Βρέθηκε ο «Αστακόσαυρος». This giant lobster ancestor was once the biggest animal on Earth

Πρόκειται για αρχαίο είδος αστακού με μήκος δύο μέτρα! An illustration of the anomalocaridid (Aegirocassis benmoulae), a giant filter feeder that fed on plankton and lived in the Early Ordovician about 480 million years ago. The animal measured about 7 feet (2 meters) in length, and is one of the largest arthropods that ever lived. Credit: Marianne Collins, ArtofFact

Πριν από περίπου 250 εκ. έτη έκαναν την εμφάνιση τους οι ιχθυόσαυροι, τα μεγάλα θαλάσσια ερπετά, που για δεκάδες εκ. έτη κυριάρχησαν στο νερό. Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε, περίπου 200 εκ. έτη πριν την εμφάνιση των ιχθυόσαυρων στις προϊστορικές θάλασσες προκαλούσε δέος ένας... αστακός.

A dorsal view of the fossil alongside a drawing of the specimen. Note the double set of lateral flaps, a discovery that researchers overlooked in previous anomalocaridid fossils. Credit: Photograph by Peter Van Roy, Yale University; drawing by Allison C. Daley, University of Oxford

Ομάδα ερευνητών από τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Γέιλ ανακάλυψε στο Μαρόκο τα απολιθώματα ενός άγνωστου είδους αστακού που ζούσε πριν από 480 εκ. έτη και του έδωσε το όνομα Aegirocassis benmoulae.

This is a close-up of the complex feeding apparatus that the anomalocaridid used to feed. Unlike the recently found species, earlier marine anomalocaridids hunted for prey and were at the top of the food chain during the Cambrian period, about 500 million years ago. Photo credit: Peter Van Roy, Yale University

Ο αστακός αυτός είχε μήκος δύο μέτρα και διέθετε ακανθώδη «άκρα» που βρίσκονταν στο κεφάλι του τα οποία και χρησιμοποιούσε για να κοσκινίζει τον βυθό του ωκεανού αναζητώντας τροφή. 

Δείτε ένα βίντεο για τον εντυπωσιακό αστακό. A presentation by Dr. Peter Van Roy describing a new fossil anomalocaridid from the Early Ordovician Fezouata Formation of Morocco. Dr. Van Roy is one of the authors of a new study that has shed light on the early evolution and development of arthropod limbs.

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature» και ανάμεσα στα άλλα προσφέρει νέα δεδομένα για τον τρόπο εξέλιξης των σύγχρονων αρθρόποδων, τη συνομοταξία που, σύμφωνα με τους ειδικούς, περιλαμβάνει περίπου το 80% όλων των ειδών του ζωικού βασιλείου του πλανήτη.

Ο Εγκέλαδος έχει υπόγεια «τζακούζι»! Hot Springs on Saturn's Moon Enceladus Powered by Hydrothermal Vents

Ερευνητές της NASA εντόπισαν υδροθερμικές πηγές στον Εγκέλαδο που τροφοδοτούν τα γκέιζερ του δορυφόρου και στις οποίες πιθανώς να φιλοξενούνται κάποιες μορφές ζωής. Saturn's icy moon Enceladus is home to giant water geysers in the moon's south polar region. Scientists say interactions between hot water and rock on the floor of a subsurface ocean powers the hydrothermal reaction pushing gas and ice through Enceladus' 50-kilometer-thick (31 miles) ice crust. Credit: NASA/JPL-Caltech

Το διαστημικό σκάφος Cassini από το 2004 εξερευνά το σύστημα του Κρόνου. Οι παρατηρήσεις και τα δεδομένα από τον Εγκέλαδο δείχνουν ότι 30-40 χλμ κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών υπάρχει ένας ωκεανός που πιθανώς να φιλοξενεί κάποιες μορφές ζωής. Νέες αναλύσεις των δεδομένων που στέλνει το Cassini δείχνουν ότι σε κάποια σημεία του ωκεανού στον Εγκέλαδο υπάρχουν υδροθερμικές πηγές! Η ύπαρξη αυτών των πηγών αυξάνει θεαματικά τις πιθανότητες να έχουν αναπτυχθεί εκεί κάποιες μορφές ζωής και καθιστά πλέον τον Εγκέλαδο πρώτο στόχο για την αναζήτηση ζωής έξω από τη Γη.

