Γιγάντιος εξωπλανήτης είναι καυτός σαν τον Ήλιο. Astronomers discover hottest known giant planet

Πύρινη κόλαση σε απόσταση 650 ετών φωτός από τη Γη. Twice the size of Jupiter and 650 lights years away, planet found using Kilodegree Extremely Little Telescopes, made with off-the-shelf components. Artist conception of the Kelt-9 system. The heat bearing down on Kelt-9b is so intense that, soufflé-like, the planet puffs up to create a world nearly three times as massive as Jupiter but only half as dense. Illustration: Nasa/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τον πιο καυτό γιγάντιο εξωπλανήτη που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Οι θερμοκρασίες στην επιφάνειά του εκτιμάται ότι φθάνουν τους 4.327 βαθμούς Κελσίου, ξεπερνώντας τις αντίστοιχες πολλών άστρων, ενώ είναι μόνο 927 βαθμούς ψυχρότερος από τον Ήλιο μας. Το προηγούμενο ρεκόρ θερμοκρασίας εξωπλανήτη ήταν 3.027 βαθμοί Κελσίου.

Ο καυτός εξωπλανήτης, που βρίσκεται σε απόσταση 650 ετών φωτός από τη Γη στην κατεύθυνση του αστερισμού του Κύκνου, είναι ένας αέριος γίγαντας με σχεδόν τριπλάσια μάζα από τον Δία, αλλά με μόνο τη μισή πυκνότητα του τελευταίου. Ονομάζεται KELT-9b και περιφέρεται γύρω από το τεράστιο καυτό άστρο KELT-9, το οποίο είναι διπλάσιο σε μέγεθος από τον Ήλιο και έχει θερμοκρασίες κοντά στους 9.900 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή σχεδόν διπλάσιες από τον Ήλιο.

(top) An animation showing the pole-to-pole orbital path of KELT-9b. Normally, planets orbit a star’s equator, which causes blips to occur in the red end and the blue end of the star’s color spectrum from the scientists’ point of view. (bottom) In this case, researchers saw a blip only in the middle of the color spectrum, shown in the spectral line. Studying this middle blip revealed the exoplanet’s unusual orbit. Credit: Marshall C. Johnson

Ο εξωπλανήτης είναι βαρυτικά «κλειδωμένος» με το άστρο του, πράγμα που σημαίνει ότι η μία πλευρά του φωτίζεται μόνιμα από αυτό, ενώ η άλλη παραμένει πάντα σκοτεινή (όπως συμβαίνει με τη Σελήνη σε σχέση με τη Γη). Η φωτεινή πλευρά του εξωπλανήτη «βομβαρδίζεται» ανηλεώς από τρομερά ισχυρή αστρική ακτινοβολία. Είναι τόσο υψηλή η θερμοκρασία του KELT-9b, που η υπεριώδης ακτινοβολία του μητρικού άστρου του θα αναγκάζει τα μόρια εξωπλανήτη να διασπώνται και θα έχει εξατμίσει την όποια ατμόσφαιρά του.

The planet was identified using the Kilodegree Extremely Little Telescope (KELT) at Winer Observatory in Arizona. The KELT telescope is one of two such instruments specially designed to detect planets orbiting bright stars.

Οι ερευνητές από διάφορες χώρες, με επικεφαλής τον καθηγητή αστρονομίας Σκοτ Γκάουντι του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature» και παράλληλη ανακοίνωση σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Όστιν του Τέξας, χρησιμοποίησαν για τις παρατηρήσεις τους το τηλεσκόπιο KELT-North στην Αριζόνα. Θα ακολουθήσουν και άλλες παρατηρήσεις με διαφορετικά τηλεσκόπια, μεταξύ των οποίων τα διαστημικά Spitzer και Hubble.

