Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014

Άρης Αλεξάνδρου, Θα επιμένεις

Gustave-Adolphe Mossa, Pierrot s'en va, 1906

Θα επιμένεις
Όσο ψηλά κι αν ανεβείς εδώ θα παραμένεις.
Θα σκοντάφτεις και θα πέφτεις εδώ μες στα χαλάσματα
χαράζοντας γραμμές
εδώ θα επιμένεις δίχως βία
χωρίς ποτέ να καταφύγεις στη βολική απόγνωση
ποτέ στην περιφρόνηση

Giorgio de Chirico, Le triomphe, 1928-29

κι ας βλέπεις φάλαγγες ανθρώπων να τραβάν συντεταγμένοι
        για το ξυλουργείο
να δέχονται περήφανοι
την εκτόρνευσή τους
και να τοποθετούνται στα αυστηρά τετράγωνα
σαν πιόνια. 

Pablo Picasso, Acrobat and the Young Harlequin, 1905

Εσύ θα επιμένεις σαν να μετράς το χρόνο με τις σειρές
των πετρωμάτων
σάμπως νάσουν σίγουρος πως θαρθεί μια μέρα
όπου οι χωροφύλακες κ' οι επαγρυπνητές θα βγάλουν τις στολές
τους. 

Max Ernst, At the Rendezvous of Friends, 1922. Seated from left to right: Rene Crevel, Max Ernst, Dostoyevsky, Theodore Fraenkel, Jean Paulhan, Benjamin Peret, Johannes T. Baargeld, Robert Desnos. Standing: Philippe Soupault, Jean Arp, Max Morise, Raphael, Paul Eluard, Louis Aragon, Andre Breton, Giorgio de Chirico, Gala Eluard.

Εδώ μες στα χαλάσματα που τα σπείραν άλας
θέλεις δε θέλεις θα βαδίζεις
υπολογίζοντας την κλίση που θάχουν τα επίπεδα
θα επιμένεις πριονίζοντας τις πέτρες μοναχός σου
θέλεις δε θέλεις πρέπει ν' αποχτήσεις έναν δικό σου χώρο.

ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ


Ο Άρης Αλεξάνδρου (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε στο Λένινγκραντ, γιος του Βασίλη Βασιλειάδη που καταγόταν από την Τραπεζούντα και της εσθονικής καταγωγής ρωσίδας Πολίνα Άντοβνα Βίλγκεμσον. Η οικογενειακή του γλώσσα ήταν τα ρωσικά. Μετά από δύο χρόνια παραμονής στη Θεσσαλονίκη (1928-1930) εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα και έμεινε σε μια προσφυγική πολυκατοικία. Στην Αθήνα έμαθε ελληνικά στο δημοτικό σχολείο και το 1933 γράφτηκε στο Βαρβάκειο Γυμνάσιο, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Αντρέα Φραγκιά. Οι δυο φίλοι μαζί με τους Γεράσιμο Σταύρου, Χρίστο Θεοδωρόπουλο και Λεωνίδα Τζεφρώνη δημιούργησαν μια μυστική ομάδα μαρξιστικού προσανατολισμού κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, στα πλαίσια της οποίας συνέχισαν να δρουν και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Το 1940 ο Άρης έδωσε εξετάσεις στο Πολυτεχνείο και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών χωρίς επιτυχία, πέτυχε όμως στις εξετάσεις της ΑΣΟΕΕ, στις οποίες πήρε μέρος λίγο αργότερα. Το 1941 προσχώρησε μαζί με τους συντρόφους του σε κομμουνιστική οργάνωση από μέλη της πρώην ΟΚΝΕ, από την οποία αποχώρησε ένα χρόνο αργότερα. Μετά την επανέναρξη των μαθημάτων στις πανεπιστημιακές σχολές επέστρεψε στην Ανωτάτη Εμπορική, εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του λίγους μήνες αργότερα και ξεκίνησε τη μακροχρόνια μεταφραστική του εργασία στον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη, στα πλαίσια της οποίας πρωτοχρησιμοποίησε το όνομα Άρης Αλεξάνδρου. Παράλληλα πήρε μέρος σε αντιφασιστικές εκδηλώσεις παραμένοντας εκτός οργανώσεων. Το 1944 τον συνέλαβαν τα αγγλικά στρατεύματα κατά τα Δεκεμβριανά και στάλθηκε στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα στη Βόρειο Αφρική, από όπου επέστρεψε το 1945. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στο Μούδρο (1948-1949), τη Μακρόνησο (1949), τον Άγιο Ευστράτιο (1950-1951). Ως το 1958 έζησε στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου μετά από καταδίκη του Στρατοδικείου Αθηνών για ανυποταξία. 

Άρης Αλεξάνδρου και Καίτη Δρόσου στο Παρίσι.

Το 1959 παντρεύτηκε την Καίτη Δρόσου. Αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου έφυγε για το Παρίσι, όπου έκανε διάφορες χειρωνακτικές δουλειές ενώ εργάστηκε επίσης ως συντάκτης στο λεξικό Robert ως το 1974, οπότε ξανάρχισαν οι αναθέσεις μεταφράσεων από έλληνες εκδότες. 

Ο Άρης Αλεξάνδρου πέθανε στις 2 Ιουλίου του 1978 από αλλεπάλληλα καρδιακά εμφράγματα σε ηλικία 56 χρόνων. Ως μεταφραστής συνεργάστηκε και με άλλους έλληνες εκδότες, καθώς επίσης με τα περιοδικά Ελεύθερα Γράμματα (1946) και Εποχές (1963) · κείμενά του δημοσίευσε στα περιοδικά Καλλιτεχνικά Νέα, Καινούρια Εποχή, Επιθεώρηση Τέχνης, Εποχές, Η συνέχεια. Το 1946 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Ακόμα τούτη η Άνοιξη. Ακολούθησαν οι συλλογές Άγονος γραμμή (1952) και Ευθύτης οδών (1959). Τιμήθηκε με το βραβείο ειρήνης στο φεστιβάλ της Μόσχας του 1962. Το έργο του Άρη Αλεξάνδρου τοποθετείται στο χώρο της μεταπολεμικής ελληνικής λογοτεχνίας. Με το ποιητικό του έργο διέγραψε την πορεία από τον στρατευμένο υπέρ του κομμουνισμού λόγο στην έκφραση της απογοήτευσης για το μάταιο των αγώνων και στην ειρωνεία. 

