Οι σκύλοι είναι... Ευρωπαίοι. Europe is origin of dogs, DNA study of fossils suggests

Hashimoto Kansetsu, Dogs from Europe, 1941, color on silk / pair of two-panel screens. Οι σκύλοι φαίνεται ότι είναι Ευρωπαίοι, σύμφωνα με νέα γενετική ανάλυση. Dogs likely originated in Europe more than 18,000 years ago.

Τα αποτελέσματα μιας νέας γενετικής μελέτης μαρτυρούν ότι οι σκύλοι έχουν... ευρωπαϊκή ταυτότητα – με άλλα λόγια οι λύκοι από τους οποίους προήλθαν εξημερώθηκαν επί ευρωπαϊκού εδάφους.

A Grey Wolf (Canis lupus) on a moss-covered rock in the Bavarian Forest, Bavaria, Germany. PHOTOGRAPH BY ROBERT SEITZ, IMAGEBROKER/CORBIS

Κανένας δεν αμφισβητεί ότι ο «καλύτερος φίλος του ανθρώπου» αποτελεί εξελικτικό απόγονο του γκρι λύκου, ωστόσο επί μακρόν οι επιστήμονες βρίσκονταν σε διαμάχη σχετικά με τον χρόνο και τον τόπο της εξημέρωσης των λύκων.

Πριν από τουλάχιστον 18.000 χρόνια η εξημέρωση

European grey wolves inhabit the animal park of Rhodes, France in December 2012. If your dog could talk, he might have a European accent. A new study comparing DNA from modern dogs and ancient fossils suggests today’s pets descended from wolves in Europe. Man’s earliest best friends likely scavenged their meals from scrap piles left behind by hunter-gatherers, said the report by international researchers in the journal Science. The bolder the wolf, the more he would be able to eat and the more loyal to humans he would grow. Scientists believe this process of domestication likely began as many as 19,000 to 32,000 years ago. Photograph by: JEAN-CHRISTOPHE VERHAEGEN , AFP/Getty Images

Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science» βασίστηκε σε γενετική ανάλυση δειγμάτων σύγχρονων και αρχαίων σκύλων αλλά και λύκων και δείχνει ευρωπαϊκή καταγωγή των σκύλων η οποία χρονολογείται πριν από τουλάχιστον 18.000 χρόνια.

A lateral view of a Pleistocene wolf from the Trou des Nutons cave (Belgium), calibrated age of 26,000 years Before the Present. This wolf species was particularly large. Credit: Royal Belgian Institute of Natural Sciences

Από προηγούμενες γενετικές μελέτες είχε προκύψει ότι οι σύγχρονοι σκύλοι – σε όλα τα… σχήματα και μεγέθη – προήλθαν από τους λύκους οι οποίοι ήλθαν σε επαφή με τις ανθρώπινες κοινωνίες στη Μέση Ανατολή ή στην Ανατολική Ασία πριν από περίπου 15.000 έτη. Το πρόβλημα όμως με αυτή τη θεωρία ήταν ότι δεν φαινόταν να συνάδει με τα ευρήματα των παλαιοντολόγων οι οποίοι έχουν ανακαλύψει απολιθώματα ζώων που μοιάζουν με σκύλους τα οποία χρονολογούνται πριν από 30.000 χρόνια ή και περισσότερο.

Οστά σκύλου που ανακαλύφθηκαν στο Ιλινόι των ΗΠΑ. Το απολίθωμα που ήταν μεταξύ των δειγμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στη νέα μελέτη χρονολογείται πριν από 8.500 έτη. This fossil specimen is from a dog burial site in Greene County, Illinois, and is estimated to be 8,500 years old. Credit:Del Baston, Center for American Archaeology/Science

Τώρα ο δρ Ολαν Θάλμαν από το Πανεπιστήμιο του Τούρκου στη Φινλανδία και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι δείχνουν έναν νέο επιστημονικό δρόμο σε ό,τι αφορά την εξημέρωση των λύκων.

Ευρωπαϊκή συγγένεια

The head of a Palaeolithic dog from the Goyet cave in Belgium, thought to be 36,000 years old. Researchers believe the species that this fossil represents was an ancient sister-group to all modern dogs and wolves. They believe the species was less likely to be a direct ancestor.

Η μεγάλη γενετική ανάλυση που διεξήγαγαν σε δείγματα σύγχρονων και αρχαίων σκύλων και λύκων αποκάλυψε ότι οι σύγχρονοι σκύλοι έχουν συγγένεια με τους αρχαίους ή σύγχρονους ευρωπαϊκούς λύκους, όχι όμως και με λύκους εκτός Ευρώπης.

Με δεδομένο μάλιστα ότι τα δείγματα των αρχαίων σκύλων που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση χρονολογούνται πριν από περισσότερα από 18.000 χρόνια, τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι η εξημέρωση έγινε πολύ νωρίτερα από ό,τι πίστευαν ως σήμερα οι επιστήμονες.

Αν τα καινούργια αποτελέσματα αποδειχθούν σωστά, αυτό σημαίνει ότι οι σκύλοι άρχισαν να διαχωρίζονται από τους λύκους όταν οι άνθρωποι βρίσκονταν ακόμη στη φάση του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη.

Ακολουθώντας τους κυνηγούς

Is it a wolf? Is it a dog? No, it’s a Czechoslovakian Wolfdog.

Είναι πιθανό κάποιοι λύκοι να ακολουθούσαν τους κυνηγούς, αρχικώς από απόσταση, προκειμένου να τραφούν από τα απομεινάρια μεγάλων ζώων που οι κυνηγοί άφηναν πίσω τους. Τελικώς όμως οι λύκοι ενσωματώθηκαν σε αυτές τις ομάδες καθώς εξοικειώθηκαν με τον άνθρωπο.

Σε αναμονή οριστικής απάντησης

The Basenji represents one of the most divergent dog lineages in existence today. Genetic analyses of modern and ancient canids, including some of the oldest known dog remains, place the origin of modern dogs in Europe between 18,800 and 32,100 years ago. Credit: Science

Πάντως και τα καινούργια ευρήματα, αν και άκρως ενδιαφέροντα, δεν φαίνεται να δίνουν την οριστική απάντηση στο ζήτημα. Και αυτό διότι υπάρχουν διάφορα προβλήματα: καταρχάς οι πληθυσμοί των σκύλων έχουν αναμειχθεί σε μεγάλο βαθμό με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που περιπλέκει το «γενετικό σήμα» που μελετούν οι επιστήμονες. Κατά δεύτερον, έχει αποδειχθεί ότι κάποιοι σκύλοι έχουν ξαναζευγαρώσει με άγριους λύκους. Έτσι για να δοθεί η τελειωτική απάντηση στο θέμα θα απαιτηθεί περισσότερη ανάλυση, πιθανότατα του πυρηνικού DNA των αρχαίων ζώων.

Two dogs, seen today: Higgins, left, and Albi.

Μέχρι σήμερα τόσο η νέα μελέτη στο «Science» όσο και οι προηγούμενες έχουν βασιστεί στο μιτοχονδριακό DNA, το οποίο αποτελεί χρήσιμο γενετικό υλικό αλλά δεν δίνει τη συνολική γενετική εικόνα για έναν οργανισμό. Το πυρηνικό DNA μπορεί να προσφέρει στους ειδικούς πολύ περισσότερες πληροφορίες, ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να εξαχθεί, κυρίως σε πολύ αρχαία οστά ή σε απολιθώματα.