Η Διαστημική «πρεμιέρα» του Μουντιάλ. The Space 'premier' of World Cup

Η Βραζιλία όπως φαινόταν από το Διάστημα κατά την έναρξη του Μουντιάλ. As fans around the world tune in to World Cup 2014, a few fans out of this world will be watching, too. United States astronauts Reid Wiseman and Steve Swanson and German astronaut Alexander Gerst will be cheering on their teams from some 230 miles above Earth aboard the International Space Station. Here, Wiseman captures an image of Rio de Janeiro and Sao Paulo at night as the International Space Station orbits the Earth. Sao Paulo is the farthest cluster of lights on the right side and Rio de Janeiro is closer to the middle of the picture. There are three World Cup 2014 stadium cities in one picture: Arena de Sao Paulo, Estadio Mineirao (Belo Horizonte), and Estadio Do Maracana (Rio de Janeiro). Image Credit: NASA/Reid Wiseman

Η NASA ανακοίνωσε ότι οι αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν τους αγώνες του Μουντιάλ που ξεκίνησε την Πέμπτη στη Βραζιλία. Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία που τράβηξε ο Αμερικανός αστροναύτης Ρέιντ Γουάιζμαν καθώς ο ISS περνούσε την νύχτα πάνω από την Βραζιλία. Η πιο έντονα φωτισμένη περιοχή δεξιά στην εικόνα είναι το Σάο Πάουλο στο οποίο έγινε την Πέμπτη η πρεμιέρα του Μουντιάλ. Η μικρή νησίδα φωτός στα αριστερά του Σάο Πάολο και προς το κέντρο της εικόνας είναι το Ρίο ντε Τζανέιρο.

World Cup 2014 host Brazil’s national football stadium, the Estado Nacíonal, appears as a brilliant white ring at the top left of this photo of capital city Brasília from the International Space Station. Renovation began in 2010, and it is now the second most expensive stadium in the world after Wembley Stadium in London. Brasília’s international airport is visible at lower right, on the far side of Lake Paranoá. (Note that the image is rotated so that north is to the left.) Brasília is widely known for its modern building designs and city layout. Astronauts have the best view of the city’s well-known “swept wing” city layout, which takes the form of a flying bird that is expressed in the curves of the boulevards (image left). The stadium occupies the city center, between the wings. Credit: NASA/Earth Observatory

Dr. Rabi Mehta uses smoke and lasers to inspect the flow pattern around an Adidas Brazuca football. Excitement is building for fans across the globe with today’s first match of the Fédération Internationale de Football Association (FIFA) 2014 World Cup tournament. These fans include NASA engineers, who used the lead-up to the tournament to test the aerodynamics of this year’s new ball design, developed by Adidas and dubbed the Brazuca ball. Although NASA is not in the business of designing or testing balls, the tournament provides an opportunity to explain the concepts of aerodynamics to students and individuals less familiar with the fundamentals of aerodynamics. Image Credit: NASA's Ames Research Center

«Οι παίκτες θα πρέπει να είναι πιο ευχαριστημένοι με τη νέα μπάλα του Παγκόσμιου Κυπέλλου» λέει η NASA μετά τις εργαστηριακές δοκιμές: το νέο μοντέλο ξεπερνά τα αεροδυναμικά προβλήματα του προηγούμενου σχεδιασμού.

A close up of the Brazuca ball in Ames' Fluid Mechanics Laboratory's two-foot by two-foot wind tunnel. Smoke highlighted by lasers visualizes air flow around the ball. Image Credit: NASA's Ames Research Center

Στο Μουντιάλ του 2010, οι τερματοφύλακες παραπονιούνταν για την «υπερφυσική» συμπεριφορά της μπάλας «Jabulani», η οποία είχε συχνά απρόβλεπτη πορεία στην εκτέλεση των πέναλτι. Αιτία ήταν η λεία επιφάνεια και οι ραφές της μπάλας, παράγοντες που επηρέαζαν τη συμπεριφορά της όταν το πέναλτι εκτελούνταν χωρίς φαλτσάρισμα (περιστροφή) και σε κανονικές ταχύτητες. Η εταιρεία Adidas που σχεδίασε τη Jabulani φαίνεται ότι κατάφερε να διορθώσει τις ατέλειες στο νέο μοντέλο «Brazuca». Χάρη στη λιγότερη λεία επιφάνεια και τις νέες ραφές, το φαινόμενο που κάνει απρόβλεπτη την πορεία της μπάλας, το λεγόμενο «knuckling» δεν εμφανίζεται στις ταχύτητες με τις οποίες εκτελούνται συνήθως τα σουτ. Και οι τερματοφύλακες έχουν κάθε λόγο να χαίρονται για αυτό, επιβεβαιώνουν τα πειράματα στην αεροσήραγγα του Ερευνητικού Κέντρου Ames της NASA στην Καλιφόρνια.

Tests in the wind tunnel and a 17-inch water channel, which uses florescent dye dispensed into the fluid flow under black lights, shows that the speed of greatest knuckling for a traditional ball is around 30 miles per hour (mph). This is well below the typical kicking speed of a World Cup-caliber player, which is about 50 to 55 mph. Interestingly, the Jabulani, a much smoother ball, produced its greatest knuckling effect in that same speed range (about 50 mph), which is why the players in the 2010 World Cup noticed  the effect more frequently. The smoother a ball is, the higher the speed at which the knuckling effect occurs. However, with the increased roughness of the Brazuca, this critical speed for maximum knuckling is reduced to about 30 mph. So it is expected that the 2014 World Cup ball will have a more predictable flight path at typical striking speeds.

Όπως επισημαίνει η NASA, η ροή του αέρα γύρω από μια μπάλα δεν είναι ομαλή όπως θα φανταζόταν κανείς -η κινούμενη σφαίρα σχηματίζει πίσω της μια περιοχή χαμηλής πίεσης που τείνει να επιβραδύνει τη μπάλα μέσω της λεγόμενης οπισθέλκουσας δύναμης.

Τα βαθουλώματα μιας μπάλας του γκολφ είναι μάλιστα σχεδιασμένα να διαταράσσουν τη ροή του αέρα και να μειώνουν έτσι την οπισθέλκουσα, κάτι που αυξάνει την απόσταση που διανύει η μπάλα.

Η μπάλα του ποδοσφαίρου δεν έχει μεν βαθουλώματα, έχει όμως έδρες και ραφές. Και ενώ μια κανονική μπάλα ποδοσφαίρου έχει 32 έδρες, η Jabulani έχει οκτώ και η Brazuca μόνο έξι. Παρόλο όμως που έχει λιγότερες έδρες, το συνολικό μήκος των ραφών είναι μεγαλύτερο στη Brazuca. Επιπλέον, οι ραφές είναι βαθύτερες και οι έδρες έχουν καλυφθεί με μικροσκοπικά εξογκώματα.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η Brazuca έχει πιο ανώμαλη επιφάνεια από τον προκάτοχό της. Και, όσο πιο ανώμαλη η επιφάνεια, τόσο μικρότερη η ταχύτητα στην οποία εμφανίζεται το φαινόμενο του knuckling που ταλαιπωρούσε τους τερματοφύλακες.

Το knuckling εμφανίζεται όταν η μπάλα απογειώνεται χωρίς περιστροφή (φάλτσο) και οι ραφές διοχετεύουν τον αέρα με χαοτικό τρόπο, κάνοντας την πορεία της μπάλας απρόβλεπτη. Οι ερευνητές της NASA τοποθέτησαν τη Brazuca σε αεροσήραγγα μέσα στην οποία διοχετευόταν καπνός, φωτισμένος με λέιζερ, για να δείχνει τη ροή του αέρα. Τα τεστ έδειξαν ότι το knuckling εμφανίζεται σε ταχύτητα γύρω στα 48 χιλιόμετρα την ώρα, ταχύτητα πολύ μικρότερη από αυτή που εκτελούνται συνήθως τα σουτ.

Brazil's World Cup 2014 host cities are seen at night in this satellite image from the Visible Infrared Imaging Radiometer Suite (VIIRS) on the Suomi NPP satellite, captured on August 4, 2013. Home to roughly 190 million people, Brazil is the largest country in South America and the fifth largest in the world by area (8.5 million square kilometers). As shown in the image above, Brazil stretches about 4,000 kilometers from north to south and from east to west. The coastal cities of São Paulo and Rio de Janeiro (below) are the centerpieces of the most densely populated part of the country. In 2014, twelve cities are hosting World Cup matches,including Brasilia, Belo Horizonte, Manaus, Fortaleza, Cuiaba, Curitiba, Porto Alegre, Natal, Recife, Salvador, Rio de Janeiro, and São Paulo. Image Credit: NASA/Suomi NPP/Earth Observatory

The nighttime view was made possible by the VIIRS day-night band which detects light in a range of wavelengths from green to near-infrared, and uses light intensification to enable the detection of dim signals. The instrument can sense light 100,000 times fainter than the conventional visible light sensors, making it very sensitive to things like moonlight and city lights. Unlike a film camera that captures a photograph in one exposure, VIIRS produces an image by repeatedly scanning a scene and resolving it as millions of individual picture elements, or pixels. The day-night band goes a step further, determining on-the-fly whether to use its low, medium, or high-gain mode. If a pixel is very bright, a low-gain mode on the sensor prevents the pixel from over-saturating. If the pixel is dark, the signal will be amplified. Suomi NPP is the result of a partnership between NASA, the National Oceanic and Atmospheric Administration, and the Department of Defense. Image Credit: NASA/Suomi NPP/Earth Observatory

Ευχές για το μουντιάλ που ξεκινίνησε στη Βραζιλία, από τους αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, που έπαιξαν και λίγη … διαστημική μπάλα. United States astronauts Reid Wiseman and Steve Swanson and German astronaut Alexander Gerst will be cheering on their teams from some 230 miles above Earth aboard the International Space Station. Image Credit: NASA TV

Προς τιμήν του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου 2014, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα την παραπάνω εικόνα που δείχνει το μέγεθος του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού σε σύγκριση με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου. In honor of World Cup 2014 kicking off in Brazil, NASA presents a graphic showing the relative size of the International Space Station compared to a soccer field, also known as a football field or football pitch. The station, including its large solar arrays, spans nearly the area of the entire field, and weighs 924,739 pounds. The complex now has more livable room than a conventional six-bedroom house, and has two bathrooms, a gymnasium and a 360-degree bay window. 

Ο Γαλαξίας μεταξύ Νέας Υόρκης-Λονδίνου. New York to London Milky Way

Bright stars of Sagittarius and the center of our Milky Way Galaxy lie just off the wing of a Boeing 747 in this astronomical travel photo. The stratospheric scene was captured earlier this month during a flight from New York to London, 11,0000 meters above the Atlantic Ocean. Of course the sky was clear and dark at that altitude, ideal conditions for astronomical imaging. But there were challenges to overcome while looking out a passenger window of the aircraft moving at nearly 1,000 kilometers per hour (600 mph). Over 90 exposures of 30 seconds or less were attempted with a fast lens and sensitive camera setting, using a small, flexible tripod and a blanket to block reflections of interior lighting. In the end, one 10 second long exposure resulted in this steady and colorful example of airborne astronomy. Image Credit & Copyright: Alessandro Merga

Στην παραπάνω φωτογραφία βλέπουμε άστρα από τον αστερισμό του Τοξότη και το κέντρο του Γαλαξία μας, μαζί με το φτερό ενός Μπόινγκ 747.

Η φωτογραφία λήφθηκε κατά τη διάρκεια πτήσης από τη Νέα Υόρκη προς το Λονδίνο, 11000 μέτρα πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Πηγή: apod.nasa.gov

Κώστας Βάρναλης, «Τα Μουνάκια»

Courbet Gustave. L'Origine du monde, The Origin of the world, 1866

Μουνάκια φλογισμένα σαν τα ρόδα

Σαν του νεοφούρνιστου ψωμιού τη θραψερή ζεστοβολιά

Μες τα τρεμόπαχα μεριά σας

που ονειρεύεστε νυχτιές οργιακές

Παρθενικά μουνάκια!

αργοσαλεύουν τα χειλάκια

τα χνουδωτά!

Σαν γαρούφαλλων ανεμόσειστα φυλλάκια

Σαν στοματάκια διψασμένα

από ποια δίψα;

Και κάπου κάπου αργοκυλά

στων διακαμένων σας χειλιών την άκρη

της βαρβατίλας καβλομύριστο ένα δάκρυ!

Egon Schiele. Jeune Fille vue en rêve, 1911. Aquarelle et crayon sur papier, 48x32 cm. New York, The Metropolitan Museum of Art

Από την Ανθολογία «Γιατί σ’ αγάπησα και σ’ αγαπώ ακόμη», επιμέλεια Γ.Η. Παππά, εκδόσεις Μεταίχμιο (2010).

Στη φωτογραφία η Ζηνοβία Μπήτρου, που αναφέρεται ονομαστικά σε συνθέσεις του ποιητή – όλοι έχουμε ακούσει τη μελοποιημένη από τον Μίκη Θεοδωράκη «Μπαλάντα του Αντρίκου» όπου γίνεται λόγος για την παρέα της Ζηνοβίας. 

Πρόκειται για την πιο χειραφετημένη γυναίκα της Αίγινας εκείνη την εποχή. Μια γυναίκα που δε δίσταζε, προκλητικά, να αγοράσει και να οδηγεί αυτοκίνητο, να παίζει χαρτιά δημοσίως, να κολυμπά μαζί με άντρες. Ήταν η γυναίκα εκείνη που χάρη στη ζωντάνια της συγκέντρωνε γύρω της άντρες και γυναίκες, δημιουργώντας για τον ποιητή Βάρναλη μιαν ατμόσφαιρα ευφορίας, αστείρευτου ερωτισμού και έμπνευσης.

Πρόκειται για ανέκδοτο ποίημα του Κώστα Βάρναλη, που έφερε στο φως το 1994 ο καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο, Τάκης Παπαλεονάρδος και έκανε, αργότερα, ευρύτερα γνωστό στο κοινό ο συγγραφέας Νίκος Σαραντάκος. Το ποίημα σκαρώθηκε το καλοκαίρι του 1974 στην Αίγινα, σε ένα καφενείο, όπου φίλοι παρακινούσαν τον ποιητή να γράψει. Ο Βάρναλης υπέκυψε στις παροτρύνσεις, έγραψε «Τα μουνάκια» και αφιέρωσε τη σύνθεση στον Αιγινήτη φίλο του Νίκο Ζωγράφο. Στην Αίγινα, στο καφενείο «Κόρτε», ο Βάρναλης έγραψε και τη συλλογή διηγημάτων «Ο λαός των Μουνούχων», όπου εξυμνούνται η ομορφιά του γυναικείου φύλου, του έρωτα, του πόθου και των γήινων απολαύσεων. 

Πηγή: http://www.sarantakos.com/liter/barnalis/aigina.html

Ένα μετανακτορικό τρίπτυχο από τον Κύνο. A Post-Palatial Triptych from Kynos

Ένα μικρό καράβι, σαν εκείνα του μυκηναϊκού στόλου που άνοιξαν τα πανιά τους από το αρχαίο λιμάνι της Κύνου στη Λοκρίδα για τον Τρωικό Πόλεμο. Ο Κύνος είναι ιδιαίτερα σημαντικός διότι μας παρείχε αδιάψευστα στοιχεία για την εξέλιξη του πολιτισμού στην Κεντρική Ελλάδα κατά το κρίσιμο διάστημα του τέλους της Εποχής του Σιδήρου, στοιχεία τα οποία ανοίγουν νέες ερμηνευτικές δυνατότητες για την ιστορία ολόκληρου του Ελληνικού Πολιτισμού την ίδια εποχή. Η εικονιστική κεραμική του Κύνου υπήρξε αντικείμενο συναλλαγής και επικοινωνίας με τις γύρω περιοχές. During the 8th meeting of the Mycenaean Seminar pictorial and household pottery from ancient Kynos will be discussed. Dr Fanouria Dakoronia (Honorary Ephor of Antiquities), Dr Petros Kounouklas (14th Ephorate of Prehistoric and Classical Antiquities) and Katerina Stamoudi (3rd Ephorate of Prehistoric and Classical Antiquities) will give lectures about ancient Kynos, its architectural organization and town planning on  Thursday, June 12, in the framework of the 8th meeting of the Mycenaean Seminar. This seminar is entitled “A Post-Palatial Triptych from Kynos: Architectural Organization and Town Planning. Pictorial Pottery. Household Pottery.”

Ο χαμηλός λόφος στη θέση Πύργος, στην παραλία Λιβανατών, βρίσκεται σε απόσταση 3 χλμ. ΒΑ της Δημοτικής Κοινότητας Λιβανατών του Καλλικρατικού Δήμου Λοκρών και έχει ταυτιστεί με τον αρχαίο Κύνο, το σπουδαιότερο λιμάνι των Ανατολικών Λοκρών, που σύμφωνα με τον Όμηρο συμμετείχε στην Τρωική εκστρατεία (Ιλιάδα, ΙΙ 531-533).

Ο Αρχαιολογικός χώρος του Κύνου. Τα ευρήματα που έχουν εντοπιστεί σε ένα χαμηλό λόφο στη θέση Πύργος ή Πάτι στην παραλία Λιβανατών (κοντά στη σύγχρονη κοινότητα), έχουν ταυτιστεί με την αρχαία Κύνο, που σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν μια από τις πόλεις της ανατολικής Λοκρίδας οι οποίες συμμετείχαν στην εκστρατεία των Ελλήνων κατά των Τρώων. Η πόλη αυτή πρωτοκατοικήθηκε από τον Δευκαλίωνα και την Πύρρα ή από τον ήρωα Λοκρό, που έδωσε το όνομά του και στην περιοχή. Υπήρξε το σπουδαιότερο λιμάνι της Οπουντίας Λοκρίδας, κάτι που επιβεβαιώνεται από τη θέση αλλά και από τα κινητά ευρήματα του χώρου. Επιφανής ήρωας του τόπου ο Αίαντας ο Λοκρός, που διακρίθηκε στον Τρωικό Πόλεμο.

Η συστηματική ανασκαφική διερεύνηση στο ΒΔ τμήμα του λόφου και σε έκταση περίπου 500 τ.μ. κατέδειξε ότι αυτός σχηματίστηκε από τις διαδοχικές φάσεις κατοίκησης, που ξεκινούν ήδη από την Τελική Νεολιθική περίοδο μέχρι τους βυζαντινούς χρόνους.

Διάγραμμα του τείχους του Κύνου. W.Kendrick Pritchett σελ.183. The low hill at the site of Pyrgos, on the coast of Livanates, lying 3km northeast of modern Livanates, part of the (Kallikratic) Municipality of the Lokrians, has been identified with ancient Kynos, the most important harbour of the East Lokrians, which according to Homer took part in the Troyan expedition (Iliad, 531-533). As explained in the abstract of the seminar “The systematic excavations in the northwest part of the hill, over an area of ca. 500m2, have shown that the hill was formed by the remains of successive occupation phases, from the Final Neolithic period to the Byzantine era. The continuous occupation of the site is one of the most interesting aspects of the excavation, this being one of the rare settlements in Central Greece occupied without break from Prehistoric times down to the Middle ages."

Η αδιάλειπτη αυτή χρήση του χώρου αποτελεί μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες πτυχές της ανασκαφής καθώς είναι μία από τις σπάνιες περιπτώσεις οικισμού στην κεντρική Ελλάδα με συνεχή χρήση από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι και τη μεσαιωνική περίοδο.

Τείχος του Κύνου - W.Kendrick Pritchett. “The results of the recent study of the material, often unexpected and subversive, relate to the entire spectrum of activities of the occupants of the settlement, diachronically. The importance of these conclusions is not only limited to East Lokris, since they apply to the entire Greek world”.

Τα εξαχθέντα συμπεράσματα από τη μέχρι σήμερα μελέτη, συχνά απρόσμενα και ανατρεπτικά, αφορούν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων των κατοίκων του οικισμού διαχρονικά και η χρησιμότητά τους δεν περιορίζεται μόνο στην Ανατολική Λοκρίδα, καθώς αυτά βρίσκουν εφαρμογή στον πολιτισμό ολόκληρου του ελληνικού κόσμου.

Τύμπανο  ιωνικού  με 24 αύλακες κίονα στην παραλία του αρχαίου Κύνου 1977 - W.Kendrick Pritchett pl.75.

Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της μελέτης του υλικού, που αφορούν στην περίοδο του οικισμού του τέλους της Εποχής του Χαλκού θα παρουσιάσουν η δρ Φανουρία Δακορώνια (Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων), ο δρ Πέτρος Κουνούκλας (ΙΔ’ ΕΠΚΑ) και η Αικατερίνη Σταμούδη (Γ’ ΕΠΚΑ), σε διάλεξή τους με τίτλο «Ένα μετανακτορικό τρίπτυχο από τον Κύνο. Αρχιτεκτονική και χωροταξική οργάνωση. Εικονιστική κεραμική, Οικιακή κεραμική», στο πλαίσιο του Μυκηναϊκού Σεμιναρίου.

Ο Κύνος αποτελεί ένα φαινόμενο παράλληλο  του οποίου δεν εντοπίζεται σε κανέναν από τους ερευνημένους και μελετημένους μυκηναϊκούς οικισμούς, για το γεγονός ότι ξαφνικά στη μετανακτορική εποχή και ειδικότερα κατά την Υστεροελλαδική ΙΙΙΓ μέση περίοδο, παρέχει εντυπωσιακά άφθονη εικονιστική κεραμική με πρωτόγνωρη συχνά θεματολογία. Τα θέματα αυτής της εικονιστικής κεραμικής αναπτύσσονται κατά κύριο λόγο σε ανοικτά αγγεία (κρατήρες, καλάθους) και διακρίνονται σε διακοσμητικά  και αφηγηματικά. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται αγγεία με ομάδες ομοειδών ή διαφορετικών ζώων να καλύπτουν τις ελεύθερες επιφάνειες, όπως ψάρια, πτηνά, ιπποειδή κ.λπ. (εικ. αριστερά) και με είδη του φυτικού βασιλείου (εικ. δεξιά).

