Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2014

«Ποντικοναύτες» εναντίον της γήρανσης. Mousetronauts To Live In Space For the Longest Stretch Yet

Ξεκινούν πειράματα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό με γενετικά τροποποιημένα ποντίκια. Among the 2.5 tons of cargo that's set to go up to the International Space Station this weekend, there will be five mice with a particular genetic mutation. The mice lack a gene that normal mice have, called Muscle Ring Finger 1, or MuRF-1 (rhymes with Smurf). Scientists are hoping the missing gene will keep those mice healthier in space than their five ordinary compatriots that will be riding up with them.

Το τελευταίο φορτίο που έφθασε από τη Γη πριν από λίγα 24ωρα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό διέθετε πολύ ενδιαφέρον περιεχόμενο.

A fruit-fly experiment was sent to the International Space Station aboard the Dragon spacecraft that launched Sunday.  NASA/Dominic Hart

Ανάμεσα στα διάφορα εφόδια και εξοπλισμό υπήρχε ένας εκτυπωτής 3D, 20 ποντίκια και 30 μύγες που θα λάβουν μέρος σε διάφορα πειράματα.

Μεταφέρει ακόμα και ένα ακτινολογικό μηχάνημα με σκοπό την μελέτη της επίδρασης σε ζωντανούς οργανισμούς των μακράς διάρκειας διαστημικών ταξιδιών. Πρόκειται για το πρώτο μηχάνημα ακτίνων Χ στο διάστημα, ένα πυκνόμετρο οστών, που θα χρησιμοποιηθεί για τη μελέτη της οστικής απώλειας στα τρωκτικά, λόγω έλλειψης βαρύτητας.

Μεταφέρει επίσης για πρώτη φορά στο διάστημα και έναν τρισδιάστατο εκτυπωτή που αυτοματοποιημένα θα κατασκευάζει χρήσιμα εξαρτήματα. Ο εκτυπωτής 3D έχει το μέγεθος ενός φούρνου μικροκυμάτων και κατασκευάστηκε έτσι ώστε να είναι πολύ πιο ανθεκτικός ώστε να αντέχει τις επιταχύνσεις της εκτόξευσης.

Τα πειράματα με τα ποντίκια παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού είναι τα πρώτα θηλαστικά (μετά τον άνθρωπο) που θα παραμείνουν για αρκετές εβδομάδες σε διαστημικές συνθήκες. Τα ποντίκια θα μελετηθούν με στόχο την ανακάλυψη νέων στοιχείων που σχετίζονται με την φθορά των μυών και τον μηχανισμό της γήρανσης.

Η τροποποίηση

The rodent habitat module will house the 20 so-called mousetronauts.  NASA/Dominic Hart

Τα ποντίκια που βρίσκονται στον ISS είναι γενετικά τροποποιημένα για να μην διαθέτουν το γονίδιο MuRF-1. Πρόκειται για ένα γονίδιο που διαθέτουν και τα ποντίκια και οι άνθρωποι και έχει διαπιστωθεί ότι παίζει κεντρικό ρόλο στη φθορά των μυών ενώ επίσης η δράση του επιταχύνει την απώλεια μυϊκής μάζας μέσω της γήρανσης και άλλων χρόνιων παθήσεων. Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι μελετώντας αυτά τα… σούπερ ποντίκια σε συνθήκες μικροβαρύτητας θα εντοπίσουν νέα στοιχεία που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη φαρμάκων που θα εμποδίζουν την απώλεια μυϊκής μάζας στον άνθρωπο. Οι μηχανικοί της NASA σχεδίασαν ειδικές κατοικίες για τα ποντίκια στις οποίες θα μπορούν να διαβιώνουν και τρέφονται χωρίς προβλήματα, χωρίς δηλαδή να αιωρούνται η τροφή και το νερό τους.

Ρίτσαρντ Ντόκινς: «Οι εξωγήινοι έχουν θρησκείες και δεν κάνουν σεξ». Do ALIENS hold the key to why we have sex? Richard Dawkins says ET could reveal why animals use it to reproduce - and even the origins of life

Για την εξέλιξη της ζωής στη Γη αλλά και τους εξωγήινους μίλησε ο Ρίτσαρντ Ντόκινς. While Richard Dawkins (pictured) believes aliens and humans share certain traits, there are others that will fall by the wayside - including sex. He told MailOnline that sex is a great unanswered question of evolution, and finding alien life could help solve the mystery of why most animals rely on it to reproduce.

Για πολλοστή φορά ο διάσημος εξελικτικός βιολόγος και συγγραφέας Ρίτσαρντ Ντόκινς συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας με τις απόψεις του. Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Daily Mail ο βρετανός επιστήμονας διατυπώνει ένα νέο «πακέτο» θεωριών που αφορά την εξέλιξη της ζωής υποστηρίζοντας ότι το σεξ είναι πιθανώς μια γήινη «εφεύρεση» για την αναπαραγωγή.

Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς τα τελευταία 30 χρόνια διατυπώνει μέσα από τα βιβλία και τις ομιλίες του μια σειρά από ενδιαφέρουσες, εναλλακτικές, επαναστατικές αλλά και αμφιλεγόμενες θεωρίες και απόψεις τόσο για την εξέλιξη της ζωής αλλά και του ανθρώπου αλλά και για ηθικά, πνευματικά και άλλα ζητήματα. Η θεωρία που τον έκανε διάσημο όχι μόνο στην επιστημονική κοινότητα αλλά στο ευρύ κοινό είναι εκείνη στην οποία διατυπώνει την άποψη ότι δεν υπάρχει ένας υπερφυσικός δημιουργός και ότι η θρησκευτική πίστη μπορεί να χαρακτηριστεί ως ψευδαίσθηση, ως μία ψευδής εμμονή και πεποίθηση. Το βιβλίο του «Η περί Θεού αυταπάτη» έγινε παγκόσμιο μπεστ σέλερ και προκάλεσε όπως ήταν αναμενόμενο θύελλα αντιδράσεων.

