Φωτεινό πέρασμα του κομήτη Pan-STARRS, Bright Comet Set for Dazzling Sky Show this Month

Astrophotographer Luis Argerich of Buenos Aires, Argentina, took this photo of Comet Pan-STARRS taken on March 2, 2013. He writes: "Easy to see with the naked eye from rural locations." CREDIT: © Luis Argerich/Nightscape Photography

Ο κομήτης Pan-STARRS αύξησε θεαματικά τη φωτεινότητά του κατά την περασμένη εβδομάδα, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί πλέον να γίνει ορατός ακόμα και με γυμνά μάτια, ιδίως όταν κάνει την κοντινότερη προσέγγισή του στον Ήλιο, την Κυριακή 10 Μαρτίου, οπότε και αναμένεται να λάμπει σαν άστρο πρώτου μεγέθους ή και ακόμη πιο πολύ.

Comet Pan-STARRS C/2011 L4, discovered by the Pan-STARRS 1 telescope on Haleakala in June 2011, is expected to become visible to the naked eye in the Northern Hemisphere in March. The comet is currently visible in the Southern Hemisphere. Image released March 20. 2013 CREDIT: Terry Lovejoy/Australia

Ο κομήτης, η επίσημη ονομασία του οποίου είναι C/2011 L4, ανακαλύφθηκε τον Ιούνιο του 2011 από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS της Χαβάης, από όπου και πήρε το ανεπίσημο όνομά του. Στη διάρκεια του Μαρτίου κάνει μια διέλευση μέσω του εσωτερικού τμήματος του ηλιακού μας συστήματος και μάλιστα σήμερα Τρίτη αναμένεται να κάνει το κοντινότερο πέρασμά του από τη Γη, σε απόσταση περίπου 160 εκατ. χιλιομέτρων, σύμφωνα με το Space.com.

New Zealand stargazer John Drummond captured this image of comet Pan-STARRS on Jan. 23, 2013. The comet may become visible to the naked eye in March 2013. CREDIT: Science@NASA/John Drummond

Ο κομήτης θεωρείται «νέος», με την έννοια ότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι μάλλον η πρώτη φορά που πλησιάζει τον Ήλιο, προερχόμενος από τις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος. Ο Pan-STARRS είναι ήδη ορατός από το νότιο ημισφαίριο και κάθε μέρα που περνά, γίνεται πιο φωτεινός.

Comet C/2011 L4 (Wainscoat/PANSTARRS), March 7, 2013. CREDIT: Starry Night Software

Από την Πέμπτη 7 Μαρτίου, θα αρχίσει να γίνεται ορατός και από το βόρειο ημισφαίριο, όπου βρίσκεται και η Ελλάδα, εφόσον βέβαια δεν υπάρχουν σύννεφα στον ουρανό. Η εμφάνισή του θα γίνει χαμηλά στον ορίζοντα, σε δυτική-νοτιοδυτική κατεύθυνση, περίπου μισή ώρα μετά τη δύση του Ήλιου.

Την Τρίτη 12 Μαρτίου, ο κομήτης θα βρίσκεται πια πάνω από τον δυτικό ορίζοντα, σχεδόν πέντε μοίρες στα αριστερά του φεγγαριού. Όσο προχωρά ο Μάρτιος, ο κομήτης θα φαίνεται σταδιακά όλο και ψηλότερα στον ουρανό, ενώ, παράλληλα, θα γίνεται λιγότερο φωτεινός, καθώς θα απομακρύνεται τόσο από τον Ήλιο, όσο και από τη Γη.

Σύμφωνα με τις έως τώρα παρατηρήσεις, η ουρά του κομήτη, αν και φωτεινή, είναι σχετικά κοντόχοντρη και όχι λεπτή και μακριά, σε βαθμό που μερικοί παρατηρητές, με γυμνά μάτια, μπορεί να νομίζουν ότι δεν έχει καθόλου ουρά.

