Η προέλευση της ζωής σύμφωνα με τη θεωρία της πληροφορίας. Information Theory And The Origin of Life

Most research into the origin of life focuses on the messy business of chemistry, on the nature of self-replicating molecules and on the behavior of autocatalytic reactions. Now one theorist says the properties of information also place important limits on how life must have evolved, without getting bogged down in the biochemical details. The new approach uses information theory to highlight a key property that distinguishes living from non-living systems: their ability to store information and replicate it almost indefinitely. A measure of this how much these systems differ from a state of maximum entropy or thermodynamic equilibrium. The new approach is to create a mathematical model of these informational differences and use it to make predictions about how likely it is to find self-replicating molecules in an artificial life system called Avida. And interestingly, the predictions closely match what researchers have found in practice. The bottom line is that according to information theory, environments favorable to life are unlikely to be unusual.

Η κατανόηση της προέλευσης της ζωής είναι ίσως το πιο σημαντικό πρόβλημα της επιστήμης που περιμένει ακόμα μια ολοκληρωμένη απάντηση. Ερωτήματα όπως: «ποιες συνθήκες επικρατούσαν όταν εμφανίστηκε η ζωή;» ή «πόσο πιθανό είναι να αναδυθεί η ζωή μέσα από τις προ-βιοτικές σούπες οπουδήποτε στο σύμπαν;», απασχολούν μέχρι και σήμερα πάρα πολλούς ερευνητές.

Αν και πρόκειται για συναρπαστικά ερωτήματα, είναι δύσκολο να διατυπωθούν με ένα τρόπο που να μπορούν να ερευνηθούν επιστημονικά. Το μεγαλύτερο κομμάτι της σχετικής έρευνας επικεντρώνεται στα μόρια που αποτελούν τους ζωντανούς οργανισμούς, την αυτό-οργάνωση, την αυτοκατάλυση και εν γένει στις χημικές αντιδράσεις που συμμετέχουν στο φαινόμενο της ζωής. Αλλά ακόμη και τότε είναι δύσκολο να συμφωνήσουμε για έναν ορισμό της ζωής. Οπότε δεν αποτελεί έκπληξη ότι η πρόοδος είναι αργή.

Dr. Adami is Professor for Microbiology and Molecular Genetics & Physics and Astronomy at Michigan State University in East Lansing, Michigan. As a computational biologist, Dr. Adami’s main focus is Darwinian evolution, which he studies theoretically, experimentally, and computationally, at different levels of organization (from simple molecules to brains). He has pioneered the application of methods from information theory to the study of evolution, and designed the “Avida” system that launched the use of digital life (mutating and adapting computer viruses living in a controlled computer environment) as a tool for investigating basic questions in evolutionary biology. He was also a Principal Scientist at the Jet Propulsion Laboratory where he conducted research into the foundations of quantum mechanics and quantum information theory. Dr. Adami earned a BS in physics and mathematics and a Diplom in theoretical physics from the University of Bonn (Germany) and MA and PhD degrees in physics from the State University of New York at Stony Brook. He wrote the textbook “Introduction to Artificial Life” (Springer, 1998) and is the recipient of NASA’s Exceptional Achievement Medal. He was elected a Fellow of the American Association for the Advancement of Science (AAAS) in 2011.

Ο Christoph Adami, από το πανεπιστήμιο του Michigan, στην εργασία του με τίτλο “Information-Theoretic Considerations Concerning the Origin of Life“, παρακάμπτει πολλά από αυτά τα προβλήματα αναλύοντας την προέλευση της ζωής από μια εντελώς διαφορετική σκοπιά. Η βάση για τη νέα προσέγγιση είναι η ιδέα ότι η ζωή είναι στην ουσία ένα φαινόμενο που σχετίζεται με την πληροφορία. Αυτό επιτρέπει τον Adami να αγνοήσει όλες τις περίπλοκες λεπτομέρειες της χημείας και της βιολογίας και αντ’ αυτών να θεωρήσει τις πιο βασικές ιδιότητες της ζωής, όπως αυτές καθορίζονται από τη φύση της πληροφορίας και των νόμων της φυσικής που τη διέπουν.

Ο «4ος νόμος της Θερμοδυναμικής»: όποτε υπάρχουν ο απαιτούμενος χρόνος, τα απαραίτητα ατομικά δομικά στοιχεία – άνθρακας (C) , Οξυγόνο (Ο), άζωτο (Ν) κ.λ.π. -, η κατάλληλη θερμοκρασία και μια σταθερή παροχή ελεύθερης ενέργειας, παρουσιάζεται αναγκαστικά κάποιος «οργανισμός» με πολυπλοκότητα που συνεχώς αυξάνεται. Ο οργανισμός αυτός θα έχει την ιδιότητα να ελαττώνει την εντροπία του, ξοδεύοντας τα μεγάλα ποσά ελεύθερης ενέργειας που παρέχει ο ήλιος.

