Ναι, το κατοικίδιό σας ξέρει την ώρα! Yes, your pet can tell time!

Pablo Picasso, Woman with a Dog, 1955. Μελέτη αποκάλυψε στον εγκέφαλο ζώων μια ομάδα νευρώνων {LF} που λειτουργούν ως ρολόι. Ανοίγει ο δρόμος και για καλύτερη ανίχνευση των νευροεκφυλιστικών νόσων στον άνθρωπο. A new study from Northwestern University has found some of the clearest evidence yet that animals can judge time. By examining the brain’s medial entorhinal cortex, the researchers discovered a previously unknown set of neurons that turn on like a clock when an animal is waiting.

Τελικά το κατοικίδιό σας ξέρει την ώρα! Αυτό ανακάλυψαν ερευνητές του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν στο Ιλινόι των ΗΠΑ μελετώντας τον μέσο ενδορινικό φλοιό του εγκεφάλου, όπου και εντόπισαν μια άγνωστη ομάδα νευρώνων οι οποίοι λειτουργούν ως ρολόι όταν τα ζώα περιμένουν κάτι (κυρίως το φαγητό τους!).

Αναπαράσταση του χρόνου

Pets seem to always know what time it is. (Photo: PongMoji/Shutterstock)

«Γνωρίζει ο σκύλος σας ότι σήμερα αργήσατε να του βάλετε φαγητό σε σχέση με χθες; Δεν υπήρχε μια ικανοποιητική απάντηση σε αυτό το ερώτημα μέχρι σήμερα» ανέφερε ο Ντάνιελ Ντόμπεκ, αναπληρωτής καθηγητής Νευροβιολογίας στο Κολέγιο Weinberg για τις Τέχνες και τις Επιστήμες του Πανεπιστημίου Νορθγουέστερν και επικεφαλής της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Neuroscience». «Το πείραμα που διεξαγάγαμε είναι ένα από τα πιο πειστικά, τα οποία δείχνουν πως τα ζώα διαθέτουν την ικανότητα σαφούς αναπαράστασης του χρόνου στον εγκέφαλό τους όταν χρειάζεται να μετρήσουν ένα διάστημα χρόνου».

Στη μελέτη η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε στον μέσο ενδορινικό φλοιό, μια περιοχή που έχει την έδρα της στον κροταφικό λοβό και η οποία συνδέεται με τη μνήμη και την «πλοήγηση» στον χώρο. Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου κωδικοποιεί τις χωρικές πληροφορίες στην επεισοδιακή μνήμη, η ερευνητική ομάδα υπέθεσε ότι μπορεί επίσης να εμπλέκεται στην κωδικοποίηση του χρόνου.

«Κάθε ανάμνηση είναι λίγο διαφορετική» ανέφερε ο Τζέιμς Χέιζ, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο εργαστήριο του καθηγητή Ντόμπεκ. «Ωστόσο υπάρχουν δύο κύρια χαρακτηριστικά σε όλες τις επεισοδιακές αναμνήσεις: ο χώρος και ο χρόνος. Πάντα συμβαίνουν σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον και πάντα είναι δομημένες μέσα στον χρόνο».

Το «πείραμα της πόρτας»

“Not only are the cells active during rest, but they actually encode how much time the animal has been resting.” -Daniel Dombeck, neurobiologist

Προκειμένου να διερευνήσουν την υπόθεσή τους ο δρ Ντόμπεκ και ο δρ Χέιζ σχεδίασαν ένα πείραμα, το αποκαλούμενο «πείραμα της πόρτας». Στο πείραμα αυτό ένα ποντίκι τρέχει σε έναν διάδρομο μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον. Το ποντίκι μαθαίνει να τρέχει μέσα στο εικονικό περιβάλλον ως το σημείο που βρίσκεται μια πόρτα. Μετά από έξι δευτερόλεπτα η πόρτα ανοίγει επιτρέποντας στο πειραματόζωο να συνεχίσει την πορεία του ώστε να βρει ένα «βραβείο», μια λιχουδιά.

Τα ποντίκια του πειράματος «προπονήθηκαν» αρκετές φορές σε αυτή την εικονική διαδρομή και στη συνέχεια οι ερευνητές έκαναν αόρατη την πόρτα μέσα στο εικονικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο του νέου σεναρίου το ποντίκι φάνηκε να γνωρίζει πού βρισκόταν η αόρατη πλέον πόρτα. Και μάλιστα περίμενε έξι δευτερόλεπτα στο σημείο της πόρτας που δεν υπήρχε πλέον προτού συνεχίσει να τρέχει για να πάρει τη λιχουδιά του. Σύμφωνα με τον δρα Χέιζ που ήταν και ο πρώτος συγγραφέας της νέας μελέτης, αυτό αποδεικνύει πως το ποντίκι χρησιμοποιεί την εσωτερική αίσθηση του χρόνου που διαθέτει για να φθάσει ως τη λιχουδιά.