Αποστολή στα γκέιζερ

Dramatic plumes, both large and small, spray water ice out from many locations along the 'tiger stripes' near the south pole of Saturn's moon Enceladus. The tiger stripes are fissures that spray icy particles, water vapour and organic compounds. More than 30 individual jets of different sizes can be seen in this image, which is a mosaic created from two high-resolution images captured when Cassini flew past Enceladus and through the jets on 21 November 2009. This view was obtained at a distance of about 14 000 km from Enceladus. Credit: NASA/JPL/Space Science Institute

Ορισμένοι επιστήμονες έχουν υποστηρίξει ότι η ζωή στη Γη ξεκίνησε σε παρόμοιους γεωλογικούς σχηματισμούς πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, οπότε γίνεται αντιληπτή η σημασία του να βρεθεί κάτι ανάλογο κάπου αλλού στο ηλιακό μας σύστημα.

«Τα νέα ευρήματα ενισχύουν την πιθανότητα ο Εγκέλαδος, ο οποίος διαθέτει έναν υπόγειο ωκεανό και δείχνει αξιοσημείωτη γεωλογική δραστηριότητα, να έχει περιβάλλοντα κατάλληλα για ζωντανούς οργανισμούς», δήλωσε ο Τζον Γκρούνσφελντ της NASA.

Artist's impression of the possible interior of Enceladus based on Cassini's gravity investigation. The data suggest an ice outer shell and a low-density, rocky core with a regional water ocean sandwiched between at high southern latitudes. Cassini images were used to depict the surface geology in this artwork. The mission discovered plumes of ice and water vapour jetting from fractures – nicknamed 'tiger stripes' – at the moon's south pole in 2005. Credit: NASA/JPL-Caltech

Η υδροθερμική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα, όταν το θαλασσινό νερό από το οποίο τρέφονται βακτήρια και άλλοι οργανισμοί διεισδύει κάτω από τα πετρώματα του βυθού και στη συνέχεια, έχοντας εμπλουτιστεί με διάφορα μέταλλα, ξεπηδά σαν καυτό διάλυμα από «καμινάδες» τύπου γκέιζερ.

Οι μελέτες

Αυξάνονται οι πιθανότητες ύπαρξης εξωγήινης ζωής στον δορυφόρο του Κρόνου. As it swooped past the south pole of Saturn's moon Enceladus on 14 July 2005, Cassini acquired high-resolution views of this puzzling ice world. From afar, Enceladus exhibits a bizarre mixture of softened craters and complex, fractured terrains. This large mosaic of 21 images has been arranged to provide a full-disc view of the anti-Saturn hemisphere on Enceladus. This mosaic is a false-colour view highlighting the long fractures – tiger stripes – in blue. Credit: NASA/JPL/Space Science Institute

Οι επιστήμονες παρουσίασαν δύο ξεχωριστές μελέτες για την ανακάλυψή τους, στις επιθεωρήσεις «Nature» και «Geophysical Research Letters». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, ο βραχώδης πυρήνας του Εγκέλαδου είναι ιδιαίτερα πορώδης, με συνέπεια το νερό να μπορεί να «τρυπώσει» κάτω από τον βυθό. Έτσι, αφού αλληλεπιδράσει με τα πετρώματα, διατηρείται ενεργή η υδροθερμική δραστηριότητα, η οποία θερμαίνει το νερό του βυθού έως τους 90 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή κοντά στο σημείο βρασμού. Σε αυτή τη δραστηριότητα, πιθανότατα αποδίδεται και το μεθάνιο, που ανιχνεύθηκε πάνω από τον νότιο πόλο του δορυφόρου.