Πρώτα, ας πούμε λίγα πράγματα σχετικά με τη φύση της πληροφορίας και το πώς σχετίζεται με τη ζωή. Στους φυσικούς είναι γνωστό ότι η πληροφορία μπορεί να θεωρηθεί ως ένα μέτρο της τάξης. Σε κανονικές συνθήκες, η ποσότητα των πληροφοριών μειώνεται πάντα με την πάροδο του χρόνου. Με άλλα λόγια, το μέγεθος της εντροπίας (δηλαδή της αταξίας) αυξάνεται μέχρι να φτάσει σε κάποια μέγιστη τιμή. Σε αυτό το σημείο της μέγιστης εντροπίας, λέμε ότι το σύστημα βρίσκεται σε θερμοδυναμική ισορροπία.

Η βασική ιδέα στην εργασία του Adami είναι ότι τα έμβια συστήματα δεν βρίσκονται σε μια κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας, αλλά με κάποιο τρόπο καταφέρνουν να βρίσκονται σε μια κατάσταση με μικρότερη εντροπία σε σχέση με την κατάσταση της μέγιστης εντροπίας. Αυτό το έλλειμμα εντροπίας στα έμβια συστήματα είναι ισοδύναμο με τις πληροφορίες που περιέχουν. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των έμβιων συστημάτων είναι ότι μπορούν να διατηρήσουν τη διαφορά αυτή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Historically, scientists have defined living creatures by the presence of DNA, but how living creatures process information may be a better hallmark of life, a new study argues. The nature of information places important new limits on how the first living things must have emerged. Credit: NASA

Η προσέγγιση του Adami είναι να βάλει όλα τα παραπάνω σε μια μαθηματική βάση. Ξεκινά υποθέτοντας ότι ένα ποσοστό του συνόλου των μορίων με ένα συγκεκριμένο μήκος μπορούν να (αυτό)-αντιγράφονται. Δεν έχει σημασία αν πρόκειται για πολυμερή όπως το DNA ή σύνολα αυτοκαταλυτικών μορίων που αναπαράγουν τον εαυτό τους. Το βασικό ζήτημα είναι ότι οι πληροφορίες που περιέχουν αναπαράγονται.

Αναπτύσσει ένα μαθηματικό μοντέλο που περιγράφει τη διαφορά μεταξύ της εντροπίας του συστήματος και ενός συστήματος σε θερμοδυναμική ισορροπία. Αυτή η διαφορά είναι η πληροφορία που οι αυτο-αντιγραφείς διατηρούν και χρειάζεται ώστε να αναπαράγουν τον εαυτό τους στο περιβάλλον τους.

Στη συνέχεια διερευνά πως τα μαθηματικά χαρακτηριστικά αυτού του συστήματος αλλάζουν δεδομένου ότι τα μόρια που εμπλέκονται μπορούν να προκύψουν με διαφορετικές συχνότητες.

Τελικά το μέγεθος της διαφοράς μεταξύ της εντροπίας ενός μη-εμβίου συστήματος και ενός εμβίου σύστηματος αποδεικνύεται ότι είναι μια σημαντική ιδιότητα. Όταν αυτή η διαφορά είναι μεγάλη, η πιθανότητα αναπαραγωγής ενός μορίου ή ενός συνόλου μορίων είναι πολύ μικρή – η αναπαραγωγή φαίνεται πως χρειάζεται περισσότερη πληροφορία, κάτι που την κάνει δύσκολη.

Τουναντίον, μικρές διαφορές οδηγούν σε αύξηση της πιθανότητας αναπαραγωγής. Και όχι μόνο κατά μια μικρή ποσότητα. Ο Adami δείχνει ότι μπορεί να αυξηθεί μέχρι και 64 τάξεις μεγέθους.

Με άλλα λόγια, η πιθανότητα να εμφανιστεί αυθόρμητα η ζωή μεταβάλλεται δραματικά και μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή σε ορισμένες συνθήκες. Υπάρχουν πολλές παράμετροι που αν ρυθμιστούν κατάλληλα, μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα αναπαραγωγής κατά πολλές τάξεις μεγέθους.

Ο Adami εφάρμοσε τη μέθοδο του σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, ένα λογισμικό με το όνομα Avida το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για τη μελέτη βιολογικών συστημάτων. Το λογισμικό Avida επιτρέπει στους επιστήμονες να μελετήσουν την εξελικτική βιολογία in silico.

Πρόκειται για μια συναρπαστική προσέγγιση που ανοίγει σημαντικές δυνατότητες σε μελλοντικές εργασίες. Το μεγάλο πλεονέκτημα μιας προσέγγισης βασισμένη στη θεωρία της πληροφορίας είναι ότι δεν χρειάζεται καθόλου η χημεία. Και αυτό είναι μεγάλο πλεονέκτημα αν λάβει κανείς υπόψη το τεράστιο πλήθος των χημικών αντιδράσεων που λαμβάνουν χώρα σε ένα ζωντανό οργανισμό.

Η θεμελιώδης μονάδα της ζωής, το κύτταρο, είναι ένα ανοικτό θερμοδυναμικό σύστημα.

