Πόσο χρειάστηκαν οι δεινόσαυροι να γίνουν πτηνά; Dinosaurs shrank for 50 million years to become birds

Το μονοπάτι της μετατροπής των δεινοσαύρων σε πτηνά μελέτησαν εκ νέου ειδικοί που υποστηρίζουν ότι η όλη διεργασία διήρκεσε δεκάδες εκ. Έτη. From left to right: a neotheropod, a tetanuran, a coelurosaur, a paravian and Archaeopteryx. Body trait analysis shows the miniaturisation of theropods started about 50 million years before Archaeopteryx, the earliest bird, lived. Results from the study are reported in the journal Science. (Image: Davide Bonnadonna).

Τα πτηνά σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία κατάγονται από τους δεινοσαύρους. Η θεωρία αυτή (που ενισχύεται συνεχώς από καινούργια ευρήματα) αναφέρει ότι για να καταφέρουν να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον που μεταβαλλόταν εναντίον τους οι δεινόσαυροι άρχισαν να μικραίνουν σε μέγεθος, να βγάζουν φτερά και να μαθαίνουν να πετούν.

Dinosaurs evolved into a huge range of shapes and sizes over 170 million years. Small body size might have been key to maintaining evolutionary potential in birds, which broke the lower body size limit of around 2.2lb (1kg) seen in other dinosaurs.

Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι αυτή η… μεταμόρφωση δεν έγινε από τη μια στιγμή στην άλλη αλλά ήταν μια μακρά εξελικτική διεργασία. 

The feathered dinosaur Microraptor pounces on a nest of primitive birds, named Sinornis. Being smaller and lighter in the land of giants, with rapidly evolving anatomical adaptations, provided these bird ancestors with new ecological opportunities.

Σύμφωνα με τους ερευνητές χρειάστηκαν περίπου 50 εκ. έτη για να μετατραπούν οι δεινόσαυροι σε πτηνά.

Η χρονολόγηση

The study, which 'weighed' hundreds of dinosaurs, suggests that shrinking may have helped the group that became birds continue exploiting new ecological niches. This evolutionary tree shows major events in dinosaur body size evolution.

Διεθνής ομάδα ερευνητών μελέτησε 1.500 ανατομικά χαρακτηριστικά από 120 δεινοσαύρους διαφόρων ειδών της οικογένειας των θηροπόδων.

Tyrannosaurus rex weighed 7 tonnes and was the largest land predator of all time. Dinosaur groups that failed to change in size got locked into narrow ecological niches, and ultimately went extinct.

Οι ερευνητές μελέτησαν τα μεγαλύτερα είδη της οικογένειας (Τυραννόσαυρους και Γιγαντόσαυρους) και διάφορα είδη που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι ανάμεσα σε εκείνα που εξελίχτηκαν σε πτηνά.

Archaeopteryx, the first bird, was a small dinosaur weighing only 2.2lbs (1kg). Small size might have been key to the evolutionary success of birds. This line kept experimenting with different, often radically smaller, body sizes - enabling new body 'designs' and adaptations to arise more rapidly.

Χρησιμοποίησαν διάφορες μεθόδους και τεχνικές ανάμεσα στις οποίες και ορισμένες που χρησιμοποιούν μοριακοί βιολόγοι για να ανασυνθέσουν την εξέλιξη ενός ιού.

The branch of theropod dinosaurs, which gave rise to modern birds, were the only dinosaurs that kept getting smaller. In this artist's impression, early birds (Longirostravis) preen one of their large theropod relatives, Yutyrannus. Both species lived 120 million years ago in what is now northern China.

«Μελετήσαμε το επίπεδο της εξέλιξης των θηροπόδων. Διαπιστώσαμε ότι εκείνοι που εξελίσσονταν ταχύτερα ήταν οι δεινόσαυροι που όλα τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι είναι οι πρόγονοι των πτηνών. Η εικόνα που αποκομίζουμε από τη μελέτη μας είναι ότι υπήρξε μια αργή, σταδιακή εξελικτική διεργασία μετατροπής των δεινοσαύρων σε πτηνά κατά την οποία κάθε καινούργιο είδος που έκανε την εμφάνιση του ήταν ελαφρώς μικρότερο από το προηγούμενο. Για να φτάσουμε από τους μεγάλους δεινοσαύρους στα πρώτα μικρά πτηνά χρειάστηκαν περισσότερα από 50 εκ. έτη» αναφέρει ο Μάικλ Λι, παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας και του Νότιου Μουσείου της Αυστραλίας που ήταν επικεφαλής της μελέτης.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Ρομπότ παραγωγής οξυγόνου στέλνουν στον Άρη. NASA's Next Mars Rover Will Search for Signs of Life