Ως σταθμός ωστόσο στην ιστορία της νεώτερης λογοτεχνίας μας θεωρήθηκε το μυθιστόρημά του Το Κιβώτιο, που ολοκληρώθηκε το 1972 μετά από εφτά χρόνια συγγραφής και εκδόθηκε από τον Κέδρο το 1975.

Η «Πομπηία» των δεινοσαύρων, Pompeii-style volcano gave China its dinosaur trove

H περιοχή Liaoning στην Κίνα ήταν κάποτε τόπος «κατοικίας» πολλών ειδών δεινοσαύρων ώσπου ηφαιστειακές εκρήξεις τους εξόντωσαν μεν αλλά παράλληλα διατήρησαν σε καλή κατάσταση τα απολιθώματά τους. A thick rain of volcanic ash sends a rat-size mammal, Gobiconodon zofiae, and three Dilong paradoxus dinosaurs fleeing for their lives in this artist's depiction. Based on the features of a 125-million-year-old fossil preserved by such ashfalls, these tyrannosaurs exhibit a downy covering of protofeathers, the first found among their family. The evolutionary precursors of true feathers, protofeathers were hairlike and probably developed for insulation. Artwork by Lars Grant-West

Στην περιοχή Liaoning στη βορειοδυτική Κίνα έχει εντοπιστεί ένα μεγάλο… νεκροταφείο δεινοσαύρων. Εκεί ανακαλύπτονται συνεχώς καλοδιατηρημένα απολιθώματα διαφόρων ειδών δεινοσαύρων. Οι επιστήμονες αναζητούσαν απαντήσεις τόσο για το εύρος των ευρημάτων όσο και για την καλή κατάσταση στην οποία βρίσκονταν.

Photos show the typical entombing poses of the Jehol terrestrial vertebrate fossils (a, Psittacosaurus; b-c, Confuciusornis). This boxer-like pose is typical of victims of pyroclastic density currents, resulting from postmortem tendons and muscles shortening. Credit: Baoyu Jiang

Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι η περιοχή αυτή πριν από περίπου 120 εκ. έτη βίωσε μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις που είχαν αποτέλεσμα παρόμοιο με εκείνο της Πομπηίας.

Backscattered SEM images show charcoalified soft tissues (dark materials) on the Jehol terrestrial vertebrate skeletal fossils (a-b, Psittacosaurus; c-d, Confuciusornis). Credit: Baoyu Jiang

Με απλά λόγια πολλοί από τους δεινοσαύρους που ζούσαν εκεί πέθαναν ακαριαία και θάφτηκαν στην ηφαιστειακή σκόνη η οποία (όπως και στην περίπτωση των κατοίκων της Πομπηίας) διατήρησε σε άριστη κατάσταση τα απολιθώματά τους.

Photomicrographs of thin-sections show asymmetric, wavy abrasive pits, missing bone material (arrows) and cracks at both upper and lower bone edges, and decreasing modification of bone microstructures of two Jehol terrestrial vertebrate skeletal fossils (a, Psittacosaurus; b, Confuciusornis). Credit: Baoyu Jiang

Να σημειώσουμε ότι στο νεκροταφείο της Liaoning έχουν εντοπιστεί ανάμεσα στα άλλα και τα απολιθώματα των πρώτων ειδών δεινοσαύρων που στο σώμα είχαν πούπουλα και φτερά. Η νέα μελέτη την οποία πραγματοποίησαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Nanjing δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications».

Η μουσική του Voyager. The sound of SPACE DISCOVERY: 36 years of complex Nasa Voyager data is 'translated' into a piano duet

Δεδομένα 37 χρόνων από το ηλιακό σύστημα και πέρα από αυτό μετατρέπονται σε νότες από έναν φυσικό. To a scientist, data is one of the most beautiful things in existence. To a musician, music is as equally wonderful. Scientist and musician Domenico Vicinanza finds that the two complement each other, and has used data from NASA’s Voyager mission to create a musical composition that is both melodic and inspiring. Credit: NASA

Εδώ και 37 χρόνια, από το 1977, τα δίδυμα σκάφη Voyager ταξιδεύουν ακλόνητα στο διαστημικό κενό. Το Voyager 1, το οποίο ξεκίνησε πρώτο, έχει ήδη βγει από το ηλιακό μας σύστημα ενώ το Voyager 2, το οποίο έφυγε ένα μήνα μετά, ακολουθεί διαφορετική πορεία και δεν έχει ακόμη περάσει τα ηλιακά μας «σύνορα». Σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους και οι δυο «εξερευνητές» στέλνουν ανελλιπώς τα δεδομένα τους πίσω στη Γη. Αυτά τα δεδομένα μετατράπηκαν από έναν φυσικό σε νότες για να συνθέσουν ένα μουσικό κομμάτι. Το πρωτότυπο εγχείρημα δεν έχει μόνο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον – η σύνθεση ακούγεται απρόσμενα καλή όπως μπορείτε να διαπιστώσετε στο ηχητικό απόσπασμα – αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει τους επιστήμονες να ανιχνεύσουν «κρυφές¬ πλευρές  του Σύμπαντος.

Με «μέτρο» τα πρωτόνια

Domenico Vicinanza, network services product manager at Geant, who is also a trained musician with a PhD in physics, created the classical duet to find a new way to represent data through the use of high-speed networks used by scientific researcher. Here he talks about the composition at the Super Computing 2013 conference.

Η «ηχοποίηση των δεδομένων», όπως ονομάστηκε, έγινε από έναν φυσικό με άρτια μουσική παιδεία, τον Ντομένικο Βιτσινάντσα, διευθυντή ερευνών στο Geant, το πανευρωπαϊκό δίκτυο δεδομένων υψηλών ταχυτήτων που υποστηρίζει ερευνητικά κέντρα και εκπαιδευτικά ιδρύματα σε όλη την Ευρώπη – μεταξύ αυτών τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικών Ερευνών (CERN) και τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC).

Ο κ. Βιτσινάντσα συγκέντρωσε 320.000 μετρήσεις που έχει κάνει από το 1977 μέχρι σήμερα ο ανιχνευτής κοσμικής ακτινοβολίας (Cosmic Ray System – CRS) που φέρει το καθένα από τα δίδυμα σκάφη. Το συγκεκριμένο όργανο δίνει τη δυνατότητα στους επιστήμονες να μετρήσουν πόσα πρωτόνια χτυπούν ανά μια ώρα το Voyager 1 και το Voyager 2. Ο κ. Βιτσινάντσα μετέτρεψε τις τιμές των δεδομένων σε νότες, κατ’ αναλογία προς το ύψος των μουσικών φθόγγων. Το αποτέλεσμα είναι μια μουσική σύνθεση σε «ντουέτο», για πιάνο και έγχορδα.

