίλους του κάποτε ότι ήθελε να πεθάνει ζωγραφίζοντας. Στις 15 Οκτωβρίου του 1906, καθώς σχεδίαζε ένα τοπίο έπιασε δυνατή βροχή. Έμεινε να ζωγραφίσει και δεν κουνήθηκε από τη θέση του. Όταν αποφάσισε να γυρίσει στο σπίτι του έτρεμε από τον πυρετό. Στο δρόμο λιποθύμησε και σωριάστηκε καταγής όπου τον βρήκε ένας αμαξάς που τον  πήγε στο σπίτι μισοπεθαμένο. Μια εβδομάδα αργότερα πέθανε από πνευμονία στα 67 του χρόνια.

Le Buveur, The Drinker

Ο ίδιος φανατίζονταν με τις ιδέες του: “Για τον καλλιτέχνη, βλέπω σημαίνει αντιλαμβάνομαι και αντιλαμβάνομαι σημαίνει συνθέτω. Η τέχνη είναι μια θρησκεία. Σκοπό έχει την ανύψωση της σκέψης. Ζωγραφίζω αυτό που βλέπω στη φύση δεν σημαίνει ότι αντιγράφω αυτό που έχω βάλει στόχο, σημαίνει ότι υλοποιώ αυτό που προσλαμβάνω με τις αισθήσεις. Όλα συνοψίζονται στο εξής: Να δουλεύεις χωρίς να νοιάζεσαι για κανέναν και να γίνεσαι δυνατός, αυτός είναι ο στόχος του καλλιτέχνη…“ 

Les joueurs de cartes, Card players

Ο Σεζάν είναι, βρίσκεται σε διαρκή κίνηση. Ανοίγει τα μάτια διάπλατα για να αντιληφθεί τα μυστικά του τοπίου, ερευνά κατάκοπος κι όταν δεν τα καταφέρνει, ουρλιάζει και καταστρέφει τα έργα του. Τον κοροϊδεύουν, τον περνάνε για τρελό. Υποφέρει, διαλύει φιλίες, παραμελεί αυτούς που αγαπά, συνεχίζει στο δρόμο που επέλεξε και τον οποίο μόνο αυτός διακρίνει: ξέρει ότι είναι ο εφευρέτης της μοντέρνας ζωγραφικής.

Ωραίο Φθινοπωρινό πρωί

για την κυρία Ντονογκά

Να που μ’ αρέσουν επιτέλους αυτά τα βουνά μ’ αυτό το φως

με δέρμα ρυτιδωμένο σαν την κοιλιά του ελέφαντα

όταν τα μάτια του στενεύουν απ’ τα χρόνια.

Νά που μ’ αρέσουν αυτές οι λεύκες, δεν είναι πολλές

σηκώνοντας τους ώμους μέσα στον ήλιο.

Οι αψηλοί γκέγκηδες οι κοντοί τόσκηδες

 το καλοκαίρι με τα δρεπάνια και το χειμώνα με τα τσεκούρια

κι όλο τα ίδια ξανά και ξανά, ίδιες κινήσεις

στα ίδια σώματα κόπηκε η μονοτονία.

Τι λέει ο Μουεζίνης στην άκρη του μιναρέ; για πρόσεξε

Έσκυψε ν’ αγκαλιάσει μια ξανθή κούκλα στο πλαινό μπαλκόνι.

Αυτή ανεμίζει δυό ρόδινα χεράκια στον ουρανό δεν παραδέχεται να τη βιάζουν

Ωστόσο γέρνει ο μιναρές και το μπαλκόνι σαν τον πύργο της Πίζας

ακούς μονάχα ψιθυρίσματα, δεν είναι τα φύλλα μήτε το νερό

“αλλάχ! αλλάχ!” δεν είναι μήτε τ’ αγεράκι,

παράξενη προσευχή

ένας κόκορας λάλησε,πρέπει να ‘ναι ξανθός

ώ ψυχή ερωτευμένη που πέταξες στα ύψη!

Να που μ’ αρέσουν επί τέλους αυτά τα

βουνά, έτσι κουλουριασμένα

το γερασμένο κοπάδι τριγύρω μου μ’ αυτές τις ρυτίδες

σκέφτηκε κανείς να πει τη μοίρα ενός βουνού όπως κοιτάζει μια παλάμη

 σκέφτηκε κανείς;…

΄Ω εκείνη η επίμονη σκέψη κλεισμένη σ’ ένα κουτί

αδειανό, θεληματική

χτυπώντας αδιάκοπα το χαρτόνι, όλη τη νύχτα

σαν ποντικός που ροκανίζει το πάτωμα

Κόπηκε η μονοτονία, ω εσύ που πέταξες στα ύψη

να που μ’ αρέσει

κι ατό το βουβάλι του μακεδονίτικου κάμπου

τόσο υπομονετικό

τόσο αβίαστο, σα να το ξέρει πως δεν φτάνει κανείς πουθενά

θυμίζει τ’ αγέρωχο κεφάλι του πολεμόχαρου Βερκινγετόριξ

Tel qu’ en lui-même enfin l’ éternité le change.

Κορυτσά 1937

“Ημερολόγιο Καταστρώματος Α΄”

Γιώργος Σεφέρης