Το μαγνητικό «αποτύπωμα» του Γαλαξία. Milky Way’s Magnetic Fingerprint Revealed

Εντυπωσιακή εικόνα του πολωμένου φωτός που εκπέμπει η διαστρική σκόνη. The magnetic field of our Milky Way Galaxy as seen by ESA’s Planck satellite. This image was compiled from the first all-sky observations of polarised light emitted by interstellar dust in the Milky Way. The magnetic field is displayed using a visualisation technique called line integral convolution (LIC). Darker regions correspond to stronger polarised emission, and the striations indicate the direction of the magnetic field projected on the plane of the sky. The dark band running horizontally across the centre corresponds to the Galactic Plane. Here, the polarisation reveals a regular pattern on large angular scales, which is due to the magnetic field lines being predominantly parallel to the plane of the Milky Way. The data also reveal variations of the polarisation direction within nearby clouds of gas and dust. This can be seen in the tangled features above and below the plane, where the local magnetic field is particularly disorganised. The image is a Mollweide projection of the full celestial sphere, with the plane of the Galaxy aligned with the horizontal axis of the oval. Certain areas in the image, mostly at high Galactic latitude, have been masked out. The overall intensity in these regions is low, complicating the separation of foreground and CMB components. Further data analysis will improve this by the time of the full data release in late 2014. Credit: ESA and the Planck Collaboration

Μια διαφορετική και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα φωτογραφία έδωσε στη δημοσιότητα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA). Πρόκειται για μια φωτογραφία που αποτελεί σύνθεση πολλών εικόνων που έχει καταγράψει το διαστημικό παρατηρητήριο Planck.

This image shows the all-sky maps recorded by Planck at nine frequencies during its first 15.5 months of observations. These were collected using the two instruments on board Planck: the Low Frequency Instrument (LFI), which probes the frequency bands between 30 and 70 GHz, and the High Frequency Instrument (HFI), which probes the frequency bands between 100 and 857 GHz. The Cosmic Microwave Background is most evident in the frequency bands between 70 and 217 GHz. Observations at the lowest frequencies are "polluted" by foreground radio emission from the interstellar material in the Milky Way, which is mostly due to synchrotron radiation emitted by electrons that spiral along the lines of the Galactic magnetic field. It also comprises bremsstrahlung radiation, emitted by electrons that are slowed down in the presence of protons, as well as emission from spinning dust grains. Observations at the highest frequencies are influenced by foreground emission from interstellar dust in the Milky Way.The combination of data collected at all of Planck's nine frequencies is crucial to achieve an optimal reconstruction of the foreground signals, in order to subtract them and reveal the underlying Cosmic Microwave Background. Credit: ESA and the Planck Collaboration

Το Planck αναζητά τα απομεινάρια της ακτινοβολίας που γέμισε το νεαρό Σύμπαν και τα ίχνη του πρώτου φωτός που εκπέμφθηκε μετά τη γέννηση του. Τα δεδομένα του Planck θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να διαπιστώσουν αν οι κρατούσες θεωρίες για τη γέννηση και εξέλιξη του Σύμπαντος είναι ορθές.

Παρατηρήσεις του πολωμένου φωτός που εκπέμπει η διαστρική σκόνη (η σκόνη που υπάρχει ανάμεσα στα άστρα) επέτρεψαν στους ειδικούς της ESA να δημιουργήσουν μια εικόνα η οποία αποτελεί όπως αναφέρουν το μαγνητικό αποτύπωμα του γαλαξία μας. Οι στρόβιλοι, οι βρόχοι και οι αψίδες στην εικόνα αποτυπώνουν τη δομή του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία μας. Μια εικόνα που θα μπορούσε κάποιος να πει ότι αποτελεί το… δακτυλικό αποτύπωμα του Γαλαξία.

Στην καρδιά της Φλόγας! Inside the Flame Nebula!

Καταπληκτική εικόνα από το εσωτερικό του νεφελώματος. This composite image shows one of the clusters, NGC 2024, which is found in the center of the so-called Flame Nebula about 1,400 light years from Earth. In this image, X-rays from Chandra are seen as purple, while infrared data from NASA's Spitzer Space Telescope are colored red, green, and blue. Image credit: X-ray: NASA /CXC /PSU /K.Getman, E.Feigelson, M.Kuhn & the MYStIX team; Infrared:NASA /JPL-Caltech

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια εντυπωσιακή φωτογραφία από το νεφέλωμα της Φλόγας που βρίσκεται σε απόσταση 1.400 ετών φωτός από τη Γη. Η φωτογραφία αποτελεί σύνθεση εικόνων που έχουν καταγράψει από το νεφέλωμα τα διαστημικά τηλεσκόπια Chandra και Spitzer.