Κοντσέρτο για πιάνο και έγχορδα

A massive 36 years of scientific data generated by Nasa's Voyager spacecraft has been transformed into a powerful piece of orchestral music. Voyager 1's current mission (illustrated) along with Voyager 2, is to explore the outermost edge of the Sun's domain and beyond.

«Θέλησα να συνθέσω ένα μουσικό κομμάτι-ύμνο για το Voyager 1 και το Voyager 2 μαζί, γι’ αυτό χρησιμοποίησα τον ίδιο τύπο μετρήσεων από τα δυο σκάφη – δηλαδή τον αριθμό των πρωτονίων –, που έγιναν ακριβώς την ίδια χρονική στιγμή αλλά σε απόσταση αρκετών δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων μεταξύ τους» δήλωσε ο δρ Βιτσινάντσα στην εφημερίδα «Guardian». Ο φυσικός ένωσε στη συνέχεια τις δυο μελωδίες που προέκυψαν από τα δεδομένα του κάθε σκάφους σε μια σύνθεση: στο ηχητικό απόσπασμα που μπορείτε να ακούσετε κάνοντας «κλικ» στη φωτογραφία το Voyager 1 είναι το πιάνο και το Voyager 2 τα έγχορδα.

Ακούστε εδώ τη μουσική των δίδυμων σκαφών Voyager. (Πηγή ηχητικού υλικού: GEANT)

Ο κ. Βιτσινάντσα υπογράμμισε ότι το ευχάριστο αυτό άκουσμα προσφέρει τη δυνατότητα μιας διαφορετικής ανάλυσης των δεδομένων. «Η ανάλυση της μελωδίας είναι το ίδιο πράγμα με την ανάλυση που γίνεται στο χαρτί, μόνο που χρησιμοποιεί το αφτί» εξήγησε. «Οι πληροφορίες που περιέχονται είναι ακριβώς οι ίδιες, αντιπροσωπεύονται από ομαλότητες, μοτίβα, μεταβολές, τάσεις και κορυφές» πρόσθεσε επισημαίνοντας ότι η ανάλυση με το αφτί μπορεί ενδεχομένως να εντοπίσει μοτίβα τα οποία ως τώρα έχουν ξεφύγει από το μάτι.

Ένας «τρελός-τρελός» πλανήτης, ‘Wobbly’ Alien Planet Has Weird Seasons And Orbits Two Stars

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Kepler - 413b που καθώς φαίνεται είναι από τους πιο «περίεργους» εξωπλανήτες που έχουμε ανακαλύψει μέχρι σήμερα. This illustration shows the orbit of planet Kepler-413b around a close pair of orange and red dwarf stars. The planet's tilt could vary as much as 30 degrees over 11 years. (NASA, ESA and A. Feild (STScI) / February 4, 2014)

Ένα από τους πιο παράξενους όσο και ενδιαφέροντες επιστημονικά πλανήτες ανακάλυψε ομάδα αστρονόμων στις ΗΠΑ. Πρόκειται για ένα πλανήτη με πραγματικά «τρελή» κίνηση γύρω από τον άξονά του με αποτέλεσμα οι καιρικές μεταβολές να είναι κυριολεκτικά ακαριαίες. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι είναι πιθανό σε αυτόν τον πλανήτη οι εποχές να αλλάζουν μέσα σε λίγες ώρες!

Ο πλανήτης

This is the space telescope Kepler's field of view, superimposed on the night sky so that the main stars are visible. In its four-year history, Kepler has confirmed 132 planets, and found 2,700 new ones. Some of the discoveries may harbour life.

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Βέσιλιν Κριστόφ που εργάζεται στο Ινστιτούτο Επιστημών του Διαστήματος στη Βαλτιμόρη και στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς εντόπισαν αυτόν τον παράξενο πλανήτη στον αστερισμό του Κύκνου. Ο Kepler - 413b, όπως ονομάστηκε ο πλανήτης, βρίσκεται σε απόσταση 2.300 ετών φωτός από εμάς και ανήκει σε ένα δυαδικό αστρικό σύστημα. Ο πλανήτης ολοκληρώνει μια περιστροφή γύρω από τα δύο μητρικά του άστρα (έναν πορτοκαλί και έναν ερυθρό νάνο) σε 66 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκεται πολύ κοντά στα δύο άστρα και οι συνθήκες σε αυτόν (θερμοκρασία, βαρυτικές δυνάμεις κ.α) είναι κατά πάσα πιθανότητα απαγορευτικές για την ανάπτυξη ζωής.

Εμφανιζόταν και… εξαφανιζόταν

The new discovery was made by chance as scientists scoured data from the Kepler space telescope looking for evidence of moons rather than planets.

Οι ερευνητές μελετώντας δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler εξακρίβωσαν αρχικά την ύπαρξη του πλανήτη αλλά δεν μπορούσαν να προχωρήσουν στην ανακοίνωση της ανακάλυψης εξαιτίας της «αλλοπρόσαλλης» τροχιακής κίνησής του. Οι ερευνητές τον είδαν να κάνει τρεις φορές την εμφάνισή του στο σημείο που τον είχαν αρχικά εντοπίσει μέσα σε διάστημα 180 ημερών και στη συνέχεια για 800 μέρες χάθηκαν τα ίχνη του.

Πλανήτης-σβούρα

Οι ερευνητές ανακάλυψαν τελικά την αιτία του πρωτοφανούς φαινομένου που παρακολουθούσαν. Ο Kepler - 413b ταλαντεύεται καθώς περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι οι ταλαντώσεις έχουν αλλάξει την κλίση του πλανήτη έως και 30 μοίρες κατά τη διάρκεια των τελευταίων 11 ετών. Το μέγεθος του φαινομένου γίνεται εμφανές αν αναλογιστούμε ότι Γη βρίσκεται στην ίδια ακριβώς κλίση των 23,5 μοιρών εδώ και τουλάχιστον 26.500 χρόνια .

Οι ερευνητές παρομοιάζουν την κίνηση του Kepler - 413b με εκείνη της σβούρας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μια από τις παρενέργειες αυτής της «τρελής» κίνησης είναι η επικράτηση επίσης «τρελών» καιρικών συνθηκών με τις εναλλαγές να είναι απότομες μέσα σε λίγες ώρες. «Σκεφτείτε να ζείτε σε ένα πλανήτη με εποχιακές συνθήκες τέτοιες ώστε να μην ξέρετε αν πρέπει να βγείτε από το σπίτι φορώντας σορτσάκι και κοντό μπλουζάκι ή αν πρέπει να φορέσετε χοντρά ρούχα και βαρύ παλτό» αναφέρουν οι ερευνητές ανάμεσα στους οποίους ήταν και επιστήμονες της NASA. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal».

Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014

Ολοκαίνουργιο πορτρέτο του Κρόνου. Strange Saturn Vortex Swirls in Amazing NASA Photo

Η νέα εντυπωσιακή εικόνα από τον Κρόνο. Saturn's odd hexagonal jet stream swirls in this amazing photo taken by the Cassini spacecraft. Image released Feb. 3, 2014. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Μία νέα εντυπωσιακή φωτογραφία του Κρόνου έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Την φωτογραφία τράβηξε το διαστημικό σκάφος Cassini που εξερευνά την τελευταία δεκαετία τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του. Το Cassini φωτογράφησε εκ νέου τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών στις 23 Νοεμβρίου από απόσταση 2.5 εκ. χλμ. από αυτόν. Στη νέα φωτογραφία ο Κρόνος εμφανίζεται σε όλο του το μεγαλείο, μια τέλεια σφαίρα με τα εντυπωσιακά δαχτυλίδια του.

This colorful view from NASA's Cassini mission is the highest-resolution view of the unique six-sided jet stream at Saturn's north pole known as "the hexagon." Image obtained on Dec. 10, 2012 and released Dec. 4, 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/SSI/Hampton

Απεικονίζεται επίσης σε όλο του το εύρος ο γιγάντιος κυκλώνας που μαίνεται στο βόρειο πόλο του πλανήτη πλανήτη και καλύπτει μια επιφάνεια σχεδόν 25 φορές μεγαλύτερη από της Ελλάδας.

This still image from an infrared movie from NASA's Cassini mission shows the churning of the curious six-sided jet stream at Saturn's north pole known as "the hexagon." The image was obtained on June 14, 2013 and released Dec. 4, 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/University of Arizona

Ο κυκλώνας περιστρέφεται μέσα σε ένα μυστηριώδες, εξαγωνικό μετεωρολογικό σύστημα και γι αυτό έχει λάβει την ονομασία «το εξάγωνο». 

Το μάτι της πολικής δίνης έχει διάμετρο 2.000 χιλιόμετρα, 20 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το μάτι ενός μέσου κυκλώνα στη Γη.

Η χαμηλότερη θερμοκρασία του σύμπαντος. The coldest spot in the known universe

The International Space Station. Credit: STS-122 Shuttle Crew, NASA

Η NASA ανακοίνωσε τα σχέδιά της για τη διεξαγωγή πειραμάτων στο Διεθνή Διαστημικών Σταθμό που θα φωτίζουν πτυχές της κβαντικής θεωρίας. Για να επιτευχθεί αυτό κάποιο σημείο του ISS θα γίνει ίσως το ψυχρότερο σημείο του Σύμπαντος!

Το απόλυτο μηδέν

The Cold Atom Lab mission poster. (Image from coldatomlab.jpl.nasa.gov)

H θερμοκρασία ενός οποιουδήποτε σώματος εξαρτάται από το πόσο έντονα κινούνται τα άτομα που το αποτελούν ή με άλλα λόγια από τη μέση ενέργεια των ατόμων του.  Στη Φυσική οι θερμοκρασίες μετρώνται στην κλίμακα Κέλβιν, την οποία όρισε στα μέσα του 19ου αιώνα ο βρετανός φυσικός Λόρδος Κέλβιν. Ένας βαθμός Κέλβιν ισούται με έναν βαθμό Κελσίου, ωστόσο η κλίμακα Κέλβιν δεν ξεκινά από τη θερμοκρασία που παγώνει στο νερό, αλλά από το λεγόμενο απόλυτο μηδέν, το οποίο βρίσκεται στους -273,15 βαθμούς Κελσίου (η θερμοκρασία των 0 βαθμών Κελσίου αντιστοιχεί επομένως σε 273,15 βαθμούς Κέλβιν). Στο απόλυτο μηδέν, τα άτομα υποτίθεται ότι έχουν μηδενική ενέργεια και παραμένουν εντελώς ακίνητα.

Τα πειράματα

Η NASA θέλει να τοποθετήσει εντός του ISS ένα εργαστήριο στο οποίο θα δημιουργηθούν συνθήκες όμοιες με αυτές στο απόλυτο μηδέν. Πιο συγκεκριμένα θέλει στο εργαστήριο αυτό η θερμοκρασία να είναι ένα δέκατο του δισεκατομμυριοστού του βαθμού πάνω από το απόλυτο μηδέν. Οι επιτελείς της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας πιστεύουν ότι μελετώντας την ύλη σε συνθήκες τόσο κοντά στο απόλυτο μηδέν θα κάνουμε εντυπωσιακές ανακαλύψεις που θα οδηγήσουν τόσο στην καλύτερη κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε όσο και στην κατασκευή μιας νέας γενιάς ηλεκτρονικών συσκευών.

Το εργαστήριο θα κατασκευαστεί στη Γη, θα ονομαστεί Cold Atom Lab και σύμφωνα με τον σχεδιασμό της NASA θα σταλεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το 2016. Το πρώτο πείραμα που θα διεξαχθεί στο νέο εργαστήριο θα αφορά τη μελέτη ενός φαινομένου που ονομάζεται «συμπύκνωμα Bose-Einstein», μια κατάσταση στην οποία τα άτομα κινούνται αργά αλλά απόλυτα συντονισμένα.

Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2014

“Ποίημα για την καταστροφή της Λισαβόνας”. “Poème sur le désastre de Lisbonne”

“Scarcely had they reached the city, lamenting the death of their benefactor, when they felt the earth tremble under their feet.” Voltaire – Candide V. They’re just in time to witness the Lisbon earthquake of 1755, one of the deadliest earthquakes in history. Somewhere between 10,000 and 100,000 people died in this earthquake. Voltaire is delighted to throw Pangloss into this catastrophe so he can philosophize the “sufficient reason” why such a disaster would happen in the best of all possible worlds.

