Πώς ήταν ο «Βασιλιάς του Αίματος», Lythronax argestes: 'King of Gore' joins T rex family tree

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Lythronax argestes που κυριαρχούσε στη Γη πριν από τον ξάδελφο του, τον Τυραννόσαυρο ρεξ. Lythronax is the earliest Tyrannosaur ancestor found in what was Laramidia, an island of swampy land stretching from Mexico to Alaska. Illustration: Andrey Atuchin

Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη έκαναν Αμερικανοί παλαιοντολόγοι. Εντόπισαν απολιθώματα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα γιγάντιου είδους δεινοσαύρου που ανήκει στην ίδια οικογένεια με αυτή των Τυραννόσαυρων ρεξ. 

The skull of a newly discovered species of tyrannosaur, Lythronax argestes.

Ήταν σαρκοβόροι δεινόσαυροι με μέγεθος λίγο μικρότερο από εκείνο των T.rex αλλά το ίδιο ή και περισσότερο μοχθηροί. Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική γιατί σύμφωνα με τους ερευνητές η μελέτη των απολιθωμάτων του συγκεκριμένου δεινοσαύρου πιθανώς θα προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά στοιχεία για την εποχή στην οποία ζούσε.

Κυρίαρχος

Ο Lythronax είχε τεράστια κοφτερά δόντια, μυτερή μουσούδα και πεταχτά μάτια με στερεοσκοπική όραση, πολύ χρήσιμη για ένα μανιώδες αρπακτικό όπως αυτός. An artist's depiction of new tyrannosaur Lythronax argestes, which had a relatively narrow snout and a wide skull around the eyes. Illustration: Lukas Panzarin

Ομάδα παλαιοντολόγων πραγματοποίησε εκτεταμένες έρευνες και ανασκαφές στην έρημο της Γιούτα η οποία αποτελεί έναν από τους «παραδείσους» των ερευνητών στον πλανήτη αφού ανακαλύπτονται εκεί συνεχώς απολιθώματα δεινοσαύρων. Οι ερευνητές εντόπισαν τα απολιθώματα ενός γιγάντιου δεινοσαύρου που ανήκει σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος. Οι ερευνητές του έδωσαν την ονομασία Lythronax argestes που σημαίνει «Βασιλιάς του Αίματος».

A sculpted restoration of Lythronax by Gary Staab, image courtesy Mark Loewen.

Ήταν ένας δίποδος δεινόσαυρος με μικρά άνω άκρα, μήκος που έφτανε τα 9 μέτρα και γενικά είχε όψη παρόμοια με τον Τυραννόσαυρο ρεξ. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι το είδος αυτό ζούσε πριν από περίπου 80 εκ. έτη, δηλαδή δέκα εκ. έτη πριν την εμφάνιση του T.rex. Ο L.argestes είναι το αρχαιότερο γνωστό είδος της οικογένειας των Τυραννοσαυριδών. Με αυτό το δεδομένο το όνομα που του έδωσαν οι ερευνητές μάλλον είναι ακριβές αφού μέχρι να εμφανισθεί ο Τυραννόσαυρος ρεξ ο L.argestes θα ήταν κατά πάσαν πιθανότητα το κυρίαρχο σαρκοβόρο στη Γη.

Το περιβάλλον και το γενεαλογικό δέντρο

An evolutionary tree showing the relationship of Lythronax to other tyrannosaurs. Courtesy Mark Loewen.

Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι η μελέτη των απολιθωμάτων του L.argestes θα αποκαλύψει σημαντικά στοιχεία για τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούσαν την εποχή που ο δεινόσαυρος αυτός σκόρπιζε τον τρόμο. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι εκείνη την εποχή ο πλανήτης είχε πολύ διαφορετική όψη από τη σημερινή. Θεωρούν ότι το κλίμα ήταν τροπικό σε μεγάλο μέρος της Γης και δεν υπήρχαν πάγοι στους πόλους.

Skeletal reconstructions of Lythronax, the yellow bones at top showing known elements. Art by Scott Hartman, courtesy Mark Loewen.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ένα σχεδόν ολοκληρωμένο σκελετό ενός άλλου είδους της οικογένειας των Τυραννοσαυριδών, του Teratophoneus curriei. Μέχρι σήμερα είχαν εντοπισθεί μόνο λίγα οστά από κρανία του συγκεκριμένου είδους ενώ αυτή τη φορά κατάφεραν να ανασύρουν το 70%  του σκελετού ενός εξ αυτών.