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα και ένα σκίτσο στο οποίο εικονίζεται το Mars 2020. A sketch of the design for NASA's 2020 Mars rover. Planning for NASA's 2020 Mars rover envisions a basic structure that capitalizes on re-using the design and engineering work done for the NASA rover Curiosity, which landed on Mars in 2012, but with new science instruments selected through competition for accomplishing different science objectives with the 2020 mission. Credit: NASA/JPL-Caltech

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα πληροφορίες για τον επόμενο ρομποτικό εξερευνητή που θα στείλει στον Άρη.

Michael Meyer, lead scientist, Mars Exploration Program, gives remarks during a press briefing where it was announced what instruments will be carried aboard the agency’s Mars 2020 mission, Thursday, July 31, 2014 at NASA Headquarters in Washington. The new rover will carry more sophisticated, upgraded hardware and new instruments to conduct geological assessments of the rover's landing site, determine the potential habitability of the current environment, and directly search for signs of ancient Martian life -- something no previous Mars mission has done. Credit: NASA/Bill Ingalls

Όπως συνέβη και τις προηγούμενες φορές έτσι και τώρα το νέο ρομπότ θα φέρει ακόμη πιο προηγμένο εξοπλισμό από εκείνα που βρίσκονται στον Κόκκινο Πλανήτη και θα μπορεί να εκτελέσει πιο σύνθετες αποστολές.

Κωδικός: Οξυγόνο

This graphic depicts the mission timeline for NASA's 2020 Mars rover, which will seek signs of past life on the Red Planet. Credit: NASA/JPL-Caltech

Το Mars 2020 όπως λέει και το όνομα του θα ξεκινήσει το ταξίδι του για τον Άρη στις αρχές του 2020 και αναμένεται να φτάσει εκεί λίγους μήνες αργότερα.

This artist's illustration shows how NASA's Mars 2020 rover will use Supercam, a laser instrument that can provide imaging, chemical composition analysis, and mineralogy. Credit: NASA

To ρομπότ θα διαθέτει νέα πιο προηγμένα συστήματα καταγραφής εικόνων, χαρτογράφησης και γεωλογικών ερευνών από όσα ρομπότ έχουν ταξιδέψει στον Άρη.

NASA's Mars 2020 rover mission will carry an innovative instrument called MOXIE aimed at demonstration the potential of resource utilization on the Red Planet. MOXIE (Mars Oxygen ISRU Experiment) is designed to create oxygen using Mars' native carbon dioxide. Credit: NASA

Όμως εκείνο που κάνει το Mars 2020 να ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα ρομπότ εξερεύνησης που έχουν κατασκευαστεί μέχρι σήμερα είναι ένα σύστημα μετατροπής του διοξειδίου του άνθρακα σε οξυγόνο.

How NASA's Mars 2020 Rover Will Work (Infographic). By Karl Tate, Infographics Artist.

Η ατμόσφαιρα του Άρη αποτελείται σε ποσοστό 95% από διοξείδιο του άνθρακα. Αν το συγκεκριμένο σύστημα του ρομπότ αποδειχθεί λειτουργικό θα ανοίξει ο δρόμος για την επίτευξη οργανωμένης και σε ευρεία κλίμακα παραγωγής οξυγόνου στον Άρη διευκολύνοντας την παρουσία του ανθρώπου εκεί.

During a July 31 briefing at NASA headquarters, agency officials announced seven science instruments, out of fifty-eight proposed, have been selected to be part of the next rover NASA will send to Mars in 2020. The Mars 2020 rover will be a new version of the Curiosity rover currently operating on Mars – with more sophisticated hardware to conduct unprecedented science and exploration technology investigations, including geological assessments, habitability of the environment and searching for signs of past life on the Red Planet.