Για πρώτη φορά γεωλογική δραστηριότητα στον Εγκέλαδο έγινε αντιληπτή από τα όργανα του Cassini το 2005. Οι κατοπινές παρατηρήσεις οδηγούν στην εκτίμηση ότι κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου, πάχους 30 έως 40 χιλιομέτρων, υπάρχει ένας ωκεανός βάθους έως δέκα χιλιομέτρων (δηλαδή σχεδόν όσο της Γης).

Enceladus has an extensive water ocean under its icy crust, feeding water jets that emerge from near the south pole. See how Enceladus works, and how its water geysers erupt, in this Space.com infographic. Credit: By Karl Tate, Infographics Artist.

Ο Εγκέλαδος, που ανακαλύφθηκε το 1789 έχει διάμετρο 505 χλμ. και είναι το έκτο μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου. Οι νέες ενδείξεις, που είναι σημαντικές για τους αστροβιολόγους, καθιστούν πλέον τον Εγκέλαδο στόχο προτεραιότητας για την εξερεύνησή του. Το Cassini θα περάσει άλλες τρεις φορές πάνω από τον Εγκέλαδο έως το τέλος του 2015, προτού ολοκληρώσει την αποστολή του με μια βουτιά θανάτου στον ίδιο τον Κρόνο το 2017.

Το εγκεφαλικό «μονοπάτι» της αγάπης. Brain activity very different in those in love, shows study mapping 'love map'

Pablo Picasso, Les Amoureux, The In love Ones, 1923. Η νέα μελέτη αποκαλύπτει την εγκεφαλική... διαδρομή του έρωτα. Romantic love has been mostly a topic of interest for psychologists, but in the past few decades scientific interest has been examining the neurological processes of romantic love.

Κινέζοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι, μελετώντας τον εγκέφαλο ανθρώπων που ένιωθαν έρωτα και ρομαντική αγάπη, εντόπισαν το νευρωνικό «αποτύπωμα» του πιο μυστηριώδους ανθρώπινου συναισθήματος. Δεν αποκλείουν, μάλιστα, ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει ένα τεστ που θα δίνει αντικειμενική απάντηση στο αν κάποιος είναι πράγματι ερωτευμένος - κάτι που μάλλον δεν θα άρεσε στους ποιητές (ίσως ούτε και στους ίδιους τους ερωτευμένους).

Η απεικόνιση

François Boucher, Hercule et Omphale, detail, 1731-1734. What is love? Scans of human mind take us step closer to eternal question. A team of researchers from universities in China and New York used MRI scans to track the physical effects of love on the brain and has pieced together a "love map" of the human mind. The study found that several areas of the brain showed increased activity in those who were in love, including in the parts of the brain linked to reward and motivation. The researchers said their results shed light on the "underlying mechanisms of romantic love" and would pave the way for a brain scan that could act as a "love test".

Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Σιαοτσού Ζανγκ του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Χεφέϊ, πραγματοποίησαν εγκεφαλική απεικόνιση, με την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), σε 100 άνδρες και γυναίκες, που είτε δήλωσαν ερωτευμένοι, είτε πρόσφατα είχαν χωρίσει, είτε ποτέ δεν είχαν ερωτευτεί.

Έτσι, οι επιστήμονες μπόρεσαν να δουν κοινά «ίχνη» στους εγκεφάλους των ερωτευμένων (οι οποίοι κλήθηκαν να βλέπουν στο εργαστήριο φωτογραφίες των αγαπημένων τους την ώρα της εγκεφαλικής απεικόνισης), τα οποία τους έκαναν να ξεχωρίζουν από τους εγκεφάλους των υπολοίπων εθελοντών που δεν ήταν ερωτευμένοι. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιστήμονες «είδαν» με ποιό τρόπο το συναίσθημα του έρωτα επηρεάζει και αλλάζει τον εγκέφαλο.

Τα ευρήματα

Scientists believe they have isolated the parts of the brain that are most active during different stages of romance.

