Η πρώτη γεώτρηση στον πλανήτη Άρη. Curiosity Drills Historic 1st Bore Hole into Mars Rock for First Ever Science Analysis

Curiosity Rover snapped this new self portrait mosaic this week with the MAHLI camera while sitting on flat sedimentary rocks at the “John Klein” outcrop where the robot just conducted historic first sample drilling inside the Yellowknife Bay basin, on Feb. 8 (Sol 182) at lower left in front of rover. The photo mosaic was stitched from raw images snapped on Sol 177, or Feb 3, 2013, by the robotic arm camera – accounting for foreground camera distortion. Credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS/Marco Di Lorenzo/Ken Kremer

Έξι ολόκληρους μήνες μετά την άφιξη του ρομπότ στον Άρη, οι μηχανικοί της NASA έκριναν ότι το Curiosity ήταν πια έτοιμο να βάλει μπρος το τρυπάνι του. Για πρώτη φορά στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης, οι ερευνητές θα μπορέσουν να μελετήσουν δείγματα από το εσωτερικό ενός εξωγήινου βράχου.

Οι δυο τρύπες από το τρυπάνι του Curiosity – η δεξιά έχει 16 χιλιοστά πλάτος και 20 χιλιοστά βάθος, η αριστερή έχει βάθος 64 χιλιοστά. Curiosity’s First Sample Drilling hole is seen in this image at a rock called “John Klein”. The drilling took place on Feb. 8, 2013, or Sol 182 of operations. Several preparatory activities with the drill preceded this operation, including a test that produced the shallower hole on the right two days earlier, but the deeper hole resulted from the first use of the drill for rock sample collection. The image was obtained by Curiosity’s Mars Hand Lens Imager (MAHLI). The sample-collection hole is 0.63 inch (1.6 centimeters) in diameter and 2.5 inches (6.4 centimeters) deep. The “mini drill” test hole near it is the same diameter, with a depth of 0.8 inch (2 centimeters). Credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Έπειτα από την πρόβα της περασμένης εβδομάδας, το περιστροφικό-κρουστικό δράπανο του Curiosity άνοιξε μια τρύπα βάθους 6 εκατοστών σε έναν επίπεδο, ιζηματογενή βράχο. Τις επόμενες ημέρες το δείγμα λεπτόκοκκης σκόνης θα μεταφερθεί στα ενσωματωμένα εργαστηριακά όργανα του ρομπότ προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το πέτρωμα σχηματίστηκε παρουσία νερού.

Είναι πιθανότατα η πρώτη τεχνητή τρύπα στο Ηλιακό Σύστημα εκτός της Γης. Η μεγαλύτερη τρύπα έχει βάθος 64 mm. What a hole on Mars ! Alien hole on an Alien Planet. Curiosity precisely bores to a depth of 2.5 inches (64 mm) into water altered rock. Credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS

Curiosity accomplished Historic 1st drilling into Martian rock at John Klein outcrop on Feb 8, 2013 (Sol 182), shown in this context mosaic view of the Yellowknife Bay basin taken on Jan. 26 (Sol 169) where the robot is currently working. The robotic arm is pressing down on the surface at John Klein outcrop of veined hydrated minerals – dramatically back dropped with her ultimate destination; Mount Sharp. Credit: NASA/JPL-Caltech/Ken Kremer (kenkremer.com)/Marco Di Lorenzo

Στη λεκάνη του Κρατήρα Γκέιλ τον οποίο εξερευνά, το Curiosity είχε ήδη εντοπίσει στρογγυλεμένες πέτρες που πιστεύεται ότι είναι βότσαλα ενός αρχαίου ποταμού. Οι χημικές αναλύσεις αναμένεται τώρα να προσφέρουν νέες ενδείξεις για το υγρό παρελθόν του Άρη, και ίσως οδηγήσουν στην ανακάλυψη οργανικών ουσιών που σχετίζονται με τη ζωή.

Το πρώτο τρυπάνι

Το τρυπάνι του Curiosity. Side view of Curiosity’s Drill Bit Tip. The bit is about 0.6 inch (1.6 centimeters) wide. This view from the remote micro-imager of the ChemCam instrument merges three exposures taken by the camera at different focus settings to show more of the hardware in focus than would be seen in a single exposure. Images taken on Sol 172, Jan 29, 2013. Credit: NASA/JPL-Caltech/LANL/CNES/IRAP/LPGNantes/CNRS

Το τρυπάνι του ρομπότ -το πρώτο τρυπάνι σε οποιαδήποτε διαστημική αποστολή μέχρι σήμερα- είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε η σκόνη που δημιουργείται να περνά μέσα τα αυλάκια της μύτης και να καταλήγει σε μικρούς θαλάμους. Από εκεί μπορεί να μεταφερθεί στο ChemCam, μια κάμερα που προσδιορίζει τη χημική σύσταση, καθώς και στο SAM, μια σειρά από φασματόμετρα που δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τη χημεία των δειγμάτων.

Το παραπάνω animation μας δείχνει πως το Curiosity πραγματοποίησε την γεώτρηση στην τοποθεσία που φέρει το όνομα John Klein. This animation depicts NASA's Mars rover Curiosity drilling a hole to collect a rock-powder sample at a target site called "John Klein." Credit: NASA/JPL-Caltech.