Πάντως είναι αξιοσημείωτο, πως και αυτός ο νέος τρόπος προσέγγισης δείχνει πως η ζωή μπορεί να αναπτυχθεί αυθόρμητα, όπως άλλωστε προβλέπει ο «τέταρτος νόμος της θερμοδυναμικής».

Πηγή: medium.com

Δήμητρα Μήττα, «Περίγραμμα»

Edvard Munch, Près du lit de mort (fièvre), 1915.

Τη βρήκε ξαπλωμένη στο δωμάτιο του νοσοκομείου με τους ανθρώπους της τραβηγμένους πίσω στον τοίχο, αδύναμους να κάνουν οτιδήποτε στο πλάσμα που, όπως τον είχαν ειδοποιήσει, είχε καταρρεύσει και σωπάσει αναίτια.

Umberto Boccioni, Etats d'âmes I, ceux qui partent, States of hearts I, those which leave, 1911.

Για μια ακόμη φορά οι σπασμοί εγκαταστάθηκαν στην κοιλιά και τα δάκρυα έτρεξαν σε ένα στόμα που ερμητικά φύλαγε τον ήχο ενός θρήνου για μια απροσδιόριστη πληγή. Την είδε που προσπαθούσε να ανοίξει το στόμα, για να πει κάτι. Έβαλε μπροστά της ένα μπλοκάκι και μολύβι στα δάχτυλα. Δεν είχε δύναμη να το πιάσει. «Μην αφήνεσαι», της ψιθύρισε αυτός που της ζητούσε να αφήνεται στις στιγμές και να γίνεται ένα με αυτές. Αυτή τη φορά είχε μπει για τα καλά μέσα σε μια στιγμή και είχε διαλυθεί σε αυτή. Δεν τα κατάφερε να πει ούτε καν τη φράση που έλεγε συχνά πυκνά τον τελευταίο καιρό: «Άσε, δεν έχει νόημα». Το δικό της νόημα είχε διαχυθεί μέσα στο νόημα του μεγάλου ποταμού που συμπύκνωνε όλα τα νοήματα. Ακόμη και το σώμα της φαινόταν πιο υδαρές, πιο απλωμένο. Πήγε να το πιάσει για να συγκρατήσει αυτό το άπλωμα, πριν προλάβει και το καταπιεί το κρεβάτι, όπου ήταν χυμένο.

Edvard Munch, Agonie, 1895.

Τις επόμενες μέρες της έφτιαξε ένα ξύλινο περίγραμμα για το κορμί της και το τοποθέτησε γύρω από αυτό σαν στεφάνι, για να εμποδίσει τη διάχυση που συνεχιζόταν.

Δήμητρα Μήττα

Οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης σε όλο τους το μεγαλείο. The Caryatids in all their grandeur and beauty

Εικ. 1. Οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης αποκαλύπτονται (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Fig. 1. The Amphipolis Caryatids come to light. (Photo credit: Hellenic Ministry of Culture and Sports).

Νέες εντυπωσιακές φωτογραφίες από τα ευρήματα των ανασκαφικών εργασιών στον λόφο Καστά Αμφίπολης, που συνεχίζονται από την ΚΗ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, έδωσε στο φως το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Εικ. 2. Οι χιτώνες φέρουν εξαιρετικής τέχνης πτυχώσεις (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Fig. 2. The folds of their sleeved chitons are exceptionally crafted. (Photo credit: Hellenic Ministry of Culture and Sports)

Εικ. 3. Οι χιτώνες φέρουν εξαιρετικής τέχνης πτυχώσεις (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Fig. 3. The folds of their sleeved chitons are exceptionally crafted. (Photo credit: Hellenic Ministry of Culture and Sports)

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, μετά την αφαίρεση του πρώτου δόμου του τοίχου σφράγισης μπροστά από τις καρυάτιδες αποκαλύφθηκε η συνέχεια των χειριδωτών χιτώνων των δύο γλυπτών (εικ. 1), οι οποίοι φέρουν εξαιρετικής τέχνης πτυχώσεις (εικ. 2, 3).

Εικ. 4. Οι καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους με το χέρι (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Fig. 4. The caryatids seem to slightly lift their chitons with the corresponding hand. (Photo credit: Hellenic Ministry of Culture and Sports)

Οι καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους με το αντίστοιχο χέρι τους (εικ. 4).

Εικ. 5. Τμήματα του προσώπου και της πόλου της ανατολικής καρυάτιδας εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή και αποδόθηκαν στο γλυπτό (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Fig. 5. Part of the eastern Caryatid’s missing face and polos were located during the excavations and were attributed to the sculpture. (Photo credit: Hellenic Ministry of Culture and Sports)

Κατά την ανασκαφή, εντοπίστηκαν επίσης τμήματα του προσώπου και της πόλου της ανατολικής καρυάτιδας και αποδόθηκαν στο γλυπτό (εικ. 5).

Τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας διαπίστωσαν ότι οι εσωτερικοί βραχίονες των καρυάτιδων δεν στήριζαν το επιστύλιο, καθώς δεν παρατηρούνται σύνδεσμοι μολυβδοχόησης, ούτε επεξεργασία της κάτω επιφάνειας του επιστυλίου, ώστε να δικαιολογείται η άποψη της στήριξης.