Το νεφέλωμα της Φλόγας αποτελεί εργοστάσιο παραγωγής άστρων. An optical image, from the Digitized Sky Survey, of a large field centered on the Flame Nebula. A comparison with the composite image from Chandra and Spitzer - shown as an overlay - demonstrates how powerful X-ray and infrared images are for studying star forming regions. The central cluster of stars, NGC 2024, is clearly observed in the X-ray and optical images but is not visible in the optical image. Credit: DSS

Στην εικόνα εμφανίζονται με λεπτομέρεια ορισμένες από τις περιοχές γέννησης άστρων στο εσωτερικό του.

Astronomers have studied two star clusters to gain insight on how clusters of stars like our Sun form. These images show one of the clusters, NGC 2024 (located in the center of the Flame Nebula), in X-rays from Chandra and infrared data from Spitzer Space Telescope. A study of NGC 2024 and the Orion Nebula Cluster suggest that the stars on the outskirts of these clusters are older than those in the central regions. This is different from what the simplest idea of star formation predicts, where stars are born first in the center of a collapsing cloud of gas and dust when the density is large enough. (Credit: X-ray: NASA/CXC/PSU/K.Getman, E.Feigelson, M.Kuhn & the MYStIX team; Infrared:NASA/JPL-Caltech)

Το νεφέλωμα της Φλόγας ανήκει σε ένα κολοσσιαίο σύνθετο μοριακό νέφος που έχει ονομαστεί Μεγάλο Νεφέλωμα του Ωρίωνα. Εκεί βρίσκονται πολλά νεφελώματα με έντονη κοσμική δραστηριότητα και συνεχή παραγωγή άστρων.

Οργανισμός με «εξωγήινο» DNA, New life: Scientists create first semi-synthetic organism with 'alien' DNA

Η διπλή έλικα του DNA. Οι ερευνητές αύξησαν τα γράμματα του γενετικού αλφάβητου από τα τέσσερα στα έξι. Rendering of DNA (stock image). Credit: © abhijith3747 / Fotolia

Νέο κεφάλαιο ξημερώνει για την Εξέλιξη στη Γη: ο πρώτος οργανισμός στον πλανήτη που χρησιμοποιεί περισσότερα από τέσσερα γράμματα στο DNA του ζει και βασιλεύει σε αμερικανικό εργαστήριο.

Στο μέλλον, εκτιμούν οι δημιουργοί του καινοφανούς οργανισμού, «ημι-συνθετικά» μικρόβια που μιλούν τη δική τους γενετική γλώσσα θα μπορούσαν να παράγουν φάρμακα και άλλα προϊόντα, χρησιμοποιώντας μάλιστα πρώτες ύλες που δεν απαντώνται στη φύση.

Εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια, όλοι οι οργανισμοί στον πλανήτη κωδικοποιούν τη γενετική πληροφορία σε γονίδια γραμμένα σε τέσσερα γράμματα: τις βάσεις A, T, C και G (αδενίνη, θυμίνη, κυτοσίνη, γουανίνη). Μόρια DNA που περιέχουν τροποποιημένες μορφές αυτών των βάσεων, ή εντελώς νέες βάσεις, είχαν δημιουργηθεί και παλαιότερα στο εργαστήριο, δεν θα μπορούσαν όμως να λειτουργήσουν μέσα σε ζωντανά κύτταρα.

Πριν	Μετά
Α-Τ	Α-Τ
C-G	C-G
	d5SICS-dNaM
Πρωτεΐνες από 20 αμινοξέα	Πρωτεΐνες από 172 αμινοξέα

Αριστερά τα ζεύγη βάσεων στο φυσικό DNA, δεξιά τα ζεύγη βάσεων στο ημι-συνθετικό DNA. Το γενετικά τροποποιημένο βακτήριο μπορεί θεωρητικά να χρησιμοποιεί περισσότερα αμινοξέα.

Έπειτα από χρόνια προσπαθειών, η ομάδα του Δρ Φλόιντ Ρόμσμπεργκ στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Scripps του Σαν Ντιέγκο αναφέρει στο περιοδικό Nature ότι προχώρησε ένα μεγάλο βήμα μπροστά.

Θαυματουργά μόρια

Σε πρώτη φάση, οι ερευνητές έπρεπε να βρουν μόρια που θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στο μόριο του DNA στη θέση των φυσικών βάσεων. Επιπλέον, τα νέα αυτά μόρια θα έπρεπε να μπορούν να σχηματίσουν ζεύγη μεταξύ τους, όπως τα ζεύγη που σχηματίζουν οι φυσικές βάσεις στα μόρια της διπλής έλικας του DNA.