Απεικόνιση του εγκεφάλου

Οι ερευνητές πήγαν όμως το πείραμα ένα βήμα πιο πέρα – κατέγραψαν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου των ποντικιών με χρήση μικροσκοπίας δύο φωτονίων η οποία επιτρέπει την υψηλής ανάλυσης απεικόνιση του εγκεφάλου. Έτσι ανακάλυψαν τη νέα ομάδα νευρώνων η οποία ενεργοποιείται όταν τα ζώα χρειάζεται να μετρήσουν τα έξι δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια του πειράματος προτού συνεχίσουν να τρέχουν. «Καθώς τα πειραματόζωα έτρεχαν και έφθαναν στην αόρατη πόρτα, βλέπαμε να ενεργοποιούνται τα νευρικά κύτταρα που ελέγχουν την κωδικοποίηση του χώρου. Όταν τα ζώα σταματούσαν στο σημείο της πόρτας τα κύτταρα αυτά «έκλειναν διακόπτες»και ενεργοποιείτο μια άλλη ομάδα κυττάρων. Αυτή ήταν μια μεγάλη έκπληξη για εμάς και μια νέα ανακάλυψη» εξήγησε ο καθηγητής Ντόμπεκ.

Όπως μάλιστα σημείωσε, τα κύτταρα του «συγχρονισμού» δεν λειτουργούσαν όταν τα ζώα έτρεχαν, παρά μόνο όταν σταματούσαν το τρέξιμο. «Τα κύτταρα αυτά κωδικοποιούν πόση ώρα το ζώο σταματά να τρέχει».

Ελπίδα για Αλτσχάιμερ

Η νέα μελέτη δεν λύνει απορίες μόνο σχετικά με τα ζώα, όπως το αγαπημένο κατοικίδιό σας. Τώρα που οι ερευνητές ανακάλυψαν αυτούς τους νέους νευρώνες που καταγράφουν τον χρόνο, μπορούν να μελετήσουν πώς οι νευροεκφυλιστικές νόσοι επιδρούν επάνω τους. «Οι ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ ξεχνούν πότε συνέβη το κάθε γεγονός. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή χάνουν κάποιες από τις βασικές λειτουργίες του ενδορινικού φλοιού, ο οποίος είναι μια από τις πρώτες περιοχές του εγκεφάλου που πλήττονται από τη συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική νόσο» ανέφερε ο δρ Χέιζ. Και ο καθηγητής Ντόμπεκ συμπλήρωσε ότι αυτού του είδους η μελέτη μπορεί να οδηγήσει σε νέα τεστ πρώιμης ανίχνευσης της Αλτσχάιμερ. «Μπορούμε για παράδειγμα να αρχίσουμε να ζητάμε από άτομα με αυξημένο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ να πλοηγούνται σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας – να περνούν ουσιαστικώς από το τεστ της «πόρτας»».

Πηγές: https://www.nature.com/articles/s41593-018-0252-8 - https://news.northwestern.edu/stories/2018/october/yes-your-pet-can-tell-time/ - https://www.tovima.gr/2018/11/06/science/nai-to-katoikidio-sas-kserei-tin-ora/

Η «Ελλάς» του Άρη περιείχε πολυάριθμες λίμνες νερού. Groundwater and Precipitation Provided Water to Form Lakes along the Northern Rim of Hellas Basin throughout Mars’s History

Για 34 παλαιολίμνες νερού κάνουν λόγο αμερικανοί επιστήμονες - έως τώρα είχε εντοπιστεί μόνο μία. H λεκάνη «Ελλάς» στον πλανήτη Άρη. The Hellas impact basin... contained numerous ephemeral lakes throughout Mars’ history, a new study reveals. A color image of the Hellas Planitia region of Mars. Image Credit: NASA/JPL/USGS

Πολλές αρχαίες λίμνες νερού υπήρχαν κάποτε στην τεράστια λεκάνη «Ελλάς» του Άρη, η οποία ουσιαστικά αποτελεί τον μεγαλύτερο ορατό κρατήρα πρόσκρουσης στο ηλιακό μας σύστημα.

Οι επιστήμονες της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) και του Ινστιτούτου Αναζήτησης Εξωγήινης Νοημοσύνης (SETI), με επικεφαλής τον Χένρικ Χαργκιτάι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροβιολογίας «Astrobiology», βρήκαν βάσιμες ενδείξεις ότι στο νοτιοανατολικό τμήμα της «Hellas» στο νότιο ημισφαίριο του γειτονικού πλανήτη υπήρχαν 34 παλαιολίμνες νερού, ενώ έως τώρα μόνο τέτοια πανάρχαια λίμνη είχε εντοπισθεί.

The map of the studied region. Light blue regions with labels show candidate paleolakes, dark blue lines represent channels and valleys. Paterae shown by red asterisks are volcanic centers that were active at the time when the channels and lakes formed. Map by the authors.

Η υδρογεωγραφική ανάλυση δείχνει ότι το νερό των λιμνών -σε μια εποχή που το κλίμα του Άρη ήταν πολύ πιο θερμό και υγρό- προερχόταν από διάφορες πηγές, όπως βροχοπτώσεις, ποτάμια, πλημμύρες και υπόγεια ύδατα. Μερικές λίμνες είχαν μήκος 77 χιλιομέτρων.

Η νέα μελέτη ενισχύει την εικόνα των επιστημόνων ότι προτού ο Άρης γίνει ένα απαγορευτικά κρύο και ξηρό μέρος, άφθονα νερά κυλούσαν στην επιφάνειά του, όπως συμβαίνει σήμερα στη Γη. Οι ερευνητές δεν αποκλείουν μάλιστα ότι αν οι λίμνες ήσαν αρκετά κοντά σε κάποια πηγή θερμότητας, μπορεί να φιλοξενούσαν κάποια μορφή ζωής.

Πηγές: https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/ast.2018.1816?journalCode=ast - https://www.seti.org/groundwater-and-precipitation-provided-water-form-lakes-along-northern-rim-hellas-basin-throughout - https://www.amna.gr/home/article/307247/I-Ellas-tou-Ari-eiche-kapote-poluarithmes-limnes-nerou 

Προκαλώντας την προσοχή των εξωγήινων. E.T., we’re home

Δημιουργία «φάρου» με λέιζερ για επικοινωνία με πιθανούς εξωγήινους πολιτισμούς. An MIT study proposes that laser technology on Earth could emit a beacon strong enough to attract attention from as far as 20,000 light years away. Image: MIT News

Υπάρχουσες τεχνολογίες λέιζερ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία ενός «φάρου» που θα προκαλούσε την προσοχή των αστρονόμων από πιθανούς εξωγήινους πολιτισμούς του γαλαξία μας, σύμφωνα με μελέτη του ΜΙΤ.

Ο «φάρος» αυτός, τον οποίο προτείνει ο Τζέιμς Κλαρκ στη μελέτη του, που δημοσιεύτηκε στο The Astrophysical Journal, θα ήταν αρκετά ισχυρός για να προσελκύσει ενδιαφέρον πιθανών παρατηρητών σε απόσταση μέχρι και 20.000 ετών φωτός. Όπως αναφέρει το MIT News, στη μελέτη προτείνεται η χρήση ενός λέιζερ 1-2 megawatt, εστιαζόμενου μέσω ενός τεράστιου τηλεσκοπίου 30-45 μέτρων, που θα είναι στραμμένο προς το διάστημα, παράγοντας μια ακτίνα υπέρυθρης ακτινοβολίας, αρκετά ισχυρή για να μπορεί να ξεχωρίζει από την ενέργεια του ήλιου.

Ένα τέτοιο σήμα θα μπορούσε να ανιχνευθεί από εξωγήινους αστρονόμους που ίσως παρατηρούν την κοσμική μας «γειτονιά», ειδικά εάν ζουν σε κοντινά (σχετικά) συστήματα, όπως π.χ. κοντά στον Εγγύτατο Κενταύρου (Proxima Κενταύρου) – το κοντινότερο στη Γη άστρο – ή το TRAPPIST-1, ένα άστρο σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός που «φιλοξενεί» επτά εξωπλανήτες, τρεις εκ των οποίων θεωρούνται κατοικήσιμοι. Σύμφωνα με τη μελέτη, εάν το σήμα αυτό εντοπιζόταν από πολιτισμούς σε κάποια από αυτά τα συστήματα, το ίδιο αυτό λέιζερ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αποστολή ενός σύντομου μηνύματος υπό τη μορφή παλμών, όπως στα σήματα Μορς.

«Αν καταφέρναμε να πραγματοποιήσουμε επιτυχώς μια «χειραψία» κι αρχίζαμε να επικοινωνούμε, θα μπορούσαμε να στείλουμε ένα μήνυμα σε data rate μερικών εκατοντάδων bits/δευτερόλεπτο, που θα έφτανε εκεί σε μερικά χρόνια» λέει ο Κλαρκ, τελειόφοιτος του Τμήματος Αεροναυτικής και Αστροναυτικής του ΜΙΤ.