Εισαγωγή

Την 1 Νοεμβρίου 1755, στις 9.20 π.μ., ανήμερα των Αγίων Πάντων για τους Καθολικούς, ένας σεισμός, σήμερα υπολογίζεται ότι ήταν της τάξης των 9 βαθμών της κλίμακας Richter, και το τσουνάμι που ακολούθησε, σκότωσαν 100.000 κατοίκους της Λισαβόνας, δηλαδή το μισό πληθυσμό της ή το 1/3 των κατοίκων της, τότε, Πορτογαλίας. Η Λισαβόνα ισοπεδώθηκε, σε μία άνευ προηγουμένου για τους ιστορικούς χρόνους φυσική καταστροφή, που συγκλόνισε την Ευρώπη και ήταν η αιτία για έντονες φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις για την ύπαρξη ή μη Θείας πρόνοιας στον κόσμο, για τα αίτια των ανθρώπινων δεινών και την ερμηνεία αυτών.

Μέσα στη θύελλα θέσεων και αντιθέσεων που ακολούθησε πλήθος ερωτημάτων τέθηκαν και τα οποία αμφισβητούσαν ευθέως τους απολογητές του Θεού όπως Τον παρουσίαζε η κυρίαρχη μεσαιωνική εκκλησιαστική εξουσία, ενώ καταργήθηκαν και τα Τάγματα των Ιησουιτών.

Lisbon seen from the east during the earthquake. Exaggerated fires and damage effects. People fleeing in the foreground. (Copper engraving, Netherlands, 1756) - Image and caption courtesey of the National Information Service for Earthquake Engineering image library.

Ο σεισμός της Λισαβόνας ήταν ένα τρομακτικό γεγονός που όμως, όταν γρήγορα κόπασαν οι φωνές περί δήθεν θεϊκής τιμωρίας έχοντας χάσει κάθε πειστικό επιχείρημα, και με την καταλυτική παρέμβαση ανθρώπων ικανών, όπως ο πρωθυπουργός Σεμπαστιάο Ντε Μέλο, ο οποίος μάλιστα θεωρείται ως ο πρόδρομος της σεισμολογίας ενώ συνείσφερε σημαντικά στην κατασκευή κτισμάτων ικανών να αντέχουν καλύτερα σε ανάλογες φυσικές καταστροφές, η Πορτογαλία μπόρεσε μετά από σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα να ξεπεράσει την καταστροφή, να ορθοποδήσει και να εκσυγχρονιστεί.

François-Marie Arouet (1694–1778), known as Voltaire, French Enlightenment writer and philosopher. Detail of portrait by Maurice Quentin de La Tour, circa 1736.

Ο Βολταίρος, η εμβληματική αυτή μορφή του Διαφωτισμού, έγραψε λίγους μήνες μετά το «Ποίημα για την καταστροφή της Λισαβόνας», στο οποίο περιέχονται πολλά από τα ερωτήματα που τέθηκαν την εποχή εκείνη με αφορμή τον εν λόγω σεισμό και τα οποία ουδέποτε έπαψαν να προβληματίζουν.

Ποίημα για την καταστροφή της Λισαβόνας

Marie-Hélène Vieira da Silva, Le désastre ou la guerre, 1942

Δυστυχισμένοι θνητοί! Σκοτεινή και πένθιμη γη!
Φοβισμένη συγκέντρωση του ανθρώπινου γένους.

Carlos Schwabe, La douleur, The pain, 1893.

Αιώνια παράταση ανώφελου πόνου!
Ελάτε, εσείς φιλόσοφοι, που κραυγάζετε ότι “όλα είναι καλά”,
Και ατενίστε αυτήν την καταστροφή ενός κόσμου.
Δείτε αυτά τα κουρέλια και τις στάχτες του γένους σας,
Αυτό το παιδί και τη μάνα του από κοινού στοιβαγμένοι σε ερείπια,
Αυτά τα διασκορπισμένα μέλη σωμάτων κάτω από μαρμάρινες κολόνες,

Hugo Simberg, Le jardin de la mort, The garden of death, 1896.

Εκατό χιλιάδες τους οποίους καταβρόχθισε η γη
Οι οποίοι, τεμαχισμένοι και ματωμένοι, αλλά ακόμη τρέμοντας,
Ενταφιάστηκαν κάτω από τις φιλόξενες στέγες τους.
Σε τροχό βασανιστηρίων τελειώνουν τις πληγωμένες ζωές τους.
Σε αυτούς που πεθαίνουν ψιθυρίζοντας τη δυστυχία,
Σε αυτό που τρομακτικό θέαμα συμφοράς

William Blake, L'Ancien des Jours, The Old one of the Days, 1794. The "Ancient of Days" is described in Chapter 7 of the Book of Daniel. This image depicts Copy D of the illustration currently held at the British Museum.

Θα απαντήσετε : “Δεν κάνετε τίποτα άλλο από το να απεικονίζετε
Τους σιδερένιους νόμους που δημιούργησε η θέληση του Θεού”;
Θα τους πείτε επιπλέον ενώ ακόμα τρέμει ο σωρός από σάρκες:
“Ο Θεός είναι τιμωρός: το τίμημα της αμαρτίας είναι ο θάνατος”;
Ποιο έγκλημα, ποια αμαρτία βάρυνε αυτές τις νεαρές καρδιές
Ώστε να βρίσκονται ματωμένες και κομματιασμένες στα στήθη των
μητέρων τους;
Μήπως η Λισαβόνα έπεσε βαθύτερα στο ποτό της φαυλότητας
Από το Λονδίνο, το Παρίσι ή την ηλιόλουστη Μαδρίτη;
Σε αυτές οι άντρες χορεύουν· στη Λισαβόνα χασμουριέται η άβυσσος.
Ήρεμοι παρατηρητές των ερειπίων των αδερφών σας

Félicien Rops, La mort au bal, Death with the ball.

Ασυγκίνητοι από αυτόν τον αποκρουστικό χορό του θανάτου
Εσείς που ήρεμα αναζητάτε το λόγο για τέτοιες καταιγίδες,
Αφήστε τους, αλλά μαστιγώστε την ίδια σας την ασφάλεια·
Τα δάκρυα σας αναπάντεχα θα ανακατευτούν με την πλημμύρα.

William Blake's image of the Minotaur to illustrate Inferno, Canto XII,12–28, The Minotaur XII.

Όταν μισανοίγουν οι φρικαλέες σιαγώνες της γης δείχνουν ότι
Ο θρήνος μου είναι αθώος, τα δάκρυα μου είναι δικαιολογημένα.
Περιτριγυρισμένος από τέτοια στυγνότητα που επέδειξε η μοίρα,
Από την οργή του κακού και από τις παγίδες του θανάτου
Αντιμετωπίζοντας την αγριότητα των φυσικών στοιχείων,
Τα δεινά μας είναι κοινά, μου επέτρεψαν να ενδώσω στο θρήνο μου.
“Είναι περηφάνια” λένε - “Η περηφάνια της επαναστατημένης καρδιάς,
Που με έκανε να σκεφτώ ότι θα μπορούσαμε να βαδίζουμε καλύτερα από
ότι κάνουμε.”

