Μία
πέτρα που δεν μοιάζει με καμία άλλη. Analyses on a small pebble found in
south-west Egypt cast significant questions on a widely-held view about the
primitive pre-solar dust cloud which our Sun, Earth and other planets were
formed from. Researchers found exotic micro-mineral compounds in the 'Hypatia'
stone that are not known to occur on Earth, elsewhere in our solar system, or
in known meteorites or comets. Credit: Dr Mario di Martino, INAF Osservatorio
Astrofysico di Torino
Είναι
μια φαινομενικά ασήμαντη πετρούλα, ένα βότσαλο που το μήκος του δεν ξεπερνά τα
3,5 εκατοστά και το βάρος του τα 30 γραμμάρια, αλλά έχει ένα «βαρύ» όνομα.
Hypatia of
Alexandria, depicted in this drawing by Jules Maurice Gaspard, was a leading
light in mathematics and astronomy in the fourth century AD, and was killed for
her futuristic ideas by religious zealots.
Βαφτίσθηκε
από τους επιστήμονες «Υπατία», παίρνοντας το όνομα της διάσημης νεοπλατωνικής
φιλοσόφου της Αλεξάνδρειας, η οποία υπήρξε η πρώτη γνωστή γυναίκα μαθηματικός
και αστρονόμος της Δύσης, αλλά η σχέση της με τη Γη σταματά σε αυτό.
The hunk of
minerals was discovered in southwest Egypt in 1996. The ratios of chemicals
present in the meteor fragment was distinct from anything else previously
studied.
Η
εν λόγω πέτρα που είχε βρεθεί στη νοτιοδυτική Αίγυπτο το 1996 και έκτοτε
μελετάται, είναι όχι απλώς εξωγήινη, αλλά μια μοναδική περίπτωση. Το 2013 οι
επιστήμονες είχαν συμπεράνει ότι η «Υπατία» έχει εξωγήινη προέλευση και το 2015
ότι δεν εμφανίζει ομοιότητες με οτιδήποτε άλλο στον πλανήτη μας, είτε γηγενή
πέτρα είτε μετεωρίτη εξ ουρανού. Κατά πάσα πιθανότητα υπήρξε μέρος ενός τελείως
ασυνήθιστου διαστημικού βράχου διαμέτρου μερικών μέτρων, που όταν έπεσε στη Γη,
έγινε κομμάτια και έχει βρεθεί μόνο η «Υπατία».
Μια
νέα επιστημονική μελέτη κατέληξε τώρα στην ακόμη πιο εντυπωσιακή εκτίμηση ότι η
«Υπατία» -ή τουλάχιστον κάποια μέρη της- πιθανότατα είχαν σχηματισθεί προτού
καν δημιουργηθεί το ηλιακό μας σύστημα πριν από περίπου 4,6 δισεκατομμύρια
χρόνια. Με άλλα λόγια, η «Υπατία» μπορεί να έχει ηλικία που ξεπερνά ακόμη και
αυτή του Ήλιου μας, ενώ η προέλευσή της είναι άγνωστη, από πόσο μακριά δηλαδή
στο διάστημα, πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, ξεκίνησε για να καταλήξει στη Γη.
The micro-mineral
analyses on the extraterrestrial Hypatia stone cast significant questions on a
widely-held view about the primitive pre-solar dust cloud which our Sun, Earth
and other planets were formed from. Jan Kramers and Georgy Belyanin from the
PPM Research Centre at the University of Johannesburg take us through the
exotic nature of the minerals in Hypatia, and how the microdiamonds in a chip
from the pebble ripped up a manmade polishing disk coated with industrial
diamond within minutes. Credit:
Ms Therese van Wyk, University of Johannesburg
Οι
ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή γεωλογίας Γιαν Κράμερς του Πανεπιστημίου
του Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο
περιοδικό γεωχημείας και κοσμοχημείας «Geochimica
et Cosmochimica Acta», δήλωσαν ότι οι έως τώρα αναλύσεις επιβεβαιώνουν πως
η «Υπατία» δεν μοιάζει με τους άλλους γνωστούς μετεωρίτες που έχουν πέσει στον
πλανήτη μας.