Η παραγωγή οξυγόνου όπως είναι ευνόητο θα είναι πολύτιμη για την όσο τον δυνατόν πιο ομαλή διαβίωση των ανθρώπων αρχικά σε βάσεις και αργότερα σε αποικίες στον Κόκκινο Πλανήτη.

Επιπλέον το οξυγόνο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως καύσιμο διαστημικών σκαφών και έτσι οι αποστολές που θα ξεκινούν από τη Γη για τον Άρη δεν θα χρειάζεται να είναι φορτωμένα με καύσιμα και για την επιστροφή.

This NASA artist concept for the agency's 2020 Mars rover is loosely based on the Curiosity rover in the Mars Science Laboratory mission. Credit: NASA/JPL-Caltech

Το κόστος του Mars 2020 αναμένεται να αγγίξει τα δύο δισ. δολάρια.

Βρέθηκε στην Κρήτη η αρχαιότερη ένδειξη ναυσιπλοΐας στον κόσμο. Cretan tools point to 130,000-year-old sea travel

Την αρχαιότερη ένδειξη ναυσιπλοΐας στον κόσμο εντόπισαν στον Πλακιά αρχαιολόγοι. Surprisingly old hand axes have been found on the Greek island of Crete, at center in this composite of satellite images. A research team led by Thomas Strasser of Providence College and Eleni Panagopoulou of the Greek Ministry of Culture announced the discovery of stone tools at two sites on the island of Crete that are between 130,000 and 700,000 years old. The tools resemble those made by Homo heidelbergensis and Homo erectus, showing that one of these early human ancestors boated across at least 40 miles of open sea to reach the island, the earliest indirect evidence of seafaring. "If hominins could move around the Mediterranean before 130,000 years ago, they could cross other bodies of water as well," says team member Curtis Runnels of Boston University, who helped analyze the tools. "When similar finds on other islands are confirmed, the door will be opened to the re-evaluation of every assumption we have made about early hominin migrations." Credit: BLUE MARBLE IMAGE COURTESY NASA

Την αρχαιότερη ένδειξη ναυσιπλοΐας στον κόσμο εντόπισαν στην Κρήτη αμερικανοί και έλληνες αρχαιολόγοι διεξάγοντας απλώς μία επιφανειακή έρευνα.

A picture provided by the Greek Ministry of Culture shows stone tools found on Crete. Greek and American archaeologists on the island say the tools, which they believe are at least 130,000 years old, show that early humans could navigate across open water thousands of years earlier than previously thought.

Στην περιοχή του Πλακιά στη νότια Κρήτη διεπιστημονική ομάδα υπό τη διεύθυνση του Τόμας Στάσερ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών και της Ελένης Παναγοπούλου της Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας εντόπισαν θέσεις της Παλαιολιθικής εποχής, οι κυριότερες των οποίων βρίσκονται στο φαράγγι του Πρέβελη και χρονολογούνται από το 130.000-700.000 πριν από σήμερα. Και δεδομένου ότι η Κρήτη ήταν και τότε νησί, αποτελούν την αρχαιότερη ένδειξη πρώιμης ναυσιπλοΐας, διεθνώς!

An undated handout picture provided by the Greek Ministry of Culture shows stone tools found on southwestern Crete island. Archaeologists on the Greek island of Crete have found startling evidence that early humans were capable of navigation at least 130,000 years ago, the Greek culture ministry said.

Τα εργαλεία που ήρθαν στο φως (χειροπελέκεις και τσεκούρια) παραπέμπουν κατά τους αρχαιολόγους στην Αχελαία πολιτισμική παράδοση, η οποία συνδέεται με τους Homo heidelbergensis και Homo erectus. Τα παλαιολιθικά αυτά εργαλεία μάλιστα βρέθηκαν σε συνάφεια με ανυψωμένες θαλάσσιες αναβαθμίδες, τις οποίες οι γεωλόγοι χρονολογούν τουλάχιστον στα 130.000 χρόνια.

PREHISTORIC HAND AX FOUND ON CRETE. PHOTOGRAPH COURTESY THOMAS STRASSER.