Το σεξ «παυσίπονο» για τους πονοκεφάλους. Why sex is a 'better headache cure rather than painkillers'

Utamaro, Deux Amants, 1790, Estampe colorée sur bois, 20,3x30,4 cm, New York, Ronin Gallery. Το σεξ μπορεί να ανακουφίσει από τους πονοκεφάλους ή και να τους... εξαφανίσει σε κάποιους πάσχοντες, σύμφωνα με νέα μελέτη. Sex triggered the release of endorphins, the body’s natural painkillers, via the central nervous system, which reduced, or even eliminated, a headache.

Μια από τις κλασικές – τουλάχιστον σύμφωνα με τον… λαϊκό μύθο – δικαιολογίες για την αποφυγή του σεξ είναι το «έχω πονοκέφαλο». Και όμως, όπως δείχνει μια νέα μελέτη, όταν κάποιος από τους δύο συντρόφους έχει πονοκέφαλο το καλύτερο θα ήταν να καταφύγει στο σεξ, το οποίο αποδεικνύεται το καλύτερο… παυσίπονο!

Μερική ή ολική ανακούφιση της ημικρανίας στο… κρεβάτι

Thomas Rowlandson, Ebats libertins, Eau-forte, 16,6x10,4 cm.

Ομάδα νευρολόγων από το Πανεπιστήμιο του Μύνστερ στη Γερμανία ανακάλυψε ότι η σεξουαλική πράξη μπορεί να οδηγήσει σε «μερική ή και ολική» ανακούφιση από τους πόνους των ημικρανιών. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό «Cephalalgia» της Διεθνούς Εταιρείας για τους Πονοκεφάλους περισσότεροι από τους μισούς πάσχοντες από ημικρανίες που έκαναν σεξ κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ημικρανίας εμφάνισαν βελτίωση των συμπτωμάτων τους.

Ένας στους πέντε πάσχοντες απαλλάχθηκε πλήρως από τον πόνο, ενώ κάποιοι άλλοι, και κυρίως οι άνδρες με ημικρανία, «χρησιμοποιούσαν το σεξ ως θεραπευτικό ‘εργαλείο’» σημειώνουν οι ερευνητές,

Οι επιστήμονες αναφέρουν πως το σεξ προκαλεί την έκλυση ενδορφινών, των φυσικών παυσίπονων του οργανισμού, γεγονός που μπορεί να μειώσει την ένταση του πονοκεφάλου ή και να τον εξαφανίσει. «Η πλειονότητα των πασχόντων από ημικρανίες ή αθροιστικές κεφαλαλγίες (σ.σ. πολύ επώδυνοι πονοκέφαλοι που παρουσιάζουν έξαρση σε ορισμένες χρονικές περιόδους – επειδή «αθροίζονται», δηλαδή συσσωρεύονται χρονικά, έχουν λάβει και αυτό το όνομα) δεν έχουν σεξουαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια κρίσεων πονοκεφάλου» γράφουν οι ερευνητές και συμπληρώνουν: «Τα στοιχεία μας μαρτυρούν ωστόσο πως η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει σε μερική ή και ολική ανακούφιση του πόνου σε ορισμένους πάσχοντες από ημικρανίες καθώς και σε λίγους πάσχοντες από αθροιστικές κεφαλαλγίες».

Τα αποτελέσματα

Tsunada Kunisada, L'amour oral, Bois gravé colorié, 1820-1825, 19x26 cm, Bloodmington, the Kinsey Institute.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές έστειλαν ερωτηματολόγια σε 800 πάσχοντες από ημικρανία καθώς και σε 200 πάσχοντες από αθροιστική κεφαλαλγία. Μεταξύ των ερωτήσεων περιλαμβάνονταν το αν οι πάσχοντες είχαν σεξουαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια κρίσης πονοκεφάλου καθώς και τι επίδραση είχε το σεξ στην ένταση του πονοκεφάλου.

Περισσότεροι από το ένα τρίτο των πασχόντων από ημικρανίες απάντησαν ότι είχαν σεξουαλική εμπειρία κατά τη διάρκεια κρίσης πονοκεφάλου – οι δύο στους τρεις εξ αυτών ανέφεραν πως εμφάνισαν βελτίωση των συμπτωμάτων τους. Σχεδόν τρεις στους τέσσερις δήλωσαν πως βίωσαν μέτρια ως και πλήρη ανακούφιση από τον πονοκέφαλο ενώ το ένα τρίτο ανέφερε επιδείνωση των συμπτωμάτων του.