Οι
αναλογίες των χημικών στοιχείων που περιέχει, διαφέρουν από εκείνες που έχουν
παρατηρηθεί σε πετρώματα στο ηλιακό σύστημά μας. Επιπλέον, ορισμένα «εξωτικά»
επιμέρους υλικά που περιέχει και τα οποία δεν υπάρχουν στη Γη, φαίνεται να
έχουν σχηματισθεί σε μια προ-ηλιακή εποχή, σε περιβάλλον με πολύ κρύες
θερμοκρασίες (τουλάχιστον μείον 196 βαθμούς Κελσίου).
Μεταξύ
άλλων, η «Υπατία» περιέχει ασυνήθιστο αλουμίνιο σε καθαρά μεταλλική μορφή,
εξίσου ασυνήθιστα φωσφίδια, κόκκους αποτελούμενους από νικέλιο, φώσφορο και
ελάχιστο σίδηρο (σε μια αναλογία που δεν υπάρχει στη Γη ή σε γνωστούς
μετεωρίτες), ασυνήθιστη αναλογία άνθρακα προς πυρίτιο, υπερβολικά μεγάλη
ποσότητα πολυαρωματικών υδρογονανθράκων κ.α.
Όλα
αυτά μαζί συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω πετρούλα προέρχεται από υλικά
που υπήρχαν στο διαστρικό χώρο, προτού καν σχηματισθούν ο Ήλιος και η Γη.
Σύμφωνα με την κυρίαρχη επιστημονική θεωρία, το ηλιακό μας σύστημα και οι
πλανήτες του δημιουργήθηκαν από ένα τεράστιο αρχαίο νέφος διαστρικής σκόνης,
γνωστό και ως ηλιακό νεφέλωμα. Η «Υπατία» μπορεί να αποτελείται από αρχέγονα
υλικά αυτού του νεφελώματος που «γέννησε» τον Ήλιο ή να προέρχεται από ακόμη
πιο μακριά.
The diamonds that
are studding the Hypatia stone probably formed from the shock when the space
rock blasted through Earth's atmosphere. Credit: Shutterstock
Η
εξωτική πέτρα περιέχει μικροσκοπικά διαμαντάκια με διάμετρο 50 νανόμετρα
(δισεκατομμυριοστά του μέτρου) έως δύο μικρόμετρα (εκατομμυριοστά του μέτρου).
Τα διαμαντάκια αυτά πιθανότατα δημιουργήθηκαν από το σοκ που υπέστη η «μητρική»
διαστημική πέτρα, όταν εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα με μεγάλη ταχύτητα.
Η
«Υπατία» δεν έχει καν επίσημα ταξινομηθεί ως μετεωρίτης επειδή, παρόλο που
χωρίς αμφιβολία προήλθε από το διάστημα, μόνο τέσσερα γραμμάρια από το αρχικό
βάρος της έχουν απομείνει ακέραια, καθώς η υπόλοιπη πέτρα κόπηκε σε κομμάτια,
που μοιράσθηκαν σε διάφορα επιστημονικά εργαστήρια ανά τον κόσμο για να
μελετηθούν. Η Εταιρεία Μετεωριτών απαιτεί τουλάχιστον το 20% της αρχικής μάζας
ενός διαστημικού βράχου να παραμένει ατόφια, προκειμένου να ταξινομηθεί επίσημα
ως μετεωρίτης.
Πηγές: Georgy
A. Belyanin, Jan D. Kramers, Marco A.G. Andreoli, Francesco Greco, Arnold
Gucsik, Tebogo V. Makhubela, Wojciech J. Przybylowicz, Michael
Wiedenbeck. Petrography of the carbonaceous, diamond-bearing stone
“Hypatia” from southwest Egypt: A contribution to the debate on its origin. Geochimica
et Cosmochimica Acta, 2018; 223: 462 DOI: 10.1016/j.gca.2017.12.020 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=933354
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου