Η εποχή μας λέγεται... Ανθρωπόκαινο. The Dawn of the Anthropocene Era

Με τις ανθρώπινες δραστηριότητες να αλλάζουν δραστικά το πρόσωπο του πλανήτη, οι γεωλόγοι σκέφτονται να κηρύξουν την έναρξη μιας νέας γεωλογικής εποχής: του Ανθρωπόκαινου.

Δύσκολη υπόθεση ο ορισμός νέας γεωλογικής εποχής

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αλλάξει δραματικά το πρόσωπο του πλανήτη και έτσι οι γεωλόγοι κάνουν λόγο για μια νέα εποχή της Γης - το Ανθρωπόκαινο. Planet Earth: Are we living in a new geological era? Yes, argue British researchers, the Anthropocene

Στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Γεωφυσικής, οι ερευνητές συζήτησαν κυρίως τα κριτήρια με βάση τα οποία θα όριζαν την αρχή αυτής της επικυριαρχίας του ανθρώπου -παρά τις δραματικές αλλαγές που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο, ο ορισμός μιας νέας γεωλογικής εποχής είναι δύσκολη υπόθεση.

«Αν πρόκειται για νέα γεωλογική περίοδο, θα πρέπει να είναι εμφανής στο γεωλογικό αρχείο» επισήμανε στο LiveScience.com ο Άντονι Μπράουν του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία.

Mankind's handwriting: This color mapped distribution shows how agriculture has changed nature.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η έναρξη του Ανθρωπόκαινου θα μπορούσε να οριστεί με βάση τις αλλαγές που φέρνει στο σχηματισμό ιζημάτων η γεωργία. Για παράδειγμα, η αποψίλωση των δασών για τη δημιουργία καλλιεργητικών εκτάσεων αλλάζει την απορροή του βρόχινου νερού σε ποτάμια και λίμνες, δημιουργώντας συχνά ένα παχύ ίζημα λάσπης.

Άλλοι ερευνητές θεωρούν προβληματική αυτή την πρόταση, επισημαίνοντας ότι η γεωργία δεν υιοθετήθηκε ταυτόχρονα σε όλο τον πλανήτη. Σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής, για παράδειγμα, η εντατική γεωργία είναι πρόσφατη εξέλιξη.

Έναρξη με βάση τις αποθέσεις χημικών;

Smoke stacks: Researchers say that mankind has changed the geosphere for the long term through, among other things, CO2 emissions.

Οι γεωλόγοι θα μπορούσαν να παρακάμψουν το πρόβλημα ορίζοντας την έναρξη του Ανθρωπόκαινου με βάση τις αποθέσεις χημικών ουσιών τον 20ό αιώνα, αφού η εκτεταμένη χρήση μολύβδου στη βενζίνη και στις μπογιές έχει ήδη αφήσει ίχνη αυτού του μετάλλου στα εδάφη όλου του κόσμου. Ένα άλλο κριτήριο θα μπορούσε να είναι η παρουσία πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων, οι οποίοι παράγονται από τις πυρκαγιές και την καύση ορυκτών καυσίμων.

«Στα μέσα του 20ού αιώνα καταγράφεται μια απότομη αύξηση σε αυτά τα χημικά στο έδαφος» είπε o Μάικλ Κρούγκε του Πολιτειακού Πανεπιστημίου Μοντκλέρ στο Νιού Τζέρσι.

Μια τέταρτη ιδέα για τον ορισμό της έναρξης του Ανθρωπόκαινου αφορά τις πρωτοφανείς μετατοπίσεις εδαφών από την εξορυκτική δραστηριότητα ή τη συσσώρευση ορυκτών από την καύση λιθάνθρακα, την παραγωγή τσιμέντου και τη χρήση λιπασμάτων.