Εκπληκτικά λοιπόν είναι τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, αφού τεκμηριώνουν θαλάσσια ταξίδια στη Μεσόγειο δεκάδες χιλιάδες χρόνια νωρίτερα απ’ ότι γνωρίζαμε ως τώρα ενώ ταυτόχρονα μεταβάλλουν και την εκτίμηση των γνωσιακών ικανοτήτων των πρώιμων μορφών του ανθρώπου. Αξίζει να αναφερθεί μάλιστα ότι ως σήμερα και παρά τη μακρόχρονη διερεύνηση της Κρητικής προϊστορίας, αδιαμφισβήτητα τεκμήρια κατοίκησης του νησιού πριν από τη Νεολιθική περίοδο (7.000-3000 π.Χ.) δεν είχαν εντοπισθεί. 

Η αποκάλυψη του Άδη! Early Earth: A Battered, Hellish World with Water Oases for Life!

Νέα στοιχεία αποκαλύπτουν την εικόνα της Γης όταν ήταν μια πραγματική κόλαση. An artistic conception of the early Earth-moon system showing the Earth's surface after being bombarded with large impacts, causing magma extrusion on the surface, though some liquid water was retained. Image released on July 30, 2014. Credit: Simone Marchi

Η Γη σχηματίστηκε πριν από περίπου 4.5 δισ. έτη. Τα αρχαιότερα γεωλογικά υλικά που έχουν στη διάθεση τους οι επιστήμονες έχουν ηλικία περίπου 4 δισ. έτη. Τα πρώτα 500 εκ. έτη της ζωής της Γης παραμένουν μυστήριο αν και θεωρείται δεδομένο ότι ο πλανήτης μας βρισκόταν σε μια φάση διαμόρφωσης ενώ παράλληλα δεχόταν ένα ανηλεή βομβαρδισμό μικρότερων και μεγαλύτερων διαστημικών αντικειμένων.

Κομήτες, αστεροειδείς και θραύσματα από την διαδικασία σχηματισμού των υπολοίπων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος έπεφταν με αμείωτο ρυθμό για διάστημα περίπου 800 εκ ετών πάνω στη Γη. Ήταν ένας σκοτεινός, κολασμένος κόσμος για αυτό και οι επιστήμονες τον έχουν ονομάσει Αδαίο μεγααιώνα. Μια νέα μελέτη επιχειρεί για πρώτη φορά να ρίξει φως στην «Εποχή του Άδη», όπως είναι επίσης γνωστή αυτή η πρώτη περίοδος ζωής του πλανήτη μας.

Η ανάλυση

Artist’s view of Earth several billion years ago during the Late Heavy Bombardment, when the planet is thought to have been battered by impacts of comets and asteroids. Credit: Chris Butler/SPL

Προηγούμενες μελέτες είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο βομβαρδισμός που υπέστη η Γη στην πρώτη περίοδο της ύπαρξης της πρώτον δεν είχε επηρεάσει σημαντικά τη μορφή και γεωλογία του πλανήτη και δεύτερον ότι εκείνη την περίοδο η Γη ήταν ένας μόνιμα πυρακτωμένος βράχος ανέτοιμος ακόμη να υποδεχτεί και να φιλοξενήσει τη ζωή.

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Σιμόνε Μάρτσι, πλανητικό επιστήμονα στο Ινστιτούτο Ερευνών Southwest στο Κολοράντο, ανέλυσε μεταλλικά στοιχεία που ήταν παγιδευμένα μέσα σε κρυστάλλους ζιρκόνιου. Ανάμεσα τους ήταν και  σιδηρόφιλα, μια ομάδα στοιχείων που δεσμεύουν τον σίδηρο σε στερεή ή τηγμένη κατάσταση. Η ανάλυση αυτών των στοιχείων βοήθησε τους επιστήμονες να σχηματίσουν την πλέον ολοκληρωμένη εικόνα που έχουμε για τη Γη στη βρεφική της ηλικία.

Οι οάσεις και το… συνεχές λίφτινγκ

This artist's illustration shows a close-up of the early Earth, revealing magma extrusion on the surface and the scars from severe cosmic bombardment. Image released on July 30, 2014. Credit: Simone Marchi

Η ανάλυση των στοιχείων αποκαλύπτει ότι η πτώση των διαστημικών αντικειμένων στον πλανήτη μας τον τραυμάτιζαν βαθιά. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές ορισμένες από τις συγκρούσεις προκαλούσαν ρήγματα και καταστροφές σε βάθη ως και 100 χλμ από την επιφάνεια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να λιώνουν ο εξωτερικός φλοιός αλλά και ο μανδύας της Γης.

