Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2014

Αλέξης Γρηγορόπουλος: Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας δολοφονίας. Alexis Grigoropoulos: The chronicle of a haunted murder

Exarcheia is the contested neighborhood of Athens. It is closely tied to the anarchist movement in Greece and a stronghold of the struggle against forced ideological conformity. For the state it is a hub of criminality and for the police a pool to locate its ‘usual suspects’. In such a patrol against ‘criminality’ in December 2008 the police special guard Epameinondas Korkoneas murdered the 15-year-old Alexis Grigoropoulos in cold blood. Alexis died in the hands of his best friend Nikos Romanos. Six years later the target of the state is Romanos himself - and yesterday in Exarcheia yet another wave of police repression tried to silence the voices that keep on fighting.

Το πρωί του Σαββάτου 6 Δεκεμβρίου 2008, σε ένα συμπόσιο ψυχοθεραπευτών για τα προβλήματα της νεολαίας στο κέντρο της Αθήνας το μήνυμα ήταν σαφές: Η κοινωνικοπολιτική πίεση που ασκείται στους νέους ανθρώπους ήταν αναπόφευκτο πως, κάποια στιγμή, θα ξέσπαγε με απρόβλεπτες συνέπειες.

Ένταση στη σημερινή μαζική διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη. Η αστυνομία έσπασε την πορεία στη μέση, ενώ βρισκόταν στην Τσιμισκή. Κρότου λάμψης από την αστυνομία, ενώ έπεσαν και μολότοφ από ομάδα διαδηλωτών. Κυνηγητό στους γύρω δρόμους και πολλές προσαγωγές. Ομάδα διαδηλωτών στην καταστολή απάντησε με κατάληψη του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Δείτε το βίντεο από τη στιγμή της επίθεσης.

Λίγες ώρες αργότερα, ο 15χρονος Αλέξης Γρηγορόπουλος έπεφτε νεκρός στην περιοχή των Εξαρχείων από τις σφαίρες του αστυνομικού Επαμεινώνδα Κορκονέα, πυροδοτώντας σχεδόν πρωτόγνωρες βίαιες κοινωνικές αντιδράσεις, σε ολόκληρη της χώρα.

Το «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα»  με το διεισδυτικό, αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ «Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας δολοφονίας» για τα γεγονότα εκείνων των ημερών που περιλαμβάνει:
  • Τα πολιτικά παρασκήνια και τον στρατιωτικό Νόμο που συζητήθηκε ως λύση στις κυβερνητικές συσκέψεις.
  • Τις προσπάθειες συγκάλυψης της στυγερής δολοφονίας.
  • Τις εξελίξεις στη δίκη, που κατέληξε στην τιμωρία των φυσικών αυτουργών.
  • Τα σοβαρά ερωτηματικά που υπάρχουν για τα κίνητρα των τελευταίων.

Ήταν η «κακή στιγμή» ή προσχεδιασμένο έγκλημα; Βίντεο, φωτογραφίες και μαρτυρίες που έρχονται για πρώτη φορά στη δημοσιότητα.

«Βλέπω, λοιπόν, τους δύο αστυνομικούς να… να έρχονται πεζοί… Ξαφνιάστηκα… Πλησιάσανε τον πεζόδρομο, προκαλέσανε όποιον ήταν από την άλλη μεριά, έντονα, βγάλανε και οι δύο τα όπλα τους, πήρανε θέση βολής και πυροβολήσανε», αποκαλύπτει αυτόπτης μάρτυρας.

Στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα προβάλλεται επίσης, για πρώτη φορά, ολόκληρο το βίντεο της δολοφονίας, ενώ αυτόπτες μάρτυρες περιγράφουν τις συγκλονιστικές τελευταίες στιγμές του Αλέξη, και την πραγματικότητα που καιροφυλακτούσε, έτοιμη να «ξυπνήσει» το φάντασμα του Δεκέμβρη του 2008.

Πηγή: TVXS - TV Χωρίς Σύνορα | ανεξάρτητη ενημέρωση

Τα γονίδιά μας καθορίζουν την διάρκεια του ύπνου. Good Genes For A Good Night? How To Get The Most Of Your Sleep, With Or Without Genetic Luck

Federico Zandomeneghi, In Bed, 1878. Εντοπίστηκαν δύο περιοχές του DNA που συνδέονται άμεσα με το αν κάποιος κοιμάται πολύ ή λίγο. Our "sleep genes" have been identified.

Η διάρκεια του ύπνου φαίνεται να καθορίζεται από τα γονίδια μας, σύμφωνα με διεθνή μελέτη που εντόπισε δύο διαφορετικές περιοχές του DNA που παίζουν ρόλο στο αν κάποιος κοιμάται πολύ ή λίγο.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του επιστημονικού εντύπου Molecular Psychiatry, ερευνητές της κοινοπραξίας CHARGE, με επικεφαλής τον δρα Ντάνιελ Γκότλιμπ του Κέντρου Διαταραχών Ύπνου της Βοστώνης, εξέτασαν στοιχεία για πάνω από 47.000 ανθρώπους από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Συσχέτισαν τη μέση διάρκεια του βραδινού ύπνου, με τις γενετικές πληροφορίες από την ανάλυση DNA.

Στο φως δύο περιοχές του DNA

Η μελέτη έφερε στο φως δύο περιοχές του DNA, η μία από τις οποίες είναι πιο κοινή σε όσους κοιμούνται πάνω από τον μέσο όρο και η άλλη, αντίστροφα, είναι πολύ συχνότερη σε εκείνους που κοιμούνται λιγότερο από τον μέσο όρο. Προηγούμενες έρευνες είχαν συνδέσει την πρώτη περιοχή με τον καλύτερο μεταβολισμό της γλυκόζης και με μειωμένη πιθανότητα ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, ενώ τη δεύτερη περιοχή με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και σχιζοφρένειας.

«Οι συνήθειες του ύπνου επηρεάζονται από τις γενετικές διαφορές» σχολιάζει ο δρ Γκότλιμπ και επισημαίνει ότι η μελέτη του είναι μια από τις πρώτες που προσπαθούν να εντοπίσουν το γενετικό υπόβαθρο αυτών των διαφορών, καθώς και τη σχέση τους με χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, ή με ψυχικές διαταραχές.

Σύνδεση του πολύ ή λίγου ύπνου με προβλήματα υγείας

Felix Vallotton, The Sleep, 1908. Οι πολλές ώρες ύπνου και κυρίως οι λίγες έχουν συνδεθεί με εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων υγείας. "Sleep patterns are influenced by genetic differences," said study co-author Dr. Daniel Gottlieb, a sleep researcher and associate professor of medicine at Harvard Medical School. "This study is one of the first to begin identifying these genetic differences, and will hopefully help us better understand the causes of sleep disorders and their relation to other important diseases."

Προηγούμενες έρευνες έχουν συνδέσει τόσο τον πολύ, όσο και -κυρίως- τον λίγο ύπνο με προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση, οι καρδιοπάθειες, οι ψυχικές νόσοι και η πρόωρη θνησιμότητα. Για παράδειγμα, μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2013 διαπίστωσε ότι όσοι κοιμούνται λιγότερες από έξι ώρες τη νύχτα, έχουν 30% αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2, σε σχέση με όσους κοιμούνται επτά ώρες.

Μια άλλη, επίσης, περυσινή μελέτη είχε δείξει ότι ο ύπνος διάρκειας μικρότερης των έξι ωρών ή μεγαλύτερης των δέκα, συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου και διαβήτη, σε σχέση με έναν... χορταστικό ύπνο επτά έως εννέα ωρών κάθε νύχτα. Τέλος, μια άλλη μελέτη του 2013 είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όσοι κοιμούνται κάτω από έξι ώρες, κινδυνεύουν να πεθάνουν πρόωρα.

Απαιτείται περαιτέρω μελέτη στο γενετικό υπόβαθρο

Επειδή, ο ύπνος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, βιολογικούς και περιβαλλοντικούς, οι ερευνητές θα πρέπει να μελετήσουν περισσότερο τους μηχανισμούς που εξηγούν τη σχέση ανάμεσα στη διάρκεια του ύπνου και των δύο περιοχών του DNA που εντόπισαν, για να αναδείξουν την σημασία του γενετικού υπόβαθρου.

Πάντως, σύμφωνα με την πιθανότερη εξήγηση, οι συγκεκριμένες γενετικές περιοχές έχουν να κάνουν με τη ρύθμιση των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα. Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι με υποθυρεοειδισμό έχουν την τάση να κοιμούνται πολύ, ενώ αντίστροφα όσοι έχουν υπερθυρεοειδισμό κοιμούνται λιγότερο ή έχουν τάση αϋπνίας.

Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014

Δημήτρης Παπαδίτσας, «Αίσθηση στη Βραυρώνα»

Μαρμάρινο αντίγραφο της Βραυρωνίας Αρτέμιδος πιθανώς του Πραξιτέλη, 346 π.Χ.. Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου. Diana Gabii, probably a marble copy of Praxiteles' Artemis Brauronia, 346 BCE. Paris, Louvre Museum.

Στον Ανδρέα

Ω ν' ακούγατε μια ολόκληρη γη να τρίζει σ' έναν αυλό σταχυού
Να βλέπατε το τέρας αχνιστό που ανέβαινε απ' το θάνατο
Σα νικηφόρος ήλιος απ' τον πέτρινο θρίαμβο

Το κεφάλι του λατρευτικού αγάλματος της Αρτέμιδος Βραυρωνίας. Έργο του γλύπτη Πραξιτέλη. 330 π.Χ. Η Άρτεμις Βραυρωνία ήταν η θεά που προστάτευε τις επίτοκες και τις λεχώνες. Στην υπηρεσία της ήταν μικρές Αθηναίες, οι λεγόμενες άρκτοι. Το κύριο ιερό της βρισκόταν στη Βραυρώνα της Αττικής. Το ιερό της Ακρόπολης ιδρύθηκε στα χρόνια του τυράννου Πεισιστράτου, ο οποίος καταγόταν από τη Βραυρώνα. Στο εσωτερικό του ιερού φυλασσόταν το ξύλινο άγαλμα (ξόανο) της θεάς, αντίστοιχο με εκείνο που υπήρχε στο ιερό της Βραυρώνας. Σύμφωνα με τον Παυσανία τον 4ο αι. π.Χ. προστέθηκε στο ιερό ένα δεύτερο άγαλμα, έργο του γλύπτη Πραξιτέλη. Η κολοσσική κεφαλή αυτού του αγάλματος εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας.

Ν' ακούγατε βαθιά στα βάραθρά μου χτύπους μιας νιότης
  αχάτινων ματιών
Φύτρες σε χώματα αιώνων

(το μεσημέρι τα είδωλά μας έπαιρναν τον αντίθετο δρόμο
εγώ ξέρω καθώς ακουμπούσα στον ώμο του φίλου πόσο
νυχτιάτικος ήμουν
με μια ψυχή χιλιόχρονο έδεσμα δερβίσιδων
κι ακριβή ελευθερία κατακόμβης

ήμουν στ' αλήθεια ένα σακκί αλλά όχι όπως νόμιζαν γεμάτο
   αγκάθια
αλλά γεμάτο βόλια τουρκοκρατίας ή άλλης σκλαβιάς
και μόνο εγώ το 'ξερα
πως κάθε βόλι ήταν κι ένα σπαραχτικό αγαλματίδιο
απ' αυτά εδώ που σμίλεψε ο χείμαρρος)

Ν' ακούγατε της υπόκωφης θάλασσας το θυμό στο αυτί των
   ναυαγίων
Να βλέπατε τη δίνη της πλάσης να περνάει στη σπειροειδή
    της κλωστή
Όνειρα και σκέψεις-μαργαριτάρια

Το Ιερό της Αρτέμιδος Βραυρωνίας. Η Βραυρώνα βρίσκεται στη νότια ακτή της Αττικής στον κολπίσκο της Βραώνας που διασχίζεται από τον μικρό ποταμό Εράσινο. Στο λόφο όπου βρισκόταν αυτός ο οικισμός ήταν κτισμένο το ιερό της Βαυρωνίας Αρτέμιδος που αποτελεί ένα απο τα αρχαιότερα και πιο σεβάσμια ιερά της Αττικής. Το ιερό της θεάς και ο γύρω χώρος αποτελούν τον Αρχαιολογικό Χώρο της Βραυρώνας. Η Βραυρώνα ήταν μια από τις 12 αρχαίες πόλεις της Αττικής και ονομάστηκε έτσι από τον ήρωα Βραύρωνα. Σύμφωνα με την παράδοση στο ιερό υπήρχε το άγαλμα της θεάς που είχαν μεταφέρει κατόπιν εντολής της Άρτεμης ο Ορέστης και η Ιφιγένεια από την Ταυρίδα. Από το 700 π.Χ. περίπου αρχίζει η περίοδος ακμής του ιερού, που φτάνει στο αποκορύφωμα της κατά το β΄μισό του 5ου αι. π.Χ. και σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του 4ου αι. π.Χ. Στο ιερό εκτός από την Άρτεμη, λατρεύονταν η Ιφιγένεια, η Λητώ, ο Απόλλων και ο Διόνυσος. Τα πλούσια αναθήματα που βρέθηκαν και εκτίθενται στο Μουσείο αποδεικνύουν τη λατρεία της Αρτέμιδας ως θεάς της φύσης, κουροτρόφου, προστάτιδας των παιδιών, καθώς και των μικρών ζώων. Μια μεγαλοπρεπής πομπή ξεκινούσε κάθε 5 χρόνια από την Ακρόπολη για να γιορτάσει τα Βραυρώνια στο ιερό της θεάς, κατά τη διάρκεια των οποίων εκτός από τις θυσίες πραγματοποιούνταν αθλητικοί και μουσικοί αγώνες, καθώς και αρματοδρομίες. Σημαντική στιγμή της γιορτής ήταν η τελετή των αρκτείων. (Επρόκειτο για μια τελετή μυστηριακού χαρακτήρα, στην οποία έπαιρναν μέρος τα κορίτσια, πριν φτάσουν στην ηλικία της ήβης).