Σεξ και θρησκεία

The alien has landed. But in the event, would any visitors from another planet be driven by spiritual inquiry? Richard Dawkins has tweeted that alien civilisation will be so advanced they won't be religious. Photograph: Allstar/Cinetext/Universal

Ο Ντόκινς αναρωτιέται στη συνέντευξη του για τη χρησιμότητα του σεξ αναφέροντας ότι η ύπαρξη του είναι «προβληματική» από εξελικτική σκοπιά για αυτό μάλιστα εκτιμά ότι οι εξωγήινοι πιθανώς δεν  χρησιμοποιούν το σεξ για να αναπαράγονται. Για αυτό όπως αναφέρει ο Ντόκινς ανάμεσα στα πολλά άλλα πράγματα που θα μάθουμε όταν έρθουμε σε επαφή με εξωγήινους είναι και το γιατί εμφανίσθηκε στη Γη το σεξ.

Ο Ντόκινς βρίσκει επίσης αν όχι προβληματικό πάντως περιοριστικό το γεγονός ότι η ζωή στη Γη χωρίστηκε σε δύο φύλα και ότι στους εξωγήινους κόσμους δεν θα υπάρχουν μόνο αρσενικά και θηλυκά. Μια ακόμη ενδιαφέρουσα εικασία του Ντόκινς είναι ότι οι νοήμονες εξωγήινοι πολιτισμοί είναι πιθανό να έχουν αναπτύξει θρησκευτική συνείδηση.

«Δεν νομίζω ότι θα είναι έκπληξη αν έρθουμε σε επαφή με εξωγήινους και μάθουμε ότι έχουν θρησκείες. Οι ανθρωπολόγοι έχουν διαπιστώσει την παρουσία θρησκευτικών αντιλήψεων και συμπεριφορών σε όλους τους ανθρώπινους πολιτισμούς που γνωρίζουμε. Υποθέτω ότι κάθε εξωγήινος πολιτισμός που έγινε τόσο προηγμένος τεχνολογικά ώστε να καταφέρει να φτάσει μέχρι εδώ ή να επικοινωνήσει μαζί μας όταν βρισκόταν στα αρχικά στάδια της ύπαρξης του θα πέρασε τη φάση της αβεβαιότητας για τον κόσμο που τον περιβάλλει και γενικότερα για αυτό που ονομάζουμε με μια λέξη ‘άγνωστο’. Πριν λοιπόν κατανοήσουν τους νόμους της φύσης και του σύμπαντος είναι λογικό για να εξηγήσουν αυτό το άγνωστο να βρήκαν καταφύγιο σε κάποια θρησκεία» αναφέρει ο Ντόκινς.

Η εμφάνιση

The comments were made at the Starmus festival in Tenerife. It hosts presentations from astronauts, cosmonauts, nobel prize winners and prominent figures from science, culture, the arts and music. This year's guests include Stephen Hawking (pictured), Brian May and Alexei Leonov - the first man to spacewalk.

Η συνέντευξη δόθηκε στο περιθώριο της ομιλίας του Ντόκινς στο μεγάλο φεστιβάλ επιστήμης Starmus που διεξάγεται τα τελευταία χρόνια στην Τενερίφη. Στην ομιλία του ο βρετανός επιστήμονας επικεντρώθηκε στο πώς θα μπορούσαν να μοιάζουν οι εξωγήινοι και κρίνει ότι δεν θα έχουν σημαντικές διαφορές από τις μορφές ζωής που συναντούμε στη Γη.

Mr Dawkins (pictured) also said he wants biologists to start to consider what other life might be like in the event we discover we are not alone - which he claims is increasingly unlikely. He believes there's lots of life in the universe, and its may be so rare and spaced out, it will never come into contact.

Ο Ντόκινς έφερε το παράδειγμα της όρασης υποστηρίζοντας ότι σε ένα κόσμο με άπλετο φως (όπως η Γη) τα μάτια των τοπικών μορφών ζωής θα εξελίχθηκαν με τρόπο παρόμοιο με εκείνον των μορφών ζωής στον πλανήτη μας. Ο Ντόκινς όπως και πολλοί άλλοι πιστεύει ότι το τεράστιο πλήθος πλανητικών συστημάτων στο Σύμπαν καθιστά πρακτικά αδύνατο να είναι η Γη ο μόνος κόσμος στον οποίο αναπτύχθηκε ζωή. Για αυτό και καλεί τους συναδέλφους του να μην αναζητούν την αρχή της ζωής εντός του πλανήτη μας γιατί πιθανότατα αυτή ξεκίνησε κάπου αλλού και μόνο με την επικοινωνία με εξωγήινους μπορεί να βρούμε το νήμα της.  

Πηγή: Daily Mail

Δορυφορική «τριπλέτα» στο φακό του Cassini. The Odd Trio

Εντυπωσιακή φωτογραφία με τρία από τα πιο ενδιαφέροντα φεγγάρια του Κρόνου. The Cassini spacecraft captures a rare family photo of three of Saturn's moons that couldn't be more different from each other! As the largest of the three, Tethys (image center) is round and has a variety of terrains across its surface. Meanwhile, Hyperion (to the upper-left of Tethys) is the "wild one" with a chaotic spin and Prometheus (lower-left) is a tiny moon that busies itself sculpting the F ring. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το σύστημα του Κρόνου το οποίο εξερευνά από το 2004 έστειλε το διαστημικό σκάφος Cassini. Στον φακό του σκάφους αυτή τη φορά «ποζάρουν» τρία από τα δεκάδες φεγγάρια του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών του ηλιακού μας συστήματος.

