Το ουράνιο τόξο της Αφροδίτης. Venus Express spies rainbow-like 'glories'

Το «διπλό ουράνιο τόξο» της Αφροδίτης. Για πρώτη φορά καταγράφεται το φαινόμενο σε άλλο πλανήτη.  False colour composite of a ‘glory’ seen on Venus on 24 July 2011. The image is composed of three images at ultraviolet, visible, and near-infrared wavelengths from the Venus Monitoring Camera. The images were taken 10 seconds apart and, due to the motion of the spacecraft, do not overlap perfectly. The glory is 1200 km across, as seen from the spacecraft, 6000 km away. Credit: ESA/MPS/DLR/IDA

Ομάδα ερευνητών του Ινστιτούτου Ερευνας του Ηλιακού Συστήματος Max Planck στη Γερμανία έκαναν μια ιστορική ανακάλυψη. Εντόπισαν και κατέγραψαν ένα ουράνιο τόξο στην Αφροδίτη. Είναι η πρώτη φορά που το εντυπωσιακό ατμοσφαιρικό φαινόμενο εντοπίζεται σε κάποιο πλανήτη εκτός της Γης.

Διπλό

Τρεις εικόνες που δείχνουν το ουράνιο τόξο μήκη κύματος υπεριώδους (αριστερά) , ορατού (κέντρο) και εγγύς υπέρυθρου φωτός (δεξιά).Three images showing the glory at ultraviolet (left,) visible (centre) and near-infrared (right) wavelengths as taken by the Venus Monitoring Camera. The feature was observed on 24 July 2011 and measures 1200 km across, as seen from the spacecraft, 6000 km away. Credit: ESA/MPS/DLR/IDA

Οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα και καταγραφές της ευρωπαϊκής αποστολής Venus Express που εξερευνά την Αφροδίτη και σε μια από αυτές εντόπισαν το φαινόμενο. Μάλιστα σύμφωνα με τους επιστήμονες το ουράνιο τόξο που κατέγραψε το σκάφος ανήκει σε έναν σπάνιο τύπο που στα αγγλικά ονομάζεται «glory» αλλά στα ελληνικά έχει επικρατήσει ο όρος «διπλό ουράνιο τόξο».

Πρόκειται στην ουσία για δύο «αλληλοεμπλεκόμενα» ουράνια τόξα. Το εσωτερικό ουράνιο τόξο είναι πιο φωτεινό, για αυτό και ονομάζεται πρωτεύον. Τα χρώματα είναι αντίθετα στα δυο ουράνια τόξα, δηλαδή, στο πρωτεύον τόξο εσωτερικά βρίσκεται το ιώδες και εξωτερικά το ερυθρό χρώμα, ενώ στο δευτερεύον τόξο έχουμε το ερυθρό στο εσωτερικό και το ιώδες στο εξωτερικό του τόξου.

Προσομοίωση του ουράνιου τόξου, όπως φαίνεται στην Αφροδίτη (αριστερά) εξαιτίας των σταγονιδίων θειικού οξέος και όπως φαίνεται στην Γη (δεξιά) εξαιτίας των σταγονιδίων νερού. Η κύρια διαφορά ανάμεσα στην εμφάνιση του ουράνιου τόξου στην Αφροδίτη και στη Γη, δεν οφείλεται στην σύνθεση των σταγονιδίων, αλλά στο μέγεθός τους. Τα σταγονίδια στην Αφροδίτη είναι πολύ μικρότερα από αυτά που σχηματίζονται στη Γη. Simulated views of the glory phenomena on Venus (left) and Earth (right), without considering any effects of haze or background cloud brightness. Glories occur when sunlight shines on cloud droplets – water particles in the case of Earth, sulphuric acid particles for Venus. The main difference between the appearance of the glory on Venus and on Earth is not because of composition, but rather the particle size. Cloud droplets on Earth are typically between 10 and 40 thousandths of a millimetre in diameter, but on Venus the droplets found at the cloud tops are much smaller, typically no more than 2 thousandths of a millimetre across. Because of this, the coloured fringes are further apart than they would appear on Earth. Credit: C. Wilson/P. Laven

Οι δύο αυτές διαφορές οφείλονται στο γεγονός ότι στο πρωτεύον ουράνιο τόξο η ηλιακή ακτίνα αντανακλάται στο εσωτερικό της σταγόνας βροχής μια φορά, ενώ στο δευτερεύον τόξο έχουμε δυο διαδοχικές εσωτερικές ανακλάσεις, με αποτέλεσμα μικρότερη φωτεινότητα και αντιστροφή των ακραίων χρωμάτων του ηλιακού φάσματος. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Icarus».