Το ιστολόγιο "Τέχνης Σύμπαν και Φιλολογία" είναι ένας διαδικτυακός τόπος που αφιερώνεται στην προώθηση και ανάδειξη της τέχνης, της επιστήμης και της φιλολογίας. Ο συντάκτης του ιστολογίου, Κωνσταντίνος Βακουφτσής, μοιράζεται με τους αναγνώστες του τις σκέψεις του, τις αναλύσεις του και την αγάπη του για τον πολιτισμό, το σύμπαν και τη λογοτεχνία.
Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.
Είπε
το μυρμήγκι: «Ολοένα γυρνάμε από εδώ και από εκεί / και το μόνο που έχουμε βρει
/ είναι πως η άλλη πλευρά δεν είναι εκεί». Ο Αύγουστος Φερδινάνδος Μέμπιους
γεννήθηκε το 1790 στη Γερμανία και πέθανε το 1868. Έμεινε σε μικρή ηλικία
ορφανός από πατέρα και ύστερα από οικογενειακές πιέσεις άρχισε να σπουδάζει
νομικά αλλά σύντομα, στη μέση του πρώτου έτους κιόλας, άλλαξε πεδίο σπουδών και
ξεκίνησε στα Μαθηματικά.
August
Ferdinand Möbius
Όταν
τελείωσε, συνέχισε πανεπιστημιακή καριέρα στα Μαθηματικά αλλά και στην
Αστρονομία. Το 1858 παρουσίασε τη «Λωρίδα Μέμπιους» με την παράδοξη παρατήρηση
ότι πρόκειται για μια επιφάνεια με μία μόνο πλευρά.
A
Möbius Conveyor Belt.
Εννοώντας
ότι αν το ένα άκρο μιας ταινίας το γυρίσουμε κατά 180 μοίρες και το κολλήσουμε
στο άλλο άκρο προκύπτει μια ταινία, η οποία φέρει το όνομά του, Μέμπιους.
Τι
είναι η λωρίδα του Möbius; Παρακολουθείστε το τρέιλερ της ταινίας “Ο κύκλος του Möbius” από το σημείο 1:50
και μετά:
Δυστυχώς
αυτή είναι και η μοναδική αναφορά στην λωρίδα Möbius που γίνεται σε ολόκληρη
την ταινία…
Δεν
είναι η πρώτη φορά που η λωρίδα Möbius γίνεται τίτλος ταινίας. Για παράδειγμα,
“Möbius” είναι ο τίτλος της ταινίας
του Gustavo Mosquera του 1996.
Ένας
υπόγειος σιδηρόδρομος έχει γιγαντωθεί τόσο πολύ μετά από συνεχείς προσθήκες και
κανείς πλέον, ούτε οι μηχανικοί τρένων, δεν μπορεί να τον απεικονίσει. Μια μέρα
ένα τρένο εξαφανίζεται, και παρότι ο κόσμος το ακούει να κινείται στις ράγες,
δεν μπορεί να το δει… Εκεί μπαίνει η λωρίδα του Möbius!
Ολόκληρη
η ταινία “Möbius” του Gustavo
Mosquera:
Και
βέβαια, δεν θα μπορούσε η σειρά Star Trek να μην έχει αναφορά στη λωρίδα
Möbius:
Η
κορδέλα “mobius” και η φιάλη “klein” από την σειρά “Το σύμπαν που αγάπησα”:
Ξεκινάει
από το πρώτο video στα 09:03 λεπτά και τελειώνει στο επόμενο video.
Η
εξέλιξη ενός άστρου σαν τον Ήλιο, από τη γέννησή του (αριστερά) μέχρ τη
μεταμόρφωσή του σε κόκκινο γίγαντα. Το HIP 102152 πλησιάζει το τέλος. This
image tracks the life of a Sun-like star, from its birth on the left side of
the frame to its evolution into a red giant star on the right. On the left the
star is seen as a protostar, embedded within a dusty disc of material as it
forms. It later becomes a star like our Sun. After spending the majority of its
life in this stage, the star's core begins to gradually heat up, the star
expands and becomes redder until it transforms into a red giant. (Credit: ESO/M. Kornmesser)
Χρησιμοποιώντας
το ευρωπαϊκό «Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο» που λειτουργεί στην έρημο της
Χιλής, διεθνής ομάδα αστρονόμων μελέτησε ένα άστρο που θεωρείται σχεδόν
πανομοιότυπο με τον Ήλιο, είναι όμως σχεδόν τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια
γηραιότερο. Οι παρατηρήσεις δίνουν μια εικόνα για το πώς θα μοιάζει το μητρικό
μας άστρο όταν φτάσει αυτή την προχωρημένη ηλικία.
Ο
Ήλιος έχει αλλάξει δραστικά στα 4,6 δισ. χρόνια της ζωής του. Προκειμένου να
κατανοήσουν τα στάδια της εξέλιξής του, οι αστρονόμοι μελετούν άστρα με το ίδιο
μέγεθος, την ίδια θερμοκρασία και την ίδια σύσταση, τα οποία όμως βρίσκονται σε
διαφορετικά στάδια της ζωής του.
Ο
πρώτος «ηλιακός δίδυμος», όπως αποκαλούνται αυτά τα άστρα, ανακαλύφθηκε το
1997, και η αναζήτηση συνεχίζεται.
Η
τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Astrophysical
Journal Letters», εξετάζει το άστρο HIP 102152, τον αρχαιότερο ηλιακό δίδυμο
που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα - σχηματίστηκε πριν από 8,2 δισ. χρόνια, έχει
δηλαδή σχεδόν διπλάσια ηλικία.
Ο
«παππούς» του Ήλιου
This image shows
solar twin HIP 102152, a star located 250 light-years from Earth in the
constellation of Capricornus (The Sea Goat). Credit: ESO/DigitizedSkySurvey 2. Acknowledgement: DavideDeMartin
Η
μελέτη του άστρου, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 250 ετών φωτός, στην
κατεύθυνση του αστερισμού του Αιγόκερω, ίσως επιτρέπει στους ερευνητές να
προβλέψουν τι θα συμβεί στον Ήλιο στα τελικά στάδια της ζωής του.
Ήδη
φαίνεται ότι υπάρχει μια σημαντική ανακάλυψη: «Ένα από τα θέματα που θέλαμε να
εξετάσουμε είναι το εάν ο Ήλιος είναι ένα τυπικό άστρο όσον αφορά τη σύστασή
του» σχολιάζει ο Χορχέ Μαλέντεζ του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, μέλος της
ομάδας. «Το κυριότερο ερώτημα είναι: γιατί ο Ήλιος έχει τόσο μικρή
περιεκτικότητα σε λίθιο;»
Το
λίθιο, τρίτο ελαφρύτερο στοιχείο στον Περιοδικό Πίνακα, σχηματίστηκε σε μεγάλες
ποσότητες μετά τη Μεγάλη Έκρηξη μαζί με το υδρογόνο και το ήλιο. Οι αστρονόμοι
αναρωτιούνται εδώ και χρόνια γιατί ορισμένα άστρα είναι πλουσιότερα σε λίθιο
από ό,τι άλλα, και η νέα μελέτη προσφέρει μια πιθανή απάντηση.
Ο
Ήλιος εκτιμάται ότι είναι 99% φτωχότερος σε λίθιο από ό,τι το νέφος αερίων και
σκόνης από το οποίο σχηματίστηκε. Το HIP 102152, όμως, αποδεικνύεται ακόμα
φτωχότερο στο σημαντικό αυτό στοιχείο.
Η
διαπίστωση αυτή έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες μελέτες που προέβλεπαν ότι
η περιεκτικότητα σε λίθιο μειώνεται καθώς τα άστρα γερνούν. Οι παρατηρήσεις
δείχνουν ότι το λίθιο των άστρων σαν τον Ήλιο πρέπει σταδιακά να καταστρέφεται,
πιθανότατα σε πυρηνικές αντιδράσεις που συμβαίνουν βαθιά μέσα στο άστρο.
Η
νέα μελέτη αποκαλύπτει παράλληλα ότι το HIP 102152 μοιάζει με τον Ήλιο και σε
ένα άλλο χαρακτηριστικό: είναι ιδιαίτερα φτωχό σε μια σειρά στοιχείων που
υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες στη Γη αλλά απουσιάζουν σχεδόν τελείως από τον
Ήλιο.
Αυτό
υποδηλώνει ότι, όπως και ο Ήλιος, το HIP 102152 είναι πιθανό να διαθέτει
βραχώδεις πλανήτες σαν τη Γη, στους οποίους δεν αποκλείεται να έχει σχηματιστεί
ζωή.
This wide-field
view captures the solar twin HIP 102152 in the constellation of Capricornus
(The Sea Goat). Credit:
ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin
Το
επόμενο κεφάλαιο στη ζωή του άστρου θα έρθει σε μερικές εκατοντάδες χρόνια,
όταν το HIP 102152 αρχίσει να εξαντλεί τα πυρηνικά του καύσιμα, οπότε σταδιακά
θα γίνει θερμότερο, θα διογκωθεί και θα μετατραπεί σε κόκκινο γίγαντα.
Located 250
light-years from Earth, HIP 102152 is more like the Sun than any other solar
twin — apart from the fact that it is nearly four billion years older, giving
us an unprecedented chance to study how the Sun will look when it ages. It is
the oldest solar twin identified to date, and was studied by an international
team using ESO's Very Large Telescope, led by astronomers in Brazil. Credit:
ESO/Digitized Sky Survey 2/Nick Risinger (skysurvey.org) Music: Kevin MacLeod
Το
ίδιο πιστεύεται εξάλλου ότι θα συμβεί και στον Ήλιο σε περίπου 4,5 δισ. χρόνια,
οπότε θα φουσκώσει και δεν αποκλείεται ακόμα και να καταπιεί τη Γη.
Το
σεξορομπότ Roxxxy, που είναι δημιούργημα των αμερικανικών εταιρειών
TrueCompanion και TCSystems, έχει ύψος 1,70 μ. και ανάλογα με το μοντέλο
κοστίζει από περίπου 750 ευρώ ως 6.500 ευρώ. Meet Roxxxy, the
sex robot with a triple XXX. Depending on your view, "she" is either
at the cutting edge of the human-robot interface, or a modern reflection on
some men's difficulties in relating to real-life partners.
H
Roxxxy είναι το πρώτο... σεξορομπότ - εξ ου και τα τρία xxx στο όνομά της.
Είναι δημιούργημα των αμερικανικών εταιρειών TrueCompanion και TCSystems και,
όπως οι ίδιες αναφέρουν, διαφέρει από τα υπόλοιπα βοηθήματα του σεξ: «Πήραμε
την τεχνητή νοημοσύνη και της δώσαμε ανθρώπινη μορφή» λέει ο ηλεκτρολόγος
μηχανικός και εμπνευστής της Ντάγκλας
Χάινς. Πρόκειται άραγε για μια εξελιγμένη διεπαφή των ανθρώπων με τα ρομπότ ή
για έναν σύγχρονο προβληματισμό γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις; διερωτάται το
βρετανικό BBC.
Η
Roxxxy έχει ύψος 1,70 μ. (κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις αναλογίες μοντέλου
σχολής καλών τεχνών) και ανάλογα με το μοντέλο κοστίζει από περίπου 750 ευρώ ως
6.500 ευρώ. Το πιο ακριβό μοντέλο, η RoxxxyGold, βγαίνει μάλιστα σε πέντε
προσωπικότητες: ντροπαλή, εξωστρεφής, πρόθυμη, νεαρή και έμπειρη. Η αρσενική
εκδοχή της ονομάζεται Rocky.
Το
κενό της ανθρώπινης μοναξιάς
Is this really the
future of human-robot relations?
Ο
Χάινς υποστηρίζει ότι το «σεξορομπότ» είναι απόγονος των ρομπότ που αρχικά
σχεδιάστηκαν για την περίθαλψη ηλικιωμένων ατόμων ή ασθενών με αναπηρίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ρομπότ δεν πρέπει
απλώς να είναι ένα βοήθημα στο σεξ αλλά μια συντροφιά για τον άνθρωπο.
«Προσπαθούμε να καλύψουμε αυτό το κενό και είμαστε ήδη πολύ κοντά. Είναι μεγάλη
στιγμή για τη μηχανική και τον άνθρωπο» τονίζει ο Χάινς.
Την
ώρα που καμία μηχανή δεν μπορεί να ταυτιστεί συναισθηματικά με τον άνθρωπο,
ειδικοί υποστηρίζουν ότι ένα ρομπότ μπορεί να καλύψει εν μέρει το κενό της
ανθρώπινης μοναξιάς.
Πρόσφατη
έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι το 9% των ερωτηθέντων νιώθουν έτοιμοι να κάνουν σεξ
με ένα ρομπότ, ποσοστό που μεταφράζεται σε 25 εκατ. Αμερικανούς. Σε αυτή την
περίπτωση τα κέρδη για τις εταιρείες του κλάδου θα ήταν τεράστια.
Από
την άλλη, όπως αναφέρει το BBC, πολλοί προειδοποιούν ότι θα πρέπει να είμαστε
πιο επιφυλακτικοί με τα ρομπότ όπως η Roxxxy. Η Σέρι Τερκλ, ψυχολόγος και
καθηγήτρια στο αμερικανικό πανεπιστήμιο ΜΙΤ, δηλώνει πως «θα πρέπει να
ξανασκεφθούμε το ενδεχόμενο ότι ένα ρομπότ είναι καλύτερο από το τίποτα, γιατί
αν προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα της μοναξιάς με μια μηχανή, δεν θα το
λύσουμε ποτέ με τα άτομα που πρέπει, όπως είναι η οικογένεια, οι φίλοι και η
κοινωνία».
Αναδιαμόρφωση
των ανθρώπινων αξιών
Magnificent but
malevolent - Maria the robot from Fritz Lang's sci-fi classic Metropolis.
