Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Καλλιτεχνική
απεικόνιση ενός καυτού Δία που κινείται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο ενός
δυαδικού συστήματος. Astronomers have found two new Jupiter-sized
extra-solar planets, each orbiting one star of a binary-star system. Most known extra-solar planets orbit stars
that are alone, like our Sun. Yet many stars are part of binary systems, twin
stars formed from the same gas cloud. Now, for the first time, two stars of a
binary system are both found to host a "hot Jupiter'' exoplanet. An
illustration of a planet orbiting one star on a binary system. In WASP-94, the
planet would transit the brighter star, causing a dip in the light that can be
detected from Earth. Another planet orbits the second star at lower-left. It
does not transit and is not directly visible, but it can be detected by its
gravitational tug on the second star. Credit: ESO/L. Calçada/Nick Risinger
Ομάδα
Βρετανών, Βέλγων και Ελβετών αστρονόμων ανακάλυψε άλλους δύο εξωπλανήτες.
Πρόκειται για δύο γίγαντες αερίου παρόμοιους με τον Δία. Η νέα ανακάλυψη
ανεβάζει και άλλο τον αριθμό των πλανητών που έχουν ανακαλυφθεί μακριά από το
ηλιακό μας σύστημα. Έχουν εντοπιστεί περίπου 1800 εξωπλανήτες.
Για
πρώτη φορά όλα τα άστρα ενός δυαδικού συστήματος φιλοξενούν γίγαντες αερίου. A new
study from NASA’s Chandra X-ray Observatory shows that a giant exoplanet,
WASP-18b, is making the star that it orbits very closely act much older than it
actually is. This artist’s illustration depicts WASP-18b and its star, which
are about 330 light years away Credit: NASA/CXC/M. Weiss
Οι
δύο νέοι πλανήτες έλαβαν την ονομασία WASP-94B και
WASP-94A και ανήκουν στην κατηγορία των «καυτών
Διών». Πρόκειται για γίγαντες αερίου που κινούνται σε πολύ κοντινή απόσταση από
τα μητρικά τους άστρα. Οι δύο νέοι καυτοί Δίες ξεχωρίζουν από τους υπολοίπους
γιατί είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένα δυαδικό σύστημα όπου και τα δύο
άστρα του συστήματος να φιλοξενούν από ένα καυτό Δία.
The right image
reveals that no X-rays of the WASP-18 system were detected during a long
Chandra observation. The source is visible in the optical image, left. The
non-detection in X-rays is surprising given the age of the star, suggesting
that the planet is weakening the star's magnetic field through tidal forces.
Η
ανακάλυψη που προσφέρει νέα δεδομένα για τον σχηματισμό πλανητών και τη
δημιουργία πλανητικών συστημάτων γενικότερα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astronomy&Astrophysics».
Édouard-Marcel
Sandoz, Petit Chimpanzé, Small Chimpanzee. H μετάδοση της γνώσης δεν είναι όπως
φαίνεται αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων. Biologists have
found evidence of new behavior being adopted and transmitted socially from one
individual to another within a wild chimpanzee community. This is the first
instance of social learning recorded in the wild.
Η
μιμητική και κοινωνική εξάπλωση των νέων ιδεών, των τεχνολογικών εφευρέσεων,
των συνηθειών και γενικότερα του πολιτισμού, κάτι που έως τώρα θεωρείτο
αποκλειστικά ανθρώπινο προνόμιο, στην πραγματικότητα έχει μάλλον πολύ βαθύτερες
ρίζες και μάλιστα σε ένα άλλο είδος πέρα από τον ίδιο τον άνθρωπο.
Η
διάδοση
'We were incredibly lucky to be in the right
place at the right time' says researcher.
Για
πρώτη φορά επιστήμονες επιβεβαίωσαν με παρατηρήσεις στη φύση ότι οι στενότεροι
γενετικά συγγενείς μας, οι χιμπατζήδες, μαθαίνουν ο ένας από τον άλλο την χρήση
νέων πραγμάτων, όπως «εργαλείων», και μετά διαδίδουν την χρήσιμη ιδέα σε
άλλους.