Αν και ως σχέδιο φαντάζει εκ πρώτης όψεως ιδιαίτερα μεγαλόπνοο, ο ερευνητής υποστηρίζει πως είναι δυνατή η υλοποίησή του με έναν συνδυασμό τεχνολογιών που υπάρχουν σήμερα και που θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα στο όχι πολύ μακρινό μέλλον. «Θα ήταν ένα εγχείρημα-πρόκληση, αλλά όχι αδύνατο. Τα είδη λέιζερ και τηλεσκοπίων που κατασκευάζονται σήμερα μπορούν να παράγουν ένα ανιχνεύσιμο σήμα, ώστε ένας αστρονόμος να μπορεί να ρίξει μια ματιά στο άστρο μας και αμέσως να δει κάτι ασυνήθιστο… Δεν ξέρω αν το πρώτο που θα σκέφτονταν θα ήταν νοήμονα όντα γύρω από τον ήλιο μας, αλλά σίγουρα θα προσέλκυε μεγαλύτερο ενδιαφέρον» υποστήριξε.

Ο Κλαρκ εξέτασε συνδυασμούς λέιζερ και τηλεσκοπίων διαφορετικής ισχύος και μεγεθών και κατέληξε στο συμπέρασμα πως ένα λέιζερ των 2 megawatt, που θα στοχευόταν μέσω ενός τηλεσκοπίου 30 μέτρων, θα μπορούσε να παράγει ένα σήμα αρκετά ισχυρό για να εντοπίζεται από αστρονόμους στον Εγγύτατο Κενταύρου β, έναν πλανήτη σε τροχιά γύρω από το κοντινότερο σε εμάς άστρο, σε απόσταση τεσσάρων ετών φωτός. Αντίστοιχα, ένα λέιζερ του ενός megawatt, μέσα από τηλεσκόπιο 45 μέτρων, θα μπορούσε να παράγει ένα καθαρό σήμα για οποιαδήποτε έρευνα αστρονόμων στο TRAPPIST-1, σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός. Και στις δύο περιπτώσεις, το σήμα θα ήταν εντοπίσιμο σε απόσταση μέχρι και 20.000 ετών φωτός. Και στα δύο σενάρια η τεχνολογία λέιζερ και τηλεσκοπίων που απαιτείται υπάρχει ήδη ή είναι (πρακτικά) πολύ κοντά, υπογραμμίζει ο Κλαρκ. Για παράδειγμα, ο ερευνητής υπολόγισε πως η απαιτούμενη ισχύς του 1 ή των 2 megawatts είναι αντίστοιχη αυτής του Airborne Laser της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας – ενός συστήματος το οποίο προοριζόταν να τοποθετείται σε στρατιωτικά αεροσκάφη και να καταρρίπτει βαλλιστικούς πυραύλους. Όσον αφορά στα τηλεσκόπια, αν και ένα 30 μέτρων τηλεσκόπιο θα ήταν μεγαλύτερο από ό,τι υπάρχει σήμερα, υπάρχουν ήδη σχέδια για τέτοια όργανα στο κοντινό μέλλον, όπως το 24 μέτρων Giant Magellan Telescope και το 39 μέτρων European Extremely Large Telescope, που κατασκευάζονται ήδη στη Χιλή.

Ο Κλαρκ οραματίζεται κατασκευή ενός τέτοιου «φάρου» πάνω σε ένα βουνό, για την ελαχιστοποίηση της παρεμβολής από την ατμόσφαιρα. Για την ασφάλεια του εγχειρήματος, πάντως, αναγνωρίζει πως θα ετίθετο ζήτημα, καθώς θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβες σε τεχνικό εξοπλισμό σκαφών που θα περνούσαν από την περιοχή ή στην όραση ανθρώπων που θα το κοιτούσαν ευθέως, οπότε και μια άλλη πρότασή του θα ήταν η κατασκευή του στην άλλη πλευρά της Σελήνης.

Πηγές: Optical detection of lasers with near-term technology at interstellar distances, Astrophysical Journal (2018). DOI: 10.3847/1538-4357/aae380 - http://news.mit.edu/2018/laser-attract-alien-astronomers-study-1105 - https://www.naftemporiki.gr/story/1410159/mit-leizer-gia-dimiourgia-farou-gia-epikoinonia-me-pithanous-eksogiinous-politismous

Στο φως οι «κούροι της Αταλάντης». Magnificent Ancient Statues Unearthed in Central Greece

Επιτύμβια αρχαϊκά αγάλματα φυσικού μεγέθους έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στη Φθιώτιδα. «Κούρους της Αταλάντης» τους χαρακτήρισαν οι αρχαιολόγοι. At least four marble statues of kouroi and parts of an ancient cemetery were discovered by a farmer near the town of Atalanti in Fthiotida, central Greece. The life-size kouroi, Greek statues representing young standing males, are in very good condition.