Όπως διαπίστωσαν, όταν κανείς ερωτεύεται, τότε συμβαίνουν ορατές αλλαγές σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου, που εμπλέκονται στην επεξεργασία των συναισθημάτων, στην ανταμοιβή, στην υποκίνηση, στην κοινωνική λειτουργικότητα κ.α. Μία συγκεκριμένη περιοχή -ο κερκοφόρος πυρήνας- ενεργοποιείται, όταν κανείς χωρίζει.

«Η μελέτη μας παρέχει τις πρώτες ενδείξεις για τις αλλαγές που σχετίζονται με τον έρωτα στην υποκείμενη αρχιτεκτονική του εγκεφάλου. Τα ευρήματα ρίχνουν νέο φως στους νευροφυσιολογικούς μηχανισμούς της ρομαντικής αγάπης», δήλωσε ο Σιαοτσού Ζανγκ. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Frontiers in Human Neuroscience».

Όπως ανέφεραν οι κινέζοι επιστήμονες, στο μέλλον ανοίγεται η δυνατότητα για την εφαρμογή μιας μεθόδου εγκεφαλικής διάγνωσης του έρωτα. Δεν ακούγεται και πολύ ρομαντικό πάντως...

Γαλαξιακή «σύρραξη» αποτυπώνεται οπτικά. Mysterious Phenomena in a Gigantic Galaxy-Cluster Collision

Ποτάμια πλάσματος, γαλαξίες διαφόρων τύπων και άγνωστα κοσμικά αντικείμενα παρουσιάζονται στην εικόνα που δημιούργησαν οι ερευνητές. Using new capabilities of the Very Large Array, astronomers have made a fascinating image revealing details of the interactions between a pair of galaxy clusters. Abell 2256, in a "true color" radio image made with the VLA. Image credit: Owen et al. / NRAO / AUI / NSF

Οι συγκρούσεις γαλαξιών είναι ένα σύνηθες αλλά πάντα εκπληκτικό από πολλές απόψεις κοσμικό φαινόμενο πόσο μάλλον όταν δεν συγκρούονται δύο γαλαξίες αλλά ολόκληρα σμήνη γαλαξιών! Επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Ραδιοαστρονομίας των ΗΠΑ χρησιμοποίησαν την συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων VLA που βρίσκεται στο Νότιο Μεξικό για να παρατηρήσουν την περιοχή Abell 2256 που βρίσκεται σε απόσταση 800 εκ. ετών φωτός από εμάς στην οποία υπάρχουν πολλά μεγάλα σμήνη γαλαξιών. Οι ερευνητές είδαν να βρίσκονται σε εξέλιξη συγκρούσεις ανάμεσα σε ορισμένα από αυτά τα σμήνη τα οποία αποτελούνται από εκατοντάδες γαλαξίες το καθένα εξ αυτών.

Η οπτικοποίηση 

Abell 2256 is a collection of more than 500 galaxies a billion light years distant and 10 million light years across. The X-rays originate in a hot 80 million degree plasma which fills the region between the galaxies. This ROSAT image shows the double structure in the center of the field, which shows the merging of two clusters. Image credit: Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik (MPE)

Η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική επειδή η συγκεκριμένη κοσμική διαδικασία παράγει μια σειρά από αντικείμενα και φαινόμενα τα οποία είναι ορατά μόνο στα ραδιοτηλεσκόπια, δηλαδή στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα των ραδιοκυμάτων και για αυτό είναι ακόμη άγνωστα στους επιστήμονες. Οι ερευνητές επεξεργάστηκαν τις εικόνες που κατέγραψαν τα ραδιοτηλεσκόπια έτσι ώστε να γίνουν οι εικόνες αυτές αντιληπτές από το ανθρώπινο μάτι. Με απλά λόγια οι ερευνητές παρουσιάζουν οπτικά τι θα έβλεπε ένας άνθρωπος κοιτώντας την Abell 2256  αν μπορούσαν τα μάτια του να βλέπουν εκτός από το ορατό φως και τα ραδιοκύματα.

Όπως φαίνεται στην εικόνα που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτό που θα έβλεπε ο παρατηρητής θα ήταν γιγάντια ποτάμια πλάσματος (ύλη σε ελεύθερη κατάσταση) τα οποία παράγονται από τις γαλαξιακές συγκρούσεις. Οι εκατοντάδες φωτεινές κουκκίδες αναπαριστούν γαλαξίες που εμπλέκονται στις συγκρούσεις. Με ερυθρό χρώμα οι ερευνητές σημειώνουν ορισμένους από αυτούς τους γαλαξίες που έχουν χαρακτηριστικά παρόμοια με τον δικό μας γαλαξία, Με μπλε χρώμα σημειώνονται ραδιογαλαξίες που αποτελούν τύπους ενεργών γαλαξιών οι οποίοι είναι πολύ λαμπροί στα ραδιοκύματα. Με πράσινο χρώμα σημειώνεται το κοσμικό ωστικό κύμα που παράγεται από τις συγκρούσεις, ένα ωστικό κύμα που αποτελείται σίγουρα από ακτινοβολία αλλά και διαφόρων μορφών ύλη. Στην εικόνα υπάρχουν επίσης και διάφορα αντικείμενα την ταυτότητα των οποίων δεν γνωρίζει ακόμη κανείς. Όπως είναι ευνόητο η ανακάλυψη και η μελέτη της αναμένεται να προσφέρει νέα σημαντικά στοιχεία για τη δομή, λειτουργία και εξέλιξη του Σύμπαντος.

Οι Νεάντερταλ φορούσαν κοσμήματα; Neanderthals may have modified white tail eagle talons to make jewellery

Ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι Νεάντερταλ φορούσαν πρωτόγονα κοσμήματα, μετά την αποκάλυψη νυχιών από τουλάχιστον τρεις αετούς, που είτε φέρουν πολλαπλές εγκοπές είτε έχουν σαφή ίχνη από τρίψιμο και γυάλισμα (φωτ. Luka Mjeda). The assembly of white-tailed eagle talons might be Neanderthal jewellery used for symbolic purpose. Photo Credit: Luka Mjeda.

Είναι πολύ πιθανό ότι τα «ξαδέρφια» μας, οι Νεάντερταλ, φορούσαν πρωτόγονα κοσμήματα, καθώς ερευνητές αποκάλυψαν στην περιοχή Κράπινα της σημερινής βόρειας Κροατίας οκτώ σχεδόν πλήρη γαμψά νύχια από τουλάχιστον τρεις αετούς, που είτε φέρουν πολλαπλές εγκοπές είτε έχουν σαφή ίχνη από τρίψιμο και γυάλισμα.

Νύχι αετού που εντοπίστηκε στην περιοχή Κράπινα της σημερινής βόρειας Κροατίας. (φωτ. PLΟS ONE).

Οι Αμερικανοί και Κροάτες ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιοανθρωπολογίας Ντέιβιντ Φράγιερ του Πανεπιστημίου του Κάνσας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «PLoS», σύμφωνα με το «Nature» και τη βρετανική εφημερίδα «Independent», εκτιμούν ότι τα ευρήματά τους χρονολογούνται προ περίπου 130.000 ετών, δηλαδή σε μια εποχή πολύ πριν εμφανιστούν στην Ευρώπη οι πρόγονοι του σύγχρονου «έμφρονος» ανθρώπου (Homo sapiens), κάτι που έγινε πριν από περίπου 45.000 χρόνια.

Three cut marks are preserved on the lateral surface: (a) a short superior cut mark; (b) a long cut mark interrupted by the foramen; (c) a short inferior mark. Edges of most cut marks are not sharp. An abraded area (d) occurs near the proximal edge of the joint. Photo Credit: PLOS ONE.

Όμως τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι ίσως οι Νεάντερταλ τελικά είχαν από μόνοι τους την ικανότητα χρήσης συμβολικών και διακοσμητικών αντικειμένων στην καθημερινή ζωή τους. Αν αυτό όντως ισχύει, τότε οι Νεάντερταλ ουσιαστικά είχαν φτιάξει πρωτόγονα κοσμήματα τουλάχιστον 80.000 χρόνια πριν τους προγόνους μας.