Ερευνητές
από τη Βρετανία, την Ελβετία και τον Καναδά, με επικεφαλής τον Τιμπό Γκρουμπέρ
του Ινστιτούτου Βιολογίας του ελβετικού Πανεπιστημίου του Νοϊσατέλ, που έκαναν
τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας «PLoS Βiology» μελετούσαν επί χρόνια μια ομάδα χιμπατζήδων σε ένα δάσος της
Ουγκάντας, ώσπου, όπως είπαν, βρέθηκαν «στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή».
Έτσι,
μπόρεσαν να παρατηρήσουν με τα μάτια τους, σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις, τη
διαδικασία κοινωνικής μετάδοσης γνώσεων ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας των
άγριων ζώων. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε παρατηρηθεί αυτό σε ζώα που ζουν
ελεύθερα στο φυσικό περιβάλλον τους, ενώ είχε ήδη παρατηρηθεί μεταξύ
χιμπατζήδων σε συνθήκες ελεγχόμενων πειραμάτων σε επιστημονικά εργαστήρια.
Το
εργαλείο
This is individual
KB of the Sonso chimpanzee community of the Budongo Forest in Uganda, using a
moss-sponge in November 2011, a behavior she learned by observing her mother. Credit:
Catherine Hobaiter; CC-BY 3.0
Οι
ερευνητές είδαν τους χιμπατζήδες να παρακολουθούν προσεκτικά την εφεύρεση από
ένα σύντροφό τους ενός νέου «εργαλείου», ενός σφουγγαριού φτιαγμένου από φύλλα
βρύων για να πίνουν νερό. Στη συνέχεια, αντέγραψαν την ιδέα και τον τρόπο που
αυτός το έκανε (βουτώντας το σε ένα ποταμάκι και αφήνοντάς το εκεί για να το
πάρει την επόμενη μέρα, όταν πια θα είχε μουλιάσει για τα καλά), προκειμένου να
κάνουν κι εκείνοι το ίδιο.
Υπολογίστηκε
στατιστικά ότι κάθε φορά που ένας χιμπατζής έβλεπε κάποιον άλλον να κάνει το
«κόλπο» με το σφουγγάρι, είχε 15 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να το επαναλάβει
κι αυτός, από ό,τι αν δεν είχε δει ποτέ κάτι τέτοιο.
Με
αυτό τον τρόπο, η νέα «τεχνολογία» δεν άργησε να εξαπλωθεί σε όλη την κοινότητα
των χιμπατζήδων. «Η εξάπλωση της
συμπεριφοράς ήταν πολύ γρήγορη. Αυτό δείχνει ότι οι χιμπατζήδες είναι
πραγματικά γρήγοροι στην υιοθέτηση νέων εργαλείων», δήλωσε ο Γκρουμπέρ. Η
εν λόγω συνήθεια των χιμπατζήδων, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί κάποτε να
οδήγησε με ανάλογο τρόπο στην εξέλιξη του πολιτισμού και στους προγόνους των
ανθρώπων, οι οποίοι διαχωρίστηκαν εξελικτικά από τους χιμπατζήδες πριν από 5
έως 7 εκατ. χρόνια.
Η
εξέλιξη
Οι
επιστήμονες υποθέτουν ότι η κοινωνική μίμηση-μάθηση πρωτοεμφανίστηκε στον κοινό
πρόγονο ανθρώπων και πιθήκων, πολύ πριν εξελιχτούν οι σύγχρονοι άνθρωποι. Οι
επιστήμονες διαφωνούν μεταξύ τους κατά πόσο η εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού
πρέπει να θεωρηθεί απλώς μια πιο πολύπλοκη συνέχιση της κοινωνίας των
χιμπατζήδων, αλλά η νέα ανακάλυψη δείχνει ότι αυτόν μάλλον συμβαίνει.
Οι
χιμπατζήδες θεωρούνται το πιο εξελιγμένο είδος μετά τον άνθρωπο από άποψη
«πολιτισμού». Οι επιστήμονες έχουν καταγράψει μέχρι σήμερα περίπου 40
συμπεριφορές αυτών των πιθήκων, οι οποίες αποκτώνται μέσω κοινωνικής επαφής.