«Όπως φαίνεται το γενεαλογικό δέντρο του Τυραννόσαυρου είναι πολύ πλούσιο και πιθανώς υπάρχουν και άλλα συγγενικά του είδη που περιμένουν τον εντοπισμό τους» δήλωσε στο BBC ο Ράνταλ Ιρμις, παλαιοντολόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Γιούτα που ήταν εκ των επικεφαλής των ερευνητών. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS One».

Η ναρκοθέτηση της σχέσης μαθητών - εκπαιδευτικών στο νέο Λύκειο

Francis Bacon, Three Studies for Figures at the Base of a Crucifixion, 1944

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα με την ένταση της οικονομικής κρίσης, τη φτώχεια και την ανεργία μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, όλο και πιο συχνά, το σχολείο έρχεται στο προσκήνιο της δημοσιότητας με αφορμή προστριβές, εντάσεις και συγκρούσεις ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς και εκπαιδευόμενους.

Είναι αλήθεια ότι η σχέση εκπαιδευτικού – μαθητή, στους βασικούς της πυλώνες, είναι μια σχέση θεσμική, όσο κι αν πολλές φορές γίνεται αντιληπτή από τους μαθητές ως προσωπική. Αυτό σημαίνει ότι το «πατρόν» της υφαίνεται σε γενικές γραμμές με νόμους και διατάξεις, ανεξάρτητα από προσωπικές διαθέσεις, καθώς, κάθε εκπαιδευτικός είναι «θεσμικά» υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει προς τους μαθητές του ένα minimum από την εξουσία που του παρέχει η θέση του στο σχολείο (διδασκαλία ορισμένης ύλης, εξέταση, βαθμολογία, απουσίες, ποινές κ.λπ.), πρακτική που δημιουργεί «αυτεπαγγέλτως» αντιθέσεις, σε κάποιες περιπτώσεις εκρηκτικές.

Ασφυκτικό πλαίσιο

Francis Bacon, Figure in a landscaspe, 1945 

Οι πρόσφατες παρεμβάσεις του υπουργείου Παιδείας επιδεινώνουν μέρα με τη μέρα σημαντικά τα ήδη μεγάλα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στους εκπαιδευτικούς χώρους. Το «ξεχείλισμα» των σχολικών αιθουσών, το φόρτωμά τους με περισσότερους μαθητές, σε μικρούς, συνήθως, χώρους επιβάλλει μια σειρά από περιορισμούς στις δραστηριότητες και τις κινήσεις τους, σε σχολεία στα οποία η πυκνότητα χώρου που αντιστοιχεί σε κάθε μαθητή δεν είναι ούτε το μισό των διεθνών δεδομένων.

Η κυρίαρχη εκδοχή για τις αιτίες αυτής της κατάστασης προσωποποιεί την αντίθεση μαθητών – καθηγητών και εστιάζει τις ευθύνες, κατά περίπτωση, είτε στη «δυσπροσάρμοστη» προσωπικότητα του μαθητή και στις «ανεπάρκειες και ελλείψεις του οικογενειακού του περιβάλλοντος» είτε στον «άδικο» και «αντιπαιδαγωγό» εκπαιδευτικό που «δεν γνωρίζει να εκτελεί σωστά το λειτούργημά του».

Σπάνια ανιχνεύεται η σχέση ανάμεσα στη βίαιη συμπεριφορά μαθητών ή εκπαιδευτικών και στις σχολικές συνθήκες, κοντολογίς, στην ίδια τη δομή και τη λειτουργία του σχολικού συστήματος. Η μελέτη της βίας στον σχολικό χώρο είναι, βεβαίως, μια γενίκευση της κοινωνικής βίας στο σχολείο και παράλληλα ισοδυναμεί με την εξέταση του νοήματος των εκπαιδευτικών πρακτικών που υλοποιούνται στο χώρο αυτό. Αλήθεια για ποιο σχολείο μιλάμε;