Tethys' trailing side shows two terrains that tell a story of a rough past. To the north (up, in the image) is older, rougher terrain, while to the south is new material dubbed "smooth plains" by scientists. This view looks toward the trailing hemisphere of Tethys. North on Tethys is up and rotated 2 degrees to the right. The image was taken in visible light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on Nov. 27, 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Σε πρώτο πλάνο εικονίζεται η Τηθύς, ένας παγωμένος δορυφόρος με διάμετρο 1,062 χλμ η επιφάνεια του οποίου παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία. Στη Τηθύ υπάρχουν μεγάλοι κρατήρες.

Odysseus Crater, with a size of epic proportions, stretches across a large northern expanse on Saturn's moon Tethys. This view looks toward the leading hemisphere of Tethys (1,062 kilometers, or 660 miles across). Odysseus Crater is 450 kilometers, or 280 miles, across. North on Tethys is up and rotated 3 degrees to the right. The image was taken in visible green light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on Feb. 14, 2010. The view was obtained at a distance of approximately 178,000 kilometers (111,000 miles) from Tethys and at a Sun-Tethys-spacecraft, or phase, angle of 73 degrees. Image scale is about 1 kilometer (about 3,485 feet) per pixel. Credit: NASA/JPL/Space Science Institute

Ο μεγαλύτερος ονομάζεται «Οδυσσέας» και έχει διάμετρο 400 χιλιόμετρα. Ένα άλλο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της επιφάνειάς της Τηθύος είναι το «Χάσμα της Ιθάκης», ένα φαράγγι πλάτους εκατό χιλιομέτρων και βάθους πέντε.

The Cassini spacecraft looks at Saturn's highly irregular moon Hyperion in this view from the spacecraft's flyby of the moon on Aug. 25, 2011. Hyperion (168 miles, or 270 kilometers across) has an irregular shape, and it tumbles through its orbit: that is, it does not spin at a constant rate or in a constant orientation. (A standard reference latitude-longitude system has not yet been devised for this moon.) Images such as this one extend previous coverage and allow a better inventory of the surface features, the satellite's shape and changes in its spin. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Πάνω αριστερά στην εικόνα διακρίνεται ο Υπερίωνας, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες δορυφόρους όχι μόνο του Κρόνου αλλά ολόκληρου του ηλιακού μας συστήματος. Η περιστροφή του Υπερίωνα είναι χαοτική, δηλαδή ο άξονας του ταλαντεύεται τόσο πολύ, ώστε ο προσανατολισμός του στο διάστημα είναι απρόβλεπτος. Ο Υπερίωνας έχει διάμετρο 270 χλμ και είναι ο μόνος γνωστός δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος που περιφέρεται χαοτικά. Είναι ακόμα ο μοναδικός ομαλός δορυφόρος στο Ηλιακό Σύστημα που δεν είναι παλιρροϊκά κλειδωμένος με τον πλανήτη του. 

Saturn's moon Prometheus orbits near some of its handiwork in the F ring. Prometheus (53 miles, or 86 kilometers across) and its partner Pandora gravitationally sculpt and maintain the narrow F ring. This view looks toward the unilluminated side of the rings from about 53 degrees below the ringplane. The image was taken in visible light with the Cassini spacecraft narrow-angle camera on Aug. 24, 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute

Κάτω αριστερά διακρίνεται ο Προμηθέας, ένας μικρός δορυφόρος με διάμετρο 86 χλμ που ακουμπά πάνω σε ένα από τα μεγάλα δαχτυλίδια του Κρόνου. Ο Προμηθέας έχει επίμηκες σχήμα ενώ στην επιφάνειά του υπάρχουν αρκετές κορυφογραμμές, κοιλάδες και πολλοί κρατήρες.

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2014

Ο Αϊνστάιν περνά με άριστα τεστ διαστολής του χρόνου. Special relativity aces time trial

Το είπε ο Αϊνστάιν: Ο χρόνος κυλά πιο αργά όταν το ρολόι κινείται με μεγάλη ταχύτητα. 'Clocks' made of lithium ions helped researchers confirm the time-dilation effect predicted by Albert Einstein. Martin Poole/Getty

Μια βασική πρόβλεψη της Ειδικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν, σύμφωνα με την οποία ο χρόνος κυλά πιο αργά στα αντικείμενα που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα, έχει επιβεβαιωθεί πειραματικά αρκετές φορές στο παρελθόν. Τώρα, ερευνητές στη Γερμανία αναφέρουν ότι επιβεβαίωσαν το αλλόκοτο φαινόμενο με ακρίβεια 50 έως 100 φορές μεγαλύτερη.

