Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, «Η άρνηση της Ιφιγένειας»

Charles de La Fosse (1636–1716), The Sacrifice of Iphigenia (1680), oil on canvas, 224 x 212 cm, Château de Versailles, Versailles, France. Wikimedia Commons.

Αχνοφαίνονται τα πλεούμενα, Ιφιγένεια.

Λιβάνι στρώθηκαν τα σκαλοπάτια

προς τη θάλασσα.

Το βήμα σου, το φόρεμα και τα μαλλιά

απεσταλμένοι του ανέμου.

 

Έρχονταν μια μια δυο δυο οι νύχτες

στις ρώγες των δαχτύλων σου

και στην κορφή της πλάτης

αβασίλευτος πάντα ένας ήλιος.

 

Ανήμπορη να μετρήσεις τους αμπελώνες

Τα χωράφια και τους ελαιώνες σου

Χανόσουν σε καλοκαιριάτικο όνειρο.

 

Εκεί στο ξύλινο μπαλκόνι σου

Θέριευαν τα γεράνια

Μεγάλωναν τα σπιτικά πουλιά

Κι έπαιζες τα δειλινά με χαϊμαλιά

Και ιστορίες αγάπης.

 

Βασιλοκόρη

Ξέχναγες τα ωραία σάνταλά σου

Όταν ο λιονταρογέννητος ουρανός

Σε γυναικεία του στιγμή

Ακουμπούσε στα γόνατά σου.

 

Ιφιγένεια, κάθε καΐκι κι ένας άγριος Απρίλης

Κάθε γοργόνα πλώρης

Κι ένα γιορτερό ακρογιάλι.

 

Γέροντες σοφοί

Πριν απ᾽ την αρχή των δέντρων

Γέροντες πολύξεροι

Είχαν διηγηθεί

— πριν ακόμη γεννηθεί η Αφροδίτη

πίσω από τα σύννεφα —

την ιστορία της κοπέλας

που φιλική ήταν στους ανέμους.

Κι εσύ

— μάρμαρο το φως

δέσμια κρατά την κεφαλή σου —

μίλησες στη θάλασσα την Παναγιά

γλυκά σκυμμένη

στο γιο της το Σεπτέμβρη

για τους πολεμιστές

και τις κακές τους σκέψεις.

 

Δεν πιστεύουν οι πολεμιστές.

Ταύροι είναι

Με ήλιους ζωγραφιστούς στις πανοπλίες

Και τις κνήμες

Βαριά φυτεμένες στο χώμα.

Δεν πιστεύουν στους καρπούς της αναμονής

στις θάλασσες που επιστρέφουν

όλο και πιο πλούσιες —

αναγεννιούνται κι οι βυθοί.

 

Χρειάζεται ο καιρός του πουλαριού

Των ψηλών κάκτων

της νεροφίδας

και των αστεριών ως να ξαναφανούν.

Χρειάζεται η αιωνιότητα της εμπιστοσύνης.

Μιλάνε για τη μάχη

Τη θρέφουν μαζί με τ᾽ άλογα

Και τις αγριοπέρδικες.

Όλα είναι έτοιμα, λένε.

Τα αιχμηρά όπλα, τα ηνία,

Η γη ανασκαμμένη για τα σώματα

Ο θυμός, οι φωνές των γυναικών.

Κι ο άνεμος;

Φάνηκαν τα πρώτα δελφίνια, Ιφιγένεια.

Τα πουλιά και τα καράβια ακολουθούν.

Κλαρί λεμονανού άνθιζ᾽ η καλοσύνη

Στο περβόλι σου.

Κι όμως ο λαιμός σου προσφέρεται

Αόρατο μονοπάτι του κακού.

 

Θόρυβος στ᾽ ακρογιάλι.

Στις πλάκες του λιμανιού

Πατήματα αντρών, τρεξίματα

Μαντάτα, πρόσωπα.

Αρνήθηκε, είπαν.

 

Αρνήθηκε η Ιφιγένεια.

Για την αγάπη, έλεγε,

για τη γλυκιά καρδιά

για ειρηνικές πολίχνες

να φροντίσουμε τα καρποφόρα

τις βροχές να δεχτούμε στην ώρα τους

για τις βοσκές

για τους αγγέλους.

 

Αρνήθηκε.

 

Να μην φτάσουν οι πολεμιστές

Να ομορφύνουν τα κάστρα

Απ᾽ τον κισσό

Να τρανέψουν τα παιδιά.

Για τη χαρά, είπε

Κι ανέβηκε στους ουρανούς.

 

Έκπληκτοι οι στρατιωτικοί

Ανέβαλαν τον πόλεμο

Και την Ελένη βρήκαν ταπεινή

Να ετοιμάζει το δείπνο.

Louis Billotey (1883-1940), Iphigenia (1935), media and dimensions not known, Musée d’Art et d’Industrie de Roubaix, Roubaix, France. Wikimedia Commons.

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ. 1963. Λύκοι και σύννεφα. Αθήνα: Ζάρβανος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ. 1999. Ποιήματα (1963–1977). Αθήνα: Καστανιώτης.