Η τάξη του χώρου κρύβει μια τάξη πραγμάτων

Οι πρόσφατες παρεμβάσεις του υπουργείου Παιδείας επιδεινώνουν μέρα με τη μέρα σημαντικά τα ήδη μεγάλα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στους εκπαιδευτικούς χώρους. Το «ξεχείλισμα» των σχολικών αιθουσών, το φόρτωμά τους με περισσότερους μαθητές, σε μικρούς, συνήθως, χώρους επιβάλλει μια σειρά από περιορισμούς στις δραστηριότητες και τις κινήσεις τους, σε σχολεία στα οποία η πυκνότητα χώρου που αντιστοιχεί σε κάθε μαθητή δεν είναι ούτε το μισό των διεθνών δεδομένων.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να υπάρχει πια η ατμόσφαιρα οικειότητας. Οι μαθητές δέχονται άμεσα και έντονα τις επιδράσεις του σχηματισμένου αυστηρού ιδρυματικού χώρου -φυλακή τον χαρακτηρίζουν- που όχι μόνο δεν σέβονται, αλλά ορισμένοι απ΄ αυτούς με τη συνδρομή κι άλλων σχολικών και εξωσχολικών παραγόντων – καταστρέφουν.

Την ίδια ώρα η συνείδηση -από την πλευρά του μαθητικού πληθυσμού- ενός «λασπωμένου» μέλλοντος, η έλλειψη νοήματος στην εκπαιδευτική διαδικασία σε ένα περιβάλλον κινούμενης άμμου, το οποίο καταβροχθίζει κίνητρα, προσδοκίες και όνειρα, ενώνεται με ένα νήμα με το νέο Λύκειο το οποίο βαθαίνει τον εξεταστικό του μηχανισμό.

Μιλάμε για ένα Λύκειο στο οποίο η σχέση με τη μάθηση θα τροχιοδρομείται περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία χρόνια με εξωτερικά κίνητρα, όπως οι απανωτές πανελλαδικού τύπου εξετάσεις και η κρίσιμη -για την εισαγωγή στα ΑΕΙ- βαθμολογία. Ποια είναι τα «προγνωστικά» των μαθητών για τις προοπτικές των μεταξύ τους σχέσεων και των σχέσεων τους με τους καθηγητές; (βλ. πίνακα)

Η ανάγνωση του πίνακα φανερώνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών που ναυσιπλοούν ήδη στα «χωρικά ύδατα» της Α΄ τάξης του νέου Λυκείου κάθε άλλο παρά αισιόδοξοι παρουσιάζονται για την προοπτική του «κλίματος» επικοινωνίας και συνεργασίας που θα προκύψει από την εφαρμογή των εκπαιδευτικών αλλαγών:

Έτσι το 61% των ερωτηθέντων μαθητών πιστεύουν ότι το νέο εξεταστικό σύστημα προαγωγής – απόλυσης στο Λύκειο και πρόσβασης στα ΑΕΙ θα απογειώσει το ανταγωνιστικό κλίμα στο σχολείο και θα διαταράξει τις σχέσεις με τους συμμαθητές τους.

Παράλληλα το 79% των ερωτηθέντων μαθητών θεωρούν ότι ο νέος τρόπος αξιολόγησής τους θα επηρεάσει αρνητικά και τις σχέσεις τους με τους καθηγητές.

Αποξηραμένες διαδικασίες

Είναι γνωστό ότι στις προδιαγραφές του νέου Λυκείου καταγράφεται μια υπερβολική εμμονή στην επιλεκτική λειτουργία του σχολείου. Στις πανελλαδικού τύπου εξεταστικές δοκιμασίες, όπου η διόρθωση θα κυνηγά τη χίμαιρα της αντικειμενικότητας, την κρισιμότητα του βαθμού, την επιβολή του ισομορφισμού με την άτυπη «τράπεζα ερωτήσεων» απ΄ όπου οι εκπαιδευτικοί θα αναγκάζονται να «αλιεύουν» την εξεταστέα ύλη, δημιουργούνται σοβαρές ενδείξεις ότι θα αποξηρανθεί κάθε προσπάθεια επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων.

