Ο μύθος του Χρυσόμαλλου Δέρατος είχε «χρυσό» ιστορικό υπόβαθρο. The source of the “Golden Fleece” myth was indeed gold

Ο Ιάσονας δίνει το Χρυσόμαλλο Δέρας στον Πελία, ενώ η θεά Νίκη τον στεφανώνει. Απουλιανός ερυθρόμορφος κρατήρας, 340-330 π.Χ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι. Jason bringing Pelias the Golden Fleece; a winged victory prepares to crown him with a wreath. Side A from an Apulian red-figure calyx crater. 340-330 BC. Louvre Museum.

Ο διάσημος μύθος του Χρυσόμαλλου Δέρατος, του Ιάσονα και της Αργοναυτικής Εκστρατείας είχε κυριολεκτικά «χρυσό» υπόβαθρο.

Ο Ιάσων και το φίδι. Jason being regurgitated by the snake who keeps the Golden Fleece (center, hanging on the tree); Athena stands to the right. Red-figured cup by Douris, c. 480-470 BC. From Cerveteri (Etruria).

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης Γεωργιανών γεωλόγων, που έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες εκτιμήσεις ότι ο μύθος ήταν μεν προϊόν της πλούσιας φαντασίας των αρχαίων Ελλήνων, όμως είχε ως αφετηρία ιστορικά δεδομένα.

Among artifacts found in villages of Svaneti, northwest Georgia was a bronze sculpture of a bird with a ram's head that researchers say lends support that the myth of the golden fleece originated in the area.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον γεωλόγο δρα A. Okrostsvaridze του Ινστιτούτου Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου Ίλια της Τυφλίδας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνές γεωλογικό περιοδικό «Quaternary International», σύμφωνα με τη βρετανική «Daily Mail», πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη έρευνα για αποθέματα χρυσού στην ορεινή περιοχή Σβανέτι, στη βορειοδυτική Γεωργία, που αποτελούσε μέρος του αρχαίου πλούσιου βασιλείου της Κολχίδας, το οποίο υπήρχε από τον 6ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. (αν και μέχρι σήμερα παραμένει διαφιλονικούμενη η ακριβής επικράτεια του εν λόγω βασιλείου).

Gold grains washed from the gravel stream bed of the River Quani in Svaneti. Streams in the area are still panned by locals for gold, some of whom still use traditional methods that include sheepskin. 

Η μελέτη άνω των 1.000 δειγμάτων του εδάφους, με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, έδειξε ότι η εν λόγω περιοχή ήταν και είναι πλούσια σε χρυσό. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, οι αρχαίοι χωρικοί χρησιμοποιούσαν προβιές για να μαζεύουν τα ψήγματα χρυσού από τα ποταμάκια στην περιοχή τους. Τα δέρματα τοποθετούνταν στην κοίτη του ποταμιού, παγιδεύοντας πάνω τους τα κομματάκια του πολύτιμου μετάλλου.

The Kingdom of Colchis was a wealthy area in what is now modern Georgia where according to Greek mythology King Aeëtes hung the Golden Fleece until it was seized by Jason and the Argonauts.

Έτσι, πιθανότατα, προέκυψε η εικόνα ενός δέρματος διάσπαρτου με χρυσάφι, που τελικά οδήγησε στον μύθο του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Οι Γεωργιανοί γεωλόγοι πιθανολογούν ότι η εκστρατεία του Ιάσονα και των Αργοναυτών του ήταν ένα πραγματικό συμβάν, που είχε ως κίνητρο την επιθυμία των Ελλήνων να μάθουν περισσότερα για τον χρυσό εκείνης της περιοχής και για την ειδική τεχνική των ντόπιων να τον συλλέγουν με τη βοήθεια δερμάτων ζώων.

According to Greek mythology Jason and the Argonauts sailed in their ship the Argo from Greece to the Kingdom of Colchis in search of the Golden Fleece as part of a quest to help Jason win the throne of Iolcus.

Η «Αργώ» και το ταξίδι της, που έγινε πριν τον Τρωικό πόλεμο, περιγράφεται από τον Όμηρο στην «Οδύσσεια» και από τον Ευριπίδη στην «Μήδεια», ενώ υπάρχουν διάφορες εκδοχές του μύθου που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα. Έκτοτε οι ιστορικοί έχουν κατά καιρούς δώσει διάφορες εξηγήσεις για το τι μπορεί να συμβόλιζε το Χρυσόμαλλο Δέρας.

A unique golden lion sculpture from the beginning of the second millennium BC is thought to show the sophisticated skill at obtaining and casting metal around the time when the Golden Fleece myth began.

Οι Γεωργιανοί ερευνητές ανέφεραν ότι η υπόθεσή τους ενισχύεται από το γεγονός πως στην περιοχή Σβανέτι έχουν αποκαλυφθεί διάφορα χρυσά αντικείμενα, όπως ένας μοναδικός χρυσός λέων, που δείχνουν ότι οι αρχαίοι κάτοικοί της είχαν προχωρημένες γνώσεις μεταλλουργίας.

Surveys by the geologists show that gold ore veins (marked with orange ovals) and stream beds that contain rich gold deposits (marked with yellow ovals) exist today and have been replenished after historical mining.

«Η εξόρυξη και η καλλιτεχνική επεξεργασία του χρυσού βρισκόταν σε πολύ υψηλό επίπεδο, από πολύ νωρίς στην ιστορία των αρχαίων βασιλείων της Γεωργίας. H μελέτη μας δείχνει ότι τα αποθέματα χρυσού στις αμμώδεις κοίτες των ποταμών αυτής της περιοχής είναι αρκετά μεγάλα για να δικαιολογήσουν τη δημιουργία αυτών των μύθων» δήλωσε ο A. Okrostsvaridze. Όπως είπε, τα ποτάμια της περιοχής συνεχίζουν και σήμερα να κατεβάζουν ψήγματα χρυσού από τα βουνά. Μάλιστα μερικοί ντόπιοι χρησιμοποιούν ακόμη την παραδοσιακή μέθοδο απόκτησης του χρυσού με τη βοήθεια δερμάτων. Το μόνο που λείπει από την εικόνα, είναι ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες του. Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) πατήστε εδώ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (Παύλος Δρακόπουλος).