Τα δύο πρόσωπα του Ιαπετού, Saturn's 'Yin and Yang' Moon

Ο... Γιν Γιανγκ Ιαπετός. The Cassini spacecraft snapped this image of Saturn's "yin and yang" moon Iapetus on Aug. 30, 2013. Image uploaded Jan. 16, 2014. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Είναι μια περίπτωση κοσμικού ταοϊσμού: η αποστολή Cassini της NASA απαθανάτισε τις δραματικές αντιθέσεις στο πρόσωπο του Ιαπετού, ενός δορυφόρου του Κρόνου του οποίου η επιφάνεια μοιάζει με το σύμβολο του Γινγκ και Γιανγκ στην κινεζική φιλοσοφία.

Ο δορυφόρος

More than 60 moons are known to orbit Saturn, but few of them are as visually striking as Iapetus. Named formally after the Greek mythological Titan, Iapetus is sometimes referred to as the "painted," or "yin-yang" moon, due to puzzling variations in its surface composition. Photo by The Cassini Imaging Team, via NASA

Ένας από τους 62 δορυφόρους που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα να περιφέρονται γύρω από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, ο Ιαπετός είναι μάλλον μικρός, με διάμετρο γύρω στα 1.490 χιλιόμετρα και μάζα που αντιστοιχεί στο 2,5% της μάζας της Σελήνης.

Το τελευταίο πορτρέτο του φεγγαριού που δημοσιοποιεί η NASA μεταδόθηκε τον περασμένο Αύγουστο. «Η εικόνα δείχνει το ημισφαίριο του Ιαπετού που κοιτάζει προς τον Κρόνο» εξηγεί ανακοίνωση της υπηρεσίας. «Ο βορράς του Ιαπετού βρίσκεται προς την πάνω πλευρά και έχει περιστραφεί κατά 30 μοίρες. Η εικόνα ελήφθη στο φάσμα του ορατού φωτός με την κάμερα κλειστής γωνίας του Cassini».

Χιονισμένοι κρατήρες με σκούρα τοιχώματα στο μεταίχμιο της φωτεινής και της σκοτεινής περιοχής. Dark material splatters the walls and floors of craters in the surreal, frozen wastelands of Saturn's moon, Iapetus. This image shows terrain in the transition region between the moon’s dark leading hemisphere and its bright trailing hemisphere. The view was acquired during Cassini's only close flyby of the two-toned Saturn moon. Credit: NASA/JPL/Space Science Institute

Πέρα από τη βραχώδη τοπογραφία του, με βουνά που ορθώνονται σε ύψος 10 χιλιομέτρων, το περίεργο με αυτό το φεγγάρι είναι ότι η μία του πλευρά είναι μαύρη σαν πίσσα ενώ η άλλη καλύπτεται από ολόλευκους πάγους.

Μυστηριώδες φαινόμενο

Κανείς δεν είναι σίγουρος πώς το πρόσωπο του Ιαπετού απέκτησε αυτό το σκληρό κοντράστ. Οι πλανητολόγοι, όμως, έχουν μια πιθανή εξήγηση: λόγω της αργής ταχύτητας περιστροφής του δορυφόρου, η μία πλευρά του δέχεται περισσότερο ηλιακό φως από την άλλη. Στην πιο ηλιόλουστη πλευρά, η ζέστη κάνει τους πάγους να εξαχνώνονται και να μετατρέπονται σε αέριο, το οποίο σηκώνεται ψηλά, ψύχεται και τελικά πέφτει στη σκοτεινή πλευρά. Μέσω αυτής της διαδικασίας, η φωτεινή πλευρά γίνεται όλο φωτεινότερη και η σκούρα πλευρά ολοένα και πιο σκούρα.

Ανάλογα με τη γωνία θέασης, η φωτεινή περιοχή δείχνει να έχει σχήμα κόμματος, δημιουργώντας το χαρακτηριστικό σχήμα του Γιν Γιανγκ. Στον ταοϊσμό και άλλους κλάδους της κινεζικής φιλοσοφίας, η έννοια αυτή περιγράφει πώς οι αντίθετες δυνάμεις συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται.

Ο Ιαπετός ανακαλύφθηκε το 1672 από τον Τζιοβάνι Κασίνι, τον αστρονόμο προς τιμήν του οποίου βαφτίστηκε η αποστολή Cassini. Το σκάφος μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004.

Φωτίζοντας τον αέρινο σκελετό του Σύμπαντος, Distant Quasar Illuminates a Filament of the Cosmic Web

Computer simulations suggest that matter in the universe is distributed in a "cosmic web" of filaments, as seen in the image above from a large-scale dark-matter simulation (Bolshoi simulation, by Anatoly Klypin and Joel Primack). The inset is a zoomed-in, high-resolution image of a smaller part of the cosmic web, 10 million light-years across, from a simulation that includes gas as well as dark matter (credit: S. Cantalupo). The intense radiation from a quasar can, like a flashlight, illuminate part of the surrounding cosmic web (highlighted in the image) and make a filament of gas glow, as was observed in the case of quasar UM287.

Το μεγαλύτερο νέφος αερίων που γνωρίζουμε στο Σύμπαν, το οποίο έγινε ορατό χάρη στο φως ενός κοσμικού φάρου, δεν αποκλείεται να είναι ένα από τα αχανή νήματα που πιστεύεται ότι συνδέουν τους γαλαξίες στον λεγόμενο «κοσμικό ιστό», την αδρή υφή του Σύμπαντος.

Το γιγάντιο σύννεφο, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Νature», εκτείνεται σε απόσταση 2 εκατομμυρίων ετών φωτός μέσα στον διαγαλαξιακό χώρο -είναι περίπου διπλάσιο σε μέγεθος από οποιοδήποτε άλλο νέφος και περίπου δεκαπλάσιο σε σχέση με τον δικό μας Γαλαξία.

«Χάντρες» σε... σφουγγάρι

Οι προσομοιώσεις των κοσμολόγων δείχνουν ότι οι γαλαξίες είναι χάντρες πάνω σε έναν αέρινο κοσμικό ιστό. (Φωτογραφία: NASA)

Η επιβεβαίωση ότι πρόκειται όντως για κοσμικό νήμα θα έδινε στήριξη σε ένα κυρίαρχο μοντέλο της Κοσμολογίας, το οποίο προβλέπει ότι οι γαλαξίες βρίσκονται διατεταγμένοι σαν χάντρες πάνω σε έναν «σκελετό» που θυμίζει σφουγγάρι.

Πριν σχηματιστούν τα άστρα και οι γαλαξίες, το Σύμπαν ήταν ένα γιγάντιο σύννεφο από ελεύθερα άτομα κανονικής ύλης αλλά και από «σκοτεινή ύλη» -ένα υλικό άγνωστης σύστασης που παραδόξως αντιστοιχεί στο 84% της μάζας του Σύμπαντος.

Τα υπολογιστικά μοντέλα των κοσμολόγων δείχνουν ότι η σκοτεινή ύλη ήταν η πρώτη που άρχισε να συσσωματώνεται λόγω της έλξης της βαρύτητας. Σταδιακά συμπυκνώθηκε σε δίσκους, οι οποίοι τελικά τράβηξαν προς το μέρος τους και την κανονική ύλη. Μέχρι και σήμερα, δισεκατομμύρια χρόνια μετά, οι γαλαξίες πιστεύεται ότι περιβάλλονται από αυτά τα «φωτοστέφανα» σκοτεινής ύλης, μέσα στα οποία γεννήθηκαν.

Υπήρχε όμως και αρκετό υλικό που δεν έπεσε στην παγίδα της σκοτεινής ύλης. Το υλικό αυτό, τεράστιες ποσότητες αερίου, πιστεύεται ότι διατάχθηκε σε μορφή νημάτων τα οποία εκτείνονται ανάμεσα στους γαλαξίες.

Το πρώτο κοσμικό νήμα

This deep image shows the nebula (cyan) extending across 2 million light-years that was discovered around the bright quasar UM287 (at the center of the image). The energetic radiation of the quasar makes the surrounding intergalactic gas glow, revealing the morphology and physical properties of a cosmic web filament. The image was obtained at the W. M. Keck Observatory. Credit: S. Cantalupo, UC Santa Cruz

Το νέφος που εντοπίζει η νέα μελέτη δεν αποκλείεται να είναι το πρώτο κοσμικό νήμα που ανακαλύπτουν οι αστρονόμοι.

Έγινε ορατό επειδή λουζόταν στο φως ενός κβάζαρ, δηλαδή μιας μαύρης τρύπας που κρύβεται στο κέντρο ενός γαλαξία και εκπέμπει ακτινοβολία καθώς καταπίνει ύλη.

Το κβάζαρ της μελέτης, το οποίο φαίνεται από τη Γη όπως ήταν μόλις 3 δισ. χρόνια μετά τη γέννηση του Σύμπαντος, αναγκάζει το νέφος να λάμπει: το υδρογόνο του σύννεφου απορροφά την ακτινοβολία του κβάζαρ και την επανεκπέμπει σε χαρακτηριστικό μήκος κύματος στο φάσμα του υπεριώδους.