Δείκτης τα θαμμένα πλαστικά υλικά; 

Should the detritus of modern human society, such as plastic bottles and tin cans, be used as geologic markers for a new, human-shaped geological era?  CREDIT: Steshkin Yevgeniy

Για άλλους γεωλόγους, το απλούστερο και ασφαλέστερο κριτήριο θα ήταν τα πλαστικά υλικά που θάβονται στα ιζήματα ή γεμίζουν τις χωματερές των πόλεων. Το κριτήριο δεν θα ίσχυε φυσικά μόνο για τις πυκνοκατοικημένες περιοχές, αφού τα πλαστικά σταδιακά διαλύονται σε κομματάκια που μπορούν να κάνουν το γύρο του κόσμου.

Πάντως, όποια άποψη κι αν επικρατήσει τελικά σχετικά με το Ανθρωπόκαινο, οι γεωλόγοι θα έπρεπε να λάβουν υπόψη και τους κλιματικούς και αστρονομικούς παράγοντες που συνήθως σηματοδοτούν τη μετάβαση σε μια νέα εποχή.

Όπως επισήμανε ο δρ Μπράουν, «πρέπει να συνδυάσουμε την ανθρωπογενή ποικιλότητα και τη φυσική ποικιλότητα στο κλιματικό σύστημα. Είναι ένα ερώτημα που οι γεωλόγοι δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν ποτέ στο παρελθόν».

«Πρωτοφανή» απολιθώματα πανάρχαιων πλασμάτων. Found: The tiny shrimp-like creatures that are 425 MILLION years old

Μια από τις εικόνες που ανασυνθέτουν την εικόνα του εξωτερικού μέρους αλλά και του εσωτερικού των πανάρχαιων οστρακόδερμων. A reconstruction of a tiny shrimp-like creatures 425 million years old that was found in Hertfordshire.

Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη έκαναν ερευνητές στη Βρετανία. Εντόπισαν τα απολιθώματα ενός άγνωστου είδους οστρακόδερμου που μοιάζει με μικροσκοπική γαρίδα. Μαζί με το κέλυφος εντοπίστηκαν σε πολύ καλή κατάσταση τα πόδια, τα μάτια, τα βράγχια, το στομάχι και άλλα «μαλακά» μέρη του σώματος αυτών των όντων. 

Κάπως έτσι έμοιαζε το πανάρχαιο οστρακόδερμο σύμφωνα με την ανασύνθεση που έγινε στους υπολογιστές. They were named Pauline avibella, which researchers say is after a 'special person'.

Τα όντα αυτά ζούσαν στη Βρετανία όταν το κλίμα στην περιοχή ήταν υποτροπικό. Μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί απολιθώματα από δύο μέλη του μυστηριώδους είδους το οποίο ονομάστηκε Pauline avibella. Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι διατηρήθηκαν σε τόσο καλή κατάσταση επειδή καταπλακώθηκαν από ηφαιστειακή τέφρα. 

The tiny animals were virtually reconstructed using scanners which photographed each 'slice' of the fossil.

Ειδικοί του Πανεπιστημίου του Λέστερ χρησιμοποίησαν πολύπλοκες τεχνικές για να ανασυνθέσουν σε υπολογιστή την εικόνα αυτών των οστρακόδερμων. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B.

Ποθητοί όσοι το παίζουν «δύσκολοι»! Playing Hard Make You More Attractive!

Περικλής Πανταζής, Πείσμα, π. 1875

Το παιχνίδι στρατηγικής κατά το οποίο άνδρες και γυναίκες το παίζουν… «δύσκολοι» αποτελεί τελικά ένα πανίσχυρο εξελικτικό εργαλείο με σκοπό την εξεύρεση του ιδανικού συντρόφου, υποστηρίζουν ερευνητές από την Αυστραλία και τη Σιγκαπούρη.

Σύμφωνα με τους ειδικούς των πανεπιστημίων της Δυτικής Αυστραλίας και Διοίκησης της Σιγκαπούρης, μέσα από τον ρόλο του «κακού» τα άτομα αυτά βάζουν σε δοκιμασία τη δέσμευση του συντρόφου τους.

Ξεσκεπάζοντας το ερωτικό παιχνίδι

Octave Lassaert, Ne sois pas cruelle, Lithogrraphie

Οι ερευνητές κατέγραψαν 58 διαφορετικούς τύπους της εν λόγω στρατηγικής, οι οποίοι ξεκινούσαν από το «σκωτσέζικο ντουζ» και έφταναν μέχρι την υποτιθέμενη αδιαφορία και την απόρριψη μέσω μηνυμάτων αυτόματου τηλεφωνητή.

«Παίζοντας τον ρόλο του “δύσκολου” τα άτομα αυτά – και κυρίως οι γυναίκες – ουσιαστικά δοκιμάζουν τα όρια της δέσμευσης του συντρόφου τους, μέχρις ότου λάβουν αυτό – ή αυτόν – που επιθυμούν» εξηγούν οι ψυχολόγοι.

«Διαπιστώσαμε ότι όσο περισσότερο κάποιος εμφανίζεται ως μη διαθέσιμος, τόσο περισσότερο το έτερον ήμισυ προτίθεται να επενδύσει στη σχέση. Φαίνεται λοιπόν ότι ισχύει αυτό που λένε, ότι η απουσία κάνει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα» προσθέτουν.

Όπως εξηγούν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «European Journal of Personality», οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια μελέτη αποτελούμενη από τέσσερα διαφορετικά στάδια, στα οποία συμμετείχαν συνολικά 1.500 άτομα σε ρόλο «δύσκολου» ώστε να δουν πώς ακριβώς λειτουργεί η συγκεκριμένη στρατηγική. Στην πορεία οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια γύρω από το ποια τακτική είχαν ακολουθήσει, πόσο συχνά την εφάρμοζαν και ποιο ήταν το αποτέλεσμα.

Προς αναζήτηση του ιδανικού πατέρα των παιδιών τους οι γυναίκες βάζουν τους συντρόφους τους συχνά στον... «πάγο», υποστηρίζουν οι επιστήμονες

Από τα στοιχεία που συνέλεξαν οι ερευνητές, φάνηκε ότι οι γυναίκες έπαιζαν συχνότερα τέτοιου είδους «παιχνίδια» συγκριτικά με τους άνδρες. Κάτι τέτοιο, πιστεύουν οι ειδικοί, ίσως συμβαίνει γιατί οι γυναίκες προσπαθούν με τον τρόπο αυτόν να συλλέξουν όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούν γύρω από τον υποψήφιο πατέρα των παιδιών τους. Από την πλευρά τους, οι άνδρες ενδεχομένως να καταλήγουν στον ρόλο του «δύσκολου» πιο σπάνια, υπό τον φόβο του ότι μπορεί να χάσουν ευκαιρίες σεξουαλικής συνεύρεσης.

«Επειδή ακριβώς μια γυναίκα ρισκάρει περισσότερα μέσα από τις σχέσεις της – π.χ. μέσω μιας εγκυμοσύνης – εξελικτικά τείνει να διαλέγει τον καλύτερο δυνατό σύντροφο» εξηγούν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.

Ψυχολογικά «όπλα» ανά φύλο

Σίλεια Δασκοπούλου, Γατούλες του Σέξ, 1975

Από ό,τι είδαν οι ειδικοί, πρώτη σε προτίμηση ερχόταν η τακτική της υψηλής αυτοπεποίθησης, δεύτερη η διατήρηση φιλικών σχέσεων με άλλους υποψηφίους και τρίτη η αποχή από το σεξ.