Τέσσερα επιτύμβια αρχαϊκά αγάλματα σε φυσικό μέγεθος, οι «κούροι της Αταλάντης» ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια ανασκαφικής έρευνας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, στην ευρύτερη περιοχή της Αταλάντης στη Φθιώτιδα, από τα μέσα Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα βρέθηκαν τέσσερις κορμοί πώρινων αγαλμάτων φυσικού μεγέθους και ένα τμήμα τριεδρικής βάσης αγάλματος.

The kouroi figures began to appear in Greece about 615–590 BC. While many aspects of the kouroi directly reflect Egyptian influence—especially the application in some kouroi of the contemporary Egyptian canon of proportions—they gradually took on distinctly Greek characteristics.

Η αρχαιολογική έρευνα ξεκίνησε με αφορμή την υπόδειξη νέας αρχαιολογικής θέσης από ιδιοκτήτη αγροτεμαχίου της κτηματικής περιφέρειας Αταλάντης, όταν κατά τη διάρκεια άροσης, εντόπισε πώρινο κορμό γυμνού ανδρικού αγάλματος αρχαϊκών χρόνων στον τύπο του κούρου (σωζ. ύψους 0.86μ) και ειδοποίησε άμεσα την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Unlike the Egyptian sculptures, the kouroi had no explicit religious purpose, serving, for example, as tombstones and commemorative markers. They sometimes represented the god Apollo, but they also depicted local heroes, such as athletes.

Μετά την παράδοση και μεταφορά του γλυπτού στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αταλάντης, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φθιώτιδας και Ευρυτανίας κ. Ε. Καράτζαλη ανέθεσε στην αρχαιολόγο κ. Μαρία Παπαγεωργίου τη διεξαγωγή δοκιμαστικών τομών στον αγρό, κατά τη διάρκεια των οποίων αποκαλύφθηκαν κατά χώρα άλλα τρία πώρινα γλυπτά αρχαϊκών χρόνων και τμήμα τριεδρικής βάσης αγάλματος.

According to the Ministry of Culture, the larger of the four is 1.22 meters (4 feet) in height and survives from the head to the thighs. It depicts a standing, bearded young man with the left leg extended.

Στην πρώτη δοκιμαστική τομή στο βόρειο τμήμα του αγροτεμαχίου βρέθηκε πώρινο γλυπτό φυσικού μεγέθους αρχαϊκών χρόνων (σωζ. ύψους 1.22μ.), που σώζεται από την κεφαλή ως το ύψος των μηρών και παριστάνει όρθια, γενειοφόρο μορφή νεαρού άνδρα με προτεταμένο το αριστερό σκέλος.

Το παραπάνω γλυπτό βρέθηκε μαζί με τμήμα κάτω κορμού μικρότερου πώρινου αναγλύφου που απεικονίζει ιστάμενη γυμνή ανδρική μορφή από την οσφυϊκή χώρα ως τις κνήμες (σωζ. ύψους 0.82μ.), το οποίο επίσης φέρει συμφυή πλίνθο στην οπίσθια επιφάνεια.

Smaller segments of the other three kouroi were also unearthed and transferred to the Atalanti museum for further examination. Excavations continue in the area where the ancient cemetery was discovered.

Κατά τη διάρκεια της ανασκαφικής έρευνας (2/11/18) εντοπίσθηκε ένας ακόμη κούρος σε φυσικό μέγεθος (σωζ. ύψους 0.95μ. εικ.6-7) που σώζεται από το ύψος του λαιμού ως τους μηρούς, απεικονίζει γυμνό νέο με ελαφρά προτεταμένο το αριστερό σκέλος και διατηρείται σε καλή κατάσταση. Η τριεδρική πλίνθος που βρέθηκε ακριβώς δίπλα του πιθανόν ανήκει στο ίδιο γλυπτό.

Η πρόσφατη ολιγοήμερη ανασκαφική έρευνα που έχει διενεργηθεί σε μικρό μόνον τμήμα του αγρού, αποκάλυψε σε βαθύτερα στρώματα από αυτό της ανεύρεσης των αρχαϊκών γλυπτών, οργανωμένο νεκροταφείο στο οποίο μέχρι στιγμής διερευνήθηκαν επτά τάφοι που έχουν χρησιμοποιηθεί από τον 5ο αι. π.Χ. ως τον 2ο αι. π.Χ. με αξιόλογα ευρήματα.

Η ύπαρξη του αρχαίου νεκροταφείου σε εγγύτητα με τη σύγχρονη πόλη της Αταλάντης υποδηλώνει ότι πιθανότατα έχει εντοπισθεί τμήμα του οργανωμένου νεκροταφείου του αρχαίου Οπούντα.