Λόγω όμως της τεράστιας απόστασης του κβάζαρ από τη Γη, αλλά και λόγω της διαστολής του Σύμπαντος, το φως του σύννεφου «τεντώνεται»  και μετατρέπεται σε ορατό φως με ελαφρώς βιολετί απόχρωση. Αυτό ήταν το φως που κατέγραψαν οι ερευνητές με το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη.

Υπό το φως του κβάζαρ

Processed and combined images of the field surrounding the quasar UM 287.

«Πιστεύουμε ότι αυτό που ανακαλύψαμε είναι τμήμα ενός νήματος το οποίο είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι βλέπουμε. Αυτό που μπορούμε να δούμε είναι μόνο το τμήμα που φωτίζεται από τη δέσμη του κβάζαρ» αναφέρει ο Χαβιέ Προτσάσκα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Είναι μια εντυπωσιακή ανακάλυψη, αν μη τι άλλο λόγω του μεγέθους του νέφους. Μένει ωστόσο να αποδειχθεί ότι το σύννεφο είναι όντως κοσμικό νήμα, και όχι ένα κανονικό νέφος αερίου που «τεντώθηκε» λόγω της βαρυτικής επίδρασης κάποιου γαλαξία.

Την οριστική απάντηση θα μπορούσαν να δώσουν σχεδιαζόμενες μελέτες, οι οποίες θα αναζητήσουν νήματα γύρω από πιο μακρινά ή πιο κοντινά κβάζαρ.

Δεν υπάρχει η έκτη αίσθηση, The sixth sense DEBUNKED: Psychic powers don't exist and are just a trick of the brain, claims study

Η έκτη αίσθηση δεν υπάρχει, οπότε καλύτερα να πιστεύουμε μόνο στις «συμβατικές» αισθήσεις μας, σύμφωνα με μελέτη. Throughout the ages mystics have claimed to have a 'sixth sense' - that they can predict whether or not something good or or bad is about to happen, or that they have links to another, paranormal world.

Αν είστε σίγουροι ότι μπορείτε να εντοπίσετε την παρουσία ανθρώπων που είναι «αόρατοι» στους πολλούς ή ότι είστε σε θέση μόνο εσείς να διαισθάνεσθε τον κίνδυνο, μάλλον θα απογοητευθείτε. Και αυτό διότι οι επιστήμονες απέκλεισαν το ενδεχόμενο να υπάρχει η περίφημη «έκτη αίσθηση».

Όχι έκτη αίσθηση αλλά (συμβατική) αίσθηση

According to recent research, being able to see into the future is merely a trick of the mind that has been misinterpreted for millennia.

Μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης που διήρκεσε ένα έτος και δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «PLoS ONE» έδειξε ότι οι άνθρωποι μπορούν να ανιχνεύσουν μια αλλαγή στο περιβάλλον τους, ακόμη και αν δεν μπορούν να περιγράψουν με ακρίβεια ποια ήταν αυτή η αλλαγή. Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη, αυτό δεν συμβαίνει λόγω κάποιας υπερφυσικής ικανότητας αλλά εξαιτίας στοιχείων που λαμβάνονται από πιο... συμβατικές αισθήσεις, όπως η όραση.

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές έδειξαν ζεύγη φωτογραφιών μιας γυναίκας σε 48 άτομα. Σε ορισμένες περιπτώσεις η εμφάνιση της γυναίκας σε μία από τις εικόνες παρουσίαζε διαφορές - για παράδειγμα, η γυναίκα είχε διαφορετική κόμμωση ή φορούσε γυαλιά.

Οι ερευνητές έδειξαν στους εθελοντές τις εικόνες για 1,5 δευτερόλεπτο τη φορά αφήνοντας κενό ενός δευτερολέπτου μεταξύ των παρουσιάσεων. Στη συνέχεια τους ζήτησαν να πουν αν έχουν παρατηρήσει κάποια αλλαγή - αν οι εθελοντές έδιναν θετική απάντηση, έπρεπε να επιλέξουν την αλλαγή από μια λίστα εννέα διαφορετικών πιθανοτήτων.

Έλλειψη λεκτικής έκφρασης

An example trial from the first experiment.

Όπως προέκυψε από τα ευρήματα, παρ' ότι οι εθελοντές μπορούσαν να «αισθανθούν» πως υπήρχε μια αλλαγή μεταξύ των εικόνων, δεν μπορούσαν να εκφράσουν αυτή την αλλαγή με λόγια. Και ενώ αυτό επιβεβαίωνε σε κάποιους από τους συμμετέχοντες ότι διέθεταν μια έκτη αίσθηση, κατά τους ερευνητές τα αποτελέσματα έδειχναν ακριβώς το αντίθετο.