Αυτό σημαίνει ότι η επιφάνεια της Γης τα πρώτα 800 εκ. της ζωής της θαβόταν ξανά και ξανά κάτω από τεράστιες ποσότητες λιωμένων πετρωμάτων. Αυτό το γεγονός σύμφωνα με τους ερευνητές εξηγεί και τον λόγο για τον οποίο έχουν επιβιώσει ελάχιστα πετρώματα από εκείνη την περίοδο κάνοντας εξαιρετικά δύσκολη την ζωή των γεωλόγων.

Όμως οι ερευνητές έκαναν μια ακόμη ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαπίστωση. Εκτιμούν ότι υπήρχε μεν συνεχής πτώση αντικειμένων αλλά τα πολύ μεγάλα που προκαλούσαν ευρείας έκτασης καταστροφή στον πλανήτη έπεφταν με απόσταση αρκετών εκατομμυρίων ετών. Σύμφωνα με τους ερευνητές είναι πολύ πιθανό σε αυτά τα κενά να δημιουργήθηκαν στον πλανήτη μας κάποια σημεία που έκανε την εμφάνιση του το νερό. «Δεν ήταν η απόλυτη κόλαση που πιστεύαμε μέχρι σήμερα αφού κατά διαστήματα ίσως υπήρχαν υδάτινες οάσεις που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την παρουσία της ζωής» αναφέρει ο Μάρτσι. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Πρόβλεψη της αυτοκτονίας στο... αίμα. Blood test can predict risk of suicide

Eduard Manet, Le Suicidé, The Suicide, c.1880. Μια απλή εξέταση αίματος δείχνει με ακρίβεια τα άτομα που κινδυνεύουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους. A blood test developed by John Hopkins University in Baltimore could predict whether someone will commit suicide.

Ένα τεστ αίματος που προβλέπει αν ένα άτομο είναι πιθανό να κάνει απόπειρα αυτοκτονίας αναπτύχθηκε από αμερικανούς ερευνητές δίνοντας ελπίδα ότι θα αποτρέψει πολλούς θανάτους.

Εντοπισμός «αυτοκτονικών» μεταλλάξεων στο αίμα

Alexandre-Gabriel Decamps, The Suicide, c.1836. The palette, pistol, and note lying on the floor suggest the tragic sequence of events that has taken place. An artist overcome by adversity has taken his life. Although no particular victim is indicated, this subject might have been prompted by the suicides in 1835 of Decamps' fellow artists Léopold Robert and Baron Antoine-Jean Gros, whose late paintings had been severely criticized. Researchers at John Hopkins University in Baltimore, US, found that variations in a single gene can be used to predict if someone is likely to take their own life.

Το τεστ αναπτύχθηκε μετά την ανακάλυψη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς μεταλλάξεων σε ένα μόνο γονίδιο οι οποίες φαίνεται να αποτελούν δείκτη πρόβλεψης σχετικά με το αν κάποιος θα προσπαθήσει να βάλει τέλος στη ζωή του. Οι μεταλλάξεις αυτές μπορούν να εντοπιστούν μέσω μιας απλής εξέτασης αίματος, λένε οι επιστήμονες. Αν κάτι τέτοιο καταστεί δυνατό τότε γιατροί και θεραπευτές θα μπορούν να παρεμβαίνουν εγκαίρως σώζοντας ζωές. Για παράδειγμα η εξέταση θα ήταν πολύ χρήσιμη για εφαρμογή σε στρατιώτες προτού αυτοί μπουν στο πεδίο της μάχης ή μετά την επιστροφή τους από εμπόλεμες ζώνες.

Οι ερευνητές από το Τζονς Χόπκινς ανακάλυψαν πως το γονίδιο SKA2 δεν λειτουργεί σωστά σε άτομα που αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας. Το συγκεκριμένο γονίδιο διατηρεί τα επίπεδα της  κορτιζόλης – της ορμόνης του στρες – υπό έλεγχο.