Εδουάρδος Σακαγιάν, Ο σεισμός, 1992-94.

Πήγαινε, πες το στις πληγείσες όχθες του Τάγου·
Ψάξε στα ερείπια αυτού του αιματηρού σεισμού·
Ρώτησε την ατμόσφαιρα θανάτου μέσα σε αυτό το σπίτι, το πένθος,
Εάν φταίει η περηφάνια που εκλιπαρεί για βοήθεια στον παράδεισο
Και οίκτο για τα δεινά των ανθρώπων.
“Όλα είναι καλά” λένε “και όλα είναι αναγκαία.”
Έχετε σκεφτεί ότι το σύμπαν θα ήτανε χειρότερο
Χωρίς αυτό το διαβολικό χάσμα στην Πορτογαλία;
Είστε τόσο σίγουροι ότι η μεγάλη και αιώνια αιτία,
Που ξέρει τα πάντα, και για τον εαυτό της δημιουργεί,
Θα μπορούσε να μην μας είχε τοποθετήσει σε αυτό το θλιβερό κλίμα
Χωρίς ηφαίστεια να βράζουν κάτω από τα πόδια μας;

The archetype of the Creator is a familiar image in Blake's work. Here, the demiurgic figure Urizen prays before the world he has forged. The Song of Los is the third in a series of illuminated books painted by Blake and his wife, collectively known as the Continental Prophecies.

Έχετε θέσει αυτό το όριο στην υπέρτατη δύναμη;
Θα της απαγορεύατε να χρησιμοποιήσει την επιείκειά της;
 Δεν είναι απεριόριστα τα μέσα του μεγάλου τεχνίτη
Ώστε να διαμορφώνει τα σχέδιά του;
Δεν θα υπερασπιστώ τον άρχοντα, αλλά θα ευχηθώ
Αυτό το χάσμα που βγάζει φωτιά και θειάφι να είχε εκχύσει
Την απειλητική πλημμύρα του μεταξύ των έρημων περιοχών.
Θεέ, εγώ σέβομαι, αλλά και αγαπώ το σύμπαν.

Hugo Simberg, L'Ange blesse, The wounded Angel, 1903.

Αλίμονο, δεν είναι περηφάνια αλλά αγάπη προς τον άνθρωπο
Που θρηνεί για ένα τόσο οδυνηρό χτύπημα όπως αυτό.
Μήπως θα παρηγορούσε τους λυπημένους κατοίκους
Αυτών των φλεγόμενων και ερημωμένων ακτών
Εάν τους έλεγα: “Αφήστε τις ψυχές σας να ζήσουν με ειρήνη·
Τα σπίτια σας θυσιάστηκαν για το καλό του κόσμου·
Στη θέση των κατεστραμμένων παλατιών σας άλλα θα χτιστούν,
Για τους άλλους λαούς άλλα τείχη θα ανεγερθούν·
Ο Βορράς αυξάνει τα πλούτη του πάνω στη δυσάρεστη απώλεια σας·
Τα δεινά σας δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας κρίκος στο γενικό νόμο·

Fernand Springer, Sans Titre, 26 juillet 1942.

Για το Θεό είστε σαν αυτά τα σκουλήκια που έρπονται
Που περιμένουν για εσάς στον προκαθορισμένο τάφο σας;”
Τι λόγος να παρηγορήσει θύματα τέτοιου οίκτου!
Να μην προσθέτει σκληρή ύβρη στον πόνο τους.
Μάλλον, δεν στενοχώρησαν την ταραγμένη μου καρδιά

Blake's The Lovers' Whirlwind illustrates Hell in Canto V of Dante's Inferno.

Αυτοί οι σιδερένιοι και αμετάκλητοι νόμοι,
Αυτή η άκαμπτη αλυσίδα σωμάτων, μυαλών και κόσμων.
Τέτοιες σκέψεις είναι μόνο όνειρα ενός ψυχρού στοχαστή.
Ο Θεός κρατάει την αλυσίδα: δεν είναι αυτός που βρίσκεται αλυσοδεμένος·
Από ανεκτικότητας επιλογή είναι όλα οργανωμένα·
Αδυσώπητος δεν είναι, αλλά ελεύθερος και δίκαιος.

Antonin Artaud, La Tête bleue, mai 1946.

Γιατί να υποφέρουμε λοιπόν υπό την ηγεσία κάποιου τόσο δίκαιου;
Υπάρχει αυτό το πρόβλημα που οι στοχαστές σου πρέπει να λύσουν.
Σκεφτείτε εάν θα μπορούσαν να θεραπευτούν τα δεινά μας με το να τα
αρνούμαστε;
Όλοι οι άνθρωποι τρέμοντας στα χέρια του θεού,
Αναζήτησαν την πηγή του κακού στον κόσμο.
Όταν ο αιώνιος νόμος, που θέτει σε κίνηση τα πάντα
Εξαφανίζει το βράχο από την επίδραση των ανέμων,
Με αστραπές σχίζει και καίει την ανθεκτική βελανιδιά,
Δεν έχουν καμία συναίσθηση του πλήγματος που συντρίβει τα πάντα·

William Blake,The Night of Enitharmon's Joy, 1795. Blake's vision of Hecate, Greek goddess of black magic and the underworld.

Αλλά εγώ, εγώ ζω και αισθάνομαι, η πληγωμένη μου καρδιά
Ζητά βοήθεια από αυτόν που την έφτιαξε.
Παιδιά της Παντοδύναμης Ενέργειας με θρήνο εκτείνουμε τα
Χέρια μας προς τον κοινό μας άρχοντα.

Jacek Malczewski, Thanatos, 1898-99.

Το δημιούργημα του Θεού πραγματικά δεν έχει ακουστεί να λέει :
“Γιατί έπρεπε να ήμουν τόσο αχρείο, τόσο κατώτερο, τόσο εύθραυστο;”
Ούτε λόγος, ούτε σκέψη έχει δοθεί σε αυτό.
Το δοχείο αυτό, από τα χέρια του αγγειοπλάστη,
Ξεφεύγει και θρυμματίζεται, δεν έχει πια καρδιά να χτυπά
Η οποία να λαχταρά για ευδαιμονία και να συστέλλεται για μιζέρια.
“Αυτή η μιζέρια” λένε “είναι κάποιων η αρετή”

Alfred Kublin, Le Saut de la mort, The Leap of death, 1901-1902.

