Ο Georges Seurat (1859 – 1891) συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους (μετα)-Ιμπρεσιονιστές ζωγράφους όλων των εποχών. Μέσα σε μόλις 10 χρόνια καριέρας έδωσε μεγάλα δείγματα της τέχνης του, μέσα από έναν ανηλεή κόπο, αφοσίωση, επιστημοσύνη και ανεξάντλητους πειραματισμούς. Πολυπρόσωπες σκηνές, παραθαλάσσια τοπία, ρομαντισμός και πορτρέτα, τσίρκο και ειδύλλια απαρτίζουν το μοναδικής έκφρασης χρωστήρα. Αναγνωρίσιμο το στυλ του το δίχως άλλο με την πρώτη κιόλας ματιά.
Georges Seurat, Coin d'un Bassin à Honfleur, 1886
Μεγάλωσε σε
οικογένεια εύπορη, με πατέρα υψηλόβαθμο νομικό αυστηρών αρχών. Ήδη από τα
σχολικά χρόνια ο οικογενειακός περίγυρος τον έφερε κοντά στην τέχνη, γνωρίστηκε
με γλύπτες και ζωγράφους, και το 1878 εισάγεται στη Σχολή Καλών Τεχνών. Αφού
εγκαταλείπει σ’ έναν χρόνο τη σχολή, το 1884 παραδίδει το πρώτο σημαντικό έργο
του Λουόμενοι στον Ασνιέρ, το οποίο απορρίφθηκε από την επίσημη Έκθεση (Salon).
Η φιλία του όμως με τον Segnac, έναν ακόμη μετρ της νέας τέχνης, του δίνει
θάρρος να συνεχίζει και να παραμένει αδιαπραγμάτευτα στην ζωγραφική ερμηνεία
της επιστημονικής ανάλυσης του φωτός.
Promenade avec
singe, étude pour la Grande Jatte, Walk with monkey, study for the Large
Bowl, 1884-1885
Το επόμενο (τεράστιο) βήμα του ήταν ο μεγάλος πίνακας "Μια Κυριακή στο νησί Grande Jatte". Εκεί (δυο χρόνια του πήρε ο πίνακας….!) τελειοποιεί κατά το δυνατόν τις τεχνικές του πάνω σε μια νέα εκφραστική δυνατότητα ολόδικής του έμπνευσης τον Πουαντιγισμό, ή Νεοϊμπρεσιονισμό, ή καλύτερα Ντιβιζιονισμό που ο ίδιος προτιμούσε. Πριν δώσει τον πίνακα προηγήθηκαν αμέτρητα σχέδια, και ασίγαστες προσπάθειες να καταλήξει στη σύνθεση που ονειρευόταν. Αντί να αναμιγνύει τα χρώματα στην παλέτα του, ακούραστα κεντούσε μικροσκοπικές τελείες μοναδικού χρώματος, ώστε τελικά μόνο του το μάτι του θεατή να προχωρήσει στην αυτόματη σύνθεση των χρωμάτων και να απολαύσει ένα ευγενικό αποτέλεσμα.
Πολλοί φυσικά απέρριψαν αμέσως την καλλιτεχνική του πρόταση, που με ιδιαίτερα αρνητικές κριτικές τον έθεσαν στο περιθώριο. Ο κριτικός τέχνης Felix Feneon είχε όμως την προφητική διαύγεια να προασπίσει το νέο “κύμα Seurat”: “Αν κοιτάξει κανείς οποιοδήποτε ομοιόμορφα σκιασμένη περιοχή στο Grande Jatte, μπορεί να βρει σε κάθε εκατοστό του ένα στροβιλιζόμενο σμήνος από μικρές τελείες το οποίο περιέχει όλα τα στοιχεία που αποτελούν το επιθυμητό χρώμα. Πάρτε για παράδειγμα ένα κομμάτι του χορτοτάπητα και της σκιάς του. Τα περισσότερα από τα σημεία αντανακλούν τον τοπικό χρωματισμό του χόρτου, μπλέκονται τα πορτοκαλί εκφράζοντας τη σχεδόν ανεπαίσθητη επίδραση του ήλιου. Περιστασιακές μωβ κηλίδες συμπληρώνουν το πράσινο ενώ ένα κυανό μπλε γίνεται η αφορμή να λειτουργήσει ο αμφιβληστροειδής μέσα στον πλούτο των φωτεινών ακτίνων.”
Το επόμενο (τεράστιο) βήμα του ήταν ο μεγάλος πίνακας "Μια Κυριακή στο νησί Grande Jatte". Εκεί (δυο χρόνια του πήρε ο πίνακας….!) τελειοποιεί κατά το δυνατόν τις τεχνικές του πάνω σε μια νέα εκφραστική δυνατότητα ολόδικής του έμπνευσης τον Πουαντιγισμό, ή Νεοϊμπρεσιονισμό, ή καλύτερα Ντιβιζιονισμό που ο ίδιος προτιμούσε. Πριν δώσει τον πίνακα προηγήθηκαν αμέτρητα σχέδια, και ασίγαστες προσπάθειες να καταλήξει στη σύνθεση που ονειρευόταν. Αντί να αναμιγνύει τα χρώματα στην παλέτα του, ακούραστα κεντούσε μικροσκοπικές τελείες μοναδικού χρώματος, ώστε τελικά μόνο του το μάτι του θεατή να προχωρήσει στην αυτόματη σύνθεση των χρωμάτων και να απολαύσει ένα ευγενικό αποτέλεσμα.
Πολλοί φυσικά απέρριψαν αμέσως την καλλιτεχνική του πρόταση, που με ιδιαίτερα αρνητικές κριτικές τον έθεσαν στο περιθώριο. Ο κριτικός τέχνης Felix Feneon είχε όμως την προφητική διαύγεια να προασπίσει το νέο “κύμα Seurat”: “Αν κοιτάξει κανείς οποιοδήποτε ομοιόμορφα σκιασμένη περιοχή στο Grande Jatte, μπορεί να βρει σε κάθε εκατοστό του ένα στροβιλιζόμενο σμήνος από μικρές τελείες το οποίο περιέχει όλα τα στοιχεία που αποτελούν το επιθυμητό χρώμα. Πάρτε για παράδειγμα ένα κομμάτι του χορτοτάπητα και της σκιάς του. Τα περισσότερα από τα σημεία αντανακλούν τον τοπικό χρωματισμό του χόρτου, μπλέκονται τα πορτοκαλί εκφράζοντας τη σχεδόν ανεπαίσθητη επίδραση του ήλιου. Περιστασιακές μωβ κηλίδες συμπληρώνουν το πράσινο ενώ ένα κυανό μπλε γίνεται η αφορμή να λειτουργήσει ο αμφιβληστροειδής μέσα στον πλούτο των φωτεινών ακτίνων.”
Μια Κυριακή στο νησί La Grande Jatte, Un dimanche après-midi à l'île de la
Grande-Jatte, 1886
Ερωτεύτηκε μια αγροτοκοπέλλα τη Μαντλέν
Νόμπλοχ κρατώντας μυστική τη σχέση του, απέκτησαν ένα γιο το 1891 αλλά δυστυχώς
η μοίρα του παίζει άσχημο παιγνίδι, καθώς στα 42 του πεθαίνει ξαφνικά μάλλον
από διφθερίτιδα ή μηνιγγίτιδα, αρρώστια από την οποία δυο βδομάδες μετά χάνεται
κι ο γιος τους, ενώ σοκαρισμένη η χήρα εξαφανίστηκε από προσώπου γης.
Georges Seurat, Les Poseuses, Petite version, Poseuses, Small version, 1888.
Από κάθε άποψη ήταν ένας πρωτοπόρος, φέρνοντας έναν ολόφρεσκο αέρα στη γερασμένη αντίληψη της ζωγραφικής. Βέβαια αν κάποιος πλησίαζε πολύ κοντά, σχεδόν βέβηλα στους πίνακές του, θα χανόταν στο έγχρωμο μηδέν, σε ένα ακατανόητο πουά. Έτσι άλλωστε τηρούσε και τη γενικότερη αρχή των Ιμπρεσιονιστών, να θεώνται τα έργα από μακρύτερα του συνηθισμένου μέχρι τότε. Μόχθησε πάνω στο χρώμα όσο λίγοι. Ο συνδυασμός των υλικών χρωμάτων από Κόκκινο + Κίτρινο + Μπλε μας δίνει το Μαύρο. Ο συνδυασμός του φωτός από Κόκκινο + Πράσινο + Μπλε μας δίνει το Άσπρο.
Τέτοιες
επιστημονικές θεωρίες ο Σερά αποφάσισε να τις κάνει τέχνη και προσέγγιση στο
συναίσθημα και την αρμονία. Όσο κι αν αντιδρούσαν ακόμη και αναγνωρισμένοι
ζωγράφοι όπως ο Ρενουάρ κι ο Μονέ. Έδωσε τη ζωή του κι έμεινε στην αιωνιότητα
του από αυτή του την επιμονή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου