«Παράνομη» τέχνη στους δρόμους από τη street art. "Illegal" art in the streets by street art

Ο γάλλος καλλιτέχνης Goin ζωγραφίζει την «κηδεία του ευρώ». Death of euro - Goin 2013 @ Athens.

Ο Goin είναι ένας 33χρονος γάλλος καλλιτέχνης. Δεν είναι σαν τους άλλους καλλιτέχνες, απλούστατα διότι είναι... παράνομος. Η δουλειά κινείται μεταξύ πλημμελήματος και προστίμου αφού, στην Ελλάδα τουλάχιστον, απαγορεύεται η παρέμβαση σε ξένη ιδιοκτησία. 

Goin, Council of monkeys, black Duke of Lancaster

Και ο Goin μαζί με άλλους κορυφαίους ευρωπαίους street artists βρέθηκε στην Ελλάδα ως προσκεκλημένος του 1ου Athens Street Art Festival με τίτλο «Crisis (?) What Crisis» για να δώσει το δικό του στίγμα στους δρόμους της Αθήνας. 

Artist GOIN is hard at work. In 1979, Duke of Lancaster arrived at her current location, which is close to Mostyn in north Wales. Here, she was initially opened to the public as a “Fun Ship” that could be explored. There were even plans to turn the vessel into a hotel, but the idea didn’t come to fruition.

Η παρουσία του είναι αισθητή σε μεγάλους τοίχους της πόλης, τόσο στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών όσο και σε δημόσια κτίρια του αστικού ιστού του Δήμου Νίκαιας - Ρέντη.

Δουλειά της νύχτας

Ο Goin δουλεύει νύχτα. Ξεκινά αργά το βράδυ και τελειώνει τις πρωινές ώρες. Εργάζεται με γρηγοράδα διότι ο ικανός street artist πρέπει να είναι καλός και γρήγορος.

Τα έργα του έχουν έντονο κοινωνικοπολιτικό στίγμα, όπως η Αφροδίτη της Μήλου με το ακάνθινο στεφάνι που εδώ και λίγα 24ωρα δεσπόζει σε έναν από τους τοίχους της ΑΣΚΤ. Με τίτλο «Ελλάδα ενάντια στην Ευρώπη -Υποταγή ή Αντίσταση;» ο Goin σκέφτηκε να ταυτίσει την Αφροδίτη της Μήλου με τη σημερινή Ελλάδα που τα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνονται ακάνθινο στεφάνι και τη ματώνουν. Κατά την άποψή του η Ελλάδα βαδίζει σήμερα σε ένα τεντωμένο σκοινί: θα αντισταθεί ή θα υποταχθεί;

Ο θάνατος του χρήματος

«Δεν μπορώ να προβλέψω αν η Ελλάδα θα βγει εκτός ευρωζώνης αλλά μπορώ να πω ότι... ελπίζω σε αυτό. Και, βεβαίως, το ίδιο ελπίζω και για τη Γαλλία. Και αν όχι να φύγει από την Ευρώπη, τουλάχιστον να αλλάξει νόμισμα διότι πιστεύω ότι τα χρήματα και η οικονομία "σκότωσαν" την Ελλάδα. Πιστεύω πως αν η χώρα σας δεν είχε εισαχθεί στο ευρώ δεν θα αντιμετώπιζε σήμερα αυτή τη δύσκολη κατάσταση» αναφέρει ο ίδιος. Ένα ακόμα σχετικό έργο που δημιούργησε ο Goin είναι «Η κηδεία του ευρώ» διότι, όπως πιστεύει, «η αληθινή επανάσταση θα γίνει με τον θάνατο του χρήματος». Και υπογραμμίζει: «Όπως η Ελλάδα ήταν η πρώτη Δημοκρατία στον κόσμο, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι και εκείνη που πρώτη θα κόψει τους δεσμούς με το ευρώ μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Στην πρώτη του επαφή με την Ελλάδα και την Αθήνα, που είχε λόγω της συμμετοχής του στο Φεστιβάλ, ο Goin σοκαρίστηκε, όπως λέει. «Περίμενα μια εικόνα που να έχει περισσότερο σχέση με το "ένδοξο" παρελθόν και είδα πολύ δυστυχία στους δρόμους». Οι εικόνες αυτές, ωστόσο, τον ενέπνευσαν να δημιουργήσει και ένα έργο για τη διεθνή κρίση. Το βράδυ της περασμένης Τρίτης ζωγράφισε και πάλι στην ΑΣΚΤ ένα παιδί της Αφρικής με μια μπάλα ποδοσφαίρου δίπλα του με την κοιλιά του επίσης σε σχήμα μπάλας ποδοσφαίρου. «Ήθελα να δείξω ότι εμείς στην Ευρώπη ζούμε τα τελευταία χρόνια την κρίση αλλά σε άλλα μέρη όπως η Αφρική η κρίση υπάρχει εδώ και πολύ καιρό και ίσως τα πράγματα να είναι χειρότερα» μας λέει.