Και στην αθροιστική κεφαλαλγία

Théodore Géricault, L'Union, 1817, Mine de plomb, plume, encre brune et gouache, 13,5x21,3 cm. Paris, musée du Louvre.

Από τους πάσχοντες από αθροιστική κεφαλαλγία σχεδόν το ένα τρίτο ανέφερε πως είχε σεξουαλική εμπειρία κατά τη διάρκεια κρίσης πονοκεφάλου – το 37% εκ των πασχόντων ανέφερε βελτίωση της κατάστασής του. Ποσοστό μεγαλύτερο του 90% δήλωσε πως ένιωσε ήπια ή και πλήρη ανακούφιση από τον πονοκέφαλο ενώ το 50% δήλωσε πως τα συμπτώματά του επιδεινώθηκαν.

H Aφροδίτη μέσα από τους δακτυλίους του Κρόνου. Cassini Spies Bright Venus From Saturn Orbit

Peering over the shoulder of giant Saturn, through its rings, and across interplanetary space, NASA's Cassini spacecraft spies the bright, cloudy terrestrial planet, Venus. Credit: NASA / JPL-Caltech / Space Science Institute

Το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά τον Κρόνο και τους δορυφόρους του, κατάφερε να φωτογραφίσει τον πλανήτη Αφροδίτη μέσα από τους δακτυλίους του Κρόνου. Η παραπάνω φωτογραφία ελήφθη τον περασμένο Νοέμβριο, καθώς το Cassini απείχε 802000 χιλιόμετρα από τον Κρόνο.

A distant world gleaming in sunlight, Earth's twin planet, Venus, shines like a bright beacon in images taken by NASA's Cassini spacecraft in orbit around Saturn.

                                     

One special image of Venus and Saturn (top of the page) was taken last November when Cassini was placed in the shadow of Saturn. This allowed Cassini to look in the direction of the sun and Venus, and take a backlit image of Saturn and its rings in a particular viewing geometry called "high solar phase." This observing position reveals details about the rings and Saturn's atmosphere that cannot be seen in lower solar phase.

Venus appears just off the edge of Saturn, in the upper part of the image, directly above the white streak of Saturn's G ring.

One of the Venus and Saturn images being released today is a combination of separate red, green and blue images covering the planet and main rings and processed to produce true color. Last December, a false-color version of the mosaic was released.

Venus appears just off the edge of Saturn, in the upper part of the image, directly above the white streak of Saturn's G ring. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Another image, taken in January, captures Venus just beyond the limb of Saturn and in close proximity to Saturn's G ring, a thin ring just beyond the main Saturnian rings. The diffuse E ring, which is outside the G ring and created by the spray of the moon Enceladus, also is visible.

Η επόμενη φωτογραφία λήφθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2013, όταν το Cassini απείχε από τον Κρόνο 597.000 χιλιόμετρα.

Αρχαία Κρηστωνία. Ancient Crestonia

Γενική Άποψη από τον αρχαιολογικό χώρο του Παλατιανού.

Το αρχαίο Ίωρον αποτελεί το βορειότερο οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο στη Μακεδονία, με συνεχή κατοίκηση από την εποχή Σιδήρου (10ος αι. π.Χ.) μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια (3ος αι. μ.Χ.). Στο χώρο του Παλατιανού τοποθετείται ένα από τα αστικά κέντρα της αρχαίας Κρηστωνίας, το αρχαίο Ίωρον. Η πόλη εξαιτίας της στρατηγικής της θέσης γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο, ενώ εκεί βρισκόταν και το φημισμένο στην Κρηστωνία Ιερό του θεού Διονύσου.