Να βλέπατε ένα λαό Ελλήνων με αέρινες ματιές και φτερωτά
   βήματα
Να βλέπατε τις ελιές που τους ίσκιωναν
Τα νερά που τους γύμναζαν τη σκέψη
Ν' ακούγατε τα ποδοβολητά τους στην Ασία
Την εκκωφαντική τους σιωπή στις πυραμίδες
Να βλέπατε το καθαρόαιμο άλογό τους να σπάζει το δόρυ
   της Βακτριανής
Μεσημεριάτικα όταν το Εν ελευθέρωνε το πλήθος

Ω ν' ακούγατε τον Παρμενίδη στην ερημιά
Την Κίρκη πίσω απ' το τούλι του δασύτριχου άντρα

Gustave Adolphe Mossa, Circe, 1904.

Ν' ακούγατε τη μουσική των καταρτιών τους.

Ο Δημήτρης Παπαδίτσας (1922-1987) γεννήθηκε στη Σάμο. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου το 1958 ανακηρύχτηκε διδάκτορας. Τις σπουδές του συνέχισε στο Μόναχο, όπου ειδικεύτηκε στην ορθοπεδική. Εργάστηκε ως γιατρός σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Το 1976 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και εργάστηκε σε ίδρυμα Αναπήρων. Υπήρξε συνιδρυτής του περιοδικού "Πρώτη Ύλη" (1958-1959) μαζί με τον Ε. Χ. Γονατά και συνεργάστηκε με τα λογοτεχνικά περιοδικά "Νεανική Φωνή", "Νέα Εστία", "Ο Στόχος", "Ευθύνη" κ.α. Την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποίησε το 1943 με την ποιητική συλλογή "Το φρέαρ με τις φόρμιγγες". Στα πρώτα του ποιητικά βήματα ο Παπαδίτσας προσπάθησε να εκφράσει την αγωνία του για μια αναμόρφωση του κόσμου, μέσα από αντισυμβατικές γλωσσικές και θεματικές επιλογές και με επιρροές από το ρεύμα του υπερρεαλισμού και την αρχαιοελληνική προσωκρατική φιλοσοφία. Στην πορεία του προς την ωριμότητα οδηγήθηκε προς μια απόπειρα γεφύρωσης του χάσματος ανάμεσα στη γήινη πραγματικότητα και το ποιητικό σύμπαν, μέσω ενός ενορατικού λόγου και με επιρροές από το ρομαντισμό του Hoelderlin. Από τις ποιητικές συλλογές του αναφέρουμε τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποίηση Ι" (Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, 1963), τον "Δυοειδή λόγο" (Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης, 1980), την "Ασώματη" (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, 1983) και τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποίηση" (1997), σε επιμέλεια Κ.Ε. Τσιρόπουλου. Εκτός από την ποίηση ασχολήθηκε με τη λογοτεχνική μετάφραση, μεταφράζοντας τη συλλογή "Traumkraut" του Ivan Goll, με τίτλο "Ονειροχλόη" (1954, 2002) και, σε συνεργασία με την Ελένη Λαδιά, τους "Ορφικούς ύμνους" (1984), τους "Ομηρικούς ύμνους" (1985) και την ομηρική "Νέκυια" (2004). Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, φλαμανδικά, ουγγρικά, πολωνικά και ρωσικά.

Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.