Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2016

Όταν η επιστημονική φαντασία γίνεται πραγματικότητα. Sometimes, Science Fiction Leads Science

Καλλιτεχνική απεικόνιση της επιφάνειας του εξωπλανήτη Proxima b. Ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας που δημοσιεύθηκε το 2013 προβλέπει τα βασικά χαρακτηριστικά του πλησιέστερου στη Γη εξωπλανήτη. A science fiction novel published in 2013 pegged some of the most salient details for our nearest neighboring exoplanet. This artist's impression shows a view of the surface of the planet Proxima b orbiting the red dwarf star Proxima Centauri, the closest star to the solar system. The double star Alpha Centauri AB also appears in the image. Credit: ESO, M. KORNMESSER

Είναι πολύ εντυπωσιακό όταν ένας συγγραφέας με την φαντασία του προσεγγίζει την πραγματικότητα. Για παράδειγμα, η φαντασία του Ιουλίου Βερν που περιέγραψε στα μυθιστορήματά του «Από τη Γη στη Σελήνη» (1865) και «Γύρω από τη Σελήνη» (1870) όχι μόνο έγινε πραγματικότητα, αλλά σ’ αυτά τα μυθιστορήματα προέβλεψε:
1. ότι η πρώτη εκτόξευση ανθρώπων προς τη Σελήνη θα γίνει στη Φλόριντα των ΗΠΑ,
2. τον ακριβή αριθμό αστροναυτών στη σεληνάκατο (τρεις)
3. με μεγάλη προσέγγιση τις διαστάσεις και το βάρος της σεληνακάτου,
4. την επιστροφή με προσθαλάσσωση στον Ειρηνικό Ωκεανό – στην περίπτωση του «Απόλλων 8» με σφάλμα 4 μόλις χιλιομέτρων!

Simulated comparison of a sunset on Earth and Proxima b. Credit: PHL @ UPR Arecibo

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα σύμπτωσης της πραγματικότητας με την επιστημονική φαντασία είναι η ανακάλυψη του Proxima b, ενός εξωπλανήτη παρόμοιου με τη Γη, στον Εγγύτατο του Κενταύρου.

A view of the skies over the European Southern Observatory's La Silla Observatory in Chile. The bottom right image shows Proxima Centauri — the closest star to the solar system, orbited by the planet Proxima b — while the bottom left image shows the pairs of stars called Alpha Centauri A and B. Credit: Y. Beletsky (LCO)/ESO/ESA/NASA/M. Zamani

Ο Εγγύτατος του Κενταύρου (Proxima Centauri) είναι το πλησιέστερο άστρο έξω από το ηλιακό μας σύστημα – σε απόσταση μόλις 4,24 έτη φωτός από τη Γη. Οι αστρονόμοι υπολογίζουν ότι η ελάχιστη μάζα του εξωπλανήτη είναι 1,3 φορές η μάζα της Γης και απέχει περίπου επτά εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Εγγύτατο Κενταύρου, σε μια απόσταση που πιθανόν θα επέτρεπε την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή, άρα και την ανάπτυξη ζωής.

Όμως, ενδέχεται ο εξωπλανήτης Proxima b να είναι παλιρροιακά κλειδωμένος, να έχει δηλαδή την μία πλευρά του συνεχώς στραμμένη προς το άστρο του. Αυτό σημαίνει ότι στο ένα ημισφαίριο μάλλον επικρατούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και θα βρίσκεται στο απόλυτο σκοτάδι, ενώ στο άλλο θα επικρατούν συνθήκες κόλασης.

Αν και στο παρελθόν οι επιστήμονες πίστευαν ότι το «παλιρροιακό κλείδωμα»” είναι ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη ζωής, πιο σύγχρονα κλιματικά μοντέλα δείχνουν ότι σε ένα τέτοιον πλανήτη θα μπορούσε γίνει μεταφορά θερμότητας και να υπάρξει ζωή.

Στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Stephen Baxter που κυκλοφόρησε το 2013, περιγράφεται η ανθρώπινη εξερεύνηση και αποίκιση ενός παρόμοιου εξωπλανήτη γύρω από τον Εγγύτατο του Κενταύρου σε μερικούς αιώνες από τώρα. Ο Baxter ονομάζει τον πλανήτη του μυθιστορήματός του με το ποιητικό όνομα «Per Ardua», αντί για Proxima b (από το λατινικό «per ardua ad astra» που σημαίνει «μέσω δυσχερειών προς τα άστρα»).

Ο φανταστικός πλανήτης Per Ardua, βρίσκεται όπως ο Proxima b στην κατοικίσιμη ζώνη του Εγγύτατου του Κενταύρου, είναι παλιρροιακά κλειδωμένος, απέχει 6 εκατομμύρια χιλιόμετρα από το άστρο του και η μάζα του είναι 8% μικρότερη από τη μάζα της Γης (κι όχι 30% μεγαλύτερη). Ο αστρονόμος Guillem Anglada-Escude, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που ανακάλυψε τον Proxima b (όπου συμμετείχε και ο δρ Γιάννης Τσάπρας), εντυπωσιασμένος αποκάλεσε την ομοιότητα «μυστηριώδη».

Πηγές: Μπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα του βιβλίου επιστημονικής φαντασίας «Proxima», του Stephen Baxter, εδώ: The Book That Predicted Proxima b [Excerpt]
Διαβάστε επίσης το σχετικό άρθρο του συγγραφέα Stephen Baxter για την Washington Post με τίτλο: «Sometimes, Science Fiction Leads Science»

Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2016

Απίστευτη αρχαιολογική ανακάλυψη – Άγαλμα 200 Κιλών της θεάς Κυβέλης. 2,100-year-old statue of Cybele the Anatolian mother goddess unearthed in northwestern Turkey

An estimated 2,100-year-old rare marble statue of Cybele, the mother goddess of Anatolia, has been unearthed in excavations in northwestern Ordu province located on the Black Sea coast. The historic sculpture of Cybele sitting on her throne weighed a whopping 200 kilograms and was about 110 centimeters tall.

Μια απίστευτη αρχαιολογική ανακάλυψη ήρθε στο φως την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου στα Κοτύωρα, ικανή να αλλάξει στην ιστορία της περιοχής. Πρόκειται για άγαλμα 2.100 ετών της θεάς Κυβέλης, που βρέθηκε σχεδόν άθικτο, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που γίνονται στον αρχαιολογικό χώρο Κουρούλ Καλεσί, ο οποίος βρίσκεται στην επαρχία Αλτίνορδου των Κοτυώρων.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Γκαζί, καθηγητή Σουλεϊμάν Γιουτζέλ Σενγιούρτ, που είναι επικεφαλής 25 αρχαιολόγων που συμμετέχουν στην ανασκαφή, πρόκειται για μαρμάρινο άγαλμα ύψους 1,10 μέτρων, βάρους 200 κιλών, που παρουσιάζει τη θεά καθισμένη σε θρόνο.

Ο Σουλεϊμάν Σενγιούρτ, μιλώντας για το εντυπωσιακό εύρημα, είπε ότι πρόκειται για άγαλμα της θεάς Κυβέλης και ότι είναι το πρώτο μαρμάρινο άγαλμα που βρίσκεται στην περιοχή.

Σημείωσε επίσης ότι το άγαλμα παρέμεινε σχεδόν άθικτο στην πορεία των αιώνων, μετά την κατάληψη της περιοχής –που ανήκε στο βασίλειο των Μιθριδατών– από τους Ρωμαίους. Υπογράμμισε δε ότι πρόκειται για εύρημα πραγματικά ανυπολόγιστης αξίας.

Το άγαλμα αναμένεται να μεταφερθεί μετά από κάποιο διάστημα στο αρχαιολογικό μουσείο των Κοτυώρων. Τον αρχαιολογικό χώρο επισκέφθηκε και ο δήμαρχος Κοτυώρων, Ενβέρ Γιλμάζ, ο οποίος αφού τόνισε ότι ο Δήμος ενισχύει οικονομικά την ανασκαφή, υπογράμμισε ότι η ανακάλυψη αυτή θα τονώσει τον τουρισμό της περιοχή.