«Οι αυτοκτονίες αποτελούν ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, ωστόσο μέχρι σήμερα οι προσπάθειες να αποτραπούν δεν είχαν καρποφορήσει καθώς δεν υφίστατο κάποιος ακριβής τρόπος πρόβλεψης του ποια άτομα αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να αυτοκτονήσουν» ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Ζάκαρι Καμίνσκι, επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών και προσέθεσε: «Με ένα τεστ όπως αυτό που αναπτύξαμε μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τα ποσοστά αυτοκτονιών εντοπίζοντας εγκαίρως τα επιρρεπή άτομα και παρεμβαίνοντας ώστε να προλάβουμε την καταστροφή».

Μεγάλη η ακρίβεια της εξέτασης

Antoine Wiertz, The Suicide, 1854. In a study published online in the American Journal of Psychiatry, researchers say they have discovered a genetic indicator of a person’s vulnerability to the effects of stress and anxiety and, therefore, the risk of suicidal thoughts or attempts.

Το τεστ αίματος των ειδικών προέβλεψε στο πλαίσιο μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «American Journal of Psychology», τα άτομα που αντιμετώπιζαν τον πιο σοβαρό κίνδυνο αυτοκτονίας με ακρίβεια της τάξεως του 90%. Μπόρεσε επίσης να εντοπίσει τα άτομα που είχαν ήδη κάνει απόπειρα αυτοκτονίας με ακρίβεια της τάξεως του 96%, μέσω του ελέγχου των επιπέδων του SKA2.

Το γονίδιο SKA2 εντοπίζεται στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου και εμπλέκεται στην αποτροπή των αρνητικών σκέψεων και στον έλεγχο της παρορμητικής συμπεριφοράς.

Το γονίδιο SKA2 και ο έλεγχος της κορτιζόλης

Researchers ran tests on samples of blood, looking for an increase of certain chemicals on a gene called SKA2.

Αν τα επίπεδα του γονιδίου είναι χαμηλά ή αυτό εμφανίζει μεταλλάξεις, ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να ελέγξει τα επίπεδα της κορτιζόλης. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα που κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας ή τελικώς αυτοκτονούν εμφανίζουν πολύ υψηλές ποσότητες κορτιζόλης στον οργανισμό τους.

Ο δρ Καμίνσκι τόνισε πως η απλή εξέταση θα μπορούσε να βοηθήσει τους ψυχολόγους να έχουν υπό αυστηρή επιτήρηση τα άτομα που έχουν πολλές πιθανότητες να αυτοκτονήσουν, περιορίζοντας την πρόσβασή τους σε φάρμακα ή σε εξοπλισμό τον οποίο θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να βάλουν τέλος στη ζωή τους.

Ο ειδικός συμπλήρωσε ότι το τεστ αναμένεται να αποδειχθεί πολύτιμο και στους γιατρούς προκειμένου να αποφασίσουν αν πρέπει να ξεκινήσουν σε κάποιους ασθενείς τη χορήγηση θεραπειών που συνδέονται με αυτοκτονικές σκέψεις. «Ανακαλύψαμε ένα γονίδιο το οποίο εκτιμούμε ότι είναι πολύ σημαντικό σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό συμπεριφορών που συνδέονται με την αυτοκτονία» σημείωσε ο καθηγητής και προσέθεσε: «Χρειάζεται να διεξαγάγουμε μελέτες σε μεγαλύτερο δείγμα, ωστόσο σε κάθε περίπτωση πιστεύουμε ότι μέσω του αίματος θα είμαστε μελλοντικά σε θέση να εντοπίζουμε τα άτομα που αντιμετωπίζουν κίνδυνο να αυτοκτονήσουν».

Ένα ποτήρι κρασί παρέα με τον... Περικλή. Pericles’ goblet unearthed in Greece

Αγγείο του 5ου αιώνα θεωρείται βέβαιο ότι χρησιμοποιήθηκε από τον έλληνα πολιτικό και στρατηγό, ενώ φέρει και το όνομά του. A Greek archaeologist believes that she has found Pericles’ wine goblet, hidden in a grave located in an Athenian suburb. Pericles was one of the most influential generals, orators and statesmen of Athens during the Golden Age. Archaeologist Galini Daskalaki said that the goblet may even have Pericles’ signature on it. The goblet was unearthed in Kifisia, a northern Athenian suburb, in a grave found while digging for construction. The archaeologist said she was shocked when she pieced the goblet back together, as she saw it was signed by six ancient Greeks, Pericles among them. “It [the goblet] is the first concrete evidence of the life of one of the most famous personalities of history” Daskalaki said.