Η διαστολή του χρόνου

Η επίδραση της κίνησης στο χρόνο εξετάζεται συχνά με τη χρήση της παραβολής των διδύμων, η οποία έχει περίπου ως εξής: η Αντωνία και ο Αντώνης αποφασίζουν να ελέγξουν την θεωρία του Einstein, οπότε η Αντωνία επιβιβάζεται σε έναν πύραυλο το 2005 και εκτοξεύεται με 99% της ταχύτητας του φωτός προς ένα γειτονικό άστρο, που απέχει δέκα έτη φωτός. Ο Αντώνης παραμένει στη Γη. Μόλις φθάνει στον προορισμό της η Αντωνία κάνει αμέσως στροφή και κατευθύνεται πάλι προς την Γη με την ίδια ταχύτητα. Ο Αντώνης διαπιστώνει ότι το ταξίδι της διαρκεί κάτι περισσότερο από είκοσι γήινα χρόνια. Όμως η Αντωνία βιώνει τον χρόνο διαφορετικά. Για αυτήν το ταξίδι διήρκεσε λιγότερο από τρία χρόνια. Φθάνοντας πίσω στη Γη ανακαλύπτει ότι ζουν στο έτος 2025 και ο Αντώνης είναι τώρα κοντά 17 χρόνια μεγαλύτερος από εκείνη. Η Αντωνία και ο Αντώνης δεν είναι πια δίδυμοι με την ίδια ηλικία. Ουσιαστικά η Αντωνία μεταφέρθηκε κατά 17 χρόνια στο μέλλον του Αντώνη. Με μια αρκετά μεγάλη ταχύτητα θα μπορούσατε να κάνετε ένα «άλμα» σε οποιαδήποτε μελλοντική χρονολογία επιθυμείτε. Θα μπορούσατε να επισκεφθείτε το έτος 3000 ταξιδεύοντας λιγότερο από έξι μήνες ,με μοναδική προϋπόθεση η ταχύτητα σας να προσέγγιζε το 99,99999% της ταχύτητας του φωτός. Το ταξίδι στο χρόνο λειτουργεί αντίθετα από το ταξίδι στο χώρο. Η συντομότερη απόσταση μεταξύ δύο σημείων είναι η ευθεία γραμμή, δηλαδή στην καθημερινή ζωή πηγαίνετε ταχύτερα από το σημείο Α στο σημείο Β ακολουθώντας μια ευθύγραμμη διαδρομή. Αντίθετα στο ταξίδι στο χρόνο, γερνά περισσότερο εκείνος που παραμένει ακίνητος, δηλαδή ο Αντώνης ο οποίος δεν έφυγε από το σπίτι. Με άλλα λόγια απαιτείται περισσότερος χρόνος μέχρι να βιώσει ο Αντώνης το έτος 2025. Για να το εκφράσουμε διαφορετικά, η Αντωνία μειώνει θεαματικά τη χρονική διαφορά μεταξύ των δύο καταστάσεων «Γη, έτος 2005» και «Γη, έτος 2025». Ουσιαστικά όσο πιο γρήγορα κινείται, τόσο συρρικνώνεται η χρονική διαφορά μεταξύ αυτών των δύο χωροχρονικών καταστάσεων. Ας σημειωθεί ότι η Αντωνία δεν μπορεί να επιστρέψει με αυτόν τον τρόπο να επιστρέψει στη Γη στο έτος 2012 προκειμένου να εξισώσει ξανά την ηλικία της με εκείνη του Αντώνη. Αν αναστρέψει την τροχιά της το μόνο που θα καταφέρει είναι να κάνει ένα άλλο άλμα κατά 17 χρόνια στο μέλλον του Αντώνη. Η κίνηση με μεγάλες ταχύτητες είναι ένα ταξίδι μονής κατεύθυνσης στο μέλλον. Special relativity predicts that a twin in a high-speed rocket, as viewed by his Earth-bound brother, will have a slower-ticking clock. A precise test of this time dilation, first performed in 1938, involves observing the frequency shift—or “ticking” change—in the electronic transitions of fast-moving ions. An update of this type of experiment using lithium ions has now verified special relativity’s prediction with unprecedented accuracy—a result that provides additional constraints on quantum gravity models. Relativistic time dilation derives from Lorentz invariance: a physical measurement should be independent of the orientation or speed of the lab’s reference frame. As fundamental as Lorentz invariance might sound, certain quantum gravity theories, such as string theory, predict its violation at a very small level. Physicists have therefore devised a whole host of Lorentz violation tests, one of which involves measuring time dilation. To carry out such a test, Benjamin Botermann of Johannes Gutenberg-University, Germany, and his colleagues looked for the relativistic Doppler shift in lithium ions accelerated to a third of the speed of light at the Experimental Storage Ring in Damstadt, Germany. The team stimulated two separate transitions in the ions using two lasers propagating in opposite directions with respect to the ion motion. The experiment effectively measures the shift in the laser frequencies relative to what these transition frequencies are for ions at rest. The combination of two frequency shifts eliminates uncertain parameters and allows the team to validate the time dilation prediction to a few parts per billion, improving on previous limits. The result complements other Lorentz violation tests that use higher precision atomic clocks but much slower relative velocities. This research is published in Physical Review Letters.

Το κύριο συμπέρασμα της Ειδικής Σχετικότητας, την οποία διατύπωσε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν το 1905, είναι ότι η ταχύτητα του φωτός είναι πάντα ίδια για όλους τους παρατηρητές (σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην καθημερινή ζωή, όπου η ταχύτητα ενός αντικειμένου, για παράδειγμα ενός αυτοκινήτου, είναι σχετική και εξαρτάται από την ταχύτητα του παρατηρητή).

Απόρροια της θεωρίας είναι ότι ο χρόνος διαστέλλεται, δηλαδή τρέχει πιο αργά, για αντικείμενα που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα. Σε ένα κλασικό θεωρητικό πείραμα, ένας αστροναύτης που ταξιδεύει στο Διάστημα με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του φωτός επιστρέφει στη Γη και βρίσκει τον δίδυμο αδελφό του πολύ πιο γερασμένο.

Πολλά από τα προηγούμενα πειράματα για την επιβεβαίωση αυτού του φαινομένου βασίζονταν στη σύγκριση ατομικών ρολογιών, από τα οποία το ένα παρέμενε στη Γη και το άλλο κινούνταν σε τροχιά.

Έπειτα από 15 χρόνια προσπαθειών, διεθνής ομάδα ερευνητών, στην οποία συμμετείχε και ο νομπελίστας γερμανός φυσικός Τέοντορ Χενς, παρουσιάζει τώρα ένα πείραμα που αυξάνει την ακρίβεια της μέτρησης κατά 50 με 100 φορές, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ίδιοι.

Σύγκριση ατόμων λιθίου

'Time dilation' predicted by Einstein confirmed by lithium ion experiment. Giving a thrust to the "time-dilation" effect, physicists have verified a key prediction of Albert Einstein's special theory of relativity with unprecedented accuracy.

Όπως εξηγεί το Nature.com, οι ερευνητές συνέκριναν άτομα λιθίου, ορισμένα από τα οποία παρέμειναν ακίνητα ενώ τα υπόλοιπα είχαν επιταχυνθεί στο ένα τρίτο της ταχύτητας του φωτός. Στη διάρκεια του πειράματος οι επιστήμονες μέτρησαν στις δύο ομάδες ατόμων τη συχνότητα με την οποία τα ηλεκτρόνια των ατόμων μεταπίπτουν σε διαφορετικά επίπεδα ενέργειας -η συχνότητα αυτή αποτέλεσε το «ρολόι» με το οποίο μετρήθηκε ο ρυθμός του χρόνου.

Πράγματι, η συχνότητα μετάπτωσης ήταν μικρότερη στα κινούμενα άτομα λόγω της διαστολής του χρόνου. Και το τελικό αποτέλεσμα συμφωνεί απόλυτα με τις προβλέψεις της Ειδικής Σχετικότητας, αναφέρουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Physical Review Letters.

Επισημαίνουν μάλιστα ότι η χρήση κινούμενων ατόμων επιτρέπει τη μέτρηση της διαστολής του χρόνου με μεγαλύτερη ακρίβεια από ό,τι τα πειράματα με ρολόγια που κινούνται σε τροχιά.

Σημαντικές πρακτικές εφαρμογές

Σε κάθε περίπτωση, τα πειράματα αυτού του είδους δεν έχουν μόνο θεωρητικό ενδιαφέρον αλλά και σημαντικές πρακτικές εφαρμογές. Για παράδειγμα, οι δορυφόροι του συστήματος GPS διαθέτουν ατομικά ρολόγια, στα οποία όμως ο χρόνος τρέχει λίγο πιο αργά από ό,τι στα ατομικά ρολόγια στη Γη.

Αν το σύστημα δεν λάμβανε υπόψη αυτό το σχετικιστικό φαινόμενο, το στίγμα που δίνει το GPS θα παρουσίαζε ολοένα και μεγαλύτερη απόκλιση. Σε διάστημα λίγων ημερών, η απόκλιση θα έφτανε τα δεκάδες χιλιόμετρα και το GPS θα ήταν πια ουσιαστικά άχρηστο.

Εκτός όμως από τη διαστολή του χρόνου λόγω υψηλής ταχύτητας, ο Αϊνστάιν προέβλεψε και ένα δεύτερο, παραπλήσιο φαινόμενο: τη διαστολή του χρόνου λόγω της βαρύτητας. Σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα, η οποία διατυπώθηκε το 1916 και αντικατέστησε τη θεωρία του Νεύτωνα για τη βαρύτητα, ο χρόνος τρέχει πιο αργά όταν η δύναμη της βαρύτητας αυξάνεται.

Αυτό σημαίνει ότι ένα ρολόι στην επιφάνεια της Γης τρέχει πιο αργά από ό,τι ένα ίδιο ρολόι στην κορυφή του Έβερεστ, το οποίο βρίσκεται πιο μακριά από τον πυρήνα της Γης και δέχεται έτσι ασθενέστερη βαρυτική δύναμη.

Και σε αυτή την περίπτωση, ο Αϊνστάιν έχει επιβεβαιωθεί με μεγάλη ακρίβεια. Το 2010, οι φυσικοί μέτρησαν τη διαστολή του χρόνου ανάμεσα σε δύο ρολόγια με κατακόρυφη απόσταση μόλις 33 εκατοστών.

Γιατί οι μεγάλοι γαλαξίες είναι… κανίβαλοι; Study explores how galaxies turn cannibal

Οι μεγαλύτεροι γαλαξίες επιτίθενται στους μικρότερους για να αρπάξουν τα άστρα τους. The sky is seen at night just before the predicted merger between our Milky Way galaxy and the neighboring Andromeda galaxy in this NASA photo illustration. Reuters

Είχε διαπιστωθεί ότι οι μεγαλύτεροι σε μέγεθος γαλαξίες επιτίθενται σε μικρότερους και τους… καταπίνουν.

Μεγάλη μελέτη εξηγεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και σημαντικά κοσμικά φαινόμενα. Some of the many thousands of merging galaxies identified within the GAMA survey. Credit: Professor Simon Driver and Dr Aaron Robotham, ICRAR.

Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Άαρον Ρόμποθαμ του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας μελέτησαν περισσότερους από 22 χιλιάδες γαλαξίες και πιστεύουν ότι βρήκαν την απάντηση για αυτό το εντυπωσιακό και ιδιαίτερα σημαντικό για την εξέλιξη του σύμπαντος κοσμικό φαινόμενο.

In about five billion years time, nearby massive galaxy Andromeda will merge with our own galaxy, the Milky Way, in an act of galactic cannibalism. Technically Andromeda will be eating us, as it's the bigger of the two galaxies! There haven't been any large mergers with our galaxy recently, but we can see the remnants of galaxies that have previously been snacked on by the Milky Way. We're also going to eat two nearby dwarf galaxies, the Large and Small Magellanic Clouds sometime in the future. This simulation shows what will happen when the Milky Way and Andromeda get closer together and then collide, and then finally come together once more to merge into an even bigger galaxy. Simulation Credit: Prof Chris Power (ICRAR-UWA), Dr Alex Hobbs (ETH Zurich), Prof Justin Reid (University of Surrey), Dr Dave Cole (University of Central Lancashire) and the Theoretical Astrophysics Group at the University of Leicester. Video Production Credit: Pete Wheeler, ICRAR.

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι μεγάλοι σε μέγεθος γαλαξίες χάνουν προοδευτικά την ικανότητα να παράγουν νέα άστρα σε αντίθεση με τους μικρότερους που μπορούν να παράγουν συνεχώς. Όμως οι μεγάλοι γαλαξίες έχουν στο… DNA τους την επιθυμία να αυξάνουν συνεχώς τον όγκο τους και αφού δεν μπορούν πλέον να το κάνουν μόνοι τους «κανιβαλίζουν» μικρότερους γαλαξίες. Μάλιστα οι ερευνητές αναφέρουν ότι και ο δικός μας γαλαξίας δεν μπορεί πλέον να παράξει ικανό αριθμό νέων άστρων και έτσι αναμένεται να αυξήσει το μέγεθος του κανιβαλίζοντας κάποιους μικρότερους. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical».  

Ο Συρανό ντε Μπερζεράκ των δεινοσαύρων. Meet Rhinorex: The Aptly-Named “King Nose” Hadrosaur

Ο Rhinorex διέθετε μια πραγματικά εντυπωσιακή σε όγκο και σχήμα μύτη. Hadrosaurs just can't catch a break - Rhinorex gets ambushed by the giant alligator Deinosuchus. ART BY JULIUS CSOTONYI.

Ομάδα παλαιοντολόγων αμερικανικών πανεπιστημίων εντόπισε τα απολιθώματα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα είδος δεινοσαύρου. Πρόκειται για ένα Αδρόσαυρο που ζούσε πριν από περίπου 75 εκ. έτη στις περιοχές της σημερινής Γιούτα ο οποίος είχε εντελώς διαφορετική όψη όχι μόνο από τους άλλους αδρόσαυρους αλλά και από το σύνολο των δεινοσαύρων. Οι αδρόσαυροι διέθεταν οστέινο λοφίο ενώ αυτό το νέο είδος δεν είχε λοφίο.

Rhinorex condrupus skull in right lateral view. In terms of its regal name, T. rex now has a rival in Rhinorex condrupus, a new dinosaur described by US palaeontologists. Rhinorex, which translates roughly into "King Nose," was a plant-eater and a close relative of other Cretaceous hadrosaurs like Parasaurolophus and Edmontosaurus. Hadrosaurs are usually identified by bony crests that extended from the skull, although Edmontosaurus doesn't have such a hard crest (paleontologists have discovered that it had a fleshy crest). Rhinorex also lacks a crest on the top of its head; instead, this new dinosaur has a huge nose. Credit: Image courtesy of Taylor & Francis

Αντίθετα αντί για λοφίο ο δεινόσαυρος αυτός διέθετε μια τεράστια πλακουτσωτή μύτη. Για αυτό και οι ερευνητές τον ονόμασαν Rhinorex condrupus, με το Rhinorex να σημαίνει «Βασιλική Μύτη».

 Rhinorex skin impressions. From Gates and Scheetz, 2014.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το μέγεθος της μύτης του δεν συνδέεται με αυξημένες δυνατότητες όσφρησης αλλά ότι αποτελούσε πόλο έλξης του αντίθετου φύλου. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Systematic Palaentology».

Νέο παγκόσμιο ρεκόρ κβαντικής τηλεμεταφοράς. Longer distance quantum teleportation achieved

Οι ερευνητές μετέφεραν την κβαντική κατάσταση ενός φωτονίου σε κρύσταλλο οπτικής ίνας σε απόσταση άνω των 25 χλμ. Crystals which contain photonic information after the teleportation. Credit: © GAP, University of Geneva (UNIGE)

Επιστήμονες στην Ελβετία πέτυχαν ένα νέο παγκόσμιο ρεκόρ κβαντικής τηλεμεταφοράς, καταφέρνοντας να μεταφέρουν την κβαντική κατάσταση ενός φωτονίου (σωματιδίου του φωτός) σε έναν κρύσταλλο ύλης, μέσω μιας οπτικής ίνας, σε απόσταση άνω των 25 χιλιομέτρων.

Το συνέτριψε

Optical fiber on display at the Cite des Sciences et de l'Iindustrie museum in Paris, February 8, 2013. Physicists have succeeded in teleporting the quantum state of a photon to a crystal over 25 kilometers of optical fiber. The experiment constitutes a first, and simply pulverizes the previous record of 6 kilometers achieved ten years ago by the same team. Passing from light into matter, using teleportation of a photon to a crystal, shows that, in quantum physics, it is not the composition of a particle which is important, but rather its state, since this can exist and persist outside such extreme differences as those which distinguish light from matter. AFP/File

Το επίτευγμα συντρίβει το προηγούμενο ρεκόρ κβαντικής μεταφοράς σε απόσταση έξι χιλιομέτρων, το οποίο είχε πετύχει το 2003 η ίδια επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου της Γενεύης (UniGe), υπό τον καθηγητή φυσικής Νικολά Γκιζίν και τον συνεργάτη του Φελίξ Μπουσιέρ.

Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση φωτονικής «Nature Photonics», ανέφεραν ότι το πέρασμα από το φως στην ύλη, καθώς ένα φωτόνιο τηλεμεταφέρθηκε σε έναν κρύσταλλο, δείχνει ότι στην κβαντική φυσική το σημαντικό δεν είναι η σύνθεση του σωματιδίου, αλλά η (κβαντική) κατάστασή του, η οποία παραμένει ίδια είτε στο φως, είτε στην ύλη.

Το τελευταίο επιτυχές πείραμα επιβεβαιώνει ότι η κβαντική κατάσταση ενός σωματιδίου του φωτός είναι δυνατό να διατηρηθεί αμετάβλητη παρόλο που αυτό μεταφέρεται σε έναν υλικό κρύσταλλο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο κρύσταλλος λειτουργεί ως ένα είδος «τράπεζας μνήμης» που αποθηκεύει τις κβαντικές πληροφορίες του φωτονίου, οι οποίες έχουν τηλεμεταφερθεί μέσω μεγάλων χιλιομετρικών αποστάσεων.

Η τηλεμεταφορά βασίζεται στο μυστηριώδες φαινόμενο της κβαντικής εμπλοκής. Στο συγκεκριμένο πείραμα, οι επιστήμονες ξεκίνησαν με δύο φωτόνια κβαντικά «μπλεγμένα» μεταξύ τους (δηλαδή αλληλεξαρτημένα με μια κοινή κβαντική κατάσταση), από τα οποία το ένα, αλλά όχι το «σιαμαίο αδελφάκι» του, στάλθηκε -μέσω μιας οπτικής ίνας μήκους 25 χιλιομέτρων- σε έναν κρύσταλλο.

Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014

Ερευνώντας την ατμόσφαιρα του Άρη. Investigating the Martian Atmosphere

The Martian surface bears ample evidence of flowing water in its youth, from crater lakes and riverbeds to minerals that only form in water. But today Mars is cold and dry, and scientists think that the loss of Mars’ water may have been caused by the loss of its early atmosphere. NASA’s Mars Atmosphere and Volaile EvolutioN mission, or MAVEN, will be the first spacecraft devoted to studying the Red Planet’s atmosphere, in an effort to understand how the Martian climate has changed over time.

Το διαστημικό σκάφος της NASA MAVEN (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioΝ), μετά από ένα ταξίδι 10 μηνών έφτασε τον στόχο του και σήμερα 21 Σεπτεμβρίου θα επιχειρήσει να μπει σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Άρη.

Καλλιτεχνική άποψη της διαδικασίας προσέγγισης και εισόδου σε τροχιά γύρω από τον Άρη του διαστημικού οχήματος MAVEN. This artist concept depicts the process of orbital insertion of NASA’s Mars Atmosphere and Volatile Evolution (MAVEN) spacecraft. Image Credit: NASA/GSFC

Η αποστολή MAVEN ξεκίνησε στις 18 Νοεμβρίου από το διαστημικό κέντρο Canaveral και ο σκοπός της είναι η μελέτη της ατμόσφαιρας και των κλιματικών αλλαγών του Άρη.


NASA's MAVEN spacecraft is quickly approaching Mars on a mission to study its upper atmosphere. When it arrives on September 21, 2014, MAVEN's winding journey from Earth will culminate with a dramatic engine burn, pulling the spacecraft into an elliptical orbit.

Το ερευνητικό σκάφος της αποστολής θα προσπαθήσει να βρει στοιχεία που συνθέτουν την ατμοσφαιρική ιστορία του Άρη. Στοιχεία που πιθανώς θα φωτίσουν ορισμένες πτυχές της γεωλογικής εξέλιξης του πλανήτη, όπως π.χ αυτή που αφορά την ύπαρξη νερού (και πιθανώς ζωής) στην επιφάνειά του. 

Maven will orbit Mars, looking for clues about what happened to the planet's once-thick atmosphere. Credit: by Karl Tate, Infographics Artist.

Η λέξη MAVEN σημαίνει κάποιον που είναι ειδικός σε ένα συγκεκριμένο τομέα χάρη στις εξειδικευμένες γνώσεις του.

Με διαφορά 3 ημερών θα επιχειρήσει – στις 24 Σεπτεμβρίου – θα επιχειρήσει να μπει σε τροχιά γύρω από τον Άρη και το διαστημικό σκάφος της Ινδίας Mangalyaan.

Το βίντεο περιγράφει την αποστολή MAVEN της NASA. 

Ανακαλύφθηκε ο «κόμβος» του ύπνου. Deep Sleep-Promoting Brain Region Discovered

William Powell Frith, Sleep, 1873. Η νέα ανακάλυψη ενός ζωτικής σημασίας «κόμβου» του ύπνου αναμένεται να οδηγήσει σε θεραπείες για την αϋπνία αλλά και σε καινούργια αναισθητικά φάρμακα. A primitive part of the brain harbours a region that controls sleep, researchers have found. The breakthrough could lead to new treatments for insomnia and other sleep disorders.

Επιστήμονες ανακάλυψαν την περιοχή στον εγκέφαλο η οποία ελέγχει πόσο βαθιά κοιμόμαστε. Το κύκλωμα που προάγει τον ύπνο εντοπίστηκε στο εγκεφαλικό στέλεχος και πιστεύεται ότι αποτελεί «κλειδί» σχετικά με το αν ένα άτομο κοιμάται καλά το βράδυ ή όχι. Οι αμερικανοί ερευνητές ελπίζουν ότι η ανακάλυψή τους θα οδηγήσει σε καινούργιες, ριζοσπαστικές θεραπείες για την αϋπνία και άλλες διαταραχές του ύπνου.

«Κόμβος» του ύπνου

William Powell Frith, The Sleeping Model, 1853. Βρίσκεται βαθιά στο εγκεφαλικό στέλεχος - η ανακάλυψη θα οδηγήσει σε νέες θεραπείες για τις διαταραχές ύπνου. In the study, the researchers sent a virus to PZ that expressed a designer receptor on GABA neurons. The virus did not alter any other brain functions. According to the researchers, when they switched on GABA neurons in PZ, the animal models fell into a deep sleep. No sedatives or sleep aids were used in the research. The study is published in the journal Nature Neuroscience.

Η ανακάλυψη ανήκει σε ειδικούς της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και της Σχολής Ιατρικής και Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο. Πρόκειται για τον δεύτερο μόλις «κόμβο» του ύπνου που εντοπίζεται στον εγκέφαλο των θηλαστικών, η λειτουργία του οποίου φαίνεται να είναι απαραίτητη για την παραγωγή του βαθέος ύπνου.

Η σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «Nature Neuroscience» έδειξε ότι παραπάνω από τη μισή δραστηριότητα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την προαγωγή του ύπνου αφορά τη ζώνη PZ (parafacial zone) του εγκεφαλικού στελέχους. Το εγκεφαλικό στέλεχος είναι μια από τις αρχέγονες περιοχές του εγκεφάλου η οποία ρυθμίζει βασικές λειτουργίες απαραίτητες για την επιβίωση όπως η αναπνοή, η πίεση του αίματος, ο καρδιακός παλμός και η θερμοκρασία του σώματος.

«Η στενή σχέση αυτού του κέντρου ύπνου του εγκεφάλου με άλλες περιοχές οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση μαρτυρεί την εξελικτική σημασία που έχει ο ύπνος για τον εγκέφαλο» ανέφερε η Καρολάιν Μπας, επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας sτο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο, η οποία ήταν εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης.

Νευρώνες στο εγκεφαλικό στέλεχος στο επίκεντρο

Using designer genes, researchers at UB and Harvard were able to 'turn on' specific neurons in the brainstem that result in deep sleep.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν μάλιστα ότι ένας συγκεκριμένος τύπος νευρώνων στη ζώνη PZ  ο οποίος παράγει τον νευροδιαβιβαστή γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA) είναι υπεύθυνος για τον βαθύ ύπνο.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν καινοτόμα εργαλεία προκειμένου να ενεργοποιήσουν αυτού του είδους τους νευρώνες εξ αποστάσεως – κατάφεραν να «ανοίγουν» και να «κλείνουν» τον… διακόπτη των νευρώνων κατά βούληση. «Αυτές οι νέες μοριακές προσεγγίσεις επιτρέπουν έλεγχο άνευ προηγουμένου επάνω στη λειτουργία του εγκεφάλου σε κυτταρικό επίπεδο» σημείωσε η Κρίστελ Ανσελετ, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και προσέθεσε: «Προτού αναπτυχθούν αυτά τα νέα εργαλεία χρησιμοποιούσαμε συχνά ηλεκτρική διέγερση προκειμένου να ενεργοποιήσουμε μια περιοχή, ωστόσο το πρόβλημα ήταν ότι με αυτή την προσέγγιση ενεργοποιούνταν όλα τα σημεία που άγγιζαν τα ηλεκτρόδια, ακόμη όμως και οι γειτονικές περιοχές που δεν ακουμπούσαν τα ηλεκτρόδια».

Ακριβής πρωτοποριακή στρατηγική ελέγχου του εγκεφάλου

Έτσι αναζητείτο μια πιο ακριβής στρατηγική. «Προκειμένου να έχουμε την ακρίβεια που απαιτείται για αυτά τα πειράματα εισαγάγαμε έναν ιό στη ζώνη ΡΖ ο οποίος εξέφραζε έναν ‘ειδικά σχεδιασμένο’ υποδοχέα μόνο στους νευρώνες GABA αλλά δεν άλλαζε κατά τα άλλα τη λειτουργία του εγκεφάλου» εξήγησε ο Πάτρικ Φούλερ, επίκουρος καθηγητής στο Χάρβαρντ και κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Όταν ενεργοποιήσαμε τους νευρώνες GABA στη ζώνη ΡΖ τα ζώα γρήγορα έπεσαν σε βαθύ ύπνο χωρίς τη χρήση υπνωτικών ή άλλων βοηθημάτων ύπνου».

Προς νέες θεραπείες των διαταραχών του ύπνου

The brainstem is a primordial part of the brain that regulates basic functions necessary for survival, such as breathing, blood pressure, heart rate and body temperature.

Το πώς ακριβώς αυτοί οι νευρώνες αλληλεπιδρούν στον εγκέφαλο με άλλες περιοχές του που σχετίζονται με τον ύπνο αλλά και τον… ξύπνιο απαιτεί περαιτέρω μελέτη, σύμφωνα με τους ερευνητές. Σε κάθε περίπτωση όμως τα νέα ευρήματα εκτιμάται ότι θα μεταφραστούν σε καινούργιες θεραπείες για τις διαταραχές του ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της αϋπνίας, καθώς και σε καλύτερα αναισθητικά φάρμακα.