Σε πρώτη φάση, όμως, η σκόνη που συλλέχθηκε από την πρώτη τρύπα θα περιστραφεί μέσα στο εσωτερικό του τρυπανιού, προκειμένου να ξύσει και να απομακρύνει τυχόν σωματίδια γήινης σκόνης, τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων.

H διαδικασία καθυστερεί και λόγω της ελαφρώς μεγαλύτερης διάρκεια της ημέρας του Άρη σε σχέση με τη Γη. Κάθε αρειανή μέρα, γνωστή ως sol, διαρκεί 24 ώρες και 40 λεπτά, διαφορά που σταδιακά αποσυντονίζει την επικοινωνία με τους ερευνητές. Αυτό σημαίνει ότι κάθε κίνηση του ρομπότ να πρέπει να προγραμματίζεται δύο sol νωρίτερα.

Η δύναμη των χρωμάτων, The power of colors

Η ζωή μας είναι σαν ένα καλειδοσκόπιο γεμάτο εικόνες και το χρώμα τους φαίνεται πως κρατά… όμηρο τα συναισθήματά μας, επηρεάζοντας κατ’ επέκτασιν και τις πράξεις μας. Τα τελευταία χρόνια πολλοί ερευνητές έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν τον μηχανισμό της αντίληψης των χρωμάτων αλλά και της επίδρασής τους στην ανθρώπινη ψυχολογία, όμως τα αναπάντητα ερωτήματα παραμένουν ακόμη πολλά. Άλλες μελέτες πάλι έχουν ασχοληθεί με τη θεραπευτική δύναμη του «ουράνιου τόξου», αναλύοντας τη χρωματολογία ή διερευνώντας την αποτελεσματικότητα της φωτοθεραπείας. Τα χρώματα μας περιβάλλουν, υπό μορφή προϊόντων, διαφημιστικών μηνυμάτων, αγαπημένων αντικειμένων ή ακόμη και εμπειριών – ευχάριστων ή δυσάρεστων. Τη στιγμή που κάποια από αυτά μας «ρίχνουν», κάποια άλλα μπορούν αστραπιαία να κάνουν την καρδιά μας να χτυπά σαν τρελή… Κάποιες από τις αντιδράσεις αυτές έχουν βιολογική βάση, άλλες απορρέουν από προσωπικά βιώματα.

Φανταστείτε μια καθημερινότητα όπου η κούπα του καφέ σας δεν έχει χρώμα, η πορτοκαλάδα είναι γκρίζα, ο ουρανός άχρωμος, τα ρούχα βαρετά και το γύρω περιβάλλον απλά αδιάφορο. Φρίκη; Τώρα φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε ένα καταπράσινο λιβάδι γεμάτο ανθισμένα λουλούδια και πολύχρωμες πεταλούδες που «χορεύουν» στον ρυθμό των χρωμάτων και των αρωμάτων. Είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο τα χρώματα μπορούν να «παίξουν» με την ψυχολογία μας, να μας φτιάξουν ή να μας χαλάσουν τη διάθεση αντίστοιχα.

Είναι όμως τα πράγματα τόσο απλά ή υπάρχει άραγε ένα πιο περίπλοκο υπόβαθρο; Με βάση ποια κριτήρια βαπτίζουμε ένα χρώμα «αγαπημένο» και γιατί όταν καλούμαστε να διαλέξουμε ένα αντικείμενο ανάμεσα σε πολλά καταλήγουμε σε μια συγκεκριμένη χρωματική επιλογή; Αναζητώντας απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά μιλήσαμε με την ψυχολόγο δρα Κάρεν Σλος από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Μπέρκλεϊ, που μαζί με τον καθηγητή Στίβεν Πάλμερ προσπάθησαν να εξηγήσουν τον μηχανισμό πίσω από τις χρωματικές μας προτιμήσεις.

«Οι χρωματικές μας προτιμήσεις φαίνεται πως ενθαρρύνουν τις αποφάσεις μας. Ανεξαρτήτως χρώματος, τα ρούχα μας προσφέρουν ζεστασιά, τα iPod παίζουν μουσική και τα αυτοκίνητα μας πηγαίνουν στον προορισμό μας. Το ίδιο αντικείμενο μπορεί να παράγεται σε όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου, ωστόσο κάθε φορά αφιερώνουμε χρόνο και ενέργεια προκειμένου να επιλέξουμε το τέλειο για εμάς προσωπικά. Δεδομένου λοιπόν ότι τα χρώματα σημαίνουν τόσο πολλά για τον καθέναν από εμάς, αποφασίσαμε να διερευνήσουμε το γιατί μας αρέσουν συγκεκριμένα χρώματα αλλά και γιατί έχουμε χρωματικές προτιμήσεις εξ αρχής» εξηγεί η δρ Σλος.

Στερεότυπα και βιώματα

Βάσει των ευρημάτων των επιστημόνων, φάνηκε ότι τα προσωπικά βιώματα του καθενός παίζουν καθοριστικό ρόλο ως προς την επιλογή ενός χρώματος ή ενός αντικειμένου συγκεκριμένου χρώματος. Σημαντικό ρόλο φάνηκε ακόμη να παίζει το τι αντιπροσωπεύει το κάθε χρώμα και με ποιες έννοιες συνδέεται.