Η ιστορία της αρχαίας Κρηστωνίας είναι περισσότερο γνωστή από την περίοδο που αυτή εντάσσεται και ακολουθεί την εξελικτική πορεία του μακεδονικού κράτους (479 π.Χ.). Παρά τη μεγάλη της έκταση στο ανατολικότερο τμήμα της πεδιάδας του Αξιού, λίγα αστικά κέντρα αναπτύχθηκαν στην περιοχή αυτή. Πρόκειται για τις πόλεις των Κλιτών, της Μορρύλου, των Βραγυλών και του Ιώρου. Η πόλη του Ιώρου ήταν γνωστή για τη στρατηγική της θέση που εξασφάλιζε τον έλεγχο των διαβάσεων που οδηγούσαν από την Παρορβηλία προς την Κρηστωνία και τη Μυγδονία. Η ταύτιση της πόλης δεν έχει επιβεβαιωθεί επιγραφικά. Ισχυρά επιχειρήματα στηρίζουν, ωστόσο, μια τέτοια υπόθεση, η οποία έχει γίνει αποδεκτή.

Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης της πόλης ανάγονται στον 8ο αι. π.Χ., ενώ τα αρχαιολογικά δεδομένα αποδεικνύουν, ότι ο γεωμετρικός οικισμός συνεχίζει τη ζωή του και στην αρχαϊκή εποχή. Η ιστορία του Ιώρου, όμως, αρχίζει από τον 4ο αι. π.Χ. Δύο διαπιστωμένες κύριες οικοδομικές φάσεις οριοθετούν τη ζωή της πόλης. Η πρώτη περίοδος ξεκινά τον 4ο αι. και φτάνει μέχρι τα μέσα του 1ου αι. π.Χ., όταν για κάποιο λόγο καταστρέφεται. Μετά το γεγονός αυτό, ανοικοδομείται πάνω στα ερείπια, αναπτύσσεται και γνωρίζει μεγάλη ακμή από τον 1ο αι. μ.Χ. μέχρι και τον 3ο αι. μ.Χ., όταν και πάλι καταστρέφεται για δεύτερη φορά.

Η γεωργία και η κτηνοτροφία ήταν η κύρια απασχόληση των κατοίκων του Ιώρου, αλλά ένα άλλο τμήμα του πληθυσμού ζούσε από το εμπόριο και τη βιοτεχνία. Στην πόλη υπήρχαν εργαστήρια μετάλλων και τα νομίσματα που βρέθηκαν από διάφορες μακεδονικές πόλεις αποδεικνύουν τις σχέσεις που είχε ανπτύξει το Ίωρον με άλλες περιοχές. Εκεί βρισκόταν και το φημισμένο ιερό της Κρηστωνίας, αφιερωμένο στο θεό Διόνυσο.

Οι ανασκαφές στην περιοχή άρχισαν το 1960 με την ανακάλυψη τεσσάρων μαρμάρινων αγαλμάτων και στη συνέχεια με την αποκάλυψη ταφικού ηρώου στην πόλη και τμημάτων κατοικιών και ενός διθάλαμου τάφου. Η πόλη με το νεκροταφείο της απλωνόταν σε δύο λόφους στη θέση Τορτσέλι, στις λοφοσειρές του ορεινού όγκου των Κρουσίων.

Η θέση επέτρεπε τον έλεγχο του περάσματος που οδηγούσε από την Κρηστωνία στην Παρορβηλία και Σιντική και σήμερα από το Κιλκίς στην Κερκίνη και στο νομό Σερρών.

Η γεωγραφική της θέση στην είσοδο ορεινής διόδου επεξηγεί και το όνομα της (Ιωρός σημαίνει φρουρός). Στην περιοχή λατρευόταν ο Θεός Διόνυσος και αυτό πιστοποιείται από τα αγάλματα του θεού που βρέθηκαν εκεί. Πρόκειται για ένα ολόσωμο άγαλμα του θεού με δορά πάνθηρα δίπλα σε έναν κορμό δέντρου στον οποίο ήταν τυλιγμένο ένα φίδι και κεφάλι ενός άλλου αγάλματος του θεού στεφανωμένου με κισσόφυλλα.