Τα νεφελώματα του Star Trek! 'Enterprise' Nebulae Seen by Spitzer

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα και την παραπάνω σύνθεση όπου στη μια εικόνα εμφανίζονται τα δύο νεφελώματα και δίπλα μια σύνθεση όπου δείχνει την ομοιότητα των νεφελωμάτων με τα δύο διαστημικά σκάφη. These nebulae seen by NASA's Spitzer Space Telescope, at left, may resemble two versions of the starship Enterprise from "Star Trek," overlaid at right. Credit: NASA/JPL-Caltech

Ήταν 8 Σεπτεμβρίου του 1966 όταν στην αμερικανική τηλεόραση έκανε πρεμιέρα μια νέα σειρά η οποία γρήγορα απέκτησε φανατικούς φίλους και τελικά αποτέλεσε σταθμό στην παγκόσμια τηλεοπτική και αργότερα κινηματογραφική βιομηχανία.

Δείτε ένα βίντεο για τα δύο νεφελώματα που μοιάζουν με το Enterprise. Just in time for the 50th anniversary of the TV series "Star Trek," which first aired September 8th,1966, a new infrared image from NASA's Spitzer Space Telescope may remind fans of the historic show. Astronomically speaking, the region pictured in the image falls within the disk of our Milky Way galaxy and displays two regions of star formation hidden behind a haze of dust when viewed in visible light. Spitzer's ability to peer deeper into dust clouds has revealed a myriad of stellar birthplaces like these, which are officially known only by their catalog numbers, IRAS 19340+2016 and IRAS19343+2026. Trekkies, however, may prefer using the more familiar designations NCC-1701 and NCC-1701-D. Fifty years after its inception, Star Trek still inspires fans and astronomers alike to boldly explore where no one has gone before.

Στην επέτειο των 50 ετών από την πρώτη προβολή του Star Trek η NASA έδωσε στη δημοσιότητα εικόνες που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer από μια περιοχή του γαλαξία μας στην οποία βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο δύο νεφελώματα.

Credit: NASA/JPL-Caltech

Το IRAS 19340+2016 και το IRAS 19343+2026 περιβάλλονται από πολύ πυκνή κοσμική ύλη, κυρίως σκόνη» ενώ στο εσωτερικό τους υπάρχουν έντονες κοσμικές διεργασίες και ειδικότερα γέννηση νέων άστρων.

 










The nebulae are known officially as IRAS 19340+2016 and IRAS 19343+2026, in the Milky Way’s disk. But according to Nasa, Trekkies ‘may prefer using the more familiar designations NCC-1701 and NCC-1701-D,’ for the original starship, and its Next Generation successor. The original USS Enterprise is pictured above, on left, and the Enterprise D is pictured on right.

Τα δύο νεφελώματα έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον στη δεδομένη στιγμή επειδή το μεν ένα θυμίζει στην όψη το Enterprise, το θρυλικό διαστημόπλοιο της σειράς, ενώ  το άλλο νεφέλωμα θυμίζει το σκάφος που εμφανίστηκε ως διάδοχος του Enterprise στην σειρά την περίοδο 1987-1994, στον κύκλο της σειράς με γενικό τίτλο Next Generation.

Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2016

Γιατί βγάζει τη γλώσσα ο Einstein; Einstein's tongue

Τυχαία πόζα, βαρεμάρα ή συμβολισμός; 14 March 1951: Arthur Sasse was amongst the pack of photographers hounding Albert Einstein as he left his 72nd birthday celebration but the only one to get this shot of him playfully sticking his tongue out. This crop (from a wider image showing his companions in the back of a car) was chosen by Einstein himself to put on greetings cards to be sent out to friends. The photograph, arguably one of the best known press photographs of any 20th century personality, established a public image of Einstein as the 'nutty professor' rather than the nobel prize-winning physicist who developed the theory of general relativity. The theoretical physicist Albert Einstein sticks his tongue out while leaving his 72nd birthday celebration on 14 March 1951. Sasse's oft-parodied photograph has appeared on everything from mugs and posters to t-shirts and mouse mats. Illustration: Photograph: Arthur Sasse/ AFP

Είναι 14 Μαρτίου του 1951 και είναι και τα γενέθλιά του. Ο Albert Einstein έχει κανονίσει να τα γιορτάσει με φίλους στο κλαμπ του Princeton, δίπλα στο ομώνυμο Πανεπιστήμιο στο New Jersey. Αφού έσβησε τα 72 του κεράκια, σηκώθηκε να φύγει με ένα φιλικό ζευγάρι που θα τον πήγαινε στο σπίτι με το αυτοκίνητο.

Λίγα δευτερόλεπτα πριν το διάσημο κλικ ο Einstein δεν κρύβει την κούραση και τη βαρεμάρα του.

Ο Einstein είναι χαλαρός αλλά εμφανώς κουρασμένος και θέλει απλώς να επιστρέψει στο σπίτι του. Από το πρωί οι φωτορεπόρτερ τον ακολουθούν και έχει βαρεθεί να τους χαρίζει τυπικά χαμόγελα. Μόλις έχει καθίσει επιτέλους στην πίσω θέση του αυτοκινήτου ανάμεσα στον Frank και τη σύζυγό του. Τα φλας δεν σταματούν να απαθανατίζουν έναν άνθρωπο φανερά κουρασμένο με ύφος βαρεμάρας. Ένας φωτογράφος πλησιάζει και του ζητάει ένα τελευταίο χαμόγελο. Ο νομπελίστας φυσικός απλώς γουρλώνει τα μάτια, βγάζει την γλώσσα και του χαρίζει την πιο διάσημη πόζα του.

Σε μόλις τέσσερις μέρες η φωτογραφία διέσχισε τον Ατλαντικό για να γίνει πρωτοσέλιδο στις ευρωπαϊκές εφημερίδες.

Ο φωτογράφος ονομάζεται Arthur Sasse και δουλεύει στο αμερικανικό πρακτορείο τύπου UPI ή αλλιώς United Press International και μόλις έχει βγάλει μία ιστορική φωτογραφία. Την έβγαλε βιαστικά αφού η γκριμάτσα ήρθε αναπάντεχα ενώ αυτός περίμενε στην καλύτερη ένα συγκαταβατικό χαμόγελο. Λέγεται μάλιστα ότι η αυθεντική φωτογραφία είναι εντελώς λάθος καδραρισμένη και κόπηκε καλύτερα στην πορεία. Τις επόμενες εβδομάδες η εικόνα αυτή θα τυπωθεί σε χιλιάδες εφημερίδες ανά τον κόσμο.

Αυτή η πόζα, όπως δήλωσε λίγο καιρό αργότερα ο ίδιος ο Einstein, εκφράζει την αποστροφή του απέναντι στην εξουσία και τις εντολές της.

Ο ίδιος ο Einstein λίγο καιρό αργότερα σε μία συνέντευξή του ενάντια στον μακαρθισμό και τις ρατσιστικές συμπεριφορές αναφέρει: «Αυτή η πόζα αποτυπώνει πολύ καλά την συμπεριφορά μου. Πάντα είχα δυσκολία να δεχτώ την εξουσία και τις εντολές. Το να βγάλω τη γλώσσα σε έναν φωτογράφο που περιμένει προφανώς μία πιο πρέπουσα πόζα αντιπροσωπεύει την άρνησή μου να παίξω με τους κανόνες του παιχνιδιού αφού αρνούμαι να χαρίσω μία εικόνα του εαυτού μου κλασική και σύμφωνη με τις νόρμες».

Ο νομπελίστας φυσικός γούσταρε τόσο την συγκεκριμένη φωτογραφία που λέγεται ότι παρήγγειλε από τον Arthur Sasse εννιά κόπιες της σε μεγάλο μέγεθος για προσωπική του χρήση. Χάρισε μάλιστα μία από αυτές στον φίλο του δημοσιογράφο του ABC Howard K. Smith, γράφοντας από πίσω στα γερμανικά μία μικρή αφιέρωση που έλεγε: «Μία πόζα που αγαπάτε αφού απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα. Ένας πολίτης μπορεί να κάνει αυτό που κανένας διπλωμάτης δεν θα τολμούσε. Ο πιστός και ευγνώμων ακροατής σας, Α. Einstein, 1953».

Η φωτογραφία αυτή με την χειρόγραφη αφιέρωση πουλήθηκε 74.324 δολάρια σε δημοπρασία το 2009, κάτι που την κάνει να είναι η πιο ακριβή φωτογραφία του Einstein στην ιστορία. Έκτοτε βρίσκεται στα χέρια του αμερικανού συλλέκτη David Waxman που δηλώνει πολύ περήφανος αφού «η ευκαιρία να αγοράσεις μία τέτοια κλασική φωτογραφία έρχεται μόνο μία φορά στη ζωή μας».

Δικαίωση του Ιπποκράτη για την σχέση πόνου και καιρικών συνθηκών. Cloudy with a chance of pain? Wet weather and a lack of sunshine does make chronic pain worse

Η σύγχρονη τεχνολογία επιβεβαιώνει μετά από τόσες χιλιάδες χρόνια τον Ιπποκράτη. Maybe Hippocrates Was Right About the Link Between Weather and Pain. Hippocrates' statue in Kos.

Οι χρόνιοι πόνοι αυξομειώνονται ανάλογα με τον καιρό, δείχνει μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Η μελέτη βασίστηκε στη συλλογή και ανάλυση καθημερινών στοιχείων από 9.000 άτομα σε τρεις πόλεις, χάρη σε μια ειδική εφαρμογή που είχαν εγκαταστήσει στο «έξυπνο» κινητό τηλέφωνό τους. Έτσι, τα smartphones έρχονται να δικαιώσουν τον Ιπποκράτη, ο οποίος είχε κάνει παρόμοιες διαπιστώσεις πριν από χιλιάδες χρόνια.

Τα ευρήματα

Οι χρόνιοι πόνοι αυξομειώνονται ανάλογα με τον καιρό δείχνει νέα μελέτη. Pain levels were found to increase during cold and wet weather and decrease when there were more hours of sunshine, A University of Manchester study has found.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, με επικεφαλής τον καθηγητή ρευματολογίας και ψηφιακής επιδημιολογίας Γουίλ Ντίξον της Σχολής Βιολογικών Επιστημών, ανακοίνωσαν στο Βρετανικό Φεστιβάλ Επιστήμης τα προκαταρκτικά στοιχεία από την έρευνά τους, η οποία συνεχίζεται.

Σύμφωνα με τα πρώτα ευρήματα του προγράμματος με τον ολίγον «παιχνιδιάρικο» τίτλο «Cloudy with a Chance of Pain» (Νεφελώδης με Πιθανότητα Πόνου), οι πόνοι αυξάνονται κατ' εξοχήν από τις βροχές και την έλλειψη λιακάδας. Τους μήνες που υπάρχει περισσότερη ηλιοφάνεια, υποχωρούν οι χρόνιοι πόνοι από αρθρίτιδα, μέση, ημικρανίες κ.α. Όταν όμως ο καιρός συννεφιάζει και αρχίζουν οι βροχές, οι πόνοι δυναμώνουν.

Η εφαρμογή του κινητού παρακολουθεί συνεχώς τον τοπικό καιρό, ενώ επιτρέπει παράλληλα στους χρήστες να καταγράφουν τα καθημερινά συμπτώματα των πόνων τους, επιτρέποντας έτσι να συνδυάζονται σε πραγματικό χρόνοι οι πόνοι με τις μεταβολές του καιρού. Το 80% των χρηστών δήλωσαν ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στον καιρό και στους πόνους, ενώ οι μισοί ανέφεραν ότι μπορούσαν να χρησιμοποιούν την αυξομείωση των πόνων τους για να προβλέπουν τις αλλαγές του καιρού.