«Πιστεύουμε ότι γενικά ο κόσμος τείνει να προτιμά χρώματα, όπως για παράδειγμα το γαλάζιο, που συνδέονται με θετικές έννοιες (π.χ. καθαρό ουρανό, καθαρό νερό κ.ά.) και να απεχθάνεται χρώματα όπως το σκούρο κίτρινο, που παραπέμπουν σε δυσάρεστα πράγματα (π.χ. εμετό). Φυσικά υπάρχουν και δυσάρεστα πράγματα με γαλάζιο χρώμα και αντίστοιχα ευχάριστα πράγματα με κίτρινο χρώμα. Στις μελέτες μας παρ’ όλα αυτά είδαμε ότι κατά 80% οι χρωματικές μας επιλογές σχετίζονται άμεσα με την προτίμηση που έχουμε σε αντικείμενα και έννοιες των ίδιων χρωμάτων. Οι συγκεκριμένες προτιμήσεις φάνηκε να καθοδηγούν τους εθελοντές ώστε να προσεγγίζουν θετικά πράγματα και έννοιες (π.χ. ένα ώριμο φρούτο, τα μέλη μιας ομάδας κοινωνικής δικτύωσης) και να αποφεύγουν τα αρνητικά (π.χ. ένα σάπιο φρούτο, τα μέλη μιας ανταγωνιστικής ομάδας κοινωνικής δικτύωσης)» αναφέρει συγκεκριμένα η ψυχολόγος.

Άλλα πειράματα που πραγματοποίησαν οι Αμερικανοί έδειξαν ότι οι εμπειρίες (αρνητικές – θετικές) που έχει βιώσει κανείς και σχετίζονται με χρωματιστά αντικείμενα ή έμβια όντα επηρεάζουν άμεσα τις χρωματικές προτιμήσεις.

«Κατά τις δοκιμές μας είδαμε ότι οι χρωματικές προτιμήσεις μπορεί να αλλάξουν, π.χ. βλέποντας μια ευχάριστη/δυσάρεστη φωτογραφία στην οποία απεικονίζεται ένα χρωματιστό αντικείμενο. Για παράδειγμα, η θέα μιας κατακόκκινης ζουμερής φράουλας ενισχύει την προτίμηση προς το κόκκινο χρώμα, τη στιγμή που η θέα ενός αιμορραγικού τραύματος οδηγεί στην απέχθεια του συγκεκριμένου χρώματος» αναφέρει η δρ Σλος.

Έγχρωμα «στρατόπεδα»

«Σε άλλο πείραμα που πραγματοποιήσαμε μεταξύ φοιτητών των ανταγωνιστικών πανεπιστημίων της Καλιφόρνιας, του Μπέρκλεϊ (με λογότυπο μπλε χρώματος) και του Στάνφορντ (με λογότυπο κόκκινου χρώματος), είδαμε ότι οι νέοι έδειχναν μεγαλύτερη προτίμηση στο χρώμα του πανεπιστημίου τους συγκριτικά με τους “αντιπάλους” τους. Μάλιστα, το πόσο τους άρεσε το χρώμα του πανεπιστημίου τους φάνηκε να έχει άμεση σχέση με το πόσο δήλωναν ότι αγαπούσαν τη σχολή τους. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η αντίδρασή μας απέναντι σε “χρωματικές” εμπειρίες μπορεί να οδηγήσει στην αλλαγή των χρωματικών μας προτιμήσεων – γιατί είναι μάλλον απίθανο να επιλέγει κανείς το ίδρυμα στο οποίο θα σπουδάσει βάσει του αγαπημένου του χρώματος».

«Τέλος, βάσει πρόσφατων ευρημάτων μας, είδαμε πως οι πολιτικές πεποιθήσεις μπορούν να επηρεάσουν την προτίμηση των ψηφοφόρων απέναντι στο χρώμα που εκπροσωπεί το κόμμα τους. Την ημέρα των τελευταίων εκλογών (6 Νοεμβρίου 2012) είδαμε ότι παρακολουθώντας τον χάρτη των ΗΠΑ να χρωματίζεται με τα εκλογικά αποτελέσματα, οι Ρεπουμπλικανοί ψηφοφόροι έδειχναν μεγαλύτερη προτίμηση στο κόκκινο χρώμα από ό,τι οι Δημοκρατικοί, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν παρατηρούνταν κατά τις προηγούμενες ή τις επόμενες ημέρες της ψηφοφορίας» προσθέτει η ερευνήτρια.

Οι εμπειρίες «χρωματίζουν» τη ζωή

Andy Warhol, Ethel Scull 36 fois, Sérigraphie sur peinture polymère synthétiques sur 36 toiles, 1963

Οι εμπειρίες που προσθέτουμε στο προσωπικό μας «ημερολόγιο» και αφορούν βιώματα που σχετίζονται με χρωματιστά αντικείμενα φαίνεται επίσης να παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της χρωματικής παλέτας της αρεσκείας μας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, μια αρνητική εμπειρία στο πλάνο του οποίου, για παράδειγμα, υπήρχε ένα μπλε αυτοκίνητο θα μπορούσε να μας προδιαθέσει αρνητικά απέναντι στο συγκεκριμένο χρώμα.