Αρχαία νομίσματα από το Βερτίσκο, βουνό στα βόρεια του νομού Θεσσαλονίκης. Πρόκειται πιθανότατα για νομίσματα των πόλεων της Κρηστωνίας, αρχαία επαρχία της Μακεδονίας. Νομίσματα από το αρχαίο βασίλειο της Βισαλτίας στη Μακεδονία. Médailles primitives frappées dans le mont Bertiscus. Médaillesde Trailium wille de la Bisaltique.

Θεοί και θνητοί ξεπροβάλλουν ακρωτηριασμένοι, και μας δηλώνουν εναγωνίως την παρουσία τους. Αρχαία Κρηστωνία, η γη της υγείας, της ευθυμίας και του εμπορίου. Ένας ακόμη αρχαιολογικός χώρος, τεράστιας ιστορικής σημασίας, στα αζήτητα.

Αντίγραφα των τεσσάρων αγαλμάτων κοσμούν ήδη το χώρο του ηρώου ρωμαϊκής εποχής που αποκαλύφθηκε το 1961. Τα πρωτότυπα αγάλματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Κιλκίς και χρονολογούνται στο 2ο αιώνα μ.χ.

Μια μικρή περιήγηση στην γη της αρχαίας Κρηστωνίας, παρέα με τον συγγραφέα Γιώργο Εχέδωρο.

Μια αληθινή ιστορία «επαφής τρίτου τύπου». The True Story of a 1967 “Contact” Incident

Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα για την ανθρωπότητα θα είναι ο εντοπισμός νοήμονος ζωής αλλού στο Σύμπαν.

Μια τέτοιου είδους «επαφή» είναι σίγουρο πως θα έχει πρωτοφανείς συνέπειες στην ανθρώπινη κουλτούρα, την κοινωνία και την τεχνολογία. Το πώς πρέπει να διαχειριστούμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο έχει συζητηθεί ευρέως. Η διεθνής κοινότητα κατέληξε σε ένα Πρωτόκολλο Εντοπισμού το 1990, το οποίο καθορίζει τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει μια ερευνητική ομάδα σε περίπτωση επαφής.

Σήμερα, ο Άλαν Πένι, από το Πανεπιστήμιο St. Andrews στη Σκοτία, αφηγείται ένα πραγματικό περιστατικό, κατά το οποίο πιθανολογήθηκε -αλλά εν τέλει διαψεύστηκε- η ύπαρξη επαφής με έναν εξωγήινο νοήμονα πολιτισμό. Ο Πένι συγκεντρώνει τις ιστορίες των πρωταγωνιστών για να δείξει πώς διαχειρίστηκαν την κατάσταση στο ερευνητικό κέντρο (SETI).

Τhis all-sky map shows the positions and names of 16 new pulsars (yellow) and eight millisecond pulsars (magenta) studied using Fermi's LAT. The famous Vela, Crab, and Geminga pulsars (right) are the brightest ones Fermi sees. The pulsars Taz, Eel, and Rabbit have taken the nicknames of nebulae they are now known to power. The Gamma Cygni pulsar resides within a supernova remnant of the same name. Credit: NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration

Το εν λόγω γεγονός συνέβη το 1967 και είναι εκείνο που οδήγησε στη σπουδαία ανακάλυψη των πάλσαρ, των περιστρεφόμενων αστέρων νετρονίων που παράγουν σταθερά ραδιοκύματα. Επικεφαλής της ομάδας που έκανε την ανακάλυψη ήταν ο Αντονι Χιούις, ο οποίος αργότερα κέρδισε το βραβείο Νόμπελ για τη συγκεκριμένη έρευνα.

Jocelyn Bell Burnell at PhysCon 2012. (Photo credit: Spherical Bull)

Η υπόθεση διαρκεί πάνω από 6 μήνες. Τον Αύγουστο του 1967 η Τζόσελιν Μπελ Μπουρνέλ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, παρατήρησε μια σειρά σταθερών σημάτων από το Διάστημα. Σχεδόν αμέσως η ομάδα έλαβε σοβαρά υπόψη το ενδεχόμενο τα σήματα αυτά να εκπέμπονται από «μικρά πράσινα ανθρωπάκια», όπως αποκαλούσαν αστειευόμενοι τους εξωγήινους.