Όπως είναι ευκόλως αντιληπτό, ο καλλιτέχνης επιθυμεί με τη δουλειά του να προβληματίσει με εικόνες που αποτελούν «γροθιά στο στομάχι»: «Αυτός ήταν ο στόχος μου από τότε που ξεκίνησα να ζωγραφίζω σε ηλικία 18 χρόνων. Έχω κάνει παρεμβάσεις στην πατρίδα μου, τη Γαλλία, την Τσεχοσλοβακία, την Αγγλία και αλλού. Τα έργα μου είναι κυρίως ανθρωποκεντρικά. Και αποφάσισα να ακολουθήσω τον δρόμο του street artist διότι αυτή είναι μια μορφή τέχνης που σου δίνει ελευθερία. Είναι η πιο ελεύθερη μορφή τέχνης σύμφωνα με την άποψή μου παρ' ότι δεν σου εξασφαλίζει τα προς το ζην...» μας λέει ο καλλιτέχνης που όταν δεν ζωγραφίζει τοίχους εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας ως graphic designer. 

Η γοητεία του εφήμερου

Τον ενοχλεί ότι η τέχνη του είναι εφήμερη; «Μα, όλα είναι εφήμερα στη ζωή και η τέχνη επίσης και εν πάση περιπτώσει αν κάποιος σβήσει ένα κομμάτι από το έργο και προσθέσει κάτι άλλο, δικαίωμά του. Το οικειοποιείται το έργο και το κάνει δικό του. Οι άνθρωποι, πάντως, σέβονται αυτά τα έργα - ιδίως επειδή επιτελούν κοινωνική κριτική. Υπάρχει, άραγε, μεγάλη διαφορά μεταξύ street artists και γκραφίτι; «Στην πρώτη περίπτωση άνθρωποι σαν κι εμένα με υπογραφή, συγκεκριμένη τεχνοτροπία, πολιτική και κοινωνική θέση, καταγράφουν τις σκέψεις τους ζωγραφίζοντας στον τοίχο. Το γκραφίτι έχει να κάνει και με ψυχιατρικά, θα λέγαμε, χαρακτηριστικά. Παίρνει κάποιος ένα σπρέι και γράφει ό,τι του κατεβαίνει στο κεφάλι. Άλλο τέχνη κι άλλο προσωπική εκτόνωση».

Στο φεστιβάλ (αλλά και στην έκθεση που το συνοδεύει) ξεχώρισαν και προκάλεσαν πολύ θετικά σχόλια:

Η παρέμβαση του Thom Thom στην αφίσα του τραγουδιστή Πάνου Κιάμου.

Το Love Athenes του Φρανκ Ντιβάλ. 

Το πώς φαντάστηκε τον Άκη Τσοχατζόπουλο ο Bastek σε έργο που εκτίθεται στην Camp Gallery.

Το μεγαλύτερο έργο που έγινε κατά τη διάρκεια του Athens Street Art Festival. O Kouka ζωγράφισε τον «Μεγάλο Αφρικανό», ύψους 28 μέτρων και πλάτους 12 μέτρων. 

H Γη και η Σελήνη όπως φαίνονται από τον Κρόνο. What the Earth and Moon Look Like From Saturn

Η Γη και η Σελήνη όπως την “είδε” το Cassini στις 19 Ιουλίου 2013. Η Σελήνη είναι η μικρή λευκή κουκίδα κάτω αριστερά. Earth and Moon imaged from Cassini on July 19, 2013.

The “pale blue dot” of Earth captured by Voyager 1 in Feb. 1990 (NASA/JPL)

Την Παρασκευή 19 Ιουλίου το διαστημικό σκάφος που εξερευνά τον Κρόνο και τα δεκάδες φεγγάρια του βρέθηκε σε ιδανική θέση για να καταγράψει εικόνες στις οποίες διακρίνεται εκτός από τον Κρόνο και η Γη. Το Cassini «στήθηκε» σε ένα σημείο περίπου 1,5 δισεκατομμύρια χλμ από τη Γη και για δύο μέρες η κάμερά του κατέγραφε εντυπωσιακές εικόνες τις οποίες ανέμενε με ανυπομονησία τόσο η επιστημονική κοινότητα όσο και οι φίλοι του Διαστήματος. 

Μια διαφορετική γωνία λήψης με τη Γη μόλις που ξεχωρίζει ως μια μικρή φωτεινή κουκκίδα στο κάτω δεξιά μέρος της εικόνας. Raw image (RGB composite) of Saturn in eclipse with Earth in the distance — just a pale blue dot. (NASA/JPL-Caltech/SSI. Composite by J. Major.)

Η NASA ξεκίνησε τη Δευτέρα το πρωί να δίνει στη δημοσιότητα ορισμένες από αυτές τις εικόνες στις οποίες ο πλανήτης μας δεν είναι τίποτε άλλο από μια λαμπερή κουκκίδα που σπάει το αχανές σκοτάδι του Διαστήματος.

Αστέρες νετρονίου «λούζουν» με χρυσό το Σύμπαν. Earth's Gold Came from Colliding Dead Stars

Οι συγκρούσεις αστέρων νετρονίου ίσως παράγουν τεράστιες ποσότητες χρυσού. This artist's conception portrays two neutron stars at the moment of collision. New observations confirm that colliding neutron stars produce short gamma-ray bursts. Such collisions produce rare heavy elements, including gold. All Earth's gold likely came from colliding neutron stars. (Credit: Dana Berry, SkyWorks Digital, Inc.)

Τα τελευταία χρόνια στην επιστημονική κοινότητα εμφανίσθηκαν θιασώτες της άποψης ότι ο χρυσός και άλλα πολύτιμα μέταλλα όπως η πλατίνα δεν αποτελούν προϊόν γεωλογικών διεργασιών της Γης αλλά έφθασαν εδώ από το Διάστημα. Πρόσφατες θεωρίες κάνουν λόγο για έλευση του χρυσού και της πλατίνας με μετεωρίτες ή άλλα διαστημικά σώματα (αστεροειδείς, κομήτες) που έπεσαν στον πλανήτη μας και διέσπειραν αυτά τα μέταλλα στο εσωτερικό του. Πως όμως βρέθηκε στους αστεροειδείς και τους μετεωρίτες ο χρυσός;

Μια ιδέα που κερδίζει συνεχώς έδαφος είναι ότι η πηγή του χρυσού στο Σύμπαν είναι οι αστέρες νετρονίου και ειδικότερα οι συγκρούσεις που συμβαίνουν ανάμεσά τους. Μια νέα μελέτη έρχεται να στηρίξει αυτή τη θεωρία.

Τα άστρα νετρονίου

Τα άστρα νετρονίου ή πάλσαρ είναι σώματα υψηλής πυκνότητας, σχηματίζονται από άστρα τα οποία έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο της ζωής τους και καταρρέουν. Όλα τα πάλσαρ εκπέμπουν δέσμες ακτινοβολίας από τους πόλους τους και καθώς περιστρέφονται γίνονται ορατά από τη Γη ως περιοδικές, σύντομες λάμψεις ραδιοκυμάτων. Ορισμένοι μάλιστα τα περιγράφουν ως «κοσμικούς ραδιοφάρους».

Οι χρυσές συγκρούσεις

“With this remnant of a dead neutron star, I thee wed.” (FreeDigitalPhotos.net/bigjom)

Πριν από δύο χρόνια επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστροφυσικής Max Planck στη Γερμανία πραγματοποίησαν προσομοιώσεις οι οποίες έδειξαν ότι οι συγκρούσεις αστέρων νετρονίων παράγουν χρυσό. Τώρα ερευνητές του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian προχώρησαν ένα βήμα περισσότερο όχι μόνο επιβεβαιώνοντας ότι οι συγκρούσεις των πάλσαρ παράγουν χρυσό αλλά υπολογίζοντας και την ποσότητά του.