Researchers describe eight mostly complete white-tailed eagle talons from the Krapina Neanderthal site in present-day Croatia. These white-tailed eagle bones, discovered more than 100 years ago, all derive from a single time period at Krapina. Four talons bear multiple edge-smoothed cut marks, and eight show polishing facets or abrasion. Three of the largest talons have small notches at roughly the same place along the plantar surface. Cut marks are evident on this fragment. Photo Credti: PLOS ONE.

Για «εντυπωσιακή και απρόσμενη ανακάλυψη», έκανε λόγο ο Φράγιερ. «Οι αετοί είναι πολύ δυνατά πουλιά. Χρειάζεται αρκετό θάρρος, αν όχι αποκοτιά, για να πιάσει κανείς ένα τέτοιο πουλί» που οι φτερούγες του έχουν άνοιγμα γύρω στα δύο μέτρα, πρόσθεσε.

The authors of the study suggest these features may be part of a jewellery assemblage, like mounting the talons in a necklace or bracelet. Some have argued that Neanderthals lacked symbolic ability or copied this behaviour from modern humans, but the presence of the talons indicates that the Krapina Neanderthals may have acquired eagle talons for some kind of symbolic purpose. They also demonstrate that the Krapina Neanderthals may have made jewellery 80,000 years before the appearance of modern humans in Europe. Dorsal (a) and lateral (b) view; arrow in (b) points to highly polished area. Photo Credit: PLOS ONE.

Η ανακάλυψη έρχεται να προστεθεί σε άλλες, που σταδιακά μεταβάλλουν το «προφίλ» των Νεάντερταλ, δείχνοντας ότι κάθε άλλο παρά ανίκανοι και απολίτιστοι ήταν. Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία πατήστε εδώ.

Read the full paper: Evidence for Neandertal Jewelry: Modified White-Tailed Eagle Claws at Krapina

Το μυστήριο με τις σταγόνες που «χορεύουν» έλυσαν ερευνητές του πανεπιστημίου Stanford. Stanford researchers solve the mystery of the dancing droplets

Years of research satisfy a graduate student's curiosity about the molecular minuet he observed among drops of ordinary food coloring. Rainbow droplets. Credit: Nate Cira/Adrien Benusiglio/Manu Prakash

Υπό ορισμένες συνθήκες σταγόνες υγρού κινούνται σαν χορευτές, εκτελώντας την χορογραφία που καθορίζει η μοριακή φυσική. Αυτές οι σταγόνες «αισθάνονται» η μια την άλλη, κινούνται και αλληλεπιδρούν σχεδόν σαν ζωντανά κύτταρα. Στα ζωντανά κύτταρα αυτή η συμπεριφορά είναι γνωστή ως χημειοταξία.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου Stanford μελέτησαν το φαινόμενο χρησιμοποιώντας σταγόνες νερού που περιείχαν προπυλενική γλυκόλη και ερμήνευσαν την περίεργη συμπεριφορά τους με βάση την λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην εξάτμιση και την επιφανειακή τάση των σταγόνων [Vapour-mediated sensing and motility in two-component droplets, N. J. Cira, A. Benusiglio & M. Prakash].

Σύμφωνα με τους ερευνητές το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να βρει εφαρμογές σε μικρορροϊκές συσκευές, στον καθαρισμό της επιφάνειας ηλιακών συλλεκτών κ.ά.

A puzzling observation, pursued through hundreds of experiments, has led Stanford researchers to a simple yet profound discovery: Under certain circumstances, droplets of fluid will move like performers in a dance choreographed by molecular physics.

Στο βίντεο οι βιομηχανικοί του Stanford παρουσιάζουν και εξηγούν το εντυπωσιακό φαινόμενο των σταγόνων που «χορεύουν».

Πηγή: http://news.stanford.edu/news/2015/march/dancing-droplets-prakash-031115.html

Χειραψίας το… ανάγνωσμα. Palm scent: the science of smelling after a handshake

Η χειραψία έχει κοινωνικό αλλά και βιολογικό υπόβαθρο. New study reveals participants unconsciously sniff their right hand after shaking it with others as part of process to pick up chemical signals about others. Heaven scent … the Queen shakes hands with Pope John Paul II at the Vatican in Rome. Photograph: Pool/Tim Graham Picture Library/Tim Graham/Getty Images

Αποτελεί καθημερινή κίνηση και πρακτική του σύγχρονου ανθρώπου για την οποία δεν γνωρίζουμε τίποτε. Πώς και γιατί η χειραψία έγινε ο στάνταρτ τρόπος χαιρετισμού των ανθρώπων; Νέα μελέτη του Ινστιτούτου Επιστήμης Weizmann προτείνει μια θεωρία για την αιτία που οδήγησε στην ανάπτυξη αυτού του τρόπου επαφής των ανθρώπων. Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «eLife» αναφέρει ότι μέσω της χειραψίας «ανταλλάσσονται» οι οσμές μας. Έτσι, από την αρχαιότητα άρχισε να καθιερώνεται αυτός ο τρόπος χαιρετισμού επειδή ήταν ένας κοινωνικά αποδεκτός τρόπος επικοινωνίας οσμών. 

Με απλά λόγια μπορούσες να μυρίσεις τον άλλον με... πολιτισμένο τρόπο και, όπως συμβαίνει και με πολλά ζώα, έτσι και στους ανθρώπους οι οσμές παίζουν σημαντικό ρόλο στις σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μάλιστα πειράματα με 280 άτομα στα οποία διαπιστώθηκε ότι ακόμη και σήμερα πολλοί άνθρωποι, ασυνείδητα, έπειτα από μια χειραψία τείνουν να μυρίσουν τα χέρια τους.

Οι συμβουλές

Scent a deal? Not always (Image: Saul Loeb/AFP/Getty Images)

Ιδρωμένες παλάμες; Ασταθές βλέμμα; Υπερβολική θέρμη; Βασικά λάθη που πρέπει να αποφύγει κανείς για τη χειραψία που δίνει τις ιδανικές εντυπώσεις, σύμφωνα τουλάχιστον με τον επιστημονικό οδηγό που συνέταξαν βρετανοί ψυχολόγοι.

«Η ανθρώπινη χειραψία είναι ένα από τα κρισιμότερα στοιχεία για τον σχηματισμό εντυπώσεων και αποτελεί πηγή πληροφοριών για τη διαμόρφωση κρίσεων σχετικά με έναν άλλον άνθρωπο» επισημαίνει στο Reuters ο Τζέφρι Μπίτι, επικεφαλής του τμήματος Ψυχολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Ο ίδιος δηλώνει μάλιστα έκπληκτος «που μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει ένας οδηγός που να δείχνει στον κόσμο πώς πρέπει να κάνει χειραψία».

Ο δρ Μπίτι και οι συνεργάτες του δημιούργησαν μια μαθηματική φόρμουλα με 12 βασικές παραμέτρους που δημιουργούν στον αποδέκτη το αίσθημα σεβασμού και εμπιστοσύνης.

Τα συμπεράσματα φαίνονται αυτονόητα, ίσως όμως έχουν σημασία για τους κοινωνικά αδέξιους. Τα σημαντικότερα προβλήματα που χαλούν τις εντυπώσεις: ιδρωμένες παλάμες (δείχνουν άγχος), άνευρο κράτημα του χεριού ή, αντίθετα, υπερβολικά δυνατό σφίξιμο, και έλλειψη επαφής με τα μάτια.

Οι συστάσεις των ερευνητών για την τέλεια χειραψία: χρησιμοποιήστε το δεξί χέρι, φροντίστε η παλάμη να είναι στεγνή και δροσερή, σφίξτε ολόκληρη την παλάμη του άλλου με μέτρια δύναμη και κουνήστε τα χέρια τρεις φορές, χωρίς να τα τραντάζετε, για δύο με τρία δευτερόλεπτα το πολύ. Η χειραψία πρέπει επίσης να συνοδεύεται από επαφή με τα μάτια και ένα φυσικό χαμόγελο.