This movie shows one cycle of pulsed gamma rays from the Vela pulsar as constructed from photons detected by Fermi's Large Area Telescope. The movie includes data from August 4 to Sept. 15, 2008. The bluer color in the latter part of the pulse indicates the presence of gamma rays with energies exceeding a billion electron volts. For comparison, visible light has energies between two and three electron volts. Credit: NASA/DOE/Fermi LAT Collaboration

Τον Δεκέμβριο επιβεβαίωσαν την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας ένα άλλο τηλεσκόπιο και η Μπελ κατέγραψε το ακριβές σημείο της πηγής των σημάτων. Πριν περάσουν πολλές ημέρες, βρήκε μια δεύτερη πηγή σημάτων και, στα μέσα του Ιανουαρίου, μια τρίτη και μια τέταρτη πηγή. Έως τότε όμως η ομάδα είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο τα σήματα αυτά να προέρχονται από εξωγήινους και τελικώς κατέληξε στην εξήγηση των πάλσαρ.

Όλο αυτό το διάστημα και έως ότου βεβαιωθεί ότι δεν λαμβάνει σήματα από «μικρά πράσινα ανθρωπάκια», η ομάδα συζήτησε τις επιπτώσεις που θα υπήρχαν εάν το σήμα είχε σταλεί από μια τεχνητή πηγή, δηλαδή από «εξωγήινους», πώς θα μπορούσαν να ελέγξουν ένα τέτοιο συμπέρασμα και πώς θα το ανακοίνωναν. Επίσης, συζήτησαν τους κινδύνους που κρύβει μια τέτοια ανακάλυψη και την πιθανότητα κάποιος να θέλει να απαντήσει στα σήματα αυτά! Ατέρμονοι προβληματισμοί. Ο Πένι σημειώνει πως η διεθνής κοινότητα δεν έχει συμφωνήσει ακόμα σε ένα Πρωτόκολλο Απάντησης, επειδή οι απόψεις για το αν μια τέτοια κίνηση θα ήταν αποδεκτή ή επικίνδυνη διίστανται…

Μυστηριώδες υπέρλαμπρο σουπερνόβα. Super-bright supernova hints at dark lens

Dark matter around clusters like this could act as a gravitational lens. NGC 5477 - (Credit: NASA/ESA/Hubble)

Πριν από δύο χρόνια εντοπίστηκε στα βάθη του Σύμπαντος ένας υπερκαινοφανής αστέρας. Πρόκειται για ένα εξαιρετικής λαμπρότητας σουπερνόβα η ύπαρξη του οποίου καλύπτεται με μυστήριο.

Το σουπερνόβα

Ένας υπερκαινοφανής αστέρας τύπου 1a. Το PS1-10afx έχει 10-20 φορές μεγαλύτερη λαμπρότητα.

Ο PS1-10afx βρίσκεται στην ασύλληπτη απόσταση των 9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς και οι ερευνητές τον μελετούν όλο αυτό διάστημα προσπαθώντας να αποκαλύψουν την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά του. Μέχρι πριν λίγο καιρό οι ειδικοί πίστευαν ότι ανήκει στην κατηγορία των σουπερνόβα τύπου 1a και απλά είναι ένα ιδιαίτερο μέλος τους μιας και είναι 10-20 φορές πιο λαμπρός από τους υπερκαινοφανείς αστέρες 1a.

Το μυστήριο

Επιστήμονες του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian που μελετούν το άστρο PS1-10afx υποστηρίζουν δεν βρίσκουν κανένα στοιχείο που να εξηγεί την αυξημένη λαμπρότητα του. Όπως αναφέρουν προσπάθησαν να εντοπίσουν κάποιες πιθανές κοσμικές πηγές που ίσως λειτουργούσαν ενισχυτικά στη φωτεινότητα του PS1-10afx. Μια συνήθης πηγή αύξησης της φωτεινότητας ενός διαστημικού σώματος σε κάποιον μακρινό παρατηρητή (όπως εμείς στην προκειμένη περίπτωση) είναι το φως γαλαξιακών σμηνών που «μπλέκεται» με εκείνο του αντικειμένου-στόχου ενισχύοντας έτσι τη λαμπρότητά του.