Όπως αναφέρουν οι ομιλητές, θα παρουσιαστούν ειδικότερα: «η στρωματογραφία της ανασκαφής, η αρχιτεκτονική των διατηρηθέντων
 οικοδομημάτων και η ερμηνεία χρήσης των διαφόρων χώρων σύμφωνα με τα ανασκαφικά δεδομένα».

Τμήμα αγγείου  με παράσταση ψαρέματος από τις Λιβανάτες  Λοκρίδος. Αρχ. Μουσείο Αταλάντης. “The pottery, a basic tool for the interpretation of the fortunes and the historical development of a settlement, is, in the case of Kynos, especially rich and didactic, as regards the productive activities of the occupants of the settlement, their lifestyle and their contacts."

«Η κεραμική, που αποτελεί το βασικό εργαλείο εξαγωγής συμπερασμάτων για την τύχη και την ιστορία ενός οικισμού, είναι στην περίπτωση του Κύνου ιδιαιτέρως πλούσια και διδακτική σχετικά με τις παραγωγικές δραστηριότητες των κατοίκων, τον τρόπο διαβίωσής τους και τις επαφές τους».

Θραύσμα αγγείου από τον Κύνο που αναπαριστά ναυμαχία. Αποτελεί το πρώτο χρονολογικά εύρημα, σε παγκόσμια κλίμακα, που παρουσιάζει αυτό το θέμα. Φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αταλάντης. “During LH IIIC Middle, one or more pottery workshops were apparently flourishing at Kynos, producing luxury vessels, as some of these specimens can be described, made of a high quality clay, well finished and decorated with animal representations and various other scenes involving human activities, such as sacrifice, chariot-racing, sailing, fishing, war.”

«Στον Κύνο ανθεί κατά την Υστεροελλαδική ΙΙΙΓ Μέση περίοδο ένα εργαστήριο ή εργαστήρια κεραμικής, που παράγουν αγγεία πολυτελείας, όπως μπορούν να χαρακτηριστούν κάποια πολύ καλής ποιότητας πηλού, επεξεργασίας και διακόσμησης με θέματα του ζωικού βασιλείου και διάφορες παραστάσεις σχετικά με ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως θυσία, αρματοδρομία, ναυσιπλοΐα, αλιεία, πόλεμος».

Τα αφηγηματικά  εικονιστικά θέματα από τον Κύνο είναι πρωτότυπα και πρέπει να αποδίδουν γεγονότα ή δράσεις, που χαρακτηρίζουν τόσο τη χρονική περίοδο όσο και το περιβάλλον του οικισμού. Το φαινόμενο του Κύνου μπορεί να εξηγηθεί στο πλαίσιο της τελευταίας αναλαμπής της μυκηναϊκής καλλιτεχνικής παραγωγής, σε μία εποχή κατά την οποία οι κοινότητες αποδεσμευμένες από τον συγκεντρωτισμό των ανακτορικών κέντρων αναπτύσσονται οικονομικά, κοινωνικά και καλλιτεχνικά. “The pictorial pottery from Kynos, which, on account of the subject matters portrayed, is a unicum, was the object of exchange and a stimulus for contact with the surrounding areas, as attested by the archaeological finds at other sites, like Kalapodi. Pottery production at Kynos was nevertheless not limited o luxury wares. A large number of household vessels of everyday use were also produced, like cooking pots, some of which were painted or bore plastic decoration”.

«Η εικονιστική κεραμική του Κύνου, η οποία, λόγω θεματολογίας, αποτελεί από μόνη της ένα φαινόμενο, υπήρξε αντικείμενο συναλλαγής και επικοινωνίας με τις γύρω περιοχές, όπως αποδεικνύεται από τα ανασκαφικά δεδομένα άλλων θέσεων, π.χ. το Καλαπόδι. Η κεραμική παραγωγή όμως δεν περιορίζεται μόνο σε σκεύη πολυτελείας, αλλά έχει προσφέρει άφθονα δείγματα αγγείων καθημερινής οικιακής χρήσεως, όπως π.χ. μαγειρικά σκεύη, μερικά από τα οποία ήταν επίσης διακοσμημένα είτε με πλαστικά στοιχεία, είτε με ζωγραφική».

Πηγές: www.archaiologia.gr/?p=69352

Φανουρία Δακορώνια Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων

W.Kendrick Pritchett. STUDIES IN ANCIENT GREEK TOPOGRAPHY PART V UNIVERSITY OF CALIFORNIA PRESS 1985.

Οι νεολιθικοί γεωργοί έφτασαν στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης. Neolithic farmers reached Europe by sea

Σύμφωνα με μια νέα γενετική ανάλυση, η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα αποτέλεσαν για τους πρώτους γεωργούς μια «γέφυρα», που συνέδεσε τη Μικρά Ασία με την Ευρώπη. (φωτ. Google maps). Asia Minor, Dodecanese, Crete, Aegean islands, Peloponnese and the rest of mainland Greece. This was the daring – given the sea traveling means of the time – route the first Neolithic farmers coming from Middle East and Anatolia followed. These farmers immigrated to Europe 9,000 years ago, bringing along their valuable farming knowledge and their more developed culture, which they spread across the European continent, characterized until then by the more primitive Palaeolithic practices of the hunter-gatherers. These are the results of a new international genetic survey directed by Greek scientists. The new research supports the hypothesis that there was a widely used sea route for the migration movements of the ancient farmers from East to West, apart from the mainland course which led from Middle East to Anatolia and Thrace, the Balkans and from there to the final destination: Europe.