Οι γυναίκες φάνηκε ότι χρησιμοποιούσαν περισσότερο τακτικές που περιελάμβαναν σαρκασμό, αποχή από το σεξ, τον ρόλο της απασχολημένης, πειράγματα, φλερτ με άλλους άνδρες και την απάντηση-απόρριψη τηλεφωνικών κλήσεων υποψήφιων γαμπρών μέσω… αυτόματου τηλεφωνητή.

Οι άνδρες από την πλευρά τους, φάνηκε να υιοθετούν περισσότερο τρεις τακτικές: τον ρόλο του σκληρού και του αγενή, τον αποστασιοποιημένο γλυκό χωρίς να τηλεφωνούν συχνά στη σύντροφό τους και τον ρόλο του κακού κάνοντας τη σύντροφο να αισθάνεται τιποτένια.

Η αποκάλυψη των «Χόμπιτ», What a hobbit REALLY looks like: Researchers reconstruct the face of Homo floresiensis

Το πρόσωπο του θηλυκού «Χόμπιτ» που ζούσε στην Ινδονησία όπως το δημιούργησαν οι ερευνητές. A reconstruction of the face of Homo floresiensis unearthed by Professor Mike Morwood and the Liang Bua archaeological team in Flores, Indonesia in 2003, and dubbed the 'hobbit human'

Ομάδα ερευνητών στην Αυστραλία μελέτησε τα απολιθώματα των μικροσκοπικών ανθρώπων που ανακαλύφτηκαν το 2003 στο νησί Φλόρες της Ινδονησίας και η ύπαρξη τους έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις στην επιστημονική κοινότητα. Οι ερευνητές προσπάθησαν να δημιουργήσουν την πιθανή όψη που είχαν αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι εξαιτίας του μεγέθους τους έλαβαν το όνομα της μικροκαμωμένης φυλής των ιστοριών του Τζ.Ρ.Ρ. Τόλκιν, των Χόμπιτ. 

The researchers painstakingly reconstructed the face from skill fragments found in Flores, adding muscle and skin to reveal her face

Οι ερευνητές παρουσίασαν το (πιθανό) πρόσωπο αυτών των ανθρώπων για τους οποίους υπάρχει επιστημονική διαμάχη για το αν πρόκειται για ξεχωριστό είδος ή αν επρόκειτο για «κανονικούς» ανθρώπους που συρρικνώθηκαν είτε εξαιτίας κάποιας γενετικής ασθένειας είτε για να προσαρμοστούν στις συνθήκες που ζούσαν. 

Το πρόσωπο

Martin Freeman as the Hobbit Bilbo Baggins in the fantasy adventure The Hobbit: An Unexpected Journey. Now researchers have revealed what the fossils dubbed the 'hobbit human' looked like.

Η επίσημη ονομασία αυτών των ανθρώπων είναι Ηomo Floresiensis, το ύψος τους δεν ξεπερνούσε το ένα μέτρο και το βάρος τους ήταν περίπου 30 κιλά. Βάση των ευρημάτων που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα ζούσαν στο νησί για ένα διάστημα 60 χιλιάδων ετών και εξαφανίστηκαν για άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία πριν από περίπου 12 χιλιάδες έτη.

Dr Susan Hayes (right) looking at a replica of Homo floresienses with Penny Williamson from UOW¿s Earth and Environmental Sciences

Ερευνητές του Πανεπιστημίου Wollongong μελέτησαν τα απολιθώματα που έχουν εντοπιστεί και παρουσίασαν το πρόσωπο ενός θηλυκού H.Floresiensis ηλικίας 30 ετών. 

«Δεν μπορείς να την πεις όμορφη αλλά σίγουρα μπορείς να πεις ότι έχει διακριτά χαρακτηριστικά» αναφέρει η Σούζαν Χέις, ανθρωπολόγος με γνώσεις ιατροδικαστικής που ήταν επικεφαλής των ερευνητών. Η παρουσίαση έγινε σε μεγάλο συνέδριο αρχαιολογίας που γίνεται αυτές τις μέρες στην Αυστραλία και συμπίπτει χρονικά με την κυκλοφορία της ταινίας «Χόμπιτ» του Πίτερ Τζάκσον.