Οι ερευνητές δεν κατάφεραν να βρουν ούτε γαλαξιακά σμήνη ούτε κάποια άλλη πιθανή πηγή ενίσχυσης της λαμπρότητας του PS1-10afx. Έτσι, όπως αναφέρουν, το συγκεκριμένο σουπερνόβα δεν φαίνεται να ανήκει ούτε στην κατηγορία 1a ούτε σε κάποια άλλη κατηγορία υπερκαινοφανών αστέρων. Τονίζουν ότι πρέπει η επιστημονική κοινότητα να ασχοληθεί επισταμένα με το PS1-10afx για να αποκαλυφθεί η πηγή του μυστηρίου αφού έτσι μπορεί να  μάθουμε νέα άγνωστα στοιχεία για τους υπερκαινοφανείς αστέρες. Η μελέτη δημοσιεύεται στο διαδικτυακό αρχείο επιστημονικών προδημοσιεύσεων «arxiv.org»

Τα σπάνια 1a

Τα σουπερνόβα τύπου 1a, είναι η σπανιότερη κατηγορία υπερκαινοφανών αστέρων. Προκύπτουν όταν η μάζα ενός συρρικνωμένου και παγωμένου λευκού νάνου αυξάνεται σε κρίσιμο σημείο. Οι αστροφυσικοί δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς συντελείται αυτό το φαινόμενο, θεωρούν όμως ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: είτε ο λευκός νάνος αυξάνει τη μάζα του αργά, απορροφώντας αέρια από έναν κοντινό του κόκκινο γίγαντα είτε την αυξάνει γρήγορα, διαλύοντας έναν μικρότερο λευκό νάνο σε κοντινή τροχιά.

Joseph Wright o ζωγράφος της επιστήμης του 18ου αιώνα. Joseph Wright of Derby: Painter of Accessible Science

Αυτοπροσωπογραφία σε ηλικία 20 περίπου ετών, Self portrait aged about 20. Photo courtesy of the Derby Museum and Gallery

Ο Joseph Wright (Τζόζεφ Ράιτ) από το Ντέρμπυ (3 Σεπτεμβρίου 1734 – 29 Αυγούστου 1797), ήταν Άγγλος ζωγράφος τοπίων και πορτρέτων.

The Blacksmith’s Shop, 1771. Wright described this painting as “Two men forming a bar of iron into a horse shoe, from whence the light must proceed.” To achieve the dramatic effect desired, Wright created a scene of a traveler who had an accident, therefore requiring the candlelight repairs. This was the first in a series of five blacksmith’s shops and iron forge paintings by Wright. Photo courtesy of the Derby Museum and Gallery.

Αναγνωρίστηκε ως ο πρώτος επαγγελματίας ζωγράφος που εξέφρασε το πνεύμα της Βιομηχανικής επανάστασης.

An Iron Forge, 1772. This work, painted after The Blacksmith’s Shop, shows a more mechanized process, with a hammer doing the work as the smith stands in the background, arms folded. Photo © Tate 2006.

Ο Wright ήταν γνωστός για την χρήση της τεχνικής κιαροσκούρο, που δίνει έμφαση στην αντίθεση του φωτός και του σκότους – η απεικόνιση του φωτισμού από κεριά στους πίνακές του θεωρείται μοναδική.

The Hermit Studying Anatomy, 1771–1773. Considered to be a companion to The Alchymist, the painting depicts another night scene of an old man engaged in a form of scientific research. Photo courtesy of the Derby Museum and Gallery.

Οι πίνακές του για τη γέννηση της επιστήμης από την αλχημεία, εμπνευσμένοι από τις συναντήσεις της Lunar Society του Μπέρμιγχαμ, μιας ομάδας επιστημόνων και βιομηχάνων, απεικονίζουν την μάχη της επιστήμης εναντίον των θρησκευτικών δοξασιών στην περίοδο που είναι γνωστή ως Διαφωτισμός.

Οι τρεις πίνακες που ακολουθούν αναδεικνύουν την επιστημονική έρευνα του 17ου – 18ου αιώνα.