Η μαθησιακή διαδικασία κινδυνεύει να καταδυναστευτεί ολοκληρωτικά από το «άπλωμα» των εξεταστικών δοκιμασιών και την ανάγκη ανταπόκρισης σ΄ αυτές και εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι σύντομα θα εξωθηθούν να μεταφέρουν στην «καρδιά» της σχολικής αίθουσας ρόλους εξεταστών – διορθωτών – βαθμολογητών εφ΄ ενός και εξεταζομένων αφ΄ ετέρου, καθώς το εκπαιδευτικό έργο καλείται να εστιάσει σε μια «τεχνολογία» των εξετάσεων, στην οργάνωση και διευθέτηση των προβλεπόμενων εξεταστικών δοκιμασιών.

Σε αυτό, βέβαια, το περιβάλλον, όπου ο εκπαιδευτικός καλείται να εξαντλήσει τον ρόλο του στο πώς θα τεστάρει, επιτηρήσει, κατατάξει, διαφοροποιήσει, ιεραρχήσει τελικά με «αντικειμενικό» τρόπο τον μαθητικό πληθυσμό, όπου ευτελίζεται σε τυπικό χρήστη των «άνωθεν οδηγιών» και άγρυπνο επιτηρητή της εφαρμογής τους, το εκπαιδευτικό έργο διολισθαίνει σε μια ρουτινιάρικη, παθητική, άψυχη και απρόσωπη σχέση που «βραχυκυκλώνει» και ναρκοθετεί τα δίκτυα επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων.

Του Χρήστου Κάτσικα

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

ΠΙΚΑΣΣΟ. PICASSO

Pablo Picasso, Autoportrait à l'âge de trente-six ans, Self-portrait at the age of trente-six years, 1917, Dessin, Crayon sur papier

εἰς Παῦλον Πικασσό

Pablo Picasso, Le matador, The matador, 1970, Huile sur toile, 195 x 130 cm

ὁ ταυρομάχος τώρα πλέον ζεῖ στὴν Ἐλασσόνα

εἰς τὴν λιθόστρωτη πλατεῖα κάτω ἀπ᾽ τὰ πλατάνια

κι᾽ ὁ καφφετζῆς ἀέναα πηγαινοέρχεται κι᾽ ἀνανεώνει

τὸν καφφὲ στὸ φλυτζάνι καὶ τὸν καπνὸ στὸν ἀργελὲ τοῦ ταυρομάχου

ὡς ὅτου νὰ περάσουνε νοσταλγικὰ

τῆς μέρας οἱ ὧρες

καὶ συναχτοῦν πουλιῶν μυριάδες

μέσ᾽ στὶς πυκνὲς φυλλωσιὲς τῶν πλατανιῶνε

ὅπου σημαίνει πὼς ὁ ἥλιος δύει

Pablo Picasso, Tête d'homme à la Greco, Head of man in Greco, 1899, Huile sur Toile, 34,7x31,2 cm

τότε οἱ συνωμότες ἕνας ἕνας γλυστρᾶνε στὸ σοκάκι

σιωπηλὰ ὡς πέφτει ἡ νύχτα καὶ βοηθᾶ τους

ἀπαρατήρητοι νὰ συναχτοῦν κι᾽ αὐτοὶ σὰν

τὰ πουλιὰ

ἐκεῖ ποὺ θέλουν

καὶ δάκρυα βαρειὰ κυλοῦν ἀπὸ τὰ δόλια τους τὰ μάτια

Pablo Picasso, Portrait de la mère de l'artiste, Portrait of the mother of the artist, 1896, Aquarelle sur papier, 19,5x12 cm

