Η
Ποταμιά, ένα από τα πιο παραδοσιακά χωριά της Νάξου, απλώνεται στην καρδιά μια
καταπράσινης και δροσερής κοιλάδας, που είναι διάσπαρτη με παλιούς νερόμυλους,
ξωκλήσια και ερειπωμένους πύργους.
Potamia is a
traditional village set in the heart of a wonderfully lush and cool valley,
replete with monuments of Naxos’ history and its economic and cultural past
since the Middle Ages –water mills,
chapels and ruined towers.
Το
όνομά της προέρχεται από τα ποτάμια που διασχίζουν την περιοχή, η οποία την
περίοδο της Φραγκοκρατίας γνώρισε μεγάλη ακμή, καθώς υπήρξε δημοφιλές θέρετρο
πολλών Ενετών αρχόντων.
The village derives
its name from the streams crossing the area (potami= river), which realized its
heyday during the period of Frankish rule, when it was a popular country resort
for the Venetian nobility.
Το
χωριό σήμερα αποτελείται από τέσσερις συνοικισμούς, την Άνω Ποταμιά, τη Μέση
Ποταμιά, το Λιεράδο και την Κάτω Ποταμιά, που διατηρούν το παραδοσιακό χρώμα
τους, κτισμένα σε ειδυλλιακό περιβάλλον με τρεχούμενα νερά, αιωνόβια πλατάνια,
και κατάφυτα περιβόλια.
The village,
located in the center of the island, comprises four neighborhoods -Ano Potamia, Messi Potamia, Lierado and Kato
Potamia- which retain their traditional color in the midst of an idyllic
environment with abundant waters, age-old plane trees and lush gardens. Each
neighborhood hosts the ruins of one or two olive mills, evidence of the robust
productive potential of the valley which still yields excellent wine, honey,
herbs and many fruit varieties.
Στην
Άνω Ποταμιά ξεχωρίζει η πλατεία με τη παλιά βρύση, δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου
Ιωάννη του θεολόγου (1799), ενώ στα σύνορα του οικισμού έχει αναστηλωθεί και
είναι επισκέψιμος, ένας από τους 14 παλιούς νερόμυλους της περιοχής.
A standout feature
in Ano Potamia is the square with the old water font, next to the chapel of
Agios Ioannis Theologos (1799), while one of the 14 old watermills situated on
the outskirts of the settlement has been restored and can be visited.
Ο
συνοικισμός της Μέσης Ποταμιάς, φιλοξενεί τον ενοριακό ναό του χωριού, τον Άγιο
Γεώργιο, που κτίστηκε το 1898. Το σημαντικότερο από τα
περίπου 37 ξωκλήσια της περιοχής είναι ο Άγιος Μάμας, στη θέση Μητροπούλου, στο
δρόμο για Φιλώτι. Πρόκειται για βυζαντινή εκκλησία του 10ου αιώνα με
ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, αφιερωμένη στον Άγιο Μάμα που θεωρείται προστάτης
των βοσκών.
The most important
of the 37 churches in the Potamia area is Agios Mamas, a Byzantine 10th century
basilica at Mitropoulos position, on the way to Filoti. The area is a walker’s
paradise, with many trails, traditional stone bridges, ponds with ducks and
waterfalls in the winter months.
Εκτός
όμως από τα μνημεία της η ευρύτερη περιοχή της Ποταμιάς προσφέρεται και για
απολαυστικές πεζοπορίες σε καταπράσινο περιβάλλον.
Στο
Λιεράδο, ένα από τους συνοικισμούς της Ποταμιάς, βρίσκεται ο εντυπωσιακός
πύργος του Κόκκου που κτίστηκε τον 17ο αιώνα από την ορθόδοξη οικογένεια των
Κόκκων.
Lierado, one of
Potamia’s neighborhoods, features the impressive Kokkos Tower, built by the
same-name Greek Orthodox family in the 17th century.
Στο
υπόγειο του σώζεται νερόμυλος, ενώ στα υπέρθυρα του, διακρίνονται ενδιαφέρουσες
επιγραφές όπως «Μνήμη θανάτου χρησιμεύει τω βίω 1686» κ.α.
The remains of a
watermill are seen in the basement, while the lintels bear interesting
inscriptions.
Σύμφωνα
με την παράδοση, στον πύργο του Κόκκου, που κάποτε ανήκε και στην οικογένεια
Μπαρότσι, διαδραματίσθηκε και μια ιστορία αγάπης ανάλογη με αυτήν του Ρωμαίου
και της Ιουλιέττας, ανάμεσα στις οικογένειες Κόκκου και Μπαρότσι.
Tradition has it
that the tower, which once belonged to the Barozzi family, was the scene of a
love story similar to that of Romeo and Juliet, involving two young members of
the respective families.
Ο
πύργος ήταν για πολλά χρόνια ημιερειπωμένος και πρόσφατα αναστηλώθηκε από τον
τωρινό ιδιοκτήτη του πύργου, Στράτο Φωτεινόπουλο.
The tower lay in a
half-ruined state for a long time and has been recently restored by its present
owner.
Οι
μόνιμοι κάτοικοι της Ποταμιάς σήμερα είναι περίπου 350 και ασχολούνται με τη
γεωργία και την κτηνοτροφία. Το χωριό φημίζεται για τα γλυκά του κουταλιού, τα
εξαιρετικά τυριά του και το κρασί του, ενώ ονομαστή για το περιβάλλον και τους
μεζέδες της είναι και η ταβέρνα που λειτουργεί στην Άνω Ποταμιά.
Η
εκκλησία της Κάτω Ποταμιάς είναι αφιερωμένη στην Παναγία, κτίστηκε το 1871 και
θεωρείται θαυματουργή από τους κατοίκους του νησιού.
The main source of
income for the approximately 350 permanent residents of Potamia today is
farming. The village is well-reputed for its sweet preserves, excellent cheeses
and wine. The taverna in Ano Potamia is well-known for its setting and
appetizing tidbits.
Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής. Photos: © Konstantinos Vakouftsis