Joseph Wright of Derby, Ένα πείραμα με πουλί μέσα σε μια αντλία αέρα, An Experiment on a Bird in the Air Pump, 1768. A bird, in the glass bowl in the upper center of the image, is used to demonstrate the air pump visible on the table. The man conducting the experiment has pumped the air out of the bowl, threatening the bird’s life and inspiring a range of emotions from the audience. Photo courtesy of the National Gallery in London.

Ο πρώτος πίνακας με τίτλο “Ένα πείραμα με πουλί μέσα σε μια αντλία αέρα” απεικονίζει τον Άγγλο χημικό και αλχημιστή Robert Boyle να αφαιρεί τον αέρα από ένα γυάλινο δοχείο, στο οποίο είχε τοποθετήσει ένα πουλί.

Ο Joseph Wright – εκατό χρόνια μετά – αποθανατίζει το πείραμα του Boyle: το κορίτσι της οικογένειας κλείνει τα μάτια του κλαίγοντας, ο αδελφός της σηκώνει το άδειο κλουβί με μια τροχαλία και οι ενήλικοι παρακολουθούν το πείραμα και στοχάζονται, ενώ ο πειραματιστής μας κοιτάζει με διεισδυτικό βλέμμα …

Joseph Wright of Derby, Ένας φιλόσοφος δίνει διάλεξη πάνω από το μηχανικό πλανητάριο, A Philosopher Giving a Lecture on the Orrery, 1766. An orrery is a mechanical planetarium depicting the movements of the planets in the solar system, with a light in the center representing the sun. In Wright’s time, ‘’philosopher” was a term indicating a scientist. Photo courtesy of the Derby Museum and Gallery.

Στον δεύτερο πίνακα του Joseph Wright βλέπουμε έναν φιλόσοφο να δίνει διάλεξη πάνω από  ένα μηχανικό πλανητάριο που απεικονίζει τις κινήσεις των πλανητών στο ηλιακό μας σύστημα, με το φως στο κέντρο να παριστάνει τον ήλιο.

Joseph Wright of Derby, Αλχημιστής σε αναζήτηση της Φιλοσοφικής Λίθου, The Alchymist, 1771. Here, the scientist seeking the Philosopher’s Stone to turn base metal into gold, discovers phosphorus, seen glowing in the image. Photo courtesy of the Derby Museum and Gallery.

Στον πίνακα απεικονίζεται ο αλχημιστής Hennig Brand (1630 - 1710) να ανακαλύπτει τον φωσφόρο (η λάμψη που εμφανίζεται είναι λίγο υπερβολική).

Αυτό συνέβη “κατά λάθος”, όταν ο Brand αναζητούσε τη Φιλοσοφική Λίθο στο στερεό υπόλειμμα μεγάλης ποσότητας ούρων

Η Φιλοσοφική Λίθος (lapis philosophorum) ήταν μια μυθική ουσία – ο ανεκπλήρωτος σκοπός των αλχημιστών. Για τους αλχημιστές η φιλοσοφική λίθος αντιπροσώπευε το πέμπτο στοιχείο ή την πέμπτη ουσία ή την πεμπτουσία (quinta essentia ή quintessence).

Η ανακάλυψη του φωσφόρου έγινε το 1669 από τον Γερμανό αλχημιστή Hennig Brand, όταν θέρμανε σε υψηλή θερμοκρασία το στερεό υπόλειμμα που συνέλεξε, μετά την εξάτμιση μιας μεγάλης ποσότητας ούρων. Στην υψηλή θερμοκρασία πραγματοποιήθηκε αναγωγή των φωσφορικών αλάτων από τον άνθρακα των οργανικών ουσιών του υπολείμματος. ’Οταν διαπίστωσε ότι αυτή η κηρώδης ουσία καιγόταν με έντονο λαμπρό φως (η λάμψη που εμφανίζεται στον πίνακα του Wright είναι λίγο υπερβολική) και κυρίως ότι από μόνη της εξέπεμπε ένα απαλό πρασινοκίτρινο φως, ορατό στο σκοτάδι, την ονόμασε phosphorus mirabilis (θαυμαστή ουσία που φέρει φως).