καὶ ἡ μητέρα ὅπου ζητεῖ ν᾽ ἀναχαιτίση τοὺς φασίστες

μέσα στὸ σκοτεινὸ δωμάτιο κεῖ ποὺ συνομιλοῦν οἱ συνωμότες

καὶ κρέμονται ἀπ᾽ τὸ ταβάνι πιπεριὲς γιὰ νὰ στεγνώνουν

μὲ τὰ ροζιάρικα τὰ χέρια ποὺ τὰ κοσμοῦν ροδάρια

βγάζει τῆς λάμπας τὸ γυαλὶ καὶ τὴν ἀνάφτει

καὶ τὰ ροζιάρικα πάλι τὰ χέρια ποὺ τὰ λερῶσαν τὰ πετρέλαια

ἥσυχα ἥσυχα τὰ σφουγγίζει στὴν ποδιά της

Pablo Picasso, Guernica, 1937, Huile sur Toile, 349,3x776,6 cm

καὶ καθὼς εἴπαμε ὅτι ποθεῖ ν᾽ ἀναχαιτίση τοὺς φονιάδες

παίρν᾽ ἡ γριὰ τὴ λάμπα ἀπ᾽ τὸ τραπέζι

κι ἀνοίγει τὸ παράθυρο μὲ βιάση

κι ὄξω τεντώνει

—μέσ᾽ στὴ νύχτα—

τὴ χερούκλα ποὺ κρατᾶ τὴ λάμπα

Pablo Picasso, 24 mai Tête de femme en pleurs, May 24 Head of woman in tears, Étude pour Guernica, 1937, Dessin, Crayon et gouache sur papier, 29,2x23,1 cm

γριὰ μάνα! τῆς φωνάζουν

ποῦ τὴν πᾶς τὴ λάμπα;

ὅμως μέσ᾽ στὰ χωράφια τῆς Ἀβίλας δὲς σαλέψαν

ὕποπτες σκιὲς μ᾽ αὐτὀματα στὴν ἀμασκάλη

κι᾽ ἀπὸ μακρυὰ ἐφάνταζε σὰν ἄστρο

τὸ φῶς ποὺ εἶχε βγαλθῆ στὸ παραθύρι

ἄρχισαν λίγο λίγο ν᾽ ἀντηχοῦν κιθάρες

Pablo Picasso, Étude pour les Demoiselles d'Avignon, Study for the Young ladies of Avignon, 1907, Aquarelle sur papier, 15,7x22,5 cm

κι οἱ γύφτισσες ἐπιάσαν νὰ χορεύουν

μὲ τὶς ὡραῖες λαγόνες καὶ τὰ πολύχρωμα ἀνεμιζούμενα πλατιὰ φουστάνια

ἐνῶ ἀπ᾽ τὰ θερμὰ βαμμένα στόματά τους ἴδια κραυγὲς πόνου

ἐξέφευγαν τοῦ τραγουδιοῦ τὰ λόγια:

«θὰ σοῦ πῶ τὴ μοναξιά μου Soleares»

Pablo Picasso, Massacre en Corée, 1951, Huile sur contreplaqué, 109,5x209,5 cm

κι᾽ οἱ majos λυσσάγαν πάνω στὶς κιθάρες

καὶ τὰ φασιστικὰ καθάρματα πολυβολούσανε τὰ πλήθη

κι᾽ αὐτὲς μὲ τὰ μεταξωτὰ γοβάκια τους

—μὲ τὰ ψηλὰ τακούνια—

χάμω —πάνω στὸ καρντερίμι— τσαλαπατοῦσαν τὴν καρδιά μου

Pablo Picasso, Course de taureaux, Corrida, Bullfight, 1934, 97x130 cm

τότε ἐγίνηκε «ποὺ νὰ σοῦ φύγη τὸ καφάσι»

σὰν ἕνας ταῦρος κοκκινότριχος πετάχτηκε στὴ μέση

φλόγες καθὼς τοῦ βγαίνανε ἀπ᾽ τὰ ρουθούνια

κι᾽ οἱ μπαντερίλλιες τοῦ βελόνιαζαν ὀδυνηρὰ τὸ σβέρκο καὶ τὴν πλάτη

Pablo Picasso, Le Charnier, The Mass grave, 1945, Huile et fusain sur toile, 199,8x250,1 cm

κι᾽ ἄρχισε δῶ καὶ κεῖ νὰ κουτουλάη

νὰ ξεκοιλιάζη

νὰ λιανίζη σάρκες μὲ τὰ κέρατά του

ψηλὰ στὸν ἀέρα νὰ τινάζη

ὅσους χτυποῦσε

καὶ νὰ σωριάζωνται βουνὸ κουφάρια ἕνα γύρο

ἀλόγων ἀνθρώπων

μἐσ᾽ σὲ ποτάμια αἷμα

(τὸ σβέρκο καὶ τὴ ράχη του ὀδυνηρὰ ΚΟΣΜΟΥΣΑΝ μπαντερίλλιες)

κι᾽ οἱ κόρες μὲ τοὺς ὡραίους μαστοὺς ἀνάσκελα ἐξαπλωθῆκαν χάμω

καὶ μέσ᾽ στὰ ὡραῖα μάτια τους δύανε

κι᾽ ἀνάτελλαν

ἥλιοι

ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