Εντύπωση επίσης προκαλεί η ποικιλομορφία στις διαφορετικές κοινότητες
χιμπατζήδων: μερικές χρησιμοποιούν εργαλεία, άλλες όχι, ενώ κάποιες
χρησιμοποιούν διαφορετικά εργαλεία για την ίδια δουλειά. Όλη αυτή η
διαφοροποίηση, κατά τους επιστήμονες, θυμίζει την ποικιλομορφία των ανθρωπίνων
κοινωνιών και πολιτισμών.
H ισχύς της ήταν δέκα χιλιάδες φορές
μεγαλύτερη από την πιο ισχυρή του Ήλιου! DG CVn, a binary
consisting of two red dwarf stars shown here in an artist's rendering,
unleashed a series of powerful flares seen by NASA's Swift. At its peak, the
initial flare was brighter in X-rays than the combined light from both stars at
all wavelengths under typical conditions. Image Credit: NASA's Goddard Space
Flight Center/S. Wiessinger
Ένα
από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα είναι οι λεγόμενες ηλιακές εκλάμψεις, εκρήξεις
που λαμβάνουν χώρα στο εσωτερικό του Ήλιου με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται στο
Διάστημα γιγάντιες ποσότητες φορτισμένων σωματιδίων. Όταν τα σωματίδια αυτά
φτάνουν στη Γη δημιουργούν φαινόμενα όπως το σέλας ενώ παράλληλα προκαλούν
προβλήματα στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και τα δίκτυα παραγωγής ηλεκτρικής
ενέργειας.
Επιστήμονες
της NASA ανακοίνωσαν ότι
εντόπισαν και κατέγραψαν μια τέτοια έκλαμψη σε ένα γειτονικό άστρο και πιο συγκεκριμένα
σε ένα από τα άστρα του δυαδικού συστήματος DGCanumVenaticorum που βρίσκεται σε απόσταση 60 ετών φωτός
από εμάς. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA που την εντόπισαν η mega-έκλαμψη είχε ισχύ δέκα χιλιάδες φορές
μεγαλύτερη από εκείνη της ισχυρότερης έκλαμψης που έχει καταγραφεί ποτέ στον Ήλιο!
Η μέγιστη θερμοκρασία της mega-έκλαμψης
έφθασε τους 200 εκ. βαθμούς Κελσίου θερμοκρασία 12 φορές μεγαλύτερη από εκείνη
που επικρατεί στο κέντρο του Ήλιου. Το γεγονός που κάνει ακόμη πιο εντυπωσιακή
την ανακάλυψη είναι ότι τα δύο άστρα του συστήματος είναι δύο ερυθροί νάνοι με
μάζα 60% μικρότερη από εκείνη του Ήλιου το καθένα εξ αυτών.
Greece’s Attica
peninsula, with the capital and largest city of Athens appearing bright white
near the centre, is captured in this radar image from Sentinel-1A on 22 April. Athens
sits on the region’s central plain and is surrounded by four large mountains,
the tallest being Mount Parnitha to the north standing over 1420 m. Much of the
mountain is a national park, but suffered extensive damage during the 2007 wildfires
that swept the country. In the left side of the image, bright radar reflections
from ships speckle the Saronic Gulf near port cities, most notably Greece’s
main port of Piraeus. On the right, the runways of the Athens airport are
evident. Smooth surfaces like airport runways or water appear dark in radar
images, making them easy to identify – such as the U-shaped Marathon Reservoir
in the upper right. This makes radar especially suited for identifying water
resources or to monitor flood extent – information useful for emergency
response efforts. Credit:ESA
Στη
δημοσιότητα έδωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (European Space Agency -
ESA) ένα βίντεο που είναι αφιερωμένο στην Αθήνα και στο λεκανοπέδιο της
Αττικής. Σε
αυτό που έχει τίτλο «Η Αθήνα στα ραντάρ», γίνεται παρουσίαση της πρωτεύουσας
της χώρας μας και των γύρω περιοχών της.