Μικρά Ασία – Δωδεκάνησα – Κρήτη – νησιά Αιγαίου – Πελοπόνησος και λοιπή ηπειρωτική Ελλάδα – νότια Ευρώπη. Αυτό είναι το –τολμηρό με τα πλωτά μέσα εκείνης της εποχής– νησιωτικό δρομολόγιο που ακολούθησαν οι προερχόμενοι από τη Μέση Ανατολή και την Ανατολία πρώτοι νεολιθικοί γεωργοί. Αυτοί ήταν που, πριν από περίπου 9.000 χρόνια, μετανάστευσαν στην Ευρώπη μαζί με τις πολύτιμες αγροτικές γνώσεις τους και τον πιο προηγμένο πολιτισμό τους, τον οποίο διέδωσαν στην ευρωπαϊκή ήπειρο, όπου έως τότε κυριαρχούσαν οι πιο πρωτόγονες παλαιολιθικές πρακτικές των κυνηγών-συλλεκτών.

Genetic markers in modern populations indicate the Neolithic migrants who brought farming to Europe traveled from the Levant into Anatolia and then island hopped to Greece via Crete and then to Sicily and north into Southern Europe. Credit: Modified NASA map

Αυτό δείχνει μια νέα διεθνής γενετική έρευνα με επικεφαλής Έλληνες επιστήμονες, η οποία ενισχύει την πεποίθηση πως υπήρχε μια ευρέως χρησιμοποιούμενη θαλάσσια διαδρομή για τις μεταναστευτικές κινήσεις των αρχαίων γεωργών από τα ανατολικά προς τα δυτικά, παράλληλα με την ηπειρωτική οδό από τη Μέση Ανατολή στην Ανατολία και από εκεί –μέσω του Βοσπόρου– στη Θράκη, στα Βαλκάνια και τελικά στην κεντρική Ευρώπη.

Contour map of Fst distances between the PPNB population and modern populations of the database. Only populations with clear geographic distribution were included. Gradients indicate genetic distance between the PPNB and the modern populations (dark: small; clear: high). doi:10.1371/journal.pgen.1004401.g004. The research team, headed by Professor of Genome Sciences and Medicine John A. Stamatoyannopoulos at the University of Washington in Seattle and Peristera Paschou of the Department of Molecular Biology and Genetics at the Democritus University of Thrace, which published their survey in PNAS, after looking at genetic markers found in 32 modern populations of Southern and Northern Europe, the Middle East and North Africa. Samples were taken from inhabitants of Crete, the Dodecanese, mainland Greece and Cappadocia. Genetically closest to the populations of Anatolia (modern Turkey) were found to be those of Crete and the Dodecanese and not the Balkans or Northern Greece. The genetic analysis of modern Europeans also detected genetic mixing between Palaeolithic populations (who had colonized Europe 35,000-40,000 years ago) and Neolithic ones (who came to Europe 9,000 years ago).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή γενετικής Γιώργο Σταματογιαννόπουλο του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιάτλ και την Περιστέρα Πάσχου του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το Science και το New Scientist, ανέλυσαν δείγματα DNA από περίπου 1.000 κατοίκους που ζουν σήμερα σε 32 τοποθεσίες της νότιας και βόρειας Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.

Δείγματα ελήφθησαν, μεταξύ άλλων, από κατοίκους της Κρήτης, των Δωδεκανήσων, της ηπειρωτικής Ελλάδας και της Καππαδοκίας. Είναι ενδεικτικό ότι, όπως έδειξε η ανάλυση του DNA, οι στενότεροι γενετικά συγγενείς πληθυσμοί της Ανατολίας (στη σημερινή Τουρκία) είναι οι πληθυσμοί της Κρήτης και των Δωδεκανήσων και όχι της Βαλκανικής ή της βόρειας Ελλάδας.

Η γενετική ανάλυση αποκαλύπτει στους σημερινούς Ευρωπαίους ίχνη από ένα ανακάτεμα των παλαιολιθικών ανθρώπων (που είχαν αποικίσει την Ευρώπη ήδη πριν από 35.000-40.000 χρόνια) και των νεολιθικών ανθρώπων που έφτασαν στην Ευρώπη πολύ αργότερα, πριν από 9.000 χρόνια.

Οι αρχαιολόγοι έχουν ήδη προτείνει την ύπαρξη μιας παράλληλης νησιωτικής διαδρομής των αρχαίων γεωργών από την Ανατολή προς τη Δύση, «πηδώντας» από νησί σε νησί του Αιγαίου, αλλά οι φυσικές ενδείξεις είναι λιγοστές έως τώρα (κυρίως από τη Μήλο). Όμως η επιστήμη της γενετικής φαίνεται να ενισχύει αυτή τη θεωρία με βιολογικά δεδομένα.

Map of the spread of Neolithic farming cultures in Europe. Shadings represent isochronous Neolithic archaeological cultures and black lines frontier zones between them. Analyzed sites in the Fertile Crescent are also located in the map. All dates are in years B.C. doi:10.1371/journal.pgen.1004401.g001. The new survey shows that the first farmers travelled from the inland of Anatolia (Cappadocia) to the southwestern coast of Asia Minor. Then Crete and the Dodecanese served as a natural bridge connecting Asia Minor to Europe. According to the researchers, their hypothesis is also supported by the fact that one of the oldest Neolithic settlements, dated back to 8,500-9,000 years ago, came to light at Knossos, Crete. These settlers were migrants coming from Anatolia, who eventually developed the Minoan culture, the first highly developed European culture, 5,000 years ago. On the other hand, according to the Greek researches, Neolithic settlements in Thrace and Macedonia are “younger” than those of southern mainland Greece, a fact suggesting that the Neolithic migrants-farmers reached Europe from the South, e.g. through the island route, and not from the North (through Bosporus).

Η νέα γενετική ανάλυση δείχνει ότι αρχικά οι πρώτοι γεωργοί προχώρησαν από την ενδοχώρα της Ανατολίας (Καππαδοκία) προς τη νοτιοδυτική ακτή της Μικράς Ασίας. Στη συνέχεια, η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα αποτέλεσαν μια «γέφυρα», που συνέδεσε τη Μικρά Ασία με την Ευρώπη.

The Minoan 'Toreador Fresco', which is also in Knossos, Crete. Photo: Photolibrary.com. It still remains a mystery whether the starting point of the Neolithic migrants-farmers was mainly the coast of Southern Asia Minor or that of Middle East (Israel-Palestine-Lebanon-Syria). According to the survey, the predominant route was the first, through Anatolia and then by sea, although all of the routes must have been followed to a certain degree, as P. Paschou explains. At any case migrants were arriving at the Aegean islands and mainland Greece – though it remains unclear by what means of sea transport these journeys were made. Part of these colonies were then transferred to the West, in Sicily and Italy. These movements resulted to the gradual spread of agriculture across Europe. Evidence shows that farming developed much faster in Southern than in Northern Europe. It is believed that the first farming practices emerged in the Fertile Crescent, the area between Middle East and Mesopotamia, 11,000-12,000 years ago. This Neolithing agricultural revolution led to the creation of the first cities and changed the face of the Earth and humanity.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, δεν είναι τυχαίο ότι στην Κρήτη έχει ανακαλυφθεί ένας από τους αρχαιότερους νεολιθικούς οικισμούς της Ευρώπης, στην περιοχή της Κνωσού, η δημιουργία του οποίου χρονολογείται προ 8.500 έως 9.000 ετών. Ο οικισμός αυτός δημιουργήθηκε από αποίκους που ήλθαν από την Ανατολή και οι οποίοι τελικά ανέπτυξαν τον Μινωικό πολιτισμό, τον πρώτο εξελιγμένο ευρωπαϊκό πολιτισμό, πριν περίπου 5.000 χρόνια.

Από την άλλη, όπως επισημαίνουν οι Έλληνες επιστήμονες, οι νεολιθικοί οικισμοί στη Θράκη και στη Μακεδονία είναι πιο πρόσφατοι σε σχέση με εκείνους της νοτιότερης ηπειρωτικής Ελλάδας, κάτι που λογικά δείχνει ότι οι νεολιθικοί μετανάστες-γεωργοί έφτασαν αρχικά από το νότο (διά της νησιωτικής οδού) και όχι από το βορρά (μέσω του Βοσπόρου).

Ερωτηματικό αποτελεί αν η αφετηρία των μεταναστών γεωργών-ναυτικών ήταν κυρίως η ακτή της νότιας Μικράς Ασίας ή η ακτή της Μέσης Ανατολής (Ισραήλ-Παλαιστίνη-Λίβανος-Συρία). Η νέα ελληνική έρευνα υποστηρίζει πως η πρώτη διαδρομή ήταν η βασική, αν και, όπως είπε η Πάσχου, «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τις άλλες διαδρομές, πιθανότατα όλες χρησιμοποιήθηκαν ταυτόχρονα σε ένα βαθμό».

Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνεται, τα νησιά του Αιγαίου και η ηπειρωτική Ελλάδα δέχτηκαν διαδοχικά μεταναστευτικά κύματα από την Ανατολή – αν και παραμένει άγνωστο με τι είδους πλεούμενα γίνονταν αυτά τα θαλάσσια ταξίδια. Ένα μέρος αυτών των αποίκων –με ενδιάμεσο σταθμό την Κρήτη– συνέχισε πιο δυτικά (επίσης διά θαλάσσης) και εγκαταστάθηκε στη Σικελία και στην Ιταλία.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η εξάπλωση της γεωργίας σιγά-σιγά σε όλη την Ευρώπη. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η γεωργία αναπτύχθηκε με πολύ ταχύτερο ρυθμό στη νότια Ευρώπη από ό,τι στη βόρεια.

It is thought agricultural practices originated in a region of the Near East known as the 'Fertile Crescent' in around 12,000BC. This resulted in a profound social, cultural and economic transformation of human populations as communities became more settled. Samples were taken from the ancient site pictured.

Οι πρώτες γεωργικές πρακτικές πιστεύεται ότι εμφανίστηκαν στη λεγόμενη «Εύφορη Ημισέληνο», στην έκταση μεταξύ Μέσης Ανατολής και Μεσοποταμίας, πριν από περίπου 11.000 έως 12.000 χρόνια. Ήταν αυτή η νεολιθική αγροτική επανάσταση που οδήγησε στη δημιουργία των πρώτων πόλεων και έμελλε να αλλάξει το «πρόσωπο» της Γης και της ανθρωπότητας.

Από ελληνικής πλευράς, στην έρευνα συμμετείχαν επίσης οι Πέτρος Δρινέας (Τμήμα Επιστήμης των Υπολογιστών-Πολυτεχνικό Ινστιτούτο Ρενσελάερ Νέας Υόρκης), Ευαγγελία Γιαννάκη και Αχιλλέας Αναγνωστόπουλος (Τμήμα Αιματολογίας Νοσοκομείου Παπανικολάου Θεσσαλονίκης), Άννα Ράζου και Μανώλης Μιχαλοδημητράκης (Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Κρήτης), Φώτης Τσέτσος (Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου) και Γιάννης Σταματογιαννόπουλος (Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον).