«Όλοι μας μοιραζόμαστε βασικά πράγματα: π.χ. τον γαλάζιο ουρανό και τον κίτρινο εμετό. Ωστόσο πολλές από τις εμπειρίες μας είναι αυστηρά προσωπικές, όπως π.χ. το χρώμα του δωματίου που είχαμε ως παιδιά. Πρόκειται δηλαδή για έναν συνδυασμό των κοινών μας εμπειριών και των προσωπικών μας βιωμάτων, ο οποίος είναι αυτός που καθορίζει τις τελικές χρωματικές προτιμήσεις μας» προσθέτει η δρ Σλος.

Το πώς ένα χρώμα επηρεάζει τον ψυχισμό μας οφείλεται εν μέρει και στην αισθητική μας αντίληψη. «Σαφώς τα χρώματα που μας περιβάλλουν μπορούν να προκαλέσουν τη θετική ή την αρνητική αισθητική μας αντίδραση. Τα χρώματα σε γενικές γραμμές, ανάλογα με την ένταση και την καθαρότητά τους, συνοδεύονται από ένα αρκετά δυνατό συναισθηματικό “φορτίο”. Για παράδειγμα, τα φωτεινά και έντονα χρώματα συνήθως σχετίζονται με συναισθήματα χαράς, ενώ αντίθετα τα πιο σκούρα και λιγότερο ζωντανά χρώματα σχετίζονται με συναισθήματα λύπης. Παρ’ όλα αυτά, το αν τα χρώματα μπορούν να επηρεάσουν αποτελεσματικά τον συναισθηματικό μας κόσμο παραμένει ένα μεγάλο και ανοιχτό ερώτημα» υποστηρίζει η ειδικός υποδεικνύοντας το κουβάρι συναισθημάτων, βιωμάτων, αντίληψης και χρωμάτων που καλούνται να ξετυλίξουν οι επιστήμονες.

ΠΟΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ

Φωτοθεραπεία στα χρώματα της ίριδας 

Μπορεί να ακούγεται αρκετά «εναλλακτική» ως μορφή θεραπείας, αρκετοί όμως είναι οι ειδικοί που υποστηρίζουν ότι η φωτοθεραπεία σε συγκεκριμένα χρώματα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση σε προβλήματα υγείας, από την αϋπνία ως τους πόνους στην πλάτη. «Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα, το οποίο όμως χρήζει περαιτέρω μελέτης» λέει από την πλευρά της η δρ Σλος.

Οι ερευνητές που εφαρμόζουν τη φωτεινή μορφή θεραπείας πάλι είναι της άποψης ότι η έκθεση σε διαφορετικά μήκη κύματος φωτός, δηλαδή διαφορετικών χρωμάτων, προσφέρει διαφορετικά οφέλη στην υγεία. «Κατά το παρελθόν η επίδραση της φωτοθεραπείας στον οργανισμό δεν ήταν ακόμα γνωστή, γεγονός που αποτελούσε μεγάλο πρόβλημα καθώς κάποια μήκη κύματος συνδέθηκαν στην πορεία με την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος»είχε υποστηρίζει πριν από λίγο καιρό σε βρετανικό έντυπο ο δερματολόγος δρ Μπαβ Σεργκίλ. «Σήμερα έχουμε φωτοθεραπείες συγκεκριμένου μήκους κύματος, οι οποίες κάνουν τις συγκεκριμένες μη επεμβατικές θεραπείες ακόμη πιο δελεαστικές».

Οι «άπιστοι Θωμάδες» απέναντι στην αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης μεθόδου πολλοί, εξίσου πολλές ωστόσο είναι και οι μελέτες που έχουν παρουσιάσει εντυπωσιακά αποτελέσματα, ενώ άλλες τόσες βρίσκονται εν εξελίξει.

 Μπλε

Στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών, οι ειδικοί του γενικού νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, στις ΗΠΑ, είδαν ότι η εκπομπή μπλε φωτός στο στομάχι ασθενών με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού οδηγούσε στον περιορισμό της λοίμωξης ως και κατά 99%. Σε τέτοιες περιπτώσεις η αντιβιοτική θεραπεία που συνήθως ακολουθείται μπορεί να οδηγήσει στην εκρίζωση του βακτηρίου, αν και όχι σε ποσοστό 100%, αλλά επίσης και σε εμφάνιση παρενεργειών, καθώς και στην αύξηση της ανθεκτικότητας του βακτηρίου στις αντιβιοτικές ουσίες. Σύμφωνα με τους αμερικανούς επιστήμονες, το μπλε φως εμφανίζει έντονα αντιβακτηριακή δράση και μπορεί να σκοτώσει τα κύτταρα των βακτηρίων αφήνοντας ανέπαφους τους υγιείς ιστούς.

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Φορσάιθ, στη Βοστώνη, ανακάλυψαν ότι λίγα δευτερόλεπτα μπλε φωτός ήταν αρκετά τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση της περιοδοντίτιδας και της ουλίτιδας, καθώς το αστραπιαίο φως φάνηκε να εξολοθρεύει τα «ένοχα» βακτήρια του στόματος.

Αποτελεσματικό «όπλο» ενάντια στην ακμή διεπίστωσαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μιζούρι ότι είναι το μπλε φως. Όπως είχαν δημοσιεύσει τον Ιούνιο του 2011 στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Drugs in Dermatology», οι εθελοντές που είχαν υποβληθεί στη γαλάζια θεραπεία εμφάνισαν βελτίωση της κατάστασής τους ήδη από την πρώτη εβδομάδα, ενώ μετά την πάροδο δύο μηνών πάνω από το 90% των συμμετεχόντων είχε εμφανίσει ορατή βελτίωση. Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι μια τέτοια θεραπεία θα μπορούσε να βοηθήσει άτομα που δεν ανέχονται τις συμβατικές θεραπείες κατά της ακμής.

 Κόκκινο

Τη διαδικασία της επούλωσης τραυμάτων επιταχύνει το κόκκινο φως, σύμφωνα με ευρήματα κινέζων ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Γιάο Τονγκ, στη Σανγκάη. Σε δοκιμή των ειδικών φάνηκε ότι τα τραύματα ασθενών που υποβάλλονταν καθημερινά σε 30λεπτη φωτοθεραπεία υπό μορφή LED επουλώνονταν κατά μέσον όρο δύο ημέρες νωρίτερα συγκριτικά με εκείνα άλλων ασθενών που δεν ακολουθούσαν την ίδια θεραπεία. Σύμφωνα με τους ίδιους, η έκθεση στο φως ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος και συνεπώς τη μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών στην περιοχή της πληγής - στοιχεία απαραίτητα για την επούλωσή της. Πιστεύεται ακόμη ότι ενεργοποιεί την παραγωγή κολλαγόνου.

 Πορτοκαλί

Μελέτη των ειδικών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, στις ΗΠΑ, έδειξε ότι το πορτοκαλί φως αποτελεί «φάρμακο» ενάντια στην αϋπνία, ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Βάσει των αποτελεσμάτων τους, οι εθελοντές προχωρημένης ηλικίας που εξετίθεντο σε πορτοκαλί φως επί 30 λεπτά, κατάφεραν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τα προβλήματα ύπνου που παρουσίαζαν. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το πορτοκαλί φως επηρεάζει τον μηχανισμό της ισορροπίας που κρύβεται στο εσωτερικό του αφτιού.

Πράσινο

Μη επεμβατική θεραπεία ενάντια στην υπερπλασία του προστάτη αποτελεί, σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες  το πράσινο λέιζερ. Όπως είδαν οι επιστήμονες, η συγκεκριμένη μορφή φωτός, η οποία φθάνει στον προστάτη μέσω της ουρήθρας με τη βοήθεια οπτικής ίνας, μπορεί να απομακρύνει επιτυχώς τον περιττό ιστό. Οι Αμερικανοί μάλιστα υποστηρίζουν ότι τα αποτελέσματα της αναίμακτης προσέγγισης είναι εφάμιλλα με εκείνα της επέμβασης, αλλά χωρίς τις παρενέργειες και τους κινδύνους ενός χειρουργείου. Η πράσινη φωτοθεραπεία θα μπορούσε να βοηθήσει άτομα με υπερπλασία του προστάτη που λαμβάνουν αιμολυτικά φάρμακα και τα οποία σε περίπτωση χειρουργείου οφείλουν να σταματήσουν τη λήψη των συγκεκριμένων ουσιών.

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ

Αυτό ήταν το πρόσωπο του Ριχάρδου του Γ'. The REAL face of Richard III: King who died in battle at 32 is brought back to life with reconstruction of 500-year-old skull found beneath council car park

Revealed: This is the face of King Richard III, reconstructed from 3D scans of his skull after the positive identification of his skeleton found beneath a social services car part in Leicester last year.

Μετά την ταυτοποίηση του σκελετού, που βρέθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο θαμμένος κάτω από ένα πάρκινγκ του Λέστερ, με τον βασιλιά Ριχάρδο τον Γ', οι επιστήμονες προχώρησαν και στην ψηφιακή αναδόμηση του προσώπου του, αποκαλύπτοντας πώς έμοιαζε κατά πάσα πιθανότητα εν ζωή ο μονάρχης.

Posthumous portrait: With its arched nose and prominent chin, the features are similar to those shown in pictures of Richard painted after his death.

'It doesn't look like the face of a tyrant': Richard III Society member Philippa Langley, who instigated the search, stands besides a facial reconstruction of King Richard III before it was officially unveiled.

Μετά την ανασύνθεση του πρόσωπο του, ο βασιλιάς εμφανίζεται με μια ελαφρώς κυρτή μύτη και προτεταμένο πιγούνι, εικόνα παρόμοια με τα πορτρέτα του Ριχάρδου που φιλοτεχνήθηκαν μετά τον θάνατό του.

As they were found: The remains of King Richard III were found in a hastily dug grave beneath a council car park in Leicester last September, in what were once the precincts of Grey Friars church.

The skull of the king as it was found by archaeologists: Trauma to the skeleton showed the king died after one of two significant wounds to the back of the skull - possibly caused by a sword and a halberd.