Τα
πλάνα προβλήθηκαν στην εκπομπή «Η Γη από το Διάστημα» που παρουσιάζεται στο
διαδικτυακό κανάλι του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος από την Kelsea
Brennan-Wessels.
Earth from Space is
presented by Kelsea Brennan-Wessels from the ESA Web-TV virtual studios.
Explore this Sentinel-1 image of Greece’s Attica peninsula in the
one-hundred-seventeenth edition.
Σύμφωνα
με τα όσα ακούγονται στο βίντεο, η εικόνα λήφθηκε στις 22 Απριλίου σε
λειτουργία «ευρείας λήψης με συμβαλομετρία, η οποία είναι και προεπιλεγμένη
λειτουργία πάνω από ηπειρωτικές περιοχές, με εύρος λήψης 250 χλμ. Και χωρική
ανάλυση εικονοστοιχείου 5 επί 20 μ.
Η
παρουσιάστρια ενημερώνει τους θεατές πως η Αθήνα βρίσκεται στο κέντρο του λεκανοπεδίου
και ότι περιβάλλεται από τέσσερα βουνά, με μεγαλύτερο αυτό της Πάρνηθας, που
βρίσκεται στα βόρεια με μεγαλύτερο υψόμετρο τα 1420 μ. Ειδική αναφορά γίνεται
και στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, τον Πειραιά, αλλά και στο αεροδρόμιο Ελ.
Βενιζέλος.
Σύμφωνα
με επιστήμονα της NASA,
έχουμε ήδη τη δυνατότητα να κατασκευάσουμε ολόκληρες πολιτείες στο Διάστημα -
φθάνει να το θέλουμε. Dr Al Globus, a contractor for the Nasa Ames Research
Centre in California, says humanity could soon begin to build space
settlements. A space settlement (artist's illustration) would be a large
structure like a town or city that would house hundreds or thousands of people.
Στην
ταινία «Elysium» η Τζόντι
Φόστερ διοικεί μια υπέροχη πόλη η οποία... κινείται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Ένας
επιστήμονας της NASA
υποστηρίζει ότι η δημιουργία γιγάντιων διαστημικών συγκροτημάτων που θα
προσομοιώνουν τις συνθήκες ζωής των αστικών περιοχών του πλανήτη είναι εφικτή.
Dr Globus(pictured) is a contract scientist at Nasa Ames research centre and over the
years has worked on the Hubble Space Telescope, the ISS, the Space Shuttle and
much more. He now also runs an annual competition called the Space Settlement
Contest.
Ο
Αλ Γκλόμπους του Ερευνητικού Κέντρου Ames της NASA
στην Καλιφόρνια εκτιμά ότι ως το τέλος του 21ου αιώνα γύρω από τη Γη και
πιθανώς και γύρω από άλλους πλανήτες (ή δορυφόρους) του ηλιακού μας συστήματος
θα βρίσκονται σε τροχιά τέτοιες πόλεις.
Η
γνώμη του Γκλόμπους έχει βαρύτητα και αποκτά δημοσιότητα αφού εργάζεται πολλά
χρόνια στη NASA
και έχει συμμετάσχει σε κορυφαία προγράμματα όπως εκείνα που αφορούσαν το
διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble,
τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό κ.ά. Ο Γκλόμπους υποστηρίζει ότι η ανθρωπότητα
διαθέτει ήδη τον τεχνικό εξοπλισμό αλλά και τους οικονομικούς πόρους για τη
δημιουργία τροχιακών πόλεων και το μόνο που απαιτείται είναι η απόφαση για να
ξεκινήσει η κατασκευή τους.
But what would that
first space settlement look like? Many designs rely upon a central cylinder
around which is a rotating habitat (artist's illustration shown). In the
rotating section the force of rotation provides artificial gravity for the
inhabitants, letting the move around like they would on Earth.
Ο
ίδιος μάλιστα προτιμά τον όρο «διαστημικές αποικίες» επειδή θεωρεί ή καλύτερα
οραματίζεται ότι η κατασκευή αυτών των αποικιών θα βοηθήσει ώστε ο άνθρωπος να
ταξιδέψει και έξω από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος και να εξερευνήσει και
άλλες περιοχές του γαλαξία μας.
Για
να συμβεί βέβαια αυτό θα πρέπει οι τροχιακές πόλεις να είναι ενεργειακά
αυτάρκεις και να μπορούν να παράγουν την τροφή για την κάλυψη των αναγκών των
κατοίκων τους.
Οσταθμός-«σκαλοπάτι»
SpaceX CEO Elon
Musk (left) has been building and launching rockets with the goal of making
access to space easier. He hopes that one day humans may be able to colonise
Mars (right). Dr Globus says such a goal is achievable, after perhaps building
a colony in Earth orbit.
Μπορεί
στα άμεσα σχέδια της NASA
να μην είναι η κατασκευή μιας τροχιακής πόλης, η εξερεύνηση όμως του ηλιακού
μας συστήματος με τη φυσική παρουσία του ανθρώπου αποτελεί ζητούμενο για την
αμερικανική υπηρεσία που επεξεργάζεται ένα φιλόδοξο σχέδιο. Πρόκειται για έναν
νέο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό που θα τοποθετηθεί στον διαστημικό χώρο ο
οποίος βρίσκεται πίσω από την αθέατη πλευρά της Σελήνης. Βασικός ρόλος του
σταθμού θα είναι να λειτουργεί ως σημείο εκκίνησης επανδρωμένων αποστολών στον Άρη.
Dr Globus says we need to progress through several hoops before settling in space can really be a viable option. One of these is space tourism. Several private companies such as Boeing and SpaceX are busy building manned spacecraft, while others like Bigelow Aerospace are planning to build ‘space hotels’ (concepts shown).
Επισήμως
δεν έχει γίνει ακόμη κάποια ανακοίνωση από τη NASA αλλά έχουν αρχίσει να διαρρέουν
λεπτομέρειες του σχεδίου. Ο εν λειτουργία Διεθνής Διαστημικός Σταθμός βρίσκεται
σε τροχιά γύρω από τη Γη σε απόσταση περίπου 400 χλμ. έξω από τον πλανήτη μας.
Ο νέος σταθμός θα βρίσκεται σε απόσταση περίπου 400.000 χλμ. από τη Γη.
Once humans have
settled in Earth orbit, Dr Globus says it is not a huge leap to imagine they
will want to eventually travel further. This could begin with the solar system
in a few millennia and, ultimately, expand further into the Milky Way.
Η
αρχική ιδέα είναι ο σταθμός αυτός να βρίσκεται σε ένα σημείο όπου η
εξισορρόπηση των βαρυτικών δυνάμεων Γης και Σελήνης θα του επιτρέπει να είναι
μόνιμα «παρκαρισμένος» εκεί. Από το συγκεκριμένο σημείο θα μπορεί να
λειτουργήσει ως ένα είδος «σκαλοπατιού» για επανδρωμένες αποστολές στον Άρη ή
σε άλλες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος. Πηγή:
Daily
Mail Online
Στοιχεία
που σοκάρουν σε νέα μελέτη που έγινε για λογαριασμό της WWF. A shocking report from the World
Wildlife Fund (WWF) has found that 52 per cent of the world's animals have
vanished in 40 years.
Η
δράση του ανθρώπου επέφερε μέσα σε 40 χρόνια την εξαφάνιση περισσότερων από τα
μισά άγρια ζώα του πλανήτη: αυτή η ζοφερή διαπίστωση αποτελεί το κεντρικό σημείο
της έκθεσης «Ζωντανός Πλανήτης 2014» της μη κυβερνητικής οργάνωσης WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), η οποία
αποτελεί την πιο πρόσφατη αναφορά για την κατάσταση του πλανήτη.
Endangered: There
are only around 3,200 tigers left in the wild - the predators' numbers have
declined by a huge 97 per cent in the last 100 years.
«Οι διάφορες μορφές της ζωής είναι ταυτόχρονα
η μήτρα των οικοσυστημάτων που επιτρέπει τη ζωή στη Γη και το βαρόμετρο αυτού
που κάνουμε να ζει ο πλανήτης μας», γράφει ο γενικός διευθυντής του WWF Μάρκο Λαμπερτίνι. «Και αδιαφορώντας για την τύχη τους, τρέχουμε προς το χαμό μας»,
προειδοποιεί.