Πηγές: http://www.kathimerini.gr/993338/gallery/epikairothta/ellada/sto-fws-oi-koyroi-ths-atalanths-fwtografies - https://greece.greekreporter.com/2018/11/03/magnificent-ancient-statues-unearthed-in-central-greece/

«Να συστηθώ, είμαι το ολόγραμμα του καθηγητή σας». MBA students to be offered hologram lectures

Το Imperial College του Λονδίνου γίνεται το πρώτο πανεπιστήμιο που θα προσφέρει τάξεις ΜΒΑ με διδασκαλία από ολογράμματα καθηγητών. Larry O'Reilly, chief executive of Arht Media, appears as a hologram at Imperial College Business School in London. © Anna Gordon/FT

Aν ένας πολιτικός (βλ. Ζαν-Λικ Μελανσόν) εμφανίζεται σε ολόγραμμα σε μια πολιτική συγκέντρωση, δεν θα το κάνει ένας καθηγητής σε μια τάξη για μελλοντικά στελέχη επιχειρήσεων; Έτσι, δεν προκαλεί τρομερή έκπληξη ότι ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια στον κόσμο, το Imperial College του Λονδίνου, ανακοίνωσε ότι θα είναι το πρώτο που θα προσφέρει σε συστηματική βάση μαθήματα και διαλέξεις από ολογράμματα διδασκόντων και άλλων προσκεκλημένων ομιλητών.

Η αρχή στη χρήση των ολογραμμάτων θα γίνει με τους φοιτητές που κάνουν μεταπτυχιακά στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΜΒΑ), αλλά έπεται μάλλον και συνέχεια με άλλες σχολές του Imperial, το οποίο σκοπεύει να καθιερώσει την τεχνολογική καινοτομία, σύμφωνα με το BBC και τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».

Όπως είπε ο δρα Νταβίντ Λεφέβρ, διευθυντής του Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας (EdTech) του βρετανικού πανεπιστημίου, «η εναλλακτική λύση είναι η χρήση λογισμικού βιντεο-διάσκεψης, αλλά πιστεύουμε ότι τα ολογράμματα δίνουν πολύ μεγαλύτερη αίσθηση φυσικής παρουσίας. Οι ομιλητές θα έχουν μια οθόνη υψηλής ανάλυσης μπροστά τους, η οποία θα τους επιτρέπει να δείχνουν τους ανθρώπους και να τους κοιτούν στα μάτια. Θα μπορούν πραγματικά να αλληλεπιδράσουν με την τάξη τους, δεχόμενοι ερωτήσεις σε πραγματικό χρόνο».

Θα υπάρχει δυνατότητα να εμφανισθούν ταυτόχρονα περισσότερα από ένα ολογράμματα. Θα είναι έτσι εφικτό να συγκροτείται π.χ. ένα πάνελ τεσσάρων ομιλητών, από τους οποίους οι δύο θα έχουν φυσική παρουσία στο χώρο της διδασκαλίας ή της εκδήλωσης, ενώ οι άλλοι θα συμμετέχουν με τα ολογράμματά τους, επικοινωνώντας όμως και οι τέσσερις τόσο μεταξύ τους, όσο και με το κοινό.

David Lefevre, director of Imperial's Edtech Lab, 'shakes' hands with the hologram of Mr O'Reilly. Move aims to cut cost of sharing academics and improve on videoconferencing. © Anna Gordon/FT

Επίσης, το ίδιο ολόγραμμα ενός ομιλητή θα είναι δυνατό να προβληθεί ταυτόχρονα σε πολλές τάξεις ή άλλους χώρους. Ακόμη, η ομιλία θα μπορεί να καταγραφεί ψηφιακά και να παιχτεί ξανά στο μέλλον, αν και σε αυτή την περίπτωση του «πλέι-μπακ» δεν θα είναι εφικτή η αλληλεπίδραση με τους ακροατές.

Τη συγκεκριμένη τεχνολογία για την προβολή ολογραμμάτων έχει αναπτύξει η καναδική εταιρεία Arht Media και είναι απλούστερη και φθηνότερη σε σχέση με εκείνη π.χ. που χρησιμοποιήθηκε για το ολόγραμμα του Μελανσόν στη Γαλλία. Η νέα τεχνολογία θα αξιοποιηθεί από την Συμμαχία για το Μέλλον της Εκπαίδευσης στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, μια ομάδα έξι διακεκριμένων σχολών μάνατζμεντ με επικεφαλής την Imperial College Business School.

Η προσθήκη καθηγητών-ολογραμμάτων θεωρείται ότι θα είναι ένα ακόμη ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις σχολές που θα την υιοθετήσουν. Ένα βασικό ερώτημα όμως – το οποίο θα απαντηθεί από τη ζωή και η απάντηση μάλλον θα διαφέρει από χώρα σε χώρα- είναι κατά πόσο μια τάξη ή μια ομάδα ακροατών θα θέλει να βλέπει και να ακούει ένα ολόγραμμα αντί για έναν πραγματικό άνθρωπο (άλλωστε, τι πλάκα να κάνεις μέσα στην τάξη σε ένα ολόγραμμα…).