Τον σκελετό έφερε στο φως τον περασμένο Σεπτέμβριο μια ομάδα αρχαιολόγων από το πανεπιστήμιο του Λέστερ, μετά από ανασκαφή που έγινε στο σημείο όπου ήταν το παρεκκλήσι Γκρεϊφράιαρς όπου είχε θαφτεί ο Ριχάρδος -στον ίδιο χώρο σήμερα βρίσκεται το πάρκινγκ μιας κοινωνικής υπηρεσίας.

Οι εξετάσεις DNA με δείγμα που ελήφθη από μακρινό ζώντα απόγονό του επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, ότι δηλαδή επρόκειτο για τα οστά του Ριχάρδου του Γ'.

Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ', γνωστός κι ως «καμπούρης» επειδή έπασχε από οξεία σκολίωση, απαθανατίστηκε από το ομώνυμο έργο του Σαίξπηρ και την περίφημη κραυγή «το βασίλειό μου για ένα άλογο».

The fatal blows? This image of the skull shows where Richard III was injured.

Another cut mark can be seen on the jaw bone of Richard III: Researchers identified ten wounds on the remains.

Από την πρώτη στιγμή οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι ο σκελετός που βρέθηκε στο Λέστερ χρονολογείται στον 15ο αιώνα και ταιριάζει με τη «σωματική ανωμαλία» που παρατηρείται σε σκελετούς ανθρώπων που πέθαναν κατά τη διάρκεια μάχης.

Πάντως, η ιστορία του Ριχάρδου του Γ' είναι θρύλος: Ο διαβολικός βασιλιάς που διέταξε το θάνατο των ανιψιών του για να κλέψει το θρόνο της Αγγλίας προτού χάσει και ο ίδιος τη ζωή του σε μάχη το 1485.

Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ, παρ' ότι κράτησε το θρόνο μόνο για 3 χρόνια, με το πέρασμα των χρόνων έγινε μυθική μορφή τόσο για τον τρόπο με τον οποίο αναρριχήθηκε στην εξουσία, όσο και για τον ηρωικό θάνατό του.

Μετά το θάνατο του αδελφού του βασιλιά Εδουάρδου του Δ', ο Ριχάρδος έγινε αντιβασιλέας και στη συνέχεια «έκλεψε» το θρόνο από τα δύο ανήλικα ανίψια του τα οποία αρχικώς οδήγησε στη φυλακή και στη συνέχεια εκτέλεσε.

The Battle of Bosworth: Richard, pictured on the white horse, was killed in battle more than 500 years ago at Bosworth field, in a battle which marked the end of his line and the rise of the Tudors.

Ο βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ', έχασε τη ζωή του τον Αύγουστο του 1485, στη μάχη του Μπόσγουορθ εναντίον του Ερρίκου Τυδώρ.

Ο Πικάσο χρησιμοποιούσε χρώμα για τοίχους, επιβεβαιώνει ανάλυση ακτίνων-Χ

Το έργο «Η Κόκκινη Πολυθρόνα» ολοκληρώθηκε το 1931. Ο Πικάασο χρησιμοποίησε την πρώτη μάρκα οικιακών χρωμάτων.  In 1931, Pablo Picasso began a series of paintings of his mistress, Marie Therese Walter, of which "The Red Armchair" was the first. Perhaps acknowledging the double life they were leading, Picasso invented a new motif - a face encompassing the both frontal and profile views. A constant innovator Picasso experimented beyond form and style, exploring different materials - including found objects and even studio scraps - in his work. The Red Armchair demostrates the artists use of Ripolin, an industrial housepaint that he first employed as early as 1912 and used here, mixed with oil paint, to produce a variety of surfaces, from the yellow roughened background to the almost brushless finish of black paint.

Ο Πάμπλο Πικάσο ήταν αντισυμβατικός μέχρι και στα χρώματα που χρησιμοποιούσε: η εξέταση ενός πίνακα με ακτίνες-Χ υψηλής ενέργειας επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι ο συνιδρυτής του κυβισμού χρησιμοποιούσε χρώμα για τοίχους, πιθανώς για να δώσει στα έργα του μια γυαλιστερή υφή που κρύβει τα ίχνη του πινέλου.

Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Argonne στο Ίλινοϊ, οι οποίοι δανείστηκαν τον πίνακα Η Κόκκινη Πολυθρόνα του 1931 από το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο.

Για την εξέταση του πίνακα χρησιμοποιήθηκε ένα μικροσκόπιο «σκληρών ακτίνων-Χ», δηλαδή ακτίνων-Χ υψηλής ενέργειας που παράγονται σε έναν ογκώδη επιταχυντή και εστιάζονται στο δείγμα. Η τεχνική αυτή, την οποία μπορούν να εφαρμόζουν ελάχιστα εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, επιτρέπει τη μικροσκοπική εξέταση του δείγματος με ανάλυση 30 νανομέτρων (ένα φύλλο χαρτί έχει πάχος γύρω στα 100.000 νανόμετρα).