Low-temperature electron micrograph of a cluster of E. coli bacteria. Scientists have engineered a bacterium whose genetic material includes an added pair of DNA “letters,” or bases, not found in nature; the bacterium’s cells can replicate the unnatural DNA bases more or less normally, as long as the molecular building blocks are supplied.

Έπειτα από χιλιάδες δοκιμές στο εργαστήριο, βρήκαν δύο μόρια, με τις ονομασίες d5SICS και dNaM, που πληρούσαν αυτές τις προϋποθέσεις. Δημιούργησαν έτσι συνθετικά μόρια DNA (πλασμίδια) που περιείχαν τις φυσικές και τις τεχνητές βάσεις και τα εισήγαγαν στο κωλοβακτηρίδιο Escherichia coli.

Αυτό όμως δεν ήταν αρκετό. Το βακτήριο έπρεπε να αποκτήσει τη δυνατότητα να δημιουργεί αντίγραφα αυτών των μορίων DNA, μια διαδικασία για την οποία απαιτούνται πρώτες ύλες και ειδικά ένζυμα. Οι πρώτες ύλες, νουκλεοτίδια που περιέχουν τα μόρια d5SICS και dNaM προστέθηκαν στο θρεπτικό μέσο όπου αναπτύσσονταν τα βακτήρια. Όσον αφορά τα ένζυμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια πρωτεΐνη που προέρχεται από ένα μονοκύτταρο φύκος μπορούσε να μεταφέρει τα νουκλεοτίδια αυτά στο μηχανισμό αντιγραφής του DNA ώστε να τοποθετηθούν στη σωστή θέση τους.

Συνεχή αντίγραφα

Οι ερευνητές παραδέχονται ότι εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν ότι η ημι-συνθετική E.coli αναπαραγόταν με ικανοποιητική ταχύτητα δημιουργώντας συνεχώς αντίγραφα του ασυνήθιστου γενετικού υλικού τους. Το περίεργο ήταν μάλιστα ότι η παρέμβαση στο γενετικό κώδικα δεν έδειχνε να επηρεάζει την υγεία των καλλιεργειών.

Στη σημερινή του μορφή, το νέο βακτήριο δεν μπορεί να παραγάγει πρωτεΐνες με βάση τις πληροφορίες που περιέχουν γονίδια με τις νέες βάσεις. Οι ερευνητές πιστεύουν πάντως ότι θα ανακαλύψουν κάπου στη φύση τα ένζυμα που απαιτούνται για αυτό.

Και οι προοπτικές που θα άνοιγε ένα τέτοιο επίτευγμα φαντάζουν πραγματικά τεράστιες: Σε αντίθεση με τους φυσικούς ζωντανούς οργανισμούς, οι οποίοι παράγουν πρωτεΐνες από συνδυασμούς 20 διαφορετικών αμινοξέων, το ημι-συνθετικό βακτήριο θα μπορούσε να αξιοποιεί ως πρώτες ύλες 172 διαφορετικά αμινοξέα.

Φαίνεται λοιπόν ότι η τροποποίηση του γενετικού κώδικα θα μπορούσε να αποδειχθεί βασικό εργαλείο για τη βιομηχανία βιοτεχνολογίας.

Αυτό όμως θα οδηγούσε στο ερώτημα του εάν θα μπορούσαν αυτές οι τεχνητές μορφές ζωής να αποδράσουν από το εργαστήριο και ίσως να καταλάβουν τον πλανήτη.

Οι ερευνητές της τελευταίας  μελέτης διαβεβαιώνουν ότι αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί: το ημι-συνθετικό βακτήριό του βασίζεται σε πρώτες ύλες που του προσέφεραν οι ερευνητές, οι οποίες δεν υπάρχουν στη φύση.

Όπως μάλιστα έδειξε το πείραμα, η στέρηση αυτών των πρώτων υλών οδήγησε σε μια θεαματική μεταβολή: το βακτήριο απέρριψε τις νέες βάσεις και τις αντικατέστησε με τις φυσικές.

Όπως φαίνεται, οι γενετικοί μηχανισμοί που διαμόρφωσε η Εξέλιξη δεν είναι τόσο πρόθυμοι να αλλάξουν.

Οι θάνατοι των ποιητών. Deaths of the Poets

The English poet Thomas Chatterton died at the young age of 17. He was discovered in the attic of his residence after having ingested large amounts of arsenic. It is unknown whether Chatterton purposely took his own life or whether he was taking the arsenic to cure himself of venereal disease and and accidentally overdosed. Henry Wallis painted a scene of the poet’s tragic, premature death in his 1856 painting The Death of Chatterton.

Το βιβλίο της γλώσσας της Α′ τάξης του Δημοτικού στην Ισπανία αποσύρεται. Οι συγγραφείς του στα βιογραφικά κείμενα για τους ποιητές Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και Αντόνιο Ματσάδο παρέλειπαν ένα στοιχείο, το οποίο, πέρα από την αναμφισβήτητη αξία του έργου τους, σημάδεψε την ιστορική μνήμη στη χώρα: τον τρόπο θανάτου τους.

Για τον Ματσάδο έγραφε απλώς ότι πέθανε στη Γαλλία, όπου ζούσε, παραλείποντας ότι, κατέφυγε εξόριστος εκεί, ενώ για τον Λόρκα ότι λίγο καιρό μετά τη συγγραφή του έργου «Tο σπίτι της Μπερνάντα Aλμπα», «πέθανε κοντά στο χωριό του, στη διάρκεια του πολέμου». Η εκτέλεσή του από παραστρατιωτικούς του Φράνκο έλειπε.

“Then I realized I had been murdered.

They looked for me in cafes, cemeteries and churches

.... but they did not find me.

They never found me?

No. They never found me. ”

From "The Fable And Round of the Three Friends",

Poet in New York (1939), Garcia Lorca.

Ο Λόρκα το 1914. Federico García Lorca en 1914. Foto anónima hallada en la Universidad de Granada en 2007, proveniente de una ficha de estudiante.

Το βιβλίο διδασκόταν στα σχολεία από το 2011 και, σύμφωνα με τον εκδοτικό οίκο Anaya, ούτε οι γονείς ούτε οι δάσκαλοι διαμαρτυρήθηκαν ποτέ για το περιεχόμενό του. Οι υπεύθυνοι του εκδοτικού οίκου υποστήριξαν ότι τα παιδιά ηλικίας 6 ετών δεν μπορούν να καταλάβουν έννοιες όπως η εκτέλεση και η εξορία και πως είναι στο χέρι του δασκάλου να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Το θέμα έχει ανακινήσει ο γενικός διευθυντής του οργανισμού «Δημοκρατική μνήμη για τη χούντα της Ανδαλουσίας», καθηγητής Ιστορίας και Γεωγραφίας στο Ινστιτούτο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κόρδοβας, Λούις Ναράνχο, ο οποίος υποστηρίζει ότι δεν πρόκειται μόνο για «απλοποίηση δύσκολων εννοιών», αλλά για «προδοσία της ιστορικής αλήθειας […] καθώς παραποιούνται ιστορικά γεγονότα».

Machado's grave at Collioure cemetery. Antonio Cipriano José María y Francisco de Santa Ana Machado y Ruiz, known as Antonio Machado (26 July 1875 – 22 February 1939) was a Spanish poet and one of the leading figures of the Spanish literary movement known as the Generation of '98. When the Spanish Civil War broke out in July 1936, Machado was in Madrid. The war was to separate him forever from his brother Manuel who was trapped in the Nationalist (Francoist) zone, and from Valderrama who was in Portugal. Machado was evacuated with his elderly mother and uncle to Valencia, and then to Barcelona in 1938. Finally, as Franco closed in on the last Republican strongholds, they were obliged to move across the French border to Collioure. It was here, on 22 February 1939, that Antonio Machado died, just three days before his mother. In his pocket was found his last poem, "Estos días azules y este sol de infancia". Machado is buried in Collioure where he died; Leonor is buried in Soria.

Η Ισπανία είναι μια χώρα που, παρά τους ισχυρούς πλέον δημοκρατικούς θεσμούς της, εξακολουθεί να παλεύει με τα φαντάσματα του δικτατορικού καθεστώτος του Φράνκο: ο Νόμος για την Ιστορική Μνήμη, που ψηφίστηκε το 2007 και προβλέπει την αποκατάσταση των θυμάτων του εμφυλίου πολέμου, ακόμη και σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί λόγω διαφόρων προσκομμάτων, ιδεολογικών και πολιτικών. Επιπλέον, στη Βαρκελώνη πραγματοποιήθηκε εκδήλωση μνήμης υπέρ της Γαλάζιας Μεραρχίας, δηλαδή των φασιστών εθελοντών που προσέτρεξαν σε βοήθεια του Χίτλερ στη διάρκεια του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου. Επίσης, προσκόμματα δημιουργούνται ακόμη και σήμερα στην εκδίκαση υποθέσεων σχετικών με τα εγκλήματα της χούντας του Φράνκο, ενώ, όπως και στη χώρα μας, υπάρχουν κάποιοι που νοσταλγούν τη δικτατορία και υποστηρίζουν ότι τότε η οικονομία της χώρας ανθούσε, ο κόσμος είχε δουλειά και την ησυχία του…

Γ. Ν. Ροϊλός. "Ίων Δραγούμης". Λάδι σε καμβά, Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.

Η ιστορική μνήμη είναι πράγματι δύσκολη υπόθεση, καθώς το συλλογικό θυμικό επηρεάζεται από συναισθήματα, ιδεολογικά δόγματα, μύθους αστικούς ή μη, ακόμη και από οικογενειακές ιστορίες. Την εκτέλεση του Ίωνα Δραγούμη, για παράδειγμα, ή τη δίκη και την εκτέλεση των Έξι αργήσαμε πολύ να τα δούμε στην πραγματική τους διάσταση, ενώ ακόμη και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που αμφισβητούν τον αντιδικτατορικό αγώνα, με κορωνίδα της αμφισβήτησης την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973. Όσον αφορά την ντροπή του ελληνικού Εμφυλίου, ανάλογα από ποια πλευρά του μετώπου βρέθηκε η οικογένεια του καθενός, αντίστοιχα παίρνει θέση.

Η δύναμη των συναισθημάτων, του θυμικού, είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να εξοβελίσει και η αντικειμενικότητα στο βλέμμα μας προς την Ιστορία ήταν, είναι και θα είναι πάντα το ζητούμενο. Οι ποιητές Λόρκα και Ματσάδο διώχθηκαν απηνώς και έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των ιδεών τους. Ανάλογη τύχη είχαν και άλλοι άνθρωποι, εξίσου ή λιγότερο γνωστοί, στην Ισπανία, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στην Ασία, στον κόσμο. Δεν θα γυρίσουν πίσω. Τούτο μόνο πρέπει να διαφυλάξουμε: την παιδεία και μια εκπαίδευση ειλικρινή, που δεν κρύβει κάτω από το χαλί την αλήθεια που πονάει. Η αλήθεια είναι το μονοπάτι προς τη λύτρωση.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Όλη η εξέλιξη του Σύμπαντος σε... 4 λεπτά, Scientists Just Created The Best Simulation Of The Universe Ever

Ομάδα επιστημόνων δημιούργησε την πιο ολοκληρωμένη οπτική προσομοίωση. This large-scale picture of the universe, created by Illustris, shows clouds of cold gas where stars are formed (green), warmer gas (blue), and hot regions around galaxies (red). Credit: Illustris Collaboration

Την πιο ολοκληρωμένη οπτική προσομοίωση της εξελικτικής πορείας του σύμπαντος, ξεκινώντας λίγο μετά τη δημιουργία του με τη Μεγάλη Έκρηξη πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια και φθάνοντας μέχρι σήμερα, πραγματοποίησε μια ομάδα Αμερικανών και Γερμανών αστροφυσικών και κοσμολόγων, με τη βοήθεια ισχυρών υπερυπολογιστών.

Το ακριβέστερο μοντέλο

The universe burst into existence 13.8 billion years ago in the Big Bang. But scientists are still trying to understand how cosmic features evolved between then and present day. Credit: Nature

Είναι η πρώτη φορά που το σύμπαν έχει «μοντελοποιηθεί» με τόσο μεγάλη ακρίβεια, πράγμα που, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσει στον έλεγχο της αξιοπιστίας διαφόρων επιστημονικών θεωριών σχετικά με την προέλευση και τη σύστασή του.

Scientists at MIT have traced 13 billion years of galaxy evolution, from shortly after the Big Bang to the present day. Their simulation, named Illustris, captures both the massive scale of the Universe and the intriguing variety of galaxies -- something previous modelers have struggled to do. It produces a Universe that looks remarkably similar to what we see through our telescopes, giving us greater confidence in our understanding of the Universe, from the laws of physics to our theories about galaxy formation.

Η νέα προσομοίωση- μαμούθ με την ονομασία «Illustris» αποτελεί ένα είδος χρονομηχανής, επιτρέπει στους επιστήμονες να δουν με οπτικοποιημένο τρόπο αυτό που περιγράφουν οι εξισώσεις τους εδώ και χρόνια, όσον αφορά τη δημιουργία των άστρων και των γαλαξιών, ιδίως σε σχέση με τον ρόλο της σκοτεινής ύλης.

Large scale projection through the Illustris volume at z=0, centered on the most massive cluster, 15 Mpc/h deep. Shows dark matter density overlaid with the gas velocity field. Credit: Illustris Collaboration

Στην ουσία, πρόκειται για ένα εξελιγμένο πρόγραμμα λογισμικού, το οποίο ενσωματώνει τις βασικές κοσμολογικές θεωρίες και, στη συνέχεια, αναλαμβάνει το ίδιο να αναδημιουργήσει την «ιστορία» του σύμπαντος. Η προσομοίωση ξεκινά «μόλις» 12 εκατ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη και παρακολουθεί την εξέλιξη του σύμπαντος μέχρι να δημιουργηθεί στην εποχή μας ένα κύβος με πλευρά 350 εκατ. ετών φωτός, ο οποίος περιέχει 41.416 γαλαξίες. Οι μικρότερες δομές που δείχνει η προσομοίωση, έχουν έκταση περίπου 1.000 ετών φωτός.

Συνδυαστική ισχύς

Illustris captured the huge scales of the universe. Credit: Nature

Η όλη εργασία που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» και είχε επικεφαλής τον αστροφυσικό Μαρκ Βογκελσμπέργκερ του ΜΙΤ. Η προσομοίωση δίνει για πρώτη φορά ένα τελικό αποτέλεσμα που φαίνεται να επιβεβαιώνει τα βασικά αξιώματα της κοσμολογίας, καθώς συμφωνεί τόσο πολύ με τις πραγματικές παρατηρήσεις των αστρονόμων μέσω των επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων- χωρίς πάντως να λείπουν και οι μεταξύ τους διαφορές, κάτι που πρέπει να εξηγηθεί στο μέλλον.

Το νέο συμπαντικό μοντέλο κατέστη εφικτό χάρη στη συνδυασμένη επεξεργαστική ισχύ αρκετών αμερικανικών και ευρωπαϊκών υπερυπολογιστών που χρησιμοποιήθηκαν. Ένας απλός φορητός ή επιτραπέζιος υπολογιστής θα χρειαζόταν 2.000 χρόνια για να «τρέξει» μια τέτοια προσομοίωση. Για τη δημιουργία της προσομοίωσης, η οποία είναι μία από τις πιο πολύπλοκες που έχουν ποτέ δημιουργηθεί για οποιονδήποτε λόγο και η οποία χρησιμοποιεί 12 δισεκατομμύρια τρισδιάστατα εικονοστοιχεία (πίξελ), χρειάστηκαν τρεις μήνες υπολογιστικής εργασίας, με τη βοήθεια των βελτιωμένων αλγόριθμων του «έξυπνου» λογισμικού Arepo.

Όπως είπε ο Βογκελσμπέργκερ, η προσομοίωση, μεταξύ άλλων, αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο της σκοτεινής ύλης ως συνδετικού ιστού και «σκελετού» γύρω από τον οποίο συναρθρώνονται οι μεγάλες δομές των γαλαξιών. «Αν δεν την συμπεριλαμβάναμε, η προσομοίωση δεν θα έμοιαζε με το πραγματικό σύμπαν» όπως είπε. Η προσομοίωση επίσης είναι η πρώτη που δείχνει την ορατή ύλη να προκύπτει από τη σκοτεινή.

The simulation models both the stars and the galaxies that we can see and the dark matter that we can't see — but that makes up 95% of the universe. Credit: Nature

Εκτιμάται ότι το σύμπαν αποτελείται κατά περίπου 4% από κοινή ύλη, 23% από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη και 73% από -την ακόμη πιο μυστηριώδη- σκοτεινή ενέργεια.

Οι Βίκινγκς «πάτησαν» πρώτοι στη Μαδέρα, Did Vikings invade Madeira? Mouse bone DNA suggests invaders arrived in 11th century

Οι Βίκινγκς ήταν δεινοί θαλασσοπόροι και σύμφωνα με νέα μελέτη έφθασαν πρώτοι στη Μαδέρα, 400 χρόνια πριν από τους Πορτογάλους. A flying visit? Mouse bones suggest that the Vikings visited the island four centuries before Portuguese settlers colonised Madeira in the 15th century. A new study indicates that mice travelled on ships (illustrated) and made their homes on the island.

Οι Βίκινγκς αποδεικνύονται τελικά δεινοί θαλασσοπόροι, αφού όλο και περισσότερα επιστημονικά ευρήματα που έρχονται στο φως τούς απονέμουν τα πρωτεία στην ανακάλυψη μακρινών τόπων της Γης. Το 2013 μια μελέτη καναδών και αμερικανών επιστημόνων είχε υποστηρίξει ότι οι Βίκινγκς έφθασαν στη Βόρειο Αμερική, και συγκεκριμένα στη Νιουφάουντλαντ του Καναδά, πριν από 1.000 χρόνια, πολύ νωρίτερα από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Τώρα μια ομάδα ισπανών και γερμανών ερευνητών υποστηρίζει ότι οι τρομεροί βόρειοι ναυτικοί πρόλαβαν και τους Πορτογάλους, πατώντας πρώτοι το πόδι τους στη Μαδέρα. Εφεραν μάλιστα μαζί και τα ποντίκια τους προκαλώντας σύμφωνα με τους επιστήμονες τεράστια οικολογική καταστροφή στο νησί.