Επτά πλανήτες που ίσως διαθέτουν ζωή, Seven Milky Way worlds could harbour life, say astronomers

Επτά εξωπλανήτες είναι πιθανό να διαθέτουν ζωή. A collage of computer generated images of possibly habitable worlds made to celebrate the first year of the Planetary Habitability Laboratory's Habitable Exoplanets Catalog. Earth is at the top right Credit: PHR@UPR Arecibo, ESA/Hubble, NASA

Την τελευταία δεκαετία έχουν εντοπιστεί περίπου 700 εξωπλανήτες, δηλαδή πλανήτες που βρίσκονται στον γαλαξία μας πέρα από το δικό μας ηλιακό σύστημα. Πριν από έναν χρόνο δημιουργήθηκε ο Κατάλογος Κατοικήσιμων Εξωπλανητών (Habitable Exoplanets Catalog - HEC) για να καταχωρούνται εκεί οι πλανήτες που διαθέτουν συνθήκες ευνοϊκές για την ανάπτυξη και επιβίωση της ζωής. Ο πρώτος κατάλογος είχε μόλις δύο τέτοιους πλανήτες, ωστόσο ο νέος που ανακοινώθηκε το πρωί της Δευτέρας 10 Δεκεμβρίου έχει πλέον επτά πλανήτες που θέτουν υποψηφιότητα για την ύπαρξη ζωής.

Η αναζήτηση και ο κατάλογος

Τα ηλιοβασιλέματα σε υποψηφίους για ζωή πλανήτες. Dusk on an alien world: How sunsets might look on four of the new worlds discovered, compared with Earth on the far left, according to data collected by the HEC project. The image corrects for the size, colours, and brightness of the star and sky as seen from an Earth-like world. The size of and colours of the star of Kepler-22b look similar to Earth because it orbits a Sun-like star. The sunsets of Gliese 667Cc and 581d look much redder because they orbit a red dwarf star, with the sky of Gliese 581d much darker due to its greater distance. The star of HD 85512b is the brightest of all cases although the star of Gliese 667Cc is the biggest. Credit: PHR@UPR Arecibo, ESA/Hubble, NASA

Οι επιστήμονες δηλώνουν ενθουσιασμένοι αφού εκτιμούσαν ότι στο διάστημα των δώδεκα μηνών από τον πρώτο κατάλογο ο αναθεωρημένος θα είχε μέσα έναν ή το πολύ δύο ακόμη κατοικήσιμους πλανήτες και όχι άλλους πέντε όπως τελικά συνέβη. Σε αυτή την εξέλιξη έχουν συμβάλει πολλά νέα προηγμένης τεχνολογίας επίγεια τηλεσκόπια και κυρίως το διαστημικό παρατηρητήριο Kepler που έχει αποκλειστική αποστολή την ανεύρεση εξωπλανητών.

Ογδόντα από τους εκατοντάδες εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί διαθέτουν μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης. Όμως ελάχιστοι από αυτούς τους 80 εξωπλανήτες βρίσκονται σε απόσταση τέτοια από το μητρικό τους άστρο ώστε να είναι πιθανό να υπάρχουν συνθήκες (κατάλληλη θερμοκρασία, νερό σε υγρή μορφή κ.α) τέτοιες που να ευνοούν την παρουσία ζωής. 