Ναι· από το σώμα μου που σαπίζει θα γεννηθούν
Χίλια σκουλήκια, όταν ο θάνατος δώσει τέλος στον πόνο μου.
Αυτή είναι τέλεια παρηγοριά μέσα στη δυστυχία μου!
Βλοσυροί παρατηρητές των συμφορών των ανθρώπων
Εσείς διπλασιάζετε και δεν κατευνάζετε τη μιζέρια μου.
Σε εσένα παρατηρώ το άτονο καύχημα της περηφάνιας
Που κρύβει την αρρώστια του με πρόσχημα το περιεχόμενο.
Είμαι ένα αδύναμο μέρος του σπουδαίου όλου.

André Masson, L'oiseau mort, 1925.

Ναι· αλλά όλα τα ζώα καταδικασμένα να ζουν
Όλα τα αισθητά πράγματα, γεννημένα από τους ίδιους αυστηρούς νόμους,
 Υποφέρουν σαν εμένα, και σαν εμένα επίσης πεθαίνουν.
Ο γύπας αρπάζει την άτολμη λεία,
Και τρυπά με ματωμένο ράμφος τα τρεμάμενα μέλη:
Όλα καλά φαίνονται σε αυτό. Αλλά σε λίγο
Ένας αετός επιτίθεται στον γύπα και τον κομματιάζει·
Ο αετός μένει αποσβολωμένος από το βέλος του άντρα·
Ο άντρας, επιρρεπής στην σκόνη του πεδίου μάχης,
Αναμιγνύοντας το αίμα του με των συνανθρώπων του που πεθαίνουν,
Γίνεται με τη σειρά του τροφή για αρπακτικά πουλιά.

André Masson, L'homme mort, 1926.

Έτσι όλος ο κόσμος σε κάθε μέλος φωνάζει:
Όλοι γεννήθηκαν για βασανιστήριο και κοινό θάνατο.
Και πάνω από αυτό το φρικτό χάος θα έλεγες ότι
Τα δεινά του καθενός κατασκευάζουν το καλό όλων!
Τι μακαριότητα! Και καθώς, με τρεμάμενη φωνή,
Θνητοί και συμπονετικοί, εσείς λέτε ότι “όλα είναι καλά”,
Το σύμπαν σας πιστεύει και η καρδιά σας
Αντικρούει εκατό φορές την έπαρση του μυαλού σας.
Όλα τα νεκρά και τα ζωντανά αντικείμενα είναι φυλακισμένα στη μάχη.
Παραδεχτείτε το ελεύθερα - το κακό ενεδρεύει στη γη.
Η μυστική του αρχή είναι άγνωστη σε εμάς.
Μπορεί να είναι από τον συγγραφέα του “όλα είναι καλά”;

Alfred Kublin, Adoration, 1901-1902.

Μήπως είμαστε καταδικασμένοι να θρηνούμε από τον τυραννικό νόμο
Του μαύρου Τυφώνα ή του βάρβαρου Αριμάν;
Το πνεύμα μου αγνοεί τελείως αυτά τα αποκρουστικά
Τέρατα, τα οποία ο τρεμάμενος κόσμος έκανε θεούς.

Blake's The Great Red Dragon and the Woman Clothed with Sun (1805) is one of a series of illustrations of Revelation 12.

Αλλά πώς να αντιληφθώ έναν Θεό εξαιρετικά καλό,
Ο οποίος συσσωρεύει τις χάρες του στον γιο τον οποίο αγαπά
Αλλά, διασκορπίζει το κακό πλουσιοπάροχα;
Ποια ματιά μπορεί να διαπεράσει το βάθος των σχεδίων του;
 Από αυτήν την τέλεια Ύπαρξη δεν ήρθε κακό;
Και δεν ήρθε από κανέναν άλλον, γιατί είναι ένας άρχοντας:
Αλλά υπάρχει. Ω, βλοσυρή και παραλυτική αλήθεια!
Ω, εκπληκτική ανάμειξη των ποικιλιών!
Ένας Θεός ήρθε κάτω για να σηκώσει την φυλή μας που πλήγηκε:
Επισκέφθηκε τη γη και δεν την άλλαξε!
Ένας σοφιστής λέει ότι δεν είχε τη δύναμη να την αλλάξει·
“Την είχε” ένας άλλος φωνάζει “αλλά δεν το ήθελε:
Με το χρόνο θα το θελήσει, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία.” Και καθώς
φλυαρούν
Οι κρυμμένες βροντές, που απελευθερώνονται από το υπέδαφος,
Μετατρέπουν σε ερείπια τις εκατοντάδες των πόλεων
Κατά μήκος της χαμογελαστής όψης της Πορτογαλίας.

William Blake,The Vision of the Last Judgment, 1808.

Ο Θεός είτε κατατροπώνει την έμφυτη ενοχή του ανθρώπου,
Είτε, αυθαίρετος άρχοντας του χώρου και του χρόνου,
Ελεύθερος από οίκτο και ζεστασιά ομοίως,
Συνεχίζει τα παγερά σχέδια τα οποία έχει συλλάβει.
Ή αλλιώς αυτή η άμορφη ύλη, απείθαρχη
Ανέχεται για τον εαυτό της αναφαίρετα λάθη,
Ή αλλιώς ο Θεός μας δοκιμάζει, και αυτή η θνητή ζωή
Δεν είναι τίποτα άλλο παρά το πέρασμα σε αιώνιες σφαίρες.
Είναι μεταβατικός ο πόνος που υποφέρουμε εδώ,
Και ο θάνατος είναι η εύσπλαχνη απελευθέρωση από αυτόν.
Όμως, όταν αυτό το απαίσιο πέρασμα έχει συμβεί
Ποιος θα ισχυριστεί ότι άξιζε το στέμμα;

Ferdinand Hodler, La vérité II, Truth II, 1903.