Προχώρησαν, επίσης, οι εργασίες απομάκρυνσης των αμμωδών χωμάτων στον χώρο, μπροστά και πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις καρυάτιδες. Μέχρι τη στάθμη της μαρμάρινης οροφής, οι δύο πλευρικοί τοίχοι του καλύπτονται από μαρμάρινους ορθοστάτες, οι οποίοι μιμούνται τον περίβολο.

Παράλληλα, προχώρησαν οι τεχνικές εργασίες για την αντιστήριξη και την υποστήλωση του μνημείου, στο χώρο πίσω από τις καρυάτιδες. Συγκεκριμένα, ολοκληρώθηκε η αντιστήριξη της βόρειας πλευράς του δεύτερου διαφραγματικού τοίχου με τις καρυάτιδες και της νότιας πλευράς του τρίτου διαφραγματικού τοίχου και η αντιστήριξη-υποστήλωση της θόλου στον χώρο πίσω από τις καρυάτιδες.

Όσον αφορά τη δυτική Καρυάτιδα, ελήφθησαν πρόσθετα μέτρα προστασίας της, με τοποθέτηση κατακόρυφης υποστήλωσης εκατέρωθεν αυτής. Η απαίτηση για πρόσθετη υποστήλωση οφείλεται στη διαπίστωση επιπλέον κατακόρυφης ρωγμής στην κεφαλή, που οφείλεται στο αυξημένο θλιπτικό φορτίο, το οποίο προέρχεται κυρίως από τη στήριξη της μαρμάρινης πλάκας της οροφής και από το δυτικό τμήμα του επιστυλίου. Ολοκληρώθηκε επίσης η ασφαλής υποστήλωση της μαρμάρινης πλάκας οροφής.

Συνεχίστηκε η τοπογραφική αποτύπωση του τμήματος του περιβόλου, που αποκαλύφθηκε φέτος, δεξιά και αριστερά της εισόδου του ταφικού μνημείου, με δορυφορικές και επίγειες γεωδαιτικές μεθόδους (τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση). Επιπλέον, ξεκίνησαν οι εργασίες τοπογραφικής τεκμηρίωσης του περιβάλλοντος χώρου του μνημειακού συγκροτήματος .

Τέλος για την προστασία του μνημείου και των εργαζομένων τοποθετήθηκε αλεξικέραυνο στην κορυφή του λόφου.

Πηγή: http://www.archaiologia.gr/

Ο ρομποτικός εξερευνητής Curiosity φτάνει στον προορισμό του. NASA’s Mars Curiosity Rover Arrives at Martian Mountain

Πλησιάζει τους πρόποδες του αρειανού βουνού που θα μελετήσει. Artist concept features NASA’s Mars Science Laboratory Curiosity rover, a mobile robot for investigating Mars’ past or present ability to sustain microbial life. Image Credit: NASA/JPL-Caltech

Δύο χρόνια χρειάστηκε το Curiosity για να σπεύσει βραδέως μέχρι τον κύριο προορισμό του, ένα βουνό ψηλότερο από τις Άλπεις που ορθώνεται στο μέσο ενός μεγάλου κρατήρα.

This image from NASA’s Mars Curiosity rover shows the “Amargosa Valley,” on the slopes leading up to Mount Sharp on Mars. This area represents a boundary between the plains of Gale Crater, named Aeolis Palus, and the layered slopes of Mount Sharp, or Aeolis Mons. Curiosity has recently crossed into this terrain and now is on the Mount Sharp side of the transition zone. Image credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Το ρομπότ έχει ήδη επιβεβαιώσει ότι ο Άρης ήταν κάποτε υγρός και φιλόξενος για τη ζωή, ωστόσο τα εκτεθειμένα πετρώματα του «Όρους Σαρπ» θα μπορούσαν να δώσουν νέα στοιχεία για το παρελθόν του έρημου σήμερα πλανήτη.

Η περιπέτεια συνεχίζεται

This image shows the old and new routes of NASA’s Mars Curiosity rover and is composed of color strips taken by the High Resolution Imaging Science Experiment, or HiRISE, on NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter.  Image Credit: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona

Η απόσταση που χωρίζει τους πρόποδες του βουνού από το σημείο όπου προσεδαφίστηκε το Curiosity τον Αύγουστο του 2012 είναι μικρότερη από εννέα χιλιόμετρα. Δεδομένου όμως ότι το ρομπότ κινείται με μέγιστη ταχύτητα μόλις 0,14 χιλιόμετρα την ώρα, και χρειάστηκε να σταματήσει πολλές φορές για να μελετήσει πετρώματα στη διαδρομή, το ταξίδι μέχρι τον κύριο προορισμό του διήρκεσε 24 μήνες.