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι τα σωματίδια χρωστικών στον πίνακα ταιριάζουν απόλυτα με τη χημική σύσταση των προϊόντων της Ripolin, της πρώτης μάρκας χρωμάτων για οικιακή χρήση. Επιπλέον, η μελέτη των προσμείξεων που βρέθηκαν στο χρώμα επέτρεψαν στους ερευνητές να προσδιορίσουν ακόμα και την περιοχή όπου παράχθηκε η συγκεκριμένη παρτίδα μπογιάς.

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Applied Physics A: Materials Science & Processing, επιβεβαιώνει για πρώτη φορά τις υποψίες των ιστορικών τέχνης, οι οποίοι είχαν διατυπώσει την άποψη ότι ο Πικάσο είχε στραφεί στην ασυνήθιστη αυτή τεχνοτροπία.

Autoportrait, Self-Portrait, 1907

Σε αντίθεση με τα λάδια που χρησιμοποιούνται στις ελαιογραφίες, τα χρώματα οικιακής χρήσης στεγνώνουν πιο γρήγορα και κρύβουν τα ίχνη του πινέλου, αν αφήνουν άλλα ίχνη όπως μικροσκοπικές ρωγμές και σταγόνες μπογιάς.

Robert Doisneau, Picasso aux mains de forme de petits pains, Picasso with the hands of the shape of rolls.

Πολλοί ιστορικοί της τέχνης πιστεύουν ότι το εφέ που διάλεξε ο Πικάσο θα ήταν αδύνατο να επιτευχθεί με συμβατικά χρώματα ζωγραφικής.

"Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών (Τουρκία-Ελλάδα: 1922-1924)"

Η σκηνοθέτις και επιμελήτρια της έκθεσης Μαρία Ηλιού και ο ιστορικός Αλέξανδρος Κιτροέφ, που παρουσίασαν το 2007 στο Μουσείο Μπενάκη το έργο "Το Ταξίδι. Το Ελληνικό Όνειρο στην Αμερική " (επιλογή του American Film Institute στη Washington DC ανάμεσα στις 20 καλύτερες Ευρωπαϊκές ταινίες του 2008 -The European Showcase-και βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Houston) και πρόσφατα παρουσίασαν επίσης στο Μουσείο Μπενάκη, το έργο "Σμύρνη Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922", μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας και έρευνας στην Ευρώπη και την Αμερική, φέρνουν πίσω στο κοινό, εικόνες ξεχασμένες σε «κλειστά» αρχεία αλλά και μια νέα οπτική σε σχέση με το Διωγμό και την Ανταλλαγή των πληθυσμών (Τουρκία -  Ελλάδα 1922-1924).

Το ιστορικό ντοκιμαντέρ και η έκθεση είναι μεγάλης σημασίας όχι μόνο γιατί το ελληνικό κοινό θα δει άγνωστες εικόνες από το Διωγμό και την Ανταλλαγή αλλά και γιατί συγχρόνως οι δύο συνεργάτες, φέρνουν μια νέα οπτική στον τρόπο με τον οποίο διηγούνται την ιστορία. Μια ματιά που κρατά αποστάσεις τόσο από μια υπέρμετρα εθνικιστική αφήγηση όσο και από νεώτερες απόπειρες που υπερτονίζουν τις κοινές εμπειρίες, ξεχνώντας τις διαφορές, ξεχνώντας ότι πριν την Ανταλλαγή ζήσαμε ένα Διωγμό.

Ενενήντα χρόνια μετά την καταστροφή, και λίγο πριν την επέτειο της Ανταλλαγής, οι δυο συνεργάτες θέλουν να τιμήσουν τόσο τον κόσμο που χάθηκε το 1922, τον κόσμο που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις εστίες του, όσο και την επιστήμη της ιστορίας.

Το ντοκιμαντέρ και η ομώνυμη φωτογραφική έκθεση τεκμηριώνονται με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό που σταχυολογήθηκε από αρχεία της Αμερικής και της Ευρώπης.

Για πρώτη φορά δημοσιεύονται άγνωστες εικόνες του Διωγμού και της Ανταλλαγής από τα αρχεία της Library of Congress, του Πανεπιστημίου του Princeton, του Near East Relief, του Ερυθρού Σταυρού της Γενεύης αλλά και του Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού, του Save the Children Fund, του Albert Kahn Fondation, του Πανεπιστημίου της Minessota, αλλά και άλλων ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Επίσης για πρώτη φορά παρουσιάζονται μερικές από τις χαμένες φωτογραφίες προσφύγων του μεγάλου Αμερικανού φωτογράφου Lewis Hine, καθώς και φιλμικό υλικό της χαμένης ταινίας της Young Men's Christian Association (YMCA) στη Μικρά Ασία και την Ελλάδα από το αρχείο του Robert Davidian, το οποίο διασώθηκε και συντηρήθηκε στην Washington DC από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό ΠΡΩΤΕΑΣ.

Η μοντέρ εικόνας και ήχου Αλίκη Παναγή για την ηχητική επένδυση της ταινίας χρησιμοποίησε ήχους εποχής προκειμένου να ζωντανέψουν τα γεγονότα, ενώ ο μουσικός Νίκος Πλατύραχος, βασίστηκε σε τραγούδια εποχής από τη Μικρά Ασία και την Ελλάδα για να συνθέσει την πρωτότυπη μουσική του.