Πηγές: https://www.ft.com/content/01749584-dcf9-11e8-8f50-cbae5495d92b - https://www.tovima.gr/2018/11/02/science/na-systitho-eimai-to-ologramma-tou-kathigiti-sas/

Πιθανή ανίχνευση μυστηριώδους σωματιδίου μάζας 28 GeV στον LHC. Has new ghost particle manifested at Large Hadron Collider?

Scientists at the Cern nuclear physics lab near Geneva are investigating whether a bizarre and unexpected new particle popped into existence during experiments at the Large Hadron Collider. ‘I’d say theorists are excited and experimentalists are very sceptical,’ said Alexandre Nikitenko, a theorist on the CMS team who worked on the data. Photograph: CERN

Οι φυσικοί στο εργαστήριο πυρηνικής φυσικής του CERN προβληματίζονται για το αν εμφανίστηκε ή όχι, ένα μη αναμενόμενο και μυστηριώδες σωματίδιο κατά την διάρκεια των συγκρούσεων πρωτονίων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC: Large Hadron Collider).

Οι ερευνητές που εργάζονται στον ανιχνευτή Compact Muon Solenoid (CMS) κατέγραψαν κάποια περίεργα γεγονότα στα δεδομένα τους, πίσω από τα οποία μπορεί να κρύβεται ένα άγνωστο σωματίδιο με μάζα δυο φορές την μάζα ενός ατόμου άνθρακα.

Η ύπαρξη ενός νέου τέτοιου σωματιδίου προκαλεί ενθουσιασμό, αλλά και αμηχανία στους φυσικούς. Προς το παρόν καμία από τις γνωστές θεωρίες δεν περιγράφει ένα τέτοιο σωματίδιο, αν και πολλοί θεωρητικοί φυσικοί πρέπει εργάζονται σκληρά αυτή τη στιγμή, για να το συμπεριλάβουν στα μοντέλα τους.

Σύμφωνα με τον Alexandre Nikitenko, θεωρητικό της ομάδας CMS «οι θεωρητικοί φυσικοί είναι ενθουσιασμένοι και οι πειραματικοί πολύ δύσπιστοι. Ως φυσικός είμαι πολύ επιφυλακτικός, αλλά ως συγγραφέας της εργασίας (searches for low-mass resonances) πρέπει να είμαι αισιόδοξος».

Σε δυο ξεχωριστές αναλύσεις η ομάδα του CMS βρήκε στοιχεία (επιπλέον παραγωγή μιονίων μ⁺μ^–) που υποδεικνύουν ένα νέο σωματίδιο μάζας 28 GeV, λίγο μικρότερη από το ¼ της μάζας του μποζονίου Higgs, που ανιχνεύθηκε το 2012. 

Το σίγουρο είναι πως το σωματίδιο αυτό, αν επιβεβαιωθεί η ύπαρξή του, δεν είναι το ελαφρύτερο ξαδερφάκι του μποζονίου Higgs που αναζητούσαν οι ερευνητές του CMS. Αυτό που περιπλέκει τα πράγματα είναι πως τα γεγονότα που υποδεικνύουν την ύπαρξη του νέου σωματιδίου, εμφανίζονται συχνότερα στις συγκρούσεις πρωτονίων χαμηλότερης ενέργειας σε σχέση με αυτά που εμφανίζονται σε συγκρούσεις υψηλότερης ενέργειας μετά την αναβάθμιση του LHC. Σύμφωνα με τον Nikitenko, αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί, εφόσον παράγονται περισσότερα σωματίδια «υποβάθρου» σε υψηλότερες ενέργειες, των οποίων το σήμα χάνεται στη συνέχεια. Επειδή η ανάλυση είναι πολύ χρονοβόρα θα χρειαστεί άλλος ένας χρόνος για την οριστική επιβεβαίωση ή απόρριψη του νέου σωματιδίου.

Μια ανεξάρτητη μελέτη είχε ήδη αναφέρει από το 2016 πιθανές ενδείξεις για ένα παρόμοιο σωματίδιο. Ο Arno Heister ανέλυσε εκ νέου παλαιότερα δεδομένα που είχε συγκεντρώσει ο ALEPH, από το 1992 έως 1995, τα οποία περιείχαν επιπλέον παραγωγή ζευγών μιονίου-αντιμιονίου ή ηλεκτρονίου-αντιηλεκτρονίου. Ο ALEPH ήταν ένας ανιχνευτής στον επιταχυντή-πρόγονο του LHC, τον LEP (Large Electron–Positron collider). Η μελέτη του έδειχνε ένα νέο σωματίδιο στα 30GeV.