Όποια πλευρά κι αν διαλέξουμε είναι μεγάλης ανάγκης να στενάζουμε·
Η φύση είναι άλαλη, μάταια την επικαλούμαστε,
Χρειαζόμαστε ένα Θεό να μιλά για την ανθρωπότητα.
Είναι αυτός, μόνος του, για να διευκρινίσει το έργο του,
 Να παρηγορήσει τον εξουθενωμένο, και να διαφωτίζει τον σοφό.
Χωρίς αυτόν ο άνθρωπος, καταδικασμένος να κάνει λάθη και να
αμφιβάλει,
Δεν βρίσκει ένα σανίδι που θα μπορούσε να ξαπλώσει επάνω του.
Από τον Λάιμπνιτς μαθαίνουμε πως όχι από αόρατα δεσμά,
Σε αυτόν, τον καλύτερο από όσους δυνάμεθα να φανταστούμε κόσμους,
Ατελείωτη διαταραχή, χάος από απελπισία,
Πρέπει να αναμειγνύουν τις μικρές μας χαρές τοιουτοτρόπως με τον πόνο:
Ούτε γιατί οι αθώοι υποφέρουν όλη αυτή τη συμφορά
Από κοινού με τους πιο αποτροπιαστικά ενόχους.
Είναι κοροϊδία να μου πεις ότι όλα είναι καλά.
Σαν τους πολυμαθής γιατρούς, δεν ξέρω τίποτα.

Xavier Mellery, Les Heures ou l'Eternité et la Mort, Hours or Eternity and Death.

Ο Πλάτων έχει πει ότι οι άνθρωποι κάποτε είχαν φτερά
Και σώματα που να αντέχουν ενάντια στο θανάσιμο κακό·
Αυτός ο πόνος και ο θάνατος ήταν άγνωστοι στον κόσμο τους.
Πως έχουμε πέσει από εκείνη την υψηλή κατάσταση!
Ο άνθρωπος σέρνεται και πεθαίνει: όλα δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από
μια πορεία από τη γέννηση στο θάνατο:
Ο κόσμος είναι η αυτοκρατορία της καταστρεπτικότητας.
Αυτή η εύθραυστη κατασκευή από γρήγορα νεύρα και κόκαλα
Δεν μπορεί να αντέξει το αιφνιδιαστικό χτύπημα των στοιχείων·
Αυτό το παροδικό συνονθύλευμα από αίμα και σκόνη
Έγινε μόνο για να διαλυθεί·
Αυτό το τραχύ και ζωηρό αίσθημα του νεύρου
Έγινε για πόνο, τον υπουργό του θανάτου:
Έτσι μέσα στο αυτί μου τρέχει το μήνυμα της φύσης.
Απορρίπτω τον Πλάτωνα και τον Επίκουρο,
Και πιο ελπιδοφόρα στρέφομαι στον πολυμαθή Bayle.
Με το συγκροτημένο σύστημά του ο Bayle μου προσφέρει την αμφιβολία
Αυτός, αρκετά σοφός και σπουδαίος για να μη χρειάζεται κάποιο δόγμα
Έχει σκοτώσει κάθε σύστημα – μάχεται ακόμη και τον εαυτό του:
Σαν τον τυφλό πορθητή των Φιλισταίων,
Ψάχνει κάτω από τα ερείπια τα οποία έχει δημιουργήσει.
Ποια είναι η ετυμηγορία του απέραντου μυαλού;
Σιωπή: το βιβλίο της μοίρας είναι κλειστό σε εμάς.

Jan Toorop, Retour sur soi-même, Return on oneself, 1893.

Ο άνθρωπος είναι ένας άγνωστος στη δική του έρευνα·
Δεν ξέρει από που έρχεται ούτε που πάει.
Βασανισμένα άτομα σε ένα κρεβάτι λάσπης,
Καταβροχθίστηκαν από τον θάνατο, μια κοροϊδία της μοίρας.
Αλλά σκεπτόμενα άτομα, των οποίων τα διορατικά μάτια
Οδηγημένα από τη σκέψη, έχουν μετρήσει τα πεφταστέρια,
Η ύπαρξή μας σμίγει με το άπειρο·
Τον εαυτό μας που ποτέ δεν βλέπουμε ή ποτέ δεν γνωρίζουμε.
Αυτός ο κόσμος, αυτό το θέατρο περηφάνιας και λάθους,
Σμήνη από άρρωστους ανόητους που μιλούν για ευτυχία.
Με παράπονα και φωνές συνεχίζουν την έρευνα
Για να πεθάνουν απρόθυμοι ή να ξαναγεννηθούν.
Σε σπασμωδικές στιγμές στην από πόνο βασανισμένη μας ζωή
Το χέρι της ευχαρίστησης σκουπίζει τα δάκρυα μας·

Ferdinand Keller, Le tombeau de Böcklin, The tomb of Böcklin, 1901-1902.

Αλλά η ευχαρίστηση περνά σαν μια φευγαλέα σκιά,
Και αφήνει για κληρονομιά τον πόνο και τον χαμό.
Το παρελθόν δεν είναι τίποτα παραπάνω για εμάς από μία στοργική λύπη,
Το παρόν είναι βλοσυρό, εκτός και αν το μέλλον είναι ξεκάθαρο.
Εάν ο στοχασμός πρέπει να καταλήξει στο σκοτάδι του τάφου
Όλα θα είναι καλά κάποια μέρα - έτσι κυλάει η ελπίδα μας.
Το ότι όλα είναι καλά δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ιδανικό όνειρο.

Carlos Schwabe, Etude féminine pour La Vague, Female study for the Wave, 1906.

Η σοφία με εξαπατά: Μόνο ο Θεός έχει δίκιο.
Με ταπεινό αναστεναγμό ως υποκείμενο στον πόνο μου
Δεν εκσφενδονίζω τον εαυτό μου ενάντια στην Πρόνοια.
Κάποτε τραγούδησα, σε ένα λιγότερο πένθιμο τόνο,
Οι ηλιόλουστοι τρόποι της ευχαρίστησης αποτελούν κανόνα από καρδιάς
Οι καιροί έχουν αλλάξει και διδάσκονται από τα χρόνια που σωρεύτηκαν,
Και μοιράζονται από την αδυναμία της ανθρωπότητας
Αναζητώντας ένα φως ανάμεσα στο σκοτάδι που όλο και βαθαίνει,
Δεν μπορώ παρά να υποφέρω, και δεν θα στεναχωρούμαι.

Gustav Klimt, L'Espoir I, Hope I, 1903.

Σε έναν χαλίφη κάποτε, όταν είχε έρθει η τελευταία του ώρα,
Του απευθύνθηκε με ευλάβεια αυτή η προσευχή:
“Για εσένα, μοναδικέ και παντοδύναμε Βασιλιά, αντέχω
Ό,τι Εσύ στερείσαι στην ανέχεια Σου -
Κακό και άγνοια, θλίψη και αμαρτία”.
Θα μπορούσε να προσθέσει και ένα επιπλέον πράγμα - την ελπίδα.

Απόδοση στα ελληνικά: Γιάννα Πρίμπα

François-Marie Arouet de Voltaire