Ποντίκια λαθρεπιβάτες

Experts dated old mouse bones found at Ponta de São Lourenço, to the east of the island (pictured). Current populations of house mice on Madeira show similarities in mitochondrial DNA with those in Scandinavia and northern Germany, but not with those in Portugal, the researchers said.

Το νησί της Μαδέρας μαζί με το γειτονικό του Πόρτο Σάντο κατά πάσα πιθανότητα αναφέρονται από τον Πλίνιο και τον Πλούταρχο και απεικονίζονται σε χάρτες ήδη από το 1339. Επισήμως ωστόσο θεωρείται ότι η Μαδέρα ανακαλύφθηκε το 1419 από τους Πορτογάλους - το αρχιπέλαγος θεωρείται μάλιστα η πρώτη από τη μακρά σειρά ανακαλύψεων που ακολούθησαν κατά τη «χρυσή» περίοδο των πορτογαλικών εξερευνήσεων. Η νέα μελέτη έρχεται να ανατρέψει τα επίσημα δεδομένα με «όπλο» δύο απολιθωμένα οστά ποντικών.

Τα οικιακά ποντίκια δεν είναι ενδημικά στη Μαδέρα - θεωρείται ότι έφθασαν ως «λαθρεπιβάτες» με τα πλοία των πρώτων ανθρώπων που πάτησαν το πόδι τους εκεί και εγκαταστάθηκαν μαζί με αυτούς στο νησί. Προκειμένου να διερευνήσουν πόσο μακρά είναι η παρουσία τους οι ερευνητές από το Ανώτατο Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Ισπανίας (CSIC), το Μεσογειακό Ινστιτούτο Προωθημένων Μελετών στη Μαγιόρκα, το Πανεπιστήμιο Λα Λαγούνα στα Κανάρια Νησιά και το Ζωολογικό Μουσείο του Κιέλου στη Γερμανία ανέλυσαν δείγματα από δύο απολιθωμένα οστά οικιακών ποντικών που βρέθηκαν στο Πόντα ντε Σάο Λουρένσο, στα ανατολικά του νησιού.

400 χρόνια πριν

Το ένα δείγμα ήταν υπερβολικά μικροσκοπικό και έτσι η χρονολόγησή του δεν κατέστη δυνατή, το δεύτερο όμως, όπως περιγράφουν με άρθρο τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society B», χρονολογήθηκε μεταξύ του 900 και του 1030 μ.Χ., τέσσερις αιώνες πριν από την έλευση των Πορτογάλων στη Μαδέρα. Αυτό σημαίνει ότι τα ποντίκια έφθασαν στο αρχιπέλαγος όχι με τα πορτογαλικά αλλά με κάποια άλλα πλοία και οι ερευνητές, βασιζόμενοι και σε παρατηρήσεις στους σύγχρονους πληθυσμούς οικιακών ποντικών, εικάζουν ότι «μεταφορείς» τους ήταν οι Βίκινγκς.

«Οι σημερινοί πληθυσμοί των οικιακών ποντικών της Μαδέρας εμφανίζουν ομοιότητες στο μιτοχονδριακό DNA με τους πληθυσμούς που ζουν στη Σκανδιναβία και στη Βόρεια Γερμανία αλλά όχι με εκείνους που ζουν στην Πορτογαλία» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Ζουζέπ Αντόνι Αλκοβέρ του CSIC, επικεφαλής της μελέτης. «Επομένως το δεύτερο δείγμα που αναλύθηκε υποδηλώνει ότι οι Βίκινγκς ήταν εκείνοι που έφεραν τα οικιακά ποντίκια στο νησί». Ο ειδικός τόνισε ωστόσο ότι απαιτούνται περισσότερες μορφολογικές και γενετικές μελέτες των απολιθωμάτων που βρέθηκαν στο Πόντα ντε Σάο Λουρένσο, καθώς δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που να μιλούν για παρουσία των Βίκινγκς στο συγκεκριμένο αρχιπέλαγος του Ατλαντικού.

Οικολογική καταστροφή

The fast and the furriest: Scientists think that the mice population the warriors brought with them led an 'ecological disaster' and extinction of endemic birds.