«Αυτό που έκαναν οι εθελοντές ήταν να επεξεργάζονται πληροφορίες τις οποίες δεν μπορούσαν να εκφράσουν λεκτικά αλλά παρά ταύτα τις αντιλαμβάνονταν, συνήθως υποσυνείδητα» ανέφερε στην αυστραλιανή έκδοση της εφημερίδας «The Guardian» ο δρ Πιρς Χόου από τη Σχολή Ψυχολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και προσέθεσε: «Όλα αυτά μοιάζουν με έναν αφαιρετικό πίνακα - μπορεί να μην είναι κάποιος σε θέση να ξεχωρίσει συγκεκριμένα τη θάλασσα ή το βουνό, παρά ταύτα μπορεί να λάβει πολλές πληροφορίες σχετικά με το τι ακριβώς απεικονίζεται στο έργο».

Κατά τον ερευνητή, οι πληροφορίες των εικόνων που είδαν οι εθελοντές ήταν αρκετές ώστε να αντιληφθούν ότι υπήρχαν αλλαγές σε κάποιες από αυτές, όχι όμως τόσες ώστε να εκφράσουν ποια συγκεκριμένη αλλαγή εντόπισαν. «Ετσι τελικώς πολλοί από αυτούς πίστευαν πως διέθεταν μια σχεδόν μαγική ικανότητα παρ' ότι ουσιαστικώς τους την είχαμε... στήσει» σημείωσε ο δρ Χόου.

Κίνητρο για τη μελέτη μια φοιτήτρια

Ο ερευνητής εξήγησε ότι ξεκίνησε τη συγκεκριμένη μελέτη αφότου μια φοιτήτριά του τού ανέφερε πως θεωρεί ότι διαθέτει έκτη αίσθηση. «Υποστήριζε ότι είχε την ικανότητα να γνωρίζει αν κάτι κακό είχε συμβεί σε ένα άτομο μόνο κοιτώντας το. Πίστευε ότι μπορεί να γνωρίζει αν κάποιος γνωστός της είχε πάθει αυτοκινητικό ατύχημα χωρίς εκείνος να έχει σημάδια ή τραύματα. Της είπα ότι μπορεί να μην ήταν σε θέση να εκφράσει λεκτικά τα σημάδια, ωστόσο τα είχε δει και δεν το ήξερε συνειδητά».

Ο δρ Χόου τόνισε ότι όλοι μας λαμβάνουμε πολλές πληροφορίες που δεν μπορούμε να εκφράσουμε με λόγια. «Για παράδειγμα, αυτό συμβαίνει συχνά όταν ξαφνικά κάτι εξαφανίζεται. Αν τα παιδιά μου κάνουν πολύ θόρυβο στο διπλανό δωμάτιο και στη συνέχεια ξαφνικά σωπάσουν, δεν συνειδητοποιώ ότι αυτό που έχω παρατηρήσει είναι η έλλειψη του ήχου. Υποσυνείδητα τίθεμαι σε εγρήγορση και σπεύδω στο δωμάτιο όπου βλέπω ότι τα παιδιά σιώπησαν απότομα καθώς κάνουν κάποια σκανταλιά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχω την έκτη αίσθηση».

Πρώτη ερευνητική απόδειξη

Σύμφωνα με τον ειδικό η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που δείχνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να αντιλαμβάνονται πληροφορίες που δεν μπορούν να εκφράσουν λεκτικά.

Παρά ταύτα, ο ίδιος αντιλαμβάνεται - χωρίς να διαθέτει την... έκτη αίσθηση - ότι τα αποτελέσματά του μάλλον δεν θα γίνουν αποδεκτά από το ευρύ κοινό. «Είναι δύσκολο για κάποιον να σταματήσει να πιστεύει σε κάτι που στα μάτια του αποδεικνύεται πέρα από κάθε αμφιβολία. Πιστεύω πως οι επιστήμονες θα με πιστέψουν ακριβώς επειδή βασίζονται στη λογική ανάλυση, δεν θεωρώ ότι θα γίνει όμως το ίδιο και με το κοινό. Ούτε καν πιστεύω ότι θα με... πιστέψει η μητέρα μου».

Η αστερόσκονη έκρυβε νερό! Water found in stardust suggests life is universal

H νέα έρευνα δείχνει ότι το νερό βρίσκεται κυριολεκτικά διάσπαρτο μέσα στο Σύμπαν. Stardust sounds magical enough as it is, but now scientists have for the first time observed that it contains water—which, in turn, could suggest that life is universal. Image by GSFC

Μια σημαντική ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ που εντόπισε την παρουσία νερού σε κόκκους κοσμικής σκόνης. Με δεδομένο ότι η κοσμική σκόνη διαθέτει και άλλα… φιλικά για τη ζωή υλικά το νέο εύρημα υποδεικνύει ότι η ζωή «κυκλοφορεί» σε όλο το μήκος και πλάτος του Σύμπαντος.

Από το εργαστήριο στο Διάστημα

The charged solar winds may have given stardust one of the ingredients of life (Image: Fesus Robert/Shutterstock)

Εργαστηριακά πειράματα στο παρελθόν είχαν δείξει πώς όταν η κοσμική σκόνη έρθει σε επαφή με τον λεγόμενο ηλιακό άνεμο (με φορτισμένα σωματίδια που προέρχονται από ένα άστρο) προκαλείται μια χημική αντίδραση που έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νερού. Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής ειδικούς του Εθνικού Εργαστηρίου Lawrence Livermore των ΗΠΑ μελέτησε δείγματα διαπλανητικής σκόνης που συλλέχθηκαν από το ανώτατο στρώμα  της γήινης στρατόσφαιρας.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν «θύλακες» νερού που ήταν παγιδευμένοι μέσα στους κόκκους της κοσμικής σκόνης. Με δεδομένο ότι η κοσμική σκόνη περιέχει οργανικά συστατικά η παρουσία (και) νερού σε αυτή σημαίνει ότι διαθέτει (και μεταφέρει παντού) όλα τα απαραίτητα για την ύπαρξη της ζωής υλικά.

Η σκόνη, όχημα ζωής;

Μεγέθυνση ενός κόκκου κοσμικής σκόνης από εκείνους που βρίσκονται στα εξωτερικά στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας στο εσωτερικό των οποίων οι ερευνητές βρήκαν «παγιδευμένο» νερό.

«Η ανακάλυψη μπορεί να αποδειχθεί τεράστιας σημασίας. Είναι άκρως συναρπαστική η πιθανότητα η κοσμική σκόνη που βρίσκεται στην επιφάνεια όλων των σωμάτων ενός ηλιακού συστήματος σαν το δικό μας να έχει λειτουργήσει ως μια διαρκής βροχή χημικών αντιδράσεων στις οποίες συμμετείχαν οργανικές ύλες και νερό με αποτέλεσμα να γεννηθεί η ζωή» αναφέρει η Χόουπ Ίσι του Πανεπιστημίου της Χαβάης, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Πιστεύεται ότι στην πρώιμη Γη υπήρχαν «βροχοπτώσεις» κοσμικής σκόνης που όπως φαίνεται έφεραν νερό στον πλανήτη μας. Οι ειδικοί τονίζουν βέβαια ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο αν όχι αδύνατο αυτές οι βροχοπτώσεις να δημιούργησαν τις θάλασσες και τους ωκεανούς της Γης. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PNAS».

Υπάρχει σφαιρικός κεραυνός! Scientists Observe Ball Lightning In Nature For The First Time Ever

A mysterious lightning ball. Ball lightning, lyrically known as St. Elmo’s Fire, is a phenomenon where electrical storms create a moving, glowing sphere that hangs in the sky. Scientists have created ball lightning in the lab, but had never observed it in nature until now. And it’s just as crazy as it looks. Scientists in the Qinghai region of China were observing a thunderstorm in 2012 using video cameras and a spectrometer, a device that measures light and electromagnetic waves to identify elements. As luck would have it, these instruments recorded a five-meter-wide flash of ball lightning that stayed in the air for about 1.6 seconds.

Ερευνητές στην Κίνα αναφέρουν ότι κατέγραψαν σε βίντεο έναν σφαιρικό κεραυνό, ένα μυστηριώδες φαινόμενο για το οποίο υπάρχουν πολλές ανεκδοτολογικές αναφορές αλλά ελάχιστες αξιόπιστες παρατηρήσεις. Η φασματοσκοπική ανάλυση συμφωνεί μάλιστα με μια πρόσφατη θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι πύρινες σφαίρες δημιουργούνται όταν ένας κανονικός κεραυνός εξαερώσει τη σκόνη στο έδαφος.

Το φαινόμενο

19th century engraving depicting ball lightning.

Οι σφαιρικοί κεραυνοί είναι φωτεινές σφαίρες, διαμέτρου από μερικά εκατοστά έως μερικά μέτρα, οι οποίες εμφανίζονται στη διάρκεια καταιγίδων και αιωρούνται λίγο πάνω από το έδαφος για λίγα δευτερόλεπτα. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές αναφορές για σφαιρικούς κεραυνούς που έβαλαν φωτιά σε σπίτια ή σκότωσαν ανθρώπους, είναι όμως δύσκολο έως αδύνατο να επιβεβαιωθούν.

Για το υποθετικό φαινόμενο έχουν προταθεί διάφορες επιστημονικές θεωρίες: φωτεινές σφαίρες από πλάσμα (ιονισμένο αέριο), οι οποίες μοιάζουν με σφαιρικές αστραπές, έχουν δημιουργηθεί στο εργαστήριο, για παράδειγμα βομβαρδίζοντας τον αέρα με ισχυρά μικροκύματα.

Some scientific groups, including the Max Planck Institute, have reportedly produced a ball lightning-type effect by discharging a high-voltage capacitor in a tank of water. Credit: Wikipedia, CC-BY-SA-3.0-MIGRATED

Σε μια άλλη περίπτωση, ερευνητές δημιούργησαν τεχνητούς σφαιρικούς κεραυνούς βομβαρδίζοντας με ηλεκτρικές εκκενώσεις μια πλάκα από πυρίτιο. Σύμφωνα με τη θεωρία στην οποία βασίστηκε το πείραμα, η οποία αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι στη Νέα Ζηλανδία, οι σφαιρικοί κεραυνοί σχηματίζονται όταν τα πυριτικά πετρώματα του εδάφους εξαερώνονται από κεραυνούς.

Η θεωρία

Αυτή είναι η θεωρία που δείχνει τώρα να ενισχύεται από την κινεζική μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του έγκριτου «Physical Revire Letters». Το 2012, ο Ζιανιόνγκ Τσεν και οι συνεργάτες του παρατηρούσαν μια καταιγίδα με βιντεοκάμερες και φασματογράφους. Κατά τύχη, ο εξοπλισμός τους κατέγραψε μια φωτεινή σφαίρα, διαμέτρου πέντε μέτρων, η οποία σηκώθηκε από το έδαφος και κινήθηκε για περίπου 15 μέτρα. Το όλο συμβάν κράτησε μόλις 1,6 δευτερόλεπτα.

Ο «σφαιρικός κεραυνός» είναι η λευκή κουκκίδα κάτω αριστερά. Δεξιά η φασματική υπογραφή του. Ball lightning (seen on the left hand side) and its spectrum on the right // J. Cen, P. Yuan, and S. Xue, Phys. Rev. Lett. (2014)

Η φασματική ανάλυση έδειχνε ότι τα κυριότερα χημικά στοιχεία μέσα στη σφαίρα ήταν τα ίδια με αυτά του εδάφους: πυρίτιο, ασβέστιο και σίδηρος. Θα μπορούσε λοιπόν να υποθέσει κανείς ότι η ακραία θερμότητα που απελευθερώνει ένας κεραυνός εξαερώνει το διοξείδιο του πυριτίου αλλά και τον άνθρακα που μπορεί να υπάρχει στο έδαφος από πεσμένα φύλλα. Ο άνθρακας κλέβει το οξυγόνο από το διοξείδιο του πυριτίου, αφήνοντας πίσω του ατμό στοιχειακού πυριτίου. Το πυρίτιο αυτό αντιδρά ακαριαία με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, και καθώς καίγεται εκπέμπει φως.

Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα αν υπάρχουν οι σφαιρικοί κεραυνοί και τι πραγματικά είναι. Στο βίντεο, ο σφαιρικός κεραυνός στην Κίνα και το φάσμα του.

Οι φασματικές παρατηρήσεις συνηγορούν στη θεωρία του εξαερωμένου εδάφους, αν κανείς δεν μπορεί να αποδείξει ότι αυτό που καταγράφηκε ήταν πράγματι σφαιρικός κεραυνός. Οι ίδιοι οι ερευνητές, εξάλλου, επισημαίνουν ότι υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τις παρατηρήσεις τους. Η μελέτη λοιπόν ίσως είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, όμως το μυστήριο του σφαιρικού κεραυνού δεν έχει ακόμα λυθεί.

Αrcade Fire - Reflektor

Πριν από μερικούς μήνες κυκλοφόρησε το νέο άλμπουμ των Αrcade Fire, με τίτλο Reflektor, που γνωρίζει μεγάλη επιτυχία.

Ο χαρακτηρισμός “reflection age” εμφανίζεται  στο έργο του Kierkegaard , “The Present Age“. Εκεί περιγράφει την σύγχρονη  εποχή του, ως μια εποχή που στερείται πάθους, όπου κυριαρχεί ο κούφιος ενθουσιασμός, που μετατρέπεται αμέσως σε νωθρότητα, μιας εποχής στην οποία ο άνθρωπος έχει μεταβληθεί σε φερέφωνο της “κοινής γνώμης”.