Ένα απλό κρασοπότηρο – ένας μελαμβαφής σκύφος – του 5ου αιώνα π.Χ. που βρέθηκε σε έναν φτωχικό τάφο στην Κηφισιά έρχεται να ταράξει τα νερά της αρχαιολογίας, καθώς όχι μόνο θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι χρησιμοποιήθηκε από τον Περικλή, αλλά δεν αποκλείεται να φέρει και την ιδιόχειρη υπογραφή του. Γεγονός που καθιστά το ταπεινό αγγείο ως την πρώτη απτή απόδειξη της καθημερινής ζωής μιας από τις διασημότερες προσωπικότητες της Ιστορίας.

Λεπτομέρεια από το αγγείο με έξι ονόματα σε γενική πτώση: Αριστείδου, Διοδότου, Δαισίμου, Αρρίφρονος, Περικλέους και Ευκρίτου.

Tο αγγείο ύψους μόλις οκτώ εκατοστών βρέθηκε σπασμένο σε 12 κομμάτια μέσα σε τάφο, στα θεμέλια υπό ανέγερση οικοδομής. Όταν συγκολλήθηκε, η έκπληξη για τους αρχαιολόγους ήταν μεγάλη, αφού επάνω του ήταν χαραγμένα έξι ονόματα σε γενική πτώση: Αριστείδου, Διοδότου, Δαισίμου, Αρρίφρονος, Περικλέους και Ευκρίτου.

Μαρμάρινη προτομή του Περικλή. Μουσείο Βατικανού, Ρώμη.

«Το όνομα Αρρίφρων είναι πολύ σπάνιο και το έφεραν ο παππούς και ο μεγάλος αδελφός του Περικλή. Η αναγραφή του ονόματος αυτού πάνω από εκείνο του Περικλή στην επιφάνεια του αγγείου μας καθιστά κατά 99% βέβαιους ότι πρόκειται για τα δύο αδέλφια και ότι ο αναγραφόμενος Περικλής δεν είναι άλλος από τον άνθρωπο που καθοδήγησε την τύχη της Αθήνας στην περίοδο της ύψιστης ακμής της» εξηγεί ο γραμματέας της Ελληνικής Επιγραφικής Εταιρείας.

«Είναι ένα σπάνιο εύρημα. Ένα ζωντανό αυθεντικό στοιχείο μιας ιδιωτικής στιγμής» μας λέει η αρχαιολόγος της Β’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Γαλήνη Δασκαλάκη για το αγγείο ύψους μόλις οκτώ εκατοστών που αποκαλύφθηκε στα θεμέλια μιας υπό ανέγερση οικοδομής στην οδό Σπάρτης 18 στην Κηφισιά.

Περιήγηση στην Ποταμιά. Promenade in Potamia

Η Ποταμιά, ένα από τα πιο παραδοσιακά χωριά της Νάξου, απλώνεται στην καρδιά μια καταπράσινης και δροσερής κοιλάδας, που είναι διάσπαρτη με παλιούς νερόμυλους, ξωκλήσια και ερειπωμένους πύργους.  

Potamia is a traditional village set in the heart of a wonderfully lush and cool valley, replete with monuments of Naxos’ history and its economic and cultural past since the Middle Ages  –water mills, chapels and ruined towers.

Το όνομά της προέρχεται από τα ποτάμια που διασχίζουν την περιοχή, η οποία την περίοδο της Φραγκοκρατίας γνώρισε μεγάλη ακμή, καθώς υπήρξε δημοφιλές θέρετρο πολλών Ενετών αρχόντων. 

The village derives its name from the streams crossing the area (potami= river), which realized its heyday during the period of Frankish rule, when it was a popular country resort for the Venetian nobility.

Το χωριό σήμερα αποτελείται από τέσσερις συνοικισμούς, την Άνω Ποταμιά, τη Μέση Ποταμιά, το Λιεράδο και την Κάτω Ποταμιά, που διατηρούν το παραδοσιακό χρώμα τους, κτισμένα σε ειδυλλιακό περιβάλλον με τρεχούμενα νερά, αιωνόβια πλατάνια, και κατάφυτα περιβόλια. 