Gold is rare on Earth in part because it's also rare in the universe. Unlike elements like carbon or iron, it cannot be created within a star. Instead, it must be born in a more cataclysmic event - like one that occurred last month known as a short gamma-ray burst (GRB). Observations of this GRB provide evidence that it resulted from the collision of two neutron stars - the dead cores of stars that previously exploded as supernovae. Moreover, a unique glow that persisted for days at the GRB location potentially signifies the creation of substantial amounts of heavy elements - including gold. Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics

«Εκτιμούμε ότι η σύγκρουση αστέρων νετρονίων παράγει και εκτοξεύει στο Διάστημα ποσότητα χρυσού που αντιστοιχεί στη μάζα δέκα σωμάτων σαν τη Σελήνη» αναφέρει ο Έντο Μπέργκερ, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που έχει υποβάλει τη μελέτη της για δημοσίευση στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters».

Αέριο-σπαγγέτι το «γεύμα» της μαύρης τρύπας του Γαλαξία, Black hole bonanza possible as immense gas cloud passes

Το νέφος αερίου που κινείται προς την μαύρη τρύπα έχει «τεντωθεί» εξαιτίας βαρυτικών δυνάμεων. This view shows a simulation of how a gas cloud that has been observed approaching the supermassive black hole at the centre of the galaxy may break apart over the next few years. This is the first time ever that the approach of such a doomed cloud to a supermassive black hole has been observed and it is expected to break up completely during 2013. The remains of the gas cloud are shown in red and yellow, with the cloud's orbit marked in red. The stars orbiting the black hole are also shown along with blue lines marking their orbits. This view simulates the expected positions of the stars and gas cloud in the year 2021. Credit: ESO/MPE/Marc Schartmann

Η προσοχή της επιστημονικής κοινότητας έχει επικεντρωθεί το τελευταίο διάστημα στη γιγάντια μελανή οπή που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία μας.

Gas cloud G2 as observed by the UCLA Galactic Center Group with the Keck Telescope in 2012. Stellar black holes or neutron stars are too faint to be observed directly, but many probably orbit the black hole.

Εδώ και καιρό είχε εντοπιστεί ένα τεράστιο νέφος αερίου το οποίο ταξιδεύει προς τον Τοξότη Α* (όπως ονομάζεται η μαύρη τρύπα του Γαλαξία) και αναμένεται να φτάσει σε αυτόν στις αρχές του φθινοπώρου.

This simulated view shows a gas cloud (just above centre, with its orbit shown in red) that has been observed approaching the supermassive black hole at the centre of the Milky Way. This is the first time ever that the approach of such a doomed cloud to a supermassive black hole has been observed and it is expected to break up completely during 2013. The stars orbiting the black hole are also shown along with blue lines marking their orbits. The stars and the cloud are shown in their actual positions in 2011. Credit: ESO

Νέες παρατηρήσεις που έκαναν επιστήμονες του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ δείχνουν ότι το G2 (όπως έχει ονομαστεί αυτό το νέφος) εξαιτίας βαρυτικών δυνάμεων που είναι πιο γνωστές ως «παλιρροϊκές» έχει τεντωθεί και όπως αναφέρουν οι επιστήμονες μοιάζει πλέον με…σπαγγέτι.

This simulation shows a gas cloud, discovered in 2011, as it passes close to the supermassive black hole at the centre of the galaxy. Observations with ESO's Very Large Telescope in 2013 show that the cloud is so stretched that the front part of it has passed the closest point and is travelling away from the black hole at more than 10 million km/h, whilst the tail is still falling towards it. Credit: ESO/S. Gillessen/MPE/Marc Schartmann. Music: Andrey Avkhimovich (CC BY LIence)

Η μελέτη της συμπεριφοράς και των μεταβολών που θα υποστεί το νέφος μέχρι τελικά να εξαφανιστεί πέφτοντας μέσα στον Τοξότη Α* προσφέρει νέα στοιχεία για τους μηχανισμούς των μελανών οπών και τα φαινόμενα που παράγονται σε αυτές.

Το μυστικό της Αμφίπολης, The secret of Amphipolis

Άποψη της ανασκαφής στην Αμφίπολη.

Το μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό ταφικό μνημείο στην Ελλάδα αποκαλύπτεται βήμα βήμα στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης. Η σκαπάνη της αρχαιολόγου Αικατερίνης Περιστέρη έφερε στο φως τα τρία τέταρτα του μεγαλοπρεπούς μνημείου, το οποίο έχει περιστύλιο μήκους περίπου 500 μέτρων και ύψους τριών.

Κανείς δεν μπορεί να πει οτιδήποτε με κατηγορηματικό τρόπο, πριν μας ενημερώσουν επισήμως οι αρχαιολόγοι ότι άνοιξαν τον τάφο και ότι φώτισαν τα ευρήματα οι αχτίδες του ήλιου της Μακεδονίας.

Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, «Ο Αλέξανδρος στέφει τη Ρωξάνη»

Η αρχική και πολύ προσεκτική εκτίμηση της αρχαιολόγου Αικατερίνης Περιστέρη είναι ότι ο τάφος ανήκει στη Ρωξάνη και στο γιο που απέκτησε με τον Μέγα Αλέξανδρο. Η ίδια είχε εκφράσει την εκτίμηση της, με κάθε επιφύλαξη, πριν από λίγο καιρό, στην 26η επιστημονική συνάντηση με θέμα « Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη». Όπως όλα δείχνουν, πρόκειται για τον τάφο της Ρωξάνης και του Αλέξανδρου ( γιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου)», είχε πει χαρακτηριστικά.

Το μνημείο είναι καλυμμένο από ποταμίσια άμμο και κοκκινόχωμα, σχηματίζοντας ένα μεγάλο τύμβο που μοιάζει με λόφο. Αποτελείται από έναν εσωτερικό τοίχο από πωρόλιθο επενδυμένο με μεγάλα παραλληλόγραμμα κομμάτια θασίτικου μαρμάρου, διατηρημένο σε άριστη κατάσταση.

Το Λιοντάρι της Αμφίπολης στην κορυφή του τάφου

Ο αρχιτέκτονας Μ. Λεφαντζής κατάφερε και ταυτοποίησε τα μαρμάρινα κομμάτια που αποτελούν το βάθρο του Λέοντα της Αμφίπολης  με τα κομμάτια της μαρμάρινης επένδυσης του τύμβου της Ρωξάνης. Σύμφωνα με την παρουσίαση της μελέτης του αρχιτέκτονα, το γνωστό σε όλους μας Λιοντάρι της Αμφίπολης και ο τάφος της Ρωξάνης και του μικρού Αλέξανδρου αποτελούσαν ένα ενιαίο μνημείο. Το Λιοντάρι τοποθετείται στο κέντρο και στο υψηλότερο σημείο του τύμβου.

Μπόστ (Μποσταντζόγλου) Χρύσανθος, Μεγαλέξανδρος και Ρωξάνη, λάδι σε μουσαμά, 100Χ80 εκ., Τελλόγλειο  Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ.

Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Κάσσανδρος είχε στείλει τη Ρωξάνη και το μικρό Αλέξανδρο στην Αμφίπολη, όπου στη συνέχεια τους θανάτωσε. Το ταφικό μνημείο κατασκευάστηκε από τον αγαπημένο αρχιτέκτονα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Δεινοκράτη.

Η ταφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου

Mikhail Ivanovich Kozlovsky, The Vigil of Alexander the Great

Ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ. Εκεί οι νεκροί, κατά τους Ηρόδοτο, Στράβωνα και Στοβαίο, δε μουμιοποιούνταν ούτε καίγονταν, αλλά θάβονταν τοποθετημένοι μέσα σε μέλι ή κερί. Το ίδιο έγινε, όπως προκύπτει, και με τη σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σύμφωνα με την επιθυμία του, θέλησε να ταφεί στην πατρική του γη, αλλά ήταν πολύ δύσκολο να μεταφερθεί έως εκεί η σορός του. Έτσι, η αναζήτηση του τάφου του έως σήμερα είναι μια συναρπαστική αρχαιολογική περιπέτεια.

Το 321, σχεδόν δύο χρόνια μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, ο Αρριδαίος ολοκλήρωσε την κατασκευή της αρμάμαξας που θα μετέφερε τη σορό του στρατηλάτη. Κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, όταν η πομπή έφτασε στα σύνορα της Συρίας με την Αίγυπτο, τη συνάντησε ο Πτολεμαίος Α΄, επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης, και μετέφερε με τιμές την αρμάμαξα στην Αλεξάνδρεια. Εκεί έχτισε τέμενος αντάξιο του Αλεξάνδρου και τον ενταφίασε. Κατά μια άλλη επικρατούσα άποψη, η ταριχευμένη σορός του θάφτηκε προσωρινά στη Μέμφιδα, πρωτεύουσα του αρχαίου βασιλείου της φαραωνικής Αιγύπτου, κοντά στο Κάιρο. Κατόπιν, μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια από τον ίδιο Πτολεμαίο κι εκεί παρέμεινε θαμμένος γύρω στα 700 χρόνια. Έπειτα, ο Πτολεμαίος Φιλοπάτωρ συγκέντρωσε σ’ ένα μοναδικό τάφο τα λείψανα των προγόνων του γύρω από αυτά του στρατηλάτη.

Πάντως, όπως μαρτυρείται από τις πηγές, η μεταφορά οστών σε τεφροδόχους είναι μια αρκετά συνηθισμένη αρχαία πρακτική, ενώ, παράλληλα, για τους Έλληνες αποτελούσε ιερή παράδοση η μετακομιδή στη γενέτειρα γη των οστών βασιλέων που πέθαιναν σε ξένους τόπους. Κάπως έτσι άρχισε η ανολοκλήρωτη ακόμη οδύσσεια της ανακάλυψης του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με την Αλεξάνδρεια, τις Αιγές, τη Θάσο ακόμη και την Αυστραλία να …διεκδικούν το ρόλο της αλεξανδρινής Ιθάκης. Εξάλλου, μια προφητεία υποσχόταν ευημερία στον τόπο όπου θα θαβόταν ο μέγας στρατηλάτης.

Ο ρόλος της Αμφίπολης και το Ταφικό Μνημείο

Ο Τύμβος Καστά Αμφίπολης (φωτογραφία) και το μνημείο του Λέοντος είναι δύο μνημεία που συνομιλούν μεταξύ τους συνδυάζοντας συγκρίσιμα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και τη χρονολόγησή τους που ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.

Την περίοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Αμφίπολη και το επίνειό της στο Αιγαίο είχαν εξελιχθεί σε πολύ σημαντική ναυτική βάση των Μακεδόνων και γενέτειρα τριών σημαντικών ναυάρχων, του Νέαρχου, του Ανδροσθένη και του Λαομέδοντα. Από εκεί ξεκίνησε και ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου για την Ασία. Στην ελληνιστική εποχή , άποικοι από την πόλη ίδρυσαν – με προτροπή του Σελεύκου – μια ομώνυμη πόλη  στις όχθες του Ευφράτη, επί της παλαιότερης αραμαϊκής Θαψάκου. Όπως αναφέρει και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν θαυμαστής της Αμφίπολης και σκόπευε να φτιάξει ένα μεγαλοπρεπή ναό για να τιμήσει την πόλη απ’όπου απέπλευσε το 334 π.Χ. ο στόλος του για την εκστρατεία στην Ασία.

Ο ταφικός περίβολος που ήρθε στο φως στην αρχαία Αμφίπολη είναι, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, μοναδικός στο είδος του. Και, όπως έχει επισημάνει η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Αικατερινή Περιστέρη, «δεν έχει βρεθεί πουθενά ανάλογος περίβολος, ούτε στη Βεργίνα, ούτε στις Αιγές. Περικλείει σίγουρα σημαντικά ταφικά μνημεία, στα οποία σκοπεύουμε να φτάσουμε. Χρονολογείται στην περίοδο της δολοφονίας της Ρωξάνης το 311 π.Χ. Πρόκειται για κάτι εξαιρετικά σημαντικό».

Η ανασκαφική έρευνα στον τύμβο « Καστά» της αρχαίας Αμφίπολης συνεχίζεται και μέρα με τη μέρα ολοκληρώνεται το παζλ της ιστορίας, με το Λιοντάρι της Αμφίπολης να στέκει αγέρωχο, αποκαλύπτοντας  τη σημαντικότητα των ανασκαφικών ευρημάτων που ξετυλίγουν το κουβάρι της ζωής του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ένας παλιός θρύλος των κατοίκων της Αμφίπολης λέει πως κάπου εκεί βρίσκεται «ένας τρανός βασιλιάς». Και στη μοναδική φυσιογνωμία του Μεγάλου Αλεξάνδρου η ιστορία πλέκεται με τους θρύλους, τους μύθους, τη φαντασία. Ίσως κάποια βγουν αληθινά…