Μετά την πρόσφατη ταινία και έκθεση για τη κοσμοπολίτικη Σμύρνη και την καταστροφή της, στο νέο έργο Διωγμός και Ανταλλαγή Πληθυσμών (Τουρκία - Ελλάδα: 1922-1924), το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει φωτογραφίες της Ανταλλαγής όχι μόνο Ελληνοορθόδοξων, αλλά και Μουσουλμάνων προσφύγων.

Leonard Susskind: H φυσική με δυο λόγια

Victor Vasarely, Vega

Η σύγχυση και ο αποπροσανατολισμός βασιλεύουν• η αιτία και το αποτέλεσμα καταργούνται• η βεβαιότητα εξανεμίζεται• όλοι οι παλαιοί κανόνες παύουν να ισχύουν.

Αυτό συμβαίνει όταν καταρρέει το κυρίαρχο Παράδειγμα.

Αλλά τότε αναδύονται νέα μοτίβα.

Αρχικά δεν φαίνεται να έχουν νόημα• είναι ωστόσο, μοτίβα.

Τι πρέπει να κάνουμε;

Nα πάρουμε τα μοτίβα και να τα ποσοτικοποιήσουμε και να τα κωδικοποιήσουμε με νέα μαθηματικά, ακόμη και με νέους κανόνες λογικής, αν είναι αναγκαίο.

Να αντικαταστήσουμε τις παλιές νευρωνικές συνδέσεις μας με νέες και να εξοικειωθούμε με αυτό.

Η εξοικείωση γεννά συναίνεση ή, τουλάχιστον, ανοχή.

Πιθανότατα, είμαστε ακόμη σαστισμένοι αρχάριοι με πολύ σφαλερές νοητικές εικόνες, και η έσχατη πραγματικότητα υπερβαίνει κατά πολύ τις ικανότητές μας να τη συλλάβουμε.

Έρχεται στον νου ο παλιός όρος των χαρτογράφων: terra incognita.

Όσο περισσότερα ανακαλύπτουμε τόσο λιγότερα φαίνεται να γνωρίζουμε.

Αυτή ακριβώς είναι η φυσική με δυο λόγια.

Πηγή: Leonard Susskind, «Ο πόλεμος της μαύρης τρύπας», εκδόσεις Κάτοπτρο.

Αλέξανδρος ο Μέγας, ο Μακεδών. Alexandre Le Grand, Le Macédonien

Ντοκιμαντέρ 2011 συμπαραγωγής της ΕΡΤ, του Μουσείου του Λούβρου, του Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου και του τηλεοπτικού καναλιού ΑRTE και παραγωγής της εταιρείας «Les Films du Tambour de Soie». Το σενάριο και τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Bernard George.

Με την ευκαιρία της μεγάλης έκθεσης στο Μουσείο του Λούβρου, η ταινία αναδεικνύει μέσα από μία νέα οπτική τα ίχνη του υλικού και καλλιτεχνικού πολιτισμού του βασιλείου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Φωνή και εικονογραφία συμμετέχουν στη φανταστική αναδημιουργία της ιστορίας και του κύριου πρωταγωνιστή της.

Αφετηρία και επίκεντρο της ταινίας είναι η Μακεδονία. Η ταινία προσφέρει ένα ταξίδι στους τόπους που γαλούχησαν τον Αλέξανδρο. Συντηρητές και αρχαιολόγοι μιλούν για την εμβέλεια των ανακαλύψεών τους, αναλύοντας το υλικό και πολιτισμικό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε ο Αλέξανδρος: Το τεράστιο ανάκτορο της Πέλλας όπου γεννήθηκε ο Αλέξανδρος. Τα Στάγειρα, γενέτειρα του δασκάλου του, του Αριστοτέλη, ο οποίος δίδαξε την τέχνη της Λογικής και ενίσχυσε την αγάπη του για τον Πολιτισμό. Ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας, οι αρχαίες Αιγές, πρώτη πρωτεύουσα του βασιλείου της Μακεδονίας, όπου ήρθε στο φως ο τάφος του βασιλιά Φίλιππου του Β', πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το Δίον, μία από τις τρεις πολιτείες όπου έκανε θυσία πριν την εκστρατεία του και διέταξε την κατασκευή ενός μεγαλοπρεπούς ναού αφιερωμένου στον Δία. Τα Λευκάδια με τον θαυμάσιο τάφο των Ανθεμίων, η Αμφίπολις όπου η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φως ένα καινούριο αρχαιολογικό χώρο και τέλος το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης που φιλοξενεί μερικά από τα πιο όμορφα «ίχνη» (κοσμήματα, χειροτεχνήματα) της εποχής.

Παράλληλα με αυτές τις αφηγήσεις, ακούγεται και η δραματοποιημένη φωνή του ίδιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως τη φαντάστηκε ο συγγραφέας Laurent Gaude - βραβείο Goncourt 2004, στο θεατρικό του έργο, Ο Μπλε Τίγρης του Ευφράτη -, που μας μεταφέρει στα πιο διάσημα επεισόδια του έπους του: τη συνάντηση με τον Βουκεφάλα, τη δολοφονία του πατέρα του, Φίλιππου του Β', τις μάχες στα Γαυγάμηλα και τον Υδάσπη ποταμό και το θάνατό του στη Βαβυλώνα.