This portion of a color mosaic taken by NASA’s Mars Curiosity rover shows strata exposed along the margins of the valleys in the “Pahrump Hills” region on Mars. The scale of layering increases upward, providing what’s called a “thickening upward” trend. This is consistent with a variety of ancient environments, in particular those that involved water. Credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

«Έπειτα από μια ιστορική προσεδάφιση και μια σειρά επιτυχημένων επιστημονικών ανακαλύψεων, το επιστημονικό σίκουελ μας περιμένει» σχολίασε ο Τζιμ Γκριν, διευθυντής του Τμήματος Πλανητικών Επιστημών στα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσινγκτον.

Το κινούμενο επιστημονικό εργαστήριο, σε μέγεθος αυτοκινήτου, εμφάνισε τρύπες σε τέσσερις από τους έξι αλουμινένιους τροχούς του όταν διέσχισε μια περιοχή με αιχμηρές πέτρες, και οι υπεύθυνοι της αποστολής χρειάστηκε να αλλάξουν το δρομολόγιο για να αποφύγουν περαιτέρω φθορές. Το Curiosity θα αρχίσει τώρα να εξερευνά τους πρόποδες στη νότια πλευρά του βουνού -τα διαδοχικά στρώματα από τα οποία σχηματίζεται το Όρος Σαρπ, ύψους 5.,5 χιλιομέτρων, δίνουν μια εικόνα για τα διαδοχικά στάδια στην εξέλιξη του πλανήτη.

Ο στόχος

Το Όρος Σαρπ, ύψους 5,5 χλμ, που θα μελετήσει το Curiosity. 'Mount Sharp' Inside Gale Crater, Mars. Image Credit: NASA/JPL-Caltech/ESA/DLR/FU Berlin/MSSS

Το Όρος Σαρπ βρίσκεται στο κέντρο του Κρατήρα Γκέιλ, με διάμετρο γύρω στα 150 χιλιόμετρα -είναι ουσιαστικά μια μεγάλη τρύπα στο έδαφος του Άρη που επέτρεψε στους επιστήμονες να κοιτάξουν πιο πίσω στο γεωλογικό παρελθόν του πλανήτη.

A swept Martian rock called “Bonanza King” can be seen in this image take by NASA’s Mars Curiosity rover. This rock is located across the boundary that defines the base of Mount Sharp. The rover later partially drilled into and analyzed the rock, representing a first “taste” of the “Murray Formation” of rocks on the slopes of Mount Sharp, where the rover will continue exploring. Credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Η μεγάλη ανακάλυψη του Curiosity ήρθε στον πρώτο χρόνο μετά την άφιξή του: μέσα στη λεκάνη του κρατήρα ο ρομποτικός γεωλόγος ανακάλυψε ιζηματογενή πετρώματα που περιέχουν άργιλο και πρέπει να σχηματίστηκαν παρουσία υγρού νερού. Το συμπέρασμα ήταν ότι η περιοχή φιλοξενούσε κάποτε μια λίμνη γλυκού νερού η οποία θα μπορούσε να είχε παράσχει κατάλληλες χημικές συνθήκες και θρεπτικά συστατικά για την εμφάνιση μικροβιακής ζωής. Η εξερεύνηση συνεχίζεται.

Δεινόσαυρος 4x4 κατάπινε ολόκληρους καρχαρίες! Spinosaurus fossil: 'Giant swimming dinosaur' unearthed

Ο Σπινόσαυρος τρομοκρατούσε ότι κινούνταν στη στεριά αλλά και στη θάλασσα. Μπορούσε να κάνει κυριολεκτικά μια... χαψιά καρχαρίες. Spinosaurus is thought to be the largest known carnivore and would have feasted on huge fish and sharks.

Στη στεριά ήταν τρία μέτρα μεγαλύτερος από τον τρομερό Τυραννόσαυρο, πράγμα που τον έκανε επίφοβο θηρευτή. Στη θάλασσα κολυμπούσε σαν ψάρι και έκανε μια χαψιά έναν ολόκληρο καρχαρία. Ο λόγος για τον 15μετρο σαρκοβόρο τετράποδο Σπινόσαυρο, βάρους επτά τόνων, ένα πλάσμα βγαλμένο από τις σελίδες των πιο τρομακτικών μύθων της ανθρωπότητας.

Φόβος και τρόμος στεριάς και θάλασσας

Ο Σπινόσαυρος είναι ο μεγαλύτερος θηρευτής που εμφανίστηκε στη Γη. A model of the Cretaceous predator Spinosaurus appears to loom from the mist at a photo shoot. PHOTOGRAPH BY MIKE HETTWER, ASSISTED BY MARK THIESSEN, NGM STAFF

Είναι ο πρώτος αμφίβιος δεινόσαυρος που ανακαλύπτεται το απολίθωμά του και το μεγαλύτερο αρπακτικό που υπήρξε ποτέ στη Γη. Υπήρχαν μεγαλύτερα σε είδη δεινοσαύρων αλλά ήταν όλα φυτοφάγα.

Spinosaurus had jaws filled with vicious slanted teeth and a snout like that of a massive crocodile. The creature also had powerful forelimbs with curved, blade-like claws ideal for hooking into or slicing prey.

Αν κανείς σήμερα τρέμει στην εικόνα του μικρού πτερύγιου του καρχαρία που εξέχει από το νερό, υπάρχουν και χειρότερα: Ο Σπινόσαυρος, που είχε μουσούδα κροκόδειλου, διέθετε στην πλάτη του ένα τεράστιο πτερύγιο ύψους δύο μέτρων σαν ιστίο, που εξείχε για τα καλά, όταν κυνηγούσε… καρχαρίες.

The dinosaur has a number of anatomical features that suggest it was semi-aquatic. A digital model of an anatomically precise 3D replica of a Spinosaurus skeleton, which was a cross between a Tyrannosaurus rex, a crocodile and a whale that was the largest predator ever to walk the Earth.

Σε διάφορα μουσεία σε όλο τον κόσμο υπήρχαν ορισμένα απολιθώματα Σπινοσαύρων αλλά διεθνής ομάδα επιστημόνων εντόπισαν στη Μαροκινή Σαχάρα νέα απολιθώματα του δεινοσαύρου που επέτρεψαν στους ειδικούς να διαπιστώσουν την (τρομακτική) ολοκληρωμένη εικόνα του. «Ήταν σαν να μελετούμε ένα εξωγήινο ζώο από το διάστημα. Δεν μοιάζει με κανέναν άλλο δεινόσαυρο που έχω δει ποτέ», δήλωσε ο Νιζάρ Ιμπραχίμ, παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγο που ήταν επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Βιογραφικό

A life-size model of a Spinosaurus dinosaur at the National Geographic Society in Washington. Spinosaurus waded and swam after prey like sharks, car-size fish and crocodilians.

Ο «Σπινόσαυρος ο Αιγυπτιακός» (όπως είναι η πλήρης ονομασία του), το σώμα του οποίου έμοιαζε με τεράστια πάπια, ζούσε πριν από περίπου 95 έως 97 εκατ. χρόνια. Αρχικά ήταν καθαρά στεριανό είδος, αλλά σταδιακά εξελίχτηκε για να κυνηγά ψάρια και στο νερό με τα γιγάντια δόντια του. Από ένα σημείο και μετά πιο άνετα κολυμπούσε, παρά περπατούσε στην ξηρά.

The 3D digital reconstruction was made possible after a local fossil hunter unearthed a partial skeleton in southeastern Morocco in 2008 near the Sahara oasis town of Erfoud.

Η πρώτη ένδειξη για την ύπαρξη του Σπινόσαυρου ήλθε στο φως το 1912, όταν ο Γερμανός αιγυπτιολόγος Ερνστ Φράιχερ Στρόμερ φον Ράιχενμπαχ ανακάλυψε τα πρώτα απολιθώματα στην Αιγυπτιακή Σαχάρα. Όμως αυτά τα πολύτιμα ευρήματα καταστράφηκαν το 1944, στον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τον βομβαρδισμό του Μουσείου του Μονάχου από βρετανικά αεροπλάνα.

The fossil was unearthed from the Kem Kem fossil beds in Morocco.

Όμως, ο παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγο μπόρεσε να μελετήσει ό,τι διασώθηκε από τις σημειώσεις και εικόνες του Ερνστ Φράιχερ Στρόμερ στο οικογενειακό κάστρο του τελευταίου στη Βαυαρία, καταφέρνοντας τελικά να ανακαλύψει νέα απολιθώματα στην ανατολική Μαροκινή Σαχάρα, στην περιοχή Κεμ-Κεμ. 

Spinosaurus's existence has been known for a century since fragmentary remains were found in Egypt by German paleontologist Ernst Stromer. Pictured are the teeth of the dinosaur from fossils found in Morocco.

Στο μακρινό παρελθόν, αυτή η περιοχή ήταν καταπράσινη αλλά άκρως επικίνδυνη, καθώς φιλοξενούσε ένα τεράστιο δίκτυο μεγάλων ποταμών, γεμάτων από επτάμετρα ιπτάμενα ερπετά, αρπακτικούς δεινόσαυρους, καρχαρίες, 11μετρους κροκόδειλους και άλλα υδρόβια πλάσματα.

Η «ανάσταση»

Pictured is an artist's impression of Spinosaurus hunting an Onchopristis while two Carcharodontosaurus eat the carcass Ouranosaurus in the background.

Αν και τα απολιθώματα που βρέθηκαν, δεν είναι πλήρη, οι επιστήμονες κατάφεραν, χάρη στη σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία, να «αναστήσουν» στον υπολογιστή την εικόνα του Σπινόσαυρου.

Μία τρισδιάστατη αναπαράστασή του σε πραγματικό μέγεθος θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά σε νέα έκθεση του Εθνικού Γεωγραφικού Μουσείου της Ουάσιγκτον (12/9/14 έως 12/4/15). Παράλληλα εντός του Νοεμβρίου θα προβληθεί το πρώτο σχετικό ντοκιμαντέρ που γύρισαν το «National Geographic» και η NOVA.

Το 2001, το φιλμ «Τζουράσικ Παρκ 3» περιλάμβανε μια εντυπωσιακή σκηνή όπου ένας τεράστιος δεινόσαυρος σαν Σπινόσαυρος επιτίθετο σε έναν Τυρανόσαυρο Ρεξ. Όμως, υπάρχει μια επιστημονική ανακρίβεια: οι Τυρανόσαυροι ζούσαν στη Βόρεια Αμερική περίπου 30 εκατ. χρόνια μετά την εξαφάνιση του Σπινόσαυρου, ο οποίος περιφερόταν στη Βόρεια Αφρική.

Καλή σχολική χρονιά Δάσκαλε! Δεύρο έξω!

René Magritte, Let out of school, 1927.

Καλή σχολική χρονιά δάσκαλε-α!

Προσγειώσου! Προσγειώσου στον «τσακισμένο» σου μισθό που σε οδηγεί σε απόγνωση……

Προσγειώσου στο συνωστισμό των τάξεων των παιδιών...

René Magritte, The Empire of Light, c. 1950–1954, Museum of Modern Art.

Προσγειώσου στο Λύκειο - απομίμηση φροντιστηρίου...

Προσγειώσου στον παιδαγωγικό σου ρόλο που όλο και περισσότερο εξουθενώνεται από το ρόλο του εξεταστή, του επιτηρητή, του συμβολαιογράφου επιδόσεων...

Προσγειώσου στα διδακτικά καθήκοντά σου που όλο και περισσότερο «χαρακώνονται» από τις γραφειοκρατικές - διοικητικές υποχρεώσεις που θα σου αναθέσουν...

René Magritte, Le Bon Exemple, 1953.

Προσγειώσου στη λάσπη του «τεμπέλη», του «ιδιαιτεράκια», στις ταμπέλες που σου έχουν έντεχνα φορέσει οι κυβερνήσεις μέσω των ηλεκτρονικών τους κουβερνάντων...

Προσγειώσου στα 35 χρόνια δουλειάς που σου υφαίνουν σα σάβανο...

Προσγειώσου στο νέο πειθαρχικό δίκαιο που επιχειρεί να σε δέσει χειροπόδαρα...

René Magritte, Le Voyageur, 1937.

Προσγειώσου στο νέο ρόλο του γυρολόγου που σου επιφυλάσσουν...

Προσγειώσου στο νέο ωράριο εργασίας που σου επέβαλαν...

Προσγειώσου στην απαίτηση να μετατραπείς από εκπαιδευτικός – παιδαγωγός σε «τεχνικό» που κάνει όλα τα μαθήματα αρκεί να μπαζώνει κενά, που μετακινείται από νομό σε νομό για να με φαίνονται κενά.

René Magritte, Le Chef d'oeuvre ou les mystères de l'horizon, 1955.

Προσγειώσου στο νέο επιθεωρητισμό με τον οποίο θέλουν να νομιμοποιήσουν το διχασμό, τη χειραγώγηση και την απόλυση.…

Προσγειώσου και αμέσως απογειώσου! Υπολόγισε τις δυσκολίες και ταυτόχρονα περιφρόνησέ τες! άφησε τα οράματά σου, τις προσδοκίες σου να υπερβούν τους τέσσερις τοίχους του σχολείου και τους χαμηλούς ορίζοντες ενός προκατασκευασμένου ρεαλισμού.

René Magritte, Le Fils de l'Homme, 1964.

Αρνήσου στο κράτος - εργοδότη να σου φέρεται σαν επιχειρηματίας και να θέλει το σχολείο ένα εμπορικό μαγαζί και τον εκπαιδευτικό έναν κακοπληρωμένο και υπάκουο υπάλληλό του.

Αρνήσου τους λογιστικούς υπολογισμούς μιας πολιτικής που με το απατηλό σύνθημα «πρώτα ο μαθητής» δεν διστάζει, στη λογική του «Συμφώνου λιτότητας και περικοπών», να συγχωνεύει τμήματα και σχολεία, αδιαφορώντας για την υποβάθμιση των όρων μάθησης και διδασκαλίας και για τις πολύπλευρες ψυχοπαιδαγωγικές και κοινωνικές συνέπειες.

L S Lowry, Coming Out of School, 1927.

Μετάτρεψε το σχολείο από χώρο «εξεταστικής θυσίας», από μια άχαρη και ψυχρή «αίθουσα αναμονής» στην οποία αναγκαστικά περιμένει ο μαθητής μέχρι να έρθει η ώρα του μοιράσματος των τίτλων, σε χώρο γνώσης, διεκδίκησης, ζωής.

Υπονόμευσε την ανταγωνιστική σχολική ατμόσφαιρα, δημιουργώντας όρους συνεργασίας, επιβραβεύοντας τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη, επιχειρηματολογώντας υπέρ της θέσης, ότι «τα καλύτερα όνειρα στη ζωή μας είναι τα συλλογικά!».

Pierre Bonnard, En route pour l'école, 1895.