Με όποιους και αν ήρθαν τα ποντίκια, το βέβαιο είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ότι προκάλεσαν με την έλευσή τους ραγδαία και εκτεταμένη οικολογική καταστροφή στη Μαδέρα. Από τη στιγμή που οι πληθυσμοί των οικιακών ποντικών εγκαταστάθηκαν στο αρχιπέλαγος θα πρέπει να πολλαπλασιάστηκαν πάρα πολύ γρήγορα (εξαιτίας όχι μόνο της μεγάλης αναπαραγωγικής τους ικανότητας αλλά και της μειωμένης παρουσίας θηρευτών που να τους προτιμούν) και να οδήγησαν σε εξαφάνιση πολλά ενδημικά είδη πτηνών τρώγοντας τα αβγά και τα μικρά σε μέγεθος πουλιά.

Η ανάλυση οστών από την εποχή του Ολόκαινου που έχουν βρεθεί σε διάφορα σημεία του αρχιπελάγους δείχνει ότι τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ενδημικών πτηνών καθώς και δύο μη ενδημικά είδη πτηνών εξαφανίστηκαν κάποια στιγμή ολοσχερώς. Τα αποτελέσματα της χρονολόγησης των απολιθωμάτων των οστών των ποντικών διευρύνουν λοιπόν επίσης το χρονικό «παράθυρο» μέσα στο οποίο επήλθε αυτή η τεράστια οικολογική ανισορροπία. «Η εισαγωγή των ποντικών είχε μάλλον ως αποτέλεσμα μια οικολογική καταστροφή με την εξαφάνιση ενδημικών ειδών και τη μεταβολή της οικολογίας του νησιού τέσσερις αιώνες νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε ως τώρα» καταλήγει ο δρ Αλκοβέρ.

Η αέναη υδρόγειος σε βίντεο της NASA, Better Than A Van Gogh: NASA Visualizes All The World's Ocean Currents

Οι ωκεανοί της Γης μοιάζουν να ζωντανεύουν σε δύο animation που προσομοιώνουν τα ρεύματα τους. NASA Scientific Visualization Studio assembled this remarkable animation of the surface currents of our oceans. It’s called Perpetual Ocean, and the full work is 20 minutes of HD video, assembled from a huge amount of satellite, on location, and computational data generated by ECCO2 (Estimating the Circulation and Climate of the Ocean, Phase 2). ECCO2 itself exists to better understand our oceans and their role in the changing global climate. What you’re looking at is the surface current flow (not anything deeper) of oceans around the world, recorded from 2006 to 2007. The white lines are the currents, and the darker blue colors of the water represent bathymetry (the fancy word for misnomer “ocean topography”).

Οι ωκεανοί της Γης μοιάζουν να ζωντανεύουν σε δύο animation της NASA που προσομοιώνουν τα ρεύματα των ωκεανών και την ανανέωση των υδάτων της Μεσογείου. Δορυφορικά δεδομένα και μετρήσεις στην επιφάνεια της θάλασσας συνδυάστηκαν με μαθηματικά μοντέλα σε μια προσομοίωση της ωκεάνιας κυκλοφορίας από τον Ιούνιο του 2005 μέχρι τον Οκτώβριο του 2007.

Στην αρχή του βίντεο μπορεί κανείς να διακρίνει το Ρεύμα του Κόλπου, το οποίο ξεκινά έξω από τη Φλόριντα και μεταφέρει θερμότητα μέχρι την Ευρώπη -χωρίς το ρεύμα αυτό, η Βρετανία θα κινδύνευε με μπει στην κατάψυξη.

To Ρεύμα Αγκούλας στην ανατολική ακτή της Αφρικής (NASA/Goddard Spaceflight Center).

Δύο άλλα σημαντικά ρεύματα είναι το Αγκούλας, το οποίο κινείται νότια κατά μήκος της ανατολικής ακτής της Αφρικής, καθώς και το Κουροσίο στον Ειρηνικό που μεταφέρει θερμότητα βορειοανατολικά στην Ιαπωνία.

To Ρεύμα Κουροσίο στον Ειρηνικό (NASA/Goddard Spaceflight Center).

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα ωκεάνια ρεύματα λειτουργούν ως κυλιόμενος ιμάντας που μεταφέρει θερμότητα από τους τροπικούς μέχρι τους πόλους και διαμορφώνει το κλίμα του πλανήτη.

Ένα διαφορετικό animation που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του ίδιου ερευνητικού προγράμματος προσομοιώνει την κυκλοφορία των υδάτων στον ανατολικό Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, γεμάτη κυκλοτερή ρεύματα που ονομάζονται δίνες.

Τα animation δημιουργήθηκαν στο Κέντρο Διαστημικής Πτήσεις Goddard σε συνεργασία με το Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) και το MIT. Οι απεικονίσεις βοηθούν τους ερευνητές να κατανοήσουν το ρόλο της ωκεάνιας κυκλοφορίας στο κλίμα και τον κύκλο του άνθρακα.