Γιώργος Βογιατζής: «Βασιλικό σημάδι»

Ο δήμαρχος Αμφίπολης, Γιώργος Βογιατζής, δούλεψε στα νεανικά του χρόνια στην ανασκαφή, υπό την εποπτεία του καθηγητή Δημήτρη Λασκαρίδη, ο οποίος πίστευε πως επρόκειτο για τον τάφο της Ρωξάνης, της γυναίκας του Μεγαλέξανδρου. Οι αφηγήσεις που είχε ακούσει από παιδί, από τους μεγαλύτερους τον συνεπήραν. Και όταν βρέθηκε στο δημαρχιακό θώκο, βοήθησε όσο μπόρεσε αυτήν την ανασκαφή. Αναφορικά με την ανασκαφή που γίνεται στην περιοχή είπε:

« Ως πολίτης και ως δήμαρχος αγαπάω τον τόπο μου. Ενδιαφέρομαι ως άνθρωπος και ως κάτοικος. Πριν από ένα μήνα , επισκέφτηκα τον τύμβο με τον Σταύρο Μπένο από το « Διάζωμα » μαζί με τον αρχαιολόγο Πέτρο Θέμελη. Σε εκείνη την επίσκεψη που κάναμε άρχισε να βγαίνει στο φως ο ταφικός περίβολος στην πλήρη του μορφή, όπως ήταν στην αρχαιότητα. Ήταν εντυπωσιακό, αφού το κάτω μέρος ήταν βαμμένο με χρώματα μπλε, τιρκουάζ.  Ο κ. Θέμελης, που ανέσκαψε την αρχαία Μεσσήνη, ενθουσιάστηκε και είπε πως είναι ένα σπουδαίο, μεγάλο μνημειακό συγκρότημα. Το μεγαλειώδες μνημειακό συγκρότημα είναι στραμμένο προς την Ανατολή, δεν είναι δίπλα στο νεκροταφείο, και από το σημείο της τούμπας βλέπεις τη θάλασσα του Στρυμονικού κόλπου, την αρχαία Αμφίπολη, τον ποταμό Στρυμόνα και την αρχαία λίμνη Κερκινίτης. Εκεί όπου ναυτολογήθηκαν και τα 120 καράβια του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ξεκίνησαν την εκστρατεία. Βλέπεις τον κάμπο των Σερρών και της Δράμας, το Παγγαίο, είναι στο σημείο της Ανατολής και αυτό μπορεί να είναι βασιλικό σημάδι, όπως λένε οι κάτοικοι από γενιά σε γενιά, για τον τρανό βασιλιά ».

Η φύση μας καλεί: Ουρήστε και φορτίστε! Call of nature: mobile phone charged using urine!

Ο Δρ. Ιωάννης Ιερόπουλος στο εργαστήριό του, στο Bristol Robotics Laboratory. Dr Ioannis Ieropoulos in his laboratory at the Bristol Robotics Laboratory holding a phone powered by a microbial fuel cell stack.

Η ομάδα μηχανικών, με επικεφαλής τον Έλληνα Δρ. Ιωάννη Ιερόπουλο από το Bristol Robotics Laboratory του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αγγλίας, κατάφερε να δημιουργήσει μία κυψέλη καυσίμων, που χρησιμοποιεί βακτήρια, για να μπορέσει να διασπάσει τα υγρά απόβλητα και να παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Στη συνέχεια, σύνδεσε ένα κινητό τηλέφωνο και φόρτισε τη μπαταρία του.

Η συσκευή είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από μία μπαταρία αυτοκινήτου, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν πως θα καταφέρουν να μικρύνουν το μέγεθός της ώστε να είναι πιο εύκολο να μεταφερθεί και ενδεχομένως να αντικαταστήσει τις μπαταρίες σε αρκετές συσκευές.

Όπως αναφέρει ο Δρ. Ιερόπουλος, «είναι η πρώτη φορά που παράγει κάποιος ηλεκτρική ενέργεια από ούρα και θεωρούμε πως είναι μία εκπληκτική ανακάλυψη, καθώς δεν εξαρτόμαστε από την απρόβλεπτη φύση του αέρα ή του ήλιου, αλλά επαναχρησιμοποιούμε τα υγρά απόβλητα του οργανισμού μας, που είναι η μοναδική σίγουρη πηγή για ατελείωτη παραγωγή ενέργειας.»