The Planetary Habitability Laboratory (PHL) had compiled a Habitable Exoplanets Catalog (HEC). Currently, the possible Earth-like exoplanets are Gliese 581d, HD 85512b, Kepler 22b, Gliese 667Cc, Gliese 581g, Gliese 163c, and HD 40307g. Credit: PHL @ UPR Arecibo, HPCf @ UPR, and ESO/S, Mash Mix: SPACE.com. Music: Mark Peterson, Loch Ness Productions

Ο κατάλογος HEC θέτει μια σειρά από προϋποθέσεις «κατοικησιμότητας» των πλανητών. Όποιοι πλανήτες πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις καταχωρούνται στον κατάλογο. Οι επτά πλανήτες που βρίσκονται σε αυτόν (με χρονολογική σειρά ανακάλυψης) είναι οι: Gliese 581d, HD 85512b, Kepler 22b, Gliese 667Cc, Gliese 581g, Gliese 163c, HD 40307g.

ΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΩΝ ΜΙΝΩΪΤΩΝ, What communication did the Minoans use?

Μια είδηση από την Κνωσό στο παλάτι της Φαιστού μπορούσε να μεταδοθεί σε λίγα μόλις λεπτά καλύπτοντας απόσταση 50 χιλιομέτρων ανάμεσα από βουνά και φαράγγια πριν 3,500 χρόνια .Το ίδιο μήνυμα  μπορούσε να μεταδοθεί και σε όλο το Αιγαίο και ποιος ξέρει που αλλού, αλλά και πόσο μακριά.

Μόλις ελήφθη η απόφαση για την εφαρμογή ενός τέτοιου  συστήματος  επικοινωνιών στην Κρήτη και πρέπει να αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα, η πρώτη ενέργεια θα ήταν να εντοπίσουν τις περιοχές σε ένα πλαίσιο που θα περιλαμβάνει τη ραχοκοκαλιά του δικτύου. Η πιο προφανής πρώτη επιλογή ήταν ο Γιούχτας (783 μ., 2.569 ft), το οποίο δεσπόζει πάνω από την Κνωσό μόλις έξι χιλιόμετρα προς τα νότια. Κατά τη διάρκεια των αιώνων αυτό το διακριτικό ορόσημο θα καθοδηγεί πολλά πλοία στα λιμάνια της Μινωικής ακτής. Στα νότια υπάρχει το Όρος Κόφινας (1.166 μ., 3.825 ft), -το σωστό είναι 1231 μέτρα -το οποίο έχει θέα την νότια ακτή της Κρήτης, με άμεση σύνδεση με τη Φαιστό. Ένα μήνυμα από το παλάτι της Κνωσού θα μπορούσε να σταλεί με μόλις δύο τρείς αντανακλάσεις  προτού το  λάβει η Φαιστός. Το μήνυμα θα μπορούσε να έρχεται και να παραδοθεί μέσα σε μόλις λίγα λεπτά. Αυτό θα ήταν μια εκπληκτική και πραγματικά επαναστατική ανακάλυψη επικοινωνιών στην Εποχή του Χαλκού.

Οι καφέ νάνοι μπορούν να «φτιάξουν» μια Γη, Even Brown Dwarfs May Grow Rocky Planets

This artist's conception zooms in on the brown dwarf and its accretion disk. The discovery of a bipolar molecular outflow at ISO-Oph 102 offers the first strong evidence in favor of brown dwarf formation through gravitational collapse. Credit: David A. Aguilar (CfA)

Νέες παρατηρήσεις σε καφέ νάνους δείχνουν ότι αυτά τα άστρα διαθέτουν τα κοσμικά υλικά που είναι απαραίτητα για τον σχηματισμό πλανητών μικρομεσαίου μεγέθους όπως η Γη. Η ανακάλυψη θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική αφού μέχρι σήμερα οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι καφέ νάνοι δεν μπορούν να σχηματίσουν τέτοιους πλανήτες.