Unfinished sketch of Søren Kierkegaard by Niels Christian Kierkegaard, c. 1840.

Σύμφωνα με τον Kierkegaard όπως απουσιάζει ο κίνδυνος για κάποιον που κολυμπάει στα ρηχά, έτσι απουσιάζουν η δράση και το πάθος από την σημερινή εποχή. Εάν ένα πολύτιμο κόσμημα επιθυμητό από όλους, βρίσκονταν σε μια παγωμένη λίμνη, όπου όμως ο πάγος ήταν επικίνδυνα λεπτός, και ο θάνατος θα απειλούσε αυτόν που θα επιχειρούσε να το πιάσει, σε μια εποχή πάθους τα πλήθη θα ενθάρρυναν αυτόν που θα επιχειρούσε να πλησιάσει το κόσμημα. Θα ανησυχούσαν γι αυτόν και θα ένιωθαν τον φόβο του κατά την διάρκεια της παράτολμης πράξης του. Θα λυπόντουσαν αν έσπαγε ο πάγος και θα τον θεωρούσαν θεϊκό αν επέστρεφε με το κόσμημα.

Σήμερα, σ’ αυτή την «ανακλαστική» εποχή της απάθειας, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Οι άνθρωποι θα θεωρούσαν τους εαυτούς τους πολύ έξυπνους ώστε να πραγματοποιήσουν μια τέτοια “ανώφελη” ανοησία, διαστρέφοντας την παθιασμένη τόλμη σε μια επίδειξη δεξιοτήτων.

Πλήθος ανθρώπων και ειδικών, θα παρατηρούσαν από απόσταση ασφαλείας, κρίνοντας αυστηρά τον επιδέξιο σκιέρ που θα έφτανε σχεδόν στο όριο (δηλαδή στο έσχατο σημείο ασφαλείας του πάγου, αλλά ποτέ πιο πέρα) και μετά θα γύριζε πίσω.

Οι πιο επιδέξιοι σκιέρ θα πήγαιναν όσο το δυνατόν μακρύτερα, διακινδυνεύοντας στο μέγιστο βαθμό, προκειμένου να κάνουν τα πλήθη να αναφωνήσουν: «για το θεό, είναι τρελός, θα σκοτωθεί!». Αλλά με την τόσο τελειοποιημένη δεξιότητά τους, την κατάλληλη στιγμή θα κάνουν αναστροφή, στο σημείο που ο πάγος είναι ακόμα ασφαλής και η ζωή τους δεν απειλείται…

Oι Arcade Fire θεωρούν (www.rollingstone.com) πως η ”Σύγχρονη Εποχή” του Kierkegaard εμφανίζει πολλά κοινά με την δική μας εποχή ….

Στη συνέχεια ακούμε το πρώτο κομμάτι του άλμπουμ των Arcade Fire με τίτλο “Reflektor”:

Trapped in a prism, in a prism of light

Alone in the darkness, darkness of white

We fell in love, alone on a stage

In the reflective age

Entre la nuit, la nuit et l’aurore.

Entre les royaumes, des vivants et des morts.

If this is heaven

I don’t know what it’s for

If I can’t find you there

I don’t care

I thought, I found a way to enter

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

I thought, I found the connector

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

Now, the signals we send, are deflected again

We’re still connected, but are we even friends?

We fell in love when I was nineteen

And I was staring at a screen

Entre la nuit, la nuit et l’aurore.

Entre les voyants, les vivants et les morts.

If this is heaven

I need something more

Just a place to be alone

‘Cause you’re my home

I thought, I found a way to enter

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

I thought, I found the connector

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor) Just a reflektor

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

reflektor (Just a reflektor)

(Just a reflektor) just a reflektor

(Just a reflektor) just a reflektor (reflektor)

(Just a reflektor)

(Just a reflektor)

(Just a reflektor, just a reflektor)

(Just a reflektor, just a reflektor)

Just a reflection, of a reflection

Of a reflection, of a reflection, of a reflection

Will I see you on the other side? (Just a reflektor)

We all got things to hide (Just a reflektor)

It’s just a reflection of a reflection

Of a reflection, of a reflection, of a reflection

Will I see you on the other side? (Just a reflektor)

We all got things to hide (Just a reflektor)

Alright, let’s go back

Our song escapes, on little silver discs

Our love is plastic, we’ll break it to bits

I want to break free, but will they break me?

Down, down, down, don’t mess around

I thought, I found a way to enter

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

I thought, I found the connector

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

It’s just a reflektor

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

Thought you would bring me to the resurrector

Turns out it was just a reflektor (It’s just a reflektor)

Thought you would bring to me the resurrector

Turns out it was just a reflektor (It’s just a reflektor)

Thought you would bring to me the resurrector

Turns out you were just a reflektor

It’s just a reflektor (It’s just a reflektor)

(It’s just a reflektor) Just a reflektor

Just a reflektor

Just a reflektor

Just a reflektor

Will I see you on the other side?