Οι
μετρήσεις
WWF graphic showing
decline in African elephants.
Από
το 1970 ως το 2010, ο Δείκτης Ζωντανός Πλανήτης -που μετρά την εξέλιξη 10.380
πληθυσμών 3.038 ειδών θηλαστικών, πτηνών, ερπετών, αμφιβίων και ψαριών-
σημείωσε πτώση κατά 52%.
Worldwide problem:
Fewer than 100,000 forest elephants now remain, as their numbers have dropped
by 60 per cent in just 12 years.
Και
«αυτή η βαριά τάση δεν δίνει καμιά ένδειξη επιβράδυνσης», σύμφωνα με τη 10η
έκδοση της έκθεσης, κατά την οποία είναι ακόμη δυνατό να δράσουμε για να
ανατρέψουμε αυτή τη μείωση και να συνδυάσουμε ανάπτυξη και διαφύλαξη του
περιβάλλοντος.
The western lowland
gorilla is one of many new additions to the World Conservation Union (IUCN)'s
2007 Red List of Threatened Species. (National
Geographic)
Η
περισσότερο πληγείσα ζώνη είναι η Λατινική Αμερική (-83%), ακολουθούμενη από
κοντά από την περιφέρεια Ασίας-Ειρηνικού, και το μεγαλύτερο τίμημα πλήρωσαν τα
είδη του γλυκού νερού (-76%), όταν τα χερσαία και τα θαλάσσια είδη μειώθηκαν
κατά 39%.
The baiji, or
Chinese river dolphin deemed "functionally extinct" by a team of
scientists —was downgraded from "endangered" to "critically
endangered (possibly extinct)" on the IUCN's 2007 Red List. (NationalGeographic)
Η
ανακοινωθείσα μείωση κατά 52% είναι πολύ πιο έντονη απ' ό,τι στις προηγούμενες
εκθέσεις εξαιτίας αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού οι οποίες προτείνουν μια πιο
πιστή απεικόνιση της παγκόσμιας κατανομής των ειδών των σπονδυλωτών,
διευκρινίζει η μη κυβερνητική οργάνωση που ειδικεύεται στην προστασία ειδών που
κινδυνεύουν.
Οι
εκθέσεις
According to the
International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources
(IUCN), Pere David' deer is extinct in the wild. Allpresentpopulationliveincaptivity. (China.org)
Στην
τελευταία από τις διετείς αυτές εκθέσεις της, η οποία χρονολογείται από το
2012, το WWF ανέφερε μια μείωση
κατά 28% των άγριων ειδών από το 1970 ως το 2008. Ο δείκτης δεν κάλυπτε τότε
παρά 2.699 είδη.
The blue whale is a
marine mammal belonging to the baleen whales. At 30 metres in length and 170
tonnes or more in weight, it is the largest existing animal and the heaviest
that ever existed. (RockingNature)
Οι αιτίες αυτής της μείωσης: η απώλεια και η
υποβάθμιση των οικοσυστημάτων (εξαιτίας της γεωργίας, της δημιουργίας πόλεων,
της αποδάσωσης, της άρδευσης, των υδροηλεκτρικών φραγμάτων...), το κυνήγι και η
υπεραλιεία και η κλιματική αλλαγή.
Έτσι
πολυάριθμα ψάρια και ζώα των παραλίων έχουν εξαφανισθεί από το Κουρόνγκ, μια
ζώνη της νότιας Αυστραλίας όπου η άντληση υδάτων για άρδευση έχει αυξήσει την
αλμυρότητα. Ή επίσης στην Αφρική, οι περιοχές όπου ζει ο ελέφαντας δεν
αντιπροσώπευαν πια το 1984 παρά μόνο περίπου το 7% της ιστορικής περιοχής του.
Ακόμη και σ' αυτές τις συνθήκες, εξαιτίας της λαθροθηρίας, ο αριθμός των
ελεφάντων μειώθηκε από το 2002 ως το 2011 κατά 60%.
The Cheetah was
once widely distributed throughout Africa, the Arabian Peninsula, Asia Minor,
and even East of India. Now the species can only be found scattered amongst
Namibia, Kenya, Asia, as well as a handful of other small countries. (EndangeredSpecies)
Η
ανθρωπότητα υπερεκμεταλλεύεται τη Γη, καταναλώνει περισσότερους φυσικούς πόρους
απ' όσους μπορεί να αποκαταστήσει ο πλανήτης: καταναλώνει περισσότερα ψάρια απ'
όσα γεννιώνται, εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα απ' όσο μπορούν να
απορροφήσουν τα δάση και οι ωκεανοί... «Σήμερα
χρειαζόμαστε τη δημιουργική δυνατότητα μιάμισης Γης για να έχουμε στη διάθεσή
μας τις οικολογικές υπηρεσίες που απολαμβάνουμε κάθε χρόνο», υπενθυμίζει το
WWF. Και η
«βιο-ικανότητα», δηλαδή η διαθέσιμη επιφάνεια για να εξαφαλισθούν αυτά τα αγαθά
και οι υπηρεσίες, δεν σταματάει να συρρικνώνεται με την παγκόσμια δημογραφική
έκρηξη. Από το 1961 ως το 2010, ο πληθυσμός αυξήθηκε από 3,1 σε σχεδόν 7 δισ.
κατοίκους και η διαθέσιμη κατά κεφαλήν βιο-ικανότητα από 32 σε 17 στρέμματα
παγκοσμίως.
Polar bears are now
listed as threatened under U.S. law. (AlltheCreatures)
«Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός πρόκειται να
φθάσει τα 9,6 δισεκ. κατοίκους το 2050 και τα 11 δισ. το 2100, η διαθέσιμη
βιο-ικανότητα για καθέναν από εμάς θα συνεχίσει να μειώνεται (...) μέσα σ' ένα
κόσμο που χαρακτηρίζεται από την υποβάθμιση των εδαφών, την έλλειψη γλυκού
νερού και την άνοδο του κόστους της ενέργειας».
Ο
πλούτος... καταστρέφει τον πλανήτη
2.7 billion people
live in river basins that experience severe water shortages at least one month
a year. (ALAMY)
Ποιός
φταίει; Οι πλουσιότερες χώρες είναι συνολικά αυτές των οποίων το οικολογικό
αποτύπωμα ανά κάτοικο είναι το πιο υψηλό.
Το 2010 το Κουβέιτ ερχόταν επικεφαλής και ακολουθούσαν το Κατάρ, τα
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Δανία, το Βέλγιο, το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, η
Σιγκαπούρη, οι ΗΠΑ, το Μπαχρέιν και η Σουηδία. Η Γαλλία βρισκόταν στην 23η θέση
και στην προτελευταία θέση ήταν η Κίνα, η οποία κατέχει ωστόσο την πρώτη θέση
για το συνολικό αποτύπωμά της, μπροστά από τις ΗΠΑ και την Ινδία.
«Η
χρήση των φυσικών πόρων και των οικολογικών υπηρεσιών των χωρών με υψηλά
εισοδήματα είναι πέντε φορές πιο αυξημένη κατά κεφαλήν απ' ό,τι στις χώρες με
χαμηλά εισοδήματα» και συνεπώς για να διατηρήσουν το βιοτικό επίπεδό τους, οι
πλούσιες χώρες καταφεύγουν ευρέως στην βιο-ικανότητα άλλων. Αν ζούσαμε όλοι
όπως ζουν οι πολίτες του Κατάρ, θα χρειαζόμασταν 4,8 πλανήτες -3,9 αν ήμασταν
όλοι Αμερικανοί και 1,4 αν ήμασταν όλοι Νοτιοαφρικανοί.
Θυμίζει
αξονική εγκεφάλου αλλά είναι μια εικόνα από το τι συνέβαινε στο εσωτερικό ενός
άστρου με μάζα 55 χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου καθώς
εξελισσόταν η διαδικασία της αυτοκαταστροφής του. Οι διεργασίες στον πυρήνα του
άστρου μετατρέπουν το ήλιο σε οξυγόνο υποχρεώνοντας τα υγρά στο εσωτερικό του
άστρου να έχουν ασταθή συμπεριφορά και κίνηση. This image is a
slice through the interior of a supermassive star of 55,500 solar masses along
the axis of symmetry. It shows the inner helium core in which nuclear burning
is converting helium to oxygen, powering various fluid instabilities (swirling
lines). This snapshot shows a moment one day after the onset of the explosion,
when the radius of the outer circle would be slightly larger than that of the
orbit of the Earth around the sun. Credit:
Ken Chen, UC Santa Cruz
Έχει
διαπιστωθεί ότι η αυτοκαταστροφή των άστρων μέσα σε τρομερές εκρήξεις
διοχετεύει στο Διάστημα «υλικά» με τα οποία δημιουργούνται εκ νέου κοσμικές
δομές και αντικείμενα που ανανεώνουν και εξελίσσουν το Σύμπαν. Μια νέα μελέτη
ρίχνει φως στην καταστροφή των πρώτων άστρων του Σύμπαντος τα οποία όπως
αναφέρουν οι ερευνητές «έσπειραν» τα χημικά στοιχεία που ήταν απαραίτητα για να
αρχίσει να αναπτύσσεται ο Κόσμος που βρισκόταν ακόμη σε εμβρυϊκή κατάσταση.
Ομάδα
αστροφυσικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Πανεπιστημίου της
Μινεσότα πραγματοποίησαν σειρά προσομοιώσεων σε υπερυπολογιστές με τις οποίες
κατάφεραν να αποκρυπτογραφήσουν το πώς καταστράφηκαν τα πρώτα άστρα του
Σύμπαντος και τι επιπτώσεις είχε αυτή η καταστροφή. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές
τα πρώτα άστρα που έλαμψαν στο νεαρό Σύμπαν είχαν μάζα 55-56 χιλιάδες φορές
μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι τα πρώτα άστρα
αυτοκαταστράφηκαν σε εκρήξεις σουπερνόβα που εξελίχτηκαν με εντελώς διαφορετικό
τρόπο από ότι οι «συμβατικές» εκρήξεις σουπερνόβα.
Τα βαρέα στοιχεία
Images: Courtesy of
University of Heidelberg/UT Austin/Texas Advanced Computing Center. 1) The
birth of a primordial star (blue dot, center) in a supercomputer simulation. In
the spiral pattern forming around the star, some perturbations are large enough
to trigger the formation of other stars (red spot, left). 2) A computer
simulation shows the birth of some of the universe’s first stars, some of which
may still exist today. As star embryos form over time (white crosses), the
mutual gravity of the densely packed infants may have ejected the lowest-mass
member before it had a chance to grow into a massive, short-lived star.
Τα
πρώτα άστρα «καίγονταν» ολοσχερώς και δεν άφηναν πίσω τους μια μελανή οπή
κοσμικό φαινόμενο που όπως φαίνεται έκανε την εμφάνιση του στις επόμενες γενιές
άστρων. Όμως η καύση των πρώτων άστρων παρήγαγε τις πρώτες ύλες για να αρχίσει
το πρώιμο Σύμπαν να παράγει νέα κοσμικά αντικείμενα, να αλλάζει και να
επεκτείνεται. Σύμφωνα με τους ερευνητές η καταστροφή των πρώτων άστρων παρήγαγε
και τα πρώτα βαρέα χημικά στοιχεία του Σύμπαντος.
Αυτά
τα βαρέα στοιχεία μαζί με το υδρογόνο και το ήλιο που είχαν ήδη κάνει την
εμφάνιση τους με τη γέννηση του Σύμπαντος δημιούργησαν ένα κοσμικό κοκτέιλ που
επέτρεψε τη δημιουργία μιας νέας γενιάς άστρων και άνοιξε τον δρόμο για τον
σχηματισμό πλανητικών συστημάτων και γαλαξιών. Η κατανόηση του τρόπου με τον
οποίο καταστράφηκαν τα πρώτα άστρα του Σύμπαντος θα προσφέρει νέα στοιχεία για
την εξέλιξη του Σύμπαντος. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The
Astrophysical Journal».