Οι ερευνητές, που δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό Physical Chemistry Chemical Physics της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας Χημείας, καλλιέργησαν βακτήρια σε ειδικά κατασκευασμένα ηλεκτρόδια ανόδου από ανθρακονήματα, τα οποία τοποθέτησαν μέσα σε κεραμικούς κυλίνδρους και δημιούργησαν ένα κύκλωμα όμοιο με αυτό της μπαταρίας. Καθώς τα ούρα περνούσαν μέσα από τους κυλίνδρους, τα βακτήρια διέσπασαν τα σάκχαρα και άλλα χημικά και παρήγαγαν ηλεκτρόνια, δημιουργώντας ένα μικρό ηλεκτρικό φορτίο μέσα στην κυψέλη καυσίμου, το οποίο στην πορεία περνούσε σε έναν πυκνωτή, που αποθήκευε την ηλεκτρική ενέργεια.

Η μικροβιακή κυψέλη καυσίμου. The microbial fuel cell.

Προς το παρόν, η ενέργεια που παράχθηκε ήταν λίγη και έφτασε για μία μόνο σύντομη κλίση από το κινητό, την αποστολή μηνυμάτων και την περιήγηση στο διαδίκτυο, αλλά όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες ξόδεψαν μόλις 1 λίρα για να κατασκευάσουν την κυψέλη και συνεπώς τέτοιου είδους συσκευές θα μπορούσαν αν αποτελέσουν μία νέα φθηνή μορφή παραγωγής ενέργειας.

Η τεχνολογία, που χρηματοδοτήθηκε από δημόσια κονδύλια και από χρήματα του Ιδρύματος Gates, θα μπορούσε στο μέλλον να εγκατασταθεί σε τουαλέτες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για οικιακές συσκευές, όπως ξυριστικές μηχανές και σεσουάρ, αλλά και σε απομακρυσμένες περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπου δεν υπάρχει ηλεκτρισμός.

Ο «μυτόγκας» δεινόσαυρος. Nasutoceratops: The fossilised remains of a previously unknown dinosaur has been discovered in the United States

Ο άγνωστος μέχρι σήμερα δεινόσαυρος με την περίεργη όψη. An artist's impression of Nasutoceratops titusi. Picture: Royal Society Source: Supplied

Χρειάστηκαν επτά χρόνια μελέτης για να ολοκληρώσουν οι επιστήμονες την μελέτη απολιθωμάτων ενός άγνωστου είδους δεινοσαύρου που είχαν ανακαλυφθεί σε μια περιοχή της Γιούτα στις ΗΠΑ. Όπως φαίνεται, το είδος αυτό είχε πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανατομία κεφαλιού και προσώπου με «πρωταγωνιστή» μια μεγάλη μύτη.

Ασυνήθιστος

O N. titusi είχε πράγματι παράξενη όψη. Nasutoceratops titusi. Artist's rendition by Lukas Panzarin. Source: Supplied

Την μελέτη των απολιθωμάτων έκανε ομάδα ειδικών με επικεφαλής τον Μαρκ Λόβεν, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Γιούτα και στέλεχος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Γιούτα. «Αυτός ο δεινόσαυρος κυριολεκτικά μας άφησε άναυδους. Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε σε καμία περίπτωση ότι είχε αυτή την όψη που είναι εντελώς έξω από την συνήθη εικόνα της οικογένειας των δεινοσαύρων στην οποία ανήκει» αναφέρει ο Λόβεν.

Anatomical drawings from the Royal Society journal article. Source: Supplied

Οι ερευνητές ονόμασαν το νέο είδος Nasutoceratops titusi το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Τρικεράτωψ που ήταν μεγάλοι φυτοφάγοι δεινόσαυροι. Το Nasutoceratops σημαίνει «πρόσωπο με κέρατα και μεγάλη μύτη». Σύμφωνα με τους ερευνητές, εκτός από την μεγάλη μύτη, και τα κέρατα του N. titusi ήταν μεγάλα και μάλιστα τα μεγαλύτερα από τα υπόλοιπα είδη στην οικογένεια των Τρικεράτωψ. Ο N. titusi ήταν ένας μεγάλος δεινόσαυρος με μήκος πέντε μέτρα και βάρος 2.5 τόνων. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Procedings of the Royal Society B».