Υπονομεύει την υγεία;

Figure 1. Handshakes can transfer chemosignaling components. (A) A representative image of our sampling method using a nitirle glove during handshake. (B) An example chromatogram from one experiment. Note that the ‘clean’ condition is a glove worn by the same hand, but not shaken. This controls for potential contamination from the glove-wearing hand. Most unmarked peaks in the chromatogram that are present in both the clean and the shaken are PDMS artifacts—various siloxane compounds that come from either the twister used to sample the gloves or the GC column. Moreover, some peaks that are present in this example were not present across subjects. The only three peaks that were present following all shakes but never once in control are those we describe in the following panel. (C) Summated data from 10 individuals (each an average of three shakes) demonstrating three compounds of interest in chemosignaling (Gallagher et al., 2008) that were effectively transferred by handshaking in all instances and never once in control. DOI: http://dx.doi.org/10.7554/eLife.05154.003

Η χειραψία μεταδίδει περισσότερα μικρόβια από ό,τι οποιαδήποτε άλλη μορφή επαφής χεριού με χέρι, ενώ τα λιγότερα μεταδίδει ο χαιρετισμός γροθιάς με γροθιά, αναφέρουν επιστήμονες από την Ουαλία. Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνουν εκείνα προγενέστερων κλινικών μελετών και ενισχύουν την άποψη ορισμένων επιστημόνων, οι οποίοι είχαν εισηγηθεί προ καιρού την απαγόρευση της χειραψίας στα νοσοκομεία. Οι ερευνητές πήραν ένα ζευγάρι αποστειρωμένα γάντια και τα εμβάπτισαν σε ένα βακτηριακό «κοκτέιλ», ώστε να καλυφθεί πλήρως το εξωτερικό τμήμα τους με το βακτήριο Ε.coli.

Στη συνέχεια ένας ερευνητής φόρεσε τα γάντια και άρχισε να ανταλλάσσει χειραψίες με συναδέλφους του με τρεις τρόπους (κλασική χειραψία, «κόλλα πέντε» και χαιρετισμός γροθιάς με γροθιά), χρησιμοποιώντας διάφορες δυνάμεις στη λαβή του. Αποτέλεσμα: οι χειραψίες μετέδιδαν 10 φορές περισσότερα βακτήρια από όσα ο χαιρετισμός γροθιά με γροθιά, ενώ το «κόλλα πέντε» μετέδιδε ενδιάμεση ποσότητα βακτηρίων - ίσως διότι η κλασική χειραψία απαιτεί επαφή μεγαλύτερου τμήματος των χεριών και επί περισσότερη ώρα από ό,τι τα δύο άλλα είδη χαιρετισμού.

«Το θέμα αυτό μοιάζει φαιδρό, αλλά ασφαλώς έχει μια πάρα πολύ σοβαρή πλευρά. Όταν υπάρχει επιδημία γρίπης, όπως συμβαίνει κάθε χειμώνα, ή, χειρότερα ακόμη, μια πανδημία γρίπης, όπως συνέβη προ ετών, η χειραψία είναι κάτι που πρέπει να σκέφτεται κανείς δύο φορές προτού το κάνει. Το ίδιο και όταν βρίσκεται σε ένα νοσοκομείο, όπου "ανθούν" τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια, τα οποία κοστίζουν χιλιάδες ζωές ετησίως» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Ντέιβιντ Ουίτγουορθ, λέκτορας στο Ινστιτούτο Βιολογικών, Περιβαλλοντικών και Αγροτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Aberystwyth. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην «Αμερικανική Επιθεώρηση Ελέγχου Λοιμώξεων» (AJIC).

Την ίδια άποψη ενστερνίζονται και ερευνητές από την Ιατρική Σχολή David Geffen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες (UCLA), οι οποίοι δημοσίευσαν στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA) άρθρο στο οποίο πραγματεύονται τα οφέλη και τους δυνητικούς κοινωνικούς κινδύνους από την κατάργηση της χειραψίας στα νοσοκομεία.