Γνώρισε τους μαθητές σου όχι μόνο με το αυστηρό κριτήριο της επιτυχίας ή της αποτυχίας τους στο σχολείο, αλλά με τα βασικά στοιχεία της κοινωνικής τους ταυτότητας. Δώσε στις τάξεις ένα άλλο χρώμα, πιο ανθρώπινο, πιο ζωηρό, πιο κοινωνικό. Επισήμανε σε όλους τους τόνους και προς όλες τις κατευθύνσεις ότι το σχολικό σύστημα δεν έχει το δικαίωμα να δημιουργεί παραμελημένα παιδιά.

Σκύψε πάνω στα παιδιά των «τελευταίων θρανίων», αφουγκράσου τις ανάγκες τους, μάθε τους γράμματα. Στάσου στα ξένα παιδιά, πλησίασέ τα, κατάλαβε ότι δεν είναι αυτά το πρόβλημα, αντίθετα αυτά έχουν χίλια προβλήματα. Μην επιτρέψεις, από συναδελφική αλληλεγγύη, σε κανέναν να κάνει το «στιγματισμό» διδακτέα ύλη για το μαθητή.

Πείσε τους μαθητές σου ότι οι σχέσεις σας μπορούν να πάψουν να είναι ανταγωνιστικές όταν η ουσιαστική συμμετοχή τους στη σχολική ζωή θα δρομολογηθεί στους όρους θέσπισης και τήρησης κανόνων που θα εξασφαλίζουν δικαιώματα και καθήκοντα σε όλους.

René Magritte, L'Avenir, 1936.

Μίλησε στους μαθητές σου και στους γονείς τους με απλά λόγια για τα εκπαιδευτικά προβλήματα, για τη φτώχεια και την ανεργία, για το λασπωμένο μέλλον που ετοιμάζει ο σύγχρονος Ηρώδης, για το φασισμό που καραδοκεί, για την κοινότητα συμφερόντων μαθητών-δασκάλων-εργαζομένων, για  τους αναγκαίους κοινούς αγώνες που πρέπει να γίνουν.

Αφόπλισε τον ωχαδελφισμό, τη λογική του «τόσα παίρνω, τόσο δουλεύω». Κατέβασε την καρδιά σου από την έδρα, αφουγκράσου τα χτυποκάρδια, μετάτρεψε τους μαθητές σου σε παρατηρητές - δράστες, διέγειρε την παρατηρητικότητά τους, ανάγκασέ τους να πάρουν αποφάσεις, δώσε τους επιχειρήματα, ώθησέ τους στη συνειδητοποίηση.

René Magritte, Le Sourire, 1947.

Πρόβαλε το ρόλο του δασκάλου - εμψυχωτή, αρνήσου τη μετατροπή σου σε μικρόψυχο ελεγκτή, σε συμβολαιογράφο επιδόσεων, μην αφήνεις να σε μετατρέψουν σε κακοπληρωμένο τεχνικό χωρίς διάθεση και χαμόγελο.

Μίλησε με το συνάδελφό σου, συζήτησε μαζί του τα κοινά σας προβλήματα, στήριξέ τον, κάνε τη σταματημένη του καρδιά να λειτουργήσει και πάλι, φτιάξε μαζί του και με άλλους  τον «κύκλο των ποιητών» του σχολείου σου, που θα εμπνεύσει, θα υψώσει πύργο ατίθασο στην όποια αυθαιρεσία της διοίκησης.

René Magritte, Le Survivant, 1950.

Αρνήσου την παγίδα, την χειραγώγηση και την δουλεία της αξιολόγησης που σου πλασάρουν. Η αξιολόγησή τους δεν είναι γραβάτα, είναι θηλιά!

Συνδέσου με τα συνδικαλιστικά σου όργανα, γύρισε την πλάτη σου στους συμβιβασμένους-ιδιοτελείς, φτιάξε επιτροπές αγώνα με δραστήριους-δυσαρεστημένους, άλλαξε τους συσχετισμούς, δώσε να καταλάβουν ότι εσείς θα δώσετε τη μάχη γιατί εσάς αφορά ο πόλεμος και η καταστροφή ή η σωτηρία. Πείσε ότι δεν πρέπει να περιμένουν ν' ακούσουν καμπάνες για να σηκωθούν από τον ύπνο, τα σήμαντρα εσείς θα τα ηχήσετε από μόνοι σας!  Δείξε, με την υπομονή και την επιμονή που απαιτεί η γνώση ότι ο αγώνας είναι δίκαιος, μακρύς και επίμονος,  ότι ο αντίπαλος φαντάζει μεγάλος μόνο επειδή ο κόσμος της εργασίας είναι γονατισμένος. Δώσε το χέρι σου σε όποιον πασχίζει να σηκωθεί.

René Magritte, Le Retour de flame, 1943.

Άφησε άναυδους τους σοφούς του υπουργείου, τους μάγιστρους και τους διανοούμενους της αυλής και της οθόνης, διασάλευσε την «τάξη», άναψε φωτιές στην καρδιά και το μυαλό των μαθητών σου και των γονιών τους και επανέφερε στο προσκήνιο τη ζωντανή πολιτική και την αποτελεσματικότητά της, και μαζί τον κόσμο των δραστήριων-δυσαρεστημένων! 

Χρήστος Κάτσικας

Πηγή: AlfaVita