The village, located in the center of the island, comprises four neighborhoods  -Ano Potamia, Messi Potamia, Lierado and Kato Potamia- which retain their traditional color in the midst of an idyllic environment with abundant waters, age-old plane trees and lush gardens. Each neighborhood hosts the ruins of one or two olive mills, evidence of the robust productive potential of the valley which still yields excellent wine, honey, herbs and many fruit varieties.

Στην Άνω Ποταμιά ξεχωρίζει η πλατεία με τη παλιά βρύση, δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του θεολόγου (1799), ενώ στα σύνορα του οικισμού έχει αναστηλωθεί και είναι επισκέψιμος, ένας από τους 14 παλιούς νερόμυλους της περιοχής.

A standout feature in Ano Potamia is the square with the old water font, next to the chapel of Agios Ioannis Theologos (1799), while one of the 14 old watermills situated on the outskirts of the settlement has been restored and can be visited.

Ο συνοικισμός της Μέσης Ποταμιάς, φιλοξενεί τον ενοριακό ναό του χωριού, τον Άγιο Γεώργιο, που κτίστηκε το 1898. Το σημαντικότερο από τα περίπου 37 ξωκλήσια της περιοχής είναι ο Άγιος Μάμας, στη θέση Μητροπούλου, στο δρόμο για Φιλώτι. Πρόκειται για βυζαντινή εκκλησία του 10ου αιώνα με ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, αφιερωμένη στον Άγιο Μάμα που θεωρείται προστάτης των βοσκών. 

The most important of the 37 churches in the Potamia area is Agios Mamas, a Byzantine 10th century basilica at Mitropoulos position, on the way to Filoti. The area is a walker’s paradise, with many trails, traditional stone bridges, ponds with ducks and waterfalls in the winter months.

Εκτός όμως από τα μνημεία της η ευρύτερη περιοχή της Ποταμιάς προσφέρεται και για απολαυστικές πεζοπορίες σε καταπράσινο περιβάλλον. 

Στο Λιεράδο, ένα από τους συνοικισμούς της Ποταμιάς, βρίσκεται ο εντυπωσιακός πύργος του Κόκκου που κτίστηκε τον 17ο αιώνα από την ορθόδοξη οικογένεια των Κόκκων. 

Lierado, one of Potamia’s neighborhoods, features the impressive Kokkos Tower, built by the same-name Greek Orthodox family in the 17th century. 

Στο υπόγειο του σώζεται νερόμυλος, ενώ στα υπέρθυρα του, διακρίνονται ενδιαφέρουσες επιγραφές όπως «Μνήμη θανάτου χρησιμεύει τω βίω 1686» κ.α. 

The remains of a watermill are seen in the basement, while the lintels bear interesting inscriptions.

Σύμφωνα με την παράδοση, στον πύργο του Κόκκου, που κάποτε ανήκε και στην οικογένεια Μπαρότσι, διαδραματίσθηκε και μια ιστορία αγάπης ανάλογη με αυτήν του Ρωμαίου και της Ιουλιέττας, ανάμεσα στις οικογένειες Κόκκου και Μπαρότσι. 

Tradition has it that the tower, which once belonged to the Barozzi family, was the scene of a love story similar to that of Romeo and Juliet, involving two young members of the respective families.

Ο πύργος ήταν για πολλά χρόνια ημιερειπωμένος και πρόσφατα αναστηλώθηκε από τον τωρινό ιδιοκτήτη του πύργου, Στράτο Φωτεινόπουλο.

The tower lay in a half-ruined state for a long time and has been recently restored by its present owner. 

Οι μόνιμοι κάτοικοι της Ποταμιάς σήμερα είναι περίπου 350 και ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το χωριό φημίζεται για τα γλυκά του κουταλιού, τα εξαιρετικά τυριά του και το κρασί του, ενώ ονομαστή για το περιβάλλον και τους μεζέδες της είναι και η ταβέρνα που λειτουργεί στην Άνω Ποταμιά.

Η εκκλησία της Κάτω Ποταμιάς είναι αφιερωμένη στην Παναγία, κτίστηκε το 1871 και θεωρείται θαυματουργή από τους κατοίκους του νησιού. 

The main source of income for the approximately 350 permanent residents of Potamia today is farming. The village is well-reputed for its sweet preserves, excellent cheeses and wine. The taverna in Ano Potamia is well-known for its setting and appetizing tidbits.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής. Photos: © Konstantinos Vakouftsis