Οι καφέ νάνοι

This artist's conception shows the brown dwarf ISO-Oph 102. Observations by the Submillimeter Array suggest that it is forming like a star, by accumulating material from the surrounding accretion disk (orange) shown here. The brown dwarf sheds angular momentum by ejecting material in two oppositely directed jets (red). Blue bow shocks indicate where those jets are interacting with the interstellar medium. Credit: ASIAA

Ο καφέ νάνος είναι ένα «αποτυχημένο άστρο», όπως χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες αυτά τα κοσμικά αντικείμενα. Οι καφέ νάνοι ξεκινούν τη ζωή τους ως συμβατικά άστρα αλλά πολύ γρήγορα καταρρέουν κάτω από το ίδιο τους το βάρος και μετατρέπονται σε υπέρπυκνες «μπάλες» αερίου.

Η θεωρία 

Καλλιτεχνική απεικόνιση των κόκκων σκόνης που εντοπίστηκαν στον καφέ νάνο και είναι πιθανό να σχηματίσουν έναν βραχώδη πλανήτη όπως η Γη. Artist’s impression of grains in the disc around a brown dwarf. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/L. Calçada (ESO).

Βασικό δομικό υλικό για τον σχηματισμό βραχωδών πλανητών είναι οι κόκκοι σκόνης οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από τα άστρα, αρχικά συγκρούονται μεταξύ τους και μετά συγκολλούνται. Οι επιστήμονες πίστευαν μέχρι σήμερα ότι στους καφέ νάνους υπάρχουν μικρές ποσότητες κόκκων σκόνης που περιστρέφονται με μεγάλη ταχύτητα γύρω από το άστρο τους, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να επιτευχθεί το φαινόμενο της σύγκρουσης και συγκόλλησής τους.

Η ανακάλυψη

This image shows the brown dwarf ISO-Oph 102, or Rho-Oph 102, in the Rho Ophiuchi star-forming region. Its position is marked by the crosshairs. This visible-light view was created from images forming part of the Digitized Sky Survey 2. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin

Ομάδα ερευνητών του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) παρατήρησε με το  ραδιοτηλεσκόπιο ALMΑ το άστρο ISO-Oph 102, έναν καφέ νάνο σε απόσταση 400 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Οφιούχου. 

Στον δίσκο κοσμικής ύλης του άστρου οι ερευνητές εντόπισαν μεγάλου μεγέθους κόκκους σκόνης οι οποίοι σύμφωνα με τους ερευνητές είναι προϊόν του φαινομένου σύγκρουσης/συγκόλλησης και άρα, θεωρητικώς τουλάχιστον, είναι εφικτός ο σχηματισμός μικρομεσαίων βραχωδών πλανητών εκεί.

«Μείναμε κυριολεκτικά έκπληκτοι όταν ανακαλύψαμε μεγάλους κόκκους σκόνης στον λεπτό δίσκο ύλης του άστρου» δηλώνει ο Λούκα Ρίτσι, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Το τηλεσκόπιο

This picture of the ALMA radio antennas on the Chajnantor Plateau in Chile, 16,500 feet above sea level, was taken a few days before the start of ALMA Early Science operations. Nineteen antennas are on the plateau.  CREDIT: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/W. Garnier (ALMA)

Το ALMA είναι μια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή. Η εγκατάσταση βρίσκεται ακόμη υπό κατασκευή και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε περίπου έναν χρόνο. Σε πλήρη ισχύ το ALMA θα μπορεί να πραγματοποιεί παρατηρήσεις πολύ μεγάλης ακρίβειας.

«Σύντομα θα μπορούμε όχι μόνο να εντοπίζουμε την παρουσία μικρών σωματιδίων σε έναν δίσκο κοσμικής ύλης αλλά να χαρτογραφούμε την κατανομή αυτών των σωματιδίων. Όταν το τηλεσκόπιο τεθεί σε πλήρη λειτουργία θα μπορέσουμε επίσης να διαπιστώσουμε το πώς αλληλεπιδρούν οι κόκκοι σκόνης με το μονοξείδιο του άνθρακα που εντοπίσαμε στον δίσκο του καφέ νάνου. Αυτό θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τον σχηματισμό των πλανητών εκεί» καταλήγει ο Ρίτσι.