It’s just a reflektor

Will I see you on the other side? (reflektor)

We all got things to hide (reflektor)

Just a reflektor

Will I see you on the other side?

Πέτρωμα «X-Files» μελετά το Opportunity. Mystery Rock 'Appears' in Front of Mars Rover

Αριστερά μια εικόνα από την πρώτη φωτογράφηση στο επίμαχη σημείο που έκανε το Opportunity και δεξιά η ξαφνική εμφάνιση του μυστηριώδους πετρώματος. A comparison of two raw Pancam photographs from sols 3528 and 3540 of Opportunity's mission (a sol is a Martian day). Notice the "jelly doughnut"-sized rock in the center of the photograph to the right. Minor adjustments for brightness and contrast. Credit: NASA/JPL

Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα από τον Κόκκινο Πλανήτη εντόπισε και μελετά το Opportunity. Ο ρομποτικός εξερευνητής βρήκε ένα παράξενο μορφολογικά πέτρωμα το οποίο έχει αρχίσει να αναλύει με τα ειδικά όργανα που διαθέτει. Οι ειδικοί της NASA δηλώνουν ότι δεν έχουν ξαναδεί κάτι τέτοιο και τα πρώτα δεδομένα που στέλνει το ρομπότ για το πέτρωμα κάνει την έκπληξη τους ακόμη μεγαλύτερη.

Opportunity landed on Mars in 2004 in what was to be a three-month mission. 10 years later, and it is still active on the red planet.

Εκτός από ενδιαφέρον το πέτρωμα αποκτά και «μυστηριακές» διαστάσεις αφού εμφανίστηκε ξαφνικά σε ένα σημείο που πριν από λίγες μέρες το Opportunity είχε φωτογραφήσει και δεν υπήρχε εκεί.

Ζητούνται απαντήσεις

In a comparison of newly clicked pictures on sol 3528 of the mission, only bare bedrock can be seen. However, on sol 3540, a fist-sized rock had appeared. MER researchers have nicknamed the object "Pinnacle Island."

«Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι τέτοιο ποτέ στο παρελθόν. Αυτή τη στιγμή είμαστε μπερδεμένοι» δηλώνουν οι επιστήμονες της NASA. Τα μέλη της αποστολής του Opportunity που μελετούν τις εικόνες του πετρώματος αλλά και τα πρώτα στοιχεία των αναλύσεων που πραγματοποίησε το ρομπότ χαρακτηρίζουν το πέτρωμα ως… «ντόνατ».

Only two options have so far been identified for this, one is that the rover either "flipped" the object as it maneuvered or it may have landed there after a nearby meteorite impact event. However, Squyres said that that he thinks that the rock may have come after the rover did a turn in place a meter or two from where the rock now lies.

Μια εικασία που έκαναν τα μέλη της αποστολής του Opportunity για την ξαφνική εμφάνιση του πετρώματος είναι ότι το πέτρωμα υπήρχε εξ αρχής στην επίμαχη περιοχή αλλά είχε βρεθεί δίπλα ή κάτω από τις ρόδες του ρομπότ κατά την πρώτη φωτογράφηση. Όταν μετά τη φωτογράφηση το Opportunity μετακινήθηκε  έσπρωξε το πέτρωμα λίγα μέτρα παραπέρα και έτσι όταν λίγες μέρες αργότερα επέστρεψε και τράβηξε νέες εικόνες εκεί το κατέγραψε.

Από τις πρώτες αναλύσεις στο πέτρωμα διαπιστώθηκαν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις θείου, μαγνησίου και μαγγανίου. «Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τίποτε από όσα συνθέτουν την ύπαρξη του πετρώματος. Είμαστε εντελώς μπερδεμένοι και διαφωνούμε έντονα μεταξύ μας για το τι ακριβώς είναι αυτό το πέτρωμα. Αυτή είναι όμως η ομορφιά αυτής της αποστολής. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται ποτέ να ολοκληρωθεί αφού θα υπάρχουν πάντοτε πράγματα που θα προκύπτουν και θα μας απασχολούν. Αλλά αυτή είναι η φύση της εξερεύνησης» δήλωσε ο Στιβ Σκούιρς επικεφαλής του τμήματος «Εξερεύνησης του Άρη» που έχει δημιουργήσει η NASA και συντονίζει τις αποστολές και τις έρευνες στον Κόκκινο Πλανήτη.