Ισπανική επιβεβαίωση

The mitochondrial DNA of the first Near Eastern farmers (remains pictured) living 10,000 years ago has been sequenced. Experts believe genetic similarities between this DNA, and the DNA of the first Catalan and German farmers, suggests small groups migrated across Europe, taking farming methods with them. It is worth mentioning that a new Spanish survey comes to the same conclusion. The genetic team, directed by Daniel Turbón of the University of Barcelona, who published their paper in PLoS Genetics, sequenced the mitochondrial DNA of the first Near Eastern farmers for the first time. According to the survey’s conclusions, genetic affinities have been observed between the mitochondrial DNA of first Neolithic populations and the DNA of first Catalan and German farmers. This suggests that probably Neolithic expansion took place through pioneer migrations of small groups of population. Moreover, the two main migration routes ―Mediterranean and European― might have been genetically linked.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στο ίδιο ουσιαστικά συμπέρασμα καταλήγει και μια νέα ισπανική έρευνα. Οι γενετιστές, με επικεφαλής τον Ντανιέλ Τουρμπόν του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γενετικής PLoS Genetics, ανέλυσαν για πρώτη φορά μιτοχονδριακό DNA (κληρονομείται μόνο μέσω της μητέρας) των πρώτων μεσανατολιτών γεωργών που ζούσαν στην περιοχή της σημερινής Συρίας πριν από 8.000 χρόνια.

Scientists analysed samples dating to around 8,000BC from three sites located in the birthplace of Neolithic farming practices - in the Middle Euphrates basin (marked with shading) and the oasis of Damascus, in modern Syria (also marked). “The most significant conclusion —highlights Eva Fernández, first author of the article— is that the degree of genetic similarity between the populations of the Fertile Crescent and the ones of Cyprus an Crete supports the hypothesis that Neolithic spread in Europe took place through pioneer seafaring.”

Η σύγκριση του προϊστορικού DNA των ανατολιτών γεωργών με αντίστοιχο γενετικό υλικό από σκελετούς ηλικίας 7.000 ετών, που βρέθηκαν σε νεολιθικά χωριά της Γερμανίας και της Ισπανίας, έδειξε τη μεταξύ τους γενετική συγγένεια, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι οι πληθυσμοί της Μέσης Ανατολής ήταν όντως οι πρόγονοι των κατοπινών αγροτικών πληθυσμών της Ευρώπης.

For the past 50 years, scientists have debated whether knowledge spread as the result of population migration, or cultural adoption. One of the sites from which the samples were taken is pictured.

Οι Ισπανοί επιστήμονες βρήκαν επίσης στενή γενετική συγγένεια των ανατολιτών γεωργών με τους κατοίκους της Κύπρου και της Κρήτης και έτσι συμπεραίνουν ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η νεολιθική αγροτική μετανάστευση προς τη Δύση ακολούθησε τη θαλάσσια οδό από τη Μέση Ανατολή μέσω Κύπρου και των νησιών του Αιγαίου (και όχι τη χερσαία οδό μέσω Τουρκίας και Βοσπόρου, καθώς οι τουρκικοί πληθυσμοί έχουν σήμερα μικρότερη γενετική συγγένεια με τους συριακούς σκελετούς).

Σύνδεσμος: Για τις πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες πατήστε εδώ και εδώ.

Πηγή: Αρχαιολογία

Ο πρόγονος όλων των σπονδυλωτών, Tiny Fish May Be Ancestor of Nearly All Living Vertebrates

Καλλιτεχνική απεικόνιση του μικρού ψαριού που πιστεύεται ότι είναι ο πρόγονος των σπονδυλωτών ζώων. Metaspriggina "looks remarkably like the hypothetical animal that we’d talked about." Marianne Collins © Conway Morris and Caron.

Μια καταπληκτική ανακάλυψη έκαναν παλαιοντολόγοι στην στον Καναδά. Ανακάλυψαν δεκάδες απολιθώματα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα είδους ψαριού που ζούσε πριν από περίπου 500 εκ. έτη. Πρόκειται για ένα μικροσκοπικό ψάρι το οποίο σύμφωνα με τους ειδικούς είναι πιθανότατα ο πρόγονος όλων των σπονδυλωτών ζώων στη Γη.

Το ψάρι

A Metaspriggina fossil recovered from Marble Canyon in the Canadian Rockies. Credit: Jean-Bernard Caron

Οι ερευνητές ανακάλυψαν τα απολιθώματα του ψαριού στην περιοχή Burgess Shale στα Βραχώδη Όρη. Το Metaspriggina, όπως ονομάστηκε το ψάρι, είχε μήκος περίπου 6 εκατοστών και βασικό του χαρακτηριστικό ήταν η απουσία σιαγόνας. Δεν διέθετε κανένα οστό και το σώμα του στηριζόταν στη λεγόμενη νωτόχορδη δομή που λειτουργούσε όπως η σπονδυλική στήλη αργότερα στα σπονδυλωτά.

A view of Marble Canyon in the Canadian Rockies, where the multitude of Metaspriggina fossils were discovered. Credit Jean-Bernard Caron

Η μελέτη των ευρημάτων μέχρι στιγμής δεν μπορεί να δώσει ξεκάθαρη απάντηση για το αν το ψάρι αυτό διέθετε πτερύγια. Σύμφωνα με τους ειδικούς τα όντα με τα χαρακτηριστικά του Metaspriggina βρίσκονται στην κορυφή του γενεαλογικού δέντρου των σπονδυλωτών στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα ψάρια με σιαγόνα, τα αμφίβια, τα ερπετά, τα πτηνά και τα θηλαστικά συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου.

«Το ψάρι αυτό φωτίζει την προέλευση μας και το πώς έμοιαζαν οι μακρινοί μας πρόγονοι. Συμπληρώνει τα κενά για την καταγωγή των σπονδυλωτών ζώων προσφέροντας νέα σημαντικά στοιχεία για την εμφάνιση και εξέλιξη τους» δηλώνει ο Ζαν Μπερνάρντ Καρόν, παλαιοντολόγος του Βασιλικού Μουσείου του Οντάριο στο Τορόντο. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».