Η εποχή μας λέγεται... Ανθρωπόκαινο. The Dawn of the Anthropocene Era

Με τις ανθρώπινες δραστηριότητες να αλλάζουν δραστικά το πρόσωπο του πλανήτη, οι γεωλόγοι σκέφτονται να κηρύξουν την έναρξη μιας νέας γεωλογικής εποχής: του Ανθρωπόκαινου.

Δύσκολη υπόθεση ο ορισμός νέας γεωλογικής εποχής

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αλλάξει δραματικά το πρόσωπο του πλανήτη και έτσι οι γεωλόγοι κάνουν λόγο για μια νέα εποχή της Γης - το Ανθρωπόκαινο. Planet Earth: Are we living in a new geological era? Yes, argue British researchers, the Anthropocene

Στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Γεωφυσικής, οι ερευνητές συζήτησαν κυρίως τα κριτήρια με βάση τα οποία θα όριζαν την αρχή αυτής της επικυριαρχίας του ανθρώπου -παρά τις δραματικές αλλαγές που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο, ο ορισμός μιας νέας γεωλογικής εποχής είναι δύσκολη υπόθεση.

«Αν πρόκειται για νέα γεωλογική περίοδο, θα πρέπει να είναι εμφανής στο γεωλογικό αρχείο» επισήμανε στο LiveScience.com ο Άντονι Μπράουν του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία.

Mankind's handwriting: This color mapped distribution shows how agriculture has changed nature.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η έναρξη του Ανθρωπόκαινου θα μπορούσε να οριστεί με βάση τις αλλαγές που φέρνει στο σχηματισμό ιζημάτων η γεωργία. Για παράδειγμα, η αποψίλωση των δασών για τη δημιουργία καλλιεργητικών εκτάσεων αλλάζει την απορροή του βρόχινου νερού σε ποτάμια και λίμνες, δημιουργώντας συχνά ένα παχύ ίζημα λάσπης.

Άλλοι ερευνητές θεωρούν προβληματική αυτή την πρόταση, επισημαίνοντας ότι η γεωργία δεν υιοθετήθηκε ταυτόχρονα σε όλο τον πλανήτη. Σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής, για παράδειγμα, η εντατική γεωργία είναι πρόσφατη εξέλιξη.

Έναρξη με βάση τις αποθέσεις χημικών;

Smoke stacks: Researchers say that mankind has changed the geosphere for the long term through, among other things, CO2 emissions.

Οι γεωλόγοι θα μπορούσαν να παρακάμψουν το πρόβλημα ορίζοντας την έναρξη του Ανθρωπόκαινου με βάση τις αποθέσεις χημικών ουσιών τον 20ό αιώνα, αφού η εκτεταμένη χρήση μολύβδου στη βενζίνη και στις μπογιές έχει ήδη αφήσει ίχνη αυτού του μετάλλου στα εδάφη όλου του κόσμου. Ένα άλλο κριτήριο θα μπορούσε να είναι η παρουσία πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων, οι οποίοι παράγονται από τις πυρκαγιές και την καύση ορυκτών καυσίμων.

«Στα μέσα του 20ού αιώνα καταγράφεται μια απότομη αύξηση σε αυτά τα χημικά στο έδαφος» είπε o Μάικλ Κρούγκε του Πολιτειακού Πανεπιστημίου Μοντκλέρ στο Νιού Τζέρσι.

Μια τέταρτη ιδέα για τον ορισμό της έναρξης του Ανθρωπόκαινου αφορά τις πρωτοφανείς μετατοπίσεις εδαφών από την εξορυκτική δραστηριότητα ή τη συσσώρευση ορυκτών από την καύση λιθάνθρακα, την παραγωγή τσιμέντου και τη χρήση λιπασμάτων.

Δείκτης τα θαμμένα πλαστικά υλικά; 

Should the detritus of modern human society, such as plastic bottles and tin cans, be used as geologic markers for a new, human-shaped geological era?  CREDIT: Steshkin Yevgeniy

Για άλλους γεωλόγους, το απλούστερο και ασφαλέστερο κριτήριο θα ήταν τα πλαστικά υλικά που θάβονται στα ιζήματα ή γεμίζουν τις χωματερές των πόλεων. Το κριτήριο δεν θα ίσχυε φυσικά μόνο για τις πυκνοκατοικημένες περιοχές, αφού τα πλαστικά σταδιακά διαλύονται σε κομματάκια που μπορούν να κάνουν το γύρο του κόσμου.

Πάντως, όποια άποψη κι αν επικρατήσει τελικά σχετικά με το Ανθρωπόκαινο, οι γεωλόγοι θα έπρεπε να λάβουν υπόψη και τους κλιματικούς και αστρονομικούς παράγοντες που συνήθως σηματοδοτούν τη μετάβαση σε μια νέα εποχή.

Όπως επισήμανε ο δρ Μπράουν, «πρέπει να συνδυάσουμε την ανθρωπογενή ποικιλότητα και τη φυσική ποικιλότητα στο κλιματικό σύστημα. Είναι ένα ερώτημα που οι γεωλόγοι δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν ποτέ στο παρελθόν».