Ο Georg Weiglein, Γερμανός θεωρητικός φυσικός στο Deutsches Elektronen-Synchrotron (DESY) δήλωσε ότι θα είναι πολύ δύσκολο να βρούμε ένα θεωρητικό μοντέλο που να περιέχει σωματίδιο σαν αυτό που εμφανίζεται στον ανιχνευτή CMS. Αυτό όμως δεν αποκλείει το ενδεχόμενο το σωματίδιο να είναι πραγματικό. Αντίθετα θα ήταν ακόμα πιο συναρπαστικό αν το σωματίδιο αυτό δεν ταιριάζει με τα υπάρχοντα θεωρητικά μοντέλα.

Την οριστική απάντηση θα δώσει η μελέτη όλων των δεδομένων του ανιχνευτή CMS, αλλά και η αντίστοιχη ανάλυση και δημοσίευση των δεδομένων του ανιχνευτή ATLAS.

Πηγές: https://www.theguardian.com/science/2018/oct/31/has-new-ghost-subatomic-particle-manifested-at-large-hadron-collider - https://physicsgg.me/2018/10/31/

Η μοναξιά αυξάνει ως και 40% τον κίνδυνο άνοιας. Loneliness increases risk of dementia by 40%, study finds

Pablo Picasso, The Old Guitarist, c.1903. Η μοναξιά μπορεί να αυξήσει κατά 40% τον κίνδυνο άνοιας για έναν ηλικιωμένο, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, την μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα. A new Florida State University College of Medicine study involving data from 12,000 participants collected over 10 years confirms the heavy toll that loneliness can take on your health: It increases your risk of dementia by 40 percent. The risk is across the board, regardless of gender, race, ethnicity or education—or whether you have regular social contact with friends and family.

Η μοναξιά μπορεί να αυξήσει κατά 40% τον κίνδυνο άνοιας για έναν ηλικιωμένο, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, την μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα.

Οι ερευνητές του Κολλεγίου Ιατρικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Φλόριντα, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια Αντζελίνα Σούτιν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεροντολογίας «Journal of Gerontology», ανέλυσαν στοιχεία για περισσότερους από 12.000 ανθρώπους άνω των 50 ετών, εκ των οποίων οι 1.104 διαγνώστηκαν με άνοια σε βάθος δεκαετίας.

Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν μέσω ερωτηματολογίων και ψυχολογικών τεστ σχετικά με το βαθμό μοναξιάς και κοινωνικής απομόνωσής τους. Επιβεβαιώθηκε, όπως και σε προηγούμενες μελέτες, ότι όσο πιο απομονωμένος νιώθει κανείς, τόσο περισσότερο κινδυνεύει με άνοια και αυτό άσχετα με το φύλο του, τη φυλή του, το μορφωτικό επίπεδό του ή το γενετικό υπόβαθρό του.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι η αντικειμενική κατάσταση ενός ανθρώπου μπορεί να διαφέρει πολύ από την υποκειμενική, καθώς κάποιος είναι δυνατό να έχει αρκετές κοινωνικές επαφές με φίλους και συγγενείς, παρόλα αυτά να νιώθει μόνος – και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για άνοια έως 40%.

Angelina Sutin, associate professor in the College of Medicine’s Department of Behavioral Sciences. Credit: Florida State University

Οι ερευνητές όρισαν τη μοναξιά ως «την υποκειμενική εμπειρία της κοινωνικής απομόνωσης», κάτι διαφορετικό από την πραγματική κοινωνική απομόνωση. Όπως είπε η δρ Σούτιν «είναι το αίσθημα ότι δεν ανήκεις ή δεν ταιριάζεις με τους ανθρώπους γύρω σου, ακόμη κι αν έχεις πολλές κοινωνικές επαφές. Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μόνοι τους, χωρίς πολλές επαφές με ανθρώπους, παρόλα αυτά, αν και αντικειμενικά είναι κοινωνικά απομονωμένοι, υποκειμενικά δεν νιώθουν μόνοι».

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, η μοναξιά μπορεί να επιτείνει τη χρόνια φλεγμονή στον οργανισμό και να έχει άλλες αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία. Οι άνθρωποι που νιώθουν μόνοι, είναι πιθανότερο να εμφανίζουν διάφορους παράγοντες κινδύνου για άνοια, όπως διαβήτη, υπέρταση και κατάθλιψη, καθώς επίσης να καπνίζουν και να μην είναι σωματικά δραστήριοι.

Πηγές: Angelina R Sutin et al. Loneliness and Risk of Dementia, The Journals of Gerontology: Series B (2018). DOI: 10.1093/geronb/gby112 - https://www.tovima.gr/2018/10/30/science/i-monaksia-ayksanei-os-kai-40-ton-kindyno-anoias/