«Νομίζουμε
ότι απλώς φτιάχνουμε ρομπότ, στην ουσία όμως αναδιαμορφώνουμε τις ανθρώπινες
αξίες και σχέσεις» καταλήγει η Τερκλ σχετικά με τις συνέπειες που μπορεί να
επιφέρουν τα ρομπότ στη ζωή των ανθρώπων. Tα ανθρωποειδή ρομπότ κυριάρχησαν στη
σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας για δεκαετίες: παράδειγμα, η ταινία
«Metropolis» του Φριτς Λανγκ το 1927 και οι ιστορίες με ρομπότ του Ισαάκ
Ασίμοφ.
Το
2007 ο Βρετανός σκακιστής και επιστήμονας της τεχνητής νοημοσύνης Ντέιβιντ Λέβι
είχε γράψει στο βιβλίο του Love and Sex with Robots (Αγάπη και σεξ με ρομπότ)
ότι «σε πέντε χρόνια θα μπορούμε να κάνουμε σεξ με ρομπότ και μέσα σε 40 χρόνια
θα μπορούμε να τα ερωτευθούμε κιόλας». Βάσει των εξελίξεων στη ρομποτική
μηχανική και στον προγραμματισμό, ο Λέβι χαρακτήρισε τα ρομπότ μια
«καταπληκτική εξυπηρέτηση» για την ανθρωπότητα.
Telepathic
communication has been a cornerstone of science fiction and science alike for
decades. From the Jedi knights in Star Wars to Hans Berger (the father of human
electroencephalography), it has been regarded the height of efficient
communication. Without the aid of technology, this type of communication is not
possible; however, brain-computer interface technology (BCI) has brought us one
step closer to making direct brain-to-brain communication a reality.
Ένα
πειραματικό σύστημα που επιτρέπει τη μετάδοση σημάτων από έναν εγκέφαλο σε έναν
άλλο επέτρεψε σε έναν ερευνητή να κουνήσει από μακριά το χέρι ενός συναδέλφου
του που βρισκόταν σε διαφορετικό εργαστήριο.
«Το
Διαδίκτυο ήταν μέχρι σήμερα ένα μέσο για τη σύνδεση υπολογιστών. Τώρα μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για τη σύνδεση εγκεφάλων» σχολιάζει ο Άντρεα Στόκο, μέλος της
ερευνητικής ομάδας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον.
Η
μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμα υποβληθεί για δημοσίευση, είναι η πρώτη που
επιδεικνύει μια μη επεμβατική μέθοδο για τη σύνδεση των εγκεφάλων δύο ανθρώπων.
Έρχεται λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση ερευνητών του Χάρβαρντ για τη σύνδεση
ανάμεσα στους εγκεφάλους ενός ανθρώπου και ενός ζώου.
Το
πρώτο επιτυχές πείραμα σύνδεσης εγκεφάλων είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα σε
αρουραίους και παρουσιάστηκε τον περασμένο Φεβρουάριο.
Απώτερος
στόχος των πειραμάτων «είναι να μεταφέρουμε τις γνώσεις ενός εγκεφάλου
απευθείας σε έναν άλλο εγκέφαλο» λέει τώρα ο δρ Στόκο. Η
τελευταία έρευνα, πάντως, αφορά τη μετάδοση πολύ απλούστερων σημάτων.
Το
ενδιαφέρον πείραμα
Οι
κινήσεις που φανταζόταν ο ερευνητής-πομπός μεταφράστηκαν σε πραγματικές
κινήσεις του ερευνητή-δέκτη. University of Washington researcher Rajesh Rao, left,
plays a computer game with his mind. Across campus, researcher Andrea Stocco,
right, wears a magnetic stimulation coil over the left motor cortex region of
his brain. Stocco’s right index finger moved involuntarily to hit the “fire”
button as part of the first human brain-to-brain interface demonstration. Credit:University of
Washington
Ο
ερευνητής Ράγιες Ράο, συνεργάτης του Στόκο, καθόταν στο εργαστήριό του φορώντας
ένα καπέλο ηλεκτροεγκεφαλογράφου, το οποίο καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα
σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.
Τα
σήματα του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος μεταδίδοντας μέσω Skype στο εργαστήριο του
δρ Στόκο, στην άλλη άκρη της πανεπιστημιούπολης. Ο Στόκο δεν έβλεπε και δεν
άκουγε τον συνάδελφό του, είχε όμως τοποθετημένη στο κεφάλι του μια συσκευή
«μαγνητικής διακρανιακής διέγερσης» ή TMS.
The cycle of the
experiment. Brain signals from the “Sender” are recorded. When the computer
detects imagined hand movements, a “fire” command is transmitted over the
Internet to the TMS machine, which causes an upward movement of the right hand
of the “Receiver.” This
usually results in the “fire” key being hit.
Η
συσκευή αυτή ήταν τοποθετημένη πάνω από τον κινητικό φλοιό του Στόκο, την
περιοχή του εγκεφάλου που συντονίζει τις κινήσεις των άκρων.
Όταν
ο Ράο παρακολουθούσε ένα βιντεοπαιχνίδι και φανταζόταν ότι κουνάει τον δείκτη
του χεριού του για να πατήσει ένα κουμπί στο πληκτρολόγιο. Τα σήματα
μεταδίδονταν στον εγκέφαλο του Στόκο και τον ανάγκαζαν να κουνάει κι αυτός τον
δείκτη του σαν να πατούσε ένα κουμπί. Ο ίδιος περιγράφει τις ακούσιες κινήσεις
του σαν «νευρικό τικ».
«Ήταν
ταυτόχρονα συναρπαστικό και απόκοσμο να βλέπω μια φανταστική κίνησή μου να
μεταφράζεται σε μια πραγματική κίνηση από έναν διαφορετικό εγκέφαλο» σχολιάζει
ο Ράο.
«Ήταν
βασικά ένας μονόδρομος για τη ροή της πληροφορία από τον εγκέφαλό μου στον δικό
του. Το επόμενο βήμα θα είναι να έχουμε μια περισσότερο ισότιμη επικοινωνία
ανάμεσα στους δύο εγκεφάλους» λέει ο ερευνητής. Η δυνατότητα μετάδοσης γνώσεων,
πάντως, φαίνεται να απέχει πολύ ακόμα.
Researchers
examined the iron bead of Gkerzech with scanner and created 3D models of the
structure of (Open University)archaeologists struggling for decades to explain
how the few iron artifacts constructed that found for example in the tomb of Tutankhamun
– the Egyptians supposedly did not know then how to melt this metal. New study
in the UK shows now confirmed a seemingly unlikely theory, according to which
iron in these objects came from meteorites.
Θα
μπορούσαν να αποτελούν απλώς ένα ακόμη προϊστορικό δείγμα του ότι στον άνθρωπο
πάντα άρεσε να «στολίζεται». Οι ηλικίας άνω των 5.000 ετών χάντρες που έχουν
βρεθεί στην Αίγυπτο, σε ένα νεκροταφείο της προδυναστικής περιόδου,
περιβάλλονται όμως από ένα μοναδικό μυστήριο: είναι φτιαγμένες από σίδηρο σε
μια εποχή που ακόμη ο σίδηρος δεν είχε εξορυχθεί. Πριν από μερικούς μήνες μια
μελέτη είχε υποδείξει ότι μάλλον κατασκευάστηκαν από μέταλλο μετεωρίτη. Τώρα
μια ομάδα επιστημόνων επιβεβαιώνει αυτή την άποψη αποδεικνύοντας πέραν πάσης
αμφιβολίας ότι προήλθαν πραγματικά εξ ουρανού.
Επίσης,
αποκαλύπτοντας τον τρόπο με τον οποίο είναι φτιαγμένες οι σιδερένιες χάντρες,
οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η κατεργασία του σιδήρου έχει… εξωγήινη
προέλευση καθώς οι μετεωρίτες πρόσφεραν στους κατοίκους της Γης την ευκαιρία να
αναπτύξουν την τέχνη της σιδηρουργίας χιλιετίες προτού μπορέσουν να εξορύξουν
το μέταλλο από τον δικό μας πλανήτη.
Οι
χάντρες του Γκερζέχ, όπως είναι γνωστές από το χωριό κοντά στο οποίο έχουν
βρεθεί, θεωρούνται τα αρχαιότερα τέχνεργα από σίδηρο που έχουν ανακαλυφθεί ως
σήμερα. Καθώς τοποθετούνται χρονικά γύρω στο 3200 π.Χ. - δύο χιλιετίες πριν από
την Εποχή του Σιδήρου - αποτέλεσαν συχνά εδώ και δεκαετίες πηγή απορίας και
αντικείμενο μελέτης για τους αρχαιολόγους.
Τον
περασμένο Μάιο ερευνητές του Ανοιχτού Πανεπιστημίου του Μίλτον Κέινς εξέτασαν
μία από αυτές (η οποία βρίσκεται στο Μουσείο του Μάντσεστερ) με αξονικό
τομογράφο και ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης.
Διαπίστωσαν
ότι ο σίδηρός της περιείχε νικέλιο κατά 30% - ένδειξη ότι μάλλον προέρχεται από
μετεωρίτη - ενώ η κρυσταλλική δομή του ήταν χαρακτηριστική των μεταλλικών
μετεωριτών που έχουν υποστεί βραδεία ψύξη στο εσωτερικό μεγάλων αστεροειδών.
Μελέτη με ακτίνες νετρονίων
The FEI Quanta 200
was used to analyze an 5,300+ year old Egyptian bead. Dr Joyce Tyldesley, a
Senior Lecturer in Egyptology at the University of Manchester, worked with
Project Leader Diane Johnson of OU. She said: "To the ancient Egyptians,
[iron] was a rare and beautiful material which, as it fell from the sky, surely
had some magical/religious properties. They therefore used this remarkable
metal to create small objects of beauty and religious significance which were
so important to them that they chose to include them in their graves." Photo
Credit: Nature Protocols
Επιστήμονες
του UniversityCollege του Λονδίνου με επικεφαλής τον Τίλο Ρέρεν
αποφάσισαν να διερευνήσουν το ζήτημα περαιτέρω. Εξέτασαν περισσότερες χάντρες -
εννέα στον αριθμό, από τη συλλογή του Μουσείου Petrie - με μια πιο αναλυτική τεχνική,
χρησιμοποιώντας ακτίνες νετρονίων και ακτίνες -γ. Η ανάλυση έδειξε την πλήρη
σύσταση του κράματος του σιδήρου από το οποίο είναι κατασκευασμένα τα αρχαία
κοσμήματα, αποκαλύπτοντας ότι περιέχει σε υψηλές συγκεντρώσεις νικέλιο,
κοβάλτιο, φωσφόρο και γερμάνιο.
Το
γεγονός ότι τα στοιχεία αυτά υπάρχουν μόνο σε απειροελάχιστες ποσότητες στον
σίδηρο που εξορύσσεται από τη Γη, τονίζουν οι ερευνητές στο σχετικό άρθρο τους
στην επιθεώρηση «JournalofArchaeologicalScience», επιβεβαιώνει
απόλυτα την εξωγήινη προέλευση του μετάλλου των αινιγματικών χαντρών.
«Το
συναρπαστικό αποτέλεσμα αυτής της έρευνας είναι ότι για πρώτη φορά μπορέσαμε να
δείξουμε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι σε αυτές τις χάντρες υπάρχουν
χαρακτηριστικά ιχνοστοιχεία όπως το κοβάλτιο και το γερμάνιο, σε επίπεδα τα
οποία συναντώνται μόνο σε μετεωριτικό σίδηρο» δήλωσε σε σχετικό δελτίο Τύπου ο
καθηγητής Ρέρεν.
Προωθημένη τέχνη
Researchers have
shown that ancient Egyptian iron beads held at the UCL Petrie Museum were
hammered from pieces of meteorites, rather than iron ore. The objects, which
trace their origins to outer space, also predate the emergence of iron smelting
by two millennia. (Credit: UCL
Petrie Museum/Rob Eagle)
Εκτός
από τη σύσταση του μετάλλου, η τεχνική που εφάρμοσαν ο δρ Ρέρεν και οι
συνεργάτες του έδειξε και τη μέθοδο της κατασκευής των κυλινδρικών χαντρών.
«Είμαστε επίσης ενθουσιασμένοι γιατί μπορέσαμε να δούμε την εσωτερική δομή των
χαντρών αποκαλύπτοντας πώς τυλίχθηκαν και σφυρηλατήθηκαν» πρόσθεσε ο
αρχαιολόγος.
«Πρόκειται
για μια τεχνολογία κατασκευής των λίθινων χαντρών πολύ διαφορετική από τη
συνηθισμένη την εποχή εκείνη και δείχνει μια πολύ προωθημένη κατανόηση της
επεξεργασίας ενός τόσο δύσκολου υλικού».
Οι
χάντρες του Γκερζέχ αποτελούσαν μέρος ενός περιδέραιου με στοιχεία από χρυσό
και πολύτιμους λίθους. Οι σιδερένιες χάντρες είναι φτιαγμένες με εντελώς
διαφορετικό τρόπο από αυτόν που έχει χρησιμοποιηθεί για τα στοιχεία από χρυσό: ο σίδηρος έχει σφυρηλατηθεί σε φύλλο και μετά έχει τυλιχθεί σε κύλινδρο. Το
γεγονός ότι οι κάτοικοι της προδυναστικής περιόδου της Αιγύπτου γνώριζαν πώς να
επεξεργαστούν ένα τόσο διαφορετικό και σκληρό υλικό υποδηλώνει σύμφωνα με τον
καθηγητή Ρέρεν ότι οι άνθρωποι είχαν αναπτύξει την τέχνη της σιδηρουργίας
χιλιετίες προτού κατορθώσουν να εξορύξουν τον σίδηρο, χάρη στα μετέωρα που
έφθαναν στη Γη.
Αποστολή
του δορυφόρου SPS-ALPHA θα είναι η συλλογή όσο το δυνατό
περισσότερης ηλιακής ενέργειας με στόχο την ηλεκτροδότηση της Γης. The
system would be made up of thousands of thin, curved mirror-like pieces which
could move around to ensure that they picked up as much sun as possible.
Έναν
πανίσχυρο δορυφόρο, καλυμμένο από φωτοβολταϊκά και σε σχήμα που παραπέμπει σε…
ποτήρι για κοκτέιλ, ο οποίος θα μπορούσε να σβήσει το 1/3 της ενεργειακής
«δίψας» της Γης αναπτύσσει ο μηχανικός, Τζον Μάνκινς για χάρη της NASA.
SPS-Alpha Operation
Concept Graphic.
Ο
δορυφόρος SolarPowerSatelliteviaArbitarilyLargePhasedArray ή SPS-APLHA, σύμφωνα με τον σχεδιαστή του, θα μπορούσε να τεθεί σε τροχιά
μέχρι το 2025.
As part of the project,
researchers at Strathclyde University aim to produce a 'swarm' of satellites
that could one day power whole cities.
«Ένας
και μόνο δορυφόρος ηλιακής ενέργειας θα μπορούσε να προσφέρει αρκετή ενέργεια
για την κάλυψη του 1/3 των παγκόσμιων αναγκών» εξηγεί ο Μάνκινς.
Η
τεχνολογία του ηλιακού «ποτηριού»
It looks like a
cocktail glass floating in space, but the SPS-ALPHA machine might be might
actually be the future of how we collect solar energy.
Η
φουτουριστική τεχνολογία θα βασίζεται στην αποστολή της συσσωρευμένης ενέργειας
σε μονάδες ενέργειας στη Γη, οι οποίες θα την διανέμουν στη συνέχεια σε
πελάτες.
Το
σύστημα του ενεργειακού δορυφόρου θα αποτελείται από χιλιάδες λεπτά και ελαφρώς
καμπυλωτά κάτοπτρα, με δυνατότητα κίνησής τους ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη
ενεργειακή συγκομιδή. Στο εσωτερικό του SPS-ALPHA θα πραγματοποιείται η μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε
μικροκύμματα, τα οποία και θα αποστέλλονται στη συνέχεια στη Γη.
Μια
μέση μπανάνα παράγει, μέσω των ραδιενεργών διασπάσεων του στοιχείου Κάλιο-40
που περιέχει, ένα ποζιτρόνιο κάθε 75 λεπτά! Bananas Emit Antimatter Almost
Every 75 Minutes!
Mπορούμε
να ανιχνεύσουμε παντού ραδιενέργεια στο περιβάλλον μας – χωρίς αυτή να
οφείλεται σε πυρηνικά ατυχήματα … ακόμη και σε μια μπανάνα (!).
Οι
μπανάνες περιέχουν το ραδιενεργό ισότοπο κάλιο-40, που αποτελεί ένα πολύ μικρό
ποσοστό του φυσικού καλίου. Το κάλιο-40 εκπέμπει ραδιενέργεια β+ . Όταν
διασπάται ένας πυρήνας Καλίου-40, συνήθως εκπέμπεται ένα ποζιτρόνιο. Το
ποζιτρόνιο όμως δεν είναι τίποτε άλλο παρά, το αντισωματίδιο του ηλεκτρονίου,
δηλαδή αντιύλη !
Ενεργειακό
διάγραμμα της διάσπασης του Καλίου-40.
Κάθε
άνθρωπος βομβαρδίζεται από μια πληθώρα ειδών ακτινοβολίας: ακτίνες γάμμα,
σωματίδια άλφα, νετρίνα, μιόνια κ.ά. Υπολογίζεται πως ένας μέσος άνθρωπος
λαμβάνει κάθε χρόνο 360 μιλιρέμ ακτινοβολίας (το μιλιρέμ είναι δείκτης
απορρόφησης ακτινοβολίας) κατά μέσο όρο, που ισοδυναμεί με την ακτινοβολία που
λαμβάνουμε από 36 ακτινογραφίες.
Τα
200 μιλιρέμ, προέρχονται από το ουράνιο που υπάρχει σχεδόν παντού στη φύση σε
μικρές ποσότητες, το οποίο παράγει ένα άοσμο και άχρωμο αέριο, το ραδόνιο.
Εκτός από περιπτώσεις που υπάρχουν αυξημένες ποσότητες ραδονίου σε οικίες και
κλειστούς χώρους, οι ποσότητες ραδιενέργειας που λαμβάνουμε από το ραδόνιο δεν
είναι επικίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Το
επόμενο αίτιο για την ακτινοβολία που δεχόμαστε είναι οι ακτινογραφίες, και οι
υπόλοιπες ιατρικές εξετάσεις που χρησιμοποιούν ακτίνες. Στην επόμενη θέση όμως
βρίσκονται όλα τα κοινά αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά: τα ρούχα που
φοράμε, το χαρτί από τις εφημερίδες που διαβάζουμε, ακόμη και το φαγητό μας.
Για
παράδειγμα, κάθε ζωντανός οργανισμός χρειάζεται κάλιο. Περίπου ένα άτομο καλίου
στα 8.550 είναι το ραδιενεργό στοιχείο κάλιο-40. Το κάλιο-40 διασπάται πολύ
σπάνια, κάθε ένα δισεκατομμύριο χρόνια, ωστόσο μεγάλες ποσότητες ατόμων καλίου
σημαίνει και αυξημένη πιθανότητα διάσπασης ενός από αυτά.
Έτσι,
οι μπανάνες που έχουν μεγάλη συγκέντρωση καλίου είναι ένα από τα πιο
«ραδιενεργά» φαγητά. Υπολογισμοί δείχνουν πως μια μέση μπανάνα, παράγει μέσω
ραδιενεργών διασπάσεων ένα ποζιτρόνιο (το αντισωματίδιο του ηλεκτρονίου) κάθε
75 λεπτά!
A positron is
basically the opposite of an electron. It has the same mass as an electron, but
a positive charge instead of a negative one. It is the electron’s antimatter doppelgänger.
Τα
ποζιτρόνια αυτά αλληλεπιδρούν με την ύλη και εξαϋλώνονται, απελευθερώνοντας
ακτίνες γάμμα και άλλες ακτινοβολίες. Με αυτό τον τρόπο, φυσική που για να
παρατηρηθεί αλλού χρειάζονται εξεζητημένα και ακριβά πειράματα, μπορεί να
συμβαίνει μέσα στον ίδιο μας το οργανισμό, αν και πολύ πιο σπάνια.
Αξίζει
να σημειωθεί πως η ποσότητα ακτινοβολίας που λαμβάνουμε από τέτοια φαγητά είναι
ελάχιστη και σε καμία περίπτωση επικίνδυνη, ενώ το κάλιο είναι απαραίτητο για
την υγεία μας. Ωστόσο, όταν κανείς καταναλώσει 600 περίπου μπανάνες, έχει
δεχτεί ακτινοβολία ίση με μία ακτινογραφία!
Στην
τελευταία θέση από τις ακτινοβολίες που δεχόμαστε από το περιβάλλον, είναι η
κοσμική ακτινοβολία: κυρίως πρωτόνια και σωματίδια άλφα που έρχονται από το
διάστημα. Σε όσο μεγαλύτερο υψόμετρο μένουμε τόσο μεγαλύτερη είναι και η
ακτινοβολία που δεχόμαστε, ενώ σε κάθε ταξίδι με αεροπλάνο διάρκειας έξι ωρών
που κάνουμε, λαμβάνουμε περίπου 2 μιλιρέμ παραπάνω.
Άλλες
πηγές ακτινοβολίας μπορεί να είναι οι πυρηνικές δοκιμές σε κάποιο απομακρυσμένο
μέρος του πλανήτη (1 μιλιρέμ) ή η σύγκρουση ενός νετρίνου με κάποιο άτομο του
οργανισμού μας, ένα σπάνιο φαινόμενο που προκαλεί κάθε ένα εκατομμύριο χρόνια
όση ακτινοβολία δεχόμαστε από μία μπανάνα! Τέλος, το αν κοιμάμαστε μαζί με
κάποιον τα βράδια, προσθέτει άλλο ένα μιλιρέμ ετήσιως!
Ακόμη
και το ανθρώπινο σώμα εκπέμπει ραδιενέργεια. Χρησιμοποιώντας
το μέγεθος της ενεργότητας - [Eνεργότητα
είναι ο αριθμός διασπάσεων ανά μονάδα χρόνου και το 1 Bq (Μπεκερέλ) είναι ίσο
με μία διάσπαση ανά δευτερόλεπτο] -
τα ραδιοϊσότοπα που έχουν βρεθεί σε ανθρώπινα σώματα κατατάσσονται κατά σειρά
μειούμενης ενεργότητας ως εξής:
Κάλιο-40,
Άνθρακας-14,
Τρίτιο
(υδρογόνο-3),
Ρουβίδιο-87,
Στρόντιο-90,
Μόλυβδος-228,
Πολώνιο-210,
Ράδιο-226,
Μόλυβδος-228,
Πολώνιο-210,
Ουράνιο-238.
Το
Κάλιο-40 και ο Άνθρακας-14 στο ανθρώπινο σώμα έχουν ενεργότητα 480 και 322 Bq
(Μπεκερέλ), ενώ το ουράνιο-238, 0,096 Bq.
Ταδεδομένααυτάείναιαπό J. Shapiro, “Radiation protection”, 1990, Harvard Press.