Παραμένει άγνωστο αν ο καυτός εξωπλανήτης διαθέτει στερεό πυρήνα, ένα ερωτηματικό που αφορά και τον Δία. Σε κάθε περίπτωση, με ή χωρίς στερεό πυρήνα, η τύχη του καυτού εξωπλανήτη μοιάζει μάλλον δυσοίωνη σε βάθος χρόνου, καθώς βρίσκεται τόσο κοντά στο άστρο του, που ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά γύρω από αυτό σε μόλις μιάμιση γήινη μέρα (η διάρκεια του έτους του). Έτσι, όταν το άστρο του αναπόφευκτα κάποια στιγμή -σε περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια- «φουσκώσει» για να μετατραπεί σε ερυθρό γίγαντα, θα «καταπιεί» πάραυτα τον εξωπλανήτη.

Πηγές: endel, J. (2017), Meet KELT-9b, the hottest exoplanet ever discovered, Eos, 98, https://doi.org/10.1029/2017EO075413 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=883822

Το χρώμα του Πιτ Τέρνερ. The color of Pete Turner

Ο Τurner σπούδασε φωτογραφία στο Rochester Institute of technology, συμμαθητής με τον Bruce Davidson. Kαι παρόλο που όπως λέει κρυφοκοίταγε τη δουλειά του, στο τέλος πήρε τελείως διαφορετική κατεύθυνση επηρεαζόμενος στα πρώτα του βήματα από ζωγράφους, κυρίως το σουρεαλιστή Ρενέ Μαγκρίτ. 

 

Παίζοντας με φίλτρα, διπλοεκθέσεις και διάφορα είδη φιλμ ο Turner εντυπωσιάζει και ξεκινώντας από φωτογράφος του στρατού αρχίζει και παίρνει δουλειές στα περιοδικά National Geographic, Life και Look.  

Ακόμα κι αν δεν αναγνωρίζετε το όνομα το πιθανότερο είναι ότι κάποια φωτογραφία του θα έχετε δει σε περιοδικό ή διαφήμιση. Έχοντας ταξιδέψει όλο τον κόσμο φωτογραφίζοντας, ο Turner είναι γεμάτος ιστορίες τις οποίες μοιράζει απλόχερα. Πολύ ενδιαφέρον αυτό το άρθρο που περιγράφει με λεπτομέρεια πώς δημιούργησε κάποιες από τις πιο διάσημες φωτογραφίες του καθώς και την ευρύτερη τεχνική της δουλειάς του.

Ο Turner είναι βασικά για την έγχρωμη εμπορική φωτογραφία περίπου το ίδιο που είναι οι Ramones για το punk rock: κάπου εκεί ξεκίνησαν όλα. Και φυσικά αντιγράφονται ξεδιάντροπα μέχρι και σήμερα.

Τα έργα του αποτελούν μόνιμα εκθέματα σε πολλά μουσεία όπως το MEP στο Παρίσι, το Μητροπολιτικό Μουσείο Φωτογραφίας του Τόκυο, το ICS στη Νέα Υόρκη καθώς και από το 2007 μόνιμη έκθεση στο George Eastman House της Kodak. Δείγμα του πόσο δημοφιλής είναι το δημοψήφισμα του περιοδικού Photo District News που τον ανέδειξε στους 20 πιο σημαντικούς φωτογράφους του αιώνα. 

Επίσης έχει εκδώσει διάφορα βιβλία όπως το African Journey και το Color of Jazz, μια συλλογή από εξώφυλλα δίσκων Jazz με φωτογραφίες του Turner από το 1959 έως το 1982.

Σήμερα εξακολουθεί να κάνει εμπορικές δουλειές αν και δεν το επιδιώκει πια. Όπως λέει ο ίδιος «ξεκίνησα φωτογραφία για ταξιδεύω, τώρα έχω την πολυτέλεια να επιλέγω εγώ πού θα πάω και τι θα φωτογραφίσω. Κάθε φορά όμως που σηκώνω την κάμερα είναι το ίδιο δύσκολο με την πρώτη φορά. Ειδικά όταν επισκέπτομαι ένα μέρος για δεύτερη φορά ξέρω ότι τώρα πρέπει να μπω πιο βαθιά και να ξεπεράσω την επιφάνεια, κι αυτό είναι δύσκολο».

Πηγή: DPGR