Τα Μαθηματικά υδρεύουν τη Σάμο. Mathematics watered Samos

Eupalinos (Ancient Greek: Εὐπαλῖνος) or Eupalinus of Megara was an ancient Greek engineer who built the Tunnel of Eupalinos on Samos Island in the 6th century BC. The tunnel, presumably completed between 550 and 530 BC, is the second known tunnel in history which was excavated from both ends and the first with a methodical approach in doing so. Being also the longest tunnel of its time, the Tunnel of Eupalinos is regarded as a major feat of ancient engineering. It was constructed for the tyrant Polycrates of Samos, and was a remarkable 1,036 meters (3,399 ft) long. It brought water to the city, passing through limestone at the base of a hill; this tunnel still exists.

Ο Ευπαλίνος (6ος αιώνας π.Χ.) ήταν Μεγαρίτης αρχιτέκτονας. Το σπουδαιότεο έργο του ήταν το Ευπαλίνειον όρυγμα στη Σάμο, μια σήραγγα μήκους περίπου 1 χλμ. και διατομής περίπου 1,75 x 1,75 μ.

Κατά μήκος της σήραγγας ο Ευπαλίνος κατασκεύασε έναν αγωγό, ο οποίος μετέφερε το νερό στην πόλη.

Tunnel of Eupalinos.

Το έργο αυτό ένα από τα σπουδαιότερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας, αν αναλογιστεί κανείς πως η κατασκευή του άρχισε συγχρόνως και από τα δύο άκρα του και οι σήραγγες που διανοίγονταν με αυτόν τον τρόπο, συναντήθηκαν στη μέση και αποτέλεσαν ενιαίο όρυγμα.

Η πραγματοποίηση του έργου προϋπέθετε την ορθή επίλυση του σχετικού γεωμετρικού προβλήματος και την ακριβέστατη χάραξη πάνω στο έδαφος, με την επιπλέον χρήση των γνώσεων της Τοπογραφίας, της Γεωδαισίας και της Οπτικής που κατείχαν οι αρχαίοι Έλληνες από τον 6ο αιώνα π.Χ.

Το έργο αυτό το ανέθεσε στον Ευπαλίνο ο τύραννος Πολυκράτης γιατί τον θεωρούσε έναν από τους σπουδαιότερους αρχιτέκτονες της εποχής του.

Αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει αιώνες μετά την κατασκευή του είναι το γεγονός ότι η σήραγγα ανοίχθηκε ταυτόχρονα και από τα 2 άκρα της.

Η συνάντηση των σηράγγων έγινε κάτω από την κορυφή του βουνού με τεράστια μαθηματική ακρίβεια, παρότι οι γεωλογικές συνθήκες ανάγκασαν τον Ευπαλίνο να εκτραπεί πολλές φορές από την προσχεδιασμένη ευθυγράμμιση.

Χωρίς την αναφορά του Ηρόδοτου  που είναι η μοναδική από την αρχαιότητα, το όρυγμα θα παρέμενε άγνωστο.

Ενώ θα μπορούσαν να αποφύγουν την κατασκευή σήραγγας, και απλά να παρακάμψουν το βουνό και να υδροδοτήσουν την πόλη, σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό Θεοδόση Τάσιο, ίσως ο μόνος πιθανός λόγος κατασκευής του Ευπαλίνειου ορύγματος,  ήταν η επίδειξη της τεχνολογικής ικανότητας των κατοίκων της Σάμου.

Το animation που ακολουθεί δημιούργησαν οι Θεοδόσης Τάσιος, ο Ν. Μήκας και